Jo. Gottl. Heineccii, jc. ... Elementa philosophiæ rationalis, et moralis ex principiis admodum evidentibus justo ordine adornata. Accessere Historia philosophica, & index locupletissimus

251쪽

a36 Elem Phil.Mor. P.M. CU.II Seli. IV.Fh Ognomonisi , ubi, lineamenta vult um humanorum bestiis certis similium depinxit . sed ertiora tamen sunt signa quae ad apita primum ultimum perti

nent. .

s. XIX. .ei Ea recte diminxeris in PHYSIOGN ybys. MONICA MORALI . a sua certi- Ε'' tudine haud destitui, satis patet .mmim enim: i. habitus motus corporis humani a fluore nervos pendeant g. XLVIII. hic ex

sanguine secernatur g. XLVII. 'anguinis temperamenta diversia sint g. Loeaque ad diversos mores homines determinent g. LVLo negari vix poterit , darisgna physiognomonica morum ac propem

fioniani humanarum.

Euripid in Ione . 239.

De homine plerumque quis judiea erit, Figuram jur Osicarus , an sit generassiarilis,

s. m. signa tem Hinc rubor in acie , a litas membro-Pς mς rum , habitus corporis succulentus tempe- ' μφ' ramentum ANGUINEUM 3 color vividus, motus agilis , at cum gravitate o iunctus , habitus corporis non inelegans ad aridioris siccior , CHOLERICUM; eolo fuscus, lividus , motus tardior molestior, corpus compactum, ossa gran

diora MELANCHOLICUM , color palli

dus a

252쪽

r os D. θ harassi morio ad a. M duc, motus tardiores , corpus obessim de mollius , PHLEGMATICUM arguunt. g. XXI. Et de facile etiam intelliguntur res

Iae de incessu quas alibi prolgius demo det:

stratas meminimus Ex iis enim , quae modo G. XX. de motu sanguineorum, cholericorum , melancholicorum , phlegmaticorum diximus , regulae illae prono alveo fluunt.

g. XXII. Nam ratio & experientia confirmant a specie incessum cum adsectatione quadam, o inuessa molestia tardum , gressus Hispanaeos mi' μ' bitum corporis ad pompam compositum , cervicem obstipam vultum adseveratum signum esse AMBITIONIS irim Incessum tardum interruptum, um, tu corporis erecto , gesticulatione gladi toria, cervice exserta, vultuque truces ad terrorem incutiendum composito conjunctum , signum esse AMBITIONIS Thγa-Dni incessum tardum, altum , comitantem, gravem , cum motu corporis reciproco manuum decoro con unctam, tagnum esse AMBITIONIS tum iis , - - is restim tardum hilum corporis veluti in se contractum caput demissum, oculos dejecto , iubi de ad coelum sublatos, vultum torvum, si ψm altius ac frequentius ducta , eereris

253쪽

Alioquin si Meedit cervix et id mobstipa,

vultus adductus , taciturnitas , vel sermo ri'x s. cum molli quadam digitorum g niculatione conjunctus , arrogantia hoc flecrudelitatis indicium censitur . Ita incessum Tiberii describit sueton. in Gi Tiberi cap. LXV

g. CXXm voluptuo Nec minus iacile uitelligitur, si inces 'ra 'm agilem --, ad scenicam

vitatem forinatum , ei non oculos inter ambulandum procaciter circumacto , UOLUPTATIS Uenarra incessum agi- Iem, compositum tamen , cum moria corporis decoro conjunctum , nec tamen mimicum, vultum denique serenum, hilarem , VOLUPTATIS amira incessum levem , remissum , dissolutum , ab omni dec- alienum , pedes infirmos ae instabiles, VOLUPTATIS Baechira praebere

indicium Pertinet hue Inprimis locus apud Petron. Αrb. Satyr p. 3. Vides mel ne auguria μου , me mathematisorum alum eurares te et ex uiribus tamen hominum mores ιιιν, O quum spaeiantem vidi, quid et se , scio . uo enim Deessus arae compo rus, O ne vestigia quidem pedum extra me Dram aberranssa , nisi quod formam prosi-ιπις, in vendas

s. XXIV. . Avaro Denique non male inde inserimus , ad

254쪽

Ineessum dissicilem cum molestia qua Vlum cla in velocem, incompositum, interruptum, vaecordio. t cum anhelitu, statu motuque corporis decoro coniunctum AVARITIAM, seu opum' divitiarum cupiditatem , proderes Incessum varium , modo tardum, modo Concitatum , cum vultu feroce, oculis

cum violant humerorum motu, oculis si conjunetum , in

. - de θεωρ . In G HAVum quidemmbit admiratur, neque ulla re pereastitu , . At bovem vident , aut ireum , ui ο-m gradum sistere se eontemptiνί. Ita incessum Catilina describit SalIust da Belia catal eap. XV.

L CXXV lana physiognomonica, quae simiam

ex rugis ac lineamentis frontis , ex voce s use

gestibus , similibusque petuntur . Sed er U.ςi-ttiora sunt MORALI , id est SERMO ACTIONE . Effectum enim de caussa

testari, nemo temere negaverit. Hinc ipse Servator haec signa morum tanquam certissima commendat matth. IL33. Js Luc. I. I. s. Plutarch. ι κί-

255쪽

sed exiguum subinde factum dictumque Ofocus aliqnis eirius specimen edit morum quam praetia funesti m , maxima acies

urbiumque expugnationes.

g. XXVI. mi, i 2 SERMO est sonus articulatus quo dieiis prae gitationes nostra cum aliis communic naus . Quum itaque ex cogitationibus proficistatur , cogitatione autem plerumque cum affectu , propensione, ineluiati e hominis conveniant nsequens est , ut recte obserravit Diqvnes Cynicus , memtem hominis ex sermones, non minus ac Ollae materiam ac integinatem G tinnitu

'adem etiam de verbissimi iis, seu in litteras redactis , existimandum . Quamvis enim stilus facilius simulet dissimuletque , quam lingua et plerumque tamen, in scriptis

256쪽

snaracter , - ipsi sententia , quam verbis complectimur . Quum itaque stilus ab ingenio Gudicio , memoria vel maxime pendoat hae vero facultates nexu inseparabili cum propensionibus hominum con- Iungantur sil etiam de hominis moribus non inepte judicamus '' x sanguinis enim temperatura motu tem- Peramentum corporis oritur. g. LI. DProut sanguis se habeat , eatenus, spirit Plinimales es uor nervosius vel subtilior agi- Γρrque vel crassior, minus agilis see

g. XLVIII. indole stili characteres modificantur. 4. XXVII. DErgo ex stilo /β ψniunctaque cum iis

propensione iudicatur.

ergo AMBITIOSI LCHOLERI Stilucam in dicio acri recto polleant, ε.LvIII i'-v. Consequens est , iit nus dice di Atticum vel Rhodium , emphaticum , sub

quaedam dicendi elucet.

ractetes , de vibus hoc sequentibus fg agmaus , regulis .exemplἱ luculenter

257쪽

M. Eu NaLMor. P.IRCU. Π MA.IUs. XXIX. Voluptum Quumque S ANGUINEIAE VOLUPTUΟ-iorum s1 ingenio valeant f. s. LIX. non mirum est , eos aptiores esse ad genus dicendi Asi licum, iocosum, perspicuum , elegans, m ratum, argutumin poeticum.

g. XXX. Avaroru . Denique quum MELANCHOLICI HABENDI CUPIDI memoria potius, quam judicio, ingenio excellanici facile incidunt in sermonem verbosum, circumductum , Obscurum , frigidum , inaequalem, sententiis

parum acutis refertum antum enim abest , ut sententia nimis frequentes sapientiam quandam eximiam aseguant , ut vulgus magis , quam sapientiusmi quilibet, uti soleant sententiis . Ostendimus hoc in Fundam Stili enitior. Prim L cap. I g. XXXV.

g. XXXI. Ruidbi Ex quo stili peritiores facile colligent

qualis morum, temperamentorum mixtu-mtatura ua ad stilum vere elegantem nativa uauit clat pularitudine adsurgentem quam maxime sit

idonea.

s. XXXII. sermonε, Ita ex forn) sermonis, seu stilo, de ho ambitio minum ingenio judicatur . Quod ad ejus sorum de MATERI Amattinet, experientia ipsa

nos satis convincit , eos, quos Vana vexat

ambitis, de rebus magnis politicis, libentisssime loqui, nullumque acroama audire lubentius , quam de laudibus suis. minet

258쪽

'mine collIgas, Cieeronem immodie laborasse laudis ae honorum cupiditate , eaque in re ipsum Caesarem multo modestiorem fuisse . Nec dubium est, qui facundissimus iste Romuli nepotum idem , quod Caesar

ausurus suisset, si tam facile putasset , eloquentia civitatis libertatem opprimere, quam armis Veritatem huius observationis depre- hendent , quicunque Caesaris commentarios

de Bello Galliso. mili eum Ciceronis orationibus catilinariis , iisque , quas post reditum habuit , nec non cum Philippiet ,

contulerit.

s. XXXIII. Nee minus res ipsa docet, voluptari e Voluptuo. diu ἐκ et os χατο τυ, ειας Ithenia is in ter disserere de rebus ad voluptatem pertianentibus jucundis, curiosis, magisque quaestionibus physicis , quam moralibus , politicisque , quin obscenis e ludicris, gis, quam seriis delectari. Ubi dissimulant,

tanto absurdius in voluptates invehuntur quanto magis ad eas natura proclives sunt. 6. XXXIV. Denique avari aut nihil loquuntur, aliis Avaroru . sermocinantibus , aut de lucro captando rebus oeconomicis , frugalitate , temporum horninumque injuriis, litibus suis , quin& de magia, cultu externo, benedictione, quam vocant , divitia , longos ac ,rum suaves sermones instituunt. g. XXXV. Locus hic est simulationi, sed non ita , An simu ut non occasio , vinum , familiaritas, lar latio e

vam aliquando detrahant. Quin quo magis au

259쪽

14. ElemihIl Mor P. H. Cap.II Seu.Iri signorum simulationi ac dissimulationi studet homo Lx trix tiis deditus , eo minus propensionem suam dissimulat. minc quamvis Tiberius esset mulator maximus, non sesellit tamen plerosque ea . tiores , qui diuturno usu didicerant, utere cum speei recusantis , recusare sperae eupientis Illustrabit hanc observationem acitus Amal. Lib. I. cap. m

g. XXXVLSigna eo Supersunt ACTIONES, quas quales esse

hQm, 'μ oporwat ambitioserum , volup uosorum , νονum , facile unusquisque animadvertit. Id modo observandum, non ex una alter ve actione judicandum esse de propensione hominis, sed ex longa earum serie Sic verum esse deprehendet, quae toties inculcae Servator noster , qualis sit arbor , ales eam frustus laturam. Ouare pestilentissimi sunt homines , ad omne scelus profligat , in quos cadit elogium Cornelii Neptam Alcib. cap. L com stat enim inter omne , qu de eo memoriapνοdiderunt, nihi sit fuisse excellantitis νει, virtute , vel in ιιιι . Adde Timaei Theopompi de eo testimonia apud eumd. cap. XI.

260쪽

- ώmma felicDat , ad quam homo

Do boo ct malo generaris.

s. XXXVII.

EXpensa natura hominis morali, Proxiis Connexi'mum est, ut veram illam felicitatem, ad quam ille perducendus est, paulo accuratius consideremus. s. XXXVIII. Et eum quidem finem homini vel pta ominis natura ostendie, ut ad silmmam , ad quam inclinati adspirare potest, felicitatem contendat. -- ωi 2 luntas enim semper bonum adpetit Og tatem. XXIX. vera autem elicitas in veri boni fiuitione malique absentia manifesto consistit, se , ut Cicero in Eus. Lib. V. p. X. laquitur , felicitas est sereris malis

.mnibus cumulata bonorum omplexis.

s. XXXIX. Ruum itaque suram si sit, bono ero Est quotuo frui: f. CXXXVIII. , multi tamen, qui plex bonis variis in iis quidem veris , praediti sunt, ideo selices non videantur consequens est, ut sellae dicendi sint aut qui omnibus bonis fruuntur, aut qui possident bonum summum, praestantissimum, quod facile reliquorum omnium pretium aut exsuperet, aut salili ex sieque t. Ita