De libro concordiae quem vocant, a quibusdam theologis, nomine quorundam ordinum Augustanae Confessionis, edito, Admonitio Christiana scripta à theologis et ministris ecclesiarum in ditione illustrissimi principis Iohannis Casimiri Palatini ad Rhenum

471쪽

dunda, quam Theologi Bergenses monstrant, nimirum ut ps corum factis Ereb Utica magistratuum animos inuadat, con-Hr religionis decreta diro arbitrio, ct feta hoc prauilegio, quς audiatursia, ceruici-ssubditorum isti imponat, improbantese aper vim se calumnias opprimat: Sedisia usicipienda es ratio, quam paulo anteevo mus, cum de magistratus Chrisiani in controuersiis Religionis ossicio, or deforma contientus publici M'clesiarum diximus. Huli Deus, e uoup ibile es volentibu ei obedire, ut de negotiis est curis aliis gubernationis, de recreationibus etiam honestis o necessarias, aliquam temporis particulam decerpant magi ratus,quam impendant cognossenda dr cori i- tuendae rellioni veraeisseis Ecclesias, tanquamsui muneri pamri omnium primae actraecipua. Ns enim ipsi Dant quid verumst, quomodo hocsubduo uos doceri curabunt' diuapropter, idem insuissinguli ditionibus si furerent, quod in Synodo Ecclesiarum communi faciendum erat; ad eunde opum tandem peruenirent docerentur ipsi, docerentur subiti; atque itaverem omnes cognserent,o omnes consentirent. Hoc erer, nec veteres haeresesrepuEular ateretur,nec nouas in Ecclesiam

mvehi cui iam pers Iam Vbiquitariam Eutychiana ct Ne

riana debria repulsulant dr nouis coloribus fucantur, est nouis corruptelis cumulantur: non erant a paucis cons ratibuspr iussicari omnibus Ecclesiis: non damnari non conuictos,o nihil contra fundamenta reis oris,nihilcontra Scripturam ct δε- bola docentes: eo rexi doctores Ecclesiarum se continere intra

μέγα utring n confessisunt iu uassiententiasproporiere ne aborum contumelia est insectatione. Consensu enim est viri FG hocsundamento, rodis legitimo usu Carnaesuae, Chri π v rum, naturale sesub antiale corpus osanguinem suum, asi se tum omnibusvis Melibus vere dr realiter orsub antiaocer Ommunicet ; se huius communicationis tesimonium cst in Mmmmm velit esseminiserium verbist Sacramentorum asei filium-.

472쪽

Ilituram. Hanesi communionem Chrsus omnsius credentibuspromis c=praestat .haeca aluum omnibus necessaria o suficienses. Haec longe es arctior coniunctio, o longe verior aepropiorpraesentia corporis Chrisi, quam est membrorum nostri corporis cum capite, dr quam ea quaesivitur,unus inflaneo intra hominum corpora existi etiam infidelibus communis, qui etiamsi Christumpa arent manibus, tamen ab ipso longissime absent Hopraesentia ct communio corporis Christi non impeditur locorum interualli sed rata se ma sperpetuo omnibuι delibin in quocum loco existentibus, manente interea Christo ore uno loco quovis tempore e in terra eis cario . eis nubum. memadmodum enim caputpraesens seriam pedibu est omnibus membris commune dr vivificum, quamdiu cum in per iactura uas cohaeret, etiams nec sinpedum,nec in eodem Ioco cumpedibus Sic unus risei Spiritus, in i in corpore onostris habitans, corpora quantumuis loco proculd ita, unum corpus dronum Dei templum emicis, ut sibi inuicem non tutum praesentissima Metiam cohaeretis,insita drunita in aetereu permaneant. De hacpraesentia drmanducatione, er mansione corpo ris Christi in nobis, er nostri in i o,comi internos o Lutheo. An vero etiam ore Chram corpus edatur, c r an etiam ab impiis edatur, quasso non tam dei ofundamento e in Scriptura expresso, quam de iis, qua fundamento huic super uuntur. Cur

ergo de hacpraestentia est manducatione, in Scriptura n quam

tradita,multipliciter autem refutata, ita contenditur, ut eius

gratia consiti ubiquitate corporis, conuesiantur prima salutis fundamenta, videlicet doctrina depersona Christi, o carnis no fra in ipso veritate' N quam Scriptura damnat non creden- res sum oralem impiorum. diuam igitur es indignum o turpe auditu, non haberi pro fidelibus, qui nonstentur carnem Christi eum diore ab infidelibus' tauanta es calamitas, eo progres

473쪽

eius bibendi caussa, quodpiis commune sit cum impiis. I.

quid fatuatur non communeptis intersia, Cr acerbius pugnetur de communione infidelium cum fidelibus, quam de communione

fidelium cum Christo' Etiamsi vera esset illa Oralis o impiorum

manducatio ; tamen de ea non contendendum, nemo propter eius

negationem haereticu nemo condemnandus esset is excludendis ab Ecclesia. N quam enim est expressa in Scriptura, no quam apud veteres,n quam in Augustana Confestione res ex Dis ob- riseri potest, quemadmodum supra a nobis es ossum. Lutherusi e concessit in costiquio Marpurgensi, posse de hac quaesiisne Chrisianos dissentire alua unitate Ecclesiae: Concordiam mi- teberemsi erit cum Ecclesiis, quas sciebat o vivibat corpora- Iem sum carnis Chrisi nonagnoscere: Philippum semper agnauitprostatre orthodoxo, cst eiu cripta magis quamsiua commendauit Ecclesiis, cum no minus sitaret quam sicimus nos omnes,eum in hac quaestione abi di tire, e rorsus nihil aliud entire aut docere nisi quod nos docemus. auo igitur ore nos codemnant ha- res os,qui videri volunt adam im Lutheranit Cur non eadem tolerantia nunc locum habet' ne non videmus aliam caussam, nisi quod quidam degeneres Lutheri disipuli, eum missurum Esus ne umbram aquare possint, vitia istius, quibus longissimὸ eum perant; pro virtutibus conantur hominibus obtrudere, mi is illius imitatores csrsuccesseres videantur. Sedhi ora is non erunt pauci, qui dicant: Liber Pergensis iam publicatin est cum to ubscriptionibus: Auid ergosciendiι, utconsilescant isaturbae' Non dissicile est refodere. Antiquum

doctrina Coum maneat eodem quo hactenm fuit loco, in Ecclesiis er Scholis; maneat consensu ecundum corpus doctrinae consistitus,ab aduersariisdamnatus, si unquam refutatus: nouitates autem Bergenses nemo aduatur: Et res omnis erit in vado. t inquient, multum operaeorsummum impensum esCancordiaPergensi crine oleum Hr operaperieriti Tolerabitior

474쪽

esiactura laboris sesumtus,quum verae doctrinae,suoris diuini, o fiatis Ecclesiarum. Amal. rex Iudae conduxerat auxi- ' ς'U'lia Israelitica cetum talentis argenti: cumba Deo prohibitus eorum Wi opera, diceret Propheta; quid autem Aet de centum t lentis'resondetur ei S Potes tibi Deus plura lysis dare. Atqui non raro a furibub, a latronibus, a peculatoribus damna accipiunt Principes ct Respublicae,qua vel sine compensationeferendasiunt. Minus ergo hic eris,cutus eospaeniteat: quia saltem hanc honestissimam laudem consequentur o nunc, cstapa seros, quod nihil in se claud uerisipas, quod adsistare Ecclesiarum pacem peretinere videretur. Si qui autem recti i orum voluntate

sunt ab , illi Deo ct Ecclesiae rationem sunt reddituri. N et squodpersuadeanti Princi Huo Ordinibus Imperis, ore i s indignῆ ab incaepto de ere. Nam quemadmoda

a rectisa rava deceptos recedere, deplorandum est, sic ab errare animaduer ad pristinam rectitudinem reuerti, laudabile e , o . . Sicut recte ab Augustino dictum e Magnae sapientiae est, reuo Cau. aa. φcare hominem,quod male loquutus cst. Idem esse Agusirisi ε ς - . Principum iudicium,declararunt satiricum a Theologu Bergens sim salsopes asi, Corpus doctrina aduerseri Scripturae ct A gustanae Confestioni,autoritatem illi abrogarunt: declararunt idem in abolendo consensu cum Corpore congruente: idem in Ao-- lendis articulis Torgen us, quiuste aboliti sunt. Euanto igi---rplures cs grauior sunt caussae ex aut orandi librum Bergen- semun quopraeter alia,quae trahit mala, nouum ct monstrosum Vbiquitatis dogma, Eutychiana ct Sch enfeldiana confusionMurarum in Christo bilitur,tanto honestas erit huius Libri xequutionem non vetere. Sic testatu acient ad omne seritatem, si omi cord uise Ecclesiarum concordiam si Corpori doctrina,quodconcordi ouendae ac sarciendae profuit utoritat suam restituerint,sbro autem Bergensiqui di ordias conci-

475쪽

defenseres haberet, eam abrogauerint. Adhaec ne magi u rit honori ιῆ, optimis de caussu Oprudenti consilio, propugnatione decretorum Bergensim versedere, quam Deo reluctante, pruina eam persequi. Non minori conatupotentissimus Impemior Carolus V tentabat stabilireis Germania librum quinomia nabatur Interim. Sed quomodo illi posmagnas turbas datas ex-psi seu es' quomodo euanui etiam non habens inter sui doctri nae corruptelas,dogma aliquo tam ab urdum quam es Vbi Lias'Non es ergo existimarim, ab hac magis quam ab Aga Sphinge abfuturumpraecipitium. Sed hoc modo nondum videtur peruentum ad pum: oc est, ad pacem oconsensum Ecclesiae. ὸpax inter Ecclesias iam erit,

cum nemo damnabitur,nemo erit haereticus, nemo excludetur a

pace Ecclesia ca er Politica, quiprofitebitur eam depersona ocima Chrissententiam,qua continetur in Scriptura nombo- Δ insicriptu orthodoxorum veterum in Corpore doctrinae, cu meriter inhibebuntur utrins insurae scri criptis conuitia is condemnationes mutua, ct omnia quae ad exacerbationem animorum magis quam addoctrinam ct ad catione φα. ctant. Vt vero cosequaturniampaulatim consensus de doctrina, non interdicendum erit lectione librorum qui de controuersis a . ticulis trivscribuntur,nesplacida raterna de illis coLatione sermonum escriptoru. Evocationes enim o defensiones dogmatum ine virulentia dr maledicetia scriptae uni re poterunt vices actionum S nodicarum, de quibus seupra diximus, at ta ex his etiam iudicare dis veritatis poterunt, mrrapars fundamentis solidioribus nitatur. Theologi ergo, qui sunt autores Magistratibus, viscripta de lue pendente Cr nomdum legitime decisa, legi ab Ecclesis prohibeant,perinde faciunt aes in Synodo solos audiripostulent,aduersarios autemsῖos noauditos condemnari. Nunquam apud nos librorum lectione imi radictum est'.quivoim hortamur nostros auditores, ut aduer-

476쪽

seriora cripta legant sed ita vi conferant argum=ta dr resonsiones Eurum cum no i Og icuntur ea quae constentiam 'sorum de veritate conuicerant. Aut hoc faciunt, ad ver natis cognitionem faciuperueniunt, ct Hin ad nos accedunt. Iras a obris aduersariorum nunquamstensimuN,nequenunc meruimus periculum,apud illis qui nostros quos audiunt o legunt. Prosuntpotius nostra cau Golecures veritatis cognoscendaecupidos, in eius amplexu consimant, suo conuitiorum prepitu sese mentorum infirmitate ac vanitate. Cur igitur illi nostros

Iibros tam meriter arcent a suis nisuri Manifestum es quod

metuunt ne admota lux veritatis, tenebrin ipsorum detegat ac discutiat, Si legitima Synodus obtineri non potes, qua componantur dimidia; consilium ad maximorum malorumpubticorum o priuatorum,Ecclesiasticorum se Politicorum auersionem,aliud non resarcinishanc moderationem ac mutuam tolerantiam plurima ovau ima caussae euincunt. Si enim insigationes Theo. Iogorum,persequutionem aduersus dissentientes ab ipsis commouerant premi veritas potes,ostprimi nunquam poterit. Sic autenon mori laborem est inquietudinem inane ibi creabunt pa fluuiores, Metiam gladio flammam fossient, o magis accendent certamina,turbas odistractiones, sauciabunt non tantum asienari detiam suas consilentias. Nam oratiorem istas dictat omnibus, neminem esse damnandum, nedum laedendum, propter cotrouersiam nouam,nunquam legitimo iudicio examinatam,cogniram ct decisam: Neque debere quenquam esseiud iam in caussapropria, nes decreti a tali iudicesim exsequutorem. Denis quicumsuam conscientiam io excutiunt,non inuemunt in hac cotrouer fundamenta vitam,cui tuto aduersius nos positat in ere, neque caussam et Eam nos persequent, in quar int acquieserere .mo sunt argumenta, quibus nituntur ad- Mersari,nostri, τὸ ρη -ν verborum Christito ubiquitas corporis,

477쪽

- hae duo e ira redit omnis ipsorum dissutatio: quaepraeter

hae inferciunt, argumentorum ne quidem nomen merentur.

t horum et resiquesto aduersatur. Nam si proprie se e Dra loquendo, i epanis es corpus Christi: non iam caro inpane titens erit Chrisi corpus.Si autempanis proprie a roindesubstantiabieres corpus Christi, aut ad Papsas ipsis transeundum erit exprofesso quanquam 4 ρ πώ neutra ententiam parisin finpane videlicet,nea. in oecie panis latere corpus Chrsi aut omittendum τὸ im ον,δ Auenda δεμα: Id quod rest faciunto facere gutur. Hoc ergo cum umeridiano clarius sit, quam rumuufortiter puerent se retinere τὸ ρπιον cur non pacati L. mae conscientia n μα- abi'so Christo expressa acquiescerem , . quidsculanem esse μνημ υν*ν traduipro nobis, ct in cibum vi-raaeternaenabu communicati sui corporis; quam uniuersa Scriptura, uniuersa antiquitin orthodoxa Ecclesiae ummo ct perpriruo consensu insermone de hoc se de omnibus aliis Sacramentis explicando retinet, ct tota Dei analogia confirmat ac psula o tenturi Ponti cisa qui πρ sentiam corporalem mutua- σω es Lutherus, aut suam aut nostram stentetiam in verbis Chrisinecessariis retineri; tertiam, quaesorum est, novosse consi Gre. Hoc ergofundamento depulsi ransibunt ad alterum,uid T celadesquItatem corporis, ut ex eaprobent, corpus Christesse etiam in pane. At quemadmodum τορητον praesentiam corporis inpane sic Ibiquitas esim oraum euertit. Cur ergo repudiata interpretatione rim,quaeritur alia cum Scriptura pugnans' Curverba Chrisi contra mentem ' stiur unus locus Script recontra totam Scripturam torquetur' Cur Carna a Chrso ad

confirmationem stri Aruma dei or fundamenti constitionis ac lutis nostraeis tura, in horum labefactationem o des -ctionem conuertitur8 Nullam abissis argumentum pro ripa res,quodnon munes refutatumsit. Multis modisi os aduers-ri Scripturae principiis, serimus ins sis dogmatibus libri Be

478쪽

gesis dr ab urdis quae ilia consequuntur: Multis moris Dodii

repugnare n Antilogiis imorum demon auimus: Nusi undamento eos niti, cum in calumniis quibus nos onerant, manifesta erimus,lum vel ex hacsumma totim causae ipsorum cuiuis

est conspicuum um videlicet corporalem Chrisi praesentiam in pane per ubiquitatem, o Giquitatem per corporalem praesen

tiam cons mare nituntur.

Haec omnes prudentes optos, meritopermovere debet, ad fundamenta huius caussae diligentius inquirenda, ct euoluendam ex dubitationibus conscientiam,nepraecipitantes consilium , i ct alias creent seram paenitentiam. Sed interea, dum certam veri. tatis cognitionem inuessantcta Deo petunt Gallem Gamalielis Elius moderatum es alutareconsiliu quantum, rationem habeantseri ipsorum in faciendo iudicio de maiori parte fidelium, eisdem Chrisum dem Euangelium cum ipsis aduersus hostes comunespro tentium, eodem Chrisman uine redemtorum, eiusdem corporis Chrisimembrorum,quibus non tantum credere

in Chri msed etiam pati propter Vsim es datum : co retentiam olim in Ecclesia tot exortas esse haereses, quae omnes d, solutae ct in nihilum redactaesunt: ideo tolerent fraterne, dissentientes asin uno doctrinae capite, onondum refutatos;nesorte etiaeum Deo pugnare coperiantur squidem si es ex hominibus db ctrina nos abdissoluetur; ex Deo es, non poterit a quoquam Eustui. Quapropter o Agustri imos Principes, Ordinem ceteras se cri Imperis,o omnes Chrisianos ocer ac magistratus,omn sque viros pios cst honestost sertim vero Ecclesiarum o Schο- x Dinum doctores ac mini ros,in Germanicis ct aliis Ecclesiis ,per Dei gloriam,per Christ amorem dr vulnera, dr ex hi usum pro Vm ct pro nobissanguinem,de quo rese hoc cenamen decret tur, per suam 'sorum opserorum suorum statem, o hon ritum Gad nem mundi exis acionem ac memoriam, Per

479쪽

Ecclesiarum omnium, dr Rerumpublicarum Chri ianarumpo cem cstfeci tatem, obsecramus ais ob samur iterum atque iterum, ut quantum in iras e suo qui que loco ne patiantur ob dispensionem de manducatione Orali carnis Chricli, ob defensione. caussae tam inualidae sichi ut reniciosi imo Christibulo distrahi ct in pari, lupos laniandum ac deuorandum obiici Spropter unum dogma oratis er impiae manducationis carnis Christi, tot nouis Opinionum portentis doctrinam Christianam conturbario corrumpi; Ecclesias Hr Confessonem Augustinam deformari, bosium anni, o iniuriis exponitoscandalis infirmorum ervulneribus conssentiarum Spiritum sanctum contristari, drinuocationem Dei coniunctam in plurimorum cordibus Impia ri; Considerent quam tripesit sacram Domim Carnam , insitui ab ipse ut fit misculum dilectionis inter membra sui cor-

tam .

poris, in di actionis dr lacerationis viscerum i in occasionem

commutari Sper accusationem haeresios, nullis unquam veris r

tionibus probatam, cons mari tyrannicam saeuitiam communium hostium,aduersu tot millia sanctorum, qui propter c ram Christi confessionem o inuocationem fundere sanguinem, adiresupplicis,perpeti omne persequutiones cst immanitat g n- maluerunt,quam execrabile se in Filium Dei contumeliosum isiud Idolum Babylonicum Attium instreispanis riseum colere ετ adorare , Egorum rogos accendi, L fisi ultari, aeum co-demnantur Hr traducuntur tanquam martyres diaboli: CGL derent quantum periculum sit , nehac Idolomaniae ac tyrannidis Antichris abilitione, irritetur aduersγου communem patriam ira dr vindicta Diuina,Aqua dixit Propheta; Aramento Dominesiliis Edom, diem Ierusalem,quo dicebant; Nudate nudate Gus, ad fundamentum in ea: Neas mentur vota drymitin supplices Ecclesia Christi, internis disdiis, externis oppugnationibus laceratae,scandalis er luctu ualentis, dr praeceptum

mini, ex quo discipulo uos vulta sci ct a Filiis insecu-

480쪽

5d cerni, ut diligans inuicem: reputet apud animumquam inuturum esset traue,si cogerentur aut contra conscientiam, quod verum esse de Deo ct Vsus cultu iudicant, abnegare ,aus persequutionem pati: ct quod nollini aduersu esseri, ne faciant aduersus to uos honesi imos ciues delissimo ubditos, Ecclesiarum, Scholarum, positiarum idoneos ac bene meritos mini-sbos, pios Christi cultores ,paratos omnia potius dura perpeti, quam consentia uamsuciare,abnegatisne istiusententiae, in qua per si tendi multo firmiores habent rationes, quam i orum aduersaris ne indicta canus exsola quorundam Theologorum asseveratione unestione ne usia probatione , condemnentranquam haereticos, indignos pace publica,tot regna ,principam e Respublicas honest imas, communi cum periculo imuidia Ecclesiae hostilia praebentes , partim domesicis amicitiae vinculi bi coniunctos, partim vicinos benevolos e ne patiantur, optimassa voluntate is concordia sudis, ct animo stamdem non uspicante, paucos quosdam Theologos tam deformitero indigne abuti, ut ipsos iniustissimorum suorum decretorum exequutores, o Pontificalis sti sui baiulos o fulcra facere, o hones ima ipsorum nomina, tanquam persona enicas,siis absurdis dogmatibus se iniquis actionibus tegendas obducere conari audeant, quibus subnixi, o ipsos dr Ecclesias fictis

verbis negostentur, adseu in cupiditates explendas, adeo non obscuras, ut etia- nec in mi nec 'ostremi inter eos, qui hactenus doctrina isti non improbarunt, actiones tamen ipsorum mini

me probet , ac non dubitent palam fateri, in lilro Bergens nihil se videre, nisi quorunda Theologorum auaritiam se ambitione Hoc istis orant multae piorum in Germania, ct in toto orbe Christino Jamae myriades, ex omnibus hominum ordinibus: hoc Lutherus insimitatibus humanis exutus optat in vita caro-m: hoc tota Ecclesiaeposterita grata memoria celebrabit, o FLiam Dei, de cuius gloria Ur membris agitur,cassi ac terrena b