De emendandarum Senecæ tragœdiarum rationibus prosodiacis et metricis dissertatio philologica quam summorum in philosophia honorum ... Bernardus Schmidt

발행: 1860년

분량: 82페이지

출처: archive.org

분류: 시학

61쪽

pressae locum ea caesura teneret quae post secundam arsin s t. cuius rei singulare exemplum in Ρhoon. 403 est, Perge, o parenδ, et concita celerem gradum. Sed hoc versu multo minus offensionis tales senarii habent, in quibus ipsa semi quinaria caesurae principalis munero fungeretur nisi elisione paullum obscurata esset, Med.

18 Letumque δocero et regiae εtispi date, item Oedip. 1059 Agam. 125 889 Herc. ali. 461. verum cum etiam haeo licentia, id quod ostendit exemplorum raritas, parum grata poeta6 visa sit, eam sicubi ne a libris quidem satis praesidii habet, haud dubitanter removebimus. veluti in Herc. all. 93I vulgo legunt, Sed saepe donum in pluribus veniae fuit; quae est mira insupernoque ullo modo perspicua Verborum consormatio. sed

Florentino abest in praepositio. itaque lubens cum Bothio amploctor quod Hugo Grotius eleganter et ad sontentiam poetae adcommodato Scripserat, Sed εaepe donum. pluribu8 venia obfuit. porro qui trimetri prorsus carent semi quinaria, hi non unam, sed duas adsciverunt caesuras vicarias, alteram 8emi septenariam, alteram eam quae post secundam ars in est. cui observationi duo potissimum Versus adversantur, Phaedr.

1221 Mitia maehinatus in/olita, effera, et Agam. 754

Uictamque victricemque, qui cum semiquinaria destituti sint, vicariam solum semisoptenariam habent. etenim quoniam caesura, ut recte iam Langius intellexit, diei non potest prorsus neglecta esse, si fit in commissura verbi conpositi, hinc novem Senariis amplior excusatio parata est, Phoen. 482 Dum frater eaearmatur, armatu8 mane, item eiusdem sabulas versibus 193 223b12 519, Phaedras 402, Hero. alterius 1741, Octaviae 482 et 529, qui etsi omnes principalis loco caesurae

62쪽

somiseptenariam habent, tamen etiam post secundam arsin podicam quandam caesuram servant. Similisque ratio duobus aliis senariis adhibenda est, Phoen. 76 Si moreris, antecedo, et Octav. 731 Crispinu8, intermisεa, quibus praeter semiseptenariam praesto est podicae caesurae vicem tenens ipsa Semi quinaria. Senariorum autem iambicorum artem qua ratione

septenarii trochaici secuti sint, et supra cum de accentibus disserebam adparuit et ex eis intellegetur quae de hoc versuum genere dicenda restant. uti igitur in sedes pares senariorum nullus pes intravit nisi iambus ut tribrachus, ita inparibus locis septenarii troeliaeum et tribrachum solos. probaverunt; quorum pedum cum primo tertio quinto loco promiscuus usus sit, Septimus unum trochaeum recipit. deinde quom ad modum in quinta sede senarii iambum, ita hic in sexta trochaeum poeta fugit. incisio autem constanter post quartum trochaeum facta accurato respondet trimetrorum cae8urae Semi quinariae. sed reliqua mitto: quae ad certas leges revocari vetat horum versuum in Senecastragoediis raritas. Medeae autem versui 746, qui corruptus e libris prodiit, quaenam modela adhibenda sit

neScio. neque cuiquam editorum seliciter cessit eius omendandi negotium.

VIII

Senariorum igitur septenariorumque arte explanata ad metra lyrica disputando progredior. sed non tangam levissima omnia. veluti qui praeter trimetros in his tragoediis interdum occurrunt versus iambici, dimetri qui-

63쪽

dem et acatalecti ot catalectici, hi pereleganter elaborati sunt, sed nihil sero praebent quod disputationi aptum sit. nisi quod Bothii quaedam libido hic ro pro-

hendenda est. qui in illo carmino cuius a Medeae versu 849 initium est, versus Anacreonteos a tam gravi tristique argumento abhorrere ratus reponendos esse asynaristos putavit o binis Anacreonteis conpositos, qui non numquam interrumperentur brevioribus versibus.

hac enim mutatione ne effecisse quidem Bothius dici potest quod voluit, ut maioro scilicet cum pondere hi versus incederent. qui asynaristi sani licet, Anacreontei

metri naturam nihilo minus conservant. sed hoc recte

sano Bothius fecit, quod versu 865. δio delevit, quae vocula plano absurdo illic posita dubium esse non potest quin ab homine clausularum ignaro inlata Sit, praesertim cum eam et a codice Moguntino una cum nonnullis veteribus inpressisl et ab aliquot Ρalatinis abesso Detrionis et Gruteri testim0niis constet. idemque Bothius eundem Moguntinum veteresque editiones secutus ne8cio an recte scripserit v. 857 Quo credat eaulem', et v. 878 Duae noctis Neverust. verum quod antea diximus, in similem mutationem cadit, quam Agamemnonis carmini a versu 759 incipienti Bothius adhibuit. ubi cum dimetri iambici acatalecti legerentur, eadem ille qua supra causa adductus iterum binis versiculis in unum contractis tetrametros fecit. quod fieri non

potuit nisi ita, ut medio versui 760 syllabam ancipitem

inmitteret. Ad istrametrum dactylicum acatalectum transimus. quem in tragicis choris iunxisse saepe Annaeum Senecam et antea Pomponium Secundum Τerentianus Mau-

64쪽

rus dicit p. 2430 Ρ. l. verum in Senecae quidem tragoediis hoc versuum genus non tam frequens est quam ex verbis illius grammatici colligas. sunt autem in his tetrametris dactylus et spondeus ita positi, ut, cum in ceteris sedibus utriusque pedis promiscuus usus sit, in sine solus dactylus admittatur. nec desunt versus qui, si ultimum pedem exceperis, o spondeis toti constent, voluti Herc. ait. 1946 ot 1949. iam utrum sy Stematasaciant hi versus ne uno, quaeri potest. certe in undeviginιi eis quos Hercules alter praebet findo a v. 1944ὶ,

studuisse Seneca videtur Graecorum ingressus Vestigiis, ut una numeri esset usque ad finem perpetuitas. nam et syllabam ancipitem a singulorum versuum exitu Semper exclusit nec hiatui locum concessit nisi uno Versu 1953, ubi finita sontentia satis excusationis adsert. idem

quo de tribus illis versibus dicendum est qui in Phaedra inveniuntur 761 sq. . at qui Oedipi carmini cuiusa vorsu 403 initium est inserti sunt, horum versuum, ut iam Bothius animadvertit, sex sunt, in quorum sineu reticus eo efficiatur, quod ultimum tetrametri v0cabulum consonante littera terminatum in proximo tetrametro Vox a consonante incipiens exeipit, 453 454 455460 462 464; duoque praeterea qui hiatum admiserint, 451 et 456. quamquam neutram licentiam in media

sententia .usquam seri latendum est. Sequitur ut de versibus anapaesticis dicatur. quorum celeberrimum genus, dimetri intermixtis non numquam eiusdem metri monometris variati in Senecae

' Hic Terentiani locus ad quaestionem quae de auctore harum tragoediarum instituta est multum momenti habet. sed in tractando eo miro erravit Melchorus in trag. Graecis secundum cyclum ep.

dispositis, t. III p. 1447.

65쪽

trogoediis soli inveniuntur. verum in ordinandis his, Versibus quam poeta rationem secutus sit, non satis certum est. etenim quam libri sive, ut rectius loquar, vulgaros editiones inam do illis parum constatὶ eorum dispositionem praebent, ea saepe tam prava est tam- quo aperte toti numeri anapaestici naturae repugnat, ut crodi nullo modo possit ab ipso poeta prosecta e88e. quem cum artis metricae ceteroqui peritissimum deprehendamus, num Solius metri anapaestici adeo ignarum suisso aut adeo omnino neglegentem putabimus, ut modiis in versibus non modo ab hiatu non abhorreret, verum etiam trochaeo et tribracho locum concedo rot phoc igitur incommodum cum iam alii intellexissent quomodo tollendum esset, re vera Bothius ita sustulit, ut intericiendis, ubi sententias pausa id postulare videretur, singulis monometris et hiatum et tribrachum trochaeumque a mediis versibus remotos in extremos relegaret. Sed paullo maiorem huic rei curam Bothius adhibere debuit. qui tres in Phaedra versus quorum secundae sedi vel tribrachus vel trochaeus inmissus est,

30 43 327, illa ratione non mutavit, silentio praeteriit. at horum quoque versuum singulae dipodiae distrahendae erant. in non nullis autem versibus quos idem vitium deformabat aliter vel disponendis vel legendis etiam Florentino libro adiuvamur, velut Agam. 59 et Herc. all. 187b. quos ex optimi codicis memoria recte a Bothio restitutos video. existit autem hoc loco alia eaque subdissicilis quaestio, num eius legis quam a Graecis servatam esse Richardus Bonti eius primus egregie observavit, ut versus anapaestici excluso a singulorum sne et hiatu et syllaba ancipiti perpetuo tenore tamquam unus Versus essent decurrerent, huius, inquam,

66쪽

legis num conscius suisse Seneca putandus sit. sod ab hac quaestione, quam habituri iam sumus, recto eos Versus excludimus, in quorum exitu una cum hiatu sive syllaba ancipiti coniunctus est finis sententiae vel personae mutatio: quibus quidem condicionibus etiam Graecos utramque interdum licentiam sibi sumpsisso notum est. neque quicquam in Senecae quidem versibus anapaesticis inpedit quo minus, quotiens illud fit, finiri systema statuamus. etenim, ut iam Benti eius animadvertit in epistula ad Joannem Millium data, p. 474ed. Lips., Versui parosmiaco, quo Graecos ad claudenda

legitima anapaestorum systemata usos esse scimus, in his tragoediis nullus usquam locus est. eodemque VerSuet philosophum Senecam, qui dignitatem tragicam ridiculo imitatus est in ludo do moris Claudii c. XII, et Claudianum in Foscenninis i p. 278 editionis alterius Nicolai Heinsiij so abstinuisse invenio. quod ut nequit

dubitari quin consulto factum sit, cum Veteres R0manorum tragici, ut ex eorum reliquiis intellegitur, illa catalexi eodem quo Graeci modo usi sint: ita cur sactum sit parum perspicio. neque enim ita ratiocinari licet, ut versum illum catalecticum una cum perpetuitato numeri a Seneca spretum esse dicamus. his igitur praemissis ad enumeranda hiatus in media sententia admissi exempla nos convertimus. atque is quidem hiatus qui fit voco in vocalem desinente ante vocem incipientem a vocali, in hisco versibus extremis locum

habet, Herc. 1109 Thy. 849 948 Ρhaodr. 342 Oedip. 178Tro. 73 Med. 306 Agam. 68 323 Herc. ali. 222 598 1924

Oetav. 17 22 206 374 686 897. addendum est praeterea unum hiatus ex omplum a medio Versu in extremum

recte a Bothio rotractum in Med. 342. eius autem

67쪽

hiatus qui in syllabis littera m terminatis fit rariora exempla sunt, Agam. 377 Horc. ait. 1989 Octav. 336362 975. nam Med. 373 recte Bothius fecit quod Ara-am scripsit. ab horum autem societate unum versum

qui est in Hercule I 62, sciens exclusi, quipp0 quem

interpolatum esse mihi quidem persuasum sit. quod ut adprobem simulque coniecturam quandam quae mihi emendatio videtur proferam, totum locum paullo accuratius examinabo. is igitur vulgo ita sese habet, mee scilicet, agunt innoetiae quibus egi vitae Tranquilla quies et laeta suo Parvoque domuδ, eg et in uria. Turbine magno apes 8ollieitae Urbibua e=mant trepidoque metuδ. quem locum Vitio laborare statim adparet, cum nudae notioni nullo modo opponi possint v 8ollicitae cumque omnino ingratissima sit huius vocis repetitio. iam vero libros consulamus: ex eis Florentinus et Melisseus non .e8 et in agro habent, sed ra iam magnis; cuius lectionis simillima in uno Palatinorum a Grutero versatorum itemque in uno e Badent libris adparet, Ves in magnis. in Moguntino autem corrupte legitur, iam Uea in agris. deinde qui sequitur versus in editionibus, Turbine magno γεδ δollic tae, is in Florentino et, ut Gruterus testatur, in aliquot Palatinis prorsus defit, tu Melisseo initio chori,

quem. ad modum Lipsius dicit, male attextus est. quocirca huno versum subditicium iudicare non dubito. quem probabiliter J. F. Gronovius suspicatus est ad explendam sententiam primum eis libris adiectum esse, in quibus quod praecedit chori, aut plane omissum aut miro quodam modo transpositum est. non nulli enim libri Palatini, et quidem, si Commelino et Grutero credimus, meliores, priorem huius chori partem faversu

68쪽

125 usquo ad 162ὶ nullam habent, idemque in Moguntino totus quidem extat, sed alio et prorsus turbato ordine. iam recte inducto illo versu supposito J. F. Gr0- novius ita scribondum et distinguendum putavit, laeta suo Parvoque domu8. Speδ in magnis Urbibu8 errant trepidique metuδ. sed ne sic quidem hunc locum per- Sanatum existimo. primum enim frigidius profecto est illud absoluto positum πω, si id spectas quod sequitur, trepidi metua. accedit quod ipsa spes per se nemini potest vitio vorti nec minus ea ruri vide versum 156ὶ quam in urbibus cernitur. deinde parum aptum est magnis ad Urbibus additum, quoniam vitae rusticae beatitudo et tranquillitas praecedentibus versibus descripta non turbulentas in magnis urbibus vitae, sed

omnino urbanae vitae opponitur. quapropter Veram poetae manum ego puto hanc suisse, Spes inmaneo urbibus errant Trepidique metu8.

Reiecto igitur uno hiatus exemplo cui nulla fideserat, ad syllabam ancipitem, quam paullo plus illo ossensionis habere adparet, disputatione progredimur. eam igitur in sine omnium eorum Versuum adesse statuo, qui vel in trochaeum pro spondeo vol pro anapaesto in tribrachum exeant. nam cretico nullus in his tragoediis versus anapaesticus terminatus est, quia, ut p0stea videbimus, ne dactylo quidem. quod enim Octav. 289 in editionibus quibusdam legitur, ouisa prodimus Sti=Fem

8aeno δuadente metu, hoc vitium Ρetrus Scriverius, ut

aliud vitium tolleret, intulit. libri enim do quibus constat omnes Verba sic transposita habent, cuiust ytirpem Prodim . quod ipsum ferri nequit, cum quae Sequitur vox a consonante littera incipiat. huic autom difficultati quo modo subveniendum sit neque ipse Video neque

69쪽

vidisso editores arbitror, in quorum coniecturas resollendas operam inpendere nolo. sed omnium pessime Ritterus hic rem egisse mihi videtur, qui Commolini opinionem amplexus abiecta a littera finali Prodimia εα o Scripsit, qualis formae post tempora Catulli nusquam nec Vola nec vestigium adparet. verum Rittero volupe videtur fuisse quamlibet insolentiam Octavias scriptori obtrudere. qui cum versu 262 illo corruptume SSe Videret, , fortasse', inquit, , fuit illico correpta 'prima sylllaba. quod vocabulum nunc Scimus ne a Plauto quidem ita elatum esse. sed ut ad propositum reVertamur, enumerandi nunc ei Versus sunt qui syllabam ancipitem in sine habent sive quod idem esse vidimus vol in tribrachum vel in trochaeum desinunt. et tribrachum quidem in media sententia observavi equidem in Troasin 724 et in Octavia 204. sed adicion diliis duo alii versus sunt, Thy. 832 et Octav. 67, ista

quam Supra exposui ratione recte a Bothio conpositi. multo saepius trochaeus ita positus est, Herc. 170 Tro.

707 Mod. 344 Agam. 85 104 356 380 Here. ait. 181 594678 121 1 ubi a Florentino scribendum gigantis 128 I1877 Octav. 27 29 nisi reponendum est dederun0 62

93 306 331 655 768 776 809 899 955 978. in hunc

numerum veniunt praeterea quinquo exempla illorum Versuum, e quorum mediis locis tr0chaeum romovondum

esse supra diximus, Phaedr. 327 Tro. 135 Oetav. 320890 965. ad idem deinde genus paucissimi ei

versus pertinent, in quorum sino brevis syllaba cum hiatu coniuncta est, quam licentiam omnium plurimum offensi0nis habere apertum ost. quae cum in ceteris sabulis ne ita quidem admissa sit, ut veniam a sinita sententia haberet, in Agam. 79 ot in Octuv. 936 in mo-

70쪽

dia oratione probata ost. eademque in eisdem sabulis aliquotiens ita conparet, ut propter orationis institionem defendi possit, in Agam. 646 ubi tamen nescio an Bothio obtemperandum sit verba sic transponenti, λυδ tota vultuδ in urbe eδι), et in Octav. 18 et 334. rursus autem, ut supra cum hiatus exempla enumerabam, ita in hac quoque de trochaeo expositione unum exemplum consulto praeterii quod tu Phaedra 13 est. alio enim loco ponit hunc Versum codex optimus. cuius vestigia secutus totum locum nequiquam ab editoribus temptatum felici emendatione restituit Mauricius ΙΙauptius in novi mussit Rhenani tomo I p. 473, hoc modo, Ubi per graciles leuis lenis peccatum typographi estὶ Lishos Labitur agro3 piger, et 8terile8 Ubi Maeandro8 per inaequales A e maligno radit arenaδ. Iam ut summam faciam, et hiatus et tribrachi trochaeique in media sententia admissorum certa exempla extare vidimus. verum ne his quidem adduci equidem possum, ut Senecam Graecorum illius legis prorsus aut expertem aut neglegentem suisse credam. quam si ignorasset aut consulto non respexiSSet poeta, multo certe crebrius in tot versibus interrumperetur numeri perpetuitas. etenim, ut iam Benileius rectissime commonuit in responso quo dissertationem suam de epistulis Pha

laridis a censura Caroli Boylii vindicavit, p. 232 ed. Lips., in neolatiuorum quidem auto ipsum carminibus anapaesticis, veluti Buchanani Scaligeri Grotii, ne

SEARCH

MENU NAVIGATION