장음표시 사용
41쪽
lom antecedentis vocabuli vim habeat Bothio enim suum illud a1ωιate brachia in Oedipo 405 lubenter
condonamus): ne illis quidem duobus productionis ex-omplis satis fidei mo tribuere lateor. quorum prius ms iudico non insoliciter temptavit Withosius Praemet. p. 82, scribendo memδque gelido fulgidum Uatio ν fert. alterum autem lacillimum erat hoc modo declinare, omneδ αὐtrepunt δcopuli undique.
Sequitur ut de accentu verborum cum numerorum
rationibus exaequando dicatur. quam quidem rem etsi non ignoro perquam lubricam esse atque eam, de qua qui rei metricas vel in primis gnari sunt magno opere inter se dissentiant, tamen praetermittere non p088um, quippo quae ad perspicies dam Senecae artem et ad munus criticum in eius tragoediis administrandum necessaria sit. sed huius poetae consuetudinem ut quam possum accuratissime explanabo, ita aliis rebus quas ad totam quaestionem pertinent me abstinebo: de quibus etiam si vellem plene iudicare, non p0SSem. Senariorum igitur iambicorum Senecas longe maximam partem in voces iambicas vel pyrrhichiacas extro multi sunt qui animadverterint. quarum vocum gene ratem frequentiam recto me ita definiturum puto ut,
cum prima sabula senarios mille et quadraginta duos contineat, ex his circiter octingentos et octoginta bisyllabis istius modi vocibus terminatos esse similemque in eliquis sabulis proportionem deprehendi dicam. rursus autem ex illo quem indicavi trimetrorum in vocem bi-ἡyllabam de8inentium numero plus trecenti quadraginta
42쪽
ita conparati sunt, ut proximo quoque ante gehium podem loco item bi syllabam vocem spondei mensura conprehensam habeant ideoque in binas bi syllabas exeant; cum ceteri plerique certas quasdam hyperbi syllabarum vocum Drmas, de quibus postea videbimus, recipiant. quae omnia quam causam haberent recto vidissa mihi videntur Henricus Wollius et Ludovicus Beniosvius in libro quem de sermonis Latini voculatione conscripserunt, p. 76: quibus quae Petrus Langenus in
annalium philologicorum tomo LXXVIIII p. 52 Opposuit,
haec tantum abest ut illorum sententiam refellant, ut conprobent. dicunt igitur illi curasse Senecam, ne duos senarii pedes extremos vocabulorum incisione interrumperet, sed ut consociatis quoad eius seri posset et vocabulorum et versuum pedibus numeri iambicinaturam isto loco magis in aures inpingeret. neque
mihi dubium videtur quin hoo studium, ut ipsi Wollius
ot Benioevius p. 247 coniecerunt, cum Graecorum tragicorum imitatione quadam, sed nimia cohaereat. sed 'haec melius intellegentur cum reliquos quoque senariorum exitus descripsero. itaque praeter voces bisyllabas nullam vocabulorum sormam in trimetrorum fine saepius inveniri cretico observavit iam F. A. Langius quaest. metr. p. 25. idemque recte animadvertit vocum illarum cretici mensuram aequantium longe plurima exempla
ita conparata esse, ut a Vocali inciperent, cum ante- codens vox aut vocali aut m littera terminata esset, hoc modo, promisδα Occupet, o8tendam infero8. nec nisi raro pro tanta senariorum multitudine talos exitus inveniuntur, voce8 amove, penate8 Labdaci, acie8 lum num. Verum in cau8am huius rei inquirentem Langium
prorsus fefellit opinio. qui elisionis illius ante voces
43쪽
creticas frequentiam ita explicandam putavit, ut magno opere Senecam studuisse diceret, ne senariorum quinta thesis quoad fieri posset umquam accentu Vocabulorum careret: qui in verbis amissione ultimae vocalis decurtatis cum posset retrahi, ob illam ipsam causam consulto non retractus, esset. qualem legem si statuissolsibi poeta, et hypermonosyllaba tantum vocabula ante voces creticas evitanda suisso adparet. Sed non frequentiores tales trimetrorum exitus Sunt, vis ignium, duae impiu8. atqui his illa quam Langius invenisso sibi visus est accentus lex nullo modo obstitit. deinde praeter voces iambicas et creticas non numquam caequ0que, quac epitriti tertii mensura conprehensae sunt aut in hunc pedem exeunt alias enim quae rariores etiam sunt taceo j senariorum sinem occupant: quod quotiens sit, quinta thesis accentu Vocabulorum numquam non destituta est. his igitur argumentis, quae augere poteram Si necessarium visum esset, illam Langit
observationem per Se rectisSimam ex alia causa su8- pensam eSse patet. neque eam dissicile est eruero.
etenim cum Graecorum tragici, id quod longo n0tissimum est, sere cavissent, ne ante quintam ars in tri- motri iambici vocem hypermonosyllabam longa syllaba terminarent, qua Verb0rum disp08iti0ne duriorem numerum fieri perspicuum est, hanc Seneca legum consolita in imitatoribus diligentia ita tenuit, ut etiam monosyllabam vocem isto loco senarii plerumque evitaret. Sed idem quia, ut infra videbimus, et iambum a quinto pede senarii excludendum neque anapaestum temere et
quavis condicione admittendum putavit, brevi syllaba Vocabulum ante quintam arsin sntro quod quidem Graeci non habebant cur defugerentὶ non potuit. qua-
44쪽
propter vocibus creticis, quas omnino a trimetrorum exitu prohibere et propter earum in sermone Latino frequentiam non potuit et ut vitaretur artis ieiunitas noluit, cum hoc certo temperamento sere u Sus est, ut earum cum praecedenti voce per Synaloepham coniunctions duritiam numeri qu0dam modo mitigaret. quod ro vera ita esse se menarii quoque trochaici conprobant. in quibus cum item Seneca Graecorum vestigiis tragicorum insistens hanc sibimet legem scripsisset,' ut anto ultimam dipodiam non modo verbum hyper- monosyllabum, sed ne monosyllabum quidem longa syllaba torminaret brevi autem uti ob alias causas nequiitin, eam legem non nisi bis migravit, in Phaedra 1206 rapite in altos gurgites, et in Oedipo 223 ita
ut numeri tarditas vocalium coitu delitesceret, auditu horrida. quis enim dicet hic quoque curaSse Senecam, ut sexta thesis accentum vocabulorum haberet 8 haec paullo enarratius tractavi, ut plenius intellegeretur qui factum esset quod initio huius disputationis observavimus, ut omnium longo stoquentissimae in exitu senariorum voces bi syllabae ossent. cum eisdem autem nu- mori iambici rationibus cohaeret quod dicendum restat, quod rarissimo binae voces monosyllabae in finem trimetrorum admissae Sunt. notavi haec exempla, quid hic
Phoen. 234, et hino ibidem 495, et hie Phaedr. 713, ad hos Tro. 42. nam au/υδ t in Hercule priore 1162οι in altero 939, quia e/t ibidem 1206 et 1351, aut est in Tro. 56 475 et in Hero. ait. 870 1354 1826 1858, vix
possunt in eodem numero reserri, quibus eXemplis verbum substantivum cum antecedenti Vocabulo tamquam coaluerit. Venimus ad proximum a sino locum senarii, in quem
45쪽
iam antea breviter oratio incidit. eo igitur loco vocabula spondiaca et anapaestica et molossica et choriambica et quae ionici a minori mensura conprehensa sunt saepissime conlocantur in ultima syllaba acuta; multo rarius ea quae epitritum primum aequant, qualium Vix quinquaginta exempla in his tragoediis inveniuntur; rarissimo denique longiora vocabula ea quae in choriambum eXeunt. quorum Vocabulorum singula exempla subscripsi, ut perspicuitati consulerem:
alienum Ioeem laodriorum moraδ Recti erci Manti . in eorum autem verborum numerum quae mensuram
ionici a minori habent, simul paucissima ea veniunt, quae, quamquam Bacchium ipsa reserunt, cum praegressa brevi vocula monosyllaba tam arte cohaerent, cum ea ut in illius pedis mensuram quasi coalescant. qualia sunt Herc. 56 in aperta iacent, Phoen. 330 et amo, pii; ad quae infra disputatio recurret. omnia autem illa de quibus dixi vocabula proximo ante snem loco senarii hac paene constanti condicione posita sunt, ut ipsum finem vox iambica teneat. a qua condicione liberi sunt primum quattuor illi versus, in quorum pedem ultimum binas voces monosyllabas intrasse paullo antea memoravimus. deinde eodem loco vocabulum iambicum admissum est ante vocem quadrisyllabam semel in Octavia 835 nec capit elementiam, bis in Phoenissis
I91 et 206, sexiens in Hercule altero 804 1273 1380
46쪽
1389 1485 1650, cum in reliquis tabulis omnibus ne
unum quidem huius modi exemplum extet. Eadem autem condicio qua voces spondiacae et anapaesticae longioresque in proximum ante finem l0cum intrarunt praeter accentus leges, ad tertium a sine locum pertinuit: quo voces iambicae fere non nisi ita admittuntur, ut et paenultimum l0cum spondiacae vel anapaesticae et ultimum iambicae eadem omnes oXyt0nosi elatae occupent hoc modo, minaδ vultu seren8, levem populis metum. a quibus exemplis non multum
disserunt quae in quinto pede binas voces monosyllabas habent, veluti haec, dum prior, quo vis, eo, et, tuam mortem aut meam. sed talia quoque inveniuntur, nimis 8aeva impero, δoelua 8celeri ingerit, diu eurinnocen8; qualem licentiam in Herculo, ut huius mosabniae finibus contineam, septiens sibi indulsit poeta, cum in eadem tragoedia amplius quinquaginta exemplis voces iambicas ita conlocaret, ut a binis vocibus exciperentur item oxylonis. unde quas sibi ratione illud licitum putaverit lacilo perspicitur. porro quod eodem loco senarii vocabula proceleus matici vel quarti paeonis mensura conprehensa in prima syllaba et in ultima poeta acuit, id ex communi poetarum consuetudine
tactum esse neque ulla eXcusatione egere constat. atqui ne haec quidem sero aliter ponuntur nisi ita, ut
sequantur binae voces Oxytonae, hoc modo, facinorum laudem precor, moriam revocat nota. rarissimi enim tales Senariorum exitus sunt, Roniperis mente erecti in
Phaedra 1082, oineribuε Polyaeena in Troasin 195; qualium quinque praeterea exempla repperi in Herc. ait. 1756 1823 et in Oetavia 103 442 630. sed in hoc numero recte insuper haec duo numerabimus, Thy. 415
47쪽
Fulgore non e8t quod oculost Diso auferat, et Oedip. 766 8ed animuε contra innocen/, ubi quod oeutoε et εω
animu8 pro singulis vocibus sunt. inter utrumque autem genus tamquam media haec sunt, Pglopiae para est domuδ in Thy. 641, Danaides nota e/t satis in Τro. 757,δtaleribu8 tutum rat iter in Agam. 115. ceterum extra eum locum senarii eundem horum v0cabulorum accentum perraro Observavi, quater in exitu trimetrorum,
Med. 266 maohinatriae facinorum, Herc. 408 omnia memoria, item Oedip. 847 et Med. 268; semel in septenarii trochaici initio, Danaide/, coite in Med. 749. contra altero in tertia a fine syllaba accentu eius modi vocabula praedita sunt Oedip. 240 Functi cineribu8 regis, ibid6m 768 818 937, Mod. 556 Memoria no8tri. Ipsi vero tertio senarii pedi nulla umquam vox ita inmissa est, ut acueretur praeter linguae c0nsuetudinem, nisi quod ne/oio verbum accentum rhythmicum tor in media syllaba habsit, Phaodr. 10 19 nraeso 'quid onerato sinu, Oedip. 334 Fudet deo8 negoio quid, Herc. ali. 752
Urit iura neδcio qua. quibus exemplis utrum inusitatiorem hunc accentum probem an ne8cio verbum persJnigesin spondei mensuram adeptum esse dicam dubito. Jam ut ad priorem partem senarii veniamus, in Secundum pedem vocabula iambica ea potissimum condicio no intrarunt, ut in primo pedo vocabulum item 0Xytonum praecederet. multoque rariora ea exempla sunt, quibus haec binorum Oxytonorum continuitas declinata est. in ipsum autem senarii initium omnium saepissimo vocabula spondiaca admissa Sunt, rarius, 8ed ut et ipsa satis frequentia essent, iambica et anapaestica. his autem postremis recte talia quoque adnumerabimus, Bene habet Horo. 1035 et Oodip. 998, Fer
48쪽
πm Phaedr. 726, et similia Thy. 221 322 324 758Τro. 686 Herc. ali. 119 1821 si recto hic legitur Ubi
enim negata e8t . deinde voces dactylicae in media syllaba acutae reperiuntur Herc. 995 Vulnere relicto,
et 1163 Hercule rever/o, itom Thy. 85 486 741 891Ρhoen. 52 283 Phasidi. 148 697 1077 Tro. 204 808 8091101 Med. 706 Agam. 509 660 918 993 Herc. ali. 273
1263 Octav. 146 638 789. quibus exemplis vix videntur quattuor ea adicienda esso, ubi negcio in senariorum initio positum est, Herc. 1148 μδcio quod animu8, item Τhy. 267 Herc. ali. 718 745. nam in eis quidem nihil
inpedit quo minus ne/eio in spondeum abisSe dicamus. sed vocis trochaicae in senarii initium admissas admodum memorabile est unicum exemplum extare in
Oedipo 263 Quidquid ego fugi. nam quod Herc. ali.
49 legebatur, Unde retro nemo, in recentioribus editionibus Florentini codicis huic lectioni cossit, Unde omne retro egi. Verum ne ea quidem ullo modo mihi placet: cuius artificiosam magis quam veram explicationem J. P. Gronovius portulit. itaque fortasse poeta sic scripsit, inde ad hunc is bem redi, Nemo unda rediit. tri- brevis denique vocis in media syllaba acutae item unum quidem exemplum est in Medea 924 Anime, parandum t. sed hoc I. F. Gronovio debetur, non poetae. hunc ipsum autem o librorum memoria facito perspicitur ita Scripsi 88e, ultimum, uno8co, 8celu8 Animo parandum eδt. Restat ut duos sonarios adseram, quos intolerabili accentus vitio laborare iam Bothius intellexit. st Medeao quidem versus 267 cum pessime vulgo sic inciperet, Cui feminea nequitia, ab illo transponendis verbis rectissime ita sanatus est, Feminea cui nequitia. sed in Herc. ali. versu 1794, qui similiter deformatus est,
49쪽
Pelea δuper um, δupplicia de qua eaeigat pro hoc autem verbo in Florentino est eaepetat non possum adprobare quod idem Bothius proposuit, Peler 8uperaum: digna
8upplicia expetat; quae sententia rationi totius loci parum convenit. ego autem non mihi videor temerarius esse cum sortasse a manu poetae haec prodisse dico, Peleae 8vpereum: pelicis cladem emetet. Senariornm vero iambicorum huic quam tractavimus arti prorsus ea respondet, qua septenarii trochaici olaborati sunt. quam tamen e0 brevius potero absolvere quo rarius in Senecae tragoediis hoc Versuum genus
est. quod si crebrius inveniretur, non dubito quin
paullo maior esset eius in accentuum ration o Varietas. sed generalem poetae consuetudinem etiam ex parvo numero Versuum c0gnoscemus. itaque septenarii quoque plerique in voces iambicas desinunt; easque vocabula spondiaca anapaestica molossica choriambica antecedere solent. neque spondiacarum vocum vel anapaesticarum binis iambicis interpositarum exempla desunt. hasce igitur formas Septenariorum exitus habent, va8tum mare, thalamoδ novO8, torpentea lacuδ, ἐnarei mecu8, non α natum nece, trucem fremitum dedit. iam ut ad priorem septenarii partem quae est ante caesuram, transeam, penthemimeris iambicas primus tantum pos vocem oxyt0nam eamque vel spondei vel anapaesti mensura conprehensam recepit hoc modo, 'L
lidi i fauces Averni, Supplicia i animaή remi se Med.
743J. ipse autem creticus qui penthemimeri iambicae praemissus initium septenarii efficit, formam vicariam eam recipit quae paeonem quartum refert Danaid s eoite aut e duobus vocabulis constat quorum prius monosyllabum est, alterum iambicum in posteriore syllaba acu-
50쪽
tur, ut vocem trochaicam vel tribrevem vocabulum molossicum sequatur in prima et in ultima syllaba acutum perque creticum et penthemimerin iambicam continuatum i Torpor in t 8edit per artust. Gemina Par l naisi
nivalis . nam de cretico cretica voce conprehenso de- quo eius aliis quibusdam formis, in quibus accentus vocabulorum cum rhythmico congruit, nobis non e8Sedisputandum adparet. Ultra septenarios autem trochaicos hac disputatione non progrediar. etenim ea tantum persequi mihi proposueram, unde et artem poetae adumbrare et quaedam rei criticae adiumenta subministrare poSSem. reliquorum autem metrorum in accentu vocabulorum aut ob servando aut neglegendo non tam certa norma est. neque vero ullum illius cum ictu rhythmico exaequandi studium in dimetris anapaesticis et in dactylicis tetrametris conparere videtur. ex illa autem expositione mea hoc, puto, perSpicuum est, in Senecae senariis septenariisque minores accentuum licentias esse quam in eisdem Ρlauti versibus. idemque do Phaedri trimetris ΡΟ- trus Langenus adfirmavit in mus et Rhenani tomo XIIIp. 197. itaque non satis recta ratiocinatione Gulielmus Corssenus usus est in libri sui nuper editi tomo altero p. 410. qui cum id studeret, ut accentus vim in poetarum Latinorum versibus iambicis et trochaicis magis magisque auctam esse ostenderet, huic tamen observationi unius Senecae tragoedias repugnare contendit. ad quam ille opinionem eo pervonit quod diversis harum sabularum partibus pari numero senariorum ad calculos vocato omnia accentus grammatici cum ictu pugnantis exempla generaliter conputavit. at illud non quotiens