장음표시 사용
51쪽
tentia, l.scu C.de actio.& obligat. l. in sommodato, S. sicut, E. cominmod. sed in contractibus innominatis intelligendo de correspectivis, ante adimplementum secutum, habet locum poenitentia, ut in Uipe, cuniam is decond. ob caus. quinto quia in contractibus nominatis non habet locum cond. ob caus. sed in contractibus innominatis i cum habet praedicta cond. vi in I. M. & ibi Barto. is de cond. ob caus Tandem pro nunc, quia ex contractibus nominatis actio quae oritur est nominata, ut inst. sed quando innominatus contractus producitectionem, scilicet postquam fuerit vestitus, illa actio est in minata praetcriptis verbis.ut in l. I.& fere per totum,is de praescr.verb. quarta contractuum diuisio est, quod quidamstunt gratia dantis , ut est demissium, quidam gratia recipientis, ut commodatum, & quadam gratia utriusque,vi pignus,venditio, &c. Et multum interest cognoscere has species, ut inde possit intelligi,quid veniat in contractibus,nam in contractu celebrato gratia dantis non venit, nisi dolus & lata culpa, si vero celebraretur gratia utriusq; veniret etiam & levis cul a , at si gratia celebrabitur recipietis talum,uenit omnis culpa,etia leuissima per rex. ini. si ut certo S. nunc videndum e commod. Est quinta diuisio, quoiadam esse contractus bonae fidei, in quibus bona fides exuberat, quos, dam vero stricti iuris, in quibus bona fides non ita exuberat, prouideliae materia loco suo dicemus t te in S. actionum autem, inst. de actio. Additur postrema diuisio, quod omnes contractus celebrantur re, & sunt quinque: primo mutpMm; secundo indebitum: tertio commodatum: quarto depositum: quinto pignus: de quibus in si quenti titulo dicetur. Alii quidam celebrantur verbis, prout est stipulatis, de qua materia in titulo inst. de verbor. obligat. cum aliquibus sequentibus, alij cclebratur cotractus litteris, de quiNinfide litter.o' lig. aut postremo consensu prout emptio: secundo locatio: tertio se cietas quarto mandatum,ut in titulo ini de oblu ex cons. Ex ijs comtractibus descendit, ut diximus, obligatio, de qua agit hic Iusti mi Sed quia diuiditur praecipue obligatio in tres species deo explicandae sunt
prius hae tres species, ut recte intelligatur , de qua obligatione agat hic Caesar. omnis ergo obligatio,vel est naturalis sola, vel ciuilis sola,vel est mista nati scilicet & civit. Naturalis obligatio principaliter duplex est,aut est nat.ex instinctu,aut nat.ex cosensu; ita diuidit glosin i sed iitae S.cosuluit,ssideret.haeredit. Illa quae ex instinctu destendit,ca
52쪽
IN TERTIV M LII. INSTIT CIVIL. 33r
etiam inter bruta, ut post Nicol. de Neap. declarat hic Port. de Iasi tu, addicionibus ad ipsum Port.&est obligatio, qua inclinamur beneficia recognoscere; natura enim suadet, Miacienti benelacere, ut in dicto,s consuluit: Hinc obligatio illa consueuit appellari antidotalis, scilicet
obligatio ad correspondentia, quae licet regulariter non necessitet nec radix sit actionis,tamen quamplurimos producit effectus.quos Iasi memorat in l. ex hoc iure de iust. detur. & latissime Tira quellus inl.st quam in verbo donatione largitus C.de reuoc.clonat. Naturalis ex consensu est illa, quae obligat consentientem ad eius obseruantiarii quod promi serat, unde graue est fidem fallere,i. I. ff.de const.pecvn. δρl. et in principio sside pact. ubi ergo datur consensus,dabitur & obligatio ista nat. l: sticcum f. naturalis de soluti l. cum amplius, S. is natura de reg. iur. Haec naturalis ex consensu subdiuiditur in nonnullas species , quaedam enim est naturalis sola, quae semel habuit concomitantiam cum ipsa ciuil. sed hodie est sola, emplificatur in vero debitore, per sententiam absoluto, sententia enim abiblutoria non liberat absolutum a naturali, sed i tum a ciuili obligatione, prout est text. ubi Scribentes rationem assignant in l. Iulianus verum debitorem, is decond. indebit. Quaedam est naturalis sola, quae semper extitit sola, subdiuiditur etiam, quia quaedam est ericis ad agendum in casibus, quos notat glosin d. l.iuris gentium,S.igitur nudamde pact. Notat ibi glosquod aliquando pactum nudum,ex quo sola oritur naturalis oblingatio,producit actionem,de cuius articuli veritate in principio sequen
iis tituli dicendum qiit. Alia est naturalis obligatio sola ineficax, pro
ut regulariter omnis,naturalis sola inefficax dicetur ad actionem pro ducendam, quia sicuti naturaliter loquendo, sola mater non potest parere, ita legaliter loquendo , sola naturalis quae ut mater operat actionem non pari t notant Scribentes in Li.fLde cond.indeb. Connsiderari potest sola nat. ista, vel ratione frigiditatis contractus , prout est videre in omnibus pactis nudis, vel Bla ratione conditionis contraelientium, utputa s contrahit pater cum filio, vel dominus cum seruo, istς personae regulariter naturaliter obligantur,& non ciuiliter,i. fratera fratre, & ibi Scribentes rationem assignant,ffide cond. indeb. Addas quandam obligationem naturalem, quae non est inducta ad obligandum, sed ad liberandum ; veluti si debitori meo pactum facio de non petendo, tale pactum obligat me paciscentem naturaliter non petere,
53쪽
de qua obligatione tradunt Scribentes inJ.si unus, S pactus, ista pacta
Circa ciuilem solam , scito eluitem obligationem: οῦκ ciuili tamenta desce ndere, siue ex approbatio neci pili, omnis igitur contractus a lege ciuili approbatus ob at cotrahentes ciuiliter, hinc diximus supra eὰ cotractibus nominatis nasci etiam ciuil obligatione,ex eo quia a lege ciuili approbati sunt. Haec ci uilis obligatio etiam duplex est,una quae semel concomitantiam habuit eum nat. sed hodie est sol veluti,n v xo debitori meo pactum fecero de non petendo, tale pactum liberae ipsum debitorem a nexu naturalis obligationis, non autem a ciuili diructo S.pactus ne peteret, Edepact.,Altera est ciuilis obligatio sola,quae semper sola extitit, ct comuniter excplificatur in eo. qui ex causa mutui confessus fuit recepisse quod vere non recepit, sub spe futurae nu merationis , de cuius articuli veritate latius dicetur in titulo delitteriobligat. Est alia obligatio, quae dicitur naturalis & ciuilis simul, & per consequens mista, echaec appellatur efficax obligatio, scilicet obliga
tio actionem parens, quia naturalis operatur ut mater, ciuilis vero ut pater,ita tradunt omnes post Bart. in L I. aede cond. in b. Est conten
tu, ingens num isthaec obligatio speciem constituat separatam , ita ut ex concursu duorum obligationum fiat ima substatia, ficuti ex conacursu corporis, & animae constituitur una species, scilicet humana, vel species tertia non constituitur, sed naturali & ciuili simul iunctae retinent propriam naturam, ut ex concursu non constituatur una species.
Quod fiat una substantia ex mistura nat. & ciui. obligationis probat authoritate tex.nostri, ubi dissitatur illa obligatio , quae parit iuris vi eulum, quo necessitate quis astringitur,non potest ergo dissiniri hic noturalis sola, quae non parit iuris vinculum, cum actionem non pariat xi uris gentium,S.igitur nuda,isde pact.nec etiam ciui. sola,quq pariter non potest dici vinculum necessitate astringens, ut patet in princ. inta de litter. obligat. ergo concludendum est diffitari mistam, ut glochuaduertit, & per consequens haec mista effecta est una substantia, quia dus species diuersae non possunt includi in una diffinitione. Pro contriaria vero sententia, quae communis est facit urgens rati quia si nati &civ. simul iunctae, facerent unam speciem per se, non posset remoueri .postea naturalis sine ciuilis corruptione, nec econuerso, consequensialsum, ergo & antecedens, consequentia probatur, nam tollitur alia quando nat.d remanet ciu cusinetactu,ytia LS.pactus Adconuer
54쪽
so tollitur ciuilis remanente naturali,dicta laesianus de condit.inde ergo non possunt. dici ellaciae una substantia. Torquentur satis Scribbentes super hoc articulo in dicto S. pactus: concludatur ergo cum communi sententia,nat.scilicet & ciuil. iunctas non constituere unam substantiam,postquam videmus unamquamque ipsarum retinere propriam naturam, quod non est in illa mistura simplicium, ex qua constim tuitur tertia species. Quam sequendo sententiam ad text. nostrum hoc modo respondendum erit, vel quod naturalis ,& ciuilis unam constituant substantiam, quo ad actionis productionem, vel rectius distiniri hic per Caesarem ciuilem, quae tamen auxilium habet ab ipsa natur ii, ita ut substantia ciuilis dimniatur,& naturalis considerabitur tanquam qualitas, vel si alio modo vis respondere,recurratur ad Bolognoin d. f. pactus post num. a 7. Et quia singula verba indefinitione apposita, debent habere proprium ministerium,& non stare otiosa; hinc dicedum est dii finitionem non pati superfluitatem, ideo examinanda. erunt singula verba huius descriptionis. Dicitur primo in hac descriptione obligationem esse vinculum, hoc verbum hic stat loco generis, omnis enim diffinitio visit bona ex genere costare debet, ut notandScribent. in l. i. de testam. quod verbum vinculum sit generale, patet
cum comprehendat tam vincula corporalia, quam etiam intellectu
Iia. Et propterea debet diffinitio constare ex differentijs, prima adest differetia in hac diffinitioncidum dicitur lucis ad excludenda vincula corporea, omnia enim ea, quae iuris sunt, incorporea dicuntur, ut in principio supra de rebus corp. & incorp. & sic mediante obligation*ligatur quis, non visibiliter, sed iuris ministerio intellectualiter, unde ait glos. hic,quod sicuti corporaliter ligantur animalia fune, ita homines ligantur voce intellectualiter. Ponitur secunda differentia dum dicitur necessitate astringimur ad disseretiam obligationis inefficacis, veluti solius naturalis, quae licet obligatio dici possit, tamen necessitate non astringi patet in liuris gentium,Ligitur nuda isde pant. AGditur praeterea salicuius rei solliendae ad demonstrandum obligati nem prosubiecto habere rem,quae debetur, non enim potest quis dici
obligaxus, nisi vel dare vel facere teneatur,ut inra text.nostra est text. t. in l. actionu genera,sside actio.& oblig. Dicitur postremo secundu. nostrae haec verba licet quida referant ad verbum astringimur, rectius
tamen sunt referenda ad verbum soluendar ut si sensus, lutionc qua
55쪽
tenetur debitor, ad hoc ut liberetur, faciendam esse secundum iuris ciuilis di spolitione, scilicet congruo loco, congruo tempore,& idoneat personae, & propterea ut res talis soluatur , quae recipi possit, prout eraponit hic Theophilus. Distinitio haec disticultatem patitur, quia non semper obligatio etiam mista est iuris vinculum,necessitate astringens, nam fili usfamilias mutuatarius naturaliter & ciuiliter dicitur obliga tus , & tamen necessitate non potest astringi; cum conuentus possit se tueri exceptione Macedoniam,vt in toto titulo is&C. ad Senat.Conc Macedon. Sic etiam mulier fideiubens obligatur naturaliter & cruuiliter. & tamen cum sit tuta Velleiano non potest necessitate astringi. Ad hanc obiectionem poterimus occurrere, altero de duobus modis, primo dici obligationem iuris vinculum, necessitate astringens, quando obligatio illa actionem parit, esto quod actio postea elidatur e ceptione , nam si conuentus cum tutus sit exceptione, si non opposuerit,poterit cum effectu damnari, per ea quae tradunr Scribentes in S. I. infra de exception. Vel etiam secundo respondendum erit , non dissi,niri obligatione natur. vel ciuil. vel mistam, sed obligatione in genere, quae iuris authoritate necessitate astringit obligatum,igitur excluditur omnis alia obligatio, quae non habet iuris fomentum, & per conisquens excluditur obligatio,qua filiusfamilias tenetur ex mutuo.
Ost dictinitam obligationem,traduntur species eiusdem obligati I nis, & mirum videtur q uare omittat Caesar hic diuisionem illam,
qua dicimus obligationem qualibet, vel nati vel ciuil. esse vel mistam, ut suprii. Ad quod respondeas omisisse Caesarem diuisionem hanc, ex eo, quia de esticacibus obligationibus agit, & naturalis sola atque cis uilis sola non sunt efficaces, ut supra admonitum fuit. Diuidit ergo obligationem in duo genera, in ciuiles scilicet,& praetorias: aduertendo non capi hic ciuilem obligationem, pro illa ciuili sola,quae ad disseis rentia solius naturalis cosideratur, sed loqui C sare de obligatione efficaci, & sic de mista quam civ. appellat ad differentiam obligationis praetoriae,& est breuis sensus text. quod dum quis obligaretur, vel obligatur authoritate legis Ciuilis, & eo casu obligatio dicitur ciuilis,
vel obligatur authoritate legisPraetoriae, & tunc obligatio appellabi
56쪽
IN TERTIUM LIB. INSTIT CIVIL. r
tur Praetoria. Ne res egeat exemplo,si quando quis damnum committit obligatur damnum passo ad reficiedum damnum illud, haec obligatio, quia ex picbiscito descendit, dicetur civ. obligatio, ut in l. i.ff. ad legem Aquileam. Si quando quis aliquid furatur, & in furto depraehenditur, iste talis obligatur ad quatruplum,& quoniam obligatur auctoritate legis Praetoriae, obligatio dicetur Praetoria, ut in tit. I .de perpetuis & temporalibus actionibus. Quae utilitas resultet cognoscere obligationem esse civ. vel praetoriam,traditur in i in honorarijs,ir.cod. de Aionibus,& obligationibus dicemus nos in g. sed iste, in fide acti nibus. Sequitur alia diuisio obligationum, quae respicit causam mat rialem ; prima enim respicit causam etficientem, materia enim praesistens, unde obligatio descendit quatruplex est,scilicet contractus,quomodo oriatur obligatio ex contractu, tradit Iustinianus a tit. proxime sequenti, usque ad titulum de obligationibus, quae ex quasi contractu exclusive.Secundo dicetur materia praeesistens obligationis, tuas contractus, de quo agit Iustin. & nos ibi cum eo in titi de obligationibus ex quasi contract. inst. Dicitur contractus, quando adest expressus consensus ex utraque contrahentium parte, at quasi contractus dicitur quando non adest expressus consensus ex utraque parte, hinc dicitur quasi contractus,id est, improprius contractus. Tertio est materia prae sistens obligationis, crimen, siue maleficium, obligantur enim deli quentes,prout in princip.quarti libri docet Iustin. usque ad tit.de obligationibus , quae ex quasi delicto. Et demum habet obligatio mat riam prςes stentem quasi crimen, prout de hoc quasi delicto agit Iustin. in tit. inst. de obligationibus, quae ex quasi delicto. Dicitur delictum quod dolo perpetratur,dicitur quasi delictuin quod sine dolo, sed cubpa committitur, prout locis suis Deo dante dicemus.
Ollicitus fuit Caesar, de obligationibus agens, a cturum se
prius de obligationibus ex contractu, quae quadrifariam contrahi dicuntur,scilicet re, secundo verbis, tertio litteris,quarto consensu; de his Omn.bus tractaturus, prius de
contractibus, qui re celebrantur agere intendit,& per
57쪽
hoc situ auittit. hunc. Praesupponitur prima facie in hac continuatim ne, quosdam contractus celebrari re,sine consensu & verbis, quosdam verbis, sed sine re & consensu, quosdam consensu sine re & verbis, hoc falsum, ergo falsa videtur supradicta doctrina, nam habemus non dari
contractum sine consensu,t. I. g. I.de pactis. nec etiam dari contractum sine re, ut in l. domum, isde contrahenda emptione, in princip. inst. de inutilibus stipulationibus. & ut plurimit, quando contractus celebran tur, verba interueniunt contrahentium, & tape saepius praedicti contractus in scripturam rediguntur,igitur dicendum videtur,omnes co tractus copulative celebrari re,verbis,litteris & consensu. Pro soluti ne huius difficultatis debemus primo admoneri,quid importent verb haec contractum celebrari re &respondeas nil aliud importare, nisi quod contractus ille substantiatur praecipue are ,&are perfectionem recipit. licet ergo in omnibus contractibus desideretur consensus, non tamen omnis contractus perfectionantur a consensu, sunt enim nonnulli contractus, qui ultra consensum desiderant rem,a qua dicuntur persectionem recipere, merito ab ipsa re denominantur, sed qui denominatio facienda est a potentiori, ut in l.quaeritur, ff. de statu hominum . hinc videmus, quod quamuis mutuum consensum desideret, ut in l. non omnes, is si certum petat. tamen sine re non habebit mutui nomen, sed appellatur pactum de mutuando, iuxta tradita per Bartiinhiuris gent. ff. de pactis. Agens Caesar de contractibus, qui celehrantur re,exorditur a mutuo tanquam contractus caeteris frequentior nos
antequam deueniamus ad eκplicationem huius contractus, examin bimus quaedam breuiter circa materiam pactorum, sumpta occasione ex prima glos. quae ex textu notat pactum tanquam nudum vestit ire.
Notabis pactorum praecipue duo esse genera, aliud est pactum nudum, aliud est pactum vestitum, Scribentes tum in Rubr. C. de pactis, tum etiam in Rubr. U.de verbor.obligat. & probatur hoc pactum nudum in l.iuris gent. F. igitur nuda, is de pactis. Et quid sit pactum in genere, ostendit Vlpianus in I. i. is de pactis, dum ait esse duorum sue plurium in idem placitum & consensum, quam diffinitionem late examinant
Scribentes in dicta Rub. Paetum vestitum dicitur conuentio quaedam, quae no stans in siinplicibus finibus couentionis,trahitur,vel in nomen specificum,uci aliam efficaciam a iure civ.capit, unde actionem parere
possit,ita Scribentes inter alios Salicetus in Megem, C.de pactis, & sic t pactum
58쪽
IN TERTIUM LIB. INSTIT. CIVIL: sy
pactum vestitum dicitur illud pactum, quod habet a Iege civ. sementum. Pactum quatenus dicitur nudum, multifariam intelligi potest, quatenus tamen ad materiam nostram spectat, appellatur nudum a so-mento civ. & potest ita describi, quod sit quaedam conuentio stans inpuris&simplicibus finibus conuentionis, prout descriptionem hanc probat text. notabilis in l. si tibi, C. de locat. Hoc pactum sic nudum, vestitur multifariam,de qua materia ultra Scribentes hic post gloslate per alios in l. petens,C. de pactis,&in d.l.iuris gent.*. quin immo, isde' pactis. nos breuiter dicamus sic,vestiri pactum, praecipuE bifariam, vel: naturaliter,uel accidentaliter,sive rectius omne pacti vestimentum, vel' dici natiuum & substantiale,vel dici dativum & accidentale. Natiuunt atque substantiale vestitum est illud vestimentum, quo pactum ab ini- tio nascitur vestitum, & sine illo vestimento,n' diceretur tale pactum, & est quatruplex hoc vestimentum, scilicet vestimentum re, quo v stiuntur quinque, contractus, de quibus sigillatim in hoc titulo, & s-
ne re non habebunt nomen tales contractus: secundo est vestimentum
verbis,quo vestitur stipulatio,sine quo non habebit nomen stipulatio. nis: tertio est vestimentum litteris, quo vestitus nascitur litterarumi contractus: & demum est vestimentum consensu, quo vestiuntur tan- tum quatuor genera contractuum,de quibus inst. le obligationibus ex consensu. Et hoc vestimentum natiuum & substantiale, impropriEpotest dici vestimentu; caro enim in homine, improprium vestimentu est, ex eo, quia in vestimentu cum sit habitus presupponit priuatione, sed hoc vestimentum natiuum non potest separari a re vestita,ergo im-. proprie. Vestimentum accidentale, siue dativum est illud vestimen tum,quo vestitur pactum pr ambulum,ita quod separatum,est hoc v stimentnma pacto vestito , quod pariter vestimentum multiplex est, i prout est vestimentum, quod appellatur rei interuentu, de quo in l.i. E. de rerum permutatione, & sic differt vestimentum re i vestimento rei interuentu. Nam vestimentum re,est vestimentum natiuum substan- tiale, at vestimentum rei interuentu est vestimentum dativum accibi dentale, quando scilicet praecedit simplex pactum, deinde una pars ph ciscentium ex parte sua adimplet, ut in d.l. i. is de rerum permutatio- ne. Aliud est vestimentum accidentale, quod appellatur cohaerentia
contractus, nam si iuxta contractum nominatum, apponeretur pactum
nudum, illud pactum diceretur vestiri cohaerentia nominati contra-H a ctus,
59쪽
ctus,sive bonae fidei sit,sive stricti i uris contractus iste, ut in I petens C. de pactis, & in l. lecta, is si certum petat. traditur etiam late in d.I.iuris gentium, S. quin immo, is de pactis. Tertio exemplificatur vestimentum hoc in legis auxilio & sic vestitur pactum,quatenus sit nudum a xilio legis exemplificando,ut in l.si quis argentum,g. penult.C.de donationibus, &int .ad exactionem,C.de dotis promissione. Hinc falsa apparet illa sententia,qua dicitur aliquando pactum nudum actionem parere,nam implicant tenentes opinionem hanc,quia dum pactum habens legis auxilium,no dicitur amplius nudum. De alijs eiusmodi vestimentis habctis late per Scribentes post glosin dicto S.quin immo,&haec quo ad materiam pactorum. Deueniendo modo ad particularem materiam tit. quia in eo agit Iustin.de mutuo,videndum erit de aliquibus ; & primo quid sit mutuum: secundo unde dicatur tertio quoirequirantur ad mutui esentiam: quarto quotuplex sit mutuum: postr mo quae actio ex mutuo oriatur. Ad primum quamuis mutuum dissi-niri non legimus apud Legumlatores, tamen ex responso Pauli in I. at is cod.si cert.petat. Bart.dissiniuit sic ind. l. a.*.fin. in finalibus verbis, quod sit contractus qui celebratur datione vera,vel ficta rei consiste iis pondere,numero,vel mensura,cum spe recipiendi tantundem in genere suo, quae dis nitio est particulariter explicanda pro intelligentia quid litatis mutui. Dicitur primo esse contractum nam cum sit dii rum consensus,nulli dubium est esse contractum, & stat hoc loco gen ris , nam ut in praelationibus tituli praecedentis diximus, contractus in genere consideratur, & amplectitur quamplurimas species, de quibus ibi. Ponitur datione ad denotandum in hoc mutui contractu venire dominij translationem, nam dare importat translationem per dictum 5.sic itaque, inst.de actionibus, & quod veniat transsatio ista, patet ex etymologia mutui, de qua inferius. ct sic potest poni ad differentiam illorum contractuum, in quibus non venit domini j translatio, de quibus in progressu. Additur etiam vera vel ficta ut denotetur non solum perfici mutuum quando vere res traditur, verum etiam quando ficte, exemplificando,ut in I singularia, ubi late Scribentes,seod.si certiet. Adijcitur rei ut ostendatur mutuit,pr cipue substantiari a re,sine qua non posset dari mutuum, hinc videmus mutuum a re denominari, ut hic in princip.tit.& dicemus inst.& sic ponitur verbum rei ad differentiam illorum contractuum, qui re non contrahuntur, de quibus locis i
60쪽
IN TERTIUM LIB. IN ST IT. CIVIL. cli
suis.Vlterius additur cosistentis podere &c. & hoc ut significet,quod
quamuis rei appellatio sit generica, non tamen in quavis re mutuum cadit,nisi sit res,quae constet pondere,prout sunt metalla,numero,prinui sunt pecuniae, di mensura, prout sunt ligurnina, siue aliae matcriar l, quidae, de ratione, quare in praedictis tantum rebus mutuum cadat, dicetur infra. Ponitur cum spe recipiendi tantundem quia quamuis dominium rei mutuatae transeat penes mutuatarium, tamen non per l, cdicetur donatio, quia quandoque mutuatarius tenetur tantundem rostituere. Et demum dicitur in genere suo quia si in alio genere fieret
restitutio,veluti pro vino mutuato si restituitur,vel pecunia,vel stumc-tum,non diceretur mutui contractus, sed vel venditionis, vel alius in- nominatus, d.l. I. sfeod. Ad secundum respondet text. noster hic appellari mutuum, ex eo, quia de meo tuum fit, & haec dicitur etymol gia mutui,etymologatum vero est vox ista,scilicet mutuum. Quaerunt Scribentes num valeat argumentum ab etymologia, ad etymolog tum,& econuerso,& quamuis multi teneant indistincte valere, tam aD
sirmative, quam negatiue, eo potissimum, quia etymologia est vocis resolutio in proprium, & verum significatum: igitur, ubi datur signi catio vera vocis,dabitur & ipsa vox, & econuerso,& ubi tollitur significatio vocis, tollitur quoque & vox ipsa. Mihi tamen sententia naec
non videtur vera ι primo,quia si taliter valeret argumentatio, non esset
differentia inter etymologia & dissinitionem, hoc falsum, ut patet ergo lalsa opinio. Praeterea & sortius, utplurimum etymologia generalior inuenitur etymologato, ita videmus in materia nostra, de qua agimus, quia plus est dicere fieri de meo tuum, quam dicere mutuli, quia dum dicimus mutuum, significamus unum contractum, sed dum dici mus fit de meo tuum, non solum comprehendimus mutuam, Verum donationem, venditionem, & eiusmodi. Si ergo omni modo valeret argumentum, sequeretur a genere ad speciem, & a specie ad genus, omnimodo valere argumentum, falsa haec consequentia, ut patet, e go falsa erit propositio, argumentum ab etymologia,ad etymologatum omni modo valere. Tenendo hanc propositionem ad rationem in contrarium ablatam potest occurri, quod quando ipsa etymol gia restringeretur, veluti hoc fieri de meo tuum,restringeretur tantum ad mutuum,procederet ratio praedicta,secus autem si etymologia considerabitur absolute. Concludamus nos ergo argumentum tantum ab