장음표시 사용
111쪽
as ' r si χ QR T . viginti. P eria ubi centu isti octoginta. Rurasus fugi bbosa, ubi centu & viginti. Diuidua quum nonaginta, surgit m cornua, quum sexaginta. Tandem coat cum solo Hos autem omne, aspectus vocant astronomi. Sed primus aspectus dicitur sextilis die fere quarto secundus quadrans, seu quadratus, die septimo. Tertius trinus die undecimo. Quartu, diameter siue oppositio, die decimo qdarto Quintus aspectus conuenit cum tertio, & est in die decimo septimo. Sextus coduenit cum secundo, est in die vigesimo. Sςptimus6dem cum primo & est in die vigesimo quar to. Octauus vero in coniunctione, & contin
git in die vigesimo septimo: Ex quibusnspo
etibus secundum numerum diem sic dispo sitis, constituiturannus lunam , ut supra diamim est , qui constat diebus vicenis se plenis , dc triente , vel ut alij dicunt quadrante. Quod spatium continet quatuor se. Ptimanas, quarum tamen nulla integros se Ptem dies habet, sed unicuique quatuor dosunt horae, hoc est sextans diei. Singuli ita senos dies cum horis viginti continent. Qiiὰ quidem ratione, tres septimanae pariunt dies viginti cum horis duodecim, nec vigesimam. Primam attingunt. Quapropter iudicatio Invigesimum, qui est tertiar septiman e postremus, incidet. Pari modo quatuor septimanae faciunt dies viginti septem cum toris octo,
112쪽
nee,igesimum octauur diem attingunt',
-hoc quoquei nomine iudicario deribetur in vigesimum septimum, qui 'irtae sertim --nae postremus est. Atque hoc pacto per cura. sum lunarem Galenus rationcm dierum intre medica obseruat, & eXperientia comprobat, nec non certam esse perpendit, atque co
Sed in tantorum virorum inuetitionibus . & indicijs dubium quidem est, quo nam Paeto H vopocratis sententia saluari possit: quitata tam habuit Curam dierum, ut nullo pacto morborii afflictiones enumerare posse uide itur, quin dierum ordine obseruet in quibus aegri meIius, deteriu'. se haberi Potuerint. QMare si obseruatio diem nulla est, dein remedica nihil valet; cur librum prognostico rum co nscrip sit, an cuius lectione non sola medicum potentem facit, sed diuinum , quado secundum dierum numerum premedita. xur, de praeuidet egritudinum accessiones,c5stitutione'. non terminat iudicium ad mortem, seu ad salutem. Nonne tempus secun dum magnitudinem comitatur substatiam Quantitarem sequitur secundum numerub
malitatem ostendit secundum actionem εEt quum de se non habet notitiam, facit ut alia per ipsum innotescant 3Igitur si tempuviacit hoc, faciunt etiam dies in icpore. Qua re non amnerito quod probatum est ab HyP
113쪽
Pocrate experientia, Probari etiam potest ratione. Experientia dicit dierum obseruati nemin re medica Mecessariam esse, adhoc ut prohibeatur non rectus usus medendi, & atamittatur rectus. Ratio vero dictat dieru causam, ut in re medica cognoscatur, non esse dierum naturam, non c limotum, non nummerum , non fictilios illos amicitiae, uel inimicitiae astrorum conuenientium, dc disconvenientium aspectus, non immaginarios amgulos in figura stodiaci. QSoniam secundum
horum omnium cognitionem ars medica estes infirma, & quamplairimi in ea errores eo. tingerent Admittit autem ratio cum Hyppocrate, & cum Aristotele mundum hunc anferiorem a superioribus lationibus guberna. ri, regique necnon foueri motu, dc lumine secundum uirtutem, quae in aliis quide clarior, in aliis uero obscurior elucescit, sic de
admittit ratio', dc eXperimentum, ut minora
a maioribus regantur, Sc ordinem, dc modum superiorum assequantur, ni per identitatem, saltim per imitationem. Tertio admittit ratioi ut eaei uentia a propria forma habeant proprias actiones secundum tempus, dc ordine. Nonne suo tempore fit generatio, fetus gestatiO,Partus emissio, uocis elocutio , ortus, demutatio dentium, & ea omnia. quae a natura eueniunt Nunquid sunt in causa ut talia sat
114쪽
nae claritas, seu deformitas Est uerum quod
haec inferiora a superioi ibus habent facultatem, quae facultas clarescit per stata tempora, de in temporibus elucescit & recipitur secudum merita materiei , sed quis declarat naturae uoluntatem ni si sensus Z dubitat itaq. sensus unde est, quod homini, ceruo, cornici tribuit ess e , & uiuere, tantum, quantum non tribuit equo, &boui Quaru tot mensibus utόro geritur homo, ut puta septimo, uel nono . Bos uero, Sc equus per annulia. Canis duobus mensibus. Ursa mense uno . Nota quidem haee ornrita naturae sunt. Et uolintaria non dimittit, sed certa ratio assignari non
ualet, nisi forsitan ea, quae a sensu deduci potest . Dictum est supra, quod superiora aguς
in haec inferiora motu, & lumine . Et sensus est, qui facit iudicium per experimentum. Similiter per oppositiones, Sc coniunctiones astronomi fabulantur amicitiam, dc inimicitiam siderum , de sensus diiudicat . Etiam philosophi probat spirituum eternitateni in particularibus secundum ordinem, &motu, de eorum probatio est per sensum, & tandem medici rationales per sensum manis.- stant egritudines, quae laedui naturam . in1drum egritudinu manifestatio nulla esset, ubi
Per proprios motus naturales non innotesceret. Et hoc est unum principium in re medi- , H quisquς peritus primo cognoscat na-
115쪽
. O suam semper manifestare operatione . At quaa oper tio fit in tempore, & in tempore sunt dies, ideo &tempus, ct dies sunt cognoiscedi. intomodo autem dies per sensum ab HYppocrate diiudicentur, inserius declar
abitur. Posset quis dicere m. dicus tantum co. gnoscit egritudines, quς non habent ordine, tempus, neq. modia. n. In semper de se natura
destruuti uid refert et cognoscere dies Respondetur qd egrstudo cu sit res piaeter natu. ra non habet ordinem,tep dc modum quae Proueniunt a natu ab na ei codtraria. est. Sed subia et unperio naturae dum natura potest
Ideo inquit Hyppo Orates, dum potest natustra, non est infamanda . Imo semper manifest. 1lat, ut medicina vires amplius acquirati, per: quas natura ip a coacta indemia is a morbo le atur. Igitur si natura manifestat egritudines,et si dat vires mescii , noue dat ut ordine, tepore, Sc modo hς vires cXerceantur fit .quid est liqc exercitatio nisi cognitio tempo' Tis, ordinis, de modi in medela Quare sen- sus est qui omitia prinoipia 1in re medica cognoscit. Ponit enim principium quantitatis, ct qualitatis. De tempore autem cum quo sit ordo, modus, in tempore occasio talis Po- . sitio est ut sine tepore , & sine diebus compu. allo la tempore, g t nulla aut pauca sit futu-
116쪽
' racuit cunq. afflictionis human cognitio,&medela. Dicimus quod medicina habet ira tuta principia, ita dicendum est, ouo i habet fixa tempora videlicet egritudines secunda esse, & durationem. Imuper egritudinuni
diuersitates sumuntur a motu humorum, Iretur, & a tempore, de in tempore, a diebus. Sumunt etiam egritudines diuersitatem a viribus a facultatibus,ab state, a situ a loco,a ragione, sic & a tempore, & a dierum numerae
- tione. Etenim mutantur in tempore egritudines eo modo, quo venti mutant tempora.
Itaque dierum cog itio in re medica non est minimi facienda. Et qui eam cXprobant aut cadunt in errore Empiricorum qui excludiar tempus, aut in methodicorum fallaciam, qui admittentes tempus ipsum tamquam quu inane cognoscunt, Sc obliuiscuntur. Rationales Vero medici super exemplo Galeni posito de motu fetus ponunt obicem dubitationis affirmantes magnifacienda esse cognitionem dierum . Quod exemplum est, si si-.tUS in utero conceptus mouetur septima die a concePtione,pari et mulier in septimo me se si in nono die incipiet moueri; pariet non mense, si in 3. die , pariet octauo mense, dc siet ab orsus. Quare hi motus naturales solu
modo per dies, & per menses intelligutur, in quibus opus naturet saluari,& perdi videtur. Similiter agricultores, vi supra dictu est sina
117쪽
vla, Se notitia astrologiae, sed per signa ἡ turalia ducti praedicant quid in quarta , &quid in septima, & quid incrastimim futura
sit de mutatione temporum. Quapropter cul, c signa naturalia per dies experiantur, de observentur, Sc aliquid dicunt, & significat. Etiam aliquid dicere , & significare necesse est ὁ: ei. Ponunt quidem indefinitatem. de
incertitudinem forsitan ut numeri sunt, sed quia in re medica notantur ut aliquid dicat, ct significent, ideo a medicina non sunt eX-plodendi . QSod si aliquando ab iisdem contingit perpleXitas aliqua seu incertitudo, noest infamanda natura, sed materia, medicus, assidentes, exteriora. Nain dum nimis antate quaeritur propter quid: tunc in medicationi-hus faciunt impedimentum ob quod natura infamatur, signa, non ostendit naturalia, &dies in uertuntur, ita ut simplomaticae operetur id, quod decenter per dies suos manifestare debuisset. Habet Hyppocrates tale aphorisnum, quae relinquuntur in morbis poli iudicium, recidiva, facere consueuere. Et recidivi morbi a diebus paribus sunt, ab imparibus uero nulli recidivi, ut patebit in serius. Iam manifestum est quod natura operatur Per motus suos, in motu est tempus, in tempore sunt dies, ct dies sunt illi, qui manife-ilant motus naturae, sed quid operatur dies in tempore, Per hoc eKemplum declarari po- test.
118쪽
test . A natura si quidem fit arbor, folia, &fructus, natura intelligit fructus ob sui conseruationem a foliis autem habet decetiam, . & defensionem. Similiter a natura oritur motus a motu tempus , a tempore dies, intelligit natura rerum conseruationem, sed
esse non potest nisi per motum , tempus, &dies. Igitur dies sunt non defensio naturae, sed signa decentia, per quae aegritudo, & Ω-nitas ipsius insinuatur. Et ob id secundum dies ordo, modus, & opportunitas aliquid faciendi & non faciendi a peritis in arte medica sumuntur. Et qui secus agunt uiolenter agunt, nulla supra dictorum habita distinctione. At forsitan sacessit dubium diueris locutio dierum , quae diuersis in locis ab e dem Hyppocrate describitur, ut patet in epidem iis, in pronosticis, in aphori sinis. Nam modo vigesimam, modo vigesimam primam diem iudiciariam facit. Insuper modo Pares, modo impares dies commendat. In aphorinmo trigesimoseMto, quartae partis tacuit quartam diem, de qua millies alibi fecit menti
nem . Omnes quaterniones obseruandos cc-set, & multis in locis de criticis diebus per Plexe locutus est. Igitur aut nulla est firma dierum obseruatio, aut si qua est, illa quide dubia uidetur, & anceps. Posset quidem ista uerborum diuersitas ab Hyppocrate conscripta facere nonnullos nomine tantum per' - medicos
119쪽
sidunt in dierum obseruatione, sed qui periti sunt in re Hyppocratica silex sentiunt, dlacentes tam an acutis, quam in Ionhis morb sine dierum obiexa pione nulla est determ in Data Vnitas morti, , aux salutis. E tota hui see propositi veritas firmatur super enarratis ab eodem Hyppocrate in quarto de morbis , Pro quorum. Identi Π xxtig hucus. Que productus est tant0s laxino, & non linς 'causa. Etenim quum multi sunt qui Ob d - .locorum conscriptorum ab Hyp- 'caula. Etenim quum III ui 1
uerlitatem locorum conscriptoruim ab Hyp-Docrate allucinentur, & credant se illius inqu- lin ore. & non habent, forulaa
enarrationem intelligent, Unde livorta caula, ob qua bonus senuX'tanta raciat dies, Der pares, & impares sequatur ea notitia a Qua res medica habet Vires, & adiumentum ad operationets.Est itaque magni magistri sententia. In tempore est Occasio, occalio In qua tempus non multum. Medela temnore, M oc cassione coringix in quibus verbis duplici mo do medela intelligitur, Videlicet, aut Inoscalonu , &haec praeceps est, & declaratur in .auhorismo. Medicari eodem die materia aurget, tardaxe malus mut in tempore,ut Concocta medicariistin no cruga, LI
120쪽
tempus. QSare ut supra probatum est intempore sunt dies, sic & medela per dies fieri de . beta usuper inter dies sunt aliqui pares, &aliqui impares secundum numerum, sic medria Los sequi debet . Contingere etiatu potestpei indicationem, S per iudiciu , per indicationem in diebus parib ns, per iudicia in diebus imparibus. Disserunt auic in iudicium ab indicationem hoc, quod iudicium
se te et ex parte morbi, iudicatio uero eraparte naturat, Similiter odicatio dicit nutri mentum, ikοXcrriton euri Iudicium vero notat humorum generatione, , dexpulsioneminive eontetio te magni seu is indicatio fit semper indiebus paribus, Iu dicium uero ut plurimum in diebus imparibus cotiugere solet. agis omnia licet ab Hyppocrate deducta. sint, attamen ne perplexit te aliquam faciat, in animo legetium hoe pacto .dςclara da sunt.-Ibbonini medicina primas partes obtinet Via,OHratio sine qua corpus humanum nec rem
sici, dc Quere haud quaquam potest, ct cum qua non solum salubritatem hinet, sed a mor ibo irecupemtionem. In sano igitur corpore quo ad Lihum. capiendum obseruatur, ut in
quo die cibus sumitur, eodem te non me litur. Aliter continua indigeret corpus c*,c fmission e . abare non prima die uXa ratio nis Propositum egeritur, ted Rinyda, ikege, slio cli ad pxoportionem. Tertia autem die