장음표시 사용
31쪽
decem praetepta his verbis frivtura recenset.
ii habebi, deos alieno ς coram me.
Non iacies tibi sculti pile b ut adores illud. i I. ς Non atames nomen Domini Dei tui in vanum. I I I. Memento ut diem Sabbathi sancti sera. IIII.
Honora patrem rivim & murem ruam, ut sis Io saeuus super terram , quam Dominus Deus tuus dabit tibi.
Non moechabetis. v I I. Non sutrum facies. v III. Non loqueris contra proximam tuum salsim test
I X. Non concupisces uxorem proximi tui.
Non domum,non agnam, non seruum, non ancillam, non bovem, non asinum, de uniuersi Metillius suae.
Tria enim ex his ad Deum per-Haee Decalogi l tinent: & priori tabula conti decem prς J nentur. pta bistriamR Reliqua vero septem ad proxi- diuiduntur , . mum , & ad tabulam Post riorem spectant.
Ego sum Dominus Deus mira JAn sint dIuers, praerepta, scilicet, Ego sum Dominus Deus tuus, de non habe.b Deos alienos eorum me Ir M. Io: am. Non iacies tibi seulptile J An sit unam praeceptum, Non habebis Deos alienos coram me , oc non facies tibi ulptiles ri*.q roo. .sub finem, de An primum praeceptum decalogi conuenienter tradatur
d praeeipitur homini hoe primo praeopto 3 ra . quassi
Deciuis vi insta in primo me pro Eeelesiae. modo praereptum hoe de sanctificatione sabbathi,
iuuat ut in nouo testamento I R. 22 M. Honora patrem tuum. I Cur praeceptum de honorandis parentibus ponitur primum intra praecepta de dilecti ne proximi data 312 .lIoo r. α 5ca , . ec ret . quast. ira ne Cum prius sint extirpanda vitia.'ux prohibentur per ρο emis negMiua, quam sint inserenda mines quatum Mius praeipiuntur per praecepta negativa, quian odoprimum praceptum concernem proximum eu aifim riuum et aa.ioo 6 aio. Cur m asia datut speciale praeceptum de pietate,quam de obseruantia, hQmici gratia, o simili J Iam quast. si irasis oraeesset ut honor parentum, qum eorum sa-entatios Aa .q. 22.3.3n . lmagis ponitur micerium de honorandis parentibus. i quam dedi us is filiis ri . o too s. 9.utus longaeuus super terram. J Cut latui' in primo dc quarto praeepto additur promidio ra 'roor. 33M. . Cum honorames paretes suos contingiti ei loci pio haevit quomodo homillionis huius mi si a nuria .
De obedientiare inobedientia. 21 q.ro fe q. ros. Detratia, siue gratitudine de ingratitudine. 22 . q. Iec
Non occide J Dequibiis hoc die miria .q.c I LAn occidere quicunque viuentia sit inicitum ra*.quin.
An no. Iterat homini oeeidere alium, sedeseMedor 11 An aliquis eausaliter hominem oecuus, incurat rearum homiei dii'aa .q. . . . An liceat alleui seipsum oecideres a R. .s.c. An bellare sit peccatum a . A I.
An suum homicidium hie prohibeariu 2 ra .quast Iza.
Non mςchaberis. J d hie intelligitur prohiberi r ii
De fraude quae contingit in emptione α vendi comam
32쪽
Non loquetis contra proximum rarium leui monium. 'Quid hoe prae pro vetitum esti 12 M. q toos. e. ecar
An salsum testimonium semper sit peccariam mortale.
De vitiis astabilitatio sitis ai*q. iis &De eontumelia detractione, de citeris iniurijs verborum. αι q a .vsque ad 77 n. Non eoncupisces uxorem proximi tui J dnie proni
beatur. tax q. roo 3. Cui magis ponitur prae tum probibens con pilcentiam adulterii desuritis quam conopileemiam homi-
Cum prior sit actus eordis quam oris vel exterioris, quomodo 'scepta prohibentia actum cordis de concupiscentiam ponuntur vlaimo loco 3 sa*.q roo 6 3i . . Non domum, non agrum non seruum.) Cut de concupi- seentia uxoris alienae de tei alienae ponuntur duo prae
Priori tabula.JAn praecera de dilectione Dei conuenienti methodo praeponantur praeceptis de dilectione Pi ximiὶ in .st ioo 6. Im.
de vera,& Germana primi praecepti in relligen tia, con traIcon octastas.
Primo decalogi praecepto, vetat Deus idololatriam,quae Movsi temporibus longe, lateq; per orbem terrarum diffusa erat. Coi imittitur autem idolol' impietas, quando idolo cuipiam cultus soli Deo debitus tribuitur ;scii quanilo rei conimentitiae, aut cuipiam creatur rivis, potestas, excellentia, & dignitas Dei propria incile creditur; ob id ii illi, ut Deo, honor S cultus nusquam alio relanis desertur : quomodo Paganimos suos ac idola colebant. , d autem iton prohibeantur hoc loco penitus omnes omiuum relum arte expreti e similitii- dii ies , & creaturarum imagines, ut extrena verborum facies prae se ferre videtur , Deus ipse quum multis alius, tum sequentibus scriptiliae locis manifestissime declarat : Duos quoque, inquit Deus, Moysi loquens, Cherubin aureos productiles
f. cies, ex virque parte oracuti. Exod. 21. Lxpressa similitudines. J An his vetbis, non Dei es tibi
Am imago Chtuli ec sanctoriim sit adorandat 3 q as. 3.
Item, Locutus es Domi r ad Moysen. dicens :Ecce vocavi ex nomine Beseleelf m Vνι, εἰν Huri de tribu Iada . impleui eum stiritu Dei , fampientia cor intelligentia. er scientia in opere, ad excogitandum quicquid, fabrefieri potes ex auro, argento, orare, se marmore, o gemmis, diuers
Deinde sequitiir: Besele.lscis es etiam Cherubin ex auro diutili, quoi posuit ex virque parte propitiatoris. Exod. 37.. Idem conuiticit etiam iste Scriptiiri locus: Ora
nit atysi pro populo, ci' locutus es Deus ad eam et Faessentem aneum . pene eum pro B ι qui
percussus restoxerit eum, vivet. Nun . 2I. Item, is ciui primi Paralip. cap. 13. extat,ubi dicitur , Dauia serum o arsentum Salomoni dedis rad tioris tr leunculos inde conficiendos. Vnde luce meridiana clatius euadit, non Omnem ante express uia similitudinem , neque omnem creaturarum artificiosam figurationem , a
Deo hoc primo praecepto interdiciam sui ite : ted
talem dumtaxat similitudinem , quae vel ipsa pro Deo coleretur, vel quae ad falsi Dei honorem constium, in aliqua ha retur veneratione. Hinc quoque palam est imaginum viseni apti l Catholicos receptum , & ab Ecclesia approbatum, nihil habere commune cum eo, quod hoc primo Decalosi praecepto prohibetur: quippe, qui lon gissime ab idololatrariim superstiti Oile & impiet te distat. Non enim potestatem , dignitatem , aut vim diuinam Catholici imaginibus tribuunt, neque eas , ut mos colunt, ne que etiam ad falsi &commentit ij alicuius Dei venerationem eas ha- nt, scd xt vel pereas , vel coram ius Deum ipsi ura, &sanctos tintimos eius amicoa i honore, qui illis debetur, assiciant. Sanctos enim, qui in caelo sunt nicte holio rati, nemo, nisi fide αcommuni sensu priuatus, negauerit. Nam si re-Ctὰ vivos illustri aliqua virilite, aut dignitate piaditos, vel colporis inclinatione, vel car aperti ne , vel alio veneratronis genere horioiamus M limus, exemplo Dauidis, qui xt scrip ura com memorat. I Reg. 2 . promis in terram Saulem adorauit: an non longe iustius est, b salictos cum Christo in caelis 1 liciter regnantes persectissimaque virtute iam praeditos, ac ii minam digilitatem propter gloriosum certamen, quod in praesenti vita certarum adeptos, quos s Ckristo hoc eis prinmittente Ioannis r2.ὶ nunc iri e pater c lenis ho-i iociscat, dc nos quoque misellos adhuc & viles homunciones honorare i Rccte denique & citra primi istius ς praecipiti transgrestioliem, ut nos iniuis apud Deum precibus adiuuent, Sati s rogamus . Neque hoc magis sit cum ullius diuini praecepti violatione, vel cuni mediatoris iiostri Iesii
Christi iniuria,quam illud quod Paulus Romanos,
Corinthios, Theilalonicen. Hebraeos, ct c. suos apud Deum deprecatores constituit, dicens : Fratres orate pro nobis. I. Thelial. 3.& H b. II. Ite .n, Aluuetis me in orationibus vestris Pro me as
tibim apud Catholicos usitatum Sc receptum, lun imaginum, tum regnantium clim Christo sat ei tum culium & honorem , quod totus ad virius Dei Opt. Max. laudem & gloriam reseratur atque
redundet, sanctum de Deo gratum csse rectE L elesia iudicauit , de pij omnes eius alictoritati l ut deceti morigero de hibenti animo sese subi cientes, idem firmiter credunt atque profitentur.
33쪽
- Ex praeceptis autem ecclesiae quinque sunt, quorum, ut obseruatio, ita etiam cognitio omitibus Chiis uis est necessaria.
Dies ab Ecclesia pCescriptos celebrato. r I. Missam integram singulis sinis atque Dominicis
III. Indicta Ortis diebus ieiunia, Sc a nonnullis cibis, quo tempori illorum usus prolubitus est, abstinentiam seniat O.
sacerdoti proprio, vel alii eius locum tenentis singulis saltem annis cocifitctur.
saerosanctam Eucharisbam , minimum semel in anno , idque ad Paschalem solennitatem sumito.
quidem omnia, tam diuina, quam ecclesi Mica praecepta, duobus sequemibus inclusa cinnentur.
Diliges Dominum Deum tuum ex toto corderit ,& ex tota anima tua, & ex onuulius, uuibus tuis, & ex ormii mente tua.
Diliges proximum tuum sicut teipsum.
Ex praeopiis autem Ere'esiae.J An eeelesia possit eonderet emin perii neutibus ad cultum Dei322κ. ro. t e. An lex humana imponat homini neeenitate in Lito com scientialii .q 96 Dies festos. J videteritum mandatum Deealogi de se-
Indicta eratis diebus. J An ieiunium sit in praeeeptoΤra .
Et a nonnullis cibis J Αn eonuenient et ieiunainibus indieatur abstinentia a carnibus,ouis, re lacticiniis 3 12R.q r 7.s n. sacerdoti proprio.J De ministro consessionis. Surq s o. An sit necessatium,quod homo consteaiarptomo sate doli 3 up ' a o An muit aliquis alteri, quam proprio sacerdoti eonfiteri ex ptini legio vel mandato superiorisὶ sup q. . s. An in fine vitae poenitens potuit a quolibet sacerdote a selui 3 sup q. s.c. si ulis saltem annis eonfitetur. JAn omnes ad conses
An qnis statim post peccatum admis uiri teneatur eonfi
de sine operibus heresim breuis admonitio. Tum ex ista prseettorum tam diuinorum quam
ecclesiasticorum, ad Itominem in diuino cultu, de morum integritate continendum, eraescriptione, tum etiam ex eo loco ubi Christius taluator noster apud Matth. cap. 7 dicit, Non omnii qui dicit mihi. Domino. intrasit in regnum elarum; sed qui facit voluntatem patris mei qui in GVir es. ipse intrabit in ra num cslorum. Item cap. I 9. σι vis adii tam segredi .serua mandata. Palam em, vanum esse, dc a Dia Christi Saluatoris nostri doctrina a lienum , dogma grassantium nunc haereticorum, qui asserunt bona opera, religiosamque sanctorum praeceptorum obseruationem nullius esse mome xi neque valoris , ad aeternae vitae floriam prome rendam. Qui asserunt bona opera. J An bona opera sint meritoria
Item quoque manifeste conuincunt Christi roden ptoris nostri verba,rum ad beatos, tum etiam add. mnatos,in extremo iudicio prosesenda. Ad beatos quidem lixe: Venita benedicti parris mei , possidetepararum vobis rernum a consentuti ne mundi: Exuritii enim .ddedistis mihi mandi. eare; Sintii, er dedisti 1κιhi biboe ι Homi eramis e.llegistis mει Nudui, o operuistis me;infirmus evisitastis me: er in catarcere eram,stvenissis ad me. Et paulo post: Amn dico vobis, quandiu fecissis uni ex his fratribus meis fecisis. Ad damnatos autem proserenda ista: Di reditan me maledicti in item Mermon ι qui paratur sdiasolo is anuelis elui; Exurivi enim/nδ ridistis mihi man eM.; sit tui is non dedistis mihi poturi . hospes eram, di non collet sis me nudus, o non opseruisti m. ι infirmus, in carcere, di non visit sis me. Et paulo post: Amen dico vobis . quandiu uens eistis uni de mitioribus his ae mihi feci is.Et ibunt hi in supplicium asernum , iusti selem in vitam
Idem dogma salsum arguunt ista quoque B. Pauli verba, Non enim .inditAes legis iusti t apud Deiranfedfacto/es Ietis itisti Maluntur Ad Rom. 2. Similiter ista: Deus reἀdet unicuique fecundum vera eius. Ad Romanos eodem cap. Et apertissima illa quibus ait idem A postolus: Sihasuero omn/m dem ita τι montes res eram h ritarem autem non hasuero nullse . I . r. II.
Denique istam sententiam, Fidei sina op.ribus mortuas, Iacobi cap. 2. ea potissimum mente at que
34쪽
que intentione Iacobus Apostolus scripsisse, at ueposteritati tradidisse videtur, ut omnibus Christiani, adueclii; istius falli dogmatis vitias , loco salut iis antidoti, atque remedi, ellet.
Iustitia Christiana, de qua loquitur Clirimis Saluator noster apud Matth .capy.dum ait, Nisi abun- -rit iustitia vestra phra ρ iam Scribarumo Phariseerum, nen intrasitis in regirum elim . Nihil aliud est nisi animi mandities quaedam , & ab omnis peccati, saltem lethalis macula, puritas coniuncta, vel acta, vel habitu, cum imis obseruatione. Posset de sic definiri:Iustitia Christiana est talis animi affectio, seu habitus, unde quae sancta, iusta, Deoque grata in dictis, fictis , atque cogitationibbus sunt, ad cultum diuinae maiestatis deb: tum pei- soluendum proficis inmur.
Iustitia Christiana, siue interior quid3 II .q. II 3.1.c.ς modo iustitia Chriitianorum abundet plus quam i initia selibariam. de Pharistorum. 12π.q st. s.c. De iustitia ut est xinus Cardinalis. 2a . q. 11. dc Ia .q.
Declinatio a malo seu obseruatio ι eoriam praeceptorum, siue diuisel notum. Lue eeelesiasticorum, Iustitiae Christianae quibus malum interdicitur. duo sunt ossicia, ineratio boni. scu eorum Praec imotum,quibus id quod bonum, i lianctum de diu in mai stati ac L ceptum eu fame iubemur, CAc
ADMONITIO. Ex Lae bipanim iuitin e Christianae ossiciorum
diuisio ite satis ilitellistrat duplicem tu vitai ra scii ti hominibus propositam esse viam , unam latam , atque vagam, per ampla vidclicci ta sicquentia vitiorum com pira, quae ducit ad mori in aeternaria: ac
alteram arctam & desilaitam, i rei virtutis nimi-mmairgultum,& a Paucis calcatum tramitem: quae ducit ad aeternae vitae sempiterita gaudia: quarum hanc sequendam, illam vero sisendam gi auis li- monet Cnrubi; Saluator i. o ter apud Ma thaeum his verbis: Intrate per an .stam portam, uia lata pota er spatiosa υia isto ua durit alperditionem.er mulis fuit qui imo: ep. r. . 2 uam angusa porta arcta est via qua ducit ad uuam , mi sunt nueni m eam. cap. 7. autem via virtutis sit anguila, de vitio niter amplum, & sipatiosiuin, nemini mirum videli debet: Memadmodum enim in iaculando, fgni propoliti attingenda micu . cit iram , isq; pera gustu,& uiuentu admodum dissicilis: aberrandi vero ab eo signo, innumerabiles sunt viae, atque rationes: per qliamin aliquam xt ncillime, ita etiam
sicquenti sime a iaculatoribus talamna itur. Similiter boni operis perficiendi, & alicuius virtutis laudem assequendi, unica est, eaque victa &eeitis limitibus definita ratio ; vltra suam , citra nequit coinsistere reditam. At a virtutis actione tum per exuperinlitiam, tum per desectium, in quibus ibrum est vitium,defcctentes viae,& pr. ut agendi rationes sunt infinitae,in quas & proclitiis lime, & s pilli md in vitae cursi moderando, labitur infirmistas humana.
Huc etiam accedit, quia homo propter peccati originis n6dum penitus extirpati reirquias, ad in lum sit quam ad bonum pronior; ut testatur lacus ipse apud Moysen his vobis: Sensus oculiario Dumans cordu, in maluo prona sunt ab auolescen
Porro ad haee iustitiae Christianae ossicia feliciter& ad salutem aeternam e iis c irendam utiliter ex quenda,opus est iii prinus diuino auxilio iac statia, voluntatem hominis ad ea suscipienda mouente, atque in licente,& ad constanter inus perscuerandani coli firmant 'uς allidi: is precibus a Deo omnium bonorum auctore,& largitore benignissimo est flagitanda. Opus est etiam pixceptorum, tam diuinolunt, quam ccclesiasticorun , necnon peccato runt , ariue utitutum mediocri salicui cogit
Ad mali m sit quiim ad bonum onior I Cur homo pro
De praeceptis supra, rem de charitate ageremuria nobis dictum estὶ icquitur itaq; ituric, ut de peccolis arit; vii intabus aliquid adiiciamu : qucd biduiteria stimicatim ' ut praeiemis libelli postulat ratio, a dumtaxat qi omni cognitionem ad Iustitiam cs-stialiani colendam, plurianum habere momcnti Ar burramur expolicaido faciemus.
Peceanim sauctore Ambrosis iii libro de Par di sol nihil aliud est, nisi legis ditiinae praniaricatam& caelestium inobedicinita piaeceptorum. ι,-COmmunis originis, quods cx pi motum Parcntat mi inobedientia ortum , -
3 Propria actionis, quod Pr l pria qui';volunt ze cointi mittit. Huius generis peccatum a fallaci suggestione ii ripiens,delectatione crescit,consensuq; perficitur , atque ut puci latissim d i a plurimae aedistilictissi- in sunt rius diuisones, quibus quantor 'τα sinquantur Christianae religionis Dionibua scicati arxu sunt cellaetita. nima,
35쪽
. O niuione pi I. C Ignorantia,C Malitia.
i r. Auaritia. Luxuria. Inuidia.
t ε. Iracundia. i . Accidia. i. r sumptio misericordis Dei, l .el de impunitate peccati. r. De eratio. Cogniis vetitatis impugnatio. . Fratern x chari:a iis inuidentia. s. obstinatio. Ob firmatus poenitentiae contem - pius.
luntarium.. P eatum Sodomiticum. . oppressio pauperum, viduatia, aut pupillorum . . Mercedis operaliorum iniqua r tentio.
veniale, cui venia facile tribuitur, dc sine quo in hae mortali vita, ne iusti quidem
ouant ilia uis sancti vivunt; verὸ cxim alius aicentes: Dim te nobis debita nostra. euiusmodi sunt
ista, Claman ita inem tum quatuor a
Proprium, quod a nobisipsi perpe-
paratii, nobis iuste impuratur: c5- tingitq; m dis nouem.-i Consilio. 2. Iussu. . Consensi. . Irritatione. s. Laudationet, seu assentati
Reticentia l-rae ali elix, praeerat patefacienda . 7. Conuit Imria.
3. Rei alien ς palaticipatione.
s. Iniqua facti alieni des si in
Alienam. J De peccatis alienis. 22 π.q. 62. .
Matth. s. Nec tamen proterea iusta cliedes num rueatrum auctore Ambrosio.J reeeatum quidὶ i: Aiure.
Communis originis. J De peccato originali. Ir .qu st. I. vs ite ad '. 4.rios Dae a ct ionis. J De peccato actuali. I 2 . q. I. Vsque ad q. so. Dima. J An conuenienter diuidatur peccatum in p ecatum cordis, oris, de operis ac omissior i ta . quast. 26.8c7. secunda. I De Neeato quod nascitur ex ignorantia. IV. quail.76. . De peceato quod nasscitur ex infirmitate. 12 . q. 7. o. De peccato quod nascit ut ex malitia. t 2 .q.7s oreccatum fropriae actionis est aut leuiale, aut veniale. JDe diuitione peccati in peccatum mortale de veniale, eccomparatione venialis peccati a a mortale. Ia H. . . . ecq. 3 o. De veniali peccato neundum se eons derato. Iax. q. M. Capitalia septem. J quid capitale ta . Iris 3.e. An sint septem vitia capitolia 3 Ia .q ss o. Superbia. i Desuperbia. η.q. . a.d 22 π.q. Isaac quaest. ιοι I. rca.
Ad pleniorem cognitionem; Se cautiorem sugam istius generis peccatorum, squae, quod pro Pria cui utque voluntate committantur , propriae actionis peccata vocavimus diuo sunt praeterea scienda. Prius est, quodlibet huius generis peccatorum, vel grauius , vel leuius esse poste, pro circunstantiarii na, vel aggravantium , vel cxtem antrum rotione ; adeo ut quod diximus lethale ex suo gen re, saepenumero propter extenuantem circunsta tiam veniale scri possit. Sunt aut cita elicuit tantiae quibus, vel aggravatur,ves extenuatur pcccati culpa, octo, hoc versic lo comprehensae.. Peties, per quos, cur , quo
Alterum .in, vel omnia imus generis peccata, vel ccii Emaximam eorum partem , per sensus ex t Orci, qui suat, visus, audinis, olfactus, gustus, α
36쪽
ra s, veluti per senestras stilasdam ad animum eorrumpendum aditum habere. Proinde isti sensus, summa cura vigilantia omnibus , qui aeternae muni sui saluti eonsultum v lunt, custodiendi sunt: & ab omni eo quod peccati occasonem praebitarum credior, seculo eo libbenda.
Virtus est sancti & diuinis oculis grata divinoque beneficio accepta assectio seu qualitas, via de quae cogitando, loquendo, de quiduis aliud agendo, r et laudabiliter, sanciae x divinae voluntati conu menter fiunt proficiscuntur .
virtus est sancta I De egentia virtutis. in q. s. Virtus qui dila . q. s.
Virtutis, quemdmodum ei contrari j peceati , varix simi a fierentiae atque species, quarum principii et & Clitistianae relietionis tiro iii scim maxime nectit ariet sequenti diuisoae compreheliduntur. e rides.
Theolo ea videlicet, s spes. si Charitas. C prudentia . Car natis, videli
eae Consilii Manseliei. ' Cailitas Vr tua. teu ad Christianev d Religiora ooedientia. misectione , , qua propter Deumctatu, videlicet.
Humilitas. Liberalitas. Castitas. Charitas. Temperantia. Mansuetudo. -ria sedulitas. Ceauperias voluntaria.
voto interposito homini descitur.
alis, quae ei anne a uint ad .q. IAI. usque avi q. III Ilii militas JDe humilitate. 21 .q.isl o. Liberalitas a Deliberalitate. 22 π.lii Castitas. 4 De castitate 22 .q. Is I. De virgini areaa .q. Is L. Charitas. JDe charitate eta . 23. de M. usque ad Q. Temperantia JDe abstinenti ad .q. I .
Consilii Euangelici. J De eonsiliis omm
opera genera. J-ς C. p. Hi oc .u blaser . c Spiritalis. Eleemosyna. I De eleemosyna a .'. 32. . eleemosy quaedam sit corrotatis, de quaedam spiri- Δὶra .q11 a. i. Esurientes paseere. Eleemos,na a. sitientibus potum dare. Orporalis est 3 3. Nudos operire. septuplex , Captiuos redimere. Matth. a s. dc I s. Aegrotos visitare. Tob. ia. t ε. Peregrinos hospitio excipere. r. Hortuos sepelire. Eleemosina eorporalis. J Eleemosyna eorporalis quot
plex est, de qua eius sunt species. 22 .q. 2.2. o. t peceantes eorrigere.. Ignorantes docer . . Dubitantibus recte eonsulere. 4 Pro salute proximi orare.
quoq; septu ' s. Consolari moestos. plex, 46. Improborum iniurias ferre patre
7. Aliorum offensam remittere. Eleemosyna spiritali xJγ iplex in eleemosyna spint iis, di quae eius sipector aqq. 32.2.
Eodem spectant beatini dimim, seu potius be torum octo genera,quae apud Matth. p. s. liis verbis recensemur. r. Beati pauperes spiricii, quoniam ipse tumestre enum Hlorum. L. Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram. 3. Beati qui iligent, quoniam ipsi consolabuntur. . Beati qui esuriunt & stiunt iustitiam, quoniam ipsi facit rabuntur. s. Beati misceti cordes, quoniam ipsi misericordiam consequentur. c. Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum vi dotant
7. Beari pacifici, quoniam fili 3 Dei vocabun rur. a. Beati qui persecutio ri patiuntur propter iustitiam , quoniam ipsitum est regnum mi
nam. Eodem spectant 2De beatitudinibus 12 q. 69. . Quid per beatitudines intelligatur. la .q M. i. c. Quomodo praemia beatitudinum eompleantur in hae viat Ia .q ο .2.3in. Beatorum octo genera. I Cum B. Oeas solum quatuor beatitudines enumeret, quomodo igitur octa assignantur 'Ia q.6s 3 6 u. Cum in saeta seriptura plures beatitudines enumerentur, quam heocto cur solum octo recensentur Ia . quaest. 69. 3 Q. Beati pauperes spiritu.J QMd hie significis3 12 q. 6s 3.e. Ipserum est regnum.J An tisnum estorum tanquam ridimium conuenienter promittatur pauperibus Uiritu IrV. .s'. e. Beati mites.J dicantur mite, q. sp. 3. e. Quoniam ipsi mssidebunt terram. J Cur Dominus mitibulis repromisit possessionem terrari: .' 6. 4. e. Cum omnia bona in regno eclorum eontineatur, eur ad duntur alia praemiariae . 6y .im. An sicuti in beatitudinibus proceditur asse Eder o,ita etiain pomis meedatur ascendendori . q. s. o.
37쪽
ipnean solibun nrr. 7 Cur Iugentibus Christus promittit conssitationem 2ς.q 69- α si esurian id nam beatitudo, siue opus vi mitis hie
Beati pacifici. J Car beatitudo ponitur, Beati pacis ei
niam filii Dei J Cur paei scis promittitur gloria filiationis Deiris . q. 69. e. Reati qui perseeutionem. Cui requis to ad te renam beatitumnem lixe beatitudo opponimi 12 . q.6ν Ad quam virtutem pertinet pari perseeutioncm. ibid. doniam ipsorum eii regnum e lorii. Cui regnum e t tum ponitur pro rix mio in octaua beatitudine, cui spositum sit tanquam n xinium dic melces primae beatitu divisita η. q.69 6. m. Duplex me dilatio, v
licet, 'Eodem quoque spectin. Propriet Onditio snta, cuia, quin que sunt Partes.
a. I adicia extrema . . Inseri. Gloria e lesis.seu beatitudo aeteIna. Cur oeat sum .d De ultimo fine hominis. I .q si o D . . I. dc seq.
d sum a De statu primi hominis i .q νε. dc seq. usque
ad tota De eorruptione boni naturae Irae q. s. An pereatum orizinis transeat Pet orginem In omnes ra*.q. t 3 o. De miseru, de poenis quibus homo subi jeitur propter primum peccatum. 226.q I64 I. dc 2. Vbi sum. 4 De expulsione hominis a paradiso. 22 . u. Is 'l iora a M. Vnde venio.JDe ploductione hominis. I . q. v I.o. t 92. An corpus primi hominis sit formatum de limo tetrae
Sacramentum est diuitiae de latentis gratiae exte mini atque sensui expositu na signum , ad homini, aeternam lalutem promouendam , minitus ordiis
in, sal intore nin Q ra nitentia. nio septem sunt i Extrema unctio. sti iura nititia am- s Ordo . . latrimoniim . De sacramenti, JDe aeramentis a R. p. q. 6o. dc q. seq. v Iad fin dc Sup.q i rc M. usque aiam . . saeramentum ea diuinae sacramentum quidὶ 3 .q.6o Eu rei diu imae JCaius rei caerit si saeta meatum signum.
Ad hominis aeternam salutem.I De Meessitate te et
sacramentorum 3 o.& εa . . Septeni sunt.J De numero sacramentoriani, os.
Baptistram cst noui legis primum Deramentum
in ablutio ite corporis exteriore & legitima verbo rum pronii iuratio ite, serundum Christi itistituti nem consistens: quod tam patu uis, qu&n adultis ad salutem est necessarium. oc sacramento plena Peccatorum accepta remissione, seiritaliter reg 'ne ramur in ii ouam creaturana,& qui antea eramus iij irae, tunc filii Dei, lueredesve, Christi autem n stii redemptoris cohaeredes erucimur. Baptismu est .a De baptismo a q. . Ic si . v ; atq; a. Eii nous legri primum. J An barii sui sit itauiuo inub
Confirmatio, Saeram enmm est quod baptizatis ab episcopo consumit in fronte, per lauru Chrisma, adhibita certa verborum serma. Haec fidem corroborat, Se homini Christiano ad nomen Domini, quandocunque opus est, intrepide profitendum animum addit. ConfrinatioJDe confirmatione. a.'. . . Sacramentum est.J An Conmistio in saeram enui 3 1 .q 2Io. Quod baptitatis.JAn eharacter eonfirmationis prisurimnat ex ne stitate characterem bamismal ει . q. a. s. Ab episeopo eo itur.JAn solus Epi pus hoc saetamem tum possit conferreis q. 72. II. . In non te. J An hoe sacramentum sit conserendum homi ni in sconter I .q 72.y. Per fictum Chiis ma. J An Chrisma sit eonveniens mate. tia huius sacramenti λ .R. 72 1. Adhibita erata verborum sotina .a An hae e sit eonueniens saeta menti confirmationis forma . Consigno te ligno crucis. de eonfirmo te Chrismate salutis, in nomine P iti Id filii. dc spiritus sancti, Amen333.q 72 o. Hse fidem corio rati De effectu confirmationis. 3 q.72. I. dc 7 o.
Eucharistia, est sacramentum, in quo postquam sacerdo secundum Ecclesiae tinam oramarus, pan ε& vinum verbis a Christo traditis consecrauit, veredi secuti dum substantiam suam totuo Christus sub Hrauis specie continetur, pane in colpus eius,& v, no in sanguinem, diuina virtute transmutatis. Ilattacharistiam hominis Christiani animus salutari veri corporis, de sanguinis Dominici rescitural metuo Deo que gratum offertur sacriscium.
38쪽
An eo se eratio iiiiiiis sacrisit pyria sate doli 3 q. r. I. . panem 5c vinum. J De materia huius farram dii. 3 q 7 . . Anni tetuliatus sacram arisit panis oc vitio 3 q t o. vobis a Chruila traduis eante auit Q De Arma halus ia-erament a q γ.o, An hie sit forma nutus sacrament 7 .nor est corrua meum, de hie est calix Areuinis mei I . q.7 . I. c 3. An praedio is v is Armarum sit auqua via creataec citu a concierationis 's . q. 7 o. Vere dc ieeundunt substantiam suam totiis Clitissus. J Aneorpus Chri si sit in hoe sacramento seeundum rei v mratem, an vero ibi uin secundum Murram'a .q 7s t o An totus Christus contineat sub hoc sacro 3 q. 76 i. Sub vir auis istae continetur. J An totus Christus contineatur sib uti M; specie huius iacta menti 3 .q.76 a mPane in Orpus eius.) An in hoc sacrameto non remaneat sit bstitia ranis de vini post reseerationem 33 . q. s. a. Per Eucharistiani hominii, Clitis iani.J Deecte tibuali
Deo ue gratum os estur laetificium. J An in celebratio ne nutus sacramenti Christus imur Heuu' q. 3. I. .
contra grassantem nune sacramentariorum pestem.
Christus Salaatot noster. usitatam & communi hominu in iudicio approbatam spons brum qui longum ite an aressuri, in memoria siti, pretiosum aliquod sponsis suis relinquere solent se ipsi s totos si possent, illat lius relicturi consuetudinem retinens atq; obseriras, suum Eeelesae militanti nsae sux quam summa, dc ut beatus Paulus ad Ephesa. boquitur, nimia charitate diligebat familiarem fiat corporis haesentia consuetumq; asM-ctum iubtra tutus emet. quod habebat omnium Heriesissimum ei relinquere ae donare, ad perpetuam sui meminxiam voles, quum se eis nihiI haberet pretiosus, se ipsum reuera secundum subitat iam suam, totum de intest uin
pς nitentia, saeramentum eth in quo per si idolis ab solutionem precata post bapti imum minista Christiano illa det ei tanti riteq; eo nutenti remittuntur.
De qualitate coniussionis, su p. q. p. o. Remittuntur a De esset ii poenitenti Mao q. s. o. Cuius tres sum paries. J De partibus rinnitentiae, I .q sto. 2.5c 3 potrissimum. Contritio fit corde, ree. J 3.q 'o a. aT. I. Extrem unctio, ei sacramentum, quo per oleum s erum ec eratas neces reaeantur agro es , animi in
iis si quae in iis reliqua sunt, blatis, di in te: dum etiam
Et cerias prece De scrina huiussa eram uti. op q 29. . 3 st. Reerean grotates a De effectib huius lacri, Sup.q.3o P. ordo , en sacramentum, quo ad Dei cultum, minii triet elisae eonseerantur. Pet Loe enim Sacramentum. velut ostium, nee inatium est inrtare leti timos dispensatores m et totum de eloquiorum Dei, nimirum, Episcopos, Presbyteros, Diaconos. dc quotquot in iactis muneribus 1ite de ieeundum ordinationem diuinam versari volunt. ordo. J De sacramento Ordinis,sup. q. usque ad At. vii sacram ctum.JAn Ordo. sacramentum 7Sup So. is ad Dei cultum. J Cut in Ecclesia ino: do, d . ordo quid i up. q. 34 I. eca. flammoni uni .eii saeramenrum, indiuidua vitet eosii tudine marem rc seminam legitime in et sede uinciens, iisdemqtie gratis donum elargiens, quo frenato coT cupi scentiae impetu, genus humanum lauda uel de lana et conseruatur atque propagatur. Matrimonium. I De Matrimonio. up q η .vsque ad 69. De eausa appellationis matrimonu. Sur. t.' 2.o. Est sacrin. J An matrimonium sit itarn 3suPq. r. I. Indiuiduae vita. 2 Matrimonium quid i Suλη ..dc M. potissimurn. Ii taleinoue gratiae donum.JAn matrimoni v eo erat gra tiam supq-a 3 P.
Genus humauuxi laudabiliter. J Deb is mauimoni,
In suibus omnibus sic is debet minister in tetione habere id agendi quod Chriuus in nitruit, & Ereicii a facit. Hactenus de Sae metis uti ratio. de breuita, Catechi: mi postulare videbatur. Si quis plura de hoe a gumenti, b ea iter comprehensa videre velit, consulat nostra DEsACRAMENTIS ECCLESIAE AXIOMATA, quae iii dem his Christophori Plantini tui , iam seeu ndo ex siprodierunt in lueem ι Wbi quo suu e V ete misit desideri inisi nostia nos fallat opinio abunde est inuentu M.
pietatis siridiosos adolescentes.
DOCTRINAE Christianae, pii adolestentes,qt inque intumis eapitibus , quae initio hi u libelli nobis tractanda proposueramus videlicet De Ddo. ρε. charat in IuIILria Christi Dra.Mque saeramantiu vi potu in clara ni me, bretiisti me.& ad vestiam aetatem memoriar ue acco moda: illinie iam declarat Anuperest nune, ut quum a n his vesiti animi decorporis aere aes almis adipiscedae maximum supreditatum iit adiumentum nequaquam vobis irii desilis, ita ro . positis omnibus aliis stadiis de oecurvtionibus, toto pectore, omniq; vigilantia in eam inc: c --batis euram. ut ius hoc libello eo tinemur, primum i melligatisantellectaque fideli mandea 2 memoria:deinde, ut eadem, mente iam atque memoria comprehensa. per diuinum auxilium t quod sinerae N Diueter petentibus inanes abitur vita atq, moribus expeti natis. ita fiet ut re ego meis laboribus propositum finem assequar, di vos x rne
vita selieitatem. qtia nihil delectabilius, nihil plastabilius vel diei vel cogitati potia, consequamini. Valete .
Hic Catechismus nihil si hi continens , sed credenda ae fici eiula ob oculos ponens , utiliter tu pia cudi, de in publicam lucem prodire potest. Quod ego attestor.
Frater Ioaraus Hentenius. Idem nos testamur aprrobando tactigatione: interea ab Auctore factas, et n. is o. postidie Calendas Ianualla
39쪽
Oratorum, atque Poetarum, Pontificum, Conciliorum , Doctorum, quorum auctoritatibus, decretis, defintitionibus, testimoni js,sparsim S. Doctor Thomas
utitur, nititurve, in praeclato oper
Aristoteles. Algaxet. Alexander. Andronicus. Aristophanes.
Demoeritus. Empedocles. leurus. Melides Geometer. Gil mis rorteranus. Heraclitus Horatius Poeta Lyrios . Iura civilia. Iulius Caesar de bello Galli eo nin ricus Leucippus. Libet de causis.1abet maingematum Francorum. .
Haeti ius super lamnium Scipio.
Μareus Tullius Cicero, in toriouidius Nais.
Pithagoras. Ptolomaeiri Amon mira. Seneca Orator.
Sallustius historiograpE . simplicitu
Stoici. si tabus. Terentius Poeta Coime . Titus Liuius historicus. Trimegistas.
Valerius Maximus orator. Vesevus de re militari. Adrianus par Alexander primus mari . lexander te tius. Anaeletas Inari In
Bonifaeius papa. Calixtus n0rt: r. lettinus tertius. Clemens martyri Damasus Papa. Eusebius papa. Fabianus mari . relix Papa. Gregorius mimus. Gregorius Leptimus. iiiiiis mari In Honorius totius. Hormisda rapa. Iohannes rapa. Innoeentius secundus. Innoeentias terti . Iulius Papa. Leo primus. Leo quartus. Lueius tertius. Martinus Papa. Μareellus mari . Nicolaus Papa
Pius papa. Sergius Papa. Sotnet mari . Stephanus mari RStephanus quintus. Sylvester Papa. Symmachus papa. Telesphorus matur. Vibanus mamyr. Vibanus semilaus. Zepherinus mutTr. C. Milia. Constantinopolita . Ni na
iesinum. Fiel dense. Aurelianense. Chalcedonense. Lateranense. Charthisinense Prat a. vvormaei ense. Agathense. Tributiense.
At elatense. Hileuitanum. An ritanum. Hosunt inum. D. a. m. Ambrosi . Anselmus. Augustinus. Athanasius. Antonius in sermone ad monachos. Basilius Magnus. Bonardus. Beda venerabilis.
Beaedictus in tegula λαCanones Apostolorum. Cassianus de institutis cinctorum Criti tu .
Cnosostomus. cyprianus. Collationes pamiam
Dionysus Areopagita. Dionysius Alexandrinus e Didymus Eus ius Emissenus. Eusebius Caesariensis. Glossa ordinaria Glossa interlinearis.
Gregorius Naxianaeti Gretotius Nyilentis. G orius Hagnus. Gratianus. Hebraica veritas. Hesychius super Leviticum . Hieronymus. Hilarius.
Itinerarium Clementis. Naximus eommentator Dionysi. Libet de insintia Saluatoris, dap cryphus. Leo primus. Liber sententiarum prosperi. Μaximus Episco s. Magister Sententiarum , seu remia Lombardus. Origenes Prosperde vita contemptauit Praepositinus. Rabbi Moses Iuda . Rabanus. Remigius.
40쪽
nuper repertae . ac in lucem editς.
v NA DE PRINCIPIO INDIVIDUATIONIS