장음표시 사용
191쪽
373 Elem. LEic. . I. Cap. IV. MaMLCCXXVII. Unde de ubi hae leges disputandi utrimque accu-.-- rate observantur, fieri prosecto non potest,
nis iudi qui vel opponens demum an probationec odum deficiat, vel respondens ad concedenda comtradictoria, vel absurda etiam , invitus adigatur. Quo facto, non amplius obscurum erit, ex utra parte stet veritas. s. CCXXVIII. Cur De PRAESIDIS officio nihil adhuc dixi-P di mus. Est enim haec persisna accessori , h. aisa ibi ossicium est, feroces juvenes , extra orbitam evagantes, in viam revocare. Portet ergo illum virum accurate doctum ac prudentem esse. Si talis non est, ustra illi praescribentur regulae, quas, si e maxime vellet, observare non posset.
f. CCXXIX. Methodus Et haec ipsa est vera METHODUS AN RR V ς' THICA , cui in dijudicanda veritatera cum esse diximus. s. CLXIL' Est enim
illa meditaris, qua Onelusiones ad sena prinpia , vel phaenomena ad suas e theses , a quam ad T dium pidem, examinamus.. s. CCXXX.
Qualis fit Ergo quod ad demonstrationem dijudia Irata candam avtinet, in eo tum tota analy tionis fis, ut propositiones in sua subjecta ira
dicata Iolvamus , ratiocinationes secundum formam, materiam, definitiones secu dum knsiones, sensiones per experientiam examinemus. Ita enim facile adparebit , an inta demostrationis Ieries se recte habeat .si male demonstratum, in qua parte istius catenae latitet vitium.
192쪽
. De rat veris p. investigandἰ. I sg. CCXXXI. Eodem modo , in dijudicanda veritate Analysi, probabili dispiciendum erit, primum anom iaci 'nia phaenomen adducta sint , deinde an illa omnia ex hypothesi data commode possint explicari, ac denique , an non alia in promisptu sit hypothesis commodior, ex quo illa phaenomen minore negotio fluere videat turp
De rarione, veritarem perspicua proponendi s. CCXXXII. DEnique eum quoque fructum B ex Connexio. logica capere oportet , ut veritatem inventam cum aliis eo ordine eaque metho- , do communicemus , ut hi de ea se convictos esse fateantur. 6. CLX. s. CCXXXIII. Id fit vel DOCENDO viva voce, Vel auibus SCRIBENDO Utrumque pulcrum M vi modis vero apiente dignum est. Sed, qui ipsi non Iuti dista'
dum veritatem adsequuti sunt, nec quomo munice
do cum suis principiis connectenda sit, per xurrspexerunt , ii rectius sibi aliisque consul rent, si illi docendi scribendique pruritum tantisper cohiberent, dum aetas , diuturna meditatio , usus eruda studia ad justam maturitatem provexissent. g. CCXXXIV. DOCENTIBUS duo potissmum Incum Doeentia buat axut auditoribus non solum doctria H
193쪽
nas suas, sed, earum nexum inter se e spieue ob oculos ponant, x ut eosdem de Illarum veritate ita convincant , ne de iis cum ratione dubitare possint. . CCXXXV. Quomodo, Quum itaque doctrmae perspicue sint e
t rara pse his CCXXXIV. Id commodissime
in obtinebit docens, si v γ accuratas rerum definitiones dederit , qu pacto per illas res ab aliis discernenda sint, ostenderit, si vocabula et iuκα accurate expli caverit. 'di i quaecumque tradit, exemplis aptissimis , iucundis in perspicuis illustrarit denique, an auditores omnia satis percep
tint, dat occasione , instituto examinei, e
Quum enim hae voeabula auditor bus: plerumque ineognita sint,is hin ve misse me confusio oriatur', si ea aliter ac docens: velit, aee iane omnino docentis exit, eam confusionem pro vitii evirare . Hoc pla-xosquet docentes iugit , audiri saltim mirae uigilitatem silam lare putandi si ni his minimis versentur . Sed minita putanda non Rnt , sin quibus maior non minand Non puduit anagnos theolagos,. lateri 1 these ιοgram magna ex pane esse gramma isam v ε quo es cum fructu docebit Ictus nisi vocabula artis e g. satisdatio: co tuu
sum usu fructus ussis , habitaιν moram pur- D-- sexcentae tironibus cuni curaec Plicam
194쪽
re, qu dictando in calamum auditores da, fatigant, qui, ad singulas doctrim totas δ' ς auctorum turmas conscribunt, ' quorum vix nomina recte excipiunt tirones, tantum a est, ut eos evolveres, ve illarum placita diiudicare possint , qui denique variis digressionibus , doctis Ilis quidem, at parum ad rem facientibus, auditorum animos demiticent , ita corvo deludun hia
Ruamvῖ provectioribus haussparum utist iis adserat optimorum librorum notitia diei tamen non potes , quantum tritae et tirone sentiant ex hoc testes citandi ea, . coethes Ita enim fit ut auditores remissam non terreant , sed LI se satis tametaeruditos existiment , si tantam sibi scripto rum notitiam adquisiverities. Praeterea 3 sepe hi scriptore pugnantiae tradunes, adeoque J ἰω, disti urae ipsius ignarus , cento nes consuere , omniaque fine iudicio corra'. dere paulatim adsuescet . Deniquem itano ipsi disciplinae Mentur , sed hissoria steraria, quae me omnea eruditi la4 bitum non absolvit . sed ala est faeculam, ut maxime rudes his phaleris superbiant,& hoc apparat , aliis sub lecto , magnu dent strepitum
L CCXXXVII. Quumque earundem doctrinarum nexus a Quomodo docentibus perspisue sit ostendendus g. CCXXXIV. consequen est,in, ut tale eligendurn sit compendium , in quo doctrinae pinu homneS, positionibus brevissiluis comprehenia ad sua principia revocantur se
195쪽
is Elem. Logis. p. I. s. IV ae . IV. per inculcandum sit auditoribus , quomodo singulae doctrinae vel cum axiomate , vel cum definitione cohaereant. Ioo Ut danda docenti sit opera , ne ex diversis principiis doceat. 'moe eontingere solet, qui , ubi se praelectionibus praeparant, modo hoc modo illud systema evolyunt, suaque arva ex his lacunis irrigani, parum sollieiti , eademne sint illoruis auctorum principii, an diversa, pugnan- tu
auditores doctrinarum' suarum veritate convincere e
tem non auctoritate ' ed rationibus niti, adeoque ii doctrinas , quas inculcat , aut accurate demonstrare , aut , ii si in probabili veritate versetur , eam ex hypothesi perspicua explicare debere. Dubitar quIdem non potest , quin quae
dam disciplinae auctoritatibus nitantur veluti historia r sed non desunt sexcenta compendia . in quibus illae iam adductae sunt . Itaque historia ipsa oeenda , 4e- ubi auctores coaevi vel recent;ores in circumstantiis discrepant , in veritatem se n- dum fundamenta probabilitatis historicae Us CXXXIV. seq. inquirendum . De cita tione legum in oeenda iurisprudentia sententiam nostram aperuimus in praefatis Alimentorum Iuris secundum Ord Pandect.
ii. 4 nil ex me quaereret, an docetis
196쪽
Deras. Neris.perspis.proponenia. 183 aliorum dissentientium sententias examinare tetitiae re
debeato distinguerem ego inter I bises, ςiiςR4Rr provectisres Illos controversiis difficiIioribus fatigare absonum est . His scrupus etiam ab aliis injecti, omnino eximendi sunt. Id auod fiet cum fiuctu auditorum, si prImumntentiam dissentientium . candida exposueris , deinde eorum argumenta recensueris sine suco ac demum ea ex principiis tuis perspicue Iveris. Ex tuis feo. Est enim hoc argumentum veritatis eximium, si non modo tuam doetiinae firmissimo nexu cohaerent , sed Haliorum dubia ex iis extre solvuntur. Qu in ariti, metica arte periculum faciunt, an recte su traxerint, illi id per additionem explorant. Qui, an bene multiplicarint, scire eupiunt, divisione utuntur . Ita veritatis signum lu- eulentum est , si falsitas inde refelli possie Perspicue
s. CCXI. Ceterum ipse docentis finis suadet, a L. V yxurζ omnem adhibendam esse fidem vitan dam proIixitatem nimiam auditores oui scrupulos sibi eximi petunt, anaanter ecse audiendos, 8 eosdem a voluptate, petulantia, quantum fieri potest , ad virtutem revocandos.
g. CCXLI. Sunt, qui saeculo serviendum , de no Anctis v quammaxime docenda esse suadent. TE: LSed quemadmodum non semper ant ua no deceat vis praeserenda tis nec nova semper antivis meliora sunt. Quum ergo visae, non
197쪽
scholae, discendum sit consequens est, s ut nihil innovandum sit, ubi id veritatis stidium non exigit nec innovandum aliquid temere , ubi ex nova doctrina non maJor, quam ex vetere , utilitas adfulget multo minus, I ibi non sperandum , in
vani doctrinam in praxi aliquid emolumenxi
esse adlaturam. Est hoe aueupium , quo novelli doctores tir-venes alliciunt, similes illis rhetoribus apud Petron in Myr. p. 3. . qui iam pridem e rum arcanum vulgavit et Adolescens , quoniam ser-nem habes non publici saporis, O , qu. d arissimum est , amas bonam mentem: non fraudabo se arte secreta . Vimirum in his exerestationibus doctores peceant , qui nee esse habent, eum infantentibus furere. Hamnse dixeris , quae aduescentuti proben , ali cieενο, si in scholis relinquentur,. ruit ficti adulatores , eum aetas diruum a prant, ἰhi prius meditantur , qua quod putans gratissimum auditoribus Ore nee enim aliter Netrabunt quod petunt, n/βquasdam Asidias au=AM fecerint 'gister, nisi tanquam piseator eam imposueris hamis escam , quam seleri appetituros esse ρμsciculos , sne spe praeda moratuν in scopuis.
anti. Id quod tamen non in eam partem acci-x φὸν ' piendum est, ac si inveteratos errores indidere se refellerenia sin necessitate innovantes promiscue pMrum consulant discentibus.
s. CCXLIII. Dote do Multum docendi onus sublevab mio θ
198쪽
ordo non interruptus , in eloquentia nativa, a loquacitate probe discernemia, cis stilus perspicuus, amoenus, philosophicusnaagis, quam declamatorius.
' Quia enim diversi sunt docentrum, d clam armum fines , illique auesente eonvi εινε hi ve 'aliqpid persuadere , vel eIoquen- tiae famam aptare , 'el denique audi ortium oblectare cupiunt nihil minus Oeentes decet, quam concionarr , declamare, aures magis demulcere , quam intellectum in
CCXLIV. Haec generalia docendi praecepta sent . Cur actQua speciatim in singulis disciplinis obseruvari oporteat, eos, qui ipsi eam disciplinam minprobe didicerunt, facile docebit usius, ilILE. . hia audicandi facti Itas, quae in doctore primum lice te secundum uliimum ea. s. CCXLV De SCRIBENDIS libris praerepta phu, Librosma accumulare supervaeuum foret, partim stribend oui methodus arbitraria est, artim quia m . . sngulta fere disciplinae aliquid lingulare ita dissicite, hent Quum itaque ad specialia descendere infiniti res laboris euetis generalia tantum
s. CCXLVI. Qui aliquid, quod ad veritatis cognitis Praecipuam pertinet, scribant, ii aut HIs RICE scriptio istquid refe- , aut DISCIPLINAM eiusque s ' 'partem propon- - aliquid ExPLICANT
199쪽
aut denique aliorum ERRORES REFUT
RE conantur. Ηἰne non uramus hic libellos μυνδεον tremata , comoedias oragoedias , fabistas , uius genetis alia, quorum praecepta alibi quaerenda .
s. CCXLVII. 1 isto ii NISΤΟRIAS qui scribunt , eas vel ad
quotupli ena umma apiι reserunt, vel totam ejusta hono seriem msine ch nologico connectunt. Posterius, utillius, ordini naturali convenientius esse, unusquisque videt, maxime quum ita facilius consiliorum, eventuum nexus in oculos incurrat,is sic historia vere fiat pragmatica , ac ab illis λεεολογίου , queis vulgus historicorum delectatur, perpurgata. Sed prior methodus eo frequentio , quo pauciores historici in chronologica arte ustra Schraderi bellas sapiunt. g. CCXLVIII. Regilla mihi vero ab historici ossicio alienius est, νη- η quam fingere , quae nemo memoriae prodiaei, obses dic, iudicia inter nere, personarum char, vanda. ineres magis ex suo ingenio , quam secundum rei veritatem, inferere, orationes nunquam habitas comminisci , adfectus movere , res denique mediocres exaggerare prolubitu. Sunt scilicet hae egregiae artes, quibus Varillasius, Maim urgius, alii hujus furfuris scriptores ludibrio humani generis seaexposuerni Conserenil hie omnino , quae de stilo', storico commentati sumus in Fundamenu
200쪽
s. CCXLIX. Qui vel DISCIPUNAM, vel eius partem, Quoi oveluti doctrinam aliquam specialem , vel veritatem demonstrabilem, proponere eupiunt, poneniae quam optime procedent, si exorsi a princi dogmatis piis, utque probe munitis, ad conclusiones qeo ordine progredientur , ut posteriora ex prioribus, lucemi robur accipiant. Unde reliquis omnibus praeferenda methodus, rhematica, vel quae ad illam quam proxime
ccedit. Nec tamen opus est, ut semper more mathematicorum singula propositiones suis nominibus adpellas, nisi id tua sponte sacere velis. Suffcit, si ipsum ordinem , quantum
s. CCL. st veritates probabiles fuerint proponen Quomodo dae, recte initium capies ab historia phaen Tu menorum , iisque recensitis , addes aliorum L, hypotheses, achis denique expensis, indicatisque , quae illas premunt , difficultatibus
tuam propones, eamque phaenomenis omnibus satisfacere, ostendes.
Non ergo elegansoribus placere poterunt Methos, methodi , quibus olim magnopere delecta scholambantur homines , velut SCHOLASΤIC , tamethuae filuistisi formaliter omnia proponit, ematica, methodus CAUSSARUM , quam amista miscella. pptissimum probabant, EROTEMATICA quae pueris magis citronibus, quam doctis, prodest, ac denique MISCELLA, quae omnia sine ordine, prout calamum subeunt, effundit. Quid