장음표시 사용
111쪽
Depcusserui , & ideo eonueniens est ut eorum caro virgis flagelletur, deinde suuntur culeo id est sacco rii, eis quia pater suit pioxima causa, ut si ij ad lucε
perducerentur, conueniens si mi liter tui tui qui ad lucem deuenirent propter pa retes, ad priuationem lucis propter mortem parentum redigerentur,& sicut caro parentum operata fuit tanquam causa efficiens ad eo iuna sornicationem, ira in eoium detestationem & vituperium carne anam ilis occidantur, suu tur culeo cucane,quia eanis & equus duo animalia
a diuino numine homini data suisse le-116gitur, pro solatio, fidii limum, cane dicustodem aduersus lat ronem lati ado Scretillendo, equum pro defensore, ut habito fessore gaudeat exilire in hoste, canis
enim communiter pro domino aduer sus latrones, siccarios, gras latores, homicidas, 4nsidiatores, sui es, & contra alias
quascunque feras saeuientes pugnare dignoscitur, atq; plures Reges eius bene ficio suisse saluatos, ubi custos honore-Is7 petrus est pcssimus occisor fuisse patroni. Massimissa Rex eo casu a multis citatur euidens exemplum, cum hominibus custodiendum se non erederet, canum custodiae se permisit quo tu latratu saepe latentium inimico tum euasit insidias,& venientes in se aduersatios logὰ ante perdidicit ac cauit, atq ; eoru beneficio pluries euasit uncto t. Quinimo homines inter heibas dormieutes, non raro canes ne serpentes os ingerdiantur ob seruant 1, notat autem Pli. lib. 8.α O. ubi
de colophon js non iniucunda recenser, videlicet in magno studio canes rei hellicae gratia instituebant,adeo ut ex illis quasi cohortes quas da instiueret, 'uet in prima acie certarent mira quada ferocitate, nec unquam pretium detrectaret. hi in nocturius cogi et tomb. saepe victoriam eis prabebant. scribunt et veteres, Regem Garamantum per seditionem regno expulsum a ducentis canibus, quos venat. onis gratia aluerat, si isse restit
tum, cum mira ferocitate contra repugnantes saeuirem, iterq; per hostium euneos patefacerent, donee eu tu tu in Re
st . b. diutius regnauit Hiae in cimbrico bello cotta C. Mariu pro ditis sitis atrociter pugnare canes, cimbrotuq; eadauera custodientes nunqua abigi potuer ut,
sed eade mira sedulitare custodu bat, leui tutius illa a setis alitibusq; defende-iet, palustiis illi e passim retustis inserebant , ei stodias inter se partitas vicissim magna di ligentia obse ruabant, eanis latratu interfectore Diti sui in silua ocelsi
in urbe prole euturus, dentib. laniauit, is
due crime cosessus sub toti uris se sociosque sceleris prodidit, lege interimedos. canis adulte alius scibitur diam seu longe distat: b famulis insidiose petitu , usq;
quo accurrere ut, de sendi sie . Fides ea nurn hoc et notatur Lilimacho exhibita , in unus eoi u mortuo eadaueri c5buredo
facto eiulatu de gemitu, euctis spectanti
bus ignis se se immisit. Et ide fecisse Hieronas Siracusanoru Regis cane, Pli. ait statur. Ite canis mortuo dilo se fame ta
diu macerat, ut pariter tu eo moriatur.
canis et in Romanis historijs repertus est cibis portate ad os defuncti heri ,eiu Groe corpus in Tiberim proiectu ad natao suli inere uoluisse,& haec Pli Ita quoque cum a diuino numine datu sit, ut parentes pro ipsoru s blatio,auxilio, tuitio. ne atq; defensione filios pariat, feraiq;
cum contrariu euenerit, ut ab ipsis occidantur, aequu est, ut & ipsi oecidantur ab eis in qui b. magis sidendu esset. Et se aeanibus, si eut& ipsi parentas oecisi suerint a fili;s, in qui b. magis considendum erat. hinc canis apud Aegyptios hac r ne adorabatur, ut refert Blondus in I i. t. de Roma triun phante, suuntur et ipsi parricidiae non solii eii cane sed et eu viperasia partus viperinus in dissolutione materni uentris propria matrem occidit, Ecideo ad denotandum quod filius pare is a tes proprios occidit assimul ado se ui perς suitur in uipera,& et quia vipera & canis quam in axim E insidiantur ad inu cem, ut eorum morsibus & insidiis mis rabiliter patricida interimatur, suitur et cum eo simi a, eo quia nulla bestia qua tunc auque clomestica, adeo grassatur iua ' infantulos . ut simiae di magnis accipi
res, qui aduolant cumbuis ungulasque
112쪽
eam sortiter imprimunt oeulis de narib. pro liu, ut vix euolaturi eximant, & quia parricide occidendo parentes vel e contra, imitatur vestigia simi et quae proprios filios oecidit, ideo ad id denotandum tactum est, ut simia parricida ipse Oeeida tur, sta simia, canis, & vipera sortiter ad inuice pugnat. suitur et eodem culeo gallus gallinaceus ide enim est dicere gal- Ius gallinaceus,quod gallus limpliciter, aut gallinaceus sine adiuncto, na gallina oo ceus adiectivum fgnificat in ex galli. Dis est, ut pullus gallinaceus. Varro de re Iv. lib. I. c. 9 gallinaceis enim pullis bis deni dies opus sunt pavoninis, ter noueni, & paulo post si ova gallinis pavonina ibi j ei es , quum iam decem dies pa. non ina fouete coepit. tu deniq; gallina. cea subi j cere ut una excudant. Cic. 2.de
diuina. 4 . gallinaceum se l. & gallina- σi eeus sine adiuncto , id e q, gallus Plin.
lib. 37. ea. io s a lectorias vocant in ventriculis gallinaceorum inuentas cristat- Iina specie sic tib 8 c. I 6. Is gallinaceorum cristae,& Pau Aul. η 6 condigne et meus me intus gallus gallinaceus qui erat anni peculiaris, perdidit penissime.& Cic. .de diurnat. i Σ3. gallos gallinaee os i n eo loco sic assiduὰ canere coepisse sicq . non bene glo. in d. l. penul. salua pace exponit gallus itaque hae ratione etiam culeo suitur, quia sicut gallus semetipsum suo cantu & voce prodit, ut scribit Ola. Gotho. Archei. in libr. de gentibus septentrio. lib. de Auib. cap. 34. a & parricida oecidens patrem semetipsum prodit;& ea etia rone, ut magis illa animalia omnia adinvicem sibi ipsi contraria, insidientur vitae parricidae demum iii profundum maris aut fluminis proij eitur parricidia ipse, ea quidem
ratione, ut sicut indignum patre siemetipsum secerit, ita & corpus priuetur terra, nostra uniuersali matre, & ut elementis 362 careat. Sexto homicidium fieri prorsus an hibetur Exo. e. Io dc Deute .c s. demq; facienti b. pqna impon itur, ut Gene c s. quieuque effinderit sanguinem humanum, effundetur sanguis illius & Exo.c. l. qui percusserit homine volens occi
dere motae moriatur & ibi lii quis e i
sidias , ab altari meo euelles eu ut morte moriatur dc Leuit e. 14. qui percusserit& oeciderit hominem, morte moriatur
de numeri 3 s . si quis ferro percusserit, ocmortuus fuerit qui percussus est, reus erit homicidi j, Sc ide morietur Sc mare. s. Audistis quia dictum est antiquis, no
occides, qui autem occiderit reus erit i a
dieio 3c per Ioseph. li 4. Anti s. habetur percussus in lite, ubi non est ferrum, re pente mactetur, idem patietur,& qui possit, quid fecit, si uero portatus ad do .mum publicam qui percus lus est,agro . tet diebus multis, deinde moriatur, si innocens qui percussit, sanato autem illo, & multas expensas in aegritudine n.
ciente, restituat uniuersa percussor, quaecunque in vulneris sanandi te pus expedit:& quaecunque medicis erogauit .Qui muliere praegnante calce percusserit, si uide abortivii secerit mulier, pecunijs
iudicib. conden etur, moriente aute ea,
ex ea plaga,& ipse moriatur, animamq; pro anima cententὰ lege ponendam, e. 163 nenii parantes ad alterius internitione vel laesionem moriantur, hoc patientes quod erat toleraturi illi contra quos venenum probatur esse consectu haee ille. Et nedu apud Christianos homicidium prohibetur, sed etiam apud maum et ha-
nos, lege maum et his, inquiunt enim es
se ossietum diuitiae prouideliae nos ἡ medio tollere, tenentes satis abominabile apud Deu, fuisshq; secundum peccatum in mundo a maledicto Caimo ob inuidiam in persona satris per retratum , dcob id pro uero Caimum primu in in γnum condemnari debere in die treme di iudicij, de cum eo oes homicidas, qui pari maledictione, qua e Caim illaqueata sunt nec unquam alicuius voti copo
tes, vel silices aut laeti esse possunt, sed continue hoc scelus eos intus corrodit, Omilem qi colum quietem pertu ibat, de ut plurimum eidem moltis generi subijeiuntur. sanguis enim inter se isti semperelamat in conspectu domini, putantque et quod Deus homicidis non ignoscit, licet alijs ommb lit elementissimus, sed s sortuito, vel inaduer tenter, aut pro tui F a tione
113쪽
tione suae, personae, vel contra infideles aut ob licitum bellum quis aliquem interemit credunt Deum illi parcere, ut 36 tradit Ioan. Ant. Me naui. lib i.c 6 quieti. m c. 8. eiusdem libri dieit quod ho- . nix dae arcentur ab ossicijs de templis
Apud AEayptios, si quis spolὸ aut libe
ru, aut se iuu occidi it et morte danabatur non sortunae conditio, sed conliliu facti pendetur, homines a scelerib .deterrebatta simul uindicata se tui morte reddebantur liberi securiores, patrib qui filios occiderint non erat pςna mortis indicta, sed trib dichus noctibusq; continuis edictu, ut circa dcfuncti corpus assisterent, ubi icia et custodia astante, non enim ruum putabant cum pi tuari vita, qui vitae fit in author fuisset, sed potius conti nuo dolore iactiq; p nitetia affligi quo
caeteri a simili facto auerterentur, parricidis exquisitam imposuerunt punam, naarticulatina praeacutis calamis caesos, iubebant uiuos supra spinarum acerum comburi, maximum inter mortales iudicantes scelus, ei mortem per vim in sese reta quo vitam accepistes, autho Diodo. ros ii cu in lib. a .rerum Ant. e 3 . Apud Graecos autem reserente Platone in Dialo.
s deleg homi ei da interfecti hominis
gratia anno integro Exul a patria, om
niq; regione procul vita ducat, sin vero qui interijt peregrinus fuerit a patria quoque peregrini annuo tre homicidia appellatur, hine legi si obtemperauerit, genere proximus interempto , qui utruparuerit ostendet, illi ueniam praestet, si etiam prece i pli reconciliatus, & aequus
omnino erit sin veto non obediuerat,
sed eu immundus sit,tepta Deorum petere saet i fieateque audeat, ve i statuto tepore uniuerso non peregrinabitur, genere proximus interempto, id iudicib. deserat,eumq; de caede accuset, de dupla oΤa
sumat ab eo supplicia: quod ii proximus
ille neglexerit, quasi scelete in ipsum re-Noluto, ipso videlicet ite repto, passione in illum conuertente, a quolibet volete accusetur, dc quin q, annos Patria carere cogatur. Si peregrinus non sponte peregrinu in ciuitate occiderit, de leges vote quoque id iudicib. deseratur, de si mi ister iudicetur, sin vero incola id fecerit, anno exulet uno quod ii peregrinus omnino peregrinu, siue incolam s ue ciuem
necauerat,vltra purgatione tota, Zc a re
gione in qua leges nutusmodi domi uantur,p Omne exulet vita:ae si e citra leges redierit, morte a legum custodib puniatur,& bona si qua possideat, p oximo interfecti it adantur haec ille ex eodem, α Platone in phaedro, vel de a7a habes pulchre quam pςnam patiuntur hon, cidae in inferno in haec verba st aute insanabilia quide peccata, sed ingentia eommiserunt veluti si qui cotra Patre, vel Matre irati puim aliquid secerim, sed plenitentia ducti eos in e tera uita coluerint,vel
ui simili quod da pacto sit ei in t homiciae,cos in Taitaru quidem necesse est cadere, sed ibi per annum comorati a fluctu ei j ciuntur, homicidae quid ε per eocitum parentum vero violatores per Pyrii blegethontem, postqua uero ab his de-ati lium imb ad palude Achelusia peruenerunt, clamat illic vocitantq; eos, quos vel necauerunt, vel iniurijs affecerunt,
suppliciter ; rogat, atq; depretcantur, ut eos permiti at progredi P palude ibique absolui,ac si impetrauerint, penetrant ii Ic5luc, finemq; maloru accipiunt, sin minus queat persuadere, referuntur in Tartarum, atq; inde rursus in flumina , neq; rhaec mala deserti prius cessant, quam ab his quos affecerant iniurijs, impetra
Nunquid vero potuerit, & possit Albquibus in casibus permitti homicidium roc concludunt omnes, quod cum eodem iure diuino non simpliciter dicatur, non occides, sed in aliquibus casibus reperi-I67 tur dispensatum, ut Exod. 22. legitur sit stringens sui domum, siue suffodiens
fuerit inuentus, Scaccepto vulnere mortuus fuerit, percu stor n5 erit reus sanguinis,quod si orto sole hoe neerii, homi ei diu perpetrauit, dc i pse moriatur. Et hoc prorsus seruatur apud Baioarios, apudio a quos si fur nocturno tre captus in fur to,du res surtiuas secu portat, si fuerit occisu s, nulla ex hoe homicidi j qtela nascitur. ita cauci sub atticulo de furtis, Edidetiam
114쪽
ctu surem domum suam ingressum interemit, mundus sit. ) Et nostris quoq; legibus permittitur furem noctiirnum oecidi, si parcere ei non potuit sine peri- cito perlong ocei dentes de rerum suarusicundu opinio. glo. in l. sutem E de si- eat. & multis alijs casibus reperitur perius diuinum dispensarum super homicidio, prout laia habetur per Doct. allega eos in principio nostri principalis quς-ssion is, ergo eu istud prcceptu no sit pretcisum sequitur O lex ciuilis potuit & potest dispensare super hoc. Ego autem iii hae re puto eonsiderandum esse, qd
aut quςrimus an indistincte possit pmirati homicidiu, ut rem licitam, & tunc ne gandum est posse permitti, dicitur en: m Matthaei. s. qui Oeciderit rEuserit iudi .eio , diruim est antiquis non occides . Ego autem dico vobis non resistite malos , eigo pro uita plo pN a defen/enda nec licet oceidere, item Paralip. 28 pro hibitus est David sedificate domum Domi rii , quia vir erat fundens sanguinem. ItemNu Es. surrexit phi nee s. dec. ibi didit Otige. dificauerunt Priorem popuIu Domino, tibi autem qui a Christo redeptus es , glaudius de manibus ereptus est in ergo non licet Christiano occidere, de hoe n O babet dubium, aut quaerimus ara possit permitti homicidium contra maleficos, de certimn casibus ex causa,& tune dicendum est quod sie, habetur enim Exod. ta. maleficos non patieris vivere) pr ceptu est igitur ut interficiatur malefici, sed prcceptum non est prς-cepto contrarium ergo hic non prohibentur occidi. Item is . ad Rom de iudici terreno non sine causa gladiu por tat . Dei enim ministerest iudex in ita mei qui male agit) si ergo occidedo maleficum, mi nister Dei est, non agit contra hoc praeceptum Item Bea. Cypri super illud Deutero t3 si audietis in una de ciuitatibus tuis dicetes, eamus serviamus Dij alienis . tuterficiens necabis omnes qui sint in ciuitate eaede gladi j cuius cepti Maeachias primo Mach. t. inter
se eit illud qui super altare sacrificabarior si ante aduentu christi haec praecepta
seruata sunt, quanto magis post aὸuenta Christi seruanda sunt quando ille ueniens n5 solum uerbis hortatus est nos, sed & lactis. Ite Hier. ad Ripari v. no est credulitas crimina pro Deo punire, sed pietas . unde Deutero. i 3. si frater tuus& ami ea, Ad uxor quet in sinu tuo dormit
damnare voluerint veritatem sit manus
tuas se per ipsos, Sc effundens sanguine ipso tu Ire ad Ro 3. nu Id iniquus Deus qui insert iram id est vindicta ) quasi di .eat, non, ergo nec similiter iudex si inseratur per ius ministerium. item ad Roma. urimo. dicitur, qui talia agunt di gni lunt morte Ic x. dicitur. iud: cium
Dei est in eos qui talia agunt) ergo secadu iudiciu Dei digni sunt morte &I3.dacitur. de iudice quod Dei ministet est ergo quos Deus iudicauit ad morte, debet iudex intersieere . de illos maxime perlege diuinam adiudicati sent morti, sicut dicis, in Luc. i9 inimicos meos 16s qui noluer ut me regnare super eos as ducite huc, & interficite.) sicque lex p
teli priuatis licentiam dare ut malefactores occidantur. Septimo adulterium inhibetur, ut originaliter habetur Exod. p. 2 o. & Deutero. s. no me Eliaberis. Rursus adulterantibus imponitur pinna Ex Od d. cap. 1o dc Deutero. capit. 2 I. si maechatus quis fuerit cum uxore alteritis, de adulterium perpetrauerit cumeoniuge proximi siti, morte moriatur.& michus& adultera & Deute. 27. maledictus qui dormit eum uxore proximi sui, de dicet omnis populus Amen γεc sapien. ea. 3. fili j adulte torum in
confirmatione erunt, de ab iniquo thoro semen exterminabitur; de si quidem longae uitae erunt, in nihilum computabuntur, de sine honore erit ii is smasenectus Sc ibidem e. . exini in is qui
nascuntur testes sunt nequitiae ad uet-sus parentes in interrogatione sua γ de Eces elia. e. 2I. mulier relinquens virum suu de statuens haereditatem ex alieno matrimonio , primo in lege Altissimi incredibilis suit, de secundo uitu situm de teliquit, tertio fornicata est, ex alio viro stat irat libi, hse in Ecclesia adducet', dein filios eius respcies, non tradent filiι
115쪽
eius radiees, de tami eius non dabu ni stur 7o ctum , deret: nquent in maledictum memoriam eius, & dedecus illius non delebitur Ite in Iosep blib.antiquita. e. q. Numer. capitii. s. Adulteri sinuiore dextio dii iuncto utroque putrefacto moriebantur in legibus Molaycis . Nun uid autem leges possint aliquo casu a-
ulteriun permiter & o mucs Docto. in principio notirae quaestionis relati uidentur concludere quod non, co quia adulterium est adeo de se malum, ut nulla ratio De colorari possit, sicque pei mitti nequit, inquit enim Aristo 1. sthico. 6. adulterium semper peccatum est, αdclictum, nec coiuidetatur quo ni Odo, de quo tempore factam sit , nec aliquomodo potest coloiam in adulterio autem dupliciter contra castitatem, de humanae gcnerationis bonum aliquis delinquit, pii mo inodo in quantum acce dit ad mulielem non sibi matrimonio copulatam, quod requiritur ad bonum prolis tr ducandae, al. O modo, quia accedit ad mulierem alteri per inatrimoniu17i copulatam, &lic impedit bonu prolis alienae iecundum I. Thom. 2.1.q 9. cap. 33. aitic s. de patri luxu. inquit enim Isido ius in Epistola elementorum . quid in omitibus peccatis est adulterio grauius iecundum nanque in poenis obtinet ἰqcum, quem quidem primum illi habent qui haberant a Deo, de si sobii Evixei im ioseph. lib an .iquita 3. cap. 14. dicit quod Moses inter alias leges, ad ui tetium omnino prohibuit sinlicissimuelle credens vitos circa thorum esse se euros , & ei uitatibus tui. ut de domibus exedire filios este veraccs, Nam inquit lato in suis legi .audacter manifesteq; dicamus no oportere, ut ciues uolita auibus multisque bcliuis sint peiores, pinui tos. enim gi gcs ipsa tum uilic mus inte- νε ac calle antequam prCcreandi tempus aduenerit uiuere, i d cum hanc aetare in attiget int, sceminae mali coniunctae ius ς sancta que in piuna perseuelantes amicitia, Icl. quam peragut uuam . hanc Aristo. E cono. i. c. a. nihil uero magis suum et sc uxoris, nec magis illi a uiro
praeliandum quam sancta ec intemeia ta
societas. Quapropter non deret homi nem sanae mentis, ubicunque contige rit semen exponere, ne de uilibus & insequis, similcs liberis legitimis procreen tur, ea quo uxor hono te suo priuatur,&flijς iniucia sit, ae sibi pio his omnibus dedecus in eum bit. 8e idem Arist. .l'olit c. io. inquit. coitus velo omnis alte rius quam conuigis, pinnitus lit in te id bctus; qua loquidem sit & appellatur c tua. Et ex hoc dicto insertur, q, si ab Aristo. prohibetur coitus alterius mulieris quae non sit coniux, ergo quanto magis prohibetur coitus puel orum qui merito ab eodem Atli 7..Et hic. 8. de r. P. 7.& 8. vocatur libido irrationalis coitus. dc s. Ethi. 1 iube. lex ea quae iii sta sunt,& te
perantis, ut non committere adulteriunon flagitium sacere, non elle salsidicii & per Apost i. ad Corinth 6. erit pars eorum in stagno sulphure, dc igne utentii & Oseae. 7. omnes adulterantes qualielibanus successes. Et plura incommo da quae ex adulterio oriuntur, vide per Sil. nup. in principio operis, hinc loan, Christo si inier. de vel bis Esaiae vidit Dominum homil. 3.in litera L. N M. nouit dc soloimon inquit peecatorum liseri
men qui furtum cum adultello conserens, sic alicubi loquitur, non est niarum siquis depraebendatur in sututo, sutatur enim ut animam expleat esuriente . sed adulter ob inopiam sensus, exitium animae suae conciliat,& illud inquit, peccatum est, sed alterum minus, alterum
ius, quod alteri pinbuerit occasione peceandi fames, Alteri omnis adempta sit excusitio Verum hie quoqne dixerit alias compellitur naturali concupiscentia. at non permiti t elabi uxor, quae illi sese te obtegit, sed iustat eripies illi ueniam ob id enim matrimonium de huius legi timus usus permittitur, ne quid horia excusate possit maritus, hanc ob causam data est illi adiutrix, ut esseruerscentem naturam coerceat,& concupiscetiae fuctus
sedet. Itaque quc madmodii gubernator in portu faciens naufragium, haud qua suam ullam impetraret veniam. senacis eui conee sumsit quo lapsus effugia tamen aliena reis it ulmonia, aut
116쪽
ni quacunq; si minam curiosis aspicit
oeulis, habere quicquam posset quo semet excuset, nec apud homines, nec a. pud Deum, etiam si decies millies allegarit naturae voluptatem & paulo inserius inquit malum est surtum, sed adulterio minus, quamquam & ipsum est malum l& in sermone carnis concupiscentias ne sectemur. in litera. D quid semen taeis unde nihil es demessurus Qui netiam si messem seceris, ad ignominiam tibi nec mediocrem, futurus est fiuctus. Siquidem ex adulterio nascitur, di tibi dedecus, & sibi iniuriam pam, nothus e flectus & degener, adeo ut si vel amplo per te relicto patrimonio abundet , tum domi, & vibicis actionibus, tu in soto iudiciario ex adultera vel serua. natus honore carebit. quo item ipse vel vivens mortuus privabere, sin mortem obieris , extabunt tibi ad ignominiam
monumenta Sc paulo inserius hie postmodum idolor u seruitus emanat, cum plerqq. ut magis adamentar,& carmina machinatur, & vina saerifieijs sundunt, I x & amatoria me di men ta ,& alia nonnulla componunt. Cum hae tamen ac
tanta rerum eolluuione de seditate his ecdibus, hac demoniaca seruitute, quam multi sibi ad utilitatem e dere id neg iij aibitrantur de hi maxime qui b. v x res sunt, quod minus est ex abundanti
maloru& concursit tollerabile , de mox etiam veneficia non in adulteratam, sed in assectam iniurijs coniugem intentant.accedunt praeterea insidia plurimς, daemonum inuocationes, desumptaque ex mortuis vaticinia,quotidie dissenii oes,ac sine indue iis bella,& propinquo audiscordiae; hinc Ouid de arte amandi. . Nupta virum timeat, rata sit custodia
Hoe decet, hoc leges, iusque pudorq;
Et orat.lib. 3.carm Odae. s. Foecunda culpae secula, nuptias . Primum inquinauere,& genus de do
2 In patria in populumq; fluxit.
Turpe & adulterum medioeta b. haee eadem illi. omnia, quum saetant hilares, nitidi .
Et Tibull. lib. I Epist. I. Ah pereat, didieit fallere si qua virum
Et Hiero. matri Se filiae squi luxuriatui
vivens mortuus est, εc ferreas mentes libido domat) dc idem in Episto.eo quam
acerbus fructus lux utiae amarior telle,
crudelior gladio. & idem o ignis insecnalis luxuria, eui us materia gula, cuius flamma supelbia, cuius scintillae praua colloquia, euius sumus infamia, cuius ei rus immunditia, euius finis gehenna de Grego. in moralibus sex quo luxuria semel mentum alicuius occupauerit viae eum bona cogitare permittit. sunt enim
desideria viscosa, quia ex Qggestione
ritur cogitatio, ex cogitatione assectio ex a fictione delectatio,ex delectatione consensus, ex consensu operatio ex Ope ratione cosuetudo,ex cosuetudine desperatio, ex desperatione, peccati defensio. ex de sensione gloriatio. ex gloriatione
danat lo de Q. Moral. id e quaelibet alia fiant bona opera, si luxuriae scelos non abluitur immensitate huius eliminis obruuntur)3c multa quoque de grauita te huius seeleris describit. Tiraque l. intracta.de legi. eonu. in s. h. lib. nu a dc s. a s Circa poenas imponendas adulteris quam variae in diuessis mundi partibus sit statutum, pulchre habes relatum , per
And. Tiraque l. in eod. Io. it. l. in priri. dc
quae possint fieri eirca muxationem pse nae, satis ex praedictis perpendi poterit. 174 Nec credas adulterium solum hoc praecepto prohiberi, sed omnem coitum
prorsus vetari, atque inhibitum esse stias . secundum Augustin. omnem autem coitum per septe in disserentias nota. s. fornicationem, meretricium, adulteriu, stuprum, sacrilegium, incestum.& peccatu idomiticu & secundum Astesin sua summa. libro 3. titui. trigesimo primo potest addi octava disseretia. scilicet libiI7s dinosus eortus eoiugalis. Qui quidem coitus coniugalis secundum eundem alius est licitus, alius fragilis, alius imie tuosus. Licitus est triplex. s. uel causa lu-
117쪽
o a Q. Pet. Fosier. Prax. cens
scitandae prolis ad euitnm Dei, vel eputaredendi debitum, vel causa sornicatio.
nis vitandae. primus est theusebiae virtutis spietatis qui ordinat ad euitum Dei,
secundo iustitiae, tertio cautelae. dc in his dicunt omnes magistri, nullum esse peccatii, fragilis vero determinatur qui ex fragilitate peruenit, & in uxorem fagi . lena delectationem quaerit , quia D causa prolis, nec causa reddendi debitu, nec causa fornicationis vitand .e, sed cau se delectationis talis in coniuge,&inhoe dii tinguut magistri, nam aut amor
illius deletiationis praeponitur Deo, a postponitur, si praeponitur constat essem Ortale peccatum , si postponatur Deo, ita in Deus semper plus diligatur,& tuc
venialiter peccatur, impetuosus dicitur qui ea sola libidine proueniens metam .. honestatis,&rationis transcendit& si e semper est Mortale. Hoe autem quinq; modis contingere pote s l. primo si fit causa faciendae libidinis propter blanditias meretricias, secundo cum fit contra nam turalem modus , teitio cum fit tempore prohib: to,quarto eu fit in loco prohibito, quinto cu acceditur ad praegnante in partui vicinam, vel quae est in fluxu 176 menstruo. Simp icem autem fornicationem este peccatu mortale, hac sequeri ratione probat satae. Thom 2 2. qis q. arti. I. Omne peccatum inquit quod eo i.mittitur dire cu contra uitam hominis est mortale, sornicatio aut e limplex importat inordinationem quae vergit in nocumentum vitae eius, qui ex tali concubitu est nastitutus. videmus enim in omnibus animalibus, in quibus ad educatione prolis Iequiritur cura maris, desceminae, lineis non est vagus concubi tus sed maris ad certam scerninam una,
vel plures, sicut patet in omnibus auibus, secus autem in animalibus in quibus sola sceruina susscit ad educatione scelus, in quibus est va us concubitus, ut patet iis canibus de liuitii modi alijs animalibus. Mam festum est autem qd ad educationem hominis non solum requiri rut cura matris, a qua nutritur, sed multo magis cura patris a quo est instruendus de defendedus,& in bovis tam interioribus quam exterioribus promoue-dus,& ideo contra natura hominis est, tatur vago cocubitu , sed oportet quod sit maris ad determinatam scemina, cum qua permaneat non per modicum tempus, sed diu, vel etiam per totam Vitam,
de inde est quod naturaliter est maribus in specie humana solicitudo de certit
dine prolis,quia eis imminetur educatio prolis, haec autem certitudo tolleretur si esset vagus concubitus, cautem determinatio certae neminae matrimonium vocatur, dc ideo dicitur esse de iure naturali, scilicet quia concubitus ordinatus ad bonum comune totius humani generis. unde cu sornieatio sit concubinas va. pus, vapote pretier matrimoniu exl l lens, est contra nu prolis educandet,& ideo est peccatum mortale, nee obstat si quis fornicando aliqua cognoscens, sufficienter, prouideat proli de educatione, quia,
id quod eadit sub legis determinatione iudicatur secundum id quini communiter accidit, & non secundum id quod in aliquo casu potest accidere. Haec i lle .c gita si diei posset,quod attenta bac ratio ine concubinatus non e stet mortale ρος-ca. si, quando retineretur concubina in scemare concubinae, quod est falsum, natieet actus sit naturalis, qui est in coeun te sotnicatio modo, ad disserentia eius qui est colura naturam, nihilo minas in ut est peccatum contra naturam , peccatum enim est aversio ab eo quod eli lecti dum naturam in id quod est praeternaturam, ut dicit Dama. unde contra natura
dicitur dupliciter, contra naturalem c5 cubitum, qui est maris eum scemina, de hoc modo potest diei secundum naturam, alio modo dicitur contra naturam, id est contra naturalem habitudinem ad bonum gratia vel virtutis; 3c hoc modo dicitur peecatum mortale esse contra
naturam, corrumpit enim bonum naturae quod est specie, modi εe ordinis, secudum Alex. de Ales. par. 2. q. 6εmembis
secundo, ut infra videbimns, di inquit Augulti . in De utero. 32. c A. meretrices linquit esse de ad meretriees accedere Phibet, dominus quarum publice venalis
turpitudo est, in Decalogo aurem vix
118쪽
chi et nomine non uidetur hoc apertet ap-hibuisse, quoniam nix cha non uili adulterium intelligi sollat idem super Exod.
Caiatis Maechia etiam fornicatio d. caurinscripturis . sed utrum omnis fornic
tio maechia diei possis in eisdem scripturis no mihi interim occurrit locutionis
exemplum, sed si omnis Minicatio et iam chia dici no potest, ubist in Decal go prohibita illa sornicatio qua faciunt
qui uxores non habet cum sceminis, quet uiros no habet λ au inueniri possit ignoro , sed si furti nomine bene intellrgitur .omnis illicita usurpatio rei alienae, non enim rapinam permisit qui furtum prohibuit. Sic utique a parte totum intellagere uoluit, quicquid illicitὰ rerum proximi ausertur, pio secto nomine machi ς omnis illicitus concubitus atque illo Tum membrorum non digitimus usus
et prohibitus debet intelligi. Cur ergo
canones & leges permittant meretrici seu tolerant, i postqua ut uidere licet Hire diuino prohibetur,ut yeccatum mor
itale an id quoque licite fecerint Reere vς potuerit uideamus . di primo uide imus, quae primo mere ricia reperi jt, Msunt qui, dicunt, sicuti sunt Poetae, Venere hae e meretricia rς per i jsse, ut refert Gulie . a Bened in cap. Raynutius. in uerbo
duas habens filia nu..is. hine Augusti. in lib de ciuita. Dei. cap. 1 o. refert quod mulieres phenices ossetebadi deae Veneri de luero & fructum ex coitu ipsarum filiarum, quas in loco publicq prollitu γbant, prius quam maritarentur, & etim Cipriae uirgines ad lictoria mittebantur, 373 ut nauigantium uxerentur consortiota concubitu, ut se laturae castitatis thetlimamenta Veneri exolu sie uiderentur,
di Osuis nuptin qu*siui ste dotes in hoc
illam Deam uenerandam, di quae ex d bus geultu uenera dissima habebatur, nissolum apud Cipros , ubi orta & enutrita suerat, sed etia apud Romanos eo quod formosissima habemur, quae in tam gradem luxuriae pruritum uenerar, ut omne uecoris sui claritatem exebris sor nicatonibus,ut maculauerit: uiuendoque in P stibulo uoluptatibu etcbatur. to ti
ad Helenam de Venere loquens . In mare nil mitu. ius habet oI ma
Et in Dido ad Aeneam, i a mater Amorum Nuda eutheriacis edita seretur aquis. Et in Epist. Herus ad Leandrum, Quid timeas non est, auso Venus ipsa sanebit.
Item et,& equoreas equore nata uias.
Et hoc ideo seriptores dicunt, quia ve nus suit libidinis appetentior propter modum humidi, quod in ipsa erat quo
Deile ad omne formabuntur petulanti et Iso causam , at Plato in conuiuium uel de amore, in Pausanis collauda. fingit duas esse Veneres, unam quandam antiqui tum esse , & sine matre Venerem Coelo natam, luet coelestis Venu S, alteram uero iuniorem & Ioue& Diana progenitam,ex qua vulgaris communisq; amor Pi Ocedit, ex prima amor honestus & licitus , ex secunda autem is amor procedit quo praui abiectiq; homines amant, amant pota O Reminas non minus quam masculos & corpora magis quam animos, α sine mente homines , potiusquam prudentes .ad exemplum sane de-igili demum inhiant, honeste uero necne expleant, omnino non curant ut uerbis
eius utar idemq; Plato in loco de quo su pia in Ari stophani lauda fingit, princillio ilia hominum gem ras' isse non sinum quet nunc sunt mas & scaeniana, ueruet iam tertium quoque sui ne ex utriusque compolitum, Andioginum tune dicium& specie & nomine maris & sceminet sexu commixtum, quod quidem tertium genus in duas partes Iupiter se cauit,adeo quisque nostrum dimidium hominis
est, u tpote sectus, queadmodu pisciculi qui plectet uocantur, scisi ex uno G enficiuntur, qu rit autem sui quasq; dimidium. Quamobie qurcuq; ea vis Emiscui generis proprio sunt,q, olim Androginu uocabat, muli ros sunt,adulte Itaque ut plurimum ex his patiantur, ex hoc sanὰ genere metchos origine ducere incit,
turlus quς cuq; mulieres urio tu cupiciae
119쪽
atae quod And. Ale. in i massurius. ff.deueib. lig dicit,quod Solon primo mer
tri eum usum instituit, ut resert Hiero. Gig in trac .decta. tqst maiest. li. 2 q. 13. 81 Lege autem & canones quibus meretricia permittantur, seu saltem tolleretur: secundo loco uideamus, & licet iure diuino prohibeatur meretricia, ut Deu tet O. 13. non erit meretrix de filiabus
Israel, nec scortator de filijs Israel in &Augu. super illud Deute. dicit, quod ad eas prohibent accedere, quarum publice venialis est turpitudo,& hς sunt meretrices . tamen tex. iv l. si ea quς. C de adul-I3I te. uoluit non puniri quem de adulterio, si cognouerit mulierem, quae passim Menalem sormam exhibuit, ac prostitu- . ta meretricio more vulgo se praebuit, licet text. in te. si uxor 6. nec enim soli. f. eod. Di uoluerit teneri illum ae polle de adulterio accusari, lieet uenalis fuerit coitus cuius timore. gl. in d. l. ea quae dieit tex. illum ii si debere intestigi demeretrice eoniugata, sed de alia, Se licet ibi dicatur quod adulteria erimen eellat, dc se prima faeie uideatur text. intelligi de urorata, quia adulterium non ebiai- mittitur nisi in nuptam , nihilominus
intelligitur de stupro , quia quandoque unum pro alio ponitur, Id idem facit . I. in l. quae adulterium. C. eod titu sed miror gl. non aduertisse quod adult tisi est quid generale nedum trahendum ad
fornicationem, seu coitum qui commitIs titur cum uxorata te uirguae, sed cum
qua uis muliere de sui propito signi ea-
tu. Nam adulterare uel bum a nomine
adulter derivatum est; arte aliqua quidpiam pro ueco assimulare, atque ita rem sineeram corium pere, solent autem merces adulterari admixtione rei alicuius
quae uerae rei similitudiue habeat Plin. lib. ia. O piper lon psi facillime adulteratur Alexandrino linapi & Plau.Bά-ehid ς.34.3. adultera tereb. exteris adulterinum, de non eum esse simbolum, quotque in noceti ei dixit contumelias Adulterare eu aiebat rebus exteris in ubi interpretes,adulterare reb. exteris, id est fraudem ini jcere rebus aliet, is , adultera
Te etiam pertranslatione dii tu, ut aduL
terare iudicium pro eorrumpere. Ciere. de amici . 77. quum autem omnium rerum simulatio et uitiosa tollit enim iudicium ueri, igque adulterat tum amicitiae repugnat maxime. Adulterium quoque committere, quandoque signin caelatrocinari & fraudare, secundum Cicerone. r. Ossi c. i78. Adulterium etiam per
Metaphoram dictum se eundum Plini si tib s.cap 4o iuuatque ludere impendio,& lusus geminare miscendo iterum , Mipsa adulterare adulterio naturae , sicut testudines tingere , argentum auro con findere , ut electa fiat addere his aera, ut Corinthia. Eadem ratione dicuntur arbor u adulteria, hoc est insitiones. id e Ii. 17. cap. l. 8 ob hoc insta , dc arbor u quoque adulteria lunt, ut nec poma pauperibus naiceretur quod infinita Pprie dixerat, figur te dixit arborum adulteria lex Iulia insuper stuprum & adulterium promiscue, & Greci appellant. Sed proprie adulterium in ira piam committis tur, propter paritim e x a itero c5ceptum, coposito nom sne, nuptum uelo in uirgi
rito lex Iulia hae e duo promiscue appellat. non quod omne stuprum sit ad ut terum , sed quod omne adulterium sit stuprum, lic qi edu tex. dieit G stare erimen adulterii, potest intelligi, ee ssare corruptionis crimen , de cuius ueritate infindi sentiemus. Ad rem autem unde dig- gressi, sumus reuertedo pl. ind. l. si uxor.s nec enim soli,atio modo intelligit, uadicit tex. in I. si ea quae in l.quae adulteri si debere intelligi de ea meretrice quae
fuit ante matrimonium meretrix, de facto matrimonio nec des jt meretricari. t . aut in dg nee enim soli loquitur de ea meretrice quae licet ante contractum matrimonium fuerit meretrix, temporutamen contracti matrimonii des jt me
retricati, unde adulter una cum e a com
missum puniri debet & sae optulonem uidetur tenere Saly. ind. l. sea quae sed in d. l. quae adulterium dieit posse eon eordari Opiniones Doctorum tenent luquod adulterium non committitur cilmeretrice, de glossarun, tenetium quod
puniatur, ut opinio glossarum intellig. I
120쪽
tum mullere quae meretricio more incipit uiuere, & in sciente eam coniugaxam non ignorante, sed poli initiatum meretricii quilibet debet excusari, quia
in meretricemnia edici tui commi stum,&co casu procedat opinio. Ductor. sed Enge. in d l. t aae adqlterium, dicit quod
mulier quantumcunque vulgaris, de me' tricio more vivens in seipsa committit
Adulterium puni bile, ii est nupta, quia
non licet sibi per assiimptionem tam impudicae uitae, uirum suum amigere dolore, ut I si uxor g. l. is eo tit. non tamen est pun bile in habente accessum, ad ea, quia Accessus ad meretricem non est re' probatus a iure l. uerum . T de ser. & ita tenet Boer. in libr. Ies collumes de tous. Jqs.li uero nupta non esset , tuc ex cu
latura pama stupri& iste est intellectus. l. qui adulterium, & l. si ea secundum Angel. supra, & sunt formalia uerba sua
Ee ita dicit quod obseruat eonsuetudo in d. l. si ea. oc idem per Omnia tenuit in l. unica. Q de rap. uir. quem sequitur ad literam. Amicta in consti . legum asperitate in x no. uer. 8c scias unum no uerbuqui allegat per cocordantia Bar. in l. minter . s. mulier. si de adulteri sed ibi potius dicit contrari si, quia dicit, quodn Oeuitatur poena adulteri), sed stupri se, δ: ide
Bar in l. si uxor. 9 nec enim Saly. tenet iplex. in . . l. si ea quae, & tex. in I. quae adulterium procedit in ea quae constante matrimonio non desjt meretricari, dc text. in l. si uxor. si nec enim soli, loquitur de ea quae fuerat meretrix, tamen constante matrimonio, essecta est honesta. capiti autem in decisio. a. in causa constante,
tenet opinio. A nge l. simpliciter, & quod mulier meretrix potest a patre uiro,&alijs propinquis. accusari non autem ab aliis,& hoc refert tenuisse Io. de Ana ine l. de adul. Paul. uero Gril. in trae. de pt. om. eo in uerbo serto declaranda sit e codit quaestio adulterio, tenet opinio. Ialy. vii delicet quod si meretrix desset meretris ari,& erat essecta honestae uitae, & tune coitus habitus eum illa erat puni bilis de ui Nilo,ac si ncquam fuisset meretrix, aut iam incaeperat iterum meretricari, Humi ad merem impudicam vitam, α
isto casu non punitur de adulterio, sed de simpliei fornicatione, quae etiam de iure canonico est puni bilis, bene punitur. 21. q. 4 meretrices, cuius poena er. t solum suspensio in clerico. e. fraternita. 14. distine. laicus autem excommunicatus quocunque modo illam cognouerit, aut in actu sornicationis , aut in sot maadulte iij, ut in c x. de adulte. & 18 q r. siquis Episcopus, ' ita etiam tenet Ioan .
bo adulteri j, licet dicat, quod credite casu clericum non esse ita acriter puniendum, sed idem Paul. Gril. ibi in no.q dicit quod in solo, conscientiae meretrix illa punitur septentrali petnuentia, uel fors o minori albitrio sacerdotis. 33. q. z. hoc ipsum& 22.q i. praedicandum in soro contentioso, Geiure canonico clericus puniebatur prius pinita depositionis& priuationis, ut 82. disi piesbyter. hodie tamen est minor.'s suspensionis, aut pecuniaria, secundum Abba. in c. ut clericorum de uit. Se hone ese. a. col. laicus aliter punitdra ibitrio iudicis qsq; pecu niaria, Inq; alia, dc hoc de iure canonico, secundum Abba. in d ς. ut clericorum sed de iure ciuili est impuni bilis ille coitus, ut supra dictum est, intelligendo ut supra. quid igitur dicedum 8 vr dicendu , quod si meretrix sit maritata, quod commmittuur adulterium puni bile, na idem iudicandum est, de meretrice, sicut de ruauit honesta muliere, ut notabiliter icit Ioan. Andr. in addi. ad Spe c. in tit dei mur & dam .da. inrub per test. notis in i . si uxor 6 l . Ede adu 't. quem ad hoc dicit singu. Lud. RO. in I. si uero. s. de uiro in a. sal. in prin. si sol mat. Alex.& Iacin l. plet i que in fi . is de in ius uoc Barb. in c. lator de p: g eum quibus concordat
cta de D. debito. q. s. pro quo facit viva ratio, nam clarum est, quod propter conseruandum pudorem mariti, di legem
matrimonii, lex permisit qnod filis nati
ex uxore adultera, censerentur geniti ab ipso marito, α non ab amasio propter uolamen, & fauorem sacramenti na atri a utiqu9d Omma uetera crimina dici.