Commentarii Collegii Conimbricensis Societatis Iesu. In quatuor libros de coelo Aristotelis Stagiritae ..

발행: 1594년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

materia. .Ratio.

materiamar uit . Di v. a. t.

vitae,quod a veritate procul abest,cum beatorum societas ex so lis Angelis & hominibus constet. DεiNDE vi Auen-roes ipse fatetur I .coeli, comm. 9 I. unumquodque sub sensum cadit ratione materiae , sub intellectum vero ratione formae: atqui coelum cadit sub sensum,cum percipiatur aspectu, itemque sub intellectum , cum a nobis intelligatur: igitur coelum non solum formam , sed formam simul, donate- riam habet. PRAETERE A, motus physicus est materiae argumentum &propria entis mobilis assectio , ut ex ipsa motus definitione li- Lib. 1. PAUquet, sed motus phy sicus couenit coelo, ergo coelum est ens m bile: ens autem mobile, ut docet Aristot. a. Phys cap. I.tex. I. est qnod ex materia & forma constat. Igitur coelum compositum est ex matella & forma. ADHAEc quantitas,raritas,& densitas comitantur materiam, sed in corporibus coelestibus reperiuntur haec omnia,ut ex dictis liquet. Ergo in eis necessarid poni debet materia. Qiyod de ipse Auen-roes sui oblitus videtur admisisse, lib.7. Metaph.comm. 3. ubi de materia prima loquens fatetur non posse dari accidentia nisi ubi materia prima sit. D E 4 i ou ε , Attributam fuisse ab Aristotele materiam corporibus coelestibus multa eius testimonia ostendunt.Nain cap. 2. huius libri,tex.f. probauit sphaeras coelestes circulari motu cieri, cd quod ex naturis constent, naturae autem sunt materia & sor ma. Rursus 9. cap. eiusdem libri,textu 91.ait coelum esse substantiam sensibilem, &omne subiectum sensibus in materia esse. Item ia. Metaphys cap. 2.textu Io.assirmat omnia,quq mutantur materiam habere, licet ea quae sena pi terna, & generationis expertia sunt, diuersam habeant.Perspicue igitur sentit corpora cς-lestia admistione materiae concreta esse.

ARTICVLVS II LOccurritur aduersariorum argumentis.

ILVAMus nunc aduersariorum rationes.Ad pr mam respondemus non ex transmutatione substatiali duntaxat, sed etiam ex accidentaria sensibili, qualis est illuminatio venisse Philosophos in materiae cognitionem, itEmque ex motu physico, qui tametsi in nudam materiam non recipiatur, cam tamen latentem arguit. A D secundam,neganda est maior propositio, ad eiusque probationem dicendiaria,etsi omnis materia ut pura potentia,nec ullam actum phrs cuin, quem in sua essenua includat, sibi decer-

. minet:

52쪽

minet:posse tamen aliquam materiam certam sermam nexu in- adi .

dissolubili sibi cohaerentem ita respicere , ut nec illam sistidire

possit, nec aliam expetere. Non enim hoc pura potentiae ratio- diuisis Lib. t. ca. ip. nem adimit,uti diximus in physicis. Via tem id quod ex ' Me- m. dum se 'in' taphysobiectum fuit,dissoluatur,obseruandum erit ex Aristote- malis doctrina a. de Interpretatione c. s. duobus modi accipi potentiam : uno pro ea, quae non semper cum actu iungitur , qualis est potentia ad sedendum, & facultas ad excipiendas formas, ma- Potentia diateria separabiles, altero pro quavis non repugnantia, quo pacto dicere consuevimus Socratem non modb ut sedeat, sed etiam ut suam humanitatem habeat, potentiam obtinere. Aristoteles igitur loco citato potentiam in primo sensu usurpauit, quod potentiae genus non cadit in materiam coelestem, cadit tamen in .sublunarem,de qua sola cap.7. lib. i .Phys disseruit. Similiter cum dicitur materia prius sub priuatione, quam sub forma existere, id de sola materia rerum corruptibilium intelligi debet, quae ex se nulli certae formae addicta est:& in se spectata, omnium, quas subinde recipere potest, priuationem habet. An tertiam, concedenda est maior propositio, negada minor: Mneq; enim motus Physicus,aut quantitas, aliave accidentia sub 'μ iecta sensibus,quae e lo insidet,& materialia procul dubio sunt, in sola forma haerere possunt. Quod autem aduersari j sormam quandam dimensionibus affectam, & nihilominus amateria li-- 'beram ad mundi ornatum exigunt, perperam sectant, cum sine illa possit mundi pulchritudo. constare, siquidem cocinna & ele- ia, ad Eiu gans corporum dissimilitudo ac varietas iam re ipsa in uniuerso pulchri u δε- datur, cum in sublunari globo sint corpora dissolubilia ex ma- nem neces teria & forma separabili compacta : in coelesti vero corpora in- corruptibilia ex materia & forma inseparabili composi t a. illa vero quam ipsi desiderant, corporum simplicitas , fictilia est ut ex

dictis ratet. . .

AESTI O V.

Vtrum natura, substantiave corporum coelestium a sublunarii diuersa sit, an non. ART I C VLVS I. - uos a sertores ba uerit, π quibus argumentis sori .

Uideatur negatiua pars controuersitae.

LEn in v E Philosophorum ante Arist. arbitrati sunt c tu eiusde esse naturae cu elementis. Quiquam ij etiam i

inter se discrepantes fuere,uti reserunt Theodoretus in lib. de materia,& mundo. Philo Iud us in lib. de s inniis,PEitar. tura corpora 1. lib.de placitis c. O.Mirandula lib. I. de Examine Vanit .cap. ix. - lium. Con.Com.lib. de Coelo. F

53쪽

r uonis.

qi IN I. LIB. ARISTO T. DE COELO.

-ρ Η - H E RAcci Tus, & Pythagoras coelum igneae naturae esse. - . arbitrati sunt. Πρm opinionem ab Aegyptiis manasse tradit Aubertus tract. i. huius oper.cap. . Aiebant enim hi globum igneu, cum celsiorem mundi partem occupasset, nec iam altius potuisset euehi , sese in gyrum compotuisse; ad eum modum , quo

flamma,quae ubi concameratae fornacis summitatem attingit,in conuexam emgiem deflectitur. iE M p E D o C L E s credidit coelum esse solidum velut crystallum,compactum ex acre,&igni. Vet,ut alij reserunt esse terreum grataeque, nec tamen cadere propter rapidissimam vertiginem, qua circumuoluitur. Thales etiam coelestia corpora, terrestria constituit: eademque fabricauit ex terra Anaximenes. PLATO secutus Timaeum in opere de anima mundi docuit orbem aetherium coelei temue non esse prorsus igneum,sed constitui ex floribus seu, ut Proesus vocat,ex deliciis elementorum,

maxime ex terra & igni. Cum enim, inquit, nihil videli possit sine lumine, nec tangi sine solido ; coelum ver5 sub aspectum &. tactum cadat ;fateri necesse est coelum ex igni & terrae soliditate

concretum esse:cum rursus terra & ignis sine aqua;& aere coagmentari nequeant, utique secundum congruam rationem hoc, tanquam vinculo virorumque medio ad extrema vincienda

opus erat.

ν PIiso D ocul T autem Plato plurimum igneae substantiae coelopi rima de inesse, propterea quod, cum iuxta ipsius dogma quatuor sints si genera animantium, unum coeleste atque diuinum, alterum

tribubri . pennigerium & aerium, tertium aquatile,terrenu quartum: par erat diuinae animationis speciem ,hoc est corpoream molem coelestium animantium ad aspectum pulchram, atque adeo splendore ignis collucentemo Deo estici. Haec ex Alcinoo lib. de eius

doctrina cap. I a.

Discrepam sv NT tamen qui addubitent utrum coeli substantia secun- si te G dum Platonem mista sit, an simplex. Verum quod eam Plato ex ab is, γ' elemetis, uti diximus constituerit patet ex ipsius Timaeo, scque . eundem intelligunt nobilissimi eius interpretes, & alumni,Plotinus in lib. de mundo, Taurus, Porphyrius, & Proclus in eo libro, qui inscribitur obseruationes eorum, in quibus Platonis Timaeo contradixit Aristo steles. aereis E sacris etiam doctoribus nonnulli, ut qui ad Platonicam

doctrinam magis propendeant, coelum cx igni conflarunt, D. Oh, a. i. Basilius horn. 3. Hexamer. D. Ambrosus lib. a. Hexam. cap. 3... AHμαυ- Theodoretus quae ii. 9. in Genesim. D. Augustin. 2. de Gen. ad lici am d. tri cap. 3. Tametsi D. Bonaventura in a. d. a . q. 2. ia. 6. putet inter

Philosophos quintae substantiae assertores , & inter patres non esse rerum, sed verborum dissidium : videlicet partes,quia ignis maxime lucet, igneos canos appellasse secundum quandam

ratione analogiae: te vera tamen alterius naturae esse credidisse. Non E andem sen

tentiam attribuit Platem Macro.

54쪽

NON desunt autem rationes, quae ostendere videantur nata- Trinum aν--ram cςli eiusdem rationis esse cum elementari. Ist in primis ar- ρον ς' μ

sumentum illud Platonicum, quod paulo ante adduximus. De- azia .

inde hoc. Corpora cςlestia & sublunaria habent communia ac- is,acidentia, ergo de communem naturam, siue substantiam. Conse- ab elemen cutio inde suadetur, quia accidentia sunt veluti partus,qui sub- stantias tanquam parentes suos exprimere dc commoniti ἔς λ' π ,. . , lent. Antecedens probatur, quia coelo non solum inest quacitas, Ahiulse sed etiam raritas , de densitas, ut elementariis corporibus. Nam ritatem. coelum raru elle patet, primum ex diaphaneitate, de superiorum luminum ad nos traiectione. Deindx quia ad Australem polum visuntur nocte serena quida velut hiatus,& foramina, quae nihil aliud sunt, quam partes c li aliis rariores. Conuenire autem c lo O, densitat . densi talem planum est: cum stellae sint partes cetii magis compactae de densae, quae ideo splendorem reuerberant &iaculantur. Praeterea confirmatur idem anteceden qui acetium est affectum colore,qui ab eo cςruleus, a gema Sapphirinus dicitur.Et planetae vatij generis coloribus pinguiur. Est enim Saturno color fiscus,Ioui clarus, Marti rubes,Sob,cu ori tur,ardes, postea radias, Veneri croceus,Mercurio nunc viridis, nuc suscus,lunae bladus. v i N verb ex Ptolemaei, de aliorum Astrologorum dogmatis Planetae se inuicem calore permutant, de frigore, dc a terrae etiam vaporibus varie assiciuntur. Sic enim statuit Ptolemaeus Pte main primo libro Apotelesinatum, Luna humida est,quoniam proxi- θ' ma terrae ascendentibus ad eam expirationibus humescit.Saturni stella frigida in primis , dc modice sicca, stiget procul , Sole

posita, arescitq; long8 a s culento terrς halitu constituta. lars a Solis vicinitate siccae,igneae,ardentasque naturae est. Iupiter modius inter stigus Saturni Martisque feruorem, ab utroque tem- . peratur : quoniam verb super calidos Martis ac Solis orbes v hitur, ideo praecipuam cuefaciendi obtinet potestatem. Venus

humida est aeque, ac Luna: quia luminis sui copia multos sibi terrae halitus asciscit: habet item a Sole, cui proxima est, vim c lefaciendi. Mercurius de a Sole,cui semper haeret,obtinet exsiccandi proprietatem, de a terrae vicinia, Lunae 3; confinio humectandi vires. Haec ex Ptolemaeo, quibus similia scripsit Plinius Vlib. 2. nat. hist.capite octavo. Vnde patet secundu Astrologorum disciplinam errates stellas primarum qualitatum alterationi esse obnoxias.Quo nullum maius potest esse indicium ad deprehendendam conuenientiam inter coelestes de sublunares formas. Pos TREMO est ad institutum comproba tu, Theologicum Argum. a. rargumentum, quod ita habet. Diuinae litterae Genes primo do- 'it te cent mundi opificem Deum in prima rerum procreatione secreuisse aquas, quae erant supra firmamctum ab iis, quae sub firma-

mento erant, firmamentum autem Graece , ut Septuagin

55쪽

se m mundo sint vera

Seuerianus.

Thaedor. Beda. Iust xv.. Frabatur coelum non esse natura naris ab eius incorruptibilitate. A motu.Atico. s actione. non' nasii ignea

Iubilantia.

IN I. LIB. ARIST. DE COELO.

elim ibidem dieatur Deus posuill e stellas in firmamento: vel ce te est compositum ex octaua sphaera & septem inferioribus orbibus, ubi Deus stellas, id est,sydera tam fixa, quam errantia cotilocauit. igitur c testis mundus, saltem quoad eiusmodi aquas est Elementatas naturae, videlicet aqueae. Acquod eae aquae,veret sint sententia est multorum Patrum,ut Ambrosii lib.2. Hexam .cap. 3.& Baiiiij homil. s. de Opis mundi, item Chrysostomi, Hippoliti, Seueriani, Theodoreti, Bedae, Iustini Martyris, & aliorum qui censent ided tales aquas supra coelum a Deo suisse positas,ut insiti algoris propinquitate ignem syderum, & aetherii axis seru

rem minuerent,atque ad imperiem reuocarent.

ARTICVLVS I 1 struitur tars a firmativa quaestionis.

Ri Mus Aristoteles eam sententiam,quae tuetur coelum esse distinctae naturae ab elementis in scholis illustrem reddidit. Vnde in prouerbiu fere abiit quinta substantia Peripateticorum. Aristotclem secutus est eius auditor Theophrastus, caete: Ique eiusdem disciplinae alumni. Suadetur aute in haec opinio, quae vera est, primum ex eo,quia omnes sormae sublunares ita materiam insormant, ut ab ea se- iungi queant, unde est quod omnia ex iis consata, interitum subeunt: at corpora coelestia immortalia sunt. Secundo. idem probatur a motu circulari cali, qui ut specie differt ab iis , qui corporibus subcoelestibus conueniunt, ita diuersam in coelo naturam arguit. Tum quia si coelum ellet Acmentaris naturae tenderet sutium, aut deorsum, similiterque si ellet corpus nullum: quandoquidem deberet agitari motu Elementi praedominantis. Tertib i loco omnium supremo qui non minus naturae diuersitatem indicat. Nam si coelum esset elementum, vel ex Hementis concretum, neutiquam supra illa emineret. Quarib ab actione, cum enim sit commune & uniuersale agens,& in omnia subiecta corpora influentem vim spargat,eorumque mistiones, alterationes & motuum vicissitudines moderetur, quum est, ut eius sorma sicuti agendi essicacitate, ita naturae excellentia praeeat, ac longe nobilioris notae sit, quam elementaris. Privatim vero quod coelestes globi non sint ignei, probat ea ratio , quia cum tanta sit ignis voracitas & acrimonia, unde Herodotus ignem belluam auidissimam,inexplebilemque vocar, quae quanto plura consumit, tanto foecundius se partu si tota coclestis machina, astraque omnia ex igni coaluissent, iam pridem totus inferior mundus eorum incendio deflagrasset: praesertim cum Sol & re

liqua sidera adeo magna, simulque compacta, & densa sint, ut

56쪽

uon possint non quim longissime propter magnitudinem, quam acerrime propter densitatem multitudinemque materiae, cuncta urere & depopulari. Quod est argumentum Aristotelis i. libro

ARTICVLVS III.

Occurritur primi articuli argumentis.

Α T l o N B s quae probare nitebantur coelestem substantiam , sublunaribus non differre , sic crunt explicandae. Ad rationem Platonis dicendum est coelum cadere sub aspectum: num vero sub tactum cadat in libro de Anima expendemus. Deinde negandum quidquid videri, di tangi potest constare e quatuor elementis, cum terra, etiam in natiuo statu, quantumlibet pura& sincera,videri possit & tangi , quandoquidem splendore Solispersuta ob opacitatem aspectum terminat, & interueritu siccita tis, verbi gratia, aut frigoris, tangitur : nec tamen quatuor et mentorum permistionem continet. An secundam dicendum imprimis ex unitate affectionum, etiam eiusdem speciei no rite, neque uniuersim colligi unitatem specificam naturae substantialis: quamuis apposite colligatur ex affectionibus pri,priis,& rcciprocis, quomodo ex apri tu duae ad capessendas dii ci plinas,quae homini propria & peculiaris est, ct in Socrate ac Platone reperitur apte arguimus conuentcntiam formae Socratis de Platonis secundum speciem.

Qv o D vel δ attinet ad illa accidentia,quorum in argumento fit mentio, concedendum est competere coelo non quantitatem solum,sed etiam raritatem & densitatem, ut probat argumetum, docetque Auen-roes libro de Substantia orbis cap. i. Magnus Albertus secundo de Coelo, tractatu I .cap. 1. Diuus Thomas in1.Senten. distinctione a. quaestione 2.articulo 2.& dist. i . quaest. unica,art. 2.& alij. COLOR Es autem coelo conuenire negamus,cum ij solis mistis corporibus inesse queant, ut dicetur in lib.de Anima. Itaque coelum color coeruleus, aut sapphirinus revera non imbuit,& simbuere videatur,ludificato aspectu. Cuius rei causa est,ut aduertit Cardinalis Contarenus lib. s. de elementis , quia totum hoc corpus,hinc ad ultimum c tum longissimo tractu susum speciem subit densitatis, ed quod distatia repraesentat visui multas partes alias supra alias per logitudinem dispositas in linea visuali,ita ut cadem sit ratio visionis in corpore raro productae in longum, &eiusdem in eode corpore condensato, & in breuitatem coeunte. Sic igitur totum hoc spatium,alioqui pellucidum,quia praedicto modo quasi opacum redditur,terminum quendam Oiler l, in quo RQ s: ad

Ad a.

asseritionum

unitate costigatur vut.

natura.

Raritas densitas con

uentiu caelo. Non autem celeres veri. Cur in eoru ppareat est-lor ruleus

57쪽

Caesi retor

non se M.

of ct o me-dν multum refert ad

variandum.

Ad vis. Exponitur Dem sacra

6 IN l. LIB. ARISTO T. DE COELO.

figitur visus,adansiim; illa luminis in opaco colorem caeruleum re it,qui tamen non est verus color,sed apparens,id est, lux certa ratione attemperata sese obtutui nostro exhibens .Richardus in z. dist. I .circa 3. princ. q. 6.probabile existimat id, quod videmus esse coelum cry stallinum, assectum tum propria , tum Solis& aliorum A strorum luce, quae id eis visum terminet, quod hoc coelum paulo densius sit, quam reliquae partes non stellatae o bium inferiorum, vel esse partes non stellatas omnium orbium praedicta luce,& densitate conspicuas. v o D ad planetarum colores attinet similiter dicedum non inesse eis veros colores,sed lucem varie modiscatam,quae in quibusdam ad unum, in aliis ad alium colorem videatur accedere. Eam autem modificationem prouenire, partim ex diuersa eorum a Sole distantia, partim ex maiori mino ive eorumdem raritate: haec enim in caula sunt,ut nec omnes planetae similiter lucem ab eo hauriant, nec eodem pacto ad nos reperculsum splendorem vibrent. Sed enim & varia affectio medii, per quod species ad. Oculum traiici utitur,aductitios colores syderibus astingit. Constat enim multum ad id reserre aerem serenum,aut nubilum,aut ex utroque in istum. Quin vero nec semper stellς octaui orbis eodem prorsus, quo sunt loco, nobis apparent ob dissultationem radiorum ab una parte medij ad aliam serientium. Tantum momenti in medio est. I L L v D hic etiam aduerte,non satis inter A strologos conuenire de coloribus,quos planetis accommodant,vi constat ex iis, quae scripsit uterque Mirandula, alter lib. io.contra Astrologos, cap. 1 3.alter lib. . de exam .vanivcap. 8. Lege hac de re dissere tem Egidium lib. 2. Hexa. cap. 3 S. Qv o D spectat ad calorem, frigus, aliasq; primas qualitatcs, vel ex primis tantum oriundas, quas Astrologi syderibus ascribunt, dicendum eas non affectu, sed effectu: non sormaliter, sed virtute dumtaxat eis competere. Nec item stellis in pastum vapores attrahi,cum neque alimento egeant, nec si egerent,traducere id ad se possent obsidente viam ignis elemento,prope Lunς concaua,& insuper traiectum,impediente coelestium corporum soliditate. A D ultimam respondemus, & s verba illa i .c. Genesa multis insigni auctoritate patribus , ut in argumento retulimus intelligantur, ab aliis tamen, quorum sententia verisimilior habetur,

lacus exponi,via D. Bonavent.in 1. est art. a. q. I. a Durandoq. I.

M. Alberto eadem d. art. I. AEgidio 1. Hexam .cap. I item a Lyra, Abulensi,Caiet.& Catharino in Comment. eiusdem capitis,qui locum illum ita interpretantur,ut nomine firmamenti intelligatur coelum stellatum, pta quod perhibeantur esse aquae, id est, nonus & decimus orbis aquς similitudinem reserentes,quia v dique translucidi sunt, nee ullam in se stellam habent,vel ita, ut Per

58쪽

per firmamentum designetur aer, sutrumlibet enim significat vocabulum Hebraeum Raquiali, id est, extensio, siue expansioὶ Alia sicq; dicatur Deus secreuisle aquas pluuias ab aquis inferiorib.

r να Th. Quam interpretationem amplectuntur D. August. lib. i. de Ge- 'm . . p. q. σου. ar. nen ad lit.cap. .Ruper.in i .lib. de Trin. dc eius operibus,cap.ri. D.Hieron .in Epist. 8 a.quam scripsit ad Oceanum. . Z

QVAESTIO VI.

Vtrum ne materia coelestis& sublunaris inter se specie distinguantur,an non. . 'ARTICVLVS I.

Eorum sententia, qui miram h materiam Uniussi rete aciunt.

OMMvNis suit veterum Philosophorum opinio ut praeter alios reserunt Theodoretus in libro de materia & mundo, & Plutarch. a.de placitis j m

teriam coeli cum materia inferiorum corporu specie conuenire. Ita sensi id rismegistus,Empedocles, aeui coelo AHeraclitus,TEales Milesius, Xenophanes, Anaximander, Xeno- u ἰμημεcrates, Anaximenes,Plato,& alij, qui ante Aristotelem de natura Miseruerunt. In eandem poste, iuere sententiam Avicenna lib. l. Hainruunt. suae susticientiae, cap. 3. D. Bonaventura in a.d. I 2. I. I. Ochamus in r.q. .AEgidius in a. d. I .& in opusculo de materia coeli,alii- que non pauci. Probatur verb haec opinio hisce argumenti . IN quolibet causarum genere datur una prima causa, ultra ι. Argum. quam excurrere in uestigando non liceat, ut demonstrat Aristot.2.Metaph .cap.6. igitur in genere causae materialis deueniendum

est ad unam materiam primam : hoc autem fieri nequit si coelestis & sublunaris materia specie distinguantur: iam enim non una dabitur materia, sed plures e non est igitur putandu materias inter se specie differre.Confirmatur argumentum,quia sicut

est unus,dumtaxat purus actus, ita oportet unam tantummodo puram potentiam in natura rerum existere. Dε1NDE ut est apud Aristot.7. Metaph. cap. 3. rex. Α9. Om- a. Argum.

nis distinctio sit per aliquem actum. Sed materia coeli,& materia mundi inserioris , centi sint purae potentiae , nullum sibi actum vendicant. Non possunt igitur inter se specie differre. Quod si Praeetura quispiam occurrat Arist. docere omnem distinctionem fieri pec actum, vel intrinsecu,quo pacto distinguutur ea quae ex materia, & forma costant,vel extrinsecu, quomodo coelestis & sublunaris materia tuter se differunt, nimiru per formas,ad quas reseruntur quod

59쪽

o IN I. LIB. A R IS TO T. DE COELO.

quod non adimit rationem potentiae: sic urgent aduersarij.Quae- libet duae species diuersae habent intrinsecas & essentiales diffsrentias, quibus & genus contrahant,& inter se mutuo dissideat, ergo si pr dictet materiae specie distinguuntur, aliquam intrins

cani,& ementialem differentiam obtinebunt. Quare cum omnis

differentia sit actus, habebunt utique in sua essentiae aliquem

actum, atque adeo non erunt purς potentiae.

P R .ET E R E A,si duplex esset materia secundnm speciem,cum spes et si utraque parem nobilitatem sortiri non posset sunt enim species veluti numeri teste Arist. lib. 8.Metaph. c. . text. Io.ὶ sequeretur earum unam altera persectiorem esse, hoc autem fieri no potest, ergo neque illud. Probatur assiumptio,ium quia pura potentia, puro actu maxime distat,tanquam unum extremum as alio tum quia materia illa, quae excellentioris notae esset , non recte diceretur prope nihil, si quidem longius distaret , nihilo, quim ea,

D. Avvst. quς est et deterior: cum tamen D. Augustinus indiscriminatim,acm p simpliciter materiam vocet prope nihil, sic enim ait lib. D. Con-ρ t V j &s Duo secisti Domine, alterum prope te, id est, anget

licam naturam, alterum prope nihil, id est, materiam primam. aseum. I T E M, si Deus sublunarem aliquam formam cum materia cς-lesti coniungat fiet ex iis unum quidpiam:ergo utraque materia sortitur unam specie rationem. Antecedens ostenditur, quia ex pura potentia, & puro actu suapte natura fit unum. Consecutio inde patet,quia si materia coelestis, & sublunaris forma in unius compositi naturam coalescat, iam utraque materia eunde specie transcendentem respectum habebit eundemq; ordinem ad sormas. Ex quo sequitur utramque sub eadem specie contineri. 1 Azur . Acc Eoi T commune illud argumeturn. Res non sunt a Philosophis absque necessitate multiplicandae : sed nulla necessitas cogit afferere materiam coelestem & inferiorem esse specie diuisas : rectius ergo philosophantur, qui utramque sub una specie

Pracipημ' collocant. Probatur minor,quia necessitas,ac pr*cipna ratio,quq f ' ' μ ab aduersariis affertur,est ea,quam ac testium corporum incor' ruptibilitate ducunt. Aiunt enim incorruptibilitatem, qua alioqui ratam esse volum,desendi non posse ab iis,quic io, & ins moribus eandem tribuunt materiam, propterea quod si utrobiq; eadem materia sit, idem erat utrobique communis appetitus ad easdem formas: sicq; materia ignis appetet formam lunae: materia lunae formam ignis. Ex quo sequitur transmutatio subiecti,& mutua formarum vicissitudo in utraque materia: atque adeo Eis N r. cce stium sphaeratum dissolutio. At quod haec ratio non concludat, probatur: quia esto,coelestes orbes ex eade materia componantur, non continuo sequitur eos poste dissolui si constenti Orma,quae vagum materiae appetitum refrenet, nec sinat materiam recipere qualitates interitus effectrices, qualem. rmam

putandum est esse eam ,ex qua e testes globi compacti sunt. Quo

60쪽

sane modo,aut pςrsimili D. Augustin. lib. 3. de Genesi ad lit. c. io. D. rust. cum daemones corpore praeditos secisset: eos tamen ab interitu liberauit alens praeualere in eis naturam ad agendum , quam ad patiendum, aptiorem. DE Ni Q y E huiusce opinionis defensores, ut aequiori iudicio causam tueantur, , philosophia ad Theologiam prouocant, ni tunturq; astruere suam hanc positione magis esse consentaneam diuinae historiae primo Genet eos,ubi dum ea,quq prima die creata sunt,commemorantur illis nempe verbis, in principio creauit Deus coelum,& terram, terra autem erat inanis, & vacua, &tenebrae erant super faciem abyssi, & spuitus Domini setcbatur super aquas non fit mentio nisi trium coreorum, nimiru coeli, quo nomine videtur coelum Empyreum designari: deinde terrae ct aquarum,seu abyssi. Itaq; prima die,ut ex ipso historiae cotextu licet colligere, totum spatium a terra usq; ad c tu Empyreum aby sso, idost,aquarum immensitate occupatum fuit. Tum die se-cilienti dicitur Deus condidi se firmamentum , ciusq; interiectu secreuisse aquas ab aquis. Quare non ex alia, quam ex illa aquarum materia videtur Deus totam compagem corporu a terra voque ad Empyreum coetui efformasse.Pro quo faciunt verba illa

ibiritin Domini strabatur super aqv.uὶ quq indicant diuini spiri

tus quasi artificis curam, aquis, tanquam materiae, e qua Opus moliebatur,insidetem,ac velut incubantem. Vnde &in alia versione legitur, stiritus Domini incubabat aquis. Itaque D. Augustin. lib. i. per Gen.contra Manichaeos c. .& bb. 1 2.consess c. ro. aD serit Deum ex eadem materia cςlii & terram fabricas te,& Theodoretus q. i I. in Gen.ait ex aquarum fluida substantia compositum fuisse coelum. Denique patres communi voce coelestis &inferioris in udi materiam unam esse inquiunt, Ambrosius, Damascenus, Basilius, Gregorius Nyss. Chrysostomus, Hieronymus, Bed', Strabo,Hippolitus, Seuerianus, Alcvinus,Rabbanus, quos sequitur Magister sent .in a. d. Iq. c. i. Non est ergo asserendu materiam c testem differre specie i materia in seriorum corporum.

Confirmatis eiusdem sen

trum

Ambros . Damasi.

Hieronym. ct aborum.

ARTICVLVS II.

Opimo eorum, qui materiam coelestem, g sublu - .

rem flecte distinguunt.

I Hi Lo Mi Nus oppositam sententiam permulti Enobilissimis Scholasticet Theologi ς pro sessori b. acer

diis in a. d. I 2. q. s. quo loco pro se affert Rabbi Moysem. Hispa- .lensis eade d. itemq; Capreolusq. Vnic. art. I.Heruetus in trach.de Con. Com. lib. de ciet O. G

SEARCH

MENU NAVIGATION