장음표시 사용
81쪽
tunc regnabat, admittebat nobilitatem ex progenie, quamdiu durabant virtutes, & divitie. Que quidem politia non erat satis justa, ut patebit inferius, cum jura velint quod nobilitas generis debeat attendi, ut F. detruntas totionibus. l. cum hii. ks annos. C. deposui. I. pro idend. de nuptiis. l. ssuri Extr. de providend. de multa. Extr. de apia pelluc. constituc. xxx. d. ho C autem PCr arch. in rosario. Immo dic quod aliquando non debet attendi nobilitas generis solum cum requiratur CCiam nobilitas morum. 9 Nam ut dicit. Gaherus de Casellione. Nobilitas sola est animum que moribus ornat. Art. F. de tui. cur. dat. ab hiis I. scire s. Exti . de pre-bend. c. l. ct xl. clis. nos qui . di duobus capitulissequentibus. xxxii. q. . iis ita, & notatur de prebend. venerabilis ubi phannem in no ella, ponit multa pulcra de nobilitate, &sunt versus Ovidii de nuce. β Nobilitas hominis, est mens deitatis 3mago. Nobilitas hominis, tirtutum clara propago. Nobilitas hominis, humilem relevare jacentem. Nobilitas hominis, mentem frenare furentem. Nobilitas hominis, ni si turpia nulla timere. Nobilitas hominis, naturejura tener . Unde Tullius contra Salus um. Sacius, id est sanctius, es me meis gestis florere, quam mastorum aufioritatibus inniti, ιρο ita mimere vi sim posteris meis nobilitatis initium, , Irtu iis exemplum. Item Olidius de Ponto l. I. epsola peniιl
tima. Noo census, nec opes, nec clarum nomen avorum,
Set probitas magnum, ingeniumque sacit. Et hiis concordat Matheus Vindocleos in poetria, parte prse
Virtus nobilitat animim: mirtute remota,
Migrat in exilium Nobilitatis honor.
82쪽
4 Ex predictis jam patet, quid est nobilitas, & quomodo adqui litur. Jam querituri nunquid aliquo casu poterit nobilitas amitti λ Et videtur quod sic. Ut propter
monachatum nam nobilis factus monachus amittat nobilitatem, ut Extr. de purgatione cauonica c. I. 27. q. 2.
scripst. Item per matrimonium: ut forte mulier nobilis nubit plebeo, ut, C. de dignit. l. mulieres h. II. in c. scripsit. C, in L femine F. de senatoribus. Item amittitur
nobilitas propter crimen. C. de Curionibus i. neminem. in
sine per Do. de bello misu super mes primitigia dignitatis.
Item propter crimina vel delicta aliquis incidit in infami am, & propter infamiam perdit nobilitatem, C. de dignitatibus. l. 2.9 l. quociens. Cum ergo aliquis ex filiis alicujus nobilis se gesierit virtuose, retinet nobilitatem &ille erit nobilis: si alius se gesserit viciose, perdit nobilitatem, L erit plebeus. Ita fuit de Cadin, qui occidit fratrem suum Abel, propter quod delictum perdidit patris nobilitatem. Gen. q. c. Et de hoc ponit Valerius Maximus plura exempla, sub rubrica, Qui parentibus claris degeneraverunt, per totum. Item si nobilis habuerit unum filium prudentem, & legitimum, & alium spurium, vel bastardum ; certe ad legitimum transit nobilitas, & non ad bastardum. F. de flatu ho. L cum legistime de senatoribus l. liberos. Exemplum eciam in Abraham qui habuit filium legitimum, L filium ex ancilla Gen. 21. c. 4 Sed pone: forte unus rusticus Cepit esse valens,&probus, ac tenere statum nobilitatis; certe ipse non est nobilis: quia rusticitas perfecte purgari, vel ita cito evelli ab eo non potest, quamvis filii sui vel nepotes pretendant statum nobilitatis e set talis status vocabitur status pretensius, quousque talis virtus in eis habundet propter quam quis mereatur vocari nobilis, sicut cotidie videmus de 1 usticis piovenientibus ad aliquem gradum civitatis. Unde ex patre ignobili, licet valente, nascatur filius nobilis, vel nepos. Set istud non esset verum, videlicet,
quod ex vili patre ignobili possit descendere filius nobilis' sequeretur Omnino quod aut omnes sunt nobiles, quod falsum est, aut quod nulli sunt nobiles, quia si primus parens fuit nobilis, sic & omnes ab illo descendentes. Et si
83쪽
predictus primus parens fuerat ignobilis, tunc omnes descendentes sunt L fuerunt ignobiles: quia nunqua, in persona alicujus de vili stirpe nata, potuit incipere nobilitas, quod falsum est : ergo, &c. k Aut habemus dicere quod mundus iste fuit ab e terno, cum multitudine hominum nobilium, L ignobilium, quod falsum est, & contra fidem Christianam. Dic ergo quod neque solum a par Cntibus, nec solum ex diviciis efficitur quis nobilis, set ipse in
quo concurrunt contenta in versibus Ovidii de nuce, quos
premisi videlicet. Nobilitas hominis est mens deitatis 3mago,2.c. 3 Est vero nobilis L si ex nobili descendat, seu ex vili, vel plebeo, ut concludit dominus Barth. in tra latu suo de nobilitate, circa medium, quem posuit in lege pr. C. de dignit. h. Iti. Et sic nichil aliud est vera nobilitas, quam
vita humana clara virtutibus per electionem L habitum anime intellectualis exterius operantis. Nec tamen omnis
nobilis est generosus, ut supra dixi, quia ille est genero sus, qui descendit a parentela generosa. Et semper nota ;quod sanguis non purgatur usq; ad quartum gradum inclusive : quamvis talis nobilitatus gaudeat regno, liveregalia, ut Rex Cipri, de quo supra dixi, unde adhuc opiniones quorundam referam. Fuit enim quidam nomine Dan Me Florenria, vulgaris poeta, laudabilis, recollen- deque memorie, qui circa hoc fecit quandam cantilenam in vulgari, La obulce Drue clamour. In qua recitat tres piniones antiquorum : quarum prima talis fuit. k Quidam imperator dixit, quod, Nobilitas est antiqua eris sve di vitiaris possesso cum pulcris regibus moribus. Alii dixerunt quod antiqui boni mores hominem faciunt nobilem, L hii de diviciis minime curare videntur. Alii autem dixerunt, quod ille dicitur noli bis, qui descendit de patre,
aut avo, nobili. Omnes tamen has opiniones reprobat
ipse Burtholus, ibidem, ultimo determinans, quod quicunque est virtuosus, ille est noli bis in illa virtute. Nec nobilitas esse potest ubi virtus deest. Alii insuper ponunt in universo tres tantum nobilitates, quarum prima
est theologica, & supernatuaalis, secunda est naturalis. Et tercia nobilitas est politica, sive civilis. Prima in conspectu summi Judicis est querenda apud quem nulla est
84쪽
obumbracio, nec aliquid latere potest o Nana apud deum cst omnis nobilitas que est gratia dei; dico de gratia stratum faciente. k Item omnis qui virtuosus est, ipsa scili Cet Virtute que facit hominem felicem, hoc intelligo si sit in caritate, quia talis est in gratia. Non enim potest este in caritate sine gratia, ut dicit sin iliis Thomus a. a. questione CX. q. sequenti. Et probatur Verum per Regum 2. ca. ubi dicitur, Benedixit deus, e o. quicunque honoriscabit me, ego glorifcabo eum ;qui autem contempserint me runt ignobiles. Sci illos ignobiles hic cognoscere non valemus, nisi per revelationem dei. Dicitur enim Eccle sicι ix. c. scit homo, an odio, aut amore dignus sit. Et multi sunt predesti
nati qui apud homines ignobiles reputantur, pro quo bene facit quod scribitur Sap. quinto, ubi dicitur, Hii sunt quos aliquando habuimus in clerisum, edi in similitudine u improperii. Nos infenfasi vitam illorum estimabamus insaniam, ct saevi illorum sine honore. Et nobilis quantiam ad hoc est, qui secundum philosophie documenta vivit que quidem philosophia nobilem facit animum, ut dicit Seneca epistola Plutonem philosophia nobilem fecit. Et Cri sostomus super Matheum omelia . dicit, una es nobilitas, solam dei Ooluntatem facere, edio. unde Jeronimus cle conssugio, Sola apud eum libertas es, non sermire peccatis : Summa, inquit, apud deum nobilitas est clarere mirtutibus. Set de ista
nobilitate non plus tractabo, ipsam relinquens theologis declarandam. Secunda nobilitas est naturalis ; que duobus modis considerari potest ; Primo modo prout convenit rationabilibus, Sc irrationabilibus, & aliis eciam sensu carentibus. Et isito modo nobilia, & ignobilia dicuntur, secundum bonitatem operationum. Dicimus
enim quasdam aves eciam ejusdem speciei nobiles, & ignobiles, ut falcones, aquile, &similes: sic de lapidibus: sic de piris, pomis. & similibus. Inter artifices eciam
facimus distinctionem, meliores operario S, VOCamVS nobiliores, alios autem ignobiliores. Et de ista nobilitate
non intendo multum tractiare. 3 Alio modo considera
xi potest prout cadit hec nobilitas naturalis in hominibus: Et intelligi debet naturalis, id est naturali ratione indu-
85쪽
prime vo ; quod apparet, quia solis hominibus congruit. Et de tali nobilitate loquitur Philosophus pr. soliticorum c. . Nichil aliud quam virtus L malicia determinant servum vel liberum nobiles, ia ignobiles. Quod tamen non est de omni virtute intelligendum, sed de ea virtute que competit aliquibus prout apti sunt dominari. Et hoc facit ad principale propositum hujus opusculi, non de eaque competit litis qui apti sunt sub)ici, ut patet per Philosophum,pr. Politicorum c. 9. Dicendum est ergo, quod talis nobil itas est virtus, prout competit hiis qui apti sunt pre-eseia dominari. Item Philosophus ponit aliam dissinitionem nobilitatis, pr. Ethicorum, cum dicta additione, ut dicatur, quod hec nobilitas est quidam habitus in medio consistens Circa ea que pertinent ad preesse, & dominari, cum hac determinatione. Et sic potest esse verum quod dixit poeta Dan , uiaupradixi. k Et de hac nobilitate loquitur nunquam de .iciis l. 8. dis. in principio, ubi
dicitur, quod nunquam de viciis erubescamus parentum, Θ c
ut ibi. Ad quod eciam optime facit quod dicit Tullinue in inuod Ava contra Saluistium, Sanctius es me meis gestis sui ere,
quam majorum opinioni inniti, θ' ita .imere ut sim posteris nobilitatis initium di mi, tutis exemplum. β d ercia nobil itas est politica seu civilis, prout differt nobilis a plebeo, ut supra dixi in divinitione nobilitatis posita per Lartholum, videlicet, Nobilitas est qualitas illata per principatum teneniem, o c. Set ad ista dicit Seneca, quod unusquisique si .ult potes se eximere a vulgo ct sici nobilis mi.endo mirtuose ani mam virtuoso habitu induendo. Et iste habitus potest anatura haberi sepissime. Unde dicit idem Seneca h. 1. de clementia ad Neronem quod animus illius qui ex nobilibus traxit originem facilius ad virtutes inclinatur quam alterius. Et ponit exemplum de equo boni generis, qui liberius freno regitur quam alius. Aliquando autem iste habitus adquisitione habetur, ut ipse ponit exemplum de sileante Ortolano postmodum patricio. Cui concordat Valerius Maximus l. 3. c. q. in principio, ubi ponit exemplum de Tullio Hosilio, qui in cunabilis accepit agreste tugurium; cujus adolescentia in pascendo pecore fuit Occupata : & validior elas Romanum rexit imperium. Po
86쪽
De es ilitari Oh cio Lib. I. 67
nuntur namque hujus materie plura exempla in prediste. q. 3 Alii adhuc dicunt; quod illa est vera & formalignobilitas, que nedum hominem virtuosum, ex famoso Scclarissimo genere descendentem, facit nobilem, verum-eciam quemlibet possessorem virtutis nobilis, nobilem reddit. Et sic homo est nobilis secundum eos in tantum, in quantum ejus operatio est virtuosia, & ab anime bonitate habituata procedit. Ideo ad perfectionem cu)uslibet virtuose nobilitatis duo necessaria requiruntur, scilicet habitus interioris electionis, & bone operationis exterioris
estectus, alias non esiet vera nec Virtuos a nobilitas, ut pro
bat Augifflinus in libro de libero arbitrio, mirtus es bona qualitas mentis qua recte vivitur. Quare ergo patet quod illa est vera virtus, & virtuosa nobilitas, que ex bona mentis qualitate procedit. Et sic illas duas felicitates includit videlicet bonitatem exteriorem in actu, & interiorem electionem in habitu. Et sic patet veritas versuum predictorum Oυidii de nuce quas premisi.
88쪽
C A P. I. Incipit Liber Secundus, De bello juso ct ejus speeiebus. Ellum Justum est, quod ex edicto gerituri
de rebus ablatis repetendis, aut propulsandorum hostium causa, ut O q. u. c. pr.
& patet per 2 sidorum Ethimol. h. IO. Item apud veros dei cultores ipsa bella pacata
i'tercetensionem tuam cum moderamine inculpate tutele,
89쪽
Exir. de resilutiones ol. olim. I. in sin. ubi de hoc in glo. per Lernardum, moderamen hujusinodi tamen est , ut si viginferatur cum armis, Cciam cum armis repellatur ; alias vero sine armis, ut F. de et i di vi ar. l. I. k vim mi repellere.
Et in tali justo bello potest quis si necesse fuerit omni die pugnare, A diebus dominicis D festivis 23. q. ultima, Si nulla, ct Extr. de reg juris, c. quod non est licitum. Et in
armis bellicis multi deo placere possitnt 23. q. t. noti exsi- mare. Et beatus quosdam hortatur, ut milites congregentur, & ut contra hostes arma viriliter parent; 23. q. 8. c. ut pridem glorie vestre. Item precibus Adriani pape, Rarolus Rex Francorum bellum cepit contra Longa- bardos 2 ῖ. q. 8. hortat. Ο precibus. 4 Item Iob. de L)nγ- uno alio modo dissinit bellum dicens, quod bellum es contentio exorta propter aliquod dis senum appetitui humano propostum, ad di sonantiam excluὰendam tendens. Et declarat diffinitionem suam, ut sequitur; Dixit, bellum est conte a tio . hoc ponitur ut genus; Nam sub se continet I belli cani contentionem, Sc alias quascumque materias, ut in
I. si usus h sn. F. de aqua pluv. fommi: ideo dixit disio
num, quia hec esst Causa unde oritur quelibet contentio,
appetitui humano : ad differentiam brutorum. Ad disto nuntiam : L esst causia finalis cujuslibet belli, nam quodlibet bellum tendit finaliter ad tollendam displicentiam, que fuit belli introductoria, & sic fiunt bella propter
C A P. II De dissone bella qualiter dioeidatur. IDem Phannes de Lavano ponit divisionem belli: dicens, Quod bellum aliud stirituale, aliud corporale. Spirituale, aliud celeste, aliud humanum. Spirituale, C leste es , de quo habetur Bb I . c. Humanum est, de quo scribitur ad Romanos 7. c. ibi. .ideo aliam legem repugnantem tegi mentis naee. 32. q. s. s Paulus. Corporale, aliud est universale aliud particulare. De universali habetur F. de captivis,
90쪽
captitis, Θ po itiminio reversis, quasi per totum, a 3. q. I. Particulare aliud fit ob tutelam corpors sui &rerum, de hoc habetur F. de sic. 9 jur. l. im vi. F.
de i, di mi armata. l. Ι. 4 tam vi repellere F. ad testem Aqual. l. scientiam ς quod cum aliter. ct l. I. C. Mnde mi. Ο Extr. de rejtitue.1pol. olim. Al1ud sit ad tutelam corporis
mistici, vel ejus partis: propter defectum jurisdictionis,
quod Repri alie nuncupatur, de quo tu Authent. ninonsant pignora, Extr. de injur. c. I. b. 6. Aliud sit propter contumaciam resistentis jurisdictioni Judicis, ut in l. q. resi- tuere F. de rei mend. Aliud propter purgationem quod duellum appellatur, de quo C. de gladiatoribus i. una. Scripi n. in duello. per totUm titulum. Set tamen verum est,
quod bellum possit dividi prima divisione, per justum, &i justum. Set in hiis modicum insistendum est, quia Doctor supra dictus Job. de flaniano in suo tractatu de bello singula exponit ad longum . si Videatis igitur eum si placet qui in suo tractatu hunc ordinem servat. Primo,& principaliter, tractat de bello spirituali celesti: Secundo de spirituali humano. 3 de corporali universali. de particulari, quod sit ob tutelam corporis sui. 3 de particulari quod sit ad defensionem corporis mistici quod repri- salie nuncupatur. & 6 de particulari quod ad purgationem sit, quod duellum nominatur. De hiis omnibus predictus Doctor dixit sum cienter velle suum ; Cujus dicta corrigere non sussicio. Set in f particula sue divisionis aliqua addere de sua licetia non erubescor que si utilia sint Iectoribus hic inserere, & que in guerris per me collectabunt hic scribere non recuso. Quare est sciendum quod Doctor querit, I quid sit duellum Z a quot sunt species
duelli λ Quo jure sit permissum λ Quo jure sit in hi
bitum, 3 pro quibus causis sit licitum duellum. 6 Inter quos sit licitum λ Et qualiter sit duellandum 3 Et Do- or singula membra hujus divisionis sue usque ad finem sui tractatus notabiliter prosequitur,Videatis eum.