장음표시 사용
291쪽
dicitur tribuat esse substantiale, ipsumque reponat in certa sp .cie. Secundum, quod ex priori sequitur, est, ut ex illo, & ex ni teria unum quid conficiatur. Si igitur intelligentia non consertactum primum, siue substantialem corpori coelesti, ut pote,quod
rinam aliam sibi propriam habet,quae id ipsi conferat; qui fieri potest, ut intelligentia sorina illius sit ὶ Item si intelligentia est quid per se cohaerens,& completum in sua specie, quo pacto
more formae Physicae,& materiae in unum per se cum c lo coibit Rursus persectiones secundariae ingenitae unicuique rei a natura, sequuntur actum primum ipsius , ab eoque dimanant: non ergosgura & quantitas caeteraque id genus ab intelligentia proscis . centur, sed ab actu primo corporis coelestis , qui est corporalis eius forma,ex qua & ex materia prima ipsius,resultat corpus coeleste. Postremo, ad eandem scientiam spectat consideratio mate- Materia oriae, & formae eiusdem rei,ut est apud Aristotelem a. Physic.cap. r. f - ω si textu 11. Si ergo intelligentia est forma coelestis corporis, cum materiae contemplatio ad Physicum pertineat, etiam tota intelligentiae consideratio erit Physici negoti j, non Metaphysici .Quodas Ierere,ium per se absurdum est,tum contra commune placitum Philosophorum , aientium primam Philosophia in cognitionem intelligentiarum praecipua cura, studioque incumbere: repugnat 1 etiam Peripatetico dogmati 6.Metaph. c. i. text.1. ubi Aristoteles
Maia physicam a naturali Philosopnia ςo distinguit, quod haec
sormas cum materia cohaerentes; illa, materia seiunctas contempletur. Accedit auctoritas cuiusdam articuli Parisiensium,erroris nota damnantium eam opinionem , quae asserit intelligentiam csse actuari,seu formam corporis coelestis modo naturae.
ILL vo tamen inficiandum non est,& si intelligentia non Hi,st a propriὸ, nec simpliciter dicenda sit forma sui orbis: posse tamen ii uia. ti- similitudine quadam sormam illius dici, ac maiori iure, quam cer impro- caeteri externi motores dicuntur forma: corporum , quae ab eis mouentur. Primum , quia coelum suapte natura inclinationem '' Ο habet ad illum motum,qui ab alio, qua ab intelligentia praestari nequit. Deinde, quia intelligentia laaeret in eodem situ cum coelo secundum eam partem, qua illi assidet:vnde in totum coelum lin- pulsum transmittit. Tettib, quia intelligentia ita suae sphaerae illigata est, ut interim dum reru ortus & Occasus in inferiori mundo perseuerant,diuelli ab ea citra miraculum non possit.
Solutio argumentorum primi articuli I L v E N D A nunc sunt argumenta initio proposita. Ad primum dicimus potentiae passuae, qui in coelestia
corpora ad motum habent,respondere non in natura corporea snec enim id necesse est in sed in tota rerum s. r. rgum.
292쪽
a o IN II. LIB. ARIST. DE COELO.
natura,si quam potentiam activam creatam,id est,uirtutem motricem Angeli. Nec oportere dari inter hanc potentiam activam,& inter passivam corporum coelestium cognationem , seu conuenientiam naturae: ita, ut quemadmodum coclum corporeum est, sic & eius motores: sed sat esse proportionem accommodationis,quae certe inter corpoream & corporis expertem substantiam intcruenit, quatenus illa huic ad motum localem suopte ingenio obedit. accedente praesertim non solum ex parte materi ae,sed etiaex parte formae naturali inclinatione ad motum,quam corporiabus coelestibus inesse declaratum a nobis fuit libro superiori.
AD secundum, non esse mentem Aristotelis, omne id, cuius
principium est extra, seu quod ab externo motore proficiscitur, violentum esse: sed quod ita ab externo principio fit, ut id,quod patitur, ei resistat, oblucteturque , quo pacto motus in locum luperiorem, est lapidi violentus: quia ita a proiectore ciscitur,ut
lapidis natura interuetu suae grauitatis ei repugnet. Quod ramencqlo minime conuenit,cum nullam habeat qualitatem,per quam motui resistat. soluta. AD tertium, gubernationem duo importare,videlicet cognitionem , siue internam directionem rerum faciendarum , & externam executionem. Si de priori loquamur, Deum immediate, ac per se gubernare omnia: si de posteriori, multa per creaturas administrare, quibus hunc honorem, dignitatemque impertiri voluit. Loca vero in argumento adducta, de gubernatione secundum priorem considerationem intelligi debent.Vbi etiam Deus Idicitur neminem alium mundi administrationi praefecisse, quia ad externam rerum gubernationem concurrit, cit in nihil absque si, Thebis illius concursu essici queat. Solis. . A D quartum respondet Dah. 3. contra Gent .c. 8a.& Opusc. io. art. 17. probabile sibi videri mentes coelestium sphaerarum mo- . trices elle ex ordine virtutum, dummodo hic ordo quae est sententia Diui Dionysij cap. 6. & 7. coelestis Hierarchiae, in secunda Hierarchia medium obtineat. Is enim inter eos, qui externa ministeria diuinitus sibi commissa exequuntur, principatu obtinet. Vnde nomen virtutum, ut ipse Dionysius 8.c.eiusdem lib. docet, diuinam quandam & inconcustam vim ad coelestes oporationes obeundas prae se fert: iuia in externis ministeriis ea praecipua habentur, quae ad totius Vniuersi ordinem,& communiu causarum dispositionem spectant,quo in genere coelestium corporum motus censentur. Ita vero dicendum c testium globorum motores mitti hominum gratia, quatenus id munus sibi a Deo c5 missum obeunt propter bonum Vniuersi corporei, ac praecipue hominis. Mi t i RD quintum negandum est allum pium, & ad eius confirmationem dicendum,licet sotina c li non concurrat active ad suum motum : concurrere tamen ad alias actiones, per quas in inseriorem mundum influit,idebque otiosam non esse.
293쪽
V AE ST I O VI. An primum mobile immediate a Deo moueatur.
Re ipsi non moueri a Deo immediate, licet ab eo immediate moueri posset.
A M E T s i ex proxima disputatione constet orbes coelestes moueri ab intelligentiis; est tamen adhuc peculiaris dubitatio circa primum mobile, num a Deo immediate cieatur,praesertim in disciplina Aristotelis. Non est autem quaestio virum Deus intelli- tm qu/gentiae mouenti primum mobile intime, proximeque illabatur st Φ' ad eum motum exequendum patet enim uti docuimus in Physicis, nullam creatu tam sine tali Dei concursu agere posse, sed utrum ea motio a Deo, ut a tota & integra causa manet. CONc Lusio sit. Primum mobile re ipsa ministerio intelli- Concrufgentiae mouetur: potuit tamen a Deo moueri immediate, id est, sine consortio ullius causae secundae. Priorem partem huiusce conclutionis confirmat id, quod superius diximus,nimirum congruere praescripto diuinae sapientiae, & ordini, quem D. Diony- D Dion iius, Augustinus, Gregorius, caeterique Patres ratum,ac stabilem D. AMI t. esse inquiunt, ut ima a mediis, id est, corpora sublunaria a coele P stibus: media i summis, id est, corpora coelestia ab Angelis moueantur. Nec est, quod ab hoc numero primum mobile excipiatur, cum uniuersim ea, quae ad statum naturae pertinent, nec illius vires excedunt,consueuerit Deus ut ita videlicet suam impertiat & effundat bonitatemὶ interueniente rerum creatarum opera exequi. Imo cum & negotia altioris ordinis , qualia sunt, tuae ad illustrandum intelletium excitandamque voluntatem pectant, tam Angelis, quam hominibus pro suo modo demandata habeat. Itaque D.Thomas opusc. I 7.cap. I a. quaerit an postquam Deus mundi opificium sex diebus compleuit, corpus aliquod immediate imoueat: respondetque non mouere quoad motus, qui facultati naturae subdantur. Pro quare, lege D. Bonauen.
in a. dist. I .art. q. quaest . I.
CiRCA posteriorem vero partem conclusionis aduertedum est Abulensem ad 13. cap.Exodi, quaest. s. existimasse nequaquam opinio Apuaseri posse,ut Deus corpus aliquod per se moueat.Venit autem in lensii referi- hanc sententiam eo argumento, quia cum motus imperfectum quidpiam sit,utpote actus entis in potentia, si Deus vllum corpus immediate moueret, aliqua diuina actio esset imperfecta. Adde etiam, quod infinita virtus, qualis est diuina,mouet puncto temporis,ut docet Aristoteles 3. lib. Pl sicae Auscultationis, cap. Io.
294쪽
1 1 IN II. LIB. ARISTO T. DE COELO.
rext. 78.quaest.2.nimirum infinita proportione exuperat quamlibet vim mouentem creatam .Quare cum omnis motus ex sua natura tempus requirat, nullus a Deo essici poterit. D. Nom. CAETERVM D.Thomas in I. p.q. ios. t. 2. hanc sententiam erroris nomine coarguit,docetq; nullo pacto negari debere posse Deum immediate per se essicere omnes determinatos effectus, quos causae secundae essectrices edunt: cum ipse earum omnium vim, & essicacitatem excellentiori modo in se cohibeat. Deinde, quia eiuslem est, in i uir, inducere formam ,& materiam praeparare,ac motum,qui formam consequitur, tribuere. Vndecu Deus queat citra consortium causae secundae, formam corporis in materiam inferre; poterit quoque, si velit, quemlibet motu corporis per se efficere. idem etiam confirmat D.Thomas testimonio diuinarum literarum, Genes. i. 'bi Deus aquas per se, ac immediatEloco mouit, cum eas suo imperio unum in locum serarauit. Rst, o ad N ε E ratio Abulensis momentum habet. Etenim motus,
mi QN ' etsi impei sectum quidpiam sit: est tamen in suo genere, id est,ini se atione motus, perfectum; com habeat persectionem suae naturae congruetem Nec dedecet Deum actionem edere,quae isto modo, hoc est, ratione obiecti, imperfecta sit; quemadmodum &monstrum producere, si velit; alioqui nec creasset materiam primam, quae aded impersectae, & despicatae naturae est, ut vix eam Philosophi entis appellatione dignati sint. Ad secundam dicendum, Aristotelem eo loco tantum probare virtutem infinitam , si in magnitudine esset, effecturam tuisse motum citra tempus, siue in instanti, quia tunc necessarid totam suam vim motricem effunderet : at in Deo, qui per intellectum & voluntatem operatur,&pro captu, atque indigentia rerum, suae potentiae concursui modum adhibet, alia ratio est,ut libro citato planius diximus.
Verisimilius esse, in disciplina Aristotelis primum ortem
moueri a Deo immediate. Vo D ad Aristotelis sententiam in proposita dubitatione attinet,Pletho cap. 1.eius libri, quem scripsit de iis, quibus Aristoteles a Platone dissidet. Alexander& Simplicius 8.Physicae Auscultationis. Dahom. I 2.
Metaph. ad text. 35. Gregorius in a. dist. i. q. .art. 2. Soncinas i 2.
Metaphys. q. 3 9. aliique nonnulli putant ex opinione Aristotelisi a sum. primum orbem immediate , Deo moueri. Primum,quis in Pstiy- scis loco citato ex motu primae sphaerae unum primum , sempi-a.argum. ternumque motorem inuestigauit. Secundo , quia ex coelestium corporum conuersionibus intelligentiarum numerum inlit. Deumque
295쪽
Deumq; inter eas recensuit, ut constat ex ia. Metaphic cap. 8.xext. 1. QD sit,ut etiam primae intelligentiae suum motum dederit ; utique primi c li. Tertio quia iccirco libro f. Phys. supre- I. O globo , qua in parte citatiori vcrrigine agitur, Deum ins-dere dixit, quia eiusmodi motus ab eo discitur. Quarto quia pri- .mus motor apud illum est omnis mutationis expers, atque ad eius imitationem caeteti motores sese estingunt, & illius pers ctiones quoad possunt, aemulantur; quod in solum Deum competit. Quare apud Aristotelem motor primi mobilis, 3 Deus nequaquam inter se distinguuntur. ALII tamen contra lentiunt, nempe attribui se Aristotel in Deo motum primae sphaerae, non ut cause immediate cricienti, μ' sed ut mouenti motu metaphorico, hoc est tanquam fini, cuius imitandi gratia intelligentia primum orbem conuertit. Id enim momvidet ut docuisse Aristotelses a 2. Metaph. c. 7.text. 38.cum asseruit Deum mouere primum citiem, ut id, quod amatur.Nam, quod ita mouet, non eis cienter, sed ut finis mouet. Atque huius opi- nio iras est Avicenna s. Metaph.c. .D. Bonavent. in z. dist. rq q. l. Aureolus apud Gregorium in a. l. i. q. I. art. a. Scotus in Quo di. q. p. de i2. Metaph. ad text. q. Heru sin traist. de aeternitate mundi q. . Ferr. s. contra Gent.c.68.& alij. Hac cotrouersia ita a nobis expedi da est,ut dicamus utram- Solutio δε-que eius partem probabilem esse, nec perspicue posse elici quid 'i in re proposita senserit A ristoteles. Priorem tamen illustrioribus testimoniis confirmari, videriq; illius mentem propius attingere. Nam loco illo proxime citato ex I r. Metaphysic. non asserit Deum vi amatum dumta at mouere, sed mouere ut amatum, de appeti ut rerum omnium finem, quae mouendi ratio non excludit effectricis catae motionem, ut perspicuum est.
E S T I O Vi I. An facultas qua intelligcntiae coelestes sphata as motrint, ab earum intellectit A voluntate di inrat.
nas II. Metaph. q. 3 s. aliiq; nonnulli, qtiibus haec polissimum suiu argumenta. Ea, quae in rebus deterioris condi- Prunἄa S tionis distincta iunt, atque in multitudinem abeunt, in superio-Con. Goin. lib. de Coeso. Min cibus
296쪽
tibus colliguntur ad unum, quasi lineae ad centrum; quod multis exemplis fit conspicuum. Nam quae per quinque sensus externos dispertita sunt, coeunt in uno sensu communi, quae per internos, in uno intellectu. Item ea, circa quae intellectus humanus multis actibus componendo,& diuidedo discurrit, uno simplici percipit mens Angelica; idemq; videre est in appetitu ; siquidem quae in duplicem appetitum irascibilem , & concupiscibilem materiae inhaerentem cadunt, ea in unius voluntatis obie- 'cto copulantur. Quo spectat illa Platonis sentetia ex Hi ppocrate, quam Galenus refert sexto libro de Placitis Hippocratis , de
Platonis cap. I. omnia ex uno abire in multitudine naialta recolligi in speciem vilitatis. Hinc ita licebit argumentari. Nostra vis motitia inhaerens organo corporeo distincta est a nostro intellectu & voluntate; ergo in Angelis ob excellentioris naturae praerogatiuam, non dii tinguetur, praesertim cum in illis ea etiam potentia immaterialis sit, sicuti vires intelligendi, ac volendi. om, S E c v N D d. Virtus est media inter essentiam& actionem,sed essentia Angeli est pure intellectualis non sicut animae rationalis, quae duiuaxat intellectricem naturam participat, unde & ali- nam res. θquas operationes corporeas edit, cuiusmodi sunt,quq a sensibus operatis oriunturὶ igitur omnes potentiae Angeli intellectuales erunt: sed ' intellectuales potentiae, ut docet Aristoteles i.lib.Ethi. duae tantummodo sunt, nempe intellectus ; de voluntas, cuius interuentu intellectus agit. Igitur in Angelo non est alia facultas ab iis distincta, per quam coelum moueat. 3. πη - TER Tib, Natura studet compendio, nec confleuit multipli- Axio Nicare res absq; necessitate ; sed sola potentia intelligens & appe- οῖ- μ'
tens sussciunt ad mouendum corpus, O terasque externas actiones obeundas, ergo &c. Probatur minor, quia potentia intelligens dirigit, de imperat; appetens exequitur illius imperium, executionem vero sequitur effectus. Quare frustra quaeritur alia potentia. Ni uico Mi Nus assirmativam huius controuersiae partem secuti sunt, Henricus Gandauensis Quodlibeto 13. q. 6. Aureolus apud Capr.in 1.dist. 7. quaest.2.art. I. Godo phredus Quod l. s. q. q. Matrones in i .dist. Α3. q. s. eandemq; veriorem credit Caietanus r.p.quaest. 1 .art.1. Adducuntur ad eam confirmanda haee Prima ratio. fere argumenta. Non minus distinctae actiones sunt mouere&velle, quina velle de intelligere: quin immo illς maiorem vendicant distinctionem,elim mouere sit actio transiens,intelligere & --Hiro. velle immanens: sed intellectio de volitio requirunt potentias di- , secumia. stinctas, ergo motio, & intellectio. Item facultas motrix constituit suum obiectum, nempe motum in rerum natura, sue inesse vero de reali, supponitq; existentiam rei motum subeuntis: sed potentia intelligens,& potentia appetens non ita se habet. Nec Tertia, enim ex co,quod res percipitur, aut desideratur, accipit in natu-
297쪽
ra rerum aliquod esse. Igitur hae potenti et distinguuntur inter se. Praeterea Angelus secundum intellectum & voluntatem aequaliter se habet ad rem propinquam & distantem: non ita verό secundu vim motiuam,cuin omne, quod prim5 mouet debeat esse immediatum patienti, ergo vis mouens distinguitur, vi intelligente, atque appetente. Ex quo sequitur Angelum mouere cc
aliqua potentia, quae ab intellectu & voluntate dissideat. ARTICVLVs IL
Probasilior iudicatur pars affrmativa, diluuntum
aduersanorum rationes. IcET utraque pars propositae dubitationis admo. Conelus dum probabilis sit, nobis tamen probabilior videtur ea,quae statuit vim motivam Angeli distingui ab illius intellectu dc voluntate. Quare aduersariorum argumenta diluemus. Ad primum dicimus no om- Solutio prisnia, quae in inferioribus diuisa sunt, in superioribus uniri: alio- - I, pro
qui volutas, &intellectus, quae in homine sunt distinctα poten- Σ' 'A-...tiae, subirent in Angelo unius potentiae rationem , quod non ita est: tunc igitur praedicta viaio fieri consueuit,cuin eam rerum natura patitur, poscitq; , quod in re subiecta non euenit. Α o secundum, si nomine potentiarum intellectualium signi- s.λι. a. ficentur potentiae spiritales, fatendum est omnes potentias Am geli elle intullectuales, etiam vim motivam, cum substantiae δε- materiali haereat: si autem significentur vires,quae circa intellectionem versantur, vel eam ut sibi propriam elici edo, quod conuenit intellectui, vel ad eam mouendo, quod voluntatis est pro-l rium, tunc negandum est omnes potentias Angeli intellectu es esse. Nam quae proxime motum elicit, non est eo modo intellectualis. Nec ab aduersariis probatur consecutio illa,substantia Angeli est intellectualis , ergo omnes eius potentiae intellectuales sunt, accepto intellectuali secundum posteriore sensum; licet recte ex eo antecedente inseratur intellectuales esse iuxta priorem usurpationem, quod libenter damus. An tertium concessa maiori propositione,neganda est minor, solucis & ad eius confirmationem dicendum vim executricem motus non posse esse volunt atem, aut intellectum, sed necessati δeste aliam potentiam ab iis distinctam, tum ob alias
causas paulo ante explicatas , tum maxim ,. quod intellectu & voluntas non ordinentur ad actiones externas, cuiusmodi sunt coe
298쪽
ONNv i, quos comemorat Fracastorius in suis iri hae libria Ocemucis ea . . List. I. arbitrati ibit totam e . de re opinio-jesinim si literatumniae hinani ab viatic narpunt iii tulli uti tu toet queri. Quod Lisce :rguipentis vide- tur reddi probabile. Primum quias una ea tuque rem.q. . . anima secundum gradum vegetandi coquit cibuan 'ii ventricu- ao.lb; recoquii iii ie ore, perficit iri vcnis, digerit ita inumbra, inuitat in corpus; sussicit, vii K 'staura', rcitantegrat. Erato eadem, secundum gradum semiendi obi; sensuun. sanctiones,ce totum
avium ima corpus mouet: Et leuique secundum gradu notito indi ab quo scia. ad aliud discurtit, at he has omnes actiones pariter administrat: cur una eae Au tit irit iligentia , quae praestantioris nacurae .cit,quim anima, non valeat etiam omnes sph ras coelelles , qu si viii in animalis membra circumducere Za.argum. S co Noo. Ideni hi inc in modum comprobatur. Vel c lumintelligentiae monoei resistit,vel non. Pristium non dabitur, tum quia coelum nees fiuicalem,nec leuitatem habet, quibus obluctetur tum quia si resisteret , fatigaret intelligentiam adnitentem momere. Dandum est igitur posterius , atque adeo qu libet vii motivi, si apposith ad singulψs orbes accommodetur at erit ad eorum conuersionei' efiiciendam; ubi enim nulla repugnan- P anet a- tia est, a qualibeti virtute, etiam minima, procedit actio. Neetia responsist respondeat aliquis non polle unam. intelligentiam tot corpora tam longe, lateq; diffusa ciere, quod omnibus simul adelle non possit, ut ea vomachii suae Virtutis attingat. Non enim oportet motorem singuli orbibus assidere, cum nec ij, qui plures intelligetitias motrices' faciunt , eas in tota sua sphaera conliuuant, sed eo in loco, via de impetum in totam traiiciant. . x furatio H A C tamen sententia neutiquam probanda est. Aduersatur partis enim in primis doctrinae Aristotelis ra. Metaphy c.8. a text. 7. v bi tot intelligentias motrices numerat, quot coelestes orbes. Deinde repugnat communi sensui Theologorum applicantium ccclo plures intelligentias. Coarguitur etiam ea ratione, quia . quilibet Angelus ut certam & dc finitam habet essentia,ita certis locorum
299쪽
locorum spatiis circumscribitur, proindeque nequi coelesti ina Phara. qu chinae assistere ea praesuntia,quae necessaria est ad eam rite guber- Πώρς nandara ,&ad in m. varios , tam tu issimiles motus. obeundos. y.ri Non enim potest simul adesse supremo orbi, ut eum inde ab vitis Orienta in occasum gyiret: norio, ut eum proprio motu ab Oe- commuisi is easu in ortum flectat: octavo, ut ipsum proprio item nititu, qui Thrρ- trepidationis dicitur agitet :l praeterea septe in sphaeris inferiori- bus , ut peculiares motus planetarum regat, atque administret.
. ' Namquoi cet no oporteat Anzelum in toto supremo globo esse. C ii Net cum mi e sed aris sit et comuugi in certo uxu : fieri tamen .m, i ' non poterit, ut ab eo stu dispotriat in pilisum ad praedictos in o. sum ad - l ius omniunx sp ticiarum .& errantium sydetum; cum plerique μ' --
corum movillum snt ad partes oppositas, vel quasi oppositas, &alii maiorem, alij miuorem impulsum desiderent, pro magnitu 'dinis temporis & spatij quod coscitant. Sane quidem si per intermedia corpora impulsus ille descenderet , susque deque omnia
turbaret, nec tam e liceret motum , quam tumultum. Addimus i
etiam nec vim motiuam unius Angela, quae haud dubie limitata est; videri suiscere ad producendum timui tantum impulsum, quantui omnes ij motus requirant,
Coarguuntur Euo errata Arisfot sed soluuntur argu menta initio propositia.
IN IME tamen verum ei te, aut nullo saltem standamento nixum puta 'aus id , quod traditum ab Aristotele est i 1. letaph. loco citato , videlicet intelligentiam quoad virtutem motivam, ita suis orbi commen- Cita Ἀη hie suratam else, ut alium superiorem mouere non posset. Foret qui- servi a D, consonum veritati, si iii telligentia ageret ex necessitates, , , i, naturet citra ullum intellectas moderamen ita nimirum,ut quam ii. quam ageret per intellectum, non tamen secudum eius, regulam&rei necessitatem, atque exigentiam impulsum attemperaret qualia sententia n nonnulli Aristoteli attribuunt, ut videre est apud Dahomam quaestio. 16. de Malo, Mic. ro. sic enim summo suo conatu moveret; atque adeo sit soli et Nertere cςlum superius, quod ut maius est, ita maiorem impulsum rcquirit, certe re ipsi versaret coelum inserius, cui praeest, acriori impulsu, quam nunc verset, de quarta coelestis mundi ordo exposcat. At enim intelligentia non ita agit, sed per voluntatem & intellectum, qui ei, deo petandi modum praescribit, de facultatem activam pro subiectae rei indigentia moderati impulsum iubet.Quod si quis contendat applicui si Deum singulis sphaeris intelligentias ea proportione
virtutis, ut Xnaq aeque tantum moueat, quantum valet, sicque
300쪽
1 3 IN II. LIB. ΑRIs TOT DE COELO.
a nulla posse orbem suo altiorem moueri; dicimus id quidem, &si fieri poterit, nulla tamen ratione conuinci , ut sactum put mus. In quam sententiam lege quae scripsit Capreolus in a.dissia.
q. I. art. I. Maior in 2. d. q. q. a.
Aristoteles I v D quoque hic aduertendum erit, Aristotelem in eo quod si tri lib. 1 1. Metaph.cap. 8. totidem substantias a materiae concretione M. . . bitam abiunctas constituit,quot coelestes sphaeras :& quot orbes per se coetiitium. motos tam principales, & maiores, quam minus praecipuos, minoresque Calippus N Eudoxus sui saeculi Astrologi posuerant, id est , quadraginta septem , aut quinquaginta quinque: in eo, inquam,dupliciter errasse. Primis quidem circa numeru orbium, quem posteriores Mathematici, accedente longioris aeui obseruatione , cortexerunt. Deinde circa numerum intelligentiarum. Hunc enim longe maximum esse non modo coelestis disciplinae, fideique vetitas docet: sed etiam ratio ipsa comprobat,ut ostem dit D.Thomas I. p. q. s o. art. 3.aliisque in locis. Disi Pisia His ita explicatis nullo negotio soluuntur duo argumenta, quae initio attullimus.Ad primum enim di cendum est,licet intelligentia diuinioris naturae si, quam anima: non babere tamen eam proportionem ad coelestem mundum,quam habet anima ad corpus,ut qui ad superius dicta attendetai,facile videbit. Quo fit,
' hae motω. Ostendit motum coeli elle aequabilem, sibique similem: ita, ut e lum pari semper velocitate seratur: loquitur autem de iii prema sphaera , de de motu diurno , quo omnes globi e testes ab Ortu versus Occasu in viginti quatuor horix volvuntur: quia in hoc./ neque est . neque esse ulla inaequabilitas vi-
ret, tum ou eorum diuersitatem, tum quia interdum planetae videntur stare, nec vite rius progredi, unde &stationarii ab Astrologis vocantur.