L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

601쪽

manae vitae formidines putat. Describe captivitatem ,

verbera , catenas, egestatem , et membrorum lacera

tiones, vel per morbum, Vel Per iniuriam, et quidquid aliud attuleris: inter lymphaticos metus numerat. Ista timidis timenda sunt. An id existimas malum, ad quod

illi quando nobis nostra sponte veniendum est 2

Quaeris, quid sit malum Τ Cedere his, quae mala

vocant: r, ut illis libertatem Suam dedere, pro quaa a cuncta patienda sunt. Pevit libertas, nisi illa contemnimus, quae nobis iugum imponunt. Non dubitarent, quid conveniret sorti viro, si scirent, quid esset Fortitudo. Non est enim inconsulta temeritas, nec periculorum amor, nec formidabilium appetitio; scientia est

distinguendi, quid sit malum, et quid non sit. Dili

gentissima in lutela sui sortitudo est, et eadem patientissima eorum , quibus salsa speciem malorum est. 1, ex Quid ergo' si serrum intentatur cervici hus viri sortis; si pars subinde alia atque alia sus Ioditur; si viscera sua in sinu suo vidit; si ex intervallo, quo magis tommenta sentiat, repetitur, et per assa ccata viscera recens

dimittitur sanguis; non timere istum tu dices, non dolere 7 is Iste vero dolet; sensum enim hominis nulla exilit virtus: sed non timet: invictus ex alto dolores

aliquando notia. Deerat vulgo nobis, nee omnino desiderinhatur raed adicetum dedere cum ed. R. tussit Paris. eum aliis apud OPsop. et Griit. Sehwa Nostra smnis υeniendum estῖ Sei. licet, seu quum patriae salus iubet ut Dosin et ipsi devoveamus. exe DPIO Dicii, Reguli; seu, qtzum turpitudinis effugiendae causa mors ultro raohis appetenda est, Catonis Vticeu sis instar. No etitur. Est arenae verbum, et in re gladiatoria solemne 2 re te . e ingemina ictus atque itera. L. Assieeata e codd. tritie. al. re epi . Praeeunte Gronov. Ante ει via. Re petit io των viseera Gronovio non placuit: praetulit itaque Mulnera ι-

εeera legitur in vota Rul,Lopsit, piane lapsu typogr. ex ingenio. Sed repeti

tiones talea non infrequeutes esse constat.Deinde Cie. Tusc. lI, 14 est: ut e viseeribus sanguis exeat. Nil, ilProinde mutandiim est. Rul. . Dimittittir recte libri viturus; uotidemittitur. Scit .

602쪽

suos spectat. Quaeris, Avis tunc anisus illi sit 3 Qui

aegrum amicum adhortantibus.

Quod malum est, nocet; quod nocet, deteriorem 16 facit; dolor et paupertas deteriorem non faciunt: ergo mala non sunt. ει Falsum est, inquit, quod proponitis: non enim, si quid nocet, etiam deteriorem iacit. Tempestas et procella nocet gubernatori, non tamen illum deteriorem iacit. . Quidam Stoici ita adversus hoc respondent: Deteriorem fieri gubernatorem tem

pestate ac nocella, quia non possit id, quod propo

suit, esticere, nec tenere cursum suum: deteriorem 'illum in arte sua non fieri, in opere fieri. Quibus Pe-1ν ripateticus: Ergo, inquit, et Sapientem deteriorem faciet paupertas, dolor, et quidquid aliud tale suerit: virtutem senimJ illi non eripiet, sed opera eius impediet. IIoc rocis diceretur, nisi dissimilis esset gube

natoris conditio, et Sapientis. IIuic enim propositum est, in vita agenda non utique, quod lentat, esticere, sed omnia recte sacere; gubernatori propositum est utique navem in portum perducere. Artes ministractSunt; praestare debent, quod promittunt: Sapientia domina rectrixque est. Aries serviunt vitae, sapientia imperat. Ego aliter respondendum iudico : nec artem gubernatoris deteriorem ulla tempestate fieri, nec ipsam pdministrationem artis. Gubernator tibi non selicitatem promisit, sed utilem operam, et navis P gendae scientiam: haec eo magis apparet, quo illi

Quod malum est. non fiunt. Stoleis syllogismus bauia dubie h. s. melius procedit, qlia iii Peripateticis, qui non re:Nillae conditionem iit uostri Logiei loquuntur oppugn3re dehebant, sed totam auhsumptiovem . . viii orem, quipi e in qua cardo re-rtim vertitur. Videntvr qu me iastatu eontroversiae formando non satis eauti fuisse Peripatetiei; uam illud deteriorent fieri Stoiei ἐοικ- morali sensit; Peripatetici taliori sensu accipiebant. Virtutem enim. Viri. quidem ma Ieham , aut deletam saltem enim Parin

603쪽

29 magis aliqua sorto ita vis obstitit. Qui hoc potuit di

cere: α Neptune, nunquam hanc navem, nisi rectam lis

arti satisfecit: tempestas non opus gubernatoris impedit, sed successum. e Quid ergo8 in trait, non nocet gul ornatori ea res, quae illum tenere portum vetat3 quae conatus eius irritos emeit2 quae aut refert illum, aut detinet et exarmat 2,a Non tanquam gubernatori sed tanquam navigarati nocet. Alioqui gubernatoris artem adeo non impedit, ut ostendat; tranquillo enim, ad ut aiunt, quilibet gubernator est. Navigio sta obsunt; non rectori eius, qua rector est. Duas personas habet gubernator: alteram Communem cum omnibus, qui eamdem conscenderunt navem, in qua ipse quoque octor est; alteram propriam, qua gubernator est. Tempestas tanquam vectori nocet, non tanquam gubernatori. Deinde gubernatoris ars alienum bonum Est; ad eos, quos vehit, pertinet; quomodo medici ars ad eos quos curat. Sapientia commune bonum est, et eorum, at crim qitibus Vivit . et proprium ipsius. Itaque gubernn tori sociasse noceatur; cuius ministerium. aliis Proinmissum, tempestato impeditur: Sapienti non noceturn Para Pertate, non a.dolore, non ab aliis lempestatibus

Gui hoe elicere. . . satis steti.

1 grmiuin hoc Rhodii gubernatoria

dicitim magni recte ab antiquis et sal l e inlidii hatur. Aristides Orat. I. Bliod. To. I. p. 346. C. ad hortatur Rhodios, ut guhernatoris eu-iiisdam, civis sui, dictum in memo riam, revocent, qui flues uanis navo et iamiam submergetida dicebat: at, Neptiive . seit . non tintit navim te nisi rectam dom-xnrum 6, Πρ- etatnυ. ισθt ιαθὰν et υ υαυ. καταδυσων, ementi. praehlautissima ValeLen.

e. Cie. ad Q. Fratr. 2, noster Con-sril. ad Marc. 6 , I, ete. CL Neursit IIboilus , I . Ria1 . Inquit. Perperam Liquis vulgo. S. Non rectori rius, qua rector est. Non im iunt, quia η toris artem vel perseetissimam instendunt.

P ortasse noceatur. .Fulgo nocetur ex ed. noceat A. e. I'ur. a. b. d. quihus inter se collatis, nex ιt P. Or-

rexi. Si placuerit noceat. intelligeture superioribun nomen Iem eatas; quod tamen parum commode si et . quia

604쪽

Ε. PISTOL x Lxxxv 55 ivllae. Non enim prohiboritur opera eius omnin, sed tantiam ad alios pertinentia: ipse senὲ per in actu est set in essectuJ ; tunc maximus. quum illi fortuna se opposuit: liinc ipsius Sapientiae negotium agit, quam diximus et alienum bonum esse, et Suum.

Praeterea , ne aliis quidem tunc prodesse prohibetur, quum illum aliquae necessitates premunt. Propter paupertatem Prohibetur docere, quemadmodum tractanda respublica sit; at illud docet, quemadmodum tractanda sit paupertas; per totum Vitam Opus ius cxtenditur. Ita nulla fortuna, nulla res, actus Sapientis excludit: id enim ipsum agit, quo alia agere prohibetur. Ad utrosque casus aptus est, honorum

vector, et malorum victor. Sic, tu quam , se exercuit, a 3 at Viri te in tam in secundis, quam in adversis, hiberet; nec materiam eius, sed ipsam intueretur.

Itaque nec paupertas illum, nec dolor, nec quidquam aliud, quod imperitos avertit et praecipites agit, Prohibet. Tu illum premi putas malis 3 Vtitur. Non exobore tantum Phidias sciebat sacere simulacra; facie. hat ex aere : si marmor illi, si adhuc viliorem mate- 'riam obtulisses , secisset, quale ex illa seri optimum

υνε semper in aetu est fel in es elu.J Vulgo , i se semρer in actia est. non in seelti , ex ed. R. quod Intem Pretari stotcras ex eo, quod supra 2 legitur, εα enti prorsuum non utiqua quod tentat efficere, sedeurantia recte facere. At negati terra Pae licitiam ignorant alii lihri omnes. Et quidem nude alii, lia tune aim . ete. ut ed. A. nlii; in actu est, et in essetu, 2, eL Col. Equidem ista verba, quae ex scholio irrepsisse vident ir , lil suspecta notavit eadem prorsus ubiecerat Mur. Schw.PDortere Fatisperiatem Prolabetur e re ι iactis uempe et usu r quia ex censu ad Rempublieam ad inittebantur. Non prolii li r seri Ptia : ut Zeno, Chrysippus, alii. Lipsius. Ita. Sie eodd. et Erasm. Id vitium

typogr. iii liounullis edd. est. Sin M. Id enim .sum ... Prohibetur. id etii ui psuin . . eluo prohibetur alia u. re, illi praehet materiam exercendi virtutem suam nediam illam comprirunt. Exhiberet, et intiane tir recte libriueti. Volgo exhibeat. immeatur , adiureto. Stain. Phidias. De i liadia, celeberrimo antiquitatis statuario et coaevo Peri- o

605쪽

luisset. Sic Sapiens Virtutem, si licebit, in divitiis explicabit; si minus . in paupertate: si poterit, in Patria; si minus, in exsilio: si poterit, imperator: si minus, miles: si poterit, integer; si minus, debilis.

Quam climque fortunam acceperit, aliquid ex illa as memorabile essiciet. Certi sunt domitores serarum, qui saevissima animalia , et ad occursum expavefacientia hominem, cogunt pati iugum; nec asperitatem excussisse contenti, usque in contubernium mitigant... Leonibus magister manum inserint; osculatur tigrim suus custos; elephantem minimus Aethiops iubet sub

sidero in genua, et ambulare per funem. Sic Sapiens artifex est domandi mala. Dolor, egestas, ignominia, Carcer, exsilium , ubique horrenda, quum ad hunc

P Venere, mansueta sunt. Vale.

nvit Lipsius. haec talia in ludis pu-hlice tune exhibita et observata esse. Diiuilis in N. Η. omnia cotist mnt, nostris niiturae curiosis. e. e. Busson observata sunt. De elephantis es. Sueton. GaIb. c. 6 , et e. Riah . Vbique horrenda. Sic pereommodo R. a. c. et cri teria horr. ed. Mur. et tibisumque horr. ed. Lips. at Seqq. vlriamque eo uti a librorum fidem. S.

606쪽

EPISTOLA LXXXVI

Quum Literni in φια Sestonis Africani uilla esset, Possessorem istius agri Aegiaιιm conveniendi causa, iste νω maximus eiusque tempora Senecae animo iram Miseide olnersantur, tit uiri magnitiulinem admirans et illa et sua tempora inter se con a ret, atque simylicitate et frugalitate Scipionis eiusque temporiam laudata in luxtim deperditosque sui ami mores inuehatur. Sod hac comparalione nuxin praetermissa laetius quia commemorat, quod se in hac uilla ab amico didicisse narrat Se senem ait ab Aegialo didicisse, arbustum quamvis Metustum porse transsimi.

In ipsa Scipionis Africani villa iacens haec libi scribo,

adoratis Manibus eius et ara, quam sepulcrum esse tanti viri suspicor. Animum quidem eius in caelum, ex quo erat, redisse persuadeo mihi; non quia magnos exercitus duxit hos enim et Cambyses furiosus, ac furore feliciter usus, habuit , sed ob egregiam

In ipsa Seipionis Afrieani silla ια- cens, i. auimi causa commorans. Villathi suisse dieitur. vhi nuue Patria, Lago ili Patris . et Torre di Patris suu . Torre di Patria distat utium milliarium sermon. a Cumis. CL C initis de Stolberg Reiso To. III, Epist. Lxx. Eo x ossit P. Corn. Scipio Africanus maior. ut invidiam et tetiamina cum tribunis pl. qui eum pecunivo publieae captae reum accusavera it. devitaret, a. V. c. 567, cons. Liv. XXXVIII. So sq. ibi vitam egitis et niorientem rure . eo ipso loco sepeliri se iussisse serunt, monumentumque ibi aedificati. ne si nus in instrata Patita sieret, Liv. XXXVIII, ali qui

tamen e. 56 alios tradit Romae, alios Literni narrare et mortuum et sePullum esse . et utrobique movumculta tendi et statuas. RuM. . Et ara. Sic reeie R. A. e. Par. a. b. d. et alii optimi quique iussit. Non nulli vero et area, quod a Lipsio commendatum recepit Gron. et tenui RuhL. nulla eritica nota allata. Seh-- Literni monumentum, inquit Bubkopsius. arcanu noster v est, in numentoque statua superimposita fuit, quam tempestate deiectam nuper 'idimus ipsi. Cf. Strii V, 4. 4 P. 38 Lips. Valer. Max. lII. 7. Hine et noster suspicatur, non pro certo affirmat. Rufik.

607쪽

molle rationern pietateu, sue, magis in illo admirabilem. cluum reliquit patriam, quam ' stilina defenditi Aut Scipio Romae deesse debebat. aut Roma libertati a re Nihil , inquit. volo durogare legi hus, nihil institutis; aequum inter Omnes Cives ius sit; utere sino mctheneficio meo , patria i causa tibi libertatis sui, ero et argumenium. Exeo, si plus, quam tibi expedit, crevi. D Quidni ego admirer hanc magnitudinem animi, qua in exsilium voluntarii' in secessit, et civitatem exoneravit 7 Eo perducia ves erat, ut aut li- hortas Scipioni, aut Scipio libertati saceret iniuriam. Neutrum fas erat; itaque dedit locum legibus , et se Liternum recepit, tam suum exsilium reipublicus im- Putaturus, quam Hannibal.

Magis in illo adna Irtibilem. Sicodd. inde ab Erasino. Potuerat vetus lectio teneri , quam magis in illo Ddmir. iudico. in quam coligentilant R. A. e. Pal. Col. Quam tenent et in m Par. a. b. d. sed iudico

Atit Roma libertati, Sie ed. Uen. qtieiuni modiim olim in suo exemplo lsegeriit ollio Fr ingli. Hoc dieii Se-ncea: aut Se pici Romam deserere deis helii, , aut Romn deserere libertatem. Acute diutiam varie ab aliis vel muttituistes vel ititerpolatum. Roma esse in libertinte non Poterat ed. R. Aut Roma sine ιιbertate ed. A. et mis. o. Ahia Roma in libertate ed. Erasm. eum Par. Op op. et Gri t. unde Geotiov. legendum censuerat stil R man; Lboracli, qnod amplexu est milh. quum antea legeretur aut mae tib rias ex lx ureti ingenio. S. ιhit, inquit. . . . an meritiam. EX Livio haec non de umpta sunt. Sed suere divet ne de Scipione traditiones, ipso Liviu auctore l. l. es. Antias Auli

Vtere sine me benescio me . t i . Sie Milo apud Ciceronem: Tranquιllare Misa esses mei qucuriam mihi eum illis non liseo sine me ipsi, amiper me tamen Perimantiam Argumentum. Monstrabo libet talem tibi nilline esse. Caeterum es. C c. de Dis m, i. Ruhh. Tam stium exsilium re stublieae ini-ImωDιDus. quam Hannibal. Hunnitati R. a. e. et Pal. m Hannibalie ed Erasm. et seqq. cum aliis et Col. Equidem , neutrum serenibim iudicans ,Πannibal eorrexi . plano sensu t tit latinibal, ne eivibus suis molestiam crearet, sponte in exsilivm exivit eons Liuium lib. XXXIII, cap. sq. sie item Scip io. Reipublicae im- titatum , idem ualet ne Respublieaegrafum Deliartis. de reP. hene titerituriis. Schw. - Aliter qrao I De eadem 1eetio intelligi potest: Seipio qni vi- eerni Hatiuihalem . qui relui'ul liminterrore Punico liberaver t. eamdem sortem n Romanis expertus est uel anni ; uniti Romani. qui Dauni buleui tuae acerrimum liosletu Pa-

608쪽

EPISTOIA LXX VIVidi villam structam lapido quadrato; murum Cir. Icumdatiim silvae; tra Pres quoque in Proptignaculum villae utrimque subrectas; cisternam aedificiis ac viridibus subditam, quac susticeres in risum vel cxercitus posset; balneolum angustum, tenebricosum, eX consti eludine antiqua: non videbatur mitioribus nostris Caldum . nisi obseurum. Magnli ergo me Voluptas 4 subiit, contemplantem mores Scipionis ac nostros. In

hoc angulo ille Carthaginis horror, cui Roma debet

quod tantum semel capta est, abluebat corpus tuboribus rusticis sessum ; exercebat enim opere Se , terramque ut mos suit priscis ipse subigebat. Sub si

hoc ille tecto iam sordido stetit; hoc illum pavimentum tam vile sustinuiti At nunc quis est, qui sic lavari s ristineat 3 pauper si hi videtur ac sol didus, nisi parietes maguis et pretiosis orbibus refulserunt; nisi Alexandrina marmora Numidicis crus lis distincta

tria sun exillare coegerant, iidem Setitionem reipublicin tutorem, re- authlica eleeeruiit. Bulth. qui edidit quam Irannibalis , sie explicat loe. se Lιlerniam s . in exilitim recepit tquuleuun reus benefieio legum uti et ii, exilium voluntarium secedere P lerni. H:iiinibalis exilium ipsi uiu-q iam auctori eius tribuit noster, quo ut beneficio nielitus est de ri publica.Liv. XXXII l, Seipionem diu sed

frustra repugiati e machinationi hiis Sinutus narrat. Contra Lagran eumdem ae lilii, Lopsi iis lectionem Le. cuius vertit: Rendant son exit ausia hora etiae Potir Rome que cestii u' tiannibal. Gridibus. Ita voeabatit prata et orborelo. siaretus. Quod tantum semel ea ta est. ΑGallis capta , Scipioni debuit. quod

Sustinuit. . . sustineat Substinuit... substineat ed. R. Schw. Orbib ι3. Crustis aut segmentis marmorum circuli speciem gerentihus, quas vinculosi,s eximie aestima. hant. Video nunc, his scripti , nini

eissi iniim Limbsium in Miseel in n. Plii l. P. I, P. 88, ea itidem seu esitium tulisse, loco hoe adducto. Speci aut

hue Pliuii N. Il. XXXV, 1 verba,

quae luxum hune eonfirmant, docentque, Neronis nevo hoe esu inventum. Nigricauti itaque marmori

ut maculae adessent, crustas num lindicas interserebant et opero inusi v circa ornabant. Restit. Alexandrina marmcra. Plura a te

609쪽

l. . ANNALI SENEC1 Esunt; nisi illis undiquo operosa et iii picturae modum vavi ala Circumlitio praetexitur; nisi vitro absconditur camera; nisi Thasius lapis, quondam rarum in aliquo spectaculum templo, Piscinas nostras circumdedit, in quas inulta sudatione corpora exinanita demitti inus; nisi aquam argentea epistomia suderunt

Et adhuc plebeias sistulas loquor: quid, quum ad

balnea libertinorum pervenero 7 quantum Statuariam, quantum columnarum est nihil sustinentium, sed in Ornamentum po Sitarum, impensae causal quantum B quarum Per gradus cum fragore labentium t Eo deliciarum pervenimus, ut nisi gemmas calcare nolimus. In hoc balneo Scipionis minimae sunt, rimae magis, quam senestrae, muro lapideo exsectae, ut sine in-- iuria munimenti lumcn admitterente ni nunc blattaria vocant balnea , si qua non ita aptata sunt, ut totius

hare ipsa iterum distinetn: an autem iamin aliquod proprie Auxandriniam die uitti suerit, ignoro. Lit s. In yieturne modum. Musivum opus intelligit. liuo solent ambire liundrasistit orbes . et velut marginare. Ideo addit eir mlitionem praetext. Graatilem etiam pictura in musivis . id

est . variAe rerum sormae. viri Mitro. . . . camera. Lutem BG

laudii Siat. Silv. I. 5, 43. Esulgent

camerae vario Iastigia vitro, etc. ubi cs. nol. Ruhk. In φ as multa. . . . demittimus. Ex

Decoquere torpus atqtie luanire su

doribus se. in halneo calido inutilesii nnt delicatumque credimus. MM. Gistomia. Quae et mitonia vocantur simi obturacula ori vasorum aut labrorum indita . e quibus versi liquor emittitur, ut et in nostris hal. ne is iteri solet. Ruhk. -- De Urist in

88 Taur. GPensae eausa. Non ut usum, sed ut opes ostenteni. Pithius hoe nΡ-iwllut latιιιιιae causa. XXXV L e. vi: Columnis uteban antiqui neu latitaliae evitisa, red quia firmius aliterat tui non poterant. Lipa. Aquartim yer gradus. E labris nutreeeptaculis tu solia inferiora et subiecta. L s. Eo desistariam. gemmas calcar nolimur. Puto , pavimenta luxuriosa et pretiosa, lithostrata, quae opere musivo eousta hant. Eadem de re Stat. Silv. I, 3, 5 . Calciabam nec Uinus o s. CL Noster de ira III, 3b, 4. 7. Blatιaria. Λ hialtis. quae lueem fugiunt et tenebrosis balveis gaudetit. innascunturque. Ivin. II, 28. Hinc Statius, Plin. al. qui bolneorum mentionem sub imperatoribus inii-

610쪽

EPISTOLA LXXXVI

diei solem fenestris amplissimis recipiant; nisi et Ia

vantur simul et colorantur, nisi ex solio agros et maria prospiciunt. Itaque . quae concursum et admirationem habuerant quum dedicarentur. in antiquorum numerum reiiciuntur, quum aliquid novi luxuria commenta est, quo ipsa Se obrueret. At olim et pauca serant balnea, nec ullo cultu exornatu : cur enim Ornaretur res quadrantaria, et in usum, non oblectamentum, reperta Non suffundebatur aqua, nec recens semper velut ex calido sente currebat; necrescere credebant, in quam perlucida sordes deponerent. Sed, Dii boni, quom iuvat illa halnea intrave obscura, et gregali tectorio inducta, quae scires Catonem tibi aedilem, aut Fabium Maximum, aut ex Corneliis aliquem , manu sua temperasse 2 Nam hoc 9 quoque nobilissimi aediles sungebantur officio, intrandi ea loca , quae populum receptabant, exigendi quo munditias , et utilem ac salubrem temperaturam; non hanc, quae nuper inventa est, similis incendio; adeo quidem, ut convictum in aliquo sce-

me eduum halneatoria sui. e. Lina. Perlueida. Aqua propter solis splendorem. qui ita halueo erat. R. Juam iuMiat . R. A. o. uam

ὐabat ecl. Eriis tu. et seqq. Schw. Catonem. Vticensem. Rukl. Fiabium Maximum. Ctinet.itorem.

Hunii ibidis. Corneliis. Seipionibus. αλ Aediles Iungebanttir. Quorunὲ erat loca inspicere et curare viiletudinis 'ta alii usibus quotidianis: sic po-Pinas . gaueas, balneas, et liaee talia luebantur; quaa Senem, alibi dieit loca itedilem metuentia. Plura de rus aedilium mutiet thris vide ap. me

lari. post unetionem; lite licet et li-i het in ipso balneo . sie apricu ur. Qiatim dediearentiar. De pubmis

halneis acieiper utque ea solemniter solent usibus populi dedicari. -Staist tim post aedificationem cum invoca.

t ilono Aeseulapii et Itygeae, quorumi statuis balnea ornari solebatit, ut E Luciau. tom. VII. p. 298 sqq. Bis'. videre licet, et cum votis pro salute Populi. R.

ων ueret. I. se pessumdaret, ob- Scuraret. R LI ea quadrantaria. Notum est, tIua i drauleui i. e. quartam assis Partem

SEARCH

MENU NAVIGATION