장음표시 사용
131쪽
medieos dubios , ct ancipites ita ut paru con sidunt in dierum obseruatione, sed qui periri sunt in re Hyppocratica aliter sentiunt, dbcquies tam in acutis, quam in longis morbis sine dierum obsexuMione nulla est determi nata Vnitas mortis, aux salutis. Eh tota hiii see propositi veritas firmatur super enarratas ab eodem Hyppocrate in quarto de morbis , pro quorum euidenti notiti hucuse: ue productus est tantus sermo, &non sine 'causa. Etenim quum multi sunt qui ob di- . uersitatem. locorum conscriptorum ab Hyp-Pocrate allucinentur,& credant se illius meoxeni habere, & non habent, forsitan per has enarrationem intelligent, Unde sit orta causa, ob qua bonus senuX'tant aciax dies, i inrper pares, & impares sequatur ea notitia aqua res medica habet vires, & adiumentum ad operationes Est itaquς magni magistri sententia. Iu tempore est occasio, occasio.In qua tempus non multum. Medela tempore, dc oc casione coringixiii quibus verbis duplici mo do medela intelligitur, videlicet aut in occa--sione , &haec praeceps est, & declaratur in .aphorismo. Medicari eodem diei si maxeria aurget ,tardaxemalui raui in tempore,ut Coacocta medicari, ut movere no cru a, Et in t Jaos d os modos medulae notat quod pluria non turgeat, idest plures moi
132쪽
tempus. QSare ut supra probatum est intein Pore siunt dies, sic & medela per dies fieri do Det . Insuper inter dies sunt aliqui pares, Scala qui impares secundum numerum, sic de medria hos sequi de bee. Contingere etiam potestper indicationem, S per iudicii, per indicationem in diebus pari bos, per iudicia in diebus imparibus. Disserunt aut in iudicium ab indicatione in hoc, quod iudici uire
se te et ex parte morbi , iudicatio uero erei parte natura: , Similite indicatio dicit nutri mentum, &οXcrexionem. Iudicium vero notat humbruin generatione, & expulsionem .rinia re eontetio te in aetati senis indicatio fit semper in diebus paribus, Iudicium uero ut plurimum in diebus imparibus cotiugeri: so omnia licet ab H vppocrate deducta sint, attamen ne perplexit te aliquam faciat, in animo legetium hoe pacto declara da sunt.-labona ni medixina primas partes obtinet Vi--, GHratio sine qua corpus humanum nec fe-fici, di inuere haud quaquam potest, ct cum qua non solum salubritatem hλbet, sed a moriboirecuperationem. In fano igitur corpore quoad thum capiendum obseruatur, ut in quo die cibus sumitur, eodem die non egem tur. Aliter continua indigeret corPus cibi c futissione gare non prima dicituXa ratior, Dis propositura egeritur, sed se myda, ikege illo sit ad proportionem. Tegyi' autem dic.
133쪽
93 B x et g m P o R gT uidquid cibi remasit incorpore, fit humor. Et sic cibus habet duos dies numor vero habet diem unum. Quod si tertia die, in qua humor habet unum diem, idem humore corpore Urederetur, imbecillum fieret, nec seuetetur sanitate.Etenim par est ratio humoris, cibi. Quare dies cibi sunt pares,& dies hamoris sunt impares. Et quamqua corpus continue reficiatur cibo, i& humore & idem cibus, & humor secundum suos dies egeratur, hi tamen dies secundum factum numerum funt pares, & impares , veluti ostensum est. Quare dierum causa, de principium sumuntur a corpore Vel sano , vel egro, secundum cibos, & humores dummodo natura quae mouetur a principio interiori habeat motum, det tempus , & cum tempore, dies secundum ordinerti; &non sit taliter impedita iam turge-.
te materia obumbretur. Dictum est hucu de primo, secundo & tertio die P modocere dicendum de quatis. Inquit Hyppocrates, sitisque in quartatri diem cibus non es gestias a corpore, offendit ipsum, qa male olet S eκ mala olentia sit morbus, qui inmit naia tutam a quantitate, S a qualitate cibi retem-tii Quaeque si pauca est, paruus est morbus. sin multa, grandis Ascitur. Quare se cadum in ortionesti quanti, & qualii cibi longius tempus, & breuius, sic & plures , aut pau
ciores dies morbus ipse pGdu Et quod dia
134쪽
ctum est de cibo intelligi etiam debet de humore. Nam Hyppocratis regula intelligenda est uniuersalites de cibis , & de humoribus tain corporibus egris, quuinin sanis iuxta o dinem , tempus , dc motum , quae omnia a c5 putatione dierum dinumerantur. Dictum autem est supra, quod horuni omnium notitia modo est a natura, &modo ab arte. A naturaeognoseuntur secundum necessitatem. Et ab arte secundum modum. Natur. e necessitas
semper prae se fert facultatem sanandi, debiliarai di , ct occidendi, sed artis modus respicit cibum, & humorem, quibus sanatur corpus, debilitatur, Scocciditur. Et ideo quando natura sanat habet cibum, & humorem sanum, quando debilitat, habet inconuenientem cibum, & humorem, sed quando occidit, agit Per accidens id , quod per se essicere nequit. Atque hoc sinini pasto contingit in arte. Et
enim cibum eligit ut instauretur coryus, debilitatur, quando non est conueniens. Et moritur, quando praeter rationem ingelus est. Quare dici potest, quod eade necessita; quae cogit naturam, cogat etiam artem ad cognoscendum quicquid operatur in corpore, motus, tempus, dies, ordo, modus, dc oportunitas. Quod si haec omnia admittit natura, ars
etiam quq est altera natura ni per identitatem saltem per imitatione, admittere debet. Sed videto tamquam, e specula aliquos dicentes . G C- -
135쪽
s3 sinae Tae mmo RE 'Conceduntur dies, qui negari non possint Et secundum Hyppocrateni coceditur primae septimana: secunda uero quomodo saluatur Per pares, ct impares dies Respondetur fri. cile esse hoc enunciare ubi mens,& intentibdocti senis intellisatur i. Hic est ille mediculi 4 qui nil, ii unqua diκit sine serti ratione , prori lPtereaque quicunque altius inuestigat suoru i
verborum intellectust, animaduertit, quod quando. loquitur de diebus medicis, eorum notitia, &numerus est secundum distinctam septimanaim dc unaquaeque septimana ex fraptem constat diebus, qui numeruS contineti pares & impares dies, prout ternari j, Sc quam ternarir complent ipsam.ΞDistinxit autem seri Ptimanam, a septimana non per dies, sed per dierum numerum. Dies indefinitae possune
numerari, sed septimana solummodo ut dictum est) habet septem dies. Et ratio septimanae sumitur non solum a natura, quae ut dici: Hyppocrates dat homini uitam in septe diebus, & septenario numero multas tradit et oilitatesad conseruationem, sed etiam sumitutratio a morbis. Nam teste eodem Hyppocra, te, inter morbos abj sunt peracuti, qui septediebus iudicantur, alij acuti, qui quatuorde' lcim . & alij Iongi, & chronici, qui quadra,
ginta, seu maiorem numerum dieru sequuntur . Itaque prima septimana est illa, a quac terae septimanae numerum dierum septem u nanci-
136쪽
naticiscuntur. Et Praeter primam,aliae non coPutantur secundum ordinem dierum positoruni in numero, ut est octauus, nonus, deci'
mus alijsed uerbi gratia, o nauus est primux, nonus secundus, ct sic de alijs. Et quod dicitur de secunda , intelligitur etiam de te tia, & de quarta septunana. Atque hoc secit. Hyppocrates, ut medicus semper habeat re spectum ad naturam, ad cibum, & ad humori res, qui i septimana per pares & impares dies secundum motum innotescunt. Igitur qua dode secunda, & de tertia septimana dubitatur, dubitatio nulla est si uerba mea recto sensupercipiantur. De prima septimatia nullu est dubium, sed de secuuda quaeritur. Dies undecima, quae est indicativa quartadecimae est dies impar, ergo est dies humoris, non cibi . Similiter dies ouartadecima est dies par, ergo est dies cibi . himiliter dies tertiadecim' est impar quomodo ex suppositione facta no
est dies humoris 3 Dictum quidem est dies se-Ptem componere septimanam, Sc per septimanam i udi cari morbum. Μodo si computetur dies primae septimanae, secundae, tertiae ,& no secundum ordinem dierum positorum in numero, sed secundum constitutione primae, secundae, & tertiae septimanae, facile cognoscerur, quod in secunda septimana undecima dies est quarta dies secundae septimanet, tertiadecima, sexta, & quartadecima erit set
137쪽
ptima , in quibus diebus secundum parem,oc imparem numerum indicantur & iudicantur motus naturae, cibi, humoris, ct morbi.
Quare secundum hanc supputationem ui et sima est septima tertiae septimanae, quarta erit dccimaseptima. Et quartadecima erit prima dies , a qua tertia incipit septimana. Igitur si Prima dies , & secunda sunt cibi, & tertia humoris, sic secundum cibos,& humores pares, ct impares dies sunt cognoscendi. Cibus ascedit usque ad quartum diem ut morbu iaciat, nam quarta die male olet. Et humor ad tertiu, ut corpus i dat , si habet excessum. Ex quatuor, & tribus diebus numero septem, sit septimana, quam constituit Hyppocrates primam, quae est regula caeterarum septimanarum. Dubitatur etiam si quartadecima est septima secundi septimanae & in ea sit iudicium quemadmodum contingit in septima primae. Quomodo dicitur esse principium tertiae. Respondetur, quod una,& eadem res diuersimode cosiderata plures potest habere respectus iΙdeo non est inconueniens ut ille dies qui in cibi possit esse humoris, nam continue muta
tur corpus, Sc continue reficitur.Quare notitia quartadecim diei respectu morbi acuti dicit terminum, sed respectu morbi longi dicit initium. Itaque secundum diuersas habitudines quando est impar facit iudicium in humore, sed quando est par respicit cibum laquam
138쪽
rrima dies in tertia septim 'Pa. 1 Constituta septimana in re medica per se-ltem dies, uidendum est an inter se differant Fraeterquam quod pares, & impares dicatur, ac sint. Hyppocrates huic ambiguitati respo-rdet. Inter dies ali j sunt indicatiui,alij iudiciatij, de caeteris diebus supra nominatis nialium facit nomen, sed credo illos esse comentitios, S ad placitum medicorum inuentos, licet aliquali apparente ratione ita appellari ponsint. Indicatiui ut plurimum se tenent eriparte naturae,& indicant sortitudinem,& debilitatem illius aut ad cibum concoquedum, aut ad humorem generandum.Insuper & indicant futurum iudicium aut in bonum, aut in malum subsequedum, iudiciarij uero quia maiori eX parte pendent ab humoribus uin
cente, aut non uincente natura, ideo iudicat
quicquid de corpore sano, aut egro futurum. Mi. inrare bene inqt Hyppocrates, sicut quarta est indicati ua septiniae, ita undeeima est in--dicativa quari decimae, Sc decimaseptima estandicativa vigesime. Et uocauit quaterniones iudiciarios, & non criticos, quia critici di--cunt eXitum humorum, iudiciarij vero in-
.dicant secum, seu cibi egestionem . Iudicat: tandem Hyppocrates hos dies in re medicatali pacto cicens. Et multotiens cognoui, qui
secundum morem antiquorum medicorum:in diebus paribus euacuati sunt, & nullum
139쪽
detrimentum sunt passi. Multi vero, quos in diebus imparibus ei acuare tentarum, aut Periere , aut in multam calamitatem. russi Hionemque incidere, quia humores inae tis in diebus imparibus magis tuis,htur. Et sic quod turbatum est, adhuc magis nubetur medicamento, nihil miri est ex talibus honise
moris iam apparet quomodo dies numera di sunt in re medici, bc quom rdo septimanae sunt coponendae, superest m do manifestare in quo erunt aliae opiniones per recessum ab hyppocratica intentione, &in quo bene se habeant, ubi ad maiore eius, dem intentionissaciunt confirmatione. Itaq. illi, qui pinitus renutat dies in re medica o seruandos esse, non sunt audiendi , sed tam quam eXplosi, pro empiricis deputandi sunt ut qui temporum dimensiones non cognosceres, dies etiam ignorant, δc motum. Similias ter illi, qui tantum tribuunt numeris secun dum par,& impar, ut autum et illud csse silis
i quod est impar, & illud in s lix Pod est par,
. sunt explodendi. Etenim a nominum num ratione signis attonem nequaquam poterut habere,
140쪽
. habere, quod etia cum maxima dissicultate a-virtutibus rerum, proprietatibusque uiκ at et tingitur. Et hi sunt, qui artem medicam tri-ibuunt incantationibus, delusionibusq. muliercularum , & obscenorum hominum. Illi. autem qui ob morborum mutationes, & ob Deorum Perμlexitates negat posse fieri dieru,
. ct septimanarum computationem , quia nul la est certa obseruatio, quae varietatem non - habeat, coissam modo ad bonum, modo ad. malum, sunt reiciendi. Nam hi sunt,qui au- . ferunt a natura ordinem, tempus, & modii.
Insuper illli non sunt audiendi, qui dicunt
tempus,nihil aliud sonare praeter quam mos dum , ct cocludunt in re medica modum me. delae esse tempus medicationis, quorum er- . Tor maXimus est, nam per hoc, quod dicunt -modum esse tempus, dicunt etiam quod ac- 1 cidens est substantia, valet illatio tempus est. ι igitur quaerendus est modus, sed non valet uaerendus est modus ergo lepus est.Etenime ijs talis est ordo. Motus, tempus, Oportu-:nitas, modus, & sic contingit tempori habet remodum per medium oportunitatem . Sed an veniant reiciendi a re medica illi qui dii cunt obseruandas esse accessiones, & constitutiones morboru & n5 dies, habet dibium. Dicunt isti tempus, & dies no curant, igitur Mon sunt considerandi. Quibus responderi Potest, similiter nec accessiones,nec constiu bin;O G tiones