장음표시 사용
41쪽
s, ' Da Stolida Docendi Ratione.
delaviunt. Horum vero stoliditatem, aut , fimavis, insaniam ostensurus , video mς sapientes facturum, si ad S RcAΜ provocem: quis enim illo dicere potest suavius 3 Ita vero ille: Urer prae- eeptor liberalibus studiis dignior, qui excarnifi-' eat dilaipulos'. an qui monitionibus ti verecundia emendare ac docere molit φ'- Numquidnam aequum est, gravius homini & durius imperari, quam imperatur animalibus mutisi Atqui equum l. non crebris verberibus exterret domandi peritus . M magister Fiet enim formidolosus & contumax, t . nisi eum tactu blandiente permulseris. ) , Nec tamen ab omni castigatione abstinendum arbitror. tum quia impunitatis spes maxima est peccandi illecebra, tum quia praeceptores tapenumero me-. dicos imitari coguntur, qui magna mala atque inveterata, ne longius serpant, ferro exscindunt. Sit autem omnis castigatio moderata, sincera, nullis cupiditatibus mixta, nec modum eXcedat atque in saevitiam degeneret. Quod cum fit. duplex committitur error. Unus, quod asper rima haec disciplina iuvenes haud raro a musis ab lienat atque discendi ardorem impedita. . Alter, quod verberibus minisque non emendantur animi. sed depravantur. Cui enim mens est tam illibearalis, ut obiurgatione non corrigatur, is etiam ad plagas, ut pessima quaeque mancipia, durabitur.' Ouamobrem egregie, ut solet, QuINCTILIANUS.
42쪽
Dὸ Stolida Dotandi Ratione. 33 Caedi, inquit, diferaues minime velim. Primum, quilo deforme atque fervile est; deinde quod ne opus quidem erit hae castatione, si assiduus sudiorum
exactor adsiterito Denique eum parvulum ve heribus toegeris, quid iuveni facias, cui nec adhiberi potes hic metus, ρο maiora disienda sunt pAdde, quod multa vapulantibus dicta deformia, . ρο mox verreundia futura, saepe dolore vel Heruaecidunt; qui pudor refringit animvm' ablisit. atque ipsius lucis fugam es taedium dictas. Per
tinebit itaque ad rem, Praeceptores paedagogosque
pueris placidos dari , eum nihil magnum sit, ns quod stimul' placidum. '' inius rei illustre do ,
cnmentum habemus . in SOCRATE, qui servum percussurus, eaderem te, inquit, ns iraserere ae castigationem in tempus sanius distul Pergo ad eos, qui omne femur dictando exi gunt, & discentium calamo, quaecunque ex aiio tum scriptis compilarunt, eXcipienda committunt.
Ae nescio sane, quid in his hominibus, quos Dictatores perpetuosscholasicos vocamus, maxime vituperandum sit: num ignorantiay quae petasma illa dictandi iconsuetudine imi quodammodo . potesi; -
Bistitui. Orator. l. r. c. 3,.. cui addi possunt, quae lib. I. c. 2. de moribus & ossicita praeceptoris disputantur. . - / ' SENEcA de Ira lib. r. ' .
43쪽
potest; 'an ignavia' quae hoc ipso more, cui ali-.
quod laboris allevamentum inest, egregie alitur: an denique vana eruditionis iactatio φ quae ad dictan . dum complures inducit. Haec vero utcunque se. habeant, negari tamen nullo modo potest, esse hunc dictandi morem supta Dum ti perniciosum. Licet. enim fieri interdum possit, ut praeceptores, Vel, necessitate coam , vel utilitate permoti, observationes nonultra calamis eXcipiendas proponant; modus tamen adhibendus est, ne integra vastaeque molis volumina dictentur, quorum haec plerumque .est sors, ut a iuvenibus vel impia manu uila..cerentiu , Fel capillis charta involvendis adhibeantur. Tum Vero omniS eruditio, quam chari
ceam recte dixeris, evanesciis tum tempus, quod, dictando dilapidatur, frustra consumtum est; tum . nulla est dictatorum utilitas. Ac dici profecto nequit, quantula sit & quam exigua utilitas, quam dictatores moleste seduli somniant. Inducunt potius iuvenes in minimam fraudem, ac inaestimahle, quod utilius insumi poterat, tempus perdunt. Quo fit, ut ad animum perpoliendum acuendumque' iudicium nihil plane afferant, iuveneSque
pessime decipiant, qui denique ad I patrios lares
revertuntur, non quidem; solida eruditione in- structi, nec ullo virtutis sensu imbuti, sed magna chartarum mole onusti, quam, si quis furto aus rat, omnem simul sapientiam aufert. Satis autem
44쪽
inulta de perverso dictandi more dixisse mihi vi- deur, quem etiam dudum exagitavit Cel. BAυ. IUE ISTE RUS, cuius magna in rem scholasticam merita, qui ignoret, credo lare neminem. Restat, ut ad eos nunc accedam, qui laborum . mole iuveneS Onerant, nec ulla voluptate lusique recreari eos patiuntur. Quod vitium, licet non ad ipsam docendi methodum pertineat, laudare . tamen nullo modo possum. Eripe enimduvenibus omnes animorum remissiones, ad quas naturaliquo)am impetu seruntur ; stange eos assiduis laboribus, ac omnes ab iis prohibe deambulationes aut ludicras corporis exercitationes et quid fiet Mox certe delatigabuntur, animi alacritatem amittent, . studia exosa habebunt, & te inscio at que in vito ad ea loca depmperabunt, ubi animus ex laborum strepitu reficiatur, ti aures obiurga tionibus. defessae conquiescanti Danda est igitur aliqua animi remissio; non solum quia nulla res est, quae perferre possit continuum laborem, atque ea quoque . quae sensu ti anima carent, ut servare vim Mam possint, velut alterna quiete retenduntur, sed quod studium discendi voluntate, quae 'cogi non potest, constat. Itaque M virium plus afferunt , ad discendum renovati ac fecentos, & acriorem .habent aluinum, quisere necessitatibus repugnat.
45쪽
Dici enim vix potest, quantos animus, corporis motu concitatuS, impetuS habeat, quantove cursu calamus fluat, otii intercapedine recreatuS. De . puerorum lusibus idem affirmare, quid vetat ZHabent enim hoc iuueniles illaei oblectationes, ut non modo iuuenum moreS VoluntateSque detegant, verum etiam acuendis ingeniis inseIviant, animum que alacrem reddant. Plura non addo. Satis enim demonstrasse mihi ideor, assiduis laboribus
'non onerandos esse iuvenes, sed ingenua ac liberati voluptate interdum recreandos. De praeceptoribus, qui ipsi honesto otio indigent, nihil dico. Quis lenim tam a Vero alienus, tamque iniquus est, quin eorum, qui iuuenilem aetatem doctrinis impertiunt, labores duros molestosque iudicet, de quibus idem sere dici potest, quod CacERO, Gracchum resutans, tu existimas, l
. aut suppetere nobis posse, quod quotidie dicamus
in fanta varietate rerum, nisi animos nosi os doctrina excolamus p aut ferre animos tantam posse contentionem, nisi eos doctrina eadem relaxemus p '
Si, quos mihi constitui terminos , eos transgredi vellem, multa adhuc eorum, qui iuueneS
46쪽
De Stolida Docendi Ratione. 37
erudiunt, vitia perstringere possem. Quid enim
' -impedit, . quo minus .eos quoque sub examen. Vocemus, qui iuuenum ingenia non rite disceria nunt, nec fatis cogitant, aliter tractandos esse Aenes alacres &. quae docentur, lacillime arripientes; . aliter vecordes & obtusos; aliter eos, quos laus excitat& obiurgatio mordet; aliter.
qui imperia deo pantur ti, 'nisi institeris, omnem discendi voluntatem abiiciunt; aliter, qui aut seroces sunt aut meticulosi; bonisque praese tim ingeniis sic obsequendum esse, ut in id, quo vocat natura, ducanturἶ Quid porro impedit, quo minus eos vituperemus, qui in aucto-
ritatis praeiudicium pueros coniiciunt, &quos dissentientes ae morigeros habere, nunc torvo vultu intuentur, nunc plagis misere torquent; ' aut etiam eos, qui methodo cratica uti nolunt, atque continuo sermone ita onerant iuuenes, ut vel taedio afficiantur, vel ad otium adsuefiant; aut eos, qui classicos, quos vocant, scriptoreS verborum tantum causa aut ad summum. propterea etiam legunt , ut antiquitatis cognitio ex , iis . C 3 - ' hau-
Uide QUINTILTANUM sinus hae de re disse- reptem Insit. Orat. lib. I. c. 3. Iis. a. c. 8. Quod quam turpe sit & ab omni boni praeceptoris
ossicis alienum, commonstrat QUINTILIANUS tist. Or. l. I. c. s. pag. 17. edit. Gela. .
47쪽
hauriatur; aut denique eos, qui teneras mollesque iuuenum mentes, neque ad pietatem eΣho tantur,.4 neque Virtutis igniculos in iis exottanti neque honesti sensum acuunt , neque liberalitatem naturae omni modo sustentant Sed de his omnibus: disserere nillil attinet. Sunt enim haec
vitia. eiusmodi, ut vel me non monente intelligi - queat, quanta sint & quam perniciosa. i :.j iii a
48쪽
50쪽
JHagna est, lateor, atque illustris Romanorum
gloria, cuius in admirationem facile rapiuntun quotquot res a: victore populo magnifice olim gestas; non ignorant. Impetrare autem: nunquam 3 mei possum, ' ut Romam, quam orbis terrarum re Sinam . arcem omium gentium Α, invidendum aluood krtunae monumentum fuisse, , nemo negati eandem optimarum artium studiis magnopere sto ruisse , ' aut adeo Ath*aas, 'ummuri doctrinarum inventriees. si rasse credanti . ne temere
atque sine probabili aliqua causa pronuntiasse via ad Ulas man'rum s mores pr- ο, qui ingenii Voriam ad lGraecos idekrre non dubia
tant. CICERO enim, in quo tamen ipso'nilagna μingenii vis Exstiti , ' n6nhe, quidquid in dicendo poterat, id inne Graecis acceptum re t HORA τε As, ym illa sacer'os. At sobolescer- 'tissima Phoebi ς, Bonite poesios omnisque litter iurae amantes 'ad sine A ablegat φ ViRGIrrus
. . , pudebit, - no ea. quae consecuti simus his studiis & artibus esse adeptos, Dae sint Graeciae monumentis tradita. . Addo. Tusculani 1 e. i. ''D - Arte Poetiea v. 268. .