Bened. Ariae Montani Hispal. De optimo imperio, siue In lib. Iosuae commentarium

21쪽

hacrenus venientibus nemo impedimento fuit, nunc etiam fluuium, transmittentibus nemo qui ob ut erit. His verbis stem miraculi δε- turi Deus Iosuefaciebat,breuis in promissam lyam requiem deusniendum es pos licebatur. Nam cum Iosue iubetur Iordane una cum omni populo transmittere,apertesignificatur ahiquam viam ese munienaam, qua flumen i ud quod non procul iam erat, imo quod oculis con*iciebatur, ideos iudicabatur ut proximum, se conoicuum, Iordanem illum, toto alueo plenum ab Aueponte, ornauigio a populo omni, qui vario aetatis,es sexus, eodems di ari numero constabat transiretur ; id autem pedibus erat faciendum. transi tu de omnis

populus tecum. non minus populus omnis quam tu neste aliter quam tu d quodpraeter miraculum es ici non poterat. Simul etiamo fenditur,nustam tantam esse in rerum natura, nusiam etiam praeter naturam rerum dis cultatem,quam iusta Dei recte, or fidelitersecuti homines cogitare,aut metuere debeant,aut superare no positat. transi Iordanem is M, nihil dubites sed transi,primm enim occ patres,or peruasius terminus initium erit promisit terrenivobis a me facti,or ia iam praenandi,argumentum, aperti simum donoru me rum. Namque vi Iordanis transitus meam singularem prudentiam probabit sic etiam terrae occupationem, se post ionem benescio Meo vobis conflantem deesar abit. Transi igitur,non in vanum, aut ince

tum,neque in regionem vacuam cultoribus , atque a te ita occupandam, ei virtute tua expugnadam,sedin terram quam ego dabo. His

verbis beneplay a se promisit constantiam se veritatem Dem docet. Non enim a Mose istas promissam ct traditam regionem, sed suo compilio se mero beneficio declarat Deus, ego dabo quam vos expugnare capereά minime poteratis : nisi ego diaerim, dabo autem,non Mosi non tibi tantum ut principibus,terum bis Urael. Hebraice si H canter additur expositisper appositionem hoc modo, quam ego do ipsis filiis. inquantJ Israel. A tve his verbis multa indicantur, ex quibus ista sunt,primum hoc beneficium Dei Agis no ex propria vi tute,sed ex promisso patri Israelifacto conare. ideo nomen stiorum Israel pestatum est. Iuia enim Deus Iacobum huius gentis parcntem Uraelis nomine ac titulo amplificare voluit, ideo es flios Elius amplitudinis huius vult esse confortes.'A tque nomen Israeli non eximius nativa et iri dignitate, sed ex Dei locatione , o benedictione

22쪽

tua uiri sicut scriptum est: Non dimittam te, nisi benedixeris mihi chri. est ergo quod nom e stibi restondit, Iacob. at isie, nequaqua nquit, Iacoba estabitur nomen tuum sita Israel; quoniam si contra Deum fortis fui si, quanto magis contra homines praeualebis: ita ut Urael Ἀ cum Deo luctatus nominis i im beneficium Deo auctori acce pium redidit,idem promissae regionis donum bis ex Dei liberastate exhibitum fateatur. quam ego dabo filiis Israel. nista quidem pro meritis ,sed ea ratione augendis Gr iuuandu qua Israelis nomen

Iacobo datum est, Ego dedi nomen Israel, ego dabo filiis istim regionem hanc,non enim gladio suo aut arcu suo sita meo dono tyis posse se haec adscribetur. Deinde vero istud docemur, quonam pacto, quo iure principibus summis populi pygubernatio,administratio. γ concedatur, non ut to- ius regionis usum ipsi sibi arrogent,sed populo ipsi diuisum tueantur. Neque enim Deus Iosue terrae tolli ionem ad cribit sed stiis Israelconcessum iri declarat, ea b duce Iosue ineundam occupandum, se distribuendam,significat. Ex quo fit,ut ambitionis, se iniu

riae nota no careat leges eae,quae uniuersum terra, agroru, domorum,

fluuiorum, es maris etiam dominium, se usum regibus, se principibus ad cribunt,cum id non modo occupatione, aut usurpationesedemptione etiam, citra iniuriae si licionem constare non pose existimandumst. S. S.E. Vae qui coniungitis domum ad mum, se agrum agro copulatis: an vos soli habitabitis terram' huiu modi significa- tionem obseruari oportet dictityius: Quam ego dabo filiis Israel. Inte eo ergo pi, Priscipes,quatenus ipsis, quat m etiam ρ ulis agrorum es praediorum publica riuatat iura conssent, o Dei orationibus docti,eo um interpretationes caueant,qui vel ex veri inscitia, vel ex propria cupiditate es ambitione ad gratiam,vel loquuntur, et scribunt. Itaque quicquid fili, Urael obtinuerunt, Dei promi si se donis atque beneficiis habuerunt, quae quanquam ex mera tiberalitate pro e Zafuerint, non tamen otiosis se negligentibus, edagentibus cir diligentiam adbibentibus exhibentur: ideo enim subiungitur:

Omnem locum quem calcauerit vestigium pedis vestri, vobis tr dam, sicut locutus siti m Mosi. N. v I LV M adco dissicilem,aria arduum, siue natura, siue opere

23쪽

. munitum locum fore, ait Deus, qui adeuntibus es ingressa non si

a sie tradendus. Omnem locum 1. quicunque isti sit quem calcauerit vestigium pedis vestri: si nodo vos calcare studeatis; cr nudium ve-Brum iuuabo , G promouebo, Cr locum ipsium vobis tradam. quibusve V ad magnam fidem, se spem incitantur. na cum in homine sint

trio a ntesiectus, volutas, conatus, quoru rectus usus humanum

officium parit: ea in primis ut Deo auctore informentur est opini eo intelle Ius docetur difficultate esse in rebin omnib. laborem esse adhibendum, eum, si Deuη promoueat se fecundet, successu minimὸ

esse cariturum , ad hocides exigitur erga Deum docentem, se Wyonentem , de volunt. S animatur, es' monetur ut id velit, or expectat quod a Deo proponitur, voluntate ad opus ineundum conatus --

citatur , conatu sedulo Deus adest, beneficiums a se promissum praestat Ostendit etiam Deus se promissorum suorum nunquam esse immemorem;moneti homines, ne ipsi serarum sint immemores ossici ru, hoc essit dei or obedientiae praestari diligentia i adbibendae. vult ab illis credi, verbumpromissumi suum non vanum, neque irritum inquam depraehendendum, dummodo dis quibm a se pronuntiatur conditionitus excipiatur. Vult homines cognoscere non in otio ,sed in negotio honesio ,sibii probato virtutem consectere, nulla dissico tale quamuis maxima eos retardari fas esse,qui Deo promittenti, o iubentipure sanctes credant se pareant. sicut locutus sum Mosi: ohesi i. Cui alias Deus j em verbis huiusmodi spem fecerat. Si enim custo- die ritu mandata quae Ago praecipio vobis, o feceritis ea, ut diligatu Dombum Deum vestrum,or ambuletis in omnibus vise eiusAd aer res ei: disperdet Dominus omnes gentes issas antefaciem vestram,o post idebitis eas quae maiores cstfortiores vobis sunt. Ou nis locus que calcauerit pes vester, vener erat: deserto, or Libano, a mine magno Euphrate , que ad mare occidentale erunt termini vestri . Aufflabit contra vos errorem mestrum se formidinem dabit δε- minus Deus vester super omncm terram quam calcaturi estis, sicut

locutus ent et bis. Ex Dis omnibus locis fidei atque obedientiae doctrinam aperte obseruamus. Porro cupiditati, amittionique tumprinciapum tum populorum modus fiat uitur. propositis terrenorum Dei δε-norum certis terminiis, quibus qui contenti non sunt,iuisse violent nccesse est. Meminenni vero exempli huim, atque iudici' grauissimi qui-

24쪽

c Ap UT PRIMUM. Ismi, quicunque vi, se armis, virtute, vel dolo; omnia terrarum loca inuaderie ibi licere putant,qui quanquam propicr impotentiam quantum cuperent adire tentarei non valeant, ipsa tamen alienarum rerum appetitione scelus admittust, o Humum istud praceptum vio-LAt NON CONCU PIs CE s. cuim rei docendae ad posteritatis instructionem explicandae causa, fines certos quibus populum suum teneri Deus volebat, aperte descripsit: A deserto & Libano usque ad fluuium magnum Euphratem,

omnis terra Hethaeorum, usque ad mare magnum contra olis occasum erit terminus Vester. .

N E religionis propagandae praetextu cupiditati suae habenas homines laxarent, abenasii regiones inuadentes, pietatem armis ampli care licere sibi persuaderent , cui modi quorundam olim iudicium

fuit, in quibus ambo eius numeraturicerit termini, neque En adeo

distantes constituti sunt, quibus popAlo amplissimo, ct copiosi imo

pro lectum e e Deus voluit, non ma nitudinis atque Jatij, sed prouidentiae re a cultores suos ratione habenda. uippe his qui paucis

contenti pie ct innocenter vivere instituunt, uberrimas vitae commoditates, opportu ms copiam suppeditat Deus. Exiguo enim ex lo

nunt: Dominus pars hareditatis meae. ct calicis mei, tu es qui restituis haereditatem mea mihi. Funes ceciderunt mihi in praeclaris, et e nim haereritas mea praeclara est mihL Providebam Dominum in conspectam o, quoniam a dextris es mihi ne commouear. Populo numerosi imo a se desecro, atque terrenorum donorum benefici's augendo,non orbem totum ignauit Deus, hed Cananaeorum tantum regionem , incolarum culpa, o scelere damnatam. Neque enim qui rerum omnium Dominus est, regna agente in gentem transfert, nisi iusto

iudicio, sapienti consilio, ita tamen vise ipsum iudicem probet ρ- uerum , CV in eos quos beneficio sivgulari pro quitur misericordem ostendat. S.S. E. Posuit flumina in desierium,exitus aquarum in tim: cc Terram ouctiferam in salse inem, a malitia inhabitantium ea. Po- fuit de ei tum in stagna aquarum, terram sine aqua in exit/ys aquari; . Et collocauit illic esurientes, se constituerunt riuitatem habitatio- nis, C seminaverut agros, o plantaverunt vineas, es fecerunt f - μctum natiuitutis; es benedixit eis, o multiplicati sunt nimis, o iu B s menta

25쪽

i COM MENT. IN LIB. IOSVE,

menta eorum non minorauit Erpauci facti sunt o vexati sunt a trobulatione malorum, se dolore. Itaque pys quodvis Dei donum quo-uὼ loco abunde satis est : ijs vero qui non expietate, sed ex cupiditate rationes siuas petunt, nihil et qua est satis. Hinc isia olim iniuriosi Lmagentia alimas res inuadendi mens vinc Christianoru quorundam inexhausta auaritia, se regna ditiones propagandi auiditas, quam miserrimapenoria atque inopia, ct fluit imae con equutur curae. Neque enim in abundantia hominis est si ficientia illius ex js quae posi det. Igitur regionis ineundae, se occupandae terminos, certu es Mu-Hribus, immobvlibin limitibus, Iosue se populo Deus signat, vide-ticet a meridie de erium, a septentrione Libanum montem celeberrimum ab ortu magnum Euphratem fluuium, ab occasu mare magnum,

siue Palest inom, quos se cognoscere facillimum, or praeterire nesis erat. Atque de hac tota desicriptione insicri Apparutus tibi sue abun

satis, uti nobis videmur, tam disseruimus, multas haud poenitenda explicuimus. Erit torminus vester. atque regiones aliae omnes suis cutatoribus ex Dei iudicio relinquenda sunt, neque a vobis nisi Deo aurifore tentandae, aut inuadendae. HacZentu electionis finis Iosite propositus ac declaratus, se ipsius rei quam eleri sectabat, umma ratio explicata, or dissiculti quaenam inesset osten est. nunc drinceps e peditionis ineundae or absoluende ratio a per sinarum tum eligentis, tum elecZae ossici' o studi' exponitur. N imque Deus ipsiquidis hoc negotio sit praectiturus aperte declarat. I is ut praestet,quid ab ipso et LIo Imperatore curandum, agen ms sit, legibus, ct conditionibus

adjun Zis docet. Parses autem sco ita Dem pollicetur: Nullus poterit vobis ressistere . cunctis diebus vitae tuae: sicut fui cum Mose, ita ero tecum mon dimittam,nec, derelinquam te.

ΡLENvM, absoluta, Dacissimum, auxiliu es praesidiu semisi

mu promistit Dem, i b eiusmodi ostendendu, ut diuinuplane probetur. Nam quod a nemine mortalium superari, impediri, aut inuerti potessit consilium, se negotiu d adsuperiorem , hoc est, diuinam vi intem res ri consentaneum est. Perpetuo itaque sicundum rem gerendarum progressum, et felicem successum oratio ista pom tithullus poterit vobis resistere. uniuersalibus negantib. verbis, omnem Occludentibin exceptionem . ciuanquam enim plurimi conabun-

26쪽

tis te Dei consilio obsistere, omnes tamen, se singuli irritos expe

rientur conatuου. ta uod Interpres noster Latine recteg,uti legimus.

Grtebat, sanctae linguae idiotismo sic descriptum, b depictum vide-

Uus: Non sistet se vir ad facies tuas. qua oratione animi intentio se rei gerendae cura, et statuitas i is imperatur, cu secundi nu quam. interrumpendi successus denuntiatione, or asseveratione, ac si nostra lingua diceretur, nihil vobis non cedet,animum se curiam intendentibus , ct rem arennue ex consilio meo gerentibus. a uamobrem vectrum erit promissorum meorum fide constanti rem aggredio agere, meum vero' omnia frangere, atque prose emere, quae vobis impedimento esse pol int. ita Latinus cum verteret, vobis resistere, hoc quod a nobis exponitur planὲ sentiebatinam verbum vobis, animum praesenton es nudium, atque conatum possulat: or resinere, alterum verbum e regione 'er antithesim indicat: nempe sistere et Ahuic simile aliud, vobis si sientibus, nemo rcsistere poterit. Mo seria additur: Cuctis diebus vitae tuae, perpetua Iosue imperatoris curam , sedulitatem, ac diligentiam,, perpetuum isso vivente rerumprogressum , atque successsum signi cat. Iosuepromptitudineo constantiam minime per totam vitam ossicium deserturi nouerat Deus, cui etiam auxilium, o subsidium quam etficaci imum i

se nunquam defuturum po icetur. Futurorum vero post Iosue saeculorum varietatem, o inconstantiam, ob hominum varium se in- conjians consilium se nudium praeuiderat. Ideo optimo Imperato

ri, es deo imo praesentem se perpetuam tutelam pollicetur, ac si

dicat tecum agam,ut cum perpetuo deli mini ro, cum po Zeris tuuiuxta Doram studia agam , iustumi me omnibus Principem exhibebo , ita tamen ut cum niuitia m sericordian' contungam. ω cum vero ita ero, ut sui cum Mose, Cui neque Aegyptiorum dolus, se potentia, neque Amorrhaeoiam, neque Madianitarum copiae, o artes ob repotuerut , ita ut quicquidisse intenderet, et ageret V eoptimo exitu excipere. Adde auctoritatem,tum prophetiae um miraculora i , concessum eiusmodi erim tibi etiam concerit, se opportunis

exemplis con rmabo. itag. quod adduceni,deducendi, populi faculta ἔ,quod a victorias, quod ad occupandam re onem, hostes pellendos, atrae ampo sederim, flijs Israel iuribuendam attinet, ero tecum t om ido fui, nerae quemquam tibio sinere patiar, ut

27쪽

16 COMMENT. IN LIB. I O S V E

neminem isti obstitere fumpassus,ad caetera quae tuarum partium nasunt siti fuerunt a me donata ramisunt hoc non refertur, nam . Age legi tor fuit, no tu:exponendu itaq. promissum pro adiunctae

rei significatione: adiuncZa vero erat ista ratio,nullus poterit Vobis resistere . at vero perpetuam, se constantem hanc suam curam, atque tutelam fore Deus declarat his verbis , non dimittam, nec derelinquam te. horum verborum sententiam ex primaeva lingua proprio

tale sic reddimus;utprius ad operam, posterius ad consilium, se --dium referatur. ac si dicat, Adero tibi perpetuo auxilio . udioque nunquam intermisso: namque Hebraica oratio, ut emper visam aliquam imaginem exprimere solet, sic hoc loco exemplum deseribit forti simi Dei qui I fantem aliquem, cse attentum virum brachise, manibus, ct frmis viribus fulcit, o confirmav tas constanti cura, ct studio agit, cuiusmodi imaginem isti exprimebant, quidum Iosue cum Amalecitiis praelium consiereret, Moses 8recibus intenti, brachia se manuffulciebant,ne atteteprecantis habitus,es gestuου re- . mitteretur itaque prius verbum non dimittam, ad operam ipsam auxiliarem , posserius vero non derelinquam, ad Lindium eu referendum : Hebraimm enim αerbum i PHA Latine remittere, Hispanice, Oxar, Italice, amoliare, exponi potest; significati H est oppositae verbo contente atque firmiter tenere : CHAZAB vero des rere est, neglectionemque significat. του curam tutelams suam Deus his duobus verbis Iosuesigni cauit, sic ipsim etiam obficia duo-bm alteris ponuiauit, attentionem animi,ct aritionis 'mitudinem

exprimentibus. Confortare,&esto robustus: tu enim sorte diuides populo huic terram pro qua iuraui patribus . tuis ut G derem eam illis. P R i v s merbum ad animi debl rutionem, cse conssantiam cos fortare: posterim vero esto robustus, ad gerendae rei maturitatem cst promptitudinem, atque laborum tolerantiam referendum e f. animo praesenti es 'mo rem ipsam aggredere: neque quemquam hominem timeas tibi obfuturum; non ex hostibus,non etiam ex tuis:

'am quod faciendum, O expediendum Deus decreuerit, id nustas minori in vel confidis vel viribus impediri potest, qVomin i fai: Dein autem iuramento pollicitψ est huius populi maioribus hanc re

28쪽

, ne in usum posses ionems posteritati i orum a sic tradenda, pulsis ob scelera se impietatem incolas Ipsam vero tradendi iam maturum ac siit tempus; impos ibile autem ea , mentiri Deum abfirmantem, nedum iurantem , tempus vero iam accepi se, prater quam

quod saepe in libris inosis est declaratum praeterquam quodipsa iam rerum circumstantia mi opportunitas aperte indicat,quod hucu que deducIi sitis, quod Moses e vivis dece serit,quod Iam pene Iordonem teneatis, quod nusios a tergo habeatis hostes, meum praesens co-silium expositum, or dictum,pronunciatum hanc rem tibi maxin e co mare potest, quod tu a me ad hoc munus delectus Deris, ut sorte diuidas populo huic.quod si tu diuisiurus es, o omnia quaecunq.diuisione inam antecessura sunt obiturus, atque superaturus es, ita quod ego iuraueram patribus in usum posterorum, hoc tempore te ministro praestandum est populo huic, qui nunc vivit ; hunc enim declaro idius iuramenti , ac promisi veritatem, se constantiam re, atque usu experturum , se probaturum. Tot igitur benemj a me iam iam conferendi circumstantse, or argumentu instriinus dictos meo monitus , confortare fide, or constanti consilio , or est robitatus ad remessiciendam. Atque haec exhortatio Iosuefacta a Deo ad eum dissiacultatem veranda refertur, quae ex rei ipsius magnitudine, et impedimentorum mole atque numero oriri poterat. ac si dicatur, quod

ad rem se ad hostes Jectat, confortare se cito robustus, promisit

mei me es mirrute conitanti: neque aetatem,neque vires tuas res icta , neque holitum copias,et artes, neq.populi innumerabilis, cui te

praeficio, varia iudicia,se consilia verearis d meum tantum dictu, O promissum excipe, exceptumi magnas de tene. Videlicet quod tu ista aetate iis viribus,tin is partibus a me ini fructus es confirmatus Vi ei, iam uintam, captam, se in vestrum ius redactam populo huic, qui tecum eis, non js qui postea erunt 'iamque isti iam

te m, a patribus suis po sesam haereditario iure accipient: od

i diui es his qui erunt, te adluc vimete,ct diuisionem curate. Cum verbum diuides, nem ipsum electionis declaret, o caetera omnia, ex aperta consequetia signi cat quae diuisionem praecedere oponere ut sunt atre, pugnare, superare, es hosti spulps, aut occisis o cupare, occupatam demum tartiri , nare, o tradere . sed verbum sorte diuides, Hebraica st scatio ulterius etiam exponendum C docet

29쪽

docet TANHHi L quod praeter partitionem haereditatis, Uign tionem,ad criptionem, o traditionem significat. NAM HA L reditatem inire: Hi NHHi L alterum in haereditatis et sumpossessionemi inducere. TANHi 1 L haereditare facies, barbare reddi potest:quodnoster interpres Latine exposuit Sorte diuides. patribus tuis. alia exemplaria vulgatae editionis habent, Itus, ias recte; nam commodius dicimus promissafacta totius populi, quam unim Iosue patribub. Fuit autem promissum istad: Dabo tibi, or semiui tuo pestre terram peregrinationis tuae, omnem terram Chanaan inposse fo-nem aeternam. se quae in hanc sententiam Isaaco,o Iacobopraedicta a Deo fuere.itaque quod ad rerum dis castatem attinet,ex ea ratione quae vel naturae magnitudinem et aduersariorum vim,vel aliorum

hominum ingenium oectat,nihil est cur is qui promi sum accipit et dubitet,vel vereatur, sit et, ac timeat. quippe Dei promissa qVo m nu praemiur num ex parte,nusio alio nomin e impediri 6sint, nisi defecIione eorum qui us facta fuerint. Defectionem autem in uniuersum vocamus hoc loco det,et et obedientiae de se Ium: quorum vel altera deficiente, homines bene ciorem a Deo promissorum usu redduntur indigni, cutscriptu essit: Sed non profuit lyis sermo, non a 'mixtus fidei ex is, quae audierat. Σuamobre cum Deus aliquid hominibus vltro poPicciur ulgum curam imponit dis cultatis rerum empendendae, aut metuendae, sedipsorhm quibus promittitur os cium diligenter agnoscendum, c prae Alandum pontulat.vi in isia ad Abraham asiocutione poIs promi som faenum euestigio adlucium legimus: Et tu cuni odies pael Ium meum,c semen tuum pon te in generation, bus suis .quo in pacto istic declarato Dei es obseruatiae rationes con tinentur. Adeunde etiam modum hoc in loco Deus piat qua di cu talem omnem se peratum iri Iosue pol citus fuerat,neque quicquam ab hominibus metuendum essepraemonuerat, officium propri m erga saecultum . suum commenuit, im ob seruatione, promissorum huccessum, contra vero neglectione, irritos omnes conatus istam experturum esse denuntiabat. Confortare ergo, SI csto robustus valde. V A M QI A M eadem verbornm cum superioriforma est, non tamen inanis, aut superuacanea, neque t aliqvu missimare postset, ad ornatam posita ri petitio est. Namque prior Assa exhortatio o externam

30쪽

Drnam dio cultatem contemnenda ,τti exponebamus ,referenda est: haec vero altera adisium internam se graui si imam priuam, quam homo qui diuino h ritu nondum est plene interim animatus, in legitima Or sancta diuinorum iussorum obseruatione diligenti ime ob eun experitur: de qua scriptum est: Scimus tuod lex stiritualis est, ceego autem carnalis venundatus oub peccato. Gr rursum: Condelector re nim legi Dei secundum interiorem seminem: video autem aliam iclegem in membris meis repugnantem legi mentis meae, se captiuan- celeme in lege peccati quae est in mebris meis. Antiquos homineό,nui in ceminea sua laborabant,atque assus diuis portabant pondus, ad huius moi pugnam strenue capessendam hortabatur Deus, neminem pbi

coronatum ri declarans , nisi qui legitime certauerit. S. S. E. In su- μ μ 3'dore vultus tui vescens pane tuo. Iood tero militibus huiusemodi

fortiter orgrauiter agere studentibus , diuina non negetur aut subducaturgratia, argumento satis manifesto est, ipsa Dei monitio estabortatio, ae sine diuino beneficio esse non pote,t, sicut scriptu eH:

Dominus regit nis,nihil mihi deerit. Huius itaq. tantae,iams necessa c ria rei causae Dem Iosue aὴ pietatis Lligentem coitu adhortatur,me

quo id quod promissum expellabatur magnum bene esse obtineri non

poterat quod vero ad hanc hententiam verborum repetitio hac refere a sit, ipsa adiuncta lectio declarat. Vt custodias,& facias omnem legem quam praecepit tibi Moses semus meus. Di v i N A E legis studia utpote ad omnem vitae ,amonumq partem opportuna, atq adeo nec arrit Iosue a Deo comme datur, o imperatur, cum praearctione summae felicitat is ad gerendas res, se gratiae auxi yi iuina denuntiatione, es legis ipsius laudibus, auctor nomine, o terpretis dignitate se probatione petitis, atque etiam ex utilitata expositione confirmatis: Tria enimpracipua seunt, quibus: legum sanctitas ad fruitur. Principis qui legem condidit auctoritas; Gur per quem lex condita fuerit facultas ct dignitas ostremum v ro legis ipsius obseruatae usus. Haec autem ratio est cur in ciuilibus legibus praeter Imperatorum, Consulum, es Principum nomina, quae

sancta auetustas habentur, Iuri si noulti etiam j appelsentur, quo rum pruinentia, o restonfis promulgatae leges fuerint; se praeter carationes addantur , quibus leges mari veluti animari, consa C a ueret