장음표시 사용
41쪽
ii care voluerint, illisi S Opera grassantem pestilentiam primum inhibitam, deinde SuppreSSum eSSe 47. Nullum autem ejus in arte medica celebrius factum,
quam quod narratur περὶ την απνουν , i. C. mulierem respiratione privatam β': απνοια enim a medi Cis VO-
5 Numorum effigies et interpretatio desumpta a Burmanno Sec. Commad Numisin. Sic. in D 'Orville Sicul. p. 422 sqq. 58 Testis est praecipuus Heraclides Ponticus, cujus liber fuit inscriptus Ηρακλείδου υπτους, satis nobilis, unde non solum Laertius VIII, 6 I, 67, sed et Galenus de Locis ass. L. VI, c. 5 Τ. VII, p. 5i 7 sq. Chart. et Plinius Hist. Nat. VII, 52, factum retulerunt. Laertius quidem librum, unde haec
de8umserit, non nominat; paullo quidem ante eandem rem tangens auctorem assert Heraclidem is τω περὶ Φού- vid. not. 623 , sed primarium scriptum τῆς απτου non memorat, Disi fortasse id significet paullo inserius ad eandem rem rediens, s. 67: 'μεν γαρ εα περὶ τῆς απτου d γησάμενος, Hinc diversae super his libris ortae sunt virorum doctoriam x Pini0nes et conjecturae , quas legere licet apud Menagium ObS. Laert. I, - 2, P. 9, recoquere aut redarguere non est necesse. De utroque Heracli dis libro agit DesKert in diss. de Heraclide poni. p. 82 sqq. cetera accu
42쪽
catur intercluSa respiratio, qua Spiritus nullus est aut adeo exiguus, ut Sentiri nequeat: cui malo maxime obnoxius esse dicitur seminarum SeXUS, earum quae Vulgo υστερικαὶ appellantur β'. Fertur igitur Agrigenti fuisse mulier quaedam, Cujus etiam nomeri meminere, - Ηermippus Ρantheam appellatam tradidit q*, - quae per complures dies continuos Secun
dum Diogenem, triginta; secundum Plinium probabilius, septem qδ sine respiratione et arteriarum pulsu
rate, in hoc vero sullitur, quod, quae a Diogene relata sunt, eXHeraclidis Ithro περὶ τούων hausta putat. Etsi credamus quidem quid enim obstat p)Heraclidem etiam in hoc opere de ea re mentionem fecisse. diligentior tamen rei enarratio exposita erat in singulari illo libro περὶ Ῥῆς ἄπνου, unde et Galenus et Plinius rem retulere, cum Diogene fere consentientes. Itaque statuendum , aut Diogenem amborum librorum titulos confudisse , aut superiora quidem illa, quae s. 60 Scribit cf. not. 62 ex Opere grερὶ τοσων desumta, reliqua e libro Vrερὶ ε=ῆς ἁ πτου, cujus mentionem incuria ab illo omissam esse. Ob hane caussam aliasque, quas not. 6s asseram, equidem suspicor, Laertium rem non ex ipso Heraclide sed ab aliis mutuatum esse, fortasse a Timaeo, qui eandem narrationem retulit apud Laert. s. 7I Sq. Timaeus quidem Heracsdem ibi ut παραδοξολογον reprehendit; hoc vero non ad eam rem de qua nunc agimus , sed ad narrationem de Empedoclis
et Hesych. Mil. Pro Hρακλείτος leg 'Hράκλειδης, ut vidit Is. Casaiab. ασηπτον Vel, ut illi, ἄσιτοι quamquam intelligi potest . tamen , auctore Hiero . Mercuriali, mutandum in Eo ιυκεον, quod habet Galenus; Ut monuit jam Menagius Obss. in Diog. Laert. L. I, s. I 2. P, 9. Porro τριάκοντα Ἱμεραί videtur esse παράκουομα Laertii et mutandum in ἱ πτά , ut habet Plinius ex eodem Heraclide ductum. Denique tota dictio obscurior est, et facile arguit, quod modo dixi, Diogenem non ex ipso Heraclide, sed ex alio-
43쪽
25 mansisset, liOC uno cadaveri dissimilis, quod circa medias corporis parteS calori S quiddam Superesset: huic mulieri a medicis desperatae et jam conclamatae Empedocles spiritum et salutem reddidit. Morbi ejus curandi rationem etiam Pausaniae medico familiari monstrasse vel explicuisse dicitur si . Heraclides Darravit, et facile est creditu, hinc famam incre buisse, mortuam ab Empedocle in vitam esse re-
Cum medica arte arctissime olim conjuncta erat musice, cui quantam vim vetereS praeSertim Pythagorei tribuerint tam ad corpora quam ad animOS Curundos, neminem latet si . Etiam hujus artis Empedocles non ignarus fuisse praedicatur atque adeo egregio OXemplo mon StraSSe, quantum illa ad sedandos animi motus Valeat. Nam quum adolesceris quidam fari
butidus stricto in illius hospitem Ιενοδοχον) gladio ir
rueret, patrem Suum, quem ille judex lectus capitis Condemnaverat, ulturu8, iamque in eo esset ut eum feriret, fertur Empedocles, qui forte aderat, statim
rum rivulis hausisse. Nonnulli in errorem inducti sunt ut putarent, απ νουν esse vel medicamentum ad Sanandos respiratisno carentes, ut doli. Talentonius; vel ipsum morbum, Ut Hier. Mercurialis, notati a Sturg.
p. 60, 63. 62) Ηρακλείδης δε ετ εω περὶ τοσων φ'70ὶ, καὶ IΠαυσανία υφηγῆσασθαι αυεον εα περὶ Τὴν ἄπνουν. Laert. VIII, 6O. Hinc nonnulli collegerunt, Pausaniam scriptum de hac femina odidisse; alii ipsum Empedoclem. E Dio. genis verbis nihil certi essici potest. υνηγεισθαι Sign. praecipθrct tam Sermonibus quam Scriptis.
63) Diogen. L. VIII, S. 67. 64) Scriptorum sylvam hoc docentium affert SturZ. Emped. p. 67. not. 99. Nemo autem sacile elegantius et doctius de ea re exposuit quam L, A. den Tex, dissert. de vi musices. Τrajeci. ad Bhen. I 8Ι6.
44쪽
canendi modum inflexisse, et cantum exorsus dulcem
et placabilem, illius iram temperasse; quo facto hOSpitem a nece, adolescentem a parricidio prohibitum esse si β. Empedoclis hospiti nomen fuisse An chi tum dicit Iamblichus, idem nomen fuit patri Pausaniae, quem praecipue dilexit Empedoclesqq. Ubi autem res facta sit, non proditum; Agrigenti crederes; sed ibi civis erat Empedocles, neque adeo hospite indigebat. omnino sactum istud, SiCut narratur, si non incredibile, tamen haud admodum pro habile est: quum multae serantur fabulae de Pytha gora aliisque huic similes q7, cui ut fides haberi possit, locupletiores certe testeS requirantur, quam qui hoc factum prodiderunt, Jamblichus, Boethius et ignotus quidam grammaticus. Atque etiamsi hi, quod
facile credo, antiquiores habuerint auctores, tamen quis ignorat, quam φιλομυθος Graecia fuerit in clarorum Vntum et sapientum virtutibus extollendis, et quam cupide Pythagorei tam antiqui quam seriores vana hac credulitate abusi sint, ut auctorum Suorum
Scholiast. Ηerinog. p. 383. Hospitis nomen unus memorat Jamblichus. Idem eleganter lenem illum et suavem cantus modum Homericis verbis significat: μεθαρμοσάμετος ευθους ἀνεκρουσατο τb νηπενθες π ἄχολον Τε, κακων επίληθον απάντων,
κατὰ τον- Od38s. J, 22 i. quae lepide Bonamy, p. 65, et SturZius p. 66 sic intellexerunt, quasi Jamblichus significaret Empedoclem canendo hos Homeri versus furentis iram sedasse. Cf. Voss. de mus. p. 45 , 4 Q.
Eundem cantus modum Schol. Hermog. significat dicens: ἀνακρουσάμενος τι καταστημαTικον τῆ κιθαρα μγελος.
66, Fabricius etiam hunc Anchitum in Pythagoreorum catalogo posuit; quo jure, ipse viderit. Vid. Bibl. Gr. Τ. I, p. 83o Hartes. 6 Exemplorum copiam affert G. II. BOde , 0rph. P. II, II. I 2.
45쪽
tollerent 2 Tantum tamen hoc exemplum univerSeiradicat, Empedoclem antiquiorum vatum et doctorum exemplo musicen quoque adhibuisse ad hominum assectus regendos et mores emendandos: etiam in hoc fortasse Pythagorica instituta aemulatum.
Jam vero haec facta, quorum magna parS lOCupletibus testimoniis firmata est, satis manifeStO OStendunt, qualem virum Empedocles Se tam in rep. gerenda quam in arte eXercenda praestiterit. Num ergo mirandum, eum Cum aequalitate Sua, tum arte et scientia, magnam sibi gratiam et auctoritatem apud Suos conciliaSSe; praesertim quum non cauponaretur scientiam, sed nulla mercede et liberaliter artem exerceret ad hominum et Civitatum salutem tuendam si'. Num mirandum, Empedoclem qui ventos prohiberet, pestem aVerteret, eXunimeS in Vitam revocare jacta retur, nOD Solum doctum et sagacem sed divinum hominem vulgo esse habitum, praesertim illa aetate qua rerum naturalium prorSus ignari ea, quorum rationes et CauSSas non pei Spicerent, a divinis quibusdam Da turis fieri crederent.
Neque vero dubium videtur, quin Empedocles ipse divina ope, non naturali arte se ea perficere finxerit. Augurem et id est magum, fuisse, fama in
46쪽
crebuit '', idque non post mortem ejus, Sed iam vivo illo videtur pervulgatum. GorgiaS, ut narrAt Satyrus, professus est Se Empedoclem VidiSSe γοητευ- οντα 70. Γοητευξιν appellabatur facultas incantamentis aliisve modis umbras ex inferis evocandi, malos genios placandi, futura portendendi, denique mira quaevis perpetrandi ηδ . Quae reS quantum serioribus temporibus despecta, tanto in honore apud priscos fuit, quibus insita erat opinio, viris ingenio et vir tute praecellentibus, artius esse Cum diis Commerci iam, iisque potestatem divinitus datam mala aver tendi, Scelera eXpiandi, Cet. Quamquam autem jam eo tempore in Graecia per varii generis impoS
tores quales quoque ii fuerunt qui Corinthi se ανε- κοιτας profiterentur 7') γοητεια jam in fraudem verti coepisset et γοητερ iidem fere qui praestigia -
69 μαντις appellatur ab Heraclide ap. Diog. Laert. VIII, 6I ; γοχὶς a Suida in απτους , ambo vocabula, ut cognatae significationis, interdum conjunguntUr : vid. Platon. Sym P. P. 202 E. Γοης autem et μάγος pro synonymis usurpantiar; quamquam proprie distinguenda secundum definitiones grammaticorum, ut Suidae v. γοητεία. Eudociae Viol. p. 4 984. cf. CreuZer. in Plotin. de pulcr. p. 348. ο) Diog. Laert. VIII, S. 59. 7i oriς derivari solet, et recte, ut mihi videtur, a γους, i. e. Ploratus ut proprie γοητες dicti sint ii qui lugubri cantu animas vel daemones ab inseris evocarent; unde vocabuli significatio latius serpsit. Iidem dicti sunt ψυχαγωγού, quod Vocabulum uti et Verbum inde ductum ψυχαγωγεῖν, similiter proprie de animarum evocatione usurpatum, deinde Universe in Cantandi , fascinandi, pelliciendi significationem accepit. De hoc leg. Buhnken. in Τimaei Lex. V. ἐπαγωγαί. De Vocabulo γοης, γονητεία, copiOSiu8 quam luculentius disseruit Sturg. Emped. P. o 7 sqq. item in Actis nou. Societ. lat. Jen. Τ. I, p. 75 βqq.
47쪽
ars sive facultaS του γοητευξιν nondum Vana aut ab
jecta plane habebatur 7'. Empedocli illud facit se trita
butum vel propter facta illa quae memoravimuS, Vel propter carmina καθαρμιους appellata, quibus has artes Se tenere professus eSt. Quod quidem ab aliis ludibrio habitum, aliis Vero, praesertim multitudini, admirationi fuisse, facile est creditu; de Gorgia tamen, qui illius multis in rebus exemplum imitatuS est, non dubium videtur, quin honoris gratia illud de eo testatus sit, quo videlicet magistri et popularis sui laudes apud exteros Graecos eXtolleret, illiusque prodigiis praedicandis Suam ipsius gloriam quae erat hominis
vanitas) suique admirationem augeret 7β. Hanc autem divinitatis Opinionem quum doctrina factisque sibi peperisset, tum etiam data opera asseCtasse videtur. Indicunt hoc ejuS mores et vitae ratio.
s 3 Ita Lexicographi γοης interpretantur κολαξ, περιεργος, ἀπατεων, ut Hesychius, Moeris, Timaeus. Et hoc sensu γοης et inde derivatum
γοητευε, ) apud Atticos Scriptores Saepe usurpatur et cum vocabulis ε7πι- βουλος, ἀπατεων, 'νευδομάντις, fimi Iibu8, tanquam synonymis conjungitur: exempla e Platone protulit Rubrahen. in Τim. Lex. p. 73. Xenophon Anab. V, 7, 5: εξαπατηί μιας καὶ καταγοητευθεντας. Ρlutarcii, de Pyth. orac. Vol. VII, p. 6O4: ἀπατεῶσι καὶ γοη0 ἀνθρωποις καὶ ψευδομάντεσι cf. Sturg. p. 43, not. 22. Notatur hoc hominum genus a Platone Polit. II,
74) Testatur hoc praeter alia veterum sententia de daemonibus, quae multis etiam seculis post viguit; de quo genere Diotima in Platonis Sympo S. P. 202 E, dicit: Mα τουτου καὶ η μα κη 7πασα χωρεῖ καὶ V Tωνοερεων τεχνη τῶν τε περὶ Τὰς θυσίας καὶ τὰς τελετὰς καὶ τὰς εἶ φδὰς καὶ πην μαωτείαν πEσαν καὶ γοητείαν. 7 D) Sturgius Gorgiae testimonium criminationis instar habet, a qua Empedoclem defendens, Gorgiam vanum et jactabundum appellat; contra Fossius huic patrocinans alterius arrogantiam carpit, de si Org. Leoni. P. 16,
48쪽
Assectabat tragicum quendam fastum et dignitatem 7 d inerat severitas in vultu, in verbis gravitas 77, habitus semper aequaliS, auSteruS, tu Xuriae reprehensor 7 ' ; idem vero in corporis cultu magnificus: prodeuntem aSSeClariam Vel pedissequorum turba Comitabatur; indutus erat Veste purpurea, crepidi S aeneis, Sonantibus 79, Comum alebat prolixam 'φ: quae omnia erant opulentiae vel dignitatis signa. Interdum tanquam Sacerdos et augur proCedebat, Caput Stro
phiis redimitus 'Τ, Delphicam laurum sive Apollinis
6, Vid. Alcidamas et Diodorus Ephes. apud Diogen. L. VIII, s. 56, 7o quorum alter in hoc Pythagorae, alter Anaximandri imitatorem agnoscit; de Anaximandro nihil tale accepimus. Quae sequuntur, magnam partem retuli e PhaVorino apud Diog. Laert. III, 73. cf. Hesych. Miles. et Suidas in ' Eμπεδοκλῆς. 773 Indicat ejus stilus, de quo inserins j ii. 8) Huc spectat ejus dictum in Agrigentinos, infra post fragm. relatum; spectant plures ejus Vss. ut nobile illud, νηστευσαι κακOTητος. 793 Cf. Aeliam V. H. XII, 32. Τertullianus de pallio c. 4. LILρφέραν eum sumsisse dicit Phavorinus; secundum Aelianum ἁλουργεῖ ἐχρῆσατο, quae parum aut nihil disserunt. Secundum Tertullianum, η sericatus et crepidam aeratus incessit: digne quidem ut bacchantibus indumentis aliquid subtinniret, cymbalo incessit. ' Praeterea calceorum etiam in narratione de illius obitu mentio sit: vid. infra. Eudoc. p. I7o. Hi calcei ἀμυκλαι appellantur a Suida in 'Eμπεδοκλῆς et ' A μίκλαι. Erant ἀμυκλαι sive ἀμυκλαίδες genus crepidarum pretiosum, a Laconiae urbe Amyclis cognominatum. I id. Hesychius et Inipp. in h. l. et Meuag. Obss. Laert. p. 382. 80 CL Junius de coma c. 4 et 7, in Gruteri Larnp. T. IV, p. 5I4-52Oet 533. cit. Stui Z. Ut ἀμυκλαῖδες sic κοιμι coma prolixa) fuit Doriensium, teste Ρhilostr. vit. Apollon. VIII, 7, 6; a quo Leonidas dicitur κομῶν έ περ ὰωδρείας καὶ T0υ σεμνος μεν φίλοις, φοβερος δε εχθρ0ῖς φαίνεσθαι. 8 i) Στρονιον χρυσουν illi tribuit Phavorinus; στεμμα χρυσουν appellat Suidas; Philostratus vero I. l. dicit: στρον - τῶν ἁλουργο-πάTων 2περὶ αυτὸν ί Τὴν αρμοσας ἐσοβει περὶ τὰς τῶν 'Eλλητων. γυιὰς, υμτους ξυντιθεὶς ως θεὀς ἀνθρωπου Ισοιτο. scorrig. puto:
49쪽
31 insulam manu gerens yy. Denique ita se gerebat, ut regiae ac paene divinae dignitatis speciem prae se ferret. Narrant hoc Veteres; sed quid opus est ali orum testimoniiS; . ipsius carmina id declarant, itiquibus apparet
ipse de se gloriatur tanquam deo:
ipse se praedicat oraculum Ci Vitatis, in Certis consilium, in opibus auxilium ferens; pollicetur Se arteS DOSSequibus venti vel sedari vel excitari, nubes adduci vel summoveri, mortuique denique ab inferis evocari
Ρropterea Empedoclis ostentatio et insolentia a multis sunt reprehensae ''. Etsi negari quidem vix potest, Empedoclem, Sua Scientia et populi imperitia fretum,
GTροφυ- αλουργοβαφων αυτην περιαρμοσας). Videntur haec ex ipso Empedoclis carmine effecta. Στρo bom autem erat insigne Sacerdotum , ut docent Festus v. Stroppus; Suidas in στρονιον. Etiam Pythagoras στεφανον χρυσουν gestasse fertur, apud Aelian. V. II XII, 32. 82 Phavorinus appellat στέριμα Λελφικον; Clarius Suidas: στεμματα
Λελ ικα εν ταῖς χερουν. Ejusmodi στεμματα manu gestat ΙΟΠ ap. Euri P. in hac fabula, Vs. 524. Erant lauri Delphico Deo sacrae rami, laneis silis circumvoluti, quales etiam a Supplicantibus vel gratulantibus manu ferebantur, proprie V0cati , ut docent Paschalius de CorOD. V, i5. IIgenius, diss. de riρεσιωνη Homeri, in opusc. Philolog. Et sord. I 797. SturZiUS P. Io 2 sq. Constantinus Lascaris in Fabric. Bibl. Gr. Vol. XVI, p. 34, simpliciter laurum manibus tulisse Empedoclem dicit. 833 Vid. infra reliquias Kαθαρμων et Iατρικων. 84 in Timaeus apud Laert. VIII, 66 dicens: o που δε i. e. εστ οπ- ῆλαζονα καὶ φίλαυτον εω τῆ ποίησει ζοῦδοι τις ἄν, spectat VerSus qUOS modo attuli. Graviter ideo carpitur a Tatiano , contra Graecos, P. 246 Paris. et Tertulliano, de Pallio supra D. 79. ; de anim. c. 32. Cit. SturZ. P,
50쪽
quo majorem sui opinionem hominibus injiceret, interdum ambitiosius se iactasse, habent tamen ista aliquantum eXCusationis. Primum luxus illa ostentatio magnam partem Agrigentinorum ejuS temporis opulentiae tribuenda. Agrigentini enim illo tempore tam soli ubertate quam mercatura immensas sibi quaesierant
divitias, quae ingentem publice privatium que luxum alebant; aedificiorum magnificentia, feStorum pompa, Suppellectilium vestiumque Ornatus, vitae luxus et diliciae incredibiles erant 'S. In tali civitate, ubi te Duitas praesertim in homine divite facile probro habita,
quaenam melior erat ad auctoritatem Via, quam Splendor quidam et fastus, gravitate PraeSertim RC SCVeritate temperatus Quod autem ad arrogantiam illam attinet, qua Se tanquam Deum Praedicaret, mim poetas et vates, Pindarum, Horatium, arroganteS COI SO muS, quum quaSi Vaticinantes divina mente et in
stinctu se jactant et gloriae immortalitatem sibi vin dicant Τ Nonne ergo in philosopho idem condonabimus, tali praesertim, qualis Empedocles fuit Erat enim illi ingenium elatum, sublimia SpectaDS, animuS μελαγχολικος, ut judicat Aristoteles ' si, eamque naturae
indolem vitae consuetudo et doctrina aluerat et auXerat. Fingebat sibi mundum plenum bonis malisque geniis qui res humanas moderarentur, hominibusque vel prodessent vel nocerent; homines ipsos divina stirpe OrtoS δαιμονας CSSe praedicabat, Sed e coelesti re-
85) Di6dori Siculi descriptio, Bibl. L. XIII, c. 8 I sqq. etsi aliquanto posterior, antiquam tamen urbis magnificentiam Optime testatur. 86) Vid. Aristol. Problem. XXX, I; p. 625 A.