Jo. Gottl. Heineccii, jc. ... Elementa philosophiæ rationalis, et moralis ex principiis admodum evidentibus justo ordine adornata. Accessere Historia philosophica, & index locupletissimus

231쪽

xi Elam. Π.Mori P. zo. MA. Iuno possunt non multiplicia esse. At eoa- stat tamen hodie inter omnes , tria potissimum esse vitia capitalia. f. LXXIII. me tria Bonum enim adparens , in quod mens', , .n nondum emendata ruit, nobis illudit vel

ε - - sub specie HONESTATIS , vel sub specie IUCUNDI, vel sub specie UTILIT

vero bono morali recte statuebant Stoici, illud simul bone tum utile iucundum esse . vid. Cie da osse. Lib. IL Q. HLAt ubi hi respectus disiunguntur utila

vel jueundum , sine honesto, concipitur, vel honestum a vera Meunditate, utilitate s iungitur bonum tantum erit adparehs.

s. LXXIV. t Iumam Quando mens in bona adparentia fertur quae specie honesti filiunt, nascitur MBDΤIo 3 quoties in ea , quae speciεm l ἐrumnia induunt,3 UPTAS denique ubi mens meris uriabus capitur, AVARITIA emergit. Quae ipsa sunt tria vitia capit Ita ac veluti triceps ille Cerberus, qui ho, mines ad orcum rapit.

Ea agnovit etiam Ioannes postolus ini Epist. cap. L 16. s. LXXV. . Quid am AMBITIO est vitium, quod ad honorem vitio . praerogativam omnia refert. Quumque pikὰτ praerogativam sibi vindicent ob res is bili tandi araniora alii ob actiones aeuo s

232쪽

cari potest . Haec porro si in persuasione prudentiae consistit, AULICA; si in persuasione doctrinae ac eruditionis , ERUDIΤΑ;s in persuasione virtutis , MILITARIM; si denique in .essuasione virtutis ac sanctim tua PHA IISAICA a quibusdam non ine sunt qui sibi plaeent ob pulerisudinem nan fastu inest puleris , sequiturque supeν-bia formam o sunt , quos opes s sunt denique , quos potentia inflat . Sed quum haeres in se indisserentes sint, nec hominem meliorem reddant i omnia hae vitia ad ambitionem pulsam recte reseruntur

s. LXXVI. Qim ergo ambitio omnia reserat ad Ambiti honorem, praerogativam, s. LXXV. con in 'sequens est ut ambitiosi vel parem , senerales. vel saltim superiorem non facile ferant. JUt opes adpetant, tamquam instrumentum Potentiae. 3 Ut a voluptatibus, petulantia sint alieni, quoad propensioni suae obsequuntur.

s. LXXVII. Ex eodem principio sequitur 4 ut quod circa ossi ad RELIGIONEM attinet , ambitiosius sin et in gularium opthionum ac doctrinarum sit aman 'tissimus, & hinc vel in atheismum vel in Bares vel in Q cpse crassissimam inc, dat. In thei - ambitiosus natura proclivior est ι arsen adfectat , si plausum sectat H

233쪽

xio isti Phil.Mor PM. Cap. II. MAIII. rum praevidet s4peciem pietatis , quoties id

sua interesse exiuimat , prae se ferre non dubitat . Memorabile P. Corneli Scipi m exemplum est apud Liv. Lib. XXVI. cap. XIX.

g. LXXVIII. Erga Porro inde consequitur, c ut ambitiosi alios ALIO non ament, nisi quatenus illos sibi

utiles futuros existimant , adeoque Lamicitias attem perent uis commodis Ut superiores, ii eos sibi favere credunt, colant, insidiandbus insidientur , pares porro sibi conentur subjiceres, inferiores denique vel auctoritate, metu , vel vi ac crudelia iste in ossicio continere studeant. g. LXXIX. Erga se Praeterea quum ad praerogativam omnia ipso . referant: g. LXXV. facile patet, O eos esse laboriosos, ac diligentes, ac xiis p tissimum studiis deditos , quae ad finem e rum praecipue pertinent. Quae a Deo felicius excolunt, quo acriore plerumque potilent judicio. g. LXXX. ire de Denique ex eodem axiomate sua bonte corum fuit, is ambitiosos in tota vita decori esse studiosissimos gravitatem se mone, gestu, incessu, vestitu testari, atque 13 verborum tamen , quam pecuniae esse Parciores. f. LXXVI. a. γg. LXXXI.

Quia .. VOLUPTAS est vitium, quod in imm

luptas, derata rerum iucundarum cupiditate consi

quotu stit g. LXXIV. Quumque alii jucundissu ruum existimcnt, quod gulam irritat alii quod

234쪽

quod laseisiam quam maxime provocat alii , quod animum oblectat in peeiem hinc inlustras vel BACCHICA, vel VENEREA, vel MICA esse dicitur. Huius species est CURIOSITAS, quae est

voluptas , quae in rerum quamplurium i cundarum magis , quam utilium , scientia ponitur . Characterem huius vitii eleganter expressit Plutarch. ia libello - ολυ--μο- seu de euristate, Tom. H.p. y.

s. LXXXII. . Ex ea definitione patet, I voluptuosos nuis voIuprunaxime pasci iis omnibus, quae vel sensus vel sm ch imaginalsonem oblectant Eosdem at ritam, horrere ab omni labores, dolores, periculo. '

ω quid aliud parum jucundum videtur

3 Pecuniam iis non ob aliam causim coradi esse, quam quateniis est instrumentum, voluptatis, adeoque Deos ad prodigalitatem potius , quam Φλαπεφίαν toclives honorumque nec cupidos, nec admindum capaces esse. ' in voluptuosissimos prIncipes magistram

die abdicasse legimus, ut voluptatῖbus eo indulgerent liberius motisti Olearii nisi da Prineete magistratu se abdieant s. VII.

's. LXXXIII. Nec minus inde colligas, syeos laram claea ossi LIGIONE AE trepidos, ad Mops saeismum procliviores , nee o ultum divi μη num magnopere curare, nisi quatenus sim sus mimaginationem oblectat. 3. Non a

235쪽

cra tanto caeremoniarum adparatu faciant ,

R evr simplicior multo suerit populorum septentrionalium cultus , quum adhue pago essent dediti.

Porro inde inferas , d eos in amandis' III facile , at inconstantes esse , de que s amicitias temere inire, facile abrumpere, o hes superiores eos adula. ori , erga pares facili at inconstanti ga inseriores indulgente nimis ingenio esse. s. LXXXV. rixa se Ne magis dubium qui ab ornm Iabore, qui sensibus parum jucundus vid tur, abhorreant quammaxime, Wia hinciis studiis se totos mancipent , quae vel sensus, vel imaginationem adficilint, in quibus etiam eo magis plerumque proficiunt, quo secundiore patere solent ingenio. s. LXXXVI. Cires de Denique inde fluit , 3 hvoluptuosis In LM uino omni vitae genere varios, ac I gravitatis parum amantes Is vestitu , incessu , aegestibus aut molle quid aut dissolutum M aere, praecipue autem ac eos ad garrinutatem, ' mendacia, calumnias, perjuria e

VitIum voluptuosis proprium, d quod st

tim in oculos incurrit . Eius characterea habes apud Theophrast in eba ct momoe m. p. m. 37 Plaetarch. δ εσχέας, seu da aerulita; μου p. rotis

LXXXVIL

236쪽

Devarm tim. morsi. viris. 13 s. LXXXVII. MARITI est vitium, quod in rerum Varilla

utilium inexplebili cupiditate consistit. re ut

LXXIV. LV ilo autem videtur avaris, quid plex siquid in commercio est is pretium admi tit. Quamvis ergo omnes res, quae sunt in commercio objectum avaritiae esse possint di Praecipue tamen avari vel supellectilis splen-cidioris, vel praediorum&opum, Vel nummorum possessione sibi placent. Unde non incommode avaritia in SPLENDIDA ,

Ad SPLENDIDAM proni sunt, quibus simul mulium sanguinisci ad MERCATORIAM quibus haud parum holera a ad RUSTICAM , quibus plurimum μελαγχο

est.

g. LXXXVIII.

Uine 10 sunt parci is citius ex manu Avarorum Herculis clivam, quam ex his nummum ex Lb τλας torseris voluptatum contemptores Iut ' Duas pecunia constare nortint 3 honorum denique non ob eorum praestantiam , sed oblucrum tantum cum iis conjunctum , adpe . tente . ' Quae tenaeItas , ubi supremum attigἰ 'gradum, in sORDES evadit, quarum cha racterem in uesione eleganter exprimi 1 Plautus in Aulularia.

s. LXXXIX. Ouum itaque rerum utilium possessione et a ossis deletietur avarus: s. LXXXVII. facile pro h 'κ secto

237쪽

ax Elem.Phil.-ν PII. pM MI.III. Non ergo diselle interligitur , ut orie rates gentes, tanquam voluptuosissimae, sacra tanto caeremoniarum adparatu faciant meu simplicior mulio uerit populorum septentrionalium cultus , quum adhue pago

estent dediti f. LXXXIV. xι Porro inde inseras , n eos in amandis ' ALIIS faciles , at inconstantes esse , de que amicitias temere inire facile abrumpere, o hes superiores eos adula ori , erga pares facili at inconstanti, e ga inferiores indulgente nimis ingenio esse. s. LXXXV. Em se Nee magis dubium , a quin ab omes μμ . labore, qui sensibus parum jucundus vid tur, abhorreant quammaxime, ΙΣ hine iis studiis se totos mancipent , quae vel sensus, vel imaginationem adficiunt, in quibus etiam eo magis plerumque proficiunt, quo secundiore patere solent ingenio. s. LXXXVI. Cum de Denique inde fluit , 3o voluptuosis in v μ- omni vitae genere varios, ac I gravitatis parum amantes vestitu , incessu, ae estibus aut molle quid aut dissolutum pro 'ere, praecipue autem ac eos ad garruli statem , ' mendacii, alumnias , penuria eL se procvyes quaminaxmae. . ' Vimi voIuptuos proprium, it quod st,

tim in oculos incurrit . Eius characterea babes apud Theophrast an haraa. - mcaep. IV. p. m. 37 . Plutarch. πολισχεις, seu da Iaxνωlitare Tino II p. οχ.

f. LXXXVIL

238쪽

6. LXXXVII. AVARITI est vitium , quod in rerum Avaritia utilium inexplebili cupiditate consistit. 4. 4u. e

LXMv. iiii autem videtur avaris, uid plex qiud in commercio est pretium admi tit. Quamvis ergo omnes res, quae sunt in commercio objectum avaritiae esse possint: Praecipue tamen avari vel supellectilis splen-cidioris, vel praediorum&opum, Vel num morum possessione sibi placent. Unde non incommode avaritia in SPLENDIDAM

tur.

Ad SPLENDIDAM proni sunt, quibus simul mulium fanuinisci ad MERCATORIAM quibus haud parum holera 3 ad RUSTICAM , quibus plurimum μελαγχο

g. LXXXVIII. Nine 1 3 sunt parci is citius ex manu Avaro . Herculis clavam, quam ex his nummum ex cha δας torseris vo luptatui contemptores , Iu ε ' ouas pecunia constare norunt 3 honorum denique non ob eorum praestantiam , sed oblucrum tantum cum iis conjunctum , adpe .

tente . -

' Quae tenacitas , ubi supremum attigἰ 'gradum, in sORDES evadit, quarum characterem in Euclione eleganter utimi , Plautus in Aulularia.

239쪽

secto reddideris rationem, cur non alium in finem Deum colat, quam Ut eo in mmulandis opibus adiutore utatur, line fi cultu externo totam religionem metiatu , adeoque ad supersislanem sit qu- -- iatim procliviS Quemadmodum albe mus in profana Dei negatione cita superstitio in perverso Dei

conceptu metu numinis servili consisti . Quum autem characteres superstitionis sine abominandi , vel tui crudelitas adversus dio sentientes 'dololatria , hypocris r suobscurum esse potest , cur fueris , qui se,. perstitionem atheismo multo esse deteruis rem, existimarent Vrd Plutareta λι -- δαιμονία , seu is superstitione

s. Qxini lios. Ne manus Inde e spicuum est, et avaros esse invidos, hinc D morosos, si

ε μυσαν-θρωπους , Io qui nec amicitiam e

aere , nec mihi esse norint , sed J ob 0 etin perpetuamque, qua anguntur, suspiacionem ab omnibus abhorreano, nisi quos fibi plane putent obnoxios 4 eosdem dentin

omnium ossiciorum humanitatis negligentissimi sint 110 seperiores odio habere, paribus sevidere, inferiores injustitia cru-ὸeIitate a se allenare quammaxime ' Eleginter Theophr. in charan. cap. XI. Dcum de sus ham inmisem gustare

240쪽

ie varias hom morsi ovissis ris ψεν L .minem per fundum suum ransire aut ullam adivam olivam palmulamve isse veri Nota quoque illa Plutarchici μιν ωῶν neque a mortus alloquium , neque ab arear beneficium exspectandum esse

s. XCI. In tantum abest, ut aliis faveant, ut Argas χε) suum quoque genium destaudent, et ipso . laboribus se Itra modum excrucient, neciso alia studia cordi habeant, quam quae ad rem ficiendam videntur pertinere M ad quae excolenda sussici memoria, qua in primis pollere avaros, supra diximus. s. XCII. Denique odiosissimos reddit is vita ab Urς

citurnitas intempestiva, at sermo de re nihili 11 incessus incompositus, an is stilus parum conveniens , ' Festus denique, ex quibus statim anxietas animi habendi cupiditas elucent. De hoc quoquς egres quaedam habet Theophrast ibid. ι 4 8.

s. XCIII.

vitiis comitatae incedunt ambisis, O Quod, Iuptas, avaritia, quarum quidem nulla relucis νεδ quis melior, avaritia tamen absurdissimi est mum Unde, avarorum character minime o mrim societati humanae convenit. 'mine elegans Aristotelis narrario de cto latronibus , qui quum de spoliis contende ia ent , primum ad quatuor , deinde