De tempore et occasione in re medica tractatus, medicinae studiosis vtilis & necessarius. Necnon de motu cordis opusculum pulcherrimum. Francisci Thomasio ... auctore

71쪽

rum uirorum narratione, & eXemptoriini cxplicatione super oportunitate temporis, de occasionis ponam obicem in hoc quod non tantum circa res naturales, non naturales, de Praeter naturam specta da est oportunitas, sed

ut dictum est in rebus bellicis, in publicis actionibus, in priuatis negocijs, & in iis,quq

quisque secum agit, aut cum alio contrahit. Et tandem in omni uitae parte, siue studiose agatur, siue accurate, siue momentaneae, sine cum mora, semper actiones hominu debent esse ita dispositae, ut sint aIimentu, quo Pascatur oportunitas. Et quando hoc totum sar, semper erit facilis, & cognoscetur dissicilis exitus cuiuscunque oportunitatis. Oportunitatis certamen eum virtute ex Pliniarcho. CAP. VI.

sE D nn magis tribuendum si oportuni

tati, quam virtuti longa esset disputa' tione inquirendum. Ero tamen contentus in medium adducere Romanorum Imperium , quod tanqua arbiter facile poterit eκ- Plicare contendentium iudicium . Facinus si uidem magnum, & tantam potentiam eiusdem impexij virtus, & oportunitas parauere. Cuius rei multipleκ est testimonium ad partes, secundum quas ferri deberet iudicium. Leve tamen est utriusque crimina resutare .

72쪽

E π so A sis o N E cupletatum est igitur imperium terra, hiare, coelo politum, speeiosum, admirabile, terriscum factum est. Uiros augere, ornare, in gloriam evehere, inopes ad imperia extolle re,' potentes deponem. Et quid opus est ver bis ρ Manifestum quippe est oportunitatem, de sapientiam res diuersissimas simillimarum

rerum essectrices esse . Ideo cui magis addi ctu fit tale imperium aut commodis sinas vi tuti: ι quae bona in bonos tanta contulit, aut fidissilie oporcii itati, quae tanto tempore dona sua incolumia asseuerauii Z Virtus per dispensationem bonum est, sed oportunitas ut instabile, tamen bonum clauo trabi alicui firmari non potest, & figi. nilui hominus Romanum imperium nullo opere asstictauit. Igi tur qualiauis oportunitas, Sc virtus inter se Pugnare,dissidereque soleant.De tanto nimirum imperii, potenti que coagmentato sedet

re inter eas icto conspirasse, ex composito I. Coeutes humanarum rerum consumasse ita , ut splendidum tactumque redderetur ImPe-xium non ab re mihi persuasisse videor. Hoc

quippe s vidi i) fuit imperium Romanum,

tanquam libr mentum, firmamen una que, quod caeteris unormam, δc regulam conferre

Potiat imperiijs. Fotina quidem calor est , Scmotus, Vt Vn umquodque visibile, Stiaist hilesiat. Dissimilitudinem mitigat, accomo si si coagminiat, coniungit, commiscitquc

73쪽

M o η τὸ ηρκ P 'o ,R π ar in huncano sum, Vt Romanum imperium sit quod solum oportunitate, Sc Virtutem commiscuisse, d coniugasse credatur: Longum . autem esset de agitationibus ad partes ferre sententias, ponereque obicem in us. quae in .

teria offensiones, do defensiones possent parere ; sed quia nullae inter has partes studicio meo θ praeualent. Error quippe esset incredi . bilis maxime annit ut promulgetur sententva quo ad eiusdem imperii immutatio peni' ius facta non siet. Id quod di in cile est credi 'tu Inquit e Min Virgilius de Imperio Romano. Imperium sine fine dedi. Quale autem hoc sit imperium, melius est exitiiviare de regno Dei, quam de regno mundi. Et secundum hanc veritatem est intelligendii de Chri istiana Religione. Cuius summus Pontifeκ per institutionem a capite Christo modo RQ,

ime esse conspicitur. Quare si cocordia oportunitatis,& virtutis tot bona sequutur, quot Crunt illa mala, quae eorum discordia parari queuntὸ rereretur lepus si lites, si repuSnanaia dissidia eoru recenserentur. Igitur fat sit

hoc quod oportunitas sola bullibi est sine

querela. Virtus vero sempe, habet secu comitem Veritatem, quae licet aliquando odi habeatur, nihilominus tanquam inclitasm per hominibus dat quietem. νοῦ is .Perem

74쪽

ne temporum distinctionibus, ct primo de annoso tiri Equinoctiali. CAP. VII.

QV o M i A M huc usque more philoso

phico, dc rethorico locuti sumus de tempore , de occasione, & de opor-xunitate aut per rationes, & operimenta, aut per exempla, Sc inductiones secundum omnium humanara rerum actiones cum paeua forsitan legentium satisfactione. Nunc noulini modum dicendi aggressi,primo sup Pontinu; quaecunque dicta sunt maκimope re solicitare unumquemque hominem circa inuestigationem, inquiritionem, Sc inuenνxionem oportunitatis, a te ore , Sc ab oc-ςasibile. QIod si soliciti esse solent homines,, quanto magis esse debent, qui peritiam rei

medices totis viribus pr fitentur. Deinde supponimus temporum distinctiones, a natara veras esse. Sea quomodo ab arte intelliam ritur , dc cognoscantur, hac via , dc modo declarandae sunt. in Est itaque inter distinctiones temporetim annus solaris, & equinoctialis cuius cognitio vlurimum potest non tantum in humanarψm rerum actionibus , sed in re medica admodum experitur. Est inquam annus sola 4ris, solis reuolutio, quς peractis e CCLXVI. diebus, ct uno quadrante completur. Et di D citur

75쪽

citur solaris ci uitiis, seu reuolutio, quia ab eodem termino discedente ad eundem r uertitur. Dicitur etiam annus ab an, quod est circum, eo quod mensibus in eo remeantibus quasi circulus ab eodem in inm reno uatur. Figura anni apud Aegyptios ping

batur Draco , qui caudam incidentem, es in se reuertentem habebat. SLd annorum sunt diuersa genera. Est enim annus lunaris minor anno solari κ I diebus. Annus vero sola ris constat du decim men sibus. Astronomi

etiam dicunt, quod linguli planetae habens

annos suos , in quibus pessicitur eorum cum sus. Nam mari mplet cursum suum duobus annis. Iuppiter Xx I. Saturnus κα κ . In sua

per est annus magnus secudum Aristotelem quando omnes stellae redibunt ad propriumὸ es primum suae creationis punctum . Et eo

stat. perficiturque xκκ VI millibus ann xum ., V piamed de proprietatibus Heuienatorum notat: Secundum autem Platonicos ins o millia expletur, sicut resert Macro'bius super Cicerone. Cariterarmam anno sola n sunt quatuortempora, videlicet i Vermam aestiuum, Rutuirinale. Hyem te. Et dicuntur tempora eoiquod in suis qualitatibus mutus se se temperant. Dicutur etiam anni curricuIa eo quia alterna assiduitate currunt, dc nunquam in eodem permanent statu. In his sua tuor anni temporibus accidunt duo solstitia.

76쪽

in restate ununa, alterum in Hyeme. Similiter cotingunt duo Aequinoctia. In vere unu, re alterum in Anthino. Est autem solstitiunt maxima inequalitas diei, & noctis. Solstitia aestiuum incipit quando sol ingreditur Cancrum . Et fit solstitium Hybernum, quando ingreditur Capricornum. Et dicitur solstitiu, quasi solis statio, duplici de causa u Vel quiata in aestate, vel in Hyeme propter longitudinem dierum, aut noctium videtur stare in nostro Eini sperio, vel in inferiori. Vel quia in utroq. solstitio quasi stat videlicet iii aestiuo

non Potens magis ad nos accedere. In hyberno vero non potens amplius a nostro abit

bili elongari. Equinonium autem est maximaequalitas diei artificialis, de noctis, quae accidit in ingressu solis in Arietem, siue in Libram. Sunt insuper duo Equinoctia . Primum est Vernale, alterum Autumnale. Itaque annus Solaris comunis incipit, i Ianuario, Sc habet terminum in mense Decembri, ct est spatium quo sol uoluitur in Emisphe-xio triget iraris ageties, & uno quadrante, idest horis vi. quae sunt quarta pars diei naturalis. Iste autem sex horae non computantur in anno communi, sed colliguntur in annobi κtili. Dicitur bisextus collectio xxiiij. horarum, quae fingulis quatuotannis emittuntur ad perficiendum integrum diem, Schic annus uocatur bisextilis .iBiserius etiam

D a dicitur,

77쪽

st . v I Η τ ' Μ ' o ' dicitur, quia semper eo anno, quo cotingit. in mense Februario bis seκ. Κlendas pronunteiamus. Vel dicitur bisextus a bisse momentis collecti. . siquide eX XXX.momentis, qui bus sol moratur in quolibet signo ultra κxς dies: aut ex xxx.trientibus a quibus colliga, tur singulis annis sex horie, euenit, ut singuMio quarto anno collectae sex horae constituae diem, qui dicitur biseXtilis, ut ait Beda in computo eiusdem ann I.

Trimum Ver tempus anni. CAP. in Miait

-- γ E R est principium anni, cuius initiu

i I innotescit quando sol in pruna parte Arietis consistit, perrectani laneam contra septentrionem ascendere mcpit, ut dic nt Astronomi. Recta aute linea est, quae eque septentrioni, neque meridiei stat, sed ab utroque solo aequaliter distat. Dicunt etia empus ueris usque in finem geminorii, qua- tu uidelicet, sol discurrit per tria figna,quo- Ium unumquodque habet suum mensem ad Vernum tempus pertinentem . Primus messest Arietis incipiens a xviij. die Mariij, usa. in xvij: diem Aprilis. Secundus mensis est Tauri, incipiens a x vij. die Aprilis, usque ad κ viij . diem inij. Tertius mensis est Geminorum incipiens a xviii. die Mah, usque ad xvij. diem Iutiij. Est autem uernii tepus

78쪽

inter frigidum, & calidum maxime temperatum. A medicis vero dicitur calidum, de humidu in temperamento, eo quia inter hyemem, & aestatem est medium, &utriusque particeps. In hoc etiam tempore sanguis multipleκ fit in corpore animalium, & humores abundant, & ij praecipue, qui ab hyberno frigore compacti sunt. Etenim calore uerneo moueri incipiuEt, atque dissolui. Dicitur autem temperatum in suis qualitatibus, quia

saluberrimum, dc minime mortiferum est.

Calido siquidem, & humido natura delectatur. Et uita animalium sui inquit philo sophus est permansio calidi in humido. Delectatur inqua natura, quia caliditas est causa vitae, Schumiditas est causa nultimenti, δοῦ alimenti. apropter non est mirum an in primo uere generetur, & multiplicetur sanguis, cum sit praeditus his duabus qualitatibus ad temperamentum, ad corporum nutri mentum, ' augumentum . Hinc est, quod pueris, adolescentibus, & naturis bene temperatis est optimum, δc aptissimum, cum in eo bene digant, & maxime sint sani. In quo etiam si morbi fieri possint ob ambientis naturam , cli ob errita, quae in uictu contingui h ic pacto euenire putantur. Dum purgatura profundo corporis uitiosi humores ad cute , hos proprios morbos in tali tempore generare s lent uidclicet furores, atrabiles, in OP

79쪽

ς n E T E M v o R E bos comitiales, profluuia sanguinis,angifias. grauedines, raucedines, lepras, tusses, impetigines, vitiligines, pustulas ulcerosas plicrimas, tubercula, articulorum dolores,& si imilia. Et praecipue euen ire solent, quando terra diu clausa, & praefrigore compacta in hoc tempore aperitur & radicum, & herba rum humi latentium patentes eductiones manifestantur. Apparent flores. Aues ad garritum, & ad amorem solicitantur. prata uiret, ct arbusta omnem terrenam supersciem de-l rant, atque uenustant. Quare bene dimiest uer a vigore seu a uiriditate. Omnia enim uirescere incipiunt, & uigorem emittunt. Dicunt etiam coloni vernum tempus aptissi mum esse ad agriculturam, & ad latiorem, eo

quia est tempus laetitiae, & amoris. Ideo philosophi, & medici di Xere . Uernum tempus. aptissimum est ad concipiendum. Et quid an poeta inquit. Risus Iouis primum ver est. Quia omnia laetantur. Et quaecunque in hyei

me uidebantur mortua, seu marcida, renuantur . Sed in hoc tempore aquae minus salubres sunt ad bibendum, nam a motis humoribus in crassantur, ranis, aliisq. uermibus

semen proijcientibus insuluntur. Itaque si

necesse est eas bibere, expessit etiam, ut prius decoquantur. Etenim per ebullitionem raro istunt, nec non leuiores , salubrioresque redin

80쪽

: Zst s tempus anni est calidum, & siceu Cuius initium est , quando sol ingreditur signum Cancri. Est siquidem sol

in maxima cleuatione supra nos, & ia paulatim incipit descendere usque in finem uirispinis Habet autem restas tres menses, sicut

S ver. Primus me sit in signo Cancri a xvij. die Iuni j usque ad xviij. Iulii Secundus me sis, quado sol est in Leone a κ viij. Iulii usq; ad xvij Augusti. Tertius est quando iam in Virginem descendit a κvij. Augusti usque ad xviij. Septembris, Est itaque Aestas tempus calidum & siccum, eo quod sol summa gradi lux ascensione opponiturq capitibus

nostris secundum rectam lineam. Et hinc est, quod fortem cunctis imprimit actionem inserioribus. Dies emcit Iongiores & breuiores noctes. Fructus, & sores perducit ad maturitatem. Nam ut haliditatis sue quod superest in fructibus digerit, Se quod digestum est ducit ad summum bonitatis. Terram facit rimosam prae nimia hisna d consumpti l e, Sc pr sccitate aperit, ' fingit eam . Cor sumptis enun aqueis partibus, qPae coa D ntatae, Sccoactae erari, necesse est, ut pars a parte di. radatur, S primo nascantur rimulae, deinde Lissurae, & aliquindo cauernae, ubi prae ni