장음표시 사용
431쪽
iis praestari possit , si quando imperatum fuerit aliquid quod CARI saeus fieri prohibet. Causa dissicultatis est ,
quod cum Deus non amplius per CHRI-s ae v M 8c Prophetas viva voce nos allΟ- quatur, sed per Scripturas SaCras, quae a diversis diverse accipiuntur , sciunt qui dem , quid Reges imperant & Ecclesia Congregata; utrum vero id quod imperant , sit contra imperata Dei necne , id nesciunt, sed fluctuante obedientia inter poenas mortis temporalis , &tualis , tanquam navigantes inter ScyLIam te Charybdin incurrunt tape in utramque . Qui vero necessaria ad salutem , a non necessariis recte distinguunt, nullam hujusmodi dubitationem habere possunt. Siquidem enim man datum Principis vel civitatis tale sir, ut
obediri ei possit sine jactura salutis aeternae , injustum est non obedire , leto cum habent praecepta Apostolica: Servi obedite per omnia Dominis carnalibus. Filii obedite parentibus per omnia :
sTI: super Cathedram Moisis siederunt Scriba se Pharisi , omnia ergo quaecunque dixerint vobis servate , facite :Matth. 23. v. 2. Contra si facere jusserint quae puniuntur morte aeterna, insanum
432쪽
est non potius mori mortem naturalem quam obediendo mori in aeternum. Et locum habet quod dicit C HRI saeus: Noliω timere eos, qui occidunt corpus .animam autem nou possunt occidere. atrii. IO. v. 28 . Videndum itaque est quae sint ea omnia , quae ad salutem sunt
II. Sunt autem necessaria ad salutem ὐὸ st OmΠia duabus virtutibus comprehen-ria ad se, Fide & Obedientia. Harum posterior salutem si persecta esse posset, sola sufficeret . ne. nt 'ς damnaremur; sed quia, dc jam diu om-- ri i'fδε - es rei sumus contumaciae adversus
dientia. Deum , inridamo N praeterea ipuacita Peccavimus, non sufficit obedientia mne remissione peccatorum. Ea vero, unaque introitus in Regnum coeli , Fidei praemium est. Aliud ad salutem requiritur nihil. Non enim Clauditur regnum
Dei, nisi peccantibus, id est iis, qui debitam legibus Dei obedientiam non praestiterunt; neque illis , si credant articulos necessarios fidei Christianae. Iam si cognoverimus , in quibus constat obedien-
tia , & qui sint articuli necessarii fidei
Christianae; manifestum una erit, quae civitatum Principumque jussu facere, quibus abstinere debeamus. III. Per obedientiam autem, hoc
433쪽
Cap. XVIII. RELIGIO. 37s loco, significatur non factum sed volun- α ras de studium, quo proponimus conλ- A
ri quantum possumus obedire in futu- qua rerum . Quo sensu vox obedientia aequiva- quiritur let Poenitentia. Consistit enim Poeniten ρbedien
tia virtus non in dolore , qui peccati recordationem comitatur , sed in conversione in viam, instituto non peccandi amplius , sine quo dolor ille non poenitentis, sed dest erantis esse dicitur. Quoniam autem qui Deum amant, non pop-sunt non velle obedire legi Divinae, lequi amant pro X imum , non possunt non
velle obedire legi morali , quae consistit, ut supra capite 3 ostensum est,injuperbia , ingratitudinis, contumelia, inhi manitatis, in Hementia Haria, similiumque offensarum prohibitione , quibus proximi laeduntur. Itaque voci obedientia aequivalet etiam Amor , sive Chari- M: Etiam resilia quae constans voluntas est suum cuique tribuendi se- . quavalet eidem. Iam sussicere ad salutem Fidem te Poenitentiam manifestum est; primum ex ipso foedere Baptismi. nam interrogantibus Petrum iis, qui ab ipso die Pentecostes convertebantur ,
Euid faciemus ' respondit; Poenitemini , se baptiαetur unusiquisque vestrum in nomine Iesu in remissionem peccatorum:
434쪽
sso RELIGIO. Cap.XVIII. rum: Actor. 2. vers. 38. Nihil ergo ad obtinendum Raptismum , hoc est, in- troitum in Regnum Dei, faciendum aliud erat nisi poenitere dc credere in no- men I E s v. Pacto enim, quod fit in Baptismo , promittitur regnum coelorum. Deinde ex verbis CHiosae I responden' tis ad Principem interrogantem, quid faciens vitam aeternam possideret: Mandata nosti, non occides , non moechaberis,dec. quod obedientia ; & : Vende omnia qua habes, veni, ct sequere me; quod
fidei erat. Lucae I 8. v. Zo. Marc. IO.
v. 18 . Et ex eo quod dicitur , usus
non quilibet, sed Jusus ex fide vi
vet. est enim justitia voluntatis dispositio eadem, quae Poenitentia & Obediem tia. Et ex verbis sancti Marai: Duoniam
impletum est tempus , ct appropinqu4vit Regnum Dei , poenitemini ct credis
te Euangelio; quibus non obscure signi ficatur , non opus esse ad ingressum in Regnum Dei,aliis virtutibus praeter poenitentiam & fidem . Obedientia itaque quae ad salutem nece sariὸ requiritur, ni- . hil aliud est praeter voluntatem sive conatum obediendi, id est, faciendi secundum leges Dei, id est,secundum leges morales quae eaedem Omnibus sunt, ic leges civiles , hoc est, mandata imperantium in rebus
435쪽
Cap.XVIII. RELIGIO. rebus temporalibuου ,& leges Ecclesiasticas in spiritualibus ; quae duo genera legum in diversi, civitaribus , & Ecclesiis sunt diversa,& cognos untur promulgatione, vel sententiis publicis. IV. Vt sciamus, quid sit rides Christiana definienda est in universum Fides, Sc a caeteris animi actibus quibuscum Isti, vulgo confundi solet, distinguenda. Ob- guatur jectum Fidei universaliter sumtae , nimi- ostrines
rum, id quod creditur, semper propositio si ' issest, id est, oratio assirmans vel negans
quam veram esse concedimus. Sed quo- vinioneniam conceduntur propositiones pro- Pter diversas causas , accidit hujusmodi concessiones diverse nominari. Concedimus autem quandoque propositones, quas tamen in animum non recipirnns. Idque vel ad tempus , nimirum , tan risper donec ex consideratis consequemriis, earum veritatem eXaminaverimus,
quod vocatur supponere ; vel etiam simpliciter,ut metu legum, quod est profiteri, vel confiteri signis externis ; vel obsequii spontanei causa, quod faciunt homines animo civili erga eos, quos reve rentur ,8c erga alios studio pacis,id quod simpliciter concedere est. Propositiones autem quas pro veris recipimus; concedimus semper propter aliquas rationes
436쪽
E RELIGIO. Cap. XVIII. nes nostras. De vero derivantur vel ab ipsa propositione, vel a persona proponentis. Derivantur autem ab ipsa propo sitione revocando in memoriam, quibus rebus fignificandis,nomina ex quibus prO- positio conflatur communi consensu usurpantur; quod si fiat, assensus quem praebemus, dicitur Scire. Si vero recordari non possimus , quid certo per ea nomina intelligendum sit , sed modo hoc videtur, modo illud, tum dicimur
opinari, Exempli causa: si propositum sit, duo se tria esse quinque; revocando
autem in memoriam , ordinem nominum numeralium, ita consensu Communi eorum , qui ejusdem sunt linguae quasi pacto quodam societati humanae necessario) constitutum esse, ut quinarius , totidem unitatum nomen sit, quod in binario dc ternario continentur simul sumtis, assentiatur quis verum
id ideo esse, quia .r. 8c 3 . simul idem sunt quod, s. dicetur assensus ille scientia. Et scire veri ratem istam, nihil est aliud, . quam agnoscere , esse eam a nobis ipsis factam. Quorum enim arbitrio & loquendi lege numerus . . vocatus est binarius, . . . ternari US, & quina rius, eorum arbitrio famim est, ut vera
sit propositio : binarius & ternarius simul
437쪽
Cap. XVIII. RELIGIO. 38 simul sumti faciunt quinarium. Similiter si meminerimus, quid sit, quod vocatur furtum, & quid injuria ,sciemus ex ipsis vocibus, an verum sit, fuditum esse injuriam , necne ρ Veritas idem est, quod ve propo sitio; vera autem est propositio,in qua nomen consequens ,quod
vocatur a Logicis Praedicatum, comple- ehitur amplitudine sua nomen antecedenrquod vocatur subjectum; Sc meritatem scire , idem quod esse eam a nobismetipsis, ipsa nominum usurpatione factam meminisse. Neque temere olim a Platone dictum est , scientiam esse memoriam.
Accidit autem interdum , ut voces , etsi Certam & ex constituto definitam laebeant significationem, usu tamen vulgari,ad ornandum vel etiam fallendum particulari studio a propriis significationibus ita divellantur,ut conceptus,propter quos rebus impositae fuerunt, revocare in memoriam dissicultatem magnam habear,neque nisi acri judicio,& diligentia maxima superandam. Accidit quoque, plurimas voces nullam habere propriam sve determinatam & eandem ubique significationem , atque intelligi non suavi, sed signorum aliorum simul adhibitorum. Tertio, nomina quaedam sunt rerum inconceptibilium. Earum ergo
438쪽
3M RELIGIO. Cap. XVIII. rerum, quarum ipsa sunt nomina, conceptus nulli sunt. Et propterea propositionum, quas conflant, veritarem ex ipsis nominibus frustra quaerimus. In his casibus dum considerando vocum definitiones veritatem alicujus propositionis investigamus , pro-ut spes est inveniendi , putamus eam aliquando veram , aliquando falsam. Quorum utrumque se Orsim , opinari dicitur , atque etiam credere , ambo simul dubitare. Quando vero rationes nostrae propter quas a senibmur propositioni alicui, non ab ipsa propositione, sed a persona proponentis deri-Vantur, ut quem ita peritum judicamus, ut non fallatur , neque causam videmus quare velit fallere ; assensu. noster , quia nascitur non a nostrae , sed alienae scientiae ducia, Fides appellatur. Et quorum fiducia credimus , illis vel in illos credere dicimur. Ex iis quae dicta sunt apparet differentia primum ,inter Fidem &Professionem : illa enim cum assensu interno semper conjungitur ,haec non semper. Illa animi persuasio interna, haec obedientia externa est. Deinde interfidem & v, nionem; haec enim nostrae rationi innititur, illa alienae existimationi. Denique
intur fidem mentiam : hujus enim est
Propositionem examinatione comminu
439쪽
cap.XVIII. RELIGIO. 38 s& mansam lente admittere ; illius autem integram deglutire. Prodest ad scientiam explicatio nominum, quibus id, quod inquirendum est, proponitur, imo unica via ad mentiam est, per definitiones ; ad fidem autem nocet hoc.
Nam quae supra captum humanum Credenda proponuntur, nunquam explicatione evidentiora, sed contra obscuriora es: creditu dissiciliora fiunt. Acciditque homini, qui m steria fidei ratione naturali conatur demonstrare , idem quod aegroto, qui pitulas salubres, sed
amaras , Vult Prius mandere, quam in stomachum demittere; ex quo fit, ut statim revomantur , quae alioqui devoratae
V. Vidimus ergo, quid sit credere. Cre- βλυς dere autem in Cianis Tu Μ quid est ρ ς ei err
propositio est objectam Z Quando enim
dicimus: Credo ita C H R I sTUM, signi' .ficamus quidem cui, non autem quid credimus. Est autem credere in CHRI-sTUM nihil aliud, quam credere I ESU esse CHRISTUM, nimirum ILLUM, qui secundum Mosis de Prophetarum
I irae liticorum vaticinia venturus erat in hune mundum, ad instituendum Re .gnum Dei. Id vero latis apparer ex R Verbis
440쪽
a s 6 RELIGIO. Cap. XVIII. verbis ipsius CHRIsΥI ad Martham.
Ego sum inquit) resurrectio vita, qui CREDIT IN ME, etiam si mortuus fuerit, vivet ; ct omnis qui vivit, ,
CREDIT IN ME, non morietur in aeternum. Credis hoc y Ait illi, utique Domine ego credidi,quia TU Es CHRIs TusTitius Dei vivi, qui in hunc mundum mensi ; Joh. II. vers. 26. 26-27. quibus verbis videmus: CREDERE IN, ME ,explicari per . IATU EsCHRI-εΥUs. Est ergo credere in C Hii is TUM nihil aliud, quam credere ipsi J E su dicenti se esse CHRISTUM. Unicμm V Ι Concurrentibus ad salutem fide zM 3ου stbedientia , utraque necessario, qualis sumesia sit ea obedientia, &Cui debita, mon-seChri- stratum est, supra art. 3. Articuli autem si Vm Mei, quinam requiruntur , id nunc in-ης υμ quirendum Dico autem alium Artis
salutem, ESSE CHRISTUM, homini Chri- probo- stiano, ut necessarium ad salutem requiri μrque nullum. Distinguendum autem est, ut
supra art. q. inter fidem 6c professionem. a.distis. Professo ergo plurium dogmatum si jurum. beatur) necessaria esse potest ; est enim pars obedientia legibus debitae. sed non quaerimus jam de obedientia necessaria ad salutem , sed de sis. Probatur autem