장음표시 사용
571쪽
L. ANNALI SENECAE sit devorata unius inali patientia; dissident inter se iudicia facientis: hinc est' quod iubeat proposita Persicero , illinc quod retrahat et ab re suspecta ac periculosa fugiat: igitur in diversa distrahitur. Si hoc est, perit gloria. Virtus enim concordi animo decreta perogit; non timet quod facit.
Tu ne cede malis sed contra audentior ito Qua tua te fortuna sinet s
9 Non ibis audentior, si mala illa esse credideris. Eximendum hoc e Pectore est: alioquin haesitabit impetum moratura suspicio; trudetur in id quod invaden
Nostri quidem videri volunt Zenonis interrogatio
nem Veram esse, sallacem autem ulteram et salsam
quae illi opponitur. Ego non redigo ista ad legem dialecticam, et ad illos artificii veternosissimi nodos :
totum genus istud exturbandum iudico, quo Circumscribi se, qui interrogatur, existimat, et ad conses-20 sionem Perductus aliud respondet, aliud putat. Proveri tale simplicius agendum Pst; contra metum sortius. Haec ipsa, quae volvuntur ab illis, solvere malim et expandere, ut persuadeam, non ut imponam. In aciem
gretium est . ut devores tinius mali patientiam ; qnne nimii emisse non Putes utiliis mali pallentia. I tigiat. V nigra fuget a Mne. ex Pincialii e mire . sed fugiat tenent vett. liliri omnes. Schw. Tu ne... mel. Versus sunt Virgilii En. VI, si, et 96. Alioquin haesitabit im etiam m Vartim sus icio. Emendnrunt Muretras, Grulerus, Lipsitis: at Gr novius vulgatam explicati ipse sor- in idolosus impetum et alueritatem RusPkioiae mori tutus et infractu tu I. κεitabit. DuM. Nostri quidem stulat. Sene a pluries ostendit. se adversari Diale
doeit interrogato, ut nillil respondere queat. nee in verba magistri iurare.
Exyandere, i. e. explicare: nam rhetorem, non dialecticum ngere vult et agit. Pro expandere . alii eaPeriis dere, male. R. -Quodam ioco Cicero dialeetieam repraesentat imagine Pu gni, eloquentiam autem palmae uda Pertae, ut omnia expanduntur et querilia quae lueluia in dialectio coiit inebantu .
572쪽
educturus exercitum, pro coniugibus ac lit,oris mortem obiturum, quomodo exhortabitur2 Do tibi Fabios, totum reipublicae bellum in unam traiis serontes domum. Laconus tibi ostendo, in ipsis Thermopylarum angustiis positos: nec victoriam spe Pant, nec reditum; ille locus illis sepulcrum suturus est. Quemadmodum exhortaris. ut totius gentis ruinam obiectis corporibus excipiant. et vita potius, quam loco, cedant 7 Dices, Quod malum est, gloriosum non est; mors gloriosa est; mors ergo non malum Τ O efficacem con
cione mi Quis post hanc dubitet se infestis ingerer
mucronibus, et stans mori 3 At ille Leonidas quam sortiter illos allocutus est i e Sic , inquit, commilitones , prandete , tanquam apud inferos coenaturit is Non in ovo crevit cibus. Non haesit in Luci inas, non a a elapsus est manibus; alacres illi et ad prandium promiserunt, et ad coenam. Quid Τ dux ille Romanus. qui ad occupandum Ioc .m milites missos, quum per
ingentem hostium exei itum ituri ossent, sic allocutus est: . Ire, commilitones. illo necesse est, und redire non est necesse. D Vides quam simplex et imperiosa Virtus sit. Quem mortalium circumscriptiones vestrae sortiorem sacero, quem erectiorem possunt 3 Frangunt animum, qui nunquam minus contrahendus 23 est, et in minuta ac spinosa cogendus, quam quum
ecndi eorrim , qui invitatiotiem acet. piunt. Quid dua ilia necesse. Cie. Tusc. I, 42 2-qvid duces et Prin- cines nomiuem , qtium legiones scribat Cato fame alueres in eum locum yi fetus , unde redituras min arbi
triar turr Aul. Geli. Noet. ata. lib. lii, c. 7 . e. Catonis I hiis Diigi aum,
573쪽
L. ANNAEI SENECAE aliquid grande coiritu,nitur. Νon trecentis, sed omnibus moi talibus mortis timor detrahi dehin. Quomodo illos doces, malum non esse7 quomodo opiniones totius ne vi, quibus protinus insantia imbuitur, evinces
at quod auxilium inveniesy quid dices imbecillitati humanae ' quid dices, quo inflammati in media pericula
irruant 3 Qua oratione hunc timendi consensum, quibus ingenii viribus. obnixam contra te persuasionem humani generis avortis Verba mihi captiosa componis, et interrogatiunculas nectis. Magnis telis magna PO as lenta seriuntur. Serpentem illam in Africa saevam, et
Bonianis legionibus bello ipso terribiliorem, frustra sagittis landisque petierunt; ne pilo quidem vulnera
bilis erat, quum ingens magnitudo. pro Vastitate COrporis solida, serrum , et quidquid humanae torserant manus, reiiceret: molaribus demum fracta saxis est. Et adversus mortem tu tam minuta iacularis3 subula
Q. Caedietum tithtinum milit. Flois tua, lib. lI. e Calpurniuiu Flammam . alii alium tali saeto iusi enitamiant. Ruhk. - Caeterum dueem illum suisse Q. Caedilium Opinor, qui CCCC milites duxit tu motitem. lino in mortem, per medios hostiument eos. Λ. Gellius et Florus in primota Ilo Duuleo, etsi alius aliter Virum
ponis. Lipsiva. Non treeentis illis Lacedaemoviis.
Sementem illam. Quae exercitum Regilli in Asilea bellum gereuliseonterruit. Vid. Atil. Geli. Noct. ait. lib. Vt, eap. 3. Ual. Max. lib. I, P. Rrs. Plin. Biat. Nat. lib. VII l, eap. I . Vidui ut moustrum illud a quo tan-ines terroris Romanis i ieetum est, suisse huius generis quo adhue haec
regio infestatur; quas serPetite ar- truncis similes esse viatoresalsirmaut: boves tolos vorant, Postquam eo, nexibus suis implicuerunt. eorumque ossa vi per egerunt. ut commode possint collisa mcmbea partieulatim ore ingerere. Adansore
dieit se vidisse in Senegati campos istis monstris plenos. pia pilo quidem. Inepte vulgo , nem thon idem. iuvitis lihris veti. nam Phineso dabat ed. R. 'einio M. Ven. Phiton ed. A. Phuos mi. e. In eisdem vitiis oberrant e . Grnt.
ihil, non dico probat ais, sed
villil certius emendatione Erasini, quam 1eeutus sum. Schw. -Lipsius
et Bubh. qui Python ediderant ipsi
leetionem suam damnaverant, me
tioremque desiderate se dicebant.
574쪽
leonem excipis 2 Acuta sunt ista quac dicis: nihil est acutius arista. Quaedam inutilia et inesticacia ipsa subtilitas reddit. Vale.
DEUM INSPICERE HOMINUM ANIMOS. - REVERTIHR. D sTOICORUM ARGUTras , PRAESERTIM DE EBRIETATE.
Amico narrat , quid hodie fecerit, et cui rei animum adiecerit. Quum totam hanc diem inter stratum hi lectionem diuiderit, minimum Gercitationi dederit, nulla externa re, neque Somno , neque strepitu et clamore Greensium interpellatus, dis utationi, quam priore mistola tracta erat , animum se admOMASe ait Curriri prudentissimi, et in his Zeno, maximas res locissimis pro bauerint argumentis. Confutat igitur Hanc stoicae sectae conditorem, quod dogmatis Deri Bonum Mirum non futurum ebrium MProbationem leuissimam et perplexam fecerit. Multo magis in id incumbendum esse philosopho monet , ut turmitudinem ebrietatis doceat. militer conferas cum his Stob. Sem. XVII, p. 353 sq. Se wa
Singulos dies tibi meos, et quidem totos, indicari iubes. Bene de me iudicas, si nihil esse in illis putas,
quod abscondam. Sic certe vivendum est, tanqrinni in conspectu vivamus; sic cogitandum, tanquam ali
quis in pectus intimum inspicere possit. Et potest lQuid enim prodest ab homine aliquid esse secretum nihil Deo clusum est: interest animis nostris, et CO-
Nihil Deo elusum est, ete. Ham ipsa egregie de omniselentia et omni- praesentia divina saepius exponit Noster. e. e. Epist. x. S; ia libro de Providentia. Natur. Quaesiton. lI, Vis muri mundum Doedrep Non Iuuetis. Ipse mim esι tiorum qu vides, totus Ueribus suis induus. Ep. xcvii. Totum hoc, quo emtinemur , et unum est, et Deus eale et sorii eius et membra eum . EP. XL ,37, sq. Has uniores de Deo sente tias apud recentiores imprimis Stoi-
eos iuvenire licet, quippe qui
575쪽
gitationibus mediis intervenit. Sic, intervenit, dico 23 et tanquam aliquando discedati Faciam ergo quod iubes, et, quid agam, et quo ordine, libenter tibi scribam.
Observabo me protinus; et . quod est utilissimum, diem meum recognoscam. Hoc nos pessimos facit, quod nemo Vitam suam respicit. Quid facturi simus, cogitamus, et id raro; quid fecerimus, non cogitamus: atqui consilium suturi ex praeterito venit. Hodiernus
dies solidus est; nemo ex illo quidquam mihi eripuit;
totus inter stratum lectionemque divisus est; minimum , cxercitationi corporis datum. Et hoc nomine ago gratias senectuti: non magno mihi constat; quum me movi, lassus sum: hic autem exercitationis, etiam sorbissimis, sinis est. Progymnastas meos quaerisI Unus mihi sufficit Earinus, puer, ut scis, amabilis: Sed mutabitur. Iam aliquem teneriorem quaero. Hic qui-
summa cum Cura ngebant, ut dogma summiim de virtute exercen In adiu
varent doctrina de Deo explicanda,ntque adeo religionis priseipia ex ilitea deducerent, et ad eam firmandam uterentur. CL Conr Abhandiungen , P. 52 sq. R. -Εpictetus lib. II.
Dissert. cap. 8 r Dei statua aut almulacro Praesente, non ausis tale aliquid Iacere, qualia Iacis r ipso alitem Deo intrinsectis Praesente, et omnia inspieient , et audiente, non vere ndaris hiaec cogitare, haec mere, o Enare naturae tuae , et Diis in sestes Sio interiYmt... discedat. Correctio est: ille enim qui intervenire dieitur, videtur auton abfuisse; Deiis autem semperoiuitibus cogitationibus nostris intereat. Vulgo scribitur Litie interrogntionc : sic, inter enit dico, tanq. aliq. Hscedat. Iritus ιnter strarum ieetiosi queui. ιιuS eat . Laὀrauge ειται ι de somno accipit. At nobis Seneca nouis videtur qtii sibi, quod partem diei
dormitasset. gratuletur: stratum idem ibi est quint lectus, cui, ut suPrn d -- citimus, Veleres incumbere solebaut . quum se ingenii laboribus tradere cuperent; ita ut interpreter medita
don magno mihi constat. Parum emporis studio eripit, quia non longa eget exercitutione. Hic autem exercit. . . finis est: scit. ut satigetur. Hoc habet boni senectus
Propiorem scicit. Pros mnastas. Privatarum exerci talionum vel socios vel moderatores. CL P. Fabee Agonist. III. it. Ris . Earintis Eurius, Pharius aber ration A librari ortim esse vidculur. R. - Earinus uri . Quasi vemus et
soridus, ei tali nomine deliciae etiam Domitiaui. Lips
576쪽
dem ait, nos eamdem crisim habere, quia utrique dentes cadant; sed iam vix illum assequor Currentem, ct intra paucissimos dies non potero: vide quid exemcitatio quotidiana proficiat. Cito magnum intervallumst inter duos itinere diverso euntes: eodem tempore ille ascendit . ego descendo; nec ignoras, quanto ex his velocius alterum fiat. Mentitus snni: iam enim aetus Nostra non descendit, sed cadit. Quomodo tamen hodiernum certamen nobis cesserit, quaeris7 quod raro cursoribus evenit, hieran fecimus. Ab hac satigatione magis, quam exercitatione, in Digidam descendi: hoc apud me vocatur parum calda. Ille tantus Psychrolu
tes, qui kalendis Ianuariis Euripum salutabam , qui
Eandem eris. hab. Eadem conditione eorporis uti. CL Ep. xlI, 3. R. Din. dioerso. Nempe alter in pueritiae cursu, alter in Aenectutis clivo. Quam ... stat. Me longe velocius descendere ad mortem, quam illum ad virilem aetatem ascendere.
Heran feeimus. Omnium codd. QMd. vera lectio est; exceptis duobus
mss. Palat. et col. a P. Gruter. quorum alter praestat moram L. alterdioriam s. in quibus Deile glossas
agnoscas. Caeterum locuti nis huius aliud exemplum deest. Sensu tumen esse videtur: Ita cucurrimus, ut uterque sessus fuerit; at, quod cursori hus raro evenit, neuter vicerit.
in ipso cursu saeram lineam suραν γραμμην sceimu . metam non con Me uti prae satigatione. Vnde tropus desumptiis sit, non liquet. Verisimile sit, allusisse ait mediam ex quinque lineis tabulae aleatoriae , saeram dictam, ad quam lusores paene victi persit ehanti CL Pollux IX. Mureius explicat de media in stadio li- Deo, ad qu.1m ambo sessi perveneri uti uulla tumeti probatioue allata. Lipsius, Polybii I. 58, 5 ed. Seli .
memor, credit morem Disse, ut invictoria ambigva Deo sacraretur inero ira, quod ιερον sc. στερανουὶ ποιεῖσθαι Graeci dixerunt: quam explicationem Casauhon. quoque ad Per 'fisium p. I, sq. amplectitur. pro vorans
ad Aul. Geli. XVIII. a: si num dis luebat quaestionis nodum, Praemium ipsum et corona deo . euius id festum erat, die abatur. Sed quum de nullo festo. nee de deo, eui illud
sacrum suisset, h. l. permo sit, inter prela liti illa reticula esse videtur.
Euripum salutabam. In planissimam hanc seripturam, qua nillil aptius excogitari poterat, consentiunt R. A. c. et Gruteri xodd. omnes, neque aliam e suis vel Pineianus vel Ops poeus Iam .ivit. Quo niagis mireris,
Lipsio probatatu fuisse illa in ex Era -
577쪽
anno novo, quemadmodum legero, scribere, dicere aliquid , sic auspicabar in Virginem desilire, primum ad Tiberim transtuli castra, deinde ad hoc solium , quod, quum sortissimus sum, et omnia bona fide fiunt, sol temperat. Non multum mi hynd balneum superesuPanis deinde siccus, et sine mensa prandium, post
6 quod non sunt Ioandae manus. Dormi O minimum. Consuetudinem meam nosti: brevissimo somno utor,
et quasi interiungo. Satis est mihi , vigilare desiisse;
smi ora, in Eurptim satiabam, quam renuere posteriores editores. Sin v.
- Eu tim lassam tria Circi latera circunilluentem, quem, Pliuio N. H. VIII, narraute, Nero Postea si istulit, eqtiiti loca addens. Ruhk. Lipsius assit mat Etiri um hortis et
Praetoriis ex more misye. Qiaiianno noυo. Mos erat. v kalendis Ianuariis quisque ait A suns urit opines a delibaret, au picii cauis. Ita est, quod quaerentibus aquam mititiis bus, mella Mirguncula Menas quasdam monstra it , quas sectili quι Ioderunt. ingentem aquae modum i enerunti
Frontio. de Aquaeducti lib. I. Ad Tiberim. Qui mitioe Virgine et egelidior. L Ps. Ad hoe solium. Quo domi nune
utor, aqua a sole, si nou ab igne, letia i erata.
Non multum mihi ad balneum. Quo
gidam desiliebam. De more, Vides su 'Moquae scripsi ad Λmialein Taciti l Via verba Drusum auspisaudi gratia tribunal ingressum. Losius. Laudat Lagrange hos Ovidii versus: Ianus
ait t TemPora commisi nascentia rebus agendis, Totus ab auspicio nebret annua iners. Quisque suas artes ob
idem delibat agendo. Iec Plus quam aestitim rescisieatur oma. Fast. lib. Is vers. 66 et sqq. In Virginem desilire. Sic appellabatur aqua quae nec sole , nee igne caluerat. Martialis lib. XIV. t 63t Virginae Dis sola lottis abire domum. Λlibi erudam dieit Virginem. Mameus Agri Pa aqtiam x irginem adduxit Hγ Oetasei Iopidis . emistilo II M.
laneus risetis . qui reffugiens Virginis nomen obtinuit. Plin. Nat. Hist.
Panis deinde siseus. Sine obsonio. Cf. Ep. culli, IS Eq. Et sine mensa mandium. Quod stans et de manu sumebat. I m. Romani solebant semel accumbere men
vae ut vescerentur, quae Coena vespero
fiebat. Quibus autem per stomachum non licebat usque ad hane eoeuam expectare, mane placabaut ventrem, vel pane tantum . vel etiam melle, sale, ovis. scis . lacte. Vide doetas quas protulit Saumatae notas ad vitam imperatoris Gelli a Vopisco Cripta. eo P. 2I, tom. R, pag. 6 i. Ε votis Lagrangit versum. Quasi interiungo. Ita meliores libri, et est honesta traductio ab aurigis Vide de Tranquilla Op. I S. Vertit Lurange : Ie Uae que des asso v.
578쪽
aliquando dormisse me nescio, aliquando suspicor. - Ecce Circensium obstrepit clamor; subita aliqua et universa voce seriuntur aures meae, nec cogitationem meam excutiunt, nec interrumpunt quidem.
Fremitum patientissime sero; multae voces, et in unum confusae , pro fluctu mihi sunt aut vento silvam verberante , et caeteris sine intellectu sinantibus.
Quid ergo est, nunc cui animum adiecerim 2 Di-Cam. Superest ex hesterno mihi cogitatio , quid sibi '
voluerint prudentissimi viri, qui rerum maximarum probationes levissimas et perplexas secerunt; quao, ut sint verae, mendacio tamen similes sunt. Vult nos ab ebrietate deterrere Zenon , vir maximus, huius sectae sertissimae ac sanctissimae conditori. Audi ergo quemadmodum colligat, virum bonum non suturum ebrium: vi Ebrio secretum sermonem nemo Committit; Viro autem hono committit; erm vir bonus ebrius 'non erit. M Quemadmodum opposita interrogatione simili derideatur, attende; satis enim est, unam Ponere ex multis: Dormienti nemo secretum Sermonem
committit; viro b'no autem committit; ergo vir bonus -n dormit. Quo uno modo potest, Posidonius Zenonis nostri causam agit; sed ne sic quidem, ut existimo, agi potest. Ait enim, re ebri una duobus mO- 'dis dici: altero , quum aliquis vino gravis est et impos sui; ultero, si solet ebrius fieri, et huic obnoxius
Dormisse me nescio commodissime dederunt ed. Et in s. o. Alii vulgo, dormira me scio. Seli . Ci censitim. Ludorum Seneca videtur in vieinia Circi maximi, in regione XI Drbis habitasset quo et mentio Euripi let speetaeuli Epist. ιxxx ducit. De hoe Circo usur. Adler. p. 3ai sq. Riah . SVerest... sunt. CL Epist. Prior.
Zenon. Cittiaens, Stoae eoudilor. CL Consol. ad Plel. Ia. De eo et Posidonio egit uberrime Fas,ric. Bil,l. Ge. Vol. III, p. 579 sq. 572 sq. R. Si solet ebrias fieri. Ita, hi graeco μεθυttv d it Zeno, in ulriimqtie ea vox valet. At vix laticis: et μεου- ως
579쪽
vitio est. Hunc a Zenone dici, qui soleat scri ebrius, non qui sit: huic autem neminem commissurum ar- Caran, quae per Vinum eloqui possit. M Quod est sal sum. Prima enim illa interrogatio complectitur euin, qui est ebrius, non eum qui futurus est. Plurimum cnim interesse concedes inter ebrium et obriosum: pol est et qui ebrius est, tunc primum osso; nec ha-ι , here hoc vitium; et qui ebriosus est, Saepe extra
ebrietatem esse. Itaque id intelligo, quod significari verbo isto solet; praesertim quum ab homine diligentiam professo Ponatur et verba examinante. Adiice nunc, quod, si hoc intellexit Zenon, et nos intelligere voluit, ambigui lute verbi quaesivit locum si audi: i quod suciendum non est, ubi Veritas quaeritur. Sed sane hoc senserit; quod sequitur, salsum est, ei, qMi
soleat chrius sieri, non committi Sermonem Secretum. Cogita enim, quam multis militibus, non semper sobriis, et imperator, et tribunus, et Centrario, Lacenda mandaverit. De illa C. Caesaris caede illitis dico, qui superato Pompeio rempublicam tenuit tam creditum est Tillio Cimbro , quam C. Cassio: Cassius tota vita aquam bibit; Tillius Cimber et nimius
erat in vino, et scordalus. In hane rem iocatus ostipse: α Ego, inquit, quemquam seram, qui vinum serre non possum Τ M Sibi quisque nunc nominet eos. quibus scit et vinum male credi et sermonem bene; unum tamen exemplum, quod Occurrit mihi, re
alve qrai solet et galidet inebriari ebrio. ans dieitur. Syllogismi quidem linius Di g. Laert. uon meminit, usseritamen VII, ii 8 cum not. Menag. Zenonis dogma: vinum quidem hibere sapientem, ut cimilem luehriari
Lipsit Maim l. Iu, ιου. Ri.hk. Hoc senserit. Id est, verbum Posuerit in eo sensu, ut signi feci eum qui solet ebrius iteri. Tillitis Cimber. . . reordalu , lo
Serm. l. 6, 24. Ra . Quemquam seram. Supra me do-m tuum , nerupe Cae rem.
580쪽
ram, ne intercidat: instruenda est enim vita exemplis illustribus; non semper confugiamus ad vetera. L. Piso, Vrbis custos, ebrius, ex quo semel factus est, suit: maiorem partem noctis in convivio exigebat; usque in horam sextam sero dormiebat: hoc eius erat matutinum. Ostiei iam tamen suum, quo tutela urbis mcontinebatuc, diligentissime administravit. IIuic ut divus Augustus dedit secreta mundata, quum illum praeponeret Thraciae, quam perdomuit; et Tiberius, proficiscens in Cgmpaniam, quum multa in Urbe et suspecta relinqueret et invisa. Puto, quia illi bene 'ffsuxat Pisonis ebrietas: postea Cossum fecit Vrbis
Praesectum , virum graVum, moderatum, sed mersum vino et madentem; adeo ut eX senatu aliquando, in quem e convivio Venerat, oppressus inexcitabili somno, tolleretur. Huic tamen Tiberius In ulta sua manu scri- ι
Psit, qiine committenda ne ministris quidem suis iudicabat. Nullum Cosso aut privatum Secretum , aut publicum elupsum est. Itaque declamationes istas de
medio rc moveamus: unon est animus in sua PO tate,
ebrietate devinctus: quemadmodum musto dolia ipsa rumpuntur, et Omne quod in imo iacet, in summam
partem vis caloris eiectat; sic vino exaestuante, quid
quid in imo iacet abditum, essertur, et prodit in me-
urbis confestιm detulit. De eodem L. Pisone Vellei iis libro secundo: Atrox in Thracia heiatim Orcum, omnιbus
eius gentia nationibus in arma acceΓ-
Sortissimiana atque eumdem lenissimum securitatis urbanae erastodem habemus . virlias co ressit. Cous.
.Pilia. N. Η. XIV .u8. Ex quo semel scitis est. Ita se ἐν timetiores. Si recte, si iisunt puto: Post titiam illam ebrietatem, quae Prae- seetum urbis secit, placuit seinperesse ebrium. Vel etiam, quum semel in die ebrius, semper erat, 1Iυu de sistebat. Priamonores Thriatiae. Hare iv Tacito, et meis eo minetiturio. Li 's. Cossum is uinii iuuitio postquam iu