장음표시 사용
101쪽
adscribi solent Spiritui naturali, illa fiunt a piarit 'itali. Itaque naturali non est opus. Vitali,
Spiritus est instrumentum operationum vitaractiones autem vitae sunt actiones animae veste tatricis, iam vita euentialiter nihil sit aliud, quam perduratio animae vegetatricis in corpore. Jam actiones vegetatrices sunt nutritio, steneratio, auctio. Ergo Spiritus vitalis est instru- tu' nutritionis, auctionis, generationis. ded isti authores, faciunt quoq; spiritum naturalem, instrumentum harum actionum. Nunc quod fieri potest per pauca, non opus est, ut id Hat per phira Nihil itaq; opus est spiritui natural tu, cum vitalis sussi ies sit producendis istis operationibus. a)Quod nec a priori nec a posteriori demonstrari potest, illud frustra est, Mi stra ponitur in nobis. Jam spiritus naturalis no potest demostrari a priori, quia nulla substantia ita demonstrari potest, quod sit vel depromant nobis authores isti talem demonstratione. Tum nec a posteriori, quia non alio medio ullus Medicorum aut Philosophorum spiritus in nobis demonstravit quam primo a respiratione. Secundo pulsu, tertio a cavitatibus Ja vero spiritus naturalis nec cum respiratione quicquam commune habet, nec cum pulsu, ut ipsi fatentur. Superest cavitas. A cavitate nullum sumi potest indicium aut vestigium spiritus naturalis. In jecore enim nulla spectatur cavitas. Si spiritus possunt generario contineri absque cavitate,frustra
vitates produxit in corde. Si necessario a cavi
102쪽
cavitates requirunt, utique in jecore nulli erunt spiritus, nam inibi nulla est cavitas. Venio ad seiritum vitalem qui in jecore atque de per
arterias traductus in reliquum corpus generale est instrumentum omniu actionum Materia 1llius partim sanguis est, partim aer sanguis per
venam cavam in dextrum ventriculum delatus exquisitius coquitur .elaboratur, 'lteriuspex medium septum seu intestinum transudat in sinistrum sinum , ubi formam acquirit 'peciem spiritus Aer cro per inspirationem attractus in pulmones itidem ibi praeparatu retandem tras mittitur ad cor, ubi conjunctus cum sanguine materia fit novae hujus sobolis. Ab hoc ossicio generandi spiritus Aristoteles appellavit cor primum vivens irimum calidu,non quod anima citius incipiat cor insormare, quam alias partes, sed quia spiritus vitalis primum vitae strumentum in corde generatur,tum quoq; quia hic idem spiritus est mec subiectum omnis caloris vivinci, sit in corde, unde merito cornuncupatur primum calidum Superest spiritus animalis in cerebro confectus atque inde per nervos traductus in universum corpus auctor est instrumentum sensus, motus Patria hujus
aut sedes nativa est Cerebrum Medici quidem nostri ventriculis seu sinibus cerebri hunc honorem adscribunt, quod illi praecipuam operam contribuant elaborando spiritu animali. Sed quam inepti sint ad id munus ventriculi, paulo
post periam Materia illius est spiritus vitalis,
103쪽
ex hoc enim creditur produci scilicet spiritus vitalis per arterias ex corde in cerebrum delatus inibi immutatur fitque spiritus animalis. Fornili spiritus animalis inpeciem junt prorsus differentem diversam esse a spiritu vitali, faciuntque Medici duos hosce spiritus tota specie distinctos. Finis deniqueri usus hujus est, ut per
nervos traducatur in totum corpus fiatque instrumentum generale sensust motus. In constituenda spiritus animalis indole nonnihil recedimus a Vulgari Medicorum sententia Primci non existimamus prorsus nullum esse, quod volebant Argenterius, Albertus, neque arbitramur illum tota specie differre a vitali, sed mediet quasi esse naturae. Tertio neque cum credimus inventriculis cerebri elaborari. Initio si prorsus nullus est spiritus animalis, dic mihi, cur natura conficiat nervos Suffecistent itaque arteriae provehendo soli spiritu vitali, quem tandem usum assignabis nervis nulla certe horum actio alia excogitari poterit, nulla alia opera quam locant deserendis spiritibus animalibus , sed nec specie disserre hunc Spiritum a vitali,ita demostrari potest. 1 Quaecunque nova species in nostro corpore generatur, ea producitur per coctione Coctio vero omnis per calore Exempla habebis in generatione sanguinis seminis, lactis, spiritus vitalis, carnis, aliarumq; partium, qua omnia percoctionem, leneficio uberioris caloris perficiuntur. Haec esto Major. Jam
sublunio. Sed Spiritus animalis non fit aut pro- ductis
104쪽
ducitur ex vitali per coctione aut beneficio caloris. Ergo Spiritus animalis non est nova species differens essentialiter ex Spiritu vitali Asia sumptum probo Spiritus vitalis natura est serventissimus inuo nihil datur calidius in universo corpore. At vero cerebrum est omnium serme partium frigidi imum ex communi Medicorum sententia, Illud vero quod est frigidii, non potest coquere illud quod est calidius, sed id potius refrigerat, a rigore enim nulla est
concoctio, cerebrum itaque solummodo refrigerat contemperat nimium fervorem spiritus vitalis , quae frigefactio non potest sicere novam speciem. Oleum calore liquidum redditur, frigore aliquantum inspissatur, manet tameeadem specie res, ita Spiritus vitalis a cerebris rigores calore aliquantum attemperatus Onim mutat suam speciem. Secundo Ut se habent varii caloris gradus ad varios essectus , ita quoque Spiritus ad suas actiones, At una est caloris species, aliis tamen gradibus utitur aurifex, aliis Chimicus, aliis coquus, sic unus idemque est Spiritus , sed calidii simus, is qui servit actionibus vitae, aliquan
Tertio, Species non sunt multiplicandae absque necestitate, sed nullaist nccestitas ingendi novam speciem ex Spiritu animali, cum is suo munere fungi queat , quamquam selo accidente disserat a Spiritu vitali. Sic itaque ego cens nitu arbitror, Spiritum animalem a vitali disia
105쪽
ferre solis qualitatibus,subtilitate, caloris stradibus vitalis est ferventissimus, subtilissimuς qui quam primum appellit ad cerebrum frigidi usculum, partim frigescit, paxtim addensatur. Ubi perspicimus non sine sapienti consilio cerebrum natura factucue frigidiusculum, ut scilicet contemperaret nimium Ulum Spiritus vitalis,qui nimis subtilis, calidus in plus erat adsens atton es. Nam quemadmodum docet Aristoteles lib. a. de part animal. c. a. Io Sanguis fervens subtilis robustior quidem est, sed ineptior adsensumi intellectum. Etenim ad has a minio PCrationes firmitu lo quardam inabilitas requiritu , ii sperari nequit a tam cali
do mobili iubtili spiritu vitali. Quis scit
an non huc respexerit Aristoteles, dum multoties scriptum reliquit in admirando illo opere de animalibus Cerebrum a natura constructum csse contemperandi refrigerandi cordis gratia , quod Galenus plerique Medicorum nimis cras interprCrantur.
Superest ut vincam spiritus animales non generari utcontineri in ventriculis cerebri vulgo existimaris. si Natura non confundit nobilissimum Spiritum cum vili inutili e putri excremento. Haec enim nimis inter se dissident, de inquinari ac corrumpi alterum ab altero facile posset. Sed vetriculi cerebri vulgo existimati perpetuo oppleti sunt inquinati, scatent pituitosas, frigidis c abiectis excrementis, nunquam non Π- s veniun-
106쪽
veniuntur humore mucoso ineptissimo esse reserti Spiritus iccirco animalis non continetur in his ventriculis. , Si in ventriculis contineretur Spiritus, utique ex illis via paterct in nervos, cum Spiritus per nervos debeant deferri in corpus. At si ventriculi cum nervis non cohaerent, nec in illos via patet ex his, sed potius meatus aliquis ducit ex his ventriculis in glandulam pituitariam palatum, quo ablegantur transmittuntur excrementa pituitos in ventriculis contenta Credibile est, hanc alterationem subire spiritum in postica cerebri parte, quam rectius dicas spina- em medullam intra cranium, in qua exilis est
cavitas, formam habens calami scriptorii. Hic praeparatur Mimmutatur Spiritus, hinc pror-1us nervos subit, qui omnes ex hac parte oriuntur. Unde, quemadmodum est una forma comporis animati, ita unum esse specie spiritum, universale instrumentum unius animae, quod tamen pro partium iubjectorum diversitate diversas patitur accidentales operationes.
CAP. XVI. De Glore Innato ct humido primigenio VJdimus hactenus Spiritum, paucis quoque
cotemplabimur proprietate Spiritus a lorem scilicet innatum, humidum radicate. Omne corpus vivens calore genitali perfundis
107쪽
tur, quicquid mortuum est, animam deposuit illud vel tactu frigidum depreheditur. Hinc mors Poetis dicitur gelida, frigida cadavexa Calor vero iste Spiritui veluti subjecto adaequato adhaeret, cum Spiritus omnia permeet in corpore etiam calor ipse nuspia non est. Quare dicitur vitalis vel ingenitus, quia instrumen tum est actionum vitae, omneque vivens comi latur ad usque interitum, jam a prima nativi tate partibus est ingenitus. Praeter hunc calorem Spiritalem est talius in nobis, quem Elementarem vocant nostri a temperamento proVenientem Nam ut ex pridem dictis liquet tempexamentum est dispositio priniarum qualitatum Caloris, ligori si caeterarum. Omni igitur teperamento calor inest modo nator, modo mi nor. Et quia temperamentum partis manet etiaab animae decessu nam in te iseeti quoque bovis caro est caro bubula alter vero ille calor Spiritalis prorsus evanescit anima recedente una cum spiritu. Hinc multi in illam devenerunt sententiam, ut crederent duos hos calores specie distingui, quo nomine alterum vocarunt set hercum, coelestem, alterum Elementarem. Sed Zabarclla opusculo de calore coelesti,doctis ter rosis rationibus demonstrat, non e se nisi unam in nobis speciem satoris. Ita enim se res liabet. Veluti albedo nivis non differt specie ab albedine igni, sed subjecto solum ac numero, ita calor Spiritui incidens, calor temperamenti una faciunt c loris speciem In corpore enim vivo ita
108쪽
ita congeruntur coeunt,quemadmodum dii rum candelarum duae flammae sibi invicem appositae Calor hic natus atque ipse una spiritus quamquam omne pervadat corpus, inprimis men occupat partium quarumque humoremi dicalem. De humido hoc radicali pauca excipite. Possident omnes corporis viventis partes' morem quendam pinguem instar olei aut butyri liquefacti limpidissimum, lentum atq; tenacem, quod funda metum est quasi stabile stabulum tum caloris ingeniti tum Spiritus,atq; ipsius vitae crus genuinus fomes .Hinc illa pronunciata Aristote s Philosophoru4 Medicorum vitam consistere in calido humido, intellige,5 quolibet obvio, sed in calido spiritui humido primigenio partium. Ab hoc humidori calido
dependet omnis sanitas, omnis vitae diuturnitas. Quodcunq; vivens nactum est humidii radicate Pingue, copiosum, lentum, stabile, illud perennat in longam annorum seriem. E contra cito interit, neq; csIe solet annosum, cui est humida radicate a lucum paucum frigidum,dissipabile. Exempla sunt in promptu Inter plantas arbores multae ad centenos usque annos igent virent. Nonnullae aniculae sunt, brevissimae vitae, istae possident humidum radicate tenacississimum. Quae non facile assiciuntur ab externis
injuriis, jusmodi sunt quercus, olea,tum qu que laurus,abies, palma, qua hyeme quandoq; virent, ob summum robur humidi radicatis, quae a frigore quicquam patiuntur, abundantaqueo
109쪽
aqueo 'umido iacile corruptibili, ut Cerasus, prunus iteraeq; ex herbarum serie spe
cies. Animalia porro terrestria eandem ob causam diutius vivunt quam aquatilia, mares quasceminae Notabile est, quod scripsit Asclepiades . Ethiopes raro supervincere annum trigesimum etatis, ubi ex adverso borealiores non raro O. aut o annos vita implemus non est alia ratio, quam quia aestus aut fervorimatius aeris exhauri. absumit humidii radicale Ethiopum vivunt enim sub coelo calidissimo nos vero, qui aerem haurimus frigidiusculum, nec tantam patimur jacturam humidi a calore circumstante, sed potius a frigore calor noster ingenitus fortior reddituri propter antiperistasimo humidum radicate robustius. At vero aeris caliditas primigenium humorem non depopulatur, Verum etiam res quam plurimae alic nos circumstantes Ira, metus, tristitia, curae, labliae, labores, nimius usus cibi potus, beneris, c. Ut hanc addam coronidem Medici no
stri una cum plerisque Philosophis minus recte
nulli videntur doceres, dum profitentur, humi dum primigenium ita absumi a calore innato, Quemadmodum oleum a flamma. Esse scilicet illius pabulum Malimentum Et hanc continua actionem absumtionem causim esse nostri interitus. Ego vero existimo calorem nostrum naturalsi, non tamen absumere, sed potius servare, tueri, nutrire, generare, partes larum humidum radicate. Calor naturalis est proecipuus
110쪽
auctoris conservator nostra vitae, non hostis aut depopulator Ineptiuime Vero comparatur flammae aut igni cum potius aeriiit similis.C lor flammae conjungitur cum siccitate. At calor naturalis conjunctus est humiditati,ressidet enim in Spiritu, Spiritus hinc humidus aereus potius dicendus quam igneus. Jam calor humidus non absumit aut depopulatur aliam rem hui dam. Quod si eveniat, ut a causis externis calor naturalis transmutetur in praeternaturalem fiat iam non aeri sed igni similis, conjungitur inquacum siccitate, tum omnino absumito depopulatur humidum radicate. xitque causa teritus. Sed tum non amplius est naturalis aut amicus aut filius-familias, verum tyrannus, hostis, qui violenter suam exserit potestatem. Sed haec quidem hactenus. Nunc pergimus ad humores.
Emunioribus nostri corporis docemus,lion quidem eo fine, quod sanitas illis, ve-bjecto inhaereat. Est enim sanitas affectio
corporis vivi, humores vero vita destitu quia sunt sanitatis causa effectrices Ete- contrariorum eadem est lexa regula, ve- mores preter naturam constituti causa sunt orum, ita dem naturaliter conveniens positi sanitatem cisiciunt. Humoris voca- bulum