장음표시 사용
121쪽
tur delere, ut In e. quemadmodum de iur. iur.& cap. inter de sponsa.&est casus singularis in I. miles. s. destincto s de adulte. nam licet illa mulier esset meretrix, de quis committat eoitum cum ea, non est quin non fiat iniuria marito , quae in tali casu grauior quam mors reputatur. I. isti quidem. Tquod met. eau. l.codicil
facit dictum Bal. in compendiosa sua inrub. de quaestio. uersicul. i . ubi voluit statutum dicens quδd meretrix possit
impune ossendi, no habet locum in meretrice maritata male habetur per Gomes in c.mulieres de iudi .nu. I . cum Ie- en . nec esset satisfactum maritis qui a
puniretur de adulterio, psa mulieli honet utem accedens ad eam, ut dieit Ang. i bisupra , & sertasse de iure verior uidetu Topinio Saly & nisi opinio A ne. sui stet ap' probata in facio Regio conci . Neap tene
re eam pro nunc aut transeo eum opinio
Ang. An autem ut ad principalem nostrum intentum reuertamur fieri potuit ut permitteretur meretricium t & certe' dicit Hostien. pto ut refert domi. Abba. In cap. inter opera de sponsa quhd liecit meretricium sit a iure diuino prohibitust pe ccatum moriale,tamen ad euita- dum maius malum ab Ecesesia dissimulatur. exemplo enim Loth. mouetur ciui
ut legitur Genes e. volentibus illis de Sodoma coire eu Anselis qui in sor. ma iuuenum venerant ad eum, dixit ne quaeso fratres mei malum hoc committatis , en sunt mihi duae filiae, quae uiros nondum sunt expertae, quas ad uos educam , agite cum illis quod libitum sue rit, modo uiris illis ni nil faciatis m lo-ru enim minima sunt petenda, ut inquit Aristo x. Ethico. 9 & 3 e. i. dicit noti esse voluntaria ea quae fiunt ad eruitandum maiora mala, & licet lex non puniat, noI86 tamen dicitur periniti Ere. Illud idem qu .dem mirandum est, de quo in tex. in l. uerum T de fur inquantum voluit esse
adeo impunitum concubitum cum me
retrire, quod etiam si metetim indueeretur per uina,& uiolentiam ad c cubitum non tamen pimitur uis illa;' nece ita datur intuitarum actio, urdi ait rex. in l
item apud labeonem. s c quis iiirgines.ssi de iniur. adde tamen quod Guliel. de Bene. in re. c. Raynutius in uerbo qui ca
alia matrimonium contrahens. nu. 26s.
tenet quod etiam de iure ei uili uis in me tetricem capitaliter punitur . in quo quidem satis errare iure consultos constat. licet enim iureconsulti minime in-st lucti essent lege diuinali Euan lica, i ii qua etiam simplex fornicatio esset peccatum mortale , nihilominus eredituri ἐν eos sui ne philosophia plenos, & edo ictos qua quidem ex lacubrius omnis ple ter uxorium poenitus improbatur, teste Atistotiolit a. e. is.& diuinus ille Plato δε leg. seu legum Ia toti hane legem tualit siquis autem aliis mulieribus commit eatu quam eum n is quae cum alijs saeratisque nuptijs domum venerunt,em piis uidelicet, uel alio quocunque i nod acquisitis, nisi uiros simul mulieresquς omnes lateat, in lamis lege, omnibu Gque ciuitatibus honoribus .ctu peregrinus aliquis priuatus sit) & Rex Abima- Iech nulla diuitia lege instructus securret 88 nee dum lata esset nee humana alia
qua uis edoctus, sed natura cognouit pec catum graue comitti ex coitu praeter uxorium,ut lepitur Genes cap. 1o in hςcuerba quid fecisti nobi 'sid uero in te peccaui, quod aduxisti super me & Regnum meum peccatum tam grande loquens de peccato quod conabatur committere in uxorem Abraham , nec pollunt iure-eonsulti soluere quod id fecerunt ad euitandum maiora mala, seu quia vi)ebant no in totum posse coitum coli bera, quia
respondetur quod debebant saltim quoad se ipsisse at, fere legem qua prohib'
retur Omnis coitus piet ter uxorium, quia
sic, vi; una alterum sequebatur, quod aut homine 'abstinere iit se ab eo aut si noἀabstinete fit, saltim tali, secrete eo ire ne, ut nee alii homines sciret, & esse mitius malum ut dicit idem Diuinus Plato in
licite permiserunt seu tollet rauer utit c filatum meretriti ii, quomodb se dentidem uod his illara mei iiicit is si iiii puni bilis, cu id nec lege naturae luce Divina'.
122쪽
aut humana eolorari potest lege enim
naturae id no persuaderi potest, quia uiolentum est praeter naturam , secundum Aristo. in ii. . de bene. anim. ca P ultimo uiolentiae enim intentio non est, nisi ut
res moueatur contrario modo suae naturae. 3 C xl. commenta. . 8 8 elim tu rex tex. Natura n .no patitur coitu fi 'ri, nisi uolente mu liere 1 hine animalia id natura habenti, ut prius quam ad coetum accedant inuicem osculentur,& blanditis ad id inducat ut ut est uidere in colu bis, quae ut experientia Meet antequaad coitum pro dant inuicem osculantur teste Aristot lib 6 de natu .anima. 2. canes uero sexto mense postquam pepe
reIut coeunt nec antea canes mares ad
coitum sceminas cogunt, teste eode Ari-ristotieod. lib s e Eo licet ex aduerso dici potest quod lupi foeminae natura libi
ditiosae,& falaces, mares ad coitum ne quenter alliciant, inuitent, cogant, atqι puniant etiam nisi pareant, ut per eun dem Aristo. lib. 6 cap x. de natu anima.& tauri iuniores vaccam saepius legant,& pluries petant, ae superueniant uiso re suae aetatis,teste eodem Aristot. eo lib.
o. cap. LI. communiter tamen etiam generaliter animalia non coeunt nisi sp5-
te & non per vim. Et quod id natura necessario diastet alia ratione id elatum e si se constat, nam ius naturale, secundum Cicer proprie & recte, est ratio summa inlita in natura. quet iubet ea quae facienda sunt, prohibet quae contraria,& Apo sto ad Roma. v. hoc modo collegit: estingentibus conscientia factum accusans, uel defendens, est igitur lex. quasi dicat. Conscientia cuilibet indieat, num benean male fecerit, etia homini plane agressi, Sc indocto. amicitia enim uel amor qui ex contrarijs proficiscitur, dura est de aspera, & saepe vicissitudinem in uobis non habet, quae uero a similibus placida, communisque per ut iam, secudum
Plato. in Dialog. g. delegi. nulla igitur ratione persuaderi potest, quod lici te fieri possit uis merem ei pro coitu, dc quod id puniri non debeati inquit enim
idem Plato. li. i . in Georg ues de Re-
tho. quod inferre in uriam maloru om.
IsO nium maximum est, uom autem inferre iniuria est, ut l. lex Cornelia. E dein iur.3e ipsimet. iureseonsulti in l. i. E qIui aut elam. statue iunt habere locum illud interdictum , si aliquid factum est ν,
uim ab aliquo habente etiam ius faeie- di id quod facit, tamen propter uim illatam competit illud liuetdictum ι considerantes uim in seire non esse deserationi cosentaneum. Hiiic Diuiniis ille Plato. Dialo.io de Ieg. in principio inquit. communis lex illa de omni ui sancia tur, ut nemo serat asportet que rem alie nam, aut uicini re nulla utatur nisi possidenti antea persuaserit, hinc. n. mala omnia dependerunt, depende teque iam, Min posterum dependebunt Coitus enim ex mutuo amore, mutuave affectione ipypi uenit, nec est rationi consonum quod quis amate cogatur sit nolit, dicis, enim coitus a coeo cois, colui citum, id est si muliere conuenire secundum Teten. in
in conuiuium, uel de amore, in eryximaelii collau. nunquam enim ex graui, dc acuto dum discrepant, harmonia ecflatur. harmonia namque concentus est,c5 centus vero concordia quaedam, concordia aut ex discrepantibus donec discrepant fieri nunquam potest, quod uero
discrepat, neque est concors. concinere nequit. Quemadmodum Rhithmus exue loci ,& tardo antea discrepant.bus, postea uero concinentibus constituitur de quemadmodum humorib.medicina cocordia, ita uocibus musica consonat iam tribuens, amorem,co sensumque mutua
gignit & Marsi Fici. in suis comenta in
primo Epi st. de amore loques sic inquit si usque adeo liberum praetiosum esse
ut neque uelint neque ualeat alio nullo
emi uendi ve pretio, quam seipso , quod intelligens Plinio in Panegirico , ha-bcs ait anticos , quia amicus ipse es,
neque te ut alia subiectis, ita amor imperatu, neq; est ullus assectus tam erectus,
liber. nulloque subij criugo patiens α
123쪽
dominationis impatiens, nec qui magis uices exigat lege etiam diuina id persuaderi no posse, sat habes ex pdictis, lepe etiam humana nee id rationabiliter fieri potest. sv Concordia enim omnia recte si ut, Se in una quaq; re concordia requitic, hinc Marsi. Fici. in commen. Plat. in c. 3. sic in
inquit, Accedit quod artifices in artibus singulis nihil aliud quam amorem
inquirunt de curant. Quid enim aliud medicina considerate, quam quomodo humores quatuor corporis amici inui-eem fiant, atq; permaneat λ Quos cibosae potus, cateio'; uiuendi,aut meden di usus amet natura atq; requirat inpimnastica etiam exercitatione inuestigandii, qui corporis habitus, quos exercendi modos; quos gestias amet, & postulet, in agricoltura quod solum, quae semina, qualemve culturam exigat quisque colendi modus a singulis alboribus dirigat ui idem in musica obseruatur cv.us artifices, qui numeri, quos numeros, aut magis, aut minus diligant, inuestigant, ij inter unum ae duo, atque unum de septem minimum amorem inueti iunt inter unum uero, tria, quatuor, quinque, sex, amorem uelle memorem reperiunt , inter unum & octo uehementissimum , i I uoces acutas Scgraues natura diuelsas, certis interuallis & modulis libi inuicem magis a mi eas faciunt: ex quo almonue cona positio, & suauitas nascitur. tardiores etiam
motus Se uelociores ita inuicem tempe
Iant, ut amici potii sinum fiant , Sc thi. thmum concinnitatemque exhibeant: inest sidelibus, de elemetas quatuor, amicitia quaedam, quam Astronomia consideraι. idem in caeteris ait bus coniectari licet, atq, summatam collud cre , amore in ornuibus ad omnia esse omnium Autorem , seruato temq; existere , Scartium uniuersarum dominum & ma
amorem reciproco omnia reguntur, noni,& uiolentia. Quarum satis desecer ut
iure cor sulti non punientes eo qui non amore,concordia, oc circa natura omniurerum quaerunt per uim meretricis ad coitum attrahere, eum etsi omni iure esset permissum, meretricium, non tamen
est permissa uis Assiict. noster. in constit. omnes nostri, eonatur defendere tuti; consultos, de plures rationes allegat potest tamen dici, qu5d non est uerum Piure consulti permittant uiolentiam in seri meretricibus, non etiam uerum est non puniant. Nam tex. ini uerum solum decidit non commitit furtum per eum qui rapuit seu celaverit meretricem libidinis causa, & est ratio, quia princi palis intentio rapientis nou iuit, ut committere surtum. sed potius ut libidinem expleret immo dicit tex. diuertendo ad alium casiam,m si effregerit fores domus meretricis,& ri res, no inducti ab emin-getes fores, surati fuerint res meretricis non tenetur ipse effringens fores de sui to, &est ratio, quia non ipse commisit& si emtegit fores, no ideo ι fit egit ut furtum committeretur, sed ut libidinem expleret cum meretrice illa, Demum te T. redeundo ad primum casum, dicit an teneatu ille qui abscondidit meretricem
causa libidiuis lege fia uia qua tenetur ille qui celauit hominem liberum , uel teneatur de ui & respondet text. quodno tenetur nec lege flaui, nee de vi, pri mo de lege fauia, quia non occultauit, de celauit illam meretricem dolo malo, sorte ut sui luetu faceret prout tunc locum habet lex illa, secundo non tenetur deui, alia poena qua infami , in qua in currit ex hoc facto, satis enim in re consulti potauerunt hae poena infamiae esse punitu, & merito, quia poena infamiae est maxima paena, na melius esset alicui mori, quam dulci ssimum famae honore perdere, ut ita dicere solebat Ludovicus Cto Ilus Francorum Rea Parisiorum, te stante Guliel .de Benedi. in repe ca. Raν 1ss nutius in ue ibo mortuo itaque testat re et primo nu. 312.& refert Gaguynus lib. 6. de salust. in Catilinario. emori per uirtutem praestat. quam uitam miseram
atque in honesta p dedecus amittere dc idem in Iugurtin nihil metuere qu debet, nisi turpem famam infamia enim
124쪽
est similis morti, secundum Hugo. ut re fert Bar. in l. transigere. C detrausae. cum infames mortuorum loco habeantur . l.
t , quidem filium si de bonorum posscon. tab. unde si in l. nec timore. Equod met eau dicit t. morem infamiae iusium causare metum,& est texi m l. isti quide. 6 pen .cod. tit sima autem euacuata, sinlius Dei est, eam restituere, secundum gl. in c. ex tuarum de purga. eano. Et licet
Princeps possit desectum infamiae tollore , qui est de iure politiuo , de non natu tali, non tamen infamiam tollit, secun-ἐu Bal. in I.Cassius. . col. V de sena quia infamia salti quae remanet, est irremediabilis , iuxta illud Gelalij Papae dieentis, quanquam animas per poenitentiam saluare possimus, infamiam tamen abolere non possumus. fillam infamiam de Iacto apud bonos & graues restantem , ut elare decidit Tho. in a 2.q 68. artic 4. quia non bene detegi sordida fama valet , etiam per Baptii um propter quod
in c. 2 de pur .can. dicitur quod qui tuam famam negligit, uidetur negligere vlta. Immo alias sibi ipsi crudeliseisse videtur. e. nolo. in .q l. nec mirum est , quod si cie. c. 7. dicitur in melius est nomen bonum, quam Ungueta pretiosa,& Bal. in l.
I A.de conla.dicit, v famam bona qua multi populi amant, est thesaurus hominis inextimabilis; de iocundus,& si eut lilium dat suavitatem odoris,dc sieno minor est amasio famae , quam oculorum iuxta illud Proue r. is . lux oculorum lς-tificat animam, famam bona impinguat ossa limmo maior est famae perditio,qua perditio oculo tu, ut inquit Tul. in Orat. de resposis au spicum , miserior inquit es eum in omni fraude oculis caperis. quam ii omnino oculos non habueris. Nempe illi fraudant, & fraudantur, &refert Tertul. V Democritus Philos illius ob hoe, ne incidet et infamia, Oc ossibi eruit, eo φ mulieres sine concupiscentia non ualibat aspicere, pio quo facit illud Ouidij x. Tristium. Heu mihi cur uidi, cur noxia lumina flexi ὶ pe catumque oculos est habuisse meum. l&multa ad propositum habes eu mutat E dicta per Gulielmum de Benedict. in loco
supra citato, & ce non est uerum diceto uod ex illo textu probetur, non puniri e uiolentia inserens uim meretrici, ipsi enim Iureseonsulti ad imponendam illam infamiae poenam, sortὰ moti suere
ex lege quam tulit ille diuinus Plato ut
supra retuli quatenus uolebat accedentes ad aliam mulierem quam uxorem
a, ii hoc probaretur inter infamesentur. Nec refert di cere quod per illam poenam infamiae non esset satisfactum meretri ei oppressae, ut dicebat AH. quia respondetur quod sice si e t dicenda in qualibet pcena corporali, sat enim est, per impositionem petitae satisfieri Reipublicae. Praeterea nulla satisfactio competit meretrici,no ex causa uiolationis, ea iam uiolata est,no ex ea uiolentiae, quia nulla ossenso in personam i psius mere
tricis facta sint, sed tantummodo prς supponitur suille supprestam,& si absconditam & celatam causa libidinis, dicebat Matthesilan singui. ioq. inci p. nota Vnu, quod solet vulgares,quδd tales detinentes meretrices inclu las tenentur sali i mactione iniuriarum, sed Paul. Gril. in tractarii de poen ona coi. in nona quaest ria. 1s .reprobat dictum Matti iesila & meri-i Is to. Vtcunque tamen sit, hodie in re gno hoc Neap. inferentes uim meretri cibus capitali poena plectuntur, ut habetur in constitu. Regni o innes nostri, de Iss uiolen. mere illata. Nec tantum scor tum meretri enim que publieum Iureco- sulti permiseruiit, aetoleraverunt, sed et Principes C Eristiani Ponti fiet sue hodie permittunt, atq; tolerant, & meretricib. priuilegi ac siceisset ut & in dies cocedur.
Is s Vt est uidere in Regia Pragma seq.edita per Regem Perdinandi m primum qua prouisum suit, quod ad hoc ut meretrices publieae indebit ἡ non grauentur,
nec uendantur, aut pignorentur per eo Ium laenones, eis a quacunque persona
non potest mutuari ultra ducato sex pro quavis causa, & hoe etiam cum licentia Regentis, & non aliter di si eontra facta suerit, qui id patrauerit amittit id quod mutuo dedit aliave poena arbitratia Regi plectitur,& sie uides in quanta protectione tolerantia re suerunt de se a me
125쪽
retrices penes Christianos Principes. Is 7 Item in eodem Regno Neapolitano
expresse statutum est , quod si aliqua publice meretricatur, non potest de huiusmodi crimine fieri accusatio , sed cessat actu satio in tali erimine, ut habetur in constit. eiusdem Regni inci . quae passim, & intelligitur constitutio illa tam de ipsa meretrice, quam de accidentibus ad eam , quia loquitur generaliter, quod ibi ius eriminis accusatio cessat .
I98 Non tantum apud Principes Christianos post Christi aduentum meretrices suerunt toleratae, sed etiam apud Pintres Sanctos vetetis testam et i, ut legitur de Raab Hieri contina , quae seruata fuit per Iosue, ut non moreretur, ut 6 & secudo Ios. & demum coiugio copulata cum Salamone, ex eaque Christus nasci dignatus est, de quo meminit Gratian. 32. quaest. l. p. integritas,& de Gomer filia Diblaim quam postea in uxorem duxit Osea Propheta,ut Ose. e. i. & habetur in d e. integritas, Sc de illis duabus meretricibus disceptantibus de filio mortuo co
ram Salamone, ut legitur Reg. l. c. I. Iol ierant etiam meretrices summi Pontifices ut habetur in d c. integritas. Permiserunt etiam Iurisconsulti concubinarum, ut habetur in toto titulo de concubi. Id etiam permiserunt ImperatOres , ut habetur in l. prima. C. eoaena tit. a conciario sensu , ut tamen licitus &approbatus esset concubinatus plura re. qu r. bantur . primo quod si talis mulier cum qua non committatur stuprum. l. I. xoo 6 i. si eodem. N ex consequen ii. Nec uligo nec uidua honestae uitae, poterit esse concubina, quia cum eis stuprum committeretur, ex hoe enim multi decipiuntur, credentes sum cere ad apyr battonem concubinatus, quὀd sit solu tus cum soluta. Dicebat tamen Iacobus
de Belui. in disputa. incip Regia constitui: ne, ς, si a principio interiaevissct protestatio in uelit ea sabete in c5cubinam, uel quod diu cohabitauerint, quod tune purgatur uetus stuprum,& praesumitur concubinatus; sed in contrarium alguit
Do. Lud. a Satalis in suo tracta. de n Iur.
Lb. in b. de concubi .d.cens quod rostqua
ab initiose: idelictum, ex sola cohabita
tione n5 puigatur, sed augetur. c. nostra tes . extra de consan.& assin. Item quia talis consensus concubinarius a principio
debet interuenite, item debet esse cole
sus manifestus; nec dicit obstare glos in
auth. qui b. m aenatem. te. s.cos. colla tio 2. quia loquitur alio casu, quado constabat quλd uoluerunt contrahere matrimonium, demum ipse dicit pro ueritate esse aduertendu, quod is qui dieit concubinatum interuenisse, sundat se ex tacito consensu praesumpto a lege, Se sie aut allegans hunc tacitum cosensum probat solum diuturnum echibitatione, & hoe non est sussiciens ad praesumendum nouum consensum , sed bene praesumitur antiquum durare. l. in uerbis s ultam. T.
de praecar. Si uero probetur quod diu se gessit pro concubina eo sciente & patie-ie, dc hoc secundum cu .sefficit, nec eo
casu putat admitti probationem in con
trarium ; & hoc casu potest saluari opinio Iacobi de Belui. nec obstat quod ab
initio debet intei uenire consensus, quia illud est veru ut ab initio dicatur concinbina; sed ad hoc ut postea transeat in co-cubinatum, sussic t quod postea interueniat. Nec etiam obstat q, debet in te tu
nire manifestus consensus, quia mam se-stus dicitur etiam ille cosensus qui pi cedit ex piς sumptione iuris .l. manifestὰ.Η de iureiuran & cu hac opinione piransit. Alber. uero de Rosa. in tu br. fi eodemti .dieit quod si praecessit protestatio, siuest uirgo, siue uidua est concubina licita.& applobata per tex. in i in cocubinata.& l. illibere. st de ritu nupt. ubi pergio. Scideo liberi sunt naturales ,& ita uidentur omnes transire quo aὸ istud caput.
uando praecessit protestatio. sed quano sola diuturna cohabitatio interuenit
nihil. dicit Alber. de Rosa.& lixe haesit tio est maximae importantiae , quia sipi sumitur e5cubinatus, fili j qui nascuntur erut naturales,& per coseques essent
capaces successionis patern q,reperio Aleiat in tracta.de praesumption. in secunda regula in praesumptione quinta din tem quod ex cohabitatione Mon prae sunmu L mauam ovium, sed potius sol niscatio.
126쪽
eatio, per ea p. aliter. o. quaest. s. secus de iure ei uili , & praesumitur talis fornicati O , quae concubinatum non faciat, sed stuprum; & est ratio secundum eum , quia ad hoc ut dicatur cocubi natus multe requiruntur. Et propterea eon eludit fixor lios natos dici debere spurios, S uocinaturales. Nam ultra cohabitationem requiritur consensus concubinarius ex-Pic uas, si mulier est ingenua Sc honestet
vitae.l. in concubinam. U.eo. tit. 6c tacitus
seu praesumptus , quando uou est libera, έeu non honestae uitae, item requiritur quod non sit talis cum qua comittatur, adulterium, nec incestus ex affinitate, i te quod lit unica, Se q, in domo fuerit reteta, te requiritur P mulier sit talis,m possit esse uxor, ut latὰ eos gerit Do Ludo.a Sar. ubi supra dc Alcia. in loco proximὰ allegato, dc sic conclud: t q, ex sola cohabitatione non praesum tur comba natus,
de per cosequens filii nati censendi sunt spurij, & non naturales, & secundu Dpinionem Alciati fit tolini de ei sum in facto Regio costio Neapo. In ea Nagnifici Domini Matthaei de Granita de Salerno eum Magnifico Alphonso Cauaselice, sed casu ille decisus per sacrum Regium consiliu erat minoi is dissicultatis, quia solum producebatur testamen tu, in quo pater instituebat filium naturalem, nam ex hoe solo in dubio eenseri debetor ille sit spuritus Sc non naturalis , sed ii allegatur concubinatus, de ad probanum uertficatur diutina cohabitatio est eo, aliud dubium,& pro huc relinquo e gitandum . iure veru canonum penitus concubinatus prohibetur, ut 3 z. q, a. per
totam,& q. s.& dc qua poena puniatur clerici concubinaris uide Io Bern. Diaet
. in pract.ctam cano. in uerbo concubinarit, circa istam materia plura alia potuissem cumulare, sed quia non est principalis materia nostra, idcirco praetermitto pro nuc, id an concubinatum potueri ut permittere Iurisco sulti habes ex praedio 3 dictis. Octauo furtum prohibetur ut Exod cap io. no surtum facies δc Deuteronom. cap.quinto & Leuit cap. decimo nono. Rursus imponitur petria,secundum subiectam materiam iei s atl ia a qui furatus fuerit hominem, di uendiderit, conuIctus morte moriatur, ut Exod. lcat. de si quis furatus fuerit,bouem,uel pecudem, de haec mactauerit, aut uendi. derit, reddet quinque boues pro boue illo, α quatuor oves pro una pecude, Sc si de praehensus suetit fur cum instrumeto professorio, 8c uerberatus mortuus fuerit, aduersus percu florem non dabitur eapitalis actio. Si sol. fuerit ortus su per eucapitalis erit in eum actio, omnino res det, de si non habet pro furto suo uend tui: si uero furtum manifestum In manet eius de praehendatur, sive bos suerit, siue alinus, aut pecus illaque uiua fuerint, duplum reddat, ne Exod. p. 12 de Ios ph. lib. antiqua. 4. c o dicit Q Moses Huet alias leges Hcbraeis datas, sanxit, ici fur
to hominis pCenam ei te mortis,qui uero aurum, aut argentum abstulerit, conde
netur ad duplum, qui iumentum rapuerit,damno quadrupli condemnetur; prettet bouem purum hoe enim quintuplusoluatur. item punitur . furtum faciens morte aeterna unde Zacha. c. s. haec est maledia: o quς egredietur super faciem omnis terrae, quia omnis sui iudieabitatur, ac glo ibi dicit aeternaliter damna bitur. Sc Eccl. s. su per furem enim est co- fusio,& pq nitetitia 5: Pau Cor. 6. Nolite errare, neqe fures neque auara Iegnum Dei possidebunt hinc Tobias αι. non licet nobis) tu quit aut edere exserto aliquid, aut contigere Sc Isaias ca.
33 uch qui praedaris nonne, de ipse pretia tis dc August. in scimo decem plagis qui furatur acquirit uestem, sed per- .dic fidem ubi tu eiu ibi damnu lucrun in arca, damnum in constientia de Seneca ad Lucit. Eps. 7s. nulli uero etiam eui rapina cessi t iceliciter recte durauit ga adium in polletum. dc Arist lib. 2. Rhetoricoruri. Cniuis fui malignus est j dc Cic. Ossic temo eap s. idc trahere aliquid alteri alterius incommodo suum commodum augere, magis est contra naturam, quam mors. quam dolor, de caetera
quae possut corpori accidere, dc Phoci-lides A furibus ne suscipias surtivum uiris depositum. Ambo enim lares, de qui
127쪽
in penulo male partum, malὸ dispergi tui de Sene ea de . virtv 8t iustitia Ab
his ergo in ei pe ut non auferas, ut ad maiora proueharis, Sc alijs ablata restituas, . Taptores quoque ipsosne alijs timendi
sint,cast ga,& cohibe. Sc Aug de uerbis Domini cap ao. ii in igne mittitur quiae si dederit rem propria in ,ubi putas mittendus erit qui inuasit alienam . ii cum diabolo ardet qui nudum non uestiuit,
ubi putas arsurus est qui expoliauit ex Hiero. in lib. Leuit.de quo 14 q si nemo qui . nemo qui rapit, moriens si habet virile reddat salu itur, si eos quoium sui tinuem re non poterat, Eces csiae uel paupeIibus tribuat & Fulgentius illud Matthaei omnis arbor, dc c quid recipiet qui alienum tulerit, ii semper ardebit qui de zo4 suo non dedit. Hinc Diacho Athenie-sibus legem tulit, qua fur cuiuscunque modi furti, capite puniebatur,de alia pleraq; immis seuere tinxit, eius leges quilui sebantur non attramento, sed humano sanguine s criptae ii on decreto, sed illiterato tacitoque Atheniensium consensu obliteratὸ sunt, ali)ique post modum
mitioribus a Solone conditis usi sunt, ut
inq ut Gellius tib i I. cap. 18 Solon auteirie sua lege in fures non mortis, sed dupli pina uindicandam sole existimauit, ut idem Get ii ubi supra decem autem uiri qui poli exactos reges in i a. tabulis loges tulerunt, neque pari seueritate in puniendis Omnium generum sutibus, ncque remi illa nimis temtate usi sunt. sed si rem manifesto pisbensiam,tum demum occidi permiserat, Si aut cum suta lium faceret nox est et, aut intei diu se t lo quando praebcderetur, defenderet ex caeteris autem furibus liberos uerberari.
eique addici iusserunt cui suturum factu esset. Si modo id tueri fecissent, neque se telo defendissent, seruos autem summam festi praehensos uerberibus assic ,dcα ὰ saxo praecipites dari . Sed puer
impuberes Praetoris albitratu uel berari uoluerunt noxamque ab hita iactam se
ori , eaque staria qua per lance in , de licitum, concepta iunt fetandὰ ae si maniantia forciat, uindicauci ut, led nunc a de cem uati Ialla lege disccni inest Nam sit ni iaquis super manifesto sutio experiri uelit
actio inquatruplum datur, in furiis coui ceptas . Item oblatis tripli poena est, alij deinde futtis omni b quae nec manifesta appellantur, dupli pinnam imposue Iut. v &C xl iusti. antiqua. lectio. lib c e. 6. Iesert Sabinus legi in Erulit sub his uerbis qui alienam te di trectauit, quum id se i mrito Domino facere, iudicare deberet surti tenetur idem alio capite, qui
alienum taeens, lucrisaciendi causas sustu terit, furti obstringitur, siue se it cui sit, siue nescit, dc qui iuruo uti furtum saceret imperauit furti eodem nandus es Authote Gellio ubi supra, fies direct ri1, ideli homines qui in aliena se caenacula dixerunt surandi animo, plus quam fures puniendi sunt, ut resert Pet Clin. lib. 17.c 8. in pus aut horitate Pauli iurisi
consulti,ubi de extraordiar ijs criminibus agitur Apud Batrianos qui pauca saratus, sputis dehonestatur talique igno-2os minia decoratur. Apud Atrios item qui minima surantur, lapidibus obluuntur Petrus Crinitus de honest disciplinali b s. e. t 3. status ut ait authoritate Bar
de sanis in libris de fato, de Pamphili Eusebi j , quo in loco contra Cald eos de s
2o6 todisseritur, qui Eusetalib. 6. Euange. praepara .e s. suddit apud Romanos vulneribus caedi , ab Euphratae uero fluuio usq; ad orientalem Oceanum, ait cuI Ndes, uel surtu obi jcitur, non magno mae-IOre t Crquetur, Scithae nihil grauius futto e si e censabant, seuerissimaque lege apud eos plectebantur, qui turbato gen
tium iure de possessione dominos eue terent. In liuib. a. inde quoque a rapinis velut contra hominum societatem, contraque Diuinum dc humanum lus , magnopere ab itinere , adeo ut ii quis uectis sal furatus esse capite luet et, in lyeia se cum construmam, ut si liber homo quirpiam fura ut libertate amitta seruus c satur esse, de mancipium , Gabinia lege turti ut rei usucapio, dc dominium inhibetui: Axiaca qui inter scytbicos popalos annumerantur, surali quid sit ignorant, ideoque nec sua custodi ut, nec alieris contingunt Pomp Mel. lib L. c. .Salynus. c. 23. apud seces lea est co titiai i,ns
128쪽
occidere, non fornieari. Barde sanes, querenti, Euseb. tib 6 prapa. Euan. c. g. Intpratias Draconis lcges, hoc& sanc ma erat, ut is qu stercorandi causa stercus bubu- Ium abstulisset, aut olera, capitis suppli-eio asti celetur, censuitque etiam surto teneri qui lumentum aliorsum qua quoviendum acceperat deduceret. Alex. de Ales. li 6. cap 1 Alexa det Saeu rus adeo vindex furtorum fuit, ut praete I Seueris sinas poenas , nullum raptor m aut se
rem salutationi ad milit, illosque velut nequissimos E conspectu sunt in Ouerit,& vide eo Eucolpius referebat, illum si unquam furem iudicem vidi iter, paratu habitisse digitum , ut illi ocultum erue re t , ad l itque Septim: us, tanti stomachi in fures fui ite, vicu quidam Siptimius Arabinus famosus crimine surtorum, &sub Heliogabalo iam liberatus Inter sinnatores Principem salutatum venisset exclamauit, is Numa, o Iupiter o Dij immortales, Atabinus non solum vivit, vexum etiam in Senatum venit, Drtassis etiam de iure sperat, tam fatuum tam stultum esse me iudicat. Aelius Lampridius in eius rata. Saraeeni in fimo de praehensos i.& 2. vice octingentis fiagellis mulctant, tertia manu, quarta pe de mutilant secundum Ioa. B he. lib. 2.
eapit. I. Theodorici Francorum Regis apud Baio arios, ita lege sancitur, sub ti. de surtis . squis libet aliquid sui atus suerit noue capita restituat, si vero aliqvid tulerit de Ecclesia vel ex cur te Ducis, vel
ex fabrica, ter nouem reddat capita,quia
hae domus sunt publicae, & semper pateres & si ncgare voluerit secundum qualitatem pecumae iuret : sur noctu Ino tem
pore captus in furto, dum res furtivas secundum portat, si fuerit occisus, nulla ex hoc hominibus quaerela nascatur , siquis a sui e nesciens aliquid compat
uerit, requirat certo spacio venditorem,
ruem si non poture it inuenire, probet
ecum sacramento, &.ti lii bus innocentem,& quod apud eum cognoscitur ex
medietate restituat,& sutem quetiere Dodesistar, et, ii furem coelate voluerit, peteias, de postea detectus suit laqua fur sit,
codemnetur. Siquis noctς velut die O A a
culte cubalisi, aut boue, aut ali iid animal occiderit, en auem,& postea probatusuerit tanqua surtiuu c si ponat, si aut casu occiderit, de non negauerit, cadauet
mortuit aecipiat,&ipsi intra Ie restituat, iquis tintinabulu de caballo furatus fuerit, vel de boue, solido cri ponat, si de vae
ea duobus tremissibus, si de minutis pe-cud bus tremi de cona ponat, si quis in alterius holtum surtum incia uerit tribus componat, ita& de pomarijs seruanda lex est, qui rem surtiuam custodiendam acceperit, quasi conscius furti, ita componat. Riboata una autem lege cauetur , siquis nesciente honiane furtiuam re iacius possessonem ita tioduxerit, & ibidein uenta fuerit. o. sol id culpa iudicetur: vel quicquid ei dam ui accesserit tantuna restri uat. Siquis autem rem furto sublatam sciens, receperit, in eadem culpa sit
qua ille qui furatus est: vi tradidit Plato. dialo la de ligibus. Se in principio sic inquit. Pecuniae furtum illiberale prose-
O est rapina vero turpissimum . nullus
autem fili Oium ι ouis aut vi aut dolo delectatus: quicquam huius modi unquam secit. Ideo nemo vela Poetis vel a fabulosis alijs homini b. ira decipiatur, ut credat si furto, aut ut usus sit nihil te turpe,
sed ii, Dij quoq, secerint, eo inmississe.
Nam nec vetuiti id nee veri sinite est.
ει qui praeter legem horum alterum facit , is nee Deus nee Dcoium est filius, lite legunt latori magis quam cunctis Ioptis cog'osceda sunt. igitur quicunq;
ui e nostro Grmoni patuetit stlin est, Scin posterum semper erit, qui contra fe-2 7 cerit: hac lege aicebitur. Si quis aliquid publicum furatus fuerat siue patuit, seu magnum id iit, pari supplicio puniatur nam qui iem paruum lustulit &si minotl vi, quam qui magnalia Iapuit, qua tamen cupiditate suratus est.& qui magnum aliquid inde remouit, ubi ipse non deposuerat, is omnino iniquus est. Lex igitur non furti patuitate, alie Ium minus, qua alterum puniendum censet:
sed eo sol sitan interelle putat, τ alter sit
insanabilis, sanabilis alter : si ieruus aut percgonus furti publie ac usa tu,& L5dem uariis sit, tanqua sanari quodam mu
129쪽
do posse videatur, quid pati dareue debeat: iudieio statuatur. Civem autem ita educatum ut ipsi instituimus, siquis pu bli eum aliquid suratum esse vel violasse e5uine erat, liue in ipso furto Ic lcelere sue aliter quomodocuque deprehenderit, tanti ram insanabilem mortas supplia 3 cio condemnamus. ) Consequenter ideamus nunc , an aliquibus calibus de Iocis surtum permittatur per leges , de an id licite factum videatur ita vel ne pdc primo videamus an aliquibus ealibus , & locis fui tum per leges per mittatur, de de casa ad casum videbimus iiii-
quid potuerit lie: te fieri in quo Geil.
lib i I. cap. l6. in quit Lacede moniis sinbtan,& actis viris v sum surandi fui ite perhibetur, idque a iuuentute, uou turpia lucra, neque ad sumptum libidi-n i p raebendum , comparandam ve Ora Ientia. sed pro exercitio disciplinaque rei bellicet,sactum, quod L futandi tolertia, & alluetudo acuet et, obfirmaretque animos adolescentum , de ad inlidiatiastas,dc ad uigilantiam, Se obrependi celaritatem. Sc Aegiptan etiam in artibus reperiendis, solet tibus,3c in cognitione rerum indaganda sagacibus, surto Oinnia licita fui ise& impunita, ait ide Gel. Vbi supta de mente Aristonis Iurisconsulti , describit Diodo. Siculus lib. a. rorum antiq. c. 3. lea de saribus apud eos solos hae e erat iubebat namque eos qui
salari volebant nomen suam apud Plincipem Sacerdotum scribere, atq; euelli gio surtum ad eum de seire , litui literribus res surto erepta erat, apud eun em rei sublatae tempus, d em, & hora scribere tenebatur, hoc modo facilὰ a uento sulto, qui re nramisisset, quan hamulctabas parte, quae daretur suri sit his esse legis durit, cu impossibile esset fa ta prohiberi, potius alicu:us portionis, quam totius rei amisse homines iaci
Iam pati, dc Dionisius Senior cum sceleris conuicios grauius puniret, illos qui
vestes surabantur impune dimittebat secundum Plu. in Apophlegma. fami Mercurio Charidore rem diuiuam facietes , volenti de surari, dc Iatrocinari permitteban t, secunda Pluditi PtobIαPet sis Et videtur lege permissam surari, nam qui
apud eos rapto Uuerent cardaces vocabantur, quia carda uirile ae bellicosum - signat, secundum Strabo. libr. 1 f. quod
refert Coelius. lib lo. αι. de ut author est idem Coelius. libri Io. c. i. apud Lace&monios, ligna de Olera surto quae tantur,
quod liquis per incuriam de praehende-tec flagiis insigniter assiciebatur, ceu ne gligenter inepteque furari uideretur,si Iantur, item ex cibarijs quicquid valent, de ut tellatur Xenoph. lib. . de Cyri .mino expeditione eius vero negationis caram . nobile exemptu deleg teum Le nis Catulam quidam satri putilat, de inuoluiiset pallio, eiusq; ventrem virgibus, Sc dentibus sera discerperet, latendi studio pertinax ille silentium seruaret, ita perrexit, tinde interiret . latini irem rapto v ruebant, ut Virgi. nono Ae
Canitiem galea praemimus, semper
Couc ctare iura pdas , Sc vivere rapto. a E nc stratibus autem Marcellus lurisco ritus rurauit farta domesticano est e publice vindicanda, nec oriri acca satio item in eis. Si leuia sint ut adnotatum reperitui in l. io stor uti. de poeta. l. respiciendu 9 furta domesti ei, de diei eleue, uel maget rem lecuari qualitate personaru, ut scri Bar in ilich. g. furta.& uoluit Ang de Areti in lib. male in uerbo, de
ueste ecteste abstulit tame Proue ibIO. e.
18. scribie qui patie de matre suade praedatur dicitq; id no elle trai gressione Sox locius est hominis Grassatoris. Sed inspposito nostro, puto hodie in Regno hoc
Neapoliti furtum magnum dici debere quando excedit ducato sex, quo casa tuein Regno ipse reputa ut furtum magna adeo v pio eo habet locum poenam Osetis naturalis, ut habec in e. regni ad hoc mi ostru, prout ita considerauit. Alex. incos. 13 s circa primum dubium in i li.
de per eadem verba consuluit Caepol. consilio. 2 magna sce ac generose Praetor, sed uide Boer. decino. II 6. a. par te numero 7. de omnino vi de Casta. in consit. Bur. in tit. des iustices, tu b. sol.
II 63. nume. 37. ubi Pt e. Nec absque
130쪽
eat one H statutum fore arbitreris , quia/cum surtum domi sit factum,&pater δε-m i lias sit dominus eius est pro libero arbitrio, familiam gubernare castigareue, atque punire domest i eos suae domus, ut inquit Arist. in lib. E cono. et primo quare non esset consentaneum, publice domi facta uindieari, uindicatur tamen ab ipso patrefamilias priuatim in domo, ut dicit lex in d 9. furta domestica sic q. eo casa non permittitur surtum nee impunitum dimittitur . sed puniendum remittitur ad patremfamillanus . Vlpianus autem libro it . morum sub titul de alee tu.& alea permittit furtum in domo receptantis ludum , & ibi declarat Bart. de Alberie. a Rosa. qui id ea ratione factum aibittatur, quia ludi sunt ualde exosi legibus , dc Angel. ab Aret. in libri
male. in uerbo metitor de mal. da. a. colum . in fin. dieit id procedete si sultum sit factum eo tempore quo ludebatur, n6
alias, Zc dixit unum uerbum Gramma. in decisumo. numero 6. Se uoluit Par. de Put. in tracta. de tu. in uerbo retinens, Scx Iα Costa. in eo. tra. de ludo. Sicut enim
aliquando lex permittit oecidi aliquem propter aliquod eius crimen seu delictum , sic in casu isto permittitur surari impune , contra eum qui ludum retinet in domo, cum ludus crimen sit textia is x Bar. in s illud uero in l. constat. florum . Et adeo ludus crimen est qdod dixit. Bar. in d. s. it Iud quod stante statu eo q=bannitus propter crimen possit impune offendi, si aliquis erit banitus propter ludum, potest licite, de impune o Diandi,& refert de facto uidisse seruari Pi-B δη sis. Non enim dat Deus , ludere. sed
diabolus secundum Ioan . Chri st. in ca. Blatthaei. l I. Hom. .a ludo enim infinita mala proueniunt ut supra dixi nimirum igitur si licitὸ permittatur furari in
domibus retinentium ludum, cum retineant quid reprobatum , & diabolicu, &id fieri posse ostenditur; nam supra di-elum est communi sententia scribentisi, ιν quando ius diuinum non praecise aliquid prohibet, sed reperitur aliquando super eo dis pensasse, tunc licite pos
se ius ciuile disponete,de disiciale super Ior
eo; in casu autem isto lieei furtu exprest e prohibeatur iure diuino, reperitur tamen Deum aliquado permitiise in odidgentium furati, ut Iegitur Exod. cap. I l. quando Deus praecepit ut filii Israelia exitu Aegypti acciperet mutuo ab Aegyptiae is uata argentea, Ec aut , & seciam tulerent de quo habetur in c. dixit dominus. q. q. s. pari ergo ratione in odium retinentis ludum ac ludentium potuit permittere fiartu fieri impune lus ciuile.
tis Sed utile est uidere an uerum sit distincte ludum esse prohibitum adco vin foto conscientiae peccetur ludendo ita , uel ne 3 de quo plene per stephan. Constati. iii suo itast de ludo. Se per Bea. Thomam a. r. ' ic8 sub titul de inode. eorporis,& per Marga Pbiloclib. ii cap. 7 de princ Philo. Mora ad ibi dicta pecv Io eos me rem rito. Item permissum censetur fimum rei meae, uel alienae aequiualentis rei meae, quando res mea reperitur penes alium Sc non possum per uiam iuris eana recuperare, iucundum glo. singu. in c. ius gcnrium .pima a d. st & uide multa per Tiraq. in trac. de ut O retra m prae.
nidetur uelle tex. In cap. 2.13 q. 2.de nota Innocen. in cap Olim .el prim O. extra de
Aquil de Alexand. in conti. III. cII capta mum dubium . primo Volu. de quo ple nὰ per Cassan. iii consuet. burgun. m titides iustices. 6 quinto. sol. 8. numero I 2. hine autem qui furatur rem piopriam, non peccat, v grauet eum qui aetinc bat illam rem,& ite non tenet ui ad relli tuendum, sed peccat tantum contra communem iustitiam, dum ipse sibi usurpat tuae rei iudicium iuris Oid Hie praeter millo, de ideo tenetur Deo satisfacere , & dare operant,ut se ad alum pioximotum si inde exortum fuerit scdetur, authore Bea. Tho. secunda secunda quaest. 66. artie. s. Et ideo non peccat contia communςm iustitiam si tunc furatur, quando pir via iustitiae non posset recuperare,stii scandalum euet ortum peccaret, in casu autesuperiori non est dubitandum licite po-