Pauli Iouii Nouocomensis Vitae duodecim vicecomitum Mediolani principum. Ex bibliotheca regia

141쪽

Danduluinq; Veneti Senatus principem, rediret:pari infamia deflagrantibus nonullis illustribus sceminis ex comitatu, quum pudicis pariter ac in eodem cri mine maculosis leuitate muliebri per mutuas dela

tiones, singularum adulteria proderentur. Hoc tanto

inexpiabilis infamiae vulnere percussus Princeps, ita flagitii iniuriam tulit,ut non obscura parati ad vindictam animi signa, vel non plane explicata contractae frontis querela demorsis saepe unguibus ostenderet. Itaque Fusca expedito ingenio non impudica modo

sed apprime truculenta mulier, poenae metum celeriter anteuertit aegriimque adhuc coniugem veneno lento atque tabifico praeoccupat, nullo tum sceleris

extante vest igio, quu plane maturatus aegri senis obitus ad nouum insurgentis morbi impetum facile re- serretur.Vixit annos sexaginta duos: imperauit noue. Tumulatus est in aede Diui Gothardi iuxta Actium, regio sumptu celebratis exequiis Luxere elatum veris lachrymis cudit ciuium ordines. Na summa aequitate ius dicere, obliuisci factionu tueri ab iniuria infimos,&quod maxime populare videbatur, singulari prouidentia annonam curare erat solitus:bella quo'que quod opulentae tranquillitatis intererat, extra fines semper gessit eo animi decreto, ut sua strenue de'senderet,& socios constantissime tueretur Parmam imperio adiecit sexaginta milibus aureis coemptam ab Obitio Atestino, aegre eam urbem aduersus Gon-Zagas atque caligeros defendentes Pisanis porrὰ ea conditione pacem dedit, ut honorarii tributi nomino binos equos,militarem unum, alterum asturcone I .iii.

142쪽

album, quo domina veheretur Litemque binos ad aucupium falcones peregrinos quotannis penderent. Nouissime Ligures fluxa fide antiqua foedera violantes, magnis copiis inuaserat, Brutio filio duce Genua gentis caput obsessurus, nisi properantia fata vetuisissent. Magnificentiae monuincta nulla fere reliquit, Actiana domo contentus, quum antea Ticinensi regione praealtas aedes cotra diu Georgii templum Palatii non1ine vocatas habitasset. Foris autem validam arcem in edito monte aedificatam, cui a vetere delubro Capellae nomen est, Bergomatibus imposuit. D lectatus est , tuendae valetudinis causa, suburbano secessu, non tam amoeno quam salubri, ad septimum lapidem Comensi via sinis rorsum, ubi tenuis est pagus

qui Sanus aer verissimo nomine nuncupatur. Liberos reliquit, Brutium ex cocubina, qui quum Laudisona-peiae praeferoci ingenio aliquandiu tyrannidem exercuisset, coniurante ciuitate expulsus, obscuro inpago in Euganeis inopsi merito miser interiit. Borsius autems Forestinus publicato Fuscae matris incestu, ta quam damnata prolis iuuenes, hic tetro in carcere, ille verὀ ex suga in exilio perierunt Eande exilii se tu nam tulit Novellus, qui nequaquam animo degoneri militiae assuetus , propinquorum suorum hostibus semper adhaesit.

Iustitiae cultor, celerumque acerrimusῬltor, Pauperibus barus,nunquam dumῬixit,asiam: Egregi sfaius o cladibus ante peratiis

Insignem bello laudet meruit nisi fraudem dors malastruxisset,crudeliter o periisset.

143쪽

Ioannes Archiepiscopus se pingi iussit in sacello domu Archiepiscopalis a se coditae, ante imaginem Diu Mariae Virginis usqueadeo praecellenti pictura, ut incorruptis coloribus per ducentos annos adhuc perduret. I. iiii.

144쪽

i; Mam P L. PAEI N C. IOANNES ARCHIEPISCOPUS.

Ost elatum Luchin una totius iiDperii summa ad Ioannem Archiepiscopum germanum fratrem continuo rediit, tabsolutae viilutis principem iam in omni eximiae prudelia Dpersectae pie tatis officio, moderataque regendi imperii disciplina,

Othoni maiori patruo par fuit,quu ex ipso censu c-nerose stirpis Matthaeum patrem magnitudine constatis animi reserret: nec Galeacio fratri de nobilitate liberalis ingenii, vel decore formae,vel studio promerendae gratiae quicquam concedere ceseretur: Actiuperhumana illa, nusquam tamen nisi graui, ad faciles

aditus atque sermones comitate, atque item magnificentia operum facile superaret: praeclaraque demum

paucissimis Regum cocessa clementiae laude quae in Luchino uti nimis duro militarique, quanquam Viro semper summo,defuit omnium opinione potiretur.

Is inito statim principatu, nihil antiquius duxit quam Galeacium larnaba ab exilio reuocare. Rediere illi

Belgarum more brachato habitu, sicuti videre est in incolumi adhuc pictura intemplo Diui Ioannis ad Concham, Cosmae Damiano diuis tutelaribus votum soluentes, praeserentesque eximium bellicae vi

tutis specitanen, quum Belgicis atque Britannicis bellis parta non obscura laude, militassent. Nec mulio post propagandae soboli firmandoque imperio validas

finitimorum principum propinquitates praestanti iudicio quaesiuit, ita ut Blancam Sabaudiam Aymonis Allobrogum reguli filiam, Galeacius uxorcm duce -

145쪽

ret Beatrix Mastini Scaligeri filia a fastu superbi': moribus Reginae cognomen adepta, Barnabae matrimonio iungeretur:binas' nuptias ex interuallo sumptuosis ludorum equestrium spectaculis celebrarent. Caeterum Ligustici belli causam secutus, captis armis adeo Murtham Genuensium ducem terruit, ut abdi cato principatu,sese ciuitatemque ad eius aut horitatem contulerit 6 praesidium praetoremque a Ioanne delectu acceperit. Sed non multo post defuncto Murtha populus ut semper factiosus inmutandis consiliis repentinus deuis, Valentem ducem creauit. Ea contumelia permotus Ioannes arma parat,& bellum indicit: qua periculi fama Ligures terrentur, vel ob id maxime quod tum mari magnis classibus cum Venetis catalanis contendentes, circa Sardiniam infeliciter conflixerant. Itaque supplex civitas opem implorans, ad pristinam fidem rediit, Valens suscepto temere principatu se abdicare cogitur: recipitiirque Genuae Gulielmus Pallavicinus qui Reipublicae praesit, ad id munus cum praesidio equitum mpeditu

Ioanne missus. Nec mora Genueses nouam classem exornant, Ioanne in eam delectos nailites, pecuniam commeatum abunde conserente, addenteque duodecim triremes suo sumptu suoq; milite egregie instructas. Eam classem Paganus Auria praefectus , quuviperat insignia in VeXillis praeferret, cum Venetis ad Sphragiam insula,quae Sapientia nomen habet, contra Methonem, usqueadeo acriter atque feliciter co-fliYit vi debellata hostili classe Nicolaus Pisanus qui Sardoo in mari cladem intulerat, cum quinque milibus Venetorum milituna captus, Genuam in trium-

146쪽

phum duceretur. G cnuenses autem liberali ope Ioannis se victoria potitos grato animo confitentes, nouo decreto deditae ciuitatis iura, quae Ioannis morte finirentur, ad Galeacium pariter εἰ Barnabam trastulerunt ita ut totius Liguriae urbes a Coruo Lunensi promontorio ad Herculis Cenec portum,Viceco-naitum imperio subderentur. Per id quoque tempus Bononiam in potestatem redegit, quum Pepulus vir nobilitate atque opibus insignis, qui patriae libertate inuaserat, Pontificiis oppugnatiis armis, Ioanne maturam opem implorasset.Validis enim Insubrum auaxiliis Pepulus egregie defensus, eddemum descendit, ut acceptis Crepacori Nouantulaq; oppidis, ac multo insuper auro, patriam Vendere, quam suscepti principatus nomen tueri mallet. Bononia parta Ioannes finitimis terrori esse coepit, usqueade ut Florentini antiquae iniuriae, Veneti recetis acceptae cladis memores, Pontificiis ducibus vires adderent:initdq; scedere cum Pontifice confestim impetraretur ut dirum illud religionis telum interdicendis sacris in Ioanne vibraretur. Sed legiano duce Bononiae imposito, ita felicibus armis urbem defendit ut Clementis Pontificis iras facile mitigarit. Per Guliermum siquidem risantem Pontificis legatum, qui postea Vrbani quinti nomine desumpto Pontifex euasit, quum Mediolanum venisset salubri consilio transactum est, ut tanta quam beneficiario iure concessam urbem retineret, di quotannis sexaginta pondo auri tributi nomine soluerenthir. In Florentinos demum intestino malo

laborantes, tanquam in Veteres recentes hostes, arma vertit, concitantibus baldinis Vbertisque, Pata

147쪽

ctiis exulibus, qui aucti viribus Tartatorum casa liorum Aretii Cortonάque principum, Ioanne Antistit laquam Gibellinae factionis principe patronoque certissimo, opem assiduis precibus implorabant. Olegianus qui ex eadem Vicecomitum ortus familia, ipsius Ioannis Antistitis filius putabatur, ab Olegidq; ad Verbanum lacum oppido cognomen ferebat, e Bononia Apenninum transgressus Sambucum vicum

in Pistoriesibus Alpibus cepit peruagatusque mon

tanum agrum, ad oppugnandam Scarpariam ad duodecimum ab urbe Florentia lapidem descendit. Erant in exercitu supra ingentem peditum numerum, decem milia galeatorum equitu, Si exules ab Arni valle armatis agrestibus Opportune in suburbanum agrum irruperant,vsqueadeo infensis saeuisque animis, ut te

cta obuia crudeli incendio delerentur, moestaque obii trepida ciuitas, uti viribus impar, a sociisque deserta, vel non aequam pacem appeteret. Nec Ioannes a nomine pacis abhorrebat, modo sociis Gibellinarupartium honesta oditione caueretur. Itaque proclannatis induciis indictus est locus Sergiano in oppido Lunensis agri, ut conuenientibus totius Etruriae Vmbriaeque legatis, querela omnes neglecti aut praeterm missi iuris deferrentur disceptatoribus Guliermo Pallavicino pro Ioanne.&Carolo Strogga pro Florentinis. Ferunt supra sexaginta Urbium illustriumque regulorium legationes coluisse, pacemque moderatis legibus singulis datam, summa quide cum laude Ioannis qui clementi ingenii detrimenta belli innoxiis immerentibus illata populis perosus susceptu bellum optima pace, quam crueia victoria finire malue-

148쪽

rit. Nec obiter praetermittedum videtur magnanimi Praesulis factum inter multa memorabile,quo Ponti ficium summae seueritatis impertu facetissimo obsequi genere magni fecit simuli elusit Paulo enim ante id tempus quum a Pontifice expetentibus Florentinis Auenionem ut coram adesset,sub anathematis poena citaretur, laetissima fronte respondit, se uti fidelem dictoque parentem seruum deceret,instructa

profectione Auenionem mature peruenturia,Vt prae'

senti obsequio proiectus ad pedes saciosamstum Pontificem veneraretur. Caeterum legatos misit qui per omnes urbis regiones,amplissimas domos, persoluta

eius anni pensione conducerent, ingetemque omnis generis commeatus copiam compararet, qua numerosus comitatus aleretur. In id porro Quaestor multa onustus pecunia adeὀ prosese opera intendit, ut mirum in modu annona in foro cresceret, nec peregrini negotiosique homines ex omni Europa ad Pontificia aulam confluentes ullum omnino pro hospitio tectum Insubre conductore vacuum reperirent: sublice populus Linquilini de annonae caritate coquorerentur Qgibus insolitis vocibus permotus Ponti- se Mediolanenses legatos cuncta prodige coemetes

vocat:causam quaerit cur tantum commeatus accu

mulent, totque passim amplissimarum aedium hospitia inani sumptu ad querelam publicam conducant. Legati ita parare se iussos a Ioan Praesule respondet, qui septem milia armatoruna equitum, totidemque peditum , praesidii, comitatus causa sit adducturus. Intellexit illico Pontifex quo rerum suarum periculo Ioannes tantis instructus viribus seret expectadiis:

149쪽

leniterque subridens, tanti itineris laborem Praesuli, tanquam occupato praeclare Potificii nominis studioso, benigne se remittere dixit. Legati autem quum dimitterentur, honestissimis a censu virtutis aut parum ditibus conductas domos gratuito concesserui,

ita ut commeatum quoque omnem aut sacratis coenobiis, aut e plebe miseris, egentibus largirentur, tanta cfflaude ut nemo esset qui Ioannis causam non studiosissinae tueretur. Sed no multo 6st crescente potentia, ut pleruque fit, non iniqua comes inuidia pariter creuit. Formidabilis enim vel amicis veteribusq; sociis apparebat,usqueadeo ut consternati metu Atestini,Gon Zagae, Scaligerique principes foedus inter se

percuterent: coact6que nurnero exercitu, castra fos

sis ac aggeribus allata, prope Mutinam adorirentur, sustinenteque impetum praesidio sortiter repulsi, in Cremonensem agrum cuncta vastantes irru naperet. Haec castra muniti instar oppidi Ioan es aduersus Rhegienses construxerat:videbatiirque inde non Rhegiumodό, sed etiam Mutinam invasurus, ut a Bononia ad Placentiam suae ditionis continuum iter pararet. Haec agitantem, S septimum regnatem annum, Augusto mense concepta febris Llentis demum accessionibus producta in Septembrem, climatetico aetatis anno leniter extinxit. COditus est marmoreo tumulo iuxta Othoneman te sacrarium templi maximi, ubi hae carmina rubro lapidi incisa legutur, quae ex eius rudi seculi memoria ad iucudam ingeniorum aesti mationem praeterire noluimus.

am fusus, quam pompa leuislamgloria mundi Sit breuis, , fra simana potentia quam it,

150쪽

In speculo speculare meo lachrymabile amen, mus , quifuerim licet,qui marmore claudor. Sanguine clarus eram Vicecomessirpe Ioannes. Praesul eram pastorquefui,baculumquegerebam, Nomine,nullus opes possidebat latius orbe: Imperio tituloque meo mihi Mediolani Vrbs sublestafuit, Laudens soluin, Placentiagrata,

Aurea Parma,bona Bononia,pulcbra Cremona,

Bergonia magna satis lapidosis montibus aliis, Brixia magnipotens,Bobiensis terra. ibu que Exi, iiij dotata bonis Deribona ocata, Cumarum tellus,nouaque Alexandria piguis, Et Vercellarum tellus, atque Nouaria, b Alba, Ast ope cum castris Pedemontis ivlsasubibant, Ianuaque ab antiquo quondam iam condita Iano Dicitur, , ast narratur Ianua mundi, Et Savonensis Rax, et loca plurima quo nunc Difficile s narrare mihi,=nea iussa pubibant, Tristia tota meum metuebant languida nomen.

Perme obsessa fuit 'pulo florentia plena, Beli'uesustinuit tellus Perusina superba,

Et Pisae , Sense timidum reuerenter honorem P stabant:me me metuebat Marchia tota. Italia partes omnes tinuere Ioannem.

Nunc me petra tenet axope includor in isto, Et lacerant emes,laniant ibi denique corplis. Quid ibi diuitiar quid , alta palatia pro sunt, QES im inibi si ficiat quod paruo amore claudor