L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

511쪽

L. ANNAEI SENECAE

Non dubitas, an hoc sit bonum; dubitas, an solum bonum sit. Si quis omnia alia habeat, valetudinem, divitias. imagines multas, frequens atrium, sed malus ex consesso sit; improbabis illum. Item, si quis nihil quidem illorum , quae retuli. habeat, deficiatur pe

cunia, clientum turba, nobilitate, et avorum proavorumque serie, Sed ex consesso bonus sit; probabis

illum. Ergo hoc unum est honum hominis: qui habet, etiam si aliis destituitur, laudandus est; quod qui non

habet, in omnium aliorum copia damnatur ac reiicitur. Quae conditio rerum . eadem et hominum est.

Navis bona dicitur, non , quae pretiosis coloribus Ρi

ctu est, nec Cui argenteum aut aureum rostrum est, nec Cuius tutela ebore caelata est. nec quae fiscis ao

opibus regiis pressa est; sed stabilis, et firma, et ii n-Cturis aquam excludentibus spissa, ad serendum incursum mavis solida, gubernaculo parens, velOX, et

qtietilia verba notilitato et σι ommyr vi mrtinHyue seris: quod sequitur Irequens atDitim, ad clientiam turbam et salutiitiones matutinas sRectat. Caeωterum sententia liaec saepe BP. Vete

rus Occurrit e. e. Sallust. Beli. ivg. e. aruit. MI . Naseis bona. . . caelvia est. Non ea navis boua est . quae iiixuriosis ama ornata. Encausto. R. colori hua ustis κηρογοα iα speciose extrinseens et intrinseeus pieta ad eius confiervati Nem et ornatum. Ad eumdem luxum

spectat quoque argenteum ... rostπum.

quod ex aera serrove fiebat. Ru ι . tria. Σῆμα Θεου, statua dei lu- telaris tu puppi navium romauarram. Ibilius: Tutelaeque Deum sciliant. Festus, in Europa r Alii eam a rea donibus rutam , et naMe, cuius tutela effigiem tauri Misitio i , in eam regι nem esse deliatam. Ita haec legeuda vel ex Luctantio, qui de eadem re, lib. I, cap. it e Rum isse dieitur im

aquila Ciatamitum e poeti rus color est:

sed Per religionem scribe legionem

rviat, mitis insigne Aquila est; aut naris in qua est i os tuus, Glelam ha it in aquila figuratam : sicin laurum Muratum , quum ramil Euro-Pam. Lips. - Graeeia pro tutela παρά laov erat, unde naves appella- halitur: vid. Euschede de tutela et in ignibus navium, Midae o. Erutartificiose elaborata et compos ira; iam To caelaDa ii. l. laxiore hae sigilificatioue sumendum e ne, Povi Sal masti, Hernii et Velitietuit euias, Nut o rea nota est. Mιλ.

512쪽

EPISTOLA LXXVI

non sentiens ventum. Gladium bonum dices, non cui auratus est halteus, nec cuius vagina gemmis di- si inguitur; sed cui et ad secandum subtilis acies est.

et mucro munimentum omne rupturus. Regula, non

quam formosa, sed quam recta sit, quaeritur. Eo

quidque laudatur, cui comparatur, quod illi proprium est. Ergo in homine quoque nihil ad rem pertinet,

quantum aret, quantum laeneret, a quam multis sa

lutetur, quam pretioso incumbat lecto, quum perlucido poculo bibat; sed quam honus sit: honus autem

est, si Batio explicita et recta est, et ad naturae suae voluntatem accommodata. Haec vocatur Virtus: hoc iaest Honestum, et unicum hominis bonum. Nam quum sola Ratio petaciat hominem, sola Ratio persecta beatum iacit: hoc autem unum hominis bonum est, quo uno beatus efficitur. Dicimus et illa bona esse, quae a Virtute prosecta contactaque sunt, id est, opera eius omnia. Sed ideo Unum ipsa bonum est, quia nullum sine illa est. Si omne in animo bonum est; quidquid illum confirmat, extollit, amplificat, bonum est: validiorem autem 43Rnimum, excelsiorem, et ampliorem facit virtus.

Non seruiena Mentum, i. e. qua. Priusquam ventum sentiat, iam in Cursu est, ut cum Grui. interpretiitur Gron. Constantem librorum omnium eripturam recte recepit Rubh. Viit sata consentiens Mento non quod ait

idem Rulik.ὶ a Pineiano in textum indueta erat; sed ex coniectura Pineiani a Curione primum in eontextu

posita. Leviora nouo ullia praetereo, e msstia a nobis correcta. Sehw.E q. laud. - est. Inh. quaeque re laudatur quum eminet ea qualitate. Cuiua causa Comparatur, acquiritur;

ea qualitate, quae illi rei propria est.

Peret, i. e. quantum agro eolendo ex latirundiis suis in diversis terraeorhis partibus commodi et utilitat aperet piat. Cf. Horat. Carm. IlI. 16.Εpod. 4. 13; Serm. I, 1, 51. R. Ex litata veriit Lagranga :Mel He. Int. quae philosophiae studio illostrata est, quae rerum Omulum, quae ad iustum iniustumque perii nent, notitiam habet. Hominis. NM. nostris praeerant itina deleri de hal voeabulum illud, quod iam intis ex praecedelitibus intellis gehatur. Schw.

Duiligeo by Corale

513쪽

L. ANNALI SENECAE

Nam caetera, quae cupidi latos nostras irritant, de- Primunt quoque animum et labefaciunt; et, quum videntu P attollere, instant, ac multa vanitale doludunt. Ergo unum id bonum est, quo melior animus cssicitur. Omnes actiones totius vitae honesti ac tur-liis respectu temperantur; ad haec faciendi et non

. . iaciendi ratio dirigitur. Quid sit hoc dicam. Vir bo

nus, quod honeste se facturum putaverit, faciet, etiam si laboriosum erit; faciet, etiam si damnosum evit; saciet, etiam si Periculosum erit: vursus, quod lurpe erit, non Ciet, etiam si pecuniam asseret, elium si voluptatem, etiam si potentiam. Ab honesto nulla re deterrebitur, ad turpia nulla spe invitabitur. Ergo, si honestum uti lue secutu Pras eSt, turpe utique vitaturus, et in Omni actu vitae spectaturus

haec duo, millum aliud bonum quam honestum, i, nec aliud malum quam turpe; si una indepravata

virtus est, et sola pei manet tenoris Sui; Unum est bonum 1irtus: Cui iam necidere, ne sit bonum, non

poteSt; mutationis periculum cssugit. Si id titia ad Sapientiam ei epit; Sapientia in stultitiam non revolvitur.

utilia Manittite. Oiliit uni miis, qui spiriabat se in illis scἰicita tein iuuentum in , qriurii illa in trandit et um-

et ii in saeieudi ratio. κ. Voc. b. si e liti Er. udiectum est, commode quiuein, a d in vili vel t. libris qitos ito vim it omnibus: itaque uticis inclusi. Schw.k Qtae Ditaturus. Temere itiaque Mit. ed. Lips. et seqq. Sin . Itulet raMala ; quae iii Pravum uoumie,t cou verti. Mutationis Per cithim effugit. Siti titia ad Sisyla ιtiam ereρι te Sapiemia in sitillitiam non re,/DIoitur. CL in Li-psio praesero liaria Codd. in s. lecti nem, quos Nodius evolverat: sensit eam postulante. Gruteri ni Codd. et editio vetus eamdem pra butit . ut non eruit hahent, sed erimi. erum tui, erigit. Λiitea e mutationis rem tum fugit avientia. SUientia non eripitur, sopientia in attit . n. reM. R. -Sententia est, stultos mulari Posse, et Paulatim ac per gradias ad sapientiam venire. Non contra: nam Stoicorum sollicus lixus tu houo e l. L s.

514쪽

Dixi, si sorte meministi, concupita vulgo et formidata inconsulto impetu plerosque calcasse. Inventus est, qui flammis imponeret manum; cuius risum non interrumperet tortor; qui in funere libero tum lacrimam non mitteret; qui morti intrepidus occurreret: amor, ira, Cupiditas, pericula depoposcerunt. Quod in potest brevis obstinatio animi . aliquo stimulo excitata, quanto magis Virtus , quae non ex impetu, nec subito, sed aequaliter valet, cui perpetuum robur est 3 Sequitur, ut, quae ab inconsultis saepct Contemnuntur. a sapientibias semper, ea nee hi, a sint, nec malo. Vnum ergo bonum ipsa virtus est, quae inter hanc sortianam et illam superba incedit, Cum magno

iitrius stre Contem P tu.

Si hane opinionem receperis, aliquid bonum Esse ι praeter lioncstum; nulla non virtus laborabit: ntilla cnim oblinori poterit, si 'lil id qua in extra Se vestieXerit. Quod si est, rationi.ropia gnat, ex qua virtutes

sunt; et veritati, quae Si no ratione non est: qtraecum- qne nutem opinio veritati repugnat. salsa est. Virum bonum concedas necesse est summae Pietatis erga

Hane in et illam. Secundam et

adversam.

Si quid ηιam extra se respexerit. Qui sopientiam comparare eo atrar,ntuli alii rei studere debet; caetera enim, alit inutilia animum line et illue distrahent , eiusque prosectus tui pedielit. aut nocent in eorri ut perit. si est. Int. si admiseris ali quid honum esse Praelir liouestum.

515쪽

L. ANNALI SENECAE

Deos esse; itaque, quidquid illi acciderit, aequo animo sustinebit: sciet enim, id accidisse lege divina, is qua universa procedunt. Quod si est, unum illi bonum erit, quod honestum: in hoc enim spositum Jest et parere Diis, nec excandescere ad subita, nec deplorare sortem suam; sed patienter excipere satum, et sacere imperata. Si enim ullum aliud est bonumquam honestum, Sequetur nos aviditas vitae, aviditas rerum vitam instruentium ; quod est intolerabile, in- sinitum , vagum. Solum ergo Bonum est Honestum; cui modus ivt. Diximus, hominum suturam seliciorem vitam quam Deorum, si ea bona sunt, quorum nullusio Diis usus est; tanquam pecunia, et honores. Adiice nunc, quod , si modo solutae Corporibus animae manent , felicior illis status restat, quam est, dum me santur in corpore. Atqui, si ista bona sunt, quibus

Postrum est. Nec satis aptum hule loco verbum matrum, et abest M. A. et mss. e. et b. Quare ut suspeetum nolavi. Schw. Vagum quoniam iis obstacula viris uti exercendae ivsuut et veritati os- seiunt. Mhλ. Cui modus est. Quia ut semel vir

tutem compara eris , Lam non Beere potest, nee minui: aequalis est

opud omnes qui illa praediti suut: ideo quoque . ut saepe dixi: Noster,

nullus inplena altero sapiente selicior esse Putest, quia aeque aapientes

sunt

Felieior tuis atarus retiae cillos manet , quam est, etc. Quam spem egregie exprimit Tullius. de Senectio praeeliarum diem, quum ad illum

hoe, quod ex Modii membr. et Pal. a. ediderant Lips. et Gron. quod aptu

onvenit cum eo quod mox subiieitur, eliasas et obses as. Versantur ex editti veli. et aliis msstis revomuit Bubh. Sehw. - Rubh. vero versantur, inquit, bona lectio plurimorum c d. et edd. est. Mersamur in nonnullis mss. sola est aberratio haud indocta, quam Modius Diat. xxx Novantiq. praetulit et satis expolivit. Totus enim disputandi ordo docet, non de illa philosophorum satis nota opinione, quibus corpus pro earcere

animae e Mi, sermonem esse. Riah Atqui si ista ... obsessas. Iam inde

a Pythagora et Platone hane opinio nem omnibus sere philosophieis sectis

communem suisse de corpore lau- qtiam carcere animae, satist notu

516쪽

per corpora utimur, emissis erit peius; quod contra fidem est, feliciores esse Iiberis et in universum datis clusas et obsessas. Illud quoque dixeram, si bona sunt ea, quae tam homini contingunt quam mutis

animalibus, et muta animalia beatam vitam actura:

quod fieri nullo modo potest. Omnia pro honesto pa- χοlienda sunt; quod non erat iaciendum, si esset ullum aliud bonum, quam honestum.

Haec, quamvis latius exsecutus essem Priore epistola, constrinxi, et breviter percurri. Nunquam autem vera tibi opinio talis videbitur, nisi animum alleves, et te ipse interroges: Si res exegerit, ut pro

patria moriaris, et salutem omnium civium tua redimas , an porrecturus Sis cervicem. non tantum patienter, sed etiam libenter8 Si hoc facturus es, nullum aliud bonum est: omnia relinquis, ut hoc habeas. Vide, quanta vis Honesti sit. Pro republica morieris, etiam si statim facturus hoc eris, quum scieris tibi esse faciendum. Interdum ex re pulcherrima magnum gaudium, etiam tempore exiguo ac brevi, capitur; et, quamvis fructus operis peracti nullus ad desun-

suam, ad la stetit unde manasset, ad universum s. Deum , cuius para esse

docebatur, et in vita manere selieissima. vacillasse tamen hae in re Stoicos non magis constat, qunnacaririlis

esseclu et successu fructuoso ad vitam hene degendam in iis . quae de immortalitate animae praeciperenti Atinque hoe ex ipsa eorum doctrina de virtute sequebatur. quippe quae haud diversa a felicitate iam in hac vita consummari posse iis videbatur: ut

adeo immortalitate supersedere Potuissent. Sperabant tamen. lare u Post mortem vivereui. RuhLEmissis erit peius. Peior erit auimarum conditio eorporis vinetito liberatarum t nam istis bonis seisi non poterunt, iam amissis eorporibus. Ee in um,ersum datis. Sparsia pert niversum, redditis linie sonti a quo originem traxerant. Nam Stoici putabant animam cuiusque hominia par

tem esse universi.

Clusas. Sohaudi animas. Eι iam si statim faciurus hoc eris. Sic commutat eonsensu veteres libri, quos novimus, omnes; nisi quod veterem lectionem nescio quorum e dicis in esse Piucianus, uit, etiam si non statim et e. quod arripuit Muret. et revocavit Ruith. contra mauisestam

517쪽

tum exemplumque rebus humanis pertineat, ipsa tamen contemplatio suturi operis iuvat: et vir sortis ac iustus, quum mortis suae pretia ante se posuit, libertatem patriae, salutem omnium, pro quibus dependit animam, in summa voluptate est, et periculo

dia suo fruitur. Sed ille quoque, cui etiam hoc gaudium

eripitur, quod tractatio operis maximum et ultimum praestat, nihil cunctatus desiliet in mortem , sacere recte pieque Contentus. Oppone etiam nunc illi multa,

quae dehortentur. Dic: Factum tuum matura Sequetur oblivio , et parum grata existimatio civium ; respondebit tibi: Ista omnia extra opus meum sunt; ego ipsum contemplor : hoc esse honestum scio; itaque,

quocumque ducit ac vocat, venio. HOC ergo unum Bonum est, quod non tantum pem

sectus animus, sed generosus quoque et indolis honaedia Sentit; Caetera laevia sunt, mutabilia. Itaque sollicito possidentur: etiam si favente fortuna in unum congesta sunt, dominis suis incumbunt gravia, et illos Semper premunt, aliquando et clidunt. Nemo ex istis,

Senetae mentem , quae Pro ime sequente disputatione galis declaratur. Sehina

Pro re ubliea morieris etc. Ηnee veterum librorum lectio gensum praestat longe aptiorem e si guificat enim te pro patria moriturum esse, ubi seles pro illa moriendum esse. etiamsi statim mori oporteat, id est, etiamsi tibi tempus non relinquatur quo Psaeas animum conremplatione honesti, et liciaris magno tuo incoepto; quod patet e aqq. Perieialo suo Imuur. Itixta Cicer.

praeclarum illud quod apud Ciceronem Milo loquitur: Fortes et sVien-- res Ni a non tam praemia sequi solere recte faelorum, quam psa recte jacia... beatos esse quibus ea res seil.

Pro patria se devovisse γ honori erit

a suis ciιubus t nee tamen eos miseros

qui beneficio erues suos Nicerint. Nemo ex istis etc. Frequens et haec vitae comparatio est eum dramate,

ut philosophi eum histrione, apud veteres. Iam Socrati hane tribuniit veteres Stob. noe. tit. 92 Aristoni- qne Chio apud Diogen. Laeti. VII, Iso , ubi cons. Menag. Epictet. Enchirid. t . ubi vid. V plou. et Seliu ei

518쪽

quos purpuratos vides, felix est, non magis, i quam ex illis, quibus sceptrum et chlamydem in scon a s bulae assiguant: quum, Praesente populo, eluti in

cesserunt et cothurnati; simul exierunt, excalceantur, et ad staturam suam redeunt. Nemo istorum, quos

divitiae honoresque in alliore fastigio ponunt, magnus est. Quare ergo magnus videtur Τ Cum basi illum sua a metiri si Non est magnus pumilio, licet in monto corinstiterit; colossus magnitudinem suam servabit, etiam si steterit in puteo. Hoc laboramus errore, sic nobis imponitur, quod nemin*m nestimamuS eo quod e St. .

sed adiicimus illi et ea, 4bibus adornatus est. Atqui

quum voles veram hominis aestimationem intro, et scire qualis sit, nudum inspico. Ponat Patrimonium, et ueponat honores, et alia sortunao mendacia; corpus ipsum exuat: animum intuere, qualis quantusque sit; ulieno, an Suo, magnus. Si rectis oculis gladios micnntes videt, et si scit, sua nihil interesse, utrum unima per os, an per iugulum exeat; beatum voca: Si, quuiri illi denuntiata sunt corporis tormenta, Ct qua cuSuveniunt, et quae Potentioris ini uaria; si vincula, ut exsilia, et vanas humanarum formidines mentium su- Curus audit, et dicit:

Non ulla laborum ,

sitibus insistit. Li s. Arrunse mendaeia. Quia pur liaee

et L sortuna ut niaiores videantur homines, quam sunt reipsa. Metis. Sie Lipsius optimo emendavit. Aiuea L servitur erectis ociales. Sed nusquam ullas erecti Deuti de ina . pavido homi ue in usu sunt, Fed recti. CL Bentleii nota praeelara ad II Orat. Catili. I. 3, ubi vir magnus uec nostri loci immemor. suiu R MI.

519쪽

O Dirgo, nova mi facies inopi re surgier omnia praecmi, atque animo mecum ante Feregi.

,hec Tu hodie ista denuntias; ego semper denuntiavi mihi, et hominem paravi ad humana. ra Praecogitati

mali mollis ictus venit. At stultis et sortunae creden-libus omnis videtur nova verum et inopinata iacies: magna autem Pars est apud imperitos mali, novitas. Hoc ut scias, ea quae Pula Verunt aspera, sortius, quum assuevere, Patiuntur. Ideo Sapiens assuescit

suturis malis; et, quae alii diu patiendo levia faciunt, hie levia facit diu cogitando. Audimus aliquando voces impcritorum , dicentium: Sciebam hoc mihi restare 7 Sapiens scit, sibi omnia restare; quidquid sactum est, dicit: sciebam. Vale.

Peregi. Versus auut virgilii, Aen. tuebatur Piucianus hane omnium VI , ro3. Codit. et edit. aute Muretum lectio Fortiis dedere vetti libri omnes, nem. Neretebam Murelva induxit in excepta una ed. R. quam secutus lex lum. 1ublata tu terrogationis nota, Erasm. deleverat vocem, uude aberat qui legisset, Pincinnum i a quorum- vvlgo editis. Sehin. dam Codd. margine notatum hoe in. Solebam hoc mihi restare ρ Reete venisse. RuhI.

520쪽

EPISTOLA LXXV u.

Fauium AI xandrinamun , tabellariarum , ad crura se non ut reliquos Omnes motum , tranquille et vathia quadam omi,ιsse quaerere , quid nooi ex Aegrato sibi QFrrent. Se csse senem , et ad reliquam Mitiae partem iam satis sibi esses uitilici , Praescrtim pro illa via , quae siniri Possit, modo sat honeate. Hoc

firmat narratione de Marcellini morte Moluntaria , Et addit quac-dam comm mctum mortis, quiau rerum natura immutatili nobis imposita in libertatem nos Minuicat , uti Laconem illum scr-Dum. Proinde Milae et MOIVtatis studium nos non taHi res uumoriendum faciat, ure morti nos subtrahat , quae et Um exottae Ospciis est: modo bonia clausian imPonatur.

Subito l

, hodio nobis Alexandrinae naves apparuerunt. quae praemitti solent et nuntiare secuturae classis adventum ; liabellarim vocant. Gratus illarum Campaniae aspectus est: omnis in pilis Puteolorum turba consistit , et ex ipso genere velorum Alexandrinas , quamvis in magna turba navium, intelligit; solis enim licet si parum intendere , quod in alio omnes

cireiter 69o,S44 6 o Daveor. Iilres . o millio v. medimnorum herolinensium. Cons. II effuti opus . sc. I, P. 26I , Pro tributo adveherent Puteolos, uudo Romam potiabatur tu horrea, ex quibus frumentali Oile Romae Perpetua iustituta , omnibus civibus Pauperiorit,us distribuebatur. Plura habet Lipsius tu Electorum lib. I, cap. 8. Rufi . In Hiis. Pilae, i fggeres,nppellat Strab. V. p. zo5. ed. Lips molium obiectiis, qui e lapidibus iua P a Corisi ruchatitur ad imire tum inatis cohibetidum, ideo lite liori tu mitti tendit . CL vitruv. V, 32. Tncit. t 4, 8, not. Virg. Αeu. IX, τι . uot. Pilatiam opus Puteolis restitutia in rite- morat Iuscriptio op. Grutex. p. 363 .s moto nunc vocant. Beliquiae adhuc visuntur. Ruhk. SParum scripsi eum Arg. b. Par. b. d. et Opsop. Vulgo UPpaDum Decia male. Schw. - Iium Aensuci est. VcIum summo malo urpensum bic

SEARCH

MENU NAVIGATION