장음표시 사용
351쪽
monstravit, eo ipsb contrarium illius propositionis refutaVit. EX. gr. Si quis demonstravit propositionem hanc : Non dantur adia- . phora: eo ipso refutavit illius co traritam e Dantur adlaphora. 4. Propolitio ergo Vera potest quidem . . im PUgnari, i. e. Variae postunt afferri rationes dubitandi de verit tate propositionis, sed refutari propositio Vera n6i potest.
cupit, demonstrare debet, quod ipsius propositio sit falsa; demon-
' stratio autem vel directa vel indi- recta est; f. as . sequitur refutationem quoque vel Directam esse vel Indirectam. Illa demonstrat falsitatem praemissarum, e quibus alter propositionem suam elicuit, aut falsitatem ipsius ratiocinii. Haec autem alterius propositionem pro Vera assumit, & per ratiocinia vera ad propositionem aliquam ldevenit, quae falsa est & absurda. l g. 323. . ler in Quaeritur ergo , qua ratione -
352쪽
stituenda est refutatio directa, qua propositio aliqua refutetur Resol.
Sumamus Probabilismum Jessiit rum: Propositio illorum haec est rQur agit ex conscientia probabili, non peccat, licet 'seus adtiosis mala. Quomodo ergo refutatur haeo propositio 3 , I. Defini Subjectum & Praedicatum ex mente Jesultarum. g. 3 I9. Qui ex Conscientia probabili agit, est talis , qui secundum essatum viri cujusdam pii & eruditi actiones stias instituit. 'Actio mala est actio
a. Redige propositionem & ipsius rationes in Syllogismos, ut tibi pateat: utrum praemissae sint isthe, Vel modus concludandi sit falsus , nec ne Θ Syllogismus in hoc exemisplo ita se habere deberet: Qui secundum essatum viri pii & er diti contra praeceptum Dei agit,
Qui ex conscientia probabili contra praeceptum Dei agit, ille secundum inarum viri pii & eruditi agit. Ergo qui contra praeceptum Dei agit,
3. Inquire iam in veritatem aut falsitatem priemissarum juxta S. aas.
353쪽
Do modo refutandi alios. Attende, utrum subtemina cum praedicato conVeniat, nec ne Θ Sub- lectum est: Homo contra praeceptum Dei agens secundum effatumviri pii & eruditi. Praedicatum: non peccat. Peccare est agere Contra praeceptum Dei. Propositio ergo aequipollen huic: Qui se-Cundum ematum viri pii & eruditi peccat, non peccat. Haec propositio est contradictoria , adeoque falsia. Ergo etiam Syllogismus est falsuS.. S. 226. q. Si propqsitiones fuerint Verae, in quiras utrum Syllogismus ratione formae sit VeruS. S. aas.
. Hic modus refutandi per demonstrationem directam eo magisse commendat, quia simul ostendit, qui factum sit, ut alter adprbpositionem aliquam falsam fuerit seductus. Intelligitur enim ex ista non solum quod propositio aliqua sit falsa, sed etiam cur sit falsa. Et tali modo solida adstrui-rur resutatio. g.
omodo refutatio indirecta liit instituenda, L asq. nos docet.
354쪽
o modo refutori alios. si 'I. Pone interim, propositionem refutandam esse Veram. ΕΣ. gr. sivredam actiones hominum sunt indimerentes.
a. Quaere definitionem Subjecti ocPraedicati. Actiones hominum. 'nt mutationes, quarum ratio in ipso homine deprehenditur. Adtiones indifferentes sint, quae nec bonae surit, nec malae. G. Fac Syllogismum, cuius altera praemissa est aliqua ex his defini- tionibus, & altera illius praemissa sit propositio refutanda. Omnes actiones indimerentes nec bona fise nec mala. 'si dam actiones hominum sunt indifferentes s Ergo quadam amones hominum nec
q. maere novas Definitiones vel alias propositiones indemonstrabiles , cum conclusione hujus Syllogismi
Boni a tione sunt, qua cum lege divia
Quin actiones bona. nonsunt, illa cum lege diυina non congruunt. Quaedam actiones hominum nec bona. Dut, nec malae. Ergo quindam actiones bominum eum lege divina non congruunt , EF n se svit mala. a . F.Hoc
355쪽
3 o modo refutandi alios. Hoc modo perge ratiocinando , dum ad conclusionem aliquam deductus fueris, quae absi1rda est &
i Contradictoria. 'i Malae actiones sunt, quae cum lege divina non congruunt.
Qua actiones ergo . mala non sunt; illi cum lege diυina congruunt. Quadam actiones bominum cum lege divina non congrtiunt , E mala non fine Ergo quadam actiones hominum cum lege divina congruunt ae non con-
Id est absurdum & contradictorium. Examina definitiones dataS, utrum verae sint, an falsieὶ si verae sunt,& si iesitimo modo ratiocinatuS eS,& nihilominus ad absurdam CO . Clusionem es deductus et oportet. priorem propositionem assumtamesse falsiam. Tali modo ergo ostendisti illam esse falsam, adeoque illam refutasti.
&dicteria fugiat. Demonstr. Vult l
enim alteium convincere. q. 318. Ergo affectibus istum turbare non debet. g. 3Io. ergo etiam scommata & dicteria fugiat. f. 3IO. a. S. 3a7
356쪽
Qui ergo in alterum scommatis utitur & dicteriis, animum refutandi non habet; sed tantummodo alterum contumeliose habere aliorumque odio eXponere studet.
Ex. gr. Qui credit , licitum non esse . in salutem dc sanitatem Caesaris afferre thura & altaria Deorum , ille Caesiaris hostis est & rebellis. Atqui Christiani credunt licitum non esse &c. Ergo Christiani sunt
- hostes Caesaris atque rebelles. Ita olim ratiocinabantur ethnici. Ani- . mum non habebant Christianos re-
futandi sed istos odio exponendi. g. 328. Hicce modus , ex alterius propositionibus, illegitimo modo , odiosas , contumeliosas & pericu bricatis.losas eliciendi propositiones, appellatur Consequentiarum Fabricatio, Quoniam itaque illa pro scopo non habet, ut alter refutetur, , , sed tantummodo ut odio eXpona' tur: g. 327. hujusmodi argumenta appellantur argumenta an invidia
ducta, multumque differunt a demonstratione indirectar S. 3za. V 3 Cleria
357쪽
342 De modo refutandi alios. Clericus dissertationem edidit, quam inscribebat: De argumento Theologico ab invidia 'ducto. Vid. Log.
p. in qua sedecim concludeniadi modos ex Historia annotavit. Inter quos maxime frequentes deis prehenduntur sequentes: I. Comparatio instituitur inter dorurinam examinandam dc dota inam virorum odio sorum. Ex. gr. Ari ni hocce oraculum ita ioterpretati sunt. Lutherani eodem modo istud interpretantur. Ergo Lutherani sunt Ariani. Qui falsitatem ta- . lis ratiocinii perspicere cupit, qua rat tantummodo juxta Ios. Causam conclusionis: Cur Luth rani dicuntur Ariani 3 Quia oraculum ita interpretantur. Major
igitur ita se haberet: Qui hocce' oraculum ita interpretatur, ille est Arianus. Quoessi i quis ferre posisti ita ratiocinantem Θ, Ι
a. Α vili conditione, item paucitate eorum, qui doctrinam adoptarunt, ut & a tempore, quo docirina situm, cepit initium argumentum deducitur ad dotirinae Conteminium.Ethnici ita argumentabantur:
Primi Christiani eranU pistatores; piscatores sunt homines tanturn. non infimae conditionis, & parum sapientes. Ergo Christiani sunt
358쪽
' gens coeca parumque sapiens, nec melior est ipsbrum doctrina. 3. E propositionibus alterius Variae S religioni & statui politico periculos, eliciuntur propositioneS; Ex gr. Qui dicit Christianum non. decere , causas afferre ad judicem l ille omnia judicia, dicaste- 'ria, totumque Magistratum spe
Quoniam consequentiariam fabricatio tantummodo odiosas &contumeliosas ac periculosas est-cit Conclusiones; g. 328. per istam , homines ad iram concitantur. . Convincendus autem affectibus turbari non debet. S. 3o9. EVoconsequentiarum fabricatio in con- Cincendo non es adhibenda. Qui re- futandi stini, sunt convincendi Ergo consequentiae in refutando non sunt adhibendae. .
SI duo de yeritate propositionis fit. J
alicuius coram disceptant Pi jurar
359쪽
344 --δε Dissutandi. . ita ut alter rationes sitas afferat , propter quas istam veram esse comtendit , & ad argumenta Contraria respondeat ; alter autem & Vo.'ritatem propositionis dc datas responsiones impugnet , D'putare dicuntur, Disputatio ergo est mutua propositionis cujusdam impugnatio & defensio , coram inst tuta. , Ille, qui dubia sua contra alterius propositionem defensam profert, appellatur Opponens. Qui ad dubia respondet, dicitur Re- spmdens. Si quis tertius a respon dentis partibus stat, appellat ut Praesta.
g. 33 I. Disputaturus cum alio in te L
nis contradictoriis versetur. Dem.
Rationes affert, propter quaS Propositionem alterius pro falsa habet. 9. 33o. Alter autem proposi ponem istam pro vera habet, quo-
niam istam defendit. 6. 33O. Necesse igitur est, ut disputaturus
cum alio in terminis contradictoriis versetur.
360쪽
De Modo Dissutans. 343 332 Ex his fluunt requisita opponem Oroat
m I. Conveniat ipsi cum altero innotionibus ; alias enim contrarium deis fendere nescit, & in Logomachias
a. Aliori indicet; quas ideas cum, Subiecto & praedicato conjungat,& quo sensu propositionem intel-- ' ligat. S. D 8. i. e. formet statum controVersiae. S. 3I9. - - 3. Aut a respondente definitione3 Bbjecti S praedicati, itemque sensum propositionis postulet ; alias enim
. 4. Contrarium Syllogismo probet. Praemissas demonstret, & demo strando eo usque continuet, dum ad praemissas pervenerit, quaesiant definitiones & proposiones indemonstrabiles. 6. Si propositio respondentis vera est, fieri non potest, ut domonstretuPistam esse falsam. s. 3a I. Oppo'nens ergo ne sit pertinax, sed d tis acquiescat responsionibys.