장음표시 사용
311쪽
- λ δε ita concludit. Nulla igitur in calo nec friana, nec temeritas,nec erra- 'ti nec vahit inest: eo ura , inivis ordo, veritas, ratio, constantia. Deinde eiuslem libri progrestia ex aequabilitate coelestim motuum, ratis ordinibus, moderata & immutabili, conuincit inesse aliquem in hac coelesti & diuina domo non solum habitatore, sed etiam rectorem, di moderatorem, & tanqualm Architectum tan-ri operis, tantique muneris.
Dilutio argumentorum primi articuli.
CCVRRAMVs nunc argumentis,quae initio proposuimus. Ad primum eorum, quibus ostendi videbatur coeli motum non esse aequabilem, quid dicendum sit patet ex dictis. Ad secundum responde- Solui. argu.ri solet a quibusdam productionem impulsus, quae cetra aru fit ab Angelo admonendum coelum persa vilem esse ei, qua corpus luminosum in aliquo certo spatio consistens lucem fundit, eamq; in eodem spatio immobiliter conseruat: quia videlicet ut istiusmodi productio durat per omnia instantia horae v. g. & in Quomodo tota hora, nec tamen successiva est, nec ulla pars luminis interit, IMOU , qu. aut noua accedit, ita productio impulsus perseuerat secundum omnia instantia,ac totum tempus, quod a principio motus cod' intonda uselestis hucusque defluxit ,& neque ulla noua impulsus pars ad- vnruam. cuenit, neque ulla abit: sed idem impulsus integer sub eode gra- remumtundu & intentione perpetud esticitur, & conseruatur. Qui etiam productionis, & conseruationis modas visitur in potentiis animae: semper enim ab ea dimanant: nec nouum ullum accre mentum , aut decrementum subeunt. Et verb istiusmodi actiones de si dum tempus intercurrit, durent: non tamen ab eo intrinsecus mensurantur , quia non habet partes, temporis partibus respondentes id est, quarum una alteri continue succedat, ut in motibus sit, sed simul totum suum esse possident, & tempori coexistunt ad eum sere modum, quo cidem tempori coexistit aluum, quod eo interfluente idem persistit,& in qualibet temporis par-re, atque in singulis instantibus integrum permanet. Itaque in Utauum m- hac productione nulla interuenit redintegrati mpullus , siue δεμυλ lec temporaria, siue momentanea; sed perennis quaedam conseruatio illius, omniumq; eius graduum. t λ ITA quidam propc sito argumento occurrunt. Verdm haec re- Improbatio sponsio non satisfacit. Nam cum impulsus ab externo motore se r*r se inlcctus, sit qualitas suapte natura evanescens, vi patet in motu ' sagittae,& lapidis versus locum superiorem,non Videtur quo PM P. acto ab Angelo teneri possit ne cotestim minua ur. Quare rectius nuoque alii occurrendum censent, videlicet impulsum , quem Angelus Gq. Con.Com.lib.de C lo. O o coelo
312쪽
1 o IN I l. LIB. ARISTOT DE COELO. ,
coelo imprimit, continenter in qualibet parte temporis successiue diminui, simulq; perenni, & continuo influxu ab eodem Angelo refici, ita ut quantum ex una parte amittitur, tantundem ex alia resarciatur: atquα ita perpetuo conseruari in sphqris coelestibus impulsum sub eadem intentione & gradu. Quod item accidit in eo motu, quo rota ςquabili velocitate in gyrum vertitur. Et verδ iuxta hanc sententiam admittendum erit in istiusmodi accidentibus fluidis posse eandem qualitatem simul deperdi, de acquiri secundum diuersos gradus; quod tamen in calore,frigore, aliisq; id genus non ita euenit. R i RV A argumenta, quae cςlestium conuersionum ordinem & concinnitatem oppugnabant, sic erunt explicanda. Ad primum dicendum nihil detrahi de ordine, aut congruente dignitate astrorum,quod interdum luminis desectum subeant,ob-icurenturve. Id enim necessario sequi debuit ex ea compositi ne, loco, & si tu , quem a sua primaeva origine sortita sunt; quae omnia naturae auctor sapientissame, accommodatissimeq; disposuit tum ad uniuetfi pulchritudinem, tum ad commodii, & utilitatem subcoelestis mundi. AD secundum respondendum est cum Abulen si,quaestione vigesima in io. illud caput libri Iosue,cu Sol diuino imperio quieuit, totam coeleste machinam pariter quieuisse.Quod ex eo conuincitur, quia constat ex eodem capite quieuisse etiam Lunam; cum autem Deus illius cursum non colit buerit,ut victoriς losue obseruiret, neque enim ad id splendor Lunae requirebatur, plane colligitur iccirco eum cohibuisse,quia omnes coelestes orbes una stare secit. Ex quo insertur nihil tunc de ipsorum harmonia de com positione filii se detractum. Similiter dicendum , cum Sol tempore Ezechiae Regis retrogressus est, totam cς testem machbnam ad illius cursum, & quasi nutum sese accommodasse, ut annotauit etiam Abulensis in lib. Reg. loci cit. quaest. 2.
Soluitur extrema pars ultimi argumenti: agitur de defectione Solis tempore mortis Christi.
V o D vero attinet ad eclypsim, quae in morte Christi Domini accidit , respondeamus transactis tribus horis,
- per quas Sol obscuratus sitit, subtraxisse se Lunam Soli,
di ad cum locum, situmve , in quo tunc secundum ordinarium eius cursum esse deberet, remeat se,ut constat ex iis, quae scripsit Dionysius in epistola ad Polycarpum,sicq; nihil de ordine coel stis cursus, aut de situ astrorum mutatum remansisse. Qv AE R A r hic sortasse aliquis, num Sol tunc in regione
313쪽
bono patre ria. Beda L . in Marc.
Iudς ae duntaxat , an in toto orbe obscuratus fuerit. Priorem sen- Duἷιtatio. tentiam tuetur Origςnes Uactatu 3 .in Matthgum,eamque con- S '
firmat ex eo,quia si tenebrae illae in toto orbe accidi issent , haud dubie notatae essent in aliis terrarum partibus: cuius oppositum inde ostenditur,quia nullus ex illius temporis scriptoribus, vel ex iis qui proximis seculis floruerut eius rei videtur secisse mentionem.Secundo idem probat ea ratio, quia Sol obscuratus suit subiiciente sese illi Luna,vi testatur Dionysus loco citato : con- , stat autem corpus lunare non posse obumbrare Solem toti orbi AssERE Nnv M tamen imprimis illam Solis desectionem non fuisse in Sola Iudaea: siquidem Dionysius testatur eodem il- Dum fio loco se una cum Apolophane eam vidisse apud Heliopolim, quae est ciuitas AEgypti. Secundo dicendum fuisse tunc Solem obscuratum in toto orbe.Ita sentit Chrysostomus homil. 89. in Cho in 'Matth. Theophil actus , & Hieronymus Matth. 1 . Gaudentius T hic
tractatu 3. in Exodum, Athanasus in sermone de Passione&cruce Domini, D.Tliomas .p.q. q.art. t. ad 2. alij. Hanc vero aD Athanassertionem satis indicant verba illa Euang. tenebra Dctasnisiper Thom. uniuersam terram nec est cur ad solam ludsae terram restringantur,repugnantibus praesertim tot Patrum testimoniis. I G i et v n ad primam rationem earum, quae pro contraria
parte allatae sunt,dicendum est in primis Sibyllas diuino spiritu
assatas eam eclypsin multo ante praenuntiasse, ut refert Lactan- Labant. tius in lib. de vera sapientia cap. 19. Deinde nonnullis Ethnicis scriptoribus suisse literis commendatam : si quidem eius meminit Phlegon libr. i . Olympiad. vi fatetur etiam Origenes tract. Phlegon. 3s .in Matthaeum. Praeterea Tertullianus in Apologetico capite Granicat .assirmat scriptum id in Romanorum annalibus.u em, Inquit, momento, dies medium orbem signante Sole, subdurita est. deliquium utique putauerunt, qui id quoque super Christum praedicatum non scierunt, tamen eum mundi casium relatum in archisu te Arti habetis, haee Tertullianus. A D posteriorem rationem dicendum est illum Solis desectum non prouenisse tantum ex interpositione Lunae ii sed quia Sol pariter radios suos cohibuit denegante videlicet Deo gen ratem concursum ne communicare eos posset. Voluit tamen Deus hoc prodigium etiam interuentu Lunae mortalibus exhibere, ut ita coeli de morte Christi testimonium illustrius esset, & res sensu carentes sui quasi doloris conspicuam significationem toti mundo darent. Lege D.Thomam 3.p. quaest. qq. ar .ubi colligit quim multa mi
314쪽
IN II. LIB. ARISTO T. DE COELO.
DE 'LM autem. C. Aggreditur disputationem de coeli pa tibus, id est . stellis cluatribus quae ilionibus
stio eis de earum natura , altera de figura. sistitas esse tertia de motu. Quod eiusdem n ' ad primam attinet. do tura cώ s o cet rationi conssent orbe. Deum esse, ut stellae eandem fortiantur natura cum coelo,in quo' insunt. i. clue veterum Plillosophorum te iii monio comprobat. Nam licet quod stellas igneae naturi fecerint . in eos veritate aberrarint tame quod eas igneas ideo esse crediderat,quia totum etiam coelum igneum esse putaret,in eo cer- te excusandi sunt. h Calidisas autem,circ. obiactis. Obiiceret aliquis nulti lum
L E S T I O L. virum natura astrorum sit diuersae, sublunari,& eiusdem
rationis cum suo orbe, nec nC. ARTICVLVS I.
Diiue se Phil phorum sintentiae.
ENεc A lib. . Naturalium quaestionum, cap. I. hanc ne hae νε perstringens dubitationem: Non aliud, inquit, magni- Thest sermusicentius quaesii erit quis iam , aut didicerit utillim , quam de . stet mim siderumque natura, utrumfamma contraii, quod mundo. G visu
315쪽
DE ' his autem quae Zelia vocantur.deincepi 1R'a te non habet: quasique figura habent, ct qua sint motiones
rum. Consenum esὶ itaque maxime rationi, er ea quae dii sunt comitatur, amquamquestellarum ex hoc a serere esse corpore, in quo lationem habet,
cum quippia esse dieamus, quod aptum est uapte
natura ferri conuersione. Vt enim qui dicunt igneas esse, idea dicunt, quia siserum coipus ignem inquiunt esse : quippe cum consonum sit rationi, ex iis unamquamque conIZare, in quibus est quaeque sic ct nos hac in sententia nos Da dicimus. b Calidi is autem ab ipsis, lamori ideo st, quia aer ab illarum motione sticatur.' Motus enim est ligna,
ct lapido , oest reum ignire situ. Magis autem con taneum est rationi, id quod est propi uiu uiri: propinquius vero est aer, quale fit. cst in sa
gittis , quae eruntur. Hae namque adeo igniuhtur, ut ipsum plumbum quod est in ipsis liquesῖat. Atque cum in ipsis hoc fiat, circ*ndans etiam i ii aer hoc idem patiatur uecesse est. ς Hac lis ideo calefiunt, quia in aere heruntur, cyιi quidem ob tectum motione sit ignis: sperorum autem com Sd' ignem concipien-porum unumquodque 'rtur in sphaera, ut is quia dum idoneam. dem non igniantur; sia aer, cum Gl ob uti, e f -has. Oe-poris Phaera sit. Ob illius motum nec sario calefiat,d cst maxime hac in qua est Sol in ivus. Quocirca cuprFius accedit ac oritur est per nos fro
calor. Haec igitur a nobis sint dii a de ipsis, qui ι patet, neque igneas istos esse, neque in igne steri.
cium inardesciti ergo stellas igi ei in se ipsis habere. Respotat igne Ressa la.. illum non esse stellis
insitum sed earum motu excitati. Nam si attritu dc coniti tu, eelignis . lapidibus, de secro, igni s Aicitur: musto magis stellaru mo tu in coreore tenuiss-mo, de sphaerae ignis proximo elici poterit. Ilie; fur. Explicat dii Ferentiam exempli ad rem proposita adducti , aitque sagittas caleficii., et sit hoc iteulis non accidat, id que non solum . quia stellae sunt in propcio orbe ab ae e longδ diisito, sed etiam quia habent
α ignitur, esi sphaerae coelestes eadem velocitate perpetuo scinia. . tur . non posse aerem nunc magis. nunc minus incalescere : quod tamen experienta ae res it gnat. cum aestate vehementem calorem sentianans s hyeme kenutissimum. Resprandet ca- loris coelei iis incrementa prouenire etiam ex majoris Solis accestu, dc propinquitate, & Quia cum radii solatris supra nostrum verticein incidunt, maiorem vim ad calefaciendu obtinent,qui J videlicet tile arctius coeunt, de geminatur. Aduertit hie D. Thomas non cite mentem Aristi telitas etsi id primo aspectu obseruatis docere videatur illis verbis: Cavitas autem ab ipsi tum hi que tisiὸ fit, dec.ὶ D.Thoma. gigni a stellis calorem de lumen attrito dumtax/t earu in t tione aete: sed duplicem ab illo c estis caloris notari causam. nempe mo tum & lumen: ac motura quidem tum stellarum , tum coelestium globorum in superiori tantum aeris parte . quae illorum conuersione rapitur. calorem signere: lumen velopocillimum in his inserioribus, ubi radiorum reflexio extitit.
sim noliter affirmat, ct ipsum ab Eris eiu lamen est calor inde desecendens ; an noumtflammei orbes, ida quaedam, terrenas corpora,
qua per igneos traetis Libentia, inde plendorem trahunt loremque, nou O O 3 . . de
316쪽
Democrituη Metrodorus philoia- . Epicurus. Meraclides. Anaximan.
de suo clara. In qua opinione magni fere viri, qui sidera. crediderunt eae 'duro concrem,ct ignem alienum pascentia. 2 a per AisPiunt, flamma risu erat, nisi aliquid haberet, quod teneret , a quo teneretur , conglo- 'batamque, nec stabili inditam corpori, re undo iam mundus turbine suo de past. Haec Seneca. S I M i L i A commemorant etiam Plutarchus lib. i. de Placitis Philosophorum,addens cap. i zo. censuisse Diogenem siderae in terrea, de punicea , & quasi mundi spiracula; Empedoclem putasse stellas inerrantes crystallo adnexas esse, errantes verδ s lutas. Xenophanem astra efformasse e nubibus ignitis , quae extinguerentur interdiu, & ad nocturnas tenebras reuiuiscerent, quasi carbones ; itaque Ortus & Occasus accen siones & extinctiones esse. Democritum & Metrodorum Sole sertum saxumve ignitum posuisse; Philolaum Pythagoricum vitreum, Epicurum terream deustatem, ac molem E pumicea materia. PRAETEREA Heraclides & Pythagoreorum nonnulli, ut scriptores etiam alii prodiderunt, unumquodque astrum putaruimundum, quo de acr&terra contineretur. Alij maluerunt sidera esse tanquam aulaea picturata. Anaximander ex aere illa composui t,& rotae instar egit in gyrum,impleui que igne,ut quibusdam velut buccis flammas euomeret. Praecipue vero celebratura scriptoribus opinio Anaxagorae, qui cam lapis magnitudine vehis, colore adusto in AEgos Thraciae amnem e coelo decidisset, quem ipse casurum praedixerat, assirmauit coelum omne ex lapidibus constare, Solemque ipsum candens saxia esse.Vnde Euripides eius discipulus in Phaethonte tragedia Solem auream glebam nominauit. Eiusdem lapidis meminit Plutarchus in Lysandio, Dama- Damaehinchus in iis quae de religione scripsit,Plinius lib. I. Natur. hist.c. 38. ει Sin hisce opinionibus omissis,quae coelos & astra eiusde se stantiae cum sublunari mundo faciebant,quod ab Aristotele tum hoc loco,tum superiori libro,& a nobis quoque ibi de fuit consu- eap.a. θ s. ratum:illud in praesentia disquirendu occurrit,uum stellae in eadein fima specie cum suis orbibus conueniant,esto utraque e quinta substantia Peripatetica cossata sint. Assirmantiua partem amplectuntur Massalachus in ii.de Sphaera mota. Auen-roes comm. 79. huius lib. Alberi. Iag. trast 3. c. .& Io. Maior q. 8. idem l videtur existimare Richar. in 1. d. i4.atas. q. 6. aliiq; nonnulli. Possunt aute Nionensis in hanc sententia haec afferri argumenta. Primum,quia astra nihil hoc in libro. aliud sunt,quam partes coeli densiores,ac magis lucidae,st discrimen accidentariu est:comunitum; ratio ex eia,quia quῆ libet pars ibae... phi corporis simplicis est eiusdem speciei cu toto,quςlibet enim pars Di h υι ad ignis est ignis,qu libet pars aquς,aqua: at cςlu corp' simplex est. te t. AD E 1 N D ε, quia si stellet distingueretur specie a suo orbe cu cuilibet corpori specie differeti motus aliquis specie distinctus eon
uentat,ut lib. I .huius ope.c. 2.tex.8. Arist. docuit,oporteret stellassitas aliquem habere motu proprium prςter motum firmamenti.
317쪽
Ta ατ io, quia si quid inter sydem.& eorum otbes distin- ι. --.ctionem suadetet,maxime esset diuersias effectuum , qui ab iis proueniunt:at quod haec ratio nihil momenti habeat , perspicuuvidetur;quindoquidem V demus in animali cor calefacere,cerebrum hul nectare,similitetque alia membra diuersas specie sunctiones obire,clim tamen omnia sub unius formae substantiali, imperio cohibeantur,nec nisi accidentario differant discrimine. A R et O,Aristotel. c. i I. huius libri rex F9- probauii si una .. .is. aliqua stella in rotunda figuram conformata sit, omnes similiteresse.Quae ratio eo tantu videtur fundamento niti quia in iis,quae , eiusdem speciei sunt,necesse est id,quod uni tanqua essentiae co-
sectarium conuenit,idem & caeteris conuenire. Quare Aristotelicum videtur astra nec inter se,nec , suis orbibus specie differre.
di moris, er argumentorum, quae proximὰ algata si ni, explicatio. T propositae quaestioni fiat satis nonnulla supponen
da sunt,alibi pertractanda. Primum est, omnes plane- P-υ --tas,praeter Solem ,habere epicycios. Est autem epi - ρου μωclus circulus paruus,cuius circumferentia desert corpus planetae.Secundum,quod iam alibi monuimus,est cum phaeno Dena constare possunt Geruata sideris cum sphaera continuitate, non esse inter haec discretionem discontinuitatem-ve inducendam,ne multitudo corporum in coelesti , mundo citra necensitatem, aut rationem ponatur. Tertium cst phaenomena o nium planetarum,praeterquam Lunae, costare posse seruata continuitate epicyclicum planeta. Excipimus autem Lunam, quia haec non cietur motu epicycli dumtaxat,sed in ipso etiam epie clo proprium motum habet,veluti si gemma anulo inclusa non solum motu anuli moueatur, sed intra ipsam anuli palam agitetur; quo fit ut Luna non sit continuata cum epicyclo: nec enim Lana instald,quod circulari corpori continuatur,. moueri potest quinam- iocis ha-bo eundem motum subeant. proprium
His ita constitutis,quid de Sole,& quarta sphaera circa ipse 'rum distinctionem pronuntiandum sit,constat ex iis, quae capite quinto huiusce libri pertractauimus. Quod vero ad alios plane- ra oris. tas attinet,prima assertio sit. Sive planeta disc5tinuetur ab Epi- eyclo, siue non ,nullus dis linguitur specie a suo epicyclo, nequc I deserente, in quo idem epicyclus inclusus est , distinguitur tamen a caeteris orbibus,tam superioribus,quam inferioribus. Hςc robatur,quia, ut saepe diximus, sicuti elementa,ita & orbes coe- ' uestes pro ratione locoru & si tuum specie distinguunturi planeret autem & epicycliun quibus sunt,eunde situm habent, idemque spatium imaginariti motu suo peragrat, quod partes deseretium vici
318쪽
196 IN III. LIB. . ARISTOT DE COELO.
. ' . vicissim percurrunt,non autem saporiotes, aut inseriotes orbes Quo fit ut ab his specie distinguantur, non vero ab illis. a .rtio rii SUe v No A issertio sit. Stellae fixae noli differunt specie ab octauo orbe,in quo insident. Haec est contea in Thomam r. huius operis lect. decuna.Sonei natam' i Metaph. qu. Io. & alios; eam tamen defenduti, Philosophi,quos art. proximo retulimus, eandemque confirmant omnes sere rationes ibidem adductae. Quae tamen, qua ex parte stuperioribus allertionibus aliquo modo repugnate vadentiar,explicandae in is erunt. SM. I MI A o primaui concedenJum est quod allum it, si intelligat ut de stellis fixis: itemque si de errantibus, comparatis tamen cum orbibus,quibus sunt continuatae i H An secundam dicendum planetis couenite motus distinctos specie a motu orbium superioru , S insertorii a quibus secundu speciem disserui;non aut ε stellis fixis,quae tantu sunt partes dens, sores octauae sphaerae. Ad tertii respondendu est ex dillinctione effectuum specie differentiu ,qui nascutur , partibus alicuius totius no recte argui distinctione substantiale specifici partium,ut probat argumcisi quae tame apte colligitur in toto ex tali diuer- Δυ ι. sitate effectuu, qui ei per se primὁ coueni ut,& ab aliqua recipro- ca eiusde proprietate ortu tur: stellas aute fixas esse partes octauae sphaerae,uti etia sunt planetae coparaticu orbibus, quibus conti-- tinuatur: quid verbde eisde coparatione alioru dicendu st, conjD stat ex dustis.Ad quarta dicito,probationem Aristotelis eo inmiti funda meto, quod si unu aliquod astru rotu da figura praedita sit, eade quoq; caeteris stellis sue fixis, siue erratibus couenire op orteat,cum in omnibus eade sit ratio,eade,inqua, salte genere.Dantur enim quς da natiuς,& necessariae astectiones, quae non solliminfima specie, sed comune generis natura comitantur, cuiusmodi est figura rotu da coparatione coelestiu corporii. Quo fit ut quaquam omnes planetς,stellaeque in rotundam speciem congloba- . ta sint, non omnes tamen eius de infimae speciei censeri debeant
a V ESTIO IL . Sit ne Astrorum lux, substantialis corum sorma,
iis , Cutiusdam argumentis et eram videri partem pse'
v o D lux sit substat. tialis forma corporum lucen- . Hae d. ii tium opinio Lait quorundam , quos refert D. Tho- opiniones tela imas a. p. qu. 67αrt.: AEpidius libro r. Hexa capit. - i A ilia. videturque ea hunc in modum priabari nul al, .m da sorma phisica accidentaria, nobilior est, quam O .io.
319쪽
' substantiari ; sed lux est longe nobilior auro, ut assirmat D. Au
gustinus lib. i. de Libero arbitrio : ergo lux non est forma acci ' dentaria: sed substantialis. Praeterea lux non est qualitas inhaerens corpori lucido : erit igitur forma ad illius essentia pertines. Probatur assumptum dupliciter. Primum, quia omnis qualitas, pr sertim subiecta censibus,habet contrarium,ut candor nigredinem, frigus calorem, siccitas humiditatem; at lumini nihil est contrarium: si quidem tenebrae: quae luci maxime repugnat non opponuntur ei contrarie sed priuative. Secundo , quia omnis qualitas abeunte ipsius causa effectrici permanet in subiecto ut calor in aqua remoto igni; frigua in manu , remota aqua; lumen vero recedente corpore lucido mox euanescit, nec ullum vestigium in perspicuo relinquit. DEiNDE quod lumen si corpus, ut Empedoclm Agrigentinus reserente Aristotele a.de Anima cap. 7.arbitrati sunt, ex eo ostenditur , quia radi, dicuntur refrangi & refecti, hoc autem onon nisi corporu est. item quia radii Solis cum a corpore illuminato retro emicant, ideo ignem accendunt, quia duabus lineis in unam sere recidentibus interceptus aer atteritur svi expli
cant nonnulli primi nominis philosophi) sicque aer primo ca
lorem, deinde flammam concipit, at hic attritus non est nisi inter corpora; ergo rad ij sunt vera corpora Accedit testimonium Aristotelis 1.Topico. cap. 3. ubi ait lucem esse ignem. quod AriRM. D. item assit mat D.Damascenus lib. 2. Fidei orthodoxae cap.7. & riD.August. in epist. ad Volusianum, & lib. 6. super Genes . ad litte- D. A, . Aram. Praeterea Theodoretus in quaestionibus super Genesquςst. Πα or. . ait lucem esse substantiam quandam per se coherentem. CONTRA Ri A tamen sentencia, quae asserit lucem, non substantialem , sed accidentariam formam, neque corpus, sed qualitatem e sie, omnino vera est. Eamque tuetur Peripatetica a d Moscho i cotra Academicam docente: Aristotele a. de Anima cap.7. Primum, quia lux percipitur aspcctu : nulla autem substantia per se sub sensum cadit. Secundo, quia duae formae substantialis non possunt in eadem materia consistere ; at in aere propriam formam retinente excipitur lux a Sole diffusa. Tertio, quia substatia nullam patitur sui remissionem, aut intensionem: quam tamen lux passim admittit. . P R i v A T i M verδ quod lumen non sit corpus ex eo de- akbilis; si monstratur, quia si esset corpus, vendicaret certum locu , nec ad corpus. omnem spatij differentia se porta geret. Item quia cum lume perspicuum transmeet duo corpora simul essent: & cum traiectio luminis momento fiat, aliquod corpus in instanti moueretur. TMod non ιPraeterea quod lumen non sit siccies ignis,ut capo .commenta- riorum in Timaeum Proclus censuit,inde patet, quia non posset is lumen in glacie manere, sed confestim extingueretur: nec lucida essent, quae ignea non sunt, ut squam, aliaque id genus multa. p. o.
320쪽
198 IN II. LIB. ARIs TOT DE COELO.
Postre nid quod non sit effluxus e cor ore luminoso, ut quibusdam visum est,ex eo liquet,quia iam Sol perenni fluxu esset luc
Solutio argumentorum, qtrae in aduersam pauom adducta sunt.
ONTRARI E partis argumenta paruo negotio soluuntur. Ad primum eorum, quae probare videbantur lucem ei se formam substantialem, admit tendum est antecedes & .ad auctoritatem D. Augustini dicendum, cum non limpliciter auro lucem praetulisse. sed quo ad externam pulchritudinem, cui auri decol cedit. Ad secundum negandum est, quod astum it,& ad priore eius confirmationem dicendum,in primis non omnes qualitates habere contrarium, ut patet in speciebus tam sensibilibus,qua intelligibilibus: item nec omnes qualitates, quae cadunt sub sensum; quia figuris nihil est proprie contrarium. Est autem luci peculiaris ratio, ut corrari una non babeat,videlicet quia est propriarac natiua affectio primi corporis, id est, coelestis,quod contrarietate vacat. Ad posteriorem respondet D.Thomas i. parte, quaest. 67.art. 3. hisce verbis, crin qualitas piatu, onmanisu antialem, diuerso modo se habet ibisthim ad receptionem qualitatis, cr ad receptionem formae. Clim enim materia perfule recipit formam, firmiter stabilitur etiam qualitas consequens form im ; sicuti si aqua conuertatur in ignem. Cum veroforma jubstantialis recipitur imperfecite serendum inchoationem quanda, qualitas confquens manet quidem aliquandiu sidnon per. Sicut patet in aqua calefacta, qua redit ad si a naturam. Sed i uminatio non sit per aliqua transmutationem materiae adfuseptionem formae ibitantialis. t fiat qiuasi ineboatis aliqua sermae ideos lumen nour .v et ii iad praesintiam agentis. Haec D. Thom. ad cuius loci explicationem lege ibidem comment. Caietani. A D ea, quae probare contendebant lumen esse corpus, dicendum refractionem illam , Sc reflexionem non propriam, sed transsalitiam esse, lucta similitudine a corporibus , quae ob aliquod impedimentum non ulterius recta via progrediuntur, sed retto commeant. Ouod vero Philosophi nonnulli de attritu acris inter duoς radios, quasi inter duo corpora dixerunt, non ita est,sed ideo aer coeunte in unum duplici radio magis incalesit, quia lux caloris parens,quo est intensior,eo uberiorum calorem gignit. Ad auctorum testi in Onia dicendum lucem dupliciter sumi. Uno modo, pro qualitate, seu forma accidentaria, aqua corpus luminosum formaliter lucet. Altero, pro substantia lumin
si, quo pacto sumitur a quibus da plutosophis assignantibus tres species