Petri Tatareti ... In Summulas Petri Hispani exactae explicationes. Per R.P.F. Saluatorem Bartol. ... accuratissime recognitae, candorique pristino restitutae. ... Cum triplici indice dubiorum, sophismatum, & rerum memorabilium

발행: 1581년

분량: 463페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

.. Tra Aiatus Quintus. 8 8

A negative, dummodo arruatur quo quod teneat in proportionabilibus ad illa, in quibus est similitudo,& oppositionum vel proportionum , proportio, ut sicut se habet nauta ad &de hoc magis vidcbitur in logi- nauem repedana: ita doctor ad scho G. sed in aliis modi s non tenet, utlas regendas, sed ad nauem regen- non sequitur, sicu i se habet corpusdam aebet eligi natura expertus in ad hoc corpus , ita locus ad hunc atterergo ad scholas regendas debet locum, emo transmutando propor- eligi doctor expertus in arte. Et dici tionem, ccut se habet corpus ad lo tur notan ter, dummodo arguatur cum ' ita hoc corpus ad hunc locum, quoad illa, in quibus est proportio, sed corpus non potest esse s ne i quia aliter non sequeretur,ut non se co: ergo hoc corpus non potet tessequi tur, sicut se habet nauta ad naue sine hoc loco. regcndam, ita doctor ad scholas re- TER Tio sciendum , quGdgendas, sed nauta ad nauem regcn- transsumptio potest capi dupliciter. dam indiget remis. ergo doctor ad Vnomodo uteii acceptio nomini, , scholas rependas indiget rem is, & si vel orationis, habentis signi hcatum militer posset argui negati ue. Et ad- principale .plignificato namus pran-

uerte quὀd iste locus se habet ad ei pali propter aliquam simi nudi-

B locum a simili, sicut inserius ad suu nem, inter illa reperta, vis florere superius,sic quod omnis locus apro acciperetur pro ridere sic non eis portione est locus a sinuli, sed non hic ad propositum. Aliomodo capi- econtra. tur vicit acceptio nomini, iatagis AH a. SEcvvno sciendum, quod i noti pro nomine minus ramo, i piis locum supradictum intelligitur a- supponentibus pro eodcm, ut ca- ιό , ὸ Eus locus,qui Vocatur locii, a trans- piendo ly, sapiens, loco huius nomi-3s in Ki mutata proportione', qui fit a com- nis plailosoplaus, S sic sumitur hie .aro paratione primi ad tertium,& si Vnde locus a transi in ptione est hacundi ad quartum propter compa- bitudo nominis magis noti ad n ratione primi ad secundum & tem men minus norum, S. tcneta stirmatis ad quartum m proportionabi- tiuὸ & necatiue eodem modo, sicut litate', x t sicut se habet unum ad locus ab interpraetatione, ut sapiens duo , ita quatuor ad octo , quia currili ergo philosophus currit. neutrobique eit proportio dupla, em Catiue, ut sapiens non currit, ergo Eo transmutando Proportionem, philosophus non currit. Maxima, sicut se habet unum ad quatuor , quicquid dicitur de nomine magis ita duo ad octo, quia utrobique in noto, etiam de nomine minu, n proportio quadrupla. s Et aduer- to; etiam quicquid remouetur a note quod ille locus proprie tenet in mine magas noto, & a nomine mi-

proportionibus quantitatis tam nu rius noto .s Et aduerte , quod iste merorum, Ouam magnitudinum . locus non eit extrinsecus,cum lcr-

Etiam videtur secundum aliquos, minus inserens, S terminus illarus suppo

Uide 3 pe

212쪽

Summul. Petri Hispa8.

v supponrat pro eodem. Sed pro loco ab auctoritate est aduertendum, Pauctoritas no est aliud, ii iudiciu sapientis experti in aliqua scien tia, &de pertinentibus ad tuam scientia,

di tenet tm amrmat lue. Exemplum,

ut Aristot. dicit ese decem praedicamenta, ergo decem sunt prεdicameta. Maximae cuicunq; experto in sua scientia credendum est, S ad istu locu reducitur locus a coin uni fama, ut communis fama dicit hoc, ergo

sic est. Et aduerte ultra, et iste locus non est proprie essico, nisi auctoritas sit ab illo, qui non potest mentiri, sicut Deus. I ARGUI Tua primo sic: N5 sequitur: sicut se habet illa propositio nullus homo est animat: ad ista, nullum animal est homo. sic se ha-F bet illa, aliquod animal non est horad istam,aliquis homo non est aiat, sed prima inseri secundam perconuersionem: ergo tertia inscrt quarta per con uertionem. Secun do lic: Locus a transumptione est locus intrinsecus, cum terminu, inserens, & terminus illatus supponit pro eodem. ergo male dicitu est locus in trinsecus. I Tertio sic: Quaelibet creatura potest d icere falsum; ergo pol metiri, & descere in auctoritatibus, &per consequens locus ab au ctori tate non tenet ab auctoritat dicta a creatura. Ad primum dicitur, et, ibi non arguitur ea parre, qua tales propositiones habent proportionem ad inuice,sed ea parte, qua non conueni ut: etiam locus a proportione sol um t net in proportione quantitatiua scilicet magnitudinis,& numerorum,& non in proportione propositionsi, Gsalte in conuertendo vel opponedo. Ad secundum dicitur, ', locus a M. ubi αtranssumptione est locus intrins P cus, & intelligitur per locum ab interpretatione,& de ipso male dete minauit Petrus Hispanus, ponendo 'ipsos inter locos extrinsecos. Ad tertium dicitur,'argumenta, q fiunt ab auctoritate creatur , no sunt multum efficacia virtute illius auctoritatis sunt tamen aliqualiter probatiaua,quod sum cit.

s Quid aut sit locus medius ,

ditium est prius. Locorum mediorum alius a Coniuratis, alius a

casibus, et alius a diuisione Co Loci m iuxata,ct casus differunt qx ot

straritu, quod ide est, dr corti tu cum suo denominativo, ut iusti- Hlia , tu lum, albedo is album.

Casus autem dicunt ea que Ca Casu adunt a p rancipali, ut iunium, is V iuste a iustitia. Et di serentiam hanc assignat risto. in securi topico rum. s Locus a cor Atis, Loeu, a

est habitudo unius coniuratorti conruga

ad reliquu, ut tu titia est bona: ergo iuIlum Hi bonum. Arax ma, quicquid conuenit uni comtu rorum, conuenit is reliquoris si unum conicatorum in Linest o reliquum. s Locus a ca- Loe sibus ea habitudo unius castin insibus. ad reliquum, ut ius tum est bonu, ergo quod iuste sit,bene'. M axima, quod unica sui conuenit,

213쪽

Trasius Quintus. 8 stamunito reliquo, is ecouerso, A sumitur argumentum a cabsibus

cta coniugatis.

Art. r. PRIMO scie dum, o cons quenter determinandum est de lo- . cis mediis, qui sunt tres, La coniugatis eamus,&a diuisione. Vnde coiugata, sunt concretia, & eius abstractu,ut albedo & album. Et d icuntur

contusata, quia de per se sign ificato

Seo. in j. idem important, aliter in & aliter, ius.' j, quia cooetu importat sorinam subactuali inhaerentia ad subiectu, sed abstractum sic non importat sorma si quidem absolutam denotat, quia concretii S abstractum id cni significant, differunt in in modo signi candi. Vnde locus a coniugatis est habitudo uniux coniugatorum ad B reliquum,& tenet in construci iue, destructive virtute illius regulae. Si abstractu reiicietur de abstracto, ita

concretum de concreto, & econtra,& hoc in praedicationibus essentialibus,quia non sequitur,albu est dulce,erso albedo est dulcedo.Et aduerte, riste locus nunquam debet fieri respectu umus praedicati, sed respectu plurium, ideo non sequitur , album est coloratum , ergo albedo est colorata: Et si quis dicat cotra, quia bene sequitur, iustum est bonum,erso iustitia est bona, &in artuitur respectu unius praedicati. Dicitur, bona accipitur loco abstracti,s. bonitatis. Et aduerte etiam, debet in ligi dummodo non sit sactum miraculum circa formam abstracti, Scquod sit suffciens denominare su tectum,quia tunc non oportet illum locum valere, quia coneretum im- Q portat formam sub actuali inha rcntia ad subiectum, ideo concretumnuquam debet poni , nisi forma per ipsum importata actualiter inlis reat subiecto.

SE c v KDo sciendum, liqua- Ar . t. do artuitur per istum locum amrmative cauendum cst,' non argu

tur in ultimate abstractis, ideo non sequitur,homo est animal,ergo humanitas est animalitas. Vnde viti- in i.

male abstractum est, quod abstrahit cl. iii Ia supposito proprio, ut humanitas, Sanimalitas &sic de alis ,& illa vltimate abstracta , nunu possunt de aliquo verificari, nisi sortE de seipysis. Caucndum est etiam, P qn arguitur negati uὸ per illum locii, puta a negatione abstracti de abstracto, arguatur in abstractis per se, ideo D non sequitur, albedo non est dulcedo, ergo alba non est dulce. Sed qni'

arguitur a negatione cocreti de concreto, ad negationem abstracti de . abstracto, tenet inoibus concretis, suetalia cocreta talper se, siue no, ut bene sesuitur, album non est dulce, ergo alΓedo non cst dulcedo. Ta o sciendum casus Art. 3. dicuntur nomen adiectivum & situ

cuntur casus , quia ambo cadun ab abstracto. Vnde locus a casibus est habitudo unius casus ad reliquum. & tenet affirmative & nexative. Aia firmative, ut iustum est bonum, e

go quod iustae fit, bc ne fit,&solum

tenet in praedicationibus essentialibus, ideo non sequitur, album est dulce,ergo quod albe si,d ulciter se. Po. tar. M NU

214쪽

Summul Petri Hispan.

Ε Negative,ut rumi no et itiosu, ese in qd iusti fit,no vitiose sti Et aduerte,*qn fit neratiue,debet fieri inter illa, i uae nunq des inuice verisicari pollunt, &dr ille locus a casibus innumero plurali, quia in antecedere

ponuntur plures casus.

7 A R G v i et v a primo sic: Non

sequitur,albuest coloratu, ergo albedo est colorata,& in arguitur per i cii a coniugatis igitur . 'Secudo sic: -i n sequitur,albedo est colori emo album est coloratu, posito' albedo sit separata a subiecto, quia tunc antocedes est veru, & coseques salsum.

Tertio sic: Non sequitur, iustus est liberalis: erso quod iustest liberaliter fiti quia pater potest extrahere pecunias iuste a filio, & tamen hoc non F fit liberaliter. Ad primu di .u, non bene arguitur, quia affultur respectu unius p dicati ,&tia deberet argui respectu diuersoru . Ad secundu d r,st talis locus intelligis, dumodo circa forma abstracti non filia tu miracula,&'ii' sit sit iliciens denomia re subiectum, ideo q n arguitur in

antecedente, debet proprie addi tales conditiones. Ad tertium dicitur, 'non bene arguitur per locum a casibus, quia talis locus solum tenet in concretis,& adverbiis pet seu

multipl. ne mortes est homo, aut non bo-mοsed no Hi non homo, ergo esti od Maxima si aliqua duo codivi tat auquod terti; , posito uno, remauetur aliquῆ se sua aut sit π ' nexatione, haec sit sex mo

d tulisse, is tribus per acci

des. Prima diuisio per sest, o

neras in spes, ut animalesu alimi homo,abad brutu. WSecuda est totim integralis in Das partes , ut domus alia pars est paraes, alia Τ' rectu , alia fundamentu. y Tertia vero est vocis ins istrata, ut canis alius latrabilis alius scis marinus sellius celeste. sDiu Θnu vero i accides, prima est sinbiecti in accideria, ut animauu

aliud senu abad agrii. s Secura diatisio est accidetis in subiecta,

mo Tertia est arentis in accnavi sanoru aliud calidam, aliud frigidu,locus a diuisione est habi

tudo unius condiuidetium ad reliquum, ut ortes est aiat, aut est animal rationale. aut irratio

nate sed non est irrationale: e Moratiouale. Unaxima, posito unomebrortim din deitium in aliquo

subiecto,remouet reliquu: Θ mi liter in qualibet alia diuisione.

Pstruo sciendum, quod diui- Attii. so potest capi dupliciter. Uno modo pro reali separatione partis a parte, Divisio quemadmodum lignunt diuiditur, dupliciterta sic proprie non capitur hie. Alio ς P -- modo accipitur pro acceptione ali quorum, quae ad equate& aposteriori manifestant aliud,quo ad eius potestatem seu communitate, & sc capit hic.Et est duplex, idae quq dat

Der negationem, ut animal tu aliud

nomo, aliud no homo,& illa est semper bimembris, datur per immediata. Alia est diiurio,quae datur peracti:-

215쪽

Tranarius Quintus.

A Hrmationem, ut animalium aliud later,vel omniu dempto uno, qaqn Chomo aliud brutum, S illam non diuisum habet plura inebra, si duo,

oportet esse bimembrem semper, tunc no sequitur ab affirmatione di nec dari per opposita, nec per immo uisi& negatione unius membri ad seo.inti' diata. Et diuiditur in diuisione per affirmatione alterius, ut non sequit, i 3 i se,& per accidens. Per se eis triplexi sol est causa caloris, & no est ca se Quaedam est generis in suas spe- mali ergo in causa materialis. Macies,ut animalium aliud homo, a- xima: si diuisum affirmetur de ali-liud brutum, S ad istam reducitur quo subiecto, & unum vel omnia, diuisio teneris in suas differentias, dempto uno, negentur de eodem,&diuitio speciei in idiuidua. IAlia tunc aliud assirmatur de eodem. est totius mi resis in suas partes: T E RYbi o sciendiria, secunda re ut domus diuiditur inparietem, te- sula est illa, ab assi matione alic etiam&c.Et ad istam reducitur di- ius membri de eode subiecto, ad ne uisio totius, essentialis in suas par- gationem alterius membri, vel alites,ut homo diuiditu in corpus & quorum membrorum, est bona con animam. IAlia est diuisio vocis in sequentia,dummodo inebra diuidesua significata,vt canum alius latra- tia non coincidant ad inuice, vis in bilis alius piscis marinus, alius sy- tes est,&est rationalis. ergo non est dus coeleste & illa dicitur diuisio irrationalis.Et dr notanter, dummob aequivoci in sua aequivocata. qSed do membra diuidentia non coinci- DV diuisio per accidens est triplex,scili- dant, quia tunc non sequeretur, ut cet subiecti in sua accidenti ut ani- non sequitur,sedilicitas humana, est malitim aliud album, aliud nigra. bona, & est delectabilis. ergo no est 'Alia est diuisio accidentis in subie honesta, nam illa inebra , nonestu, Oa vi alboru aliud bos,aliud equus. &delectabile, quae diuidunt bonis, Alia est diuitio accidentis in acci- possunt coincidere ad inuicem. en tia, ut alborii aliud dulce, aliud 'ARGvi TvR primo sic: Ens noamarum. diuiditur per non ens, ergo nulla dii λα, S ε C V N D D sciendum, quod lo uisio datur pcr negatione, quia in ta

cus i diuitione est habitudo unius ii alterum extremum est non ens, cu diuidentium ad reliquum,& tenet sit extremum contradictionis. 'S constructi ue& destructive. Procu- cundo sic. Nulla consequentia se ius declaratione ponuntur: aliquere malis tenet per alique locum diat Regulae. gube. Prima, ab amrmatione diuisi cticii, sed illa est serinalis, omne anide aliquo sub octo cum negatione malest rationale,vel irrationale,sed alterius membri de eodem subiecta sortes est animal, & non est irra- Vclomnium, dempto uno, ad am tionalis, ergo est rationalis .matione alterius est bona coscquen- S Ter id se; Non sequitur, sortestia,ut sortes est animal,& non est ir- est coloratus, & non est niger, er-- rat. Onalis,ergo citronalis. Et di no- so est albus. Ad primum dicitur, ip

talis

216쪽

Summus Petri Histo.

E talis negatio, quae est alterum mem quod illa consequentia est sorm Gbrum, sicitur negatio praesuppones iis & non sundata in loco a diuisi affrmationem,ut cum dicitur, ani- ne,sed in illa resula a tota disiunctia malium aliud homo, aliud non ho, uacsi negatione unius partis ad posita sensus est , animaliu aliud animal, tione alterius,est bona cosequentia. quod est tromo, aliud animal, quod Ad teritu dicitur,et illa diuisio non est non homo. Ad secundum re- est bona,quia oportet negare Oia me spondetur, quod locus a diuisio- bra dempto uno, si diuisum habeat ne est locus a dialecticus, & dico plura membra diuidentia.

SUMMULARUM

PETRI HISPANI

Tractatus Sextus.

s. ristotebs Libellum de sophisticis redargutionibus Π

Syllogis

morti numelus, di definiti

Tllogismorum altium demo irativus, alius Haliaticus,

alius sophisticus siue litigiosius. s Θ

Agismus demostraturio est, qui exprimis, veru, ct immediatis esse luntratus, aut ex talibris, per quae aliqua prima is vera principium fue cognitionis jum-

nus,ono est,aut qui estis D t s mus: Dd non est conuenicus rei. PR Mo sciedu, τ post determi Attiis natu est de syllogismo dialectico,&locis dialectici nic cosequeter i isto sexto tractatu determinadu est de syllogismiosophistico, qui est subiectu huius scientis,&eius propri a passio, est generatiuua sensus salsi, vel e ronei. Et siquis dicat, fallaciae sunt

subiectum huius scientiar,cum talas scientia denominetur a fallacia. llespondetur, i, non sequitur, unde iustatui

sallacia no est subiectum, sed est boni confiniatiua syllogismi sophisti- Ad quia

,sicut locus est firmativus areu- utilis ira

217쪽

Tractarus Sextus. o IA logismus sophisti cus est, mi est ap

parens & non existen apparens supple bonus,vel probatimas, ta dici ex . stens, supple talis, qua' is apparet.

IEt aduerte, ty in quolibet syllogis. mo sophistico, siue electio diue sunt causae.ccausa apparentiae, & ca desectus. Causa apparentiae est obseruatio alicuius conditionis, vel aliquarum conditionum ,requisti, vel r qui starum ad verum elechum. Sed causa descetiis inno obseruatio om. nium. cond itionum, requisitarii ad

verum elenchum. I Etest triplex syllogismus sophisticus .f. peccas in

materia tantum: peccas in forma tatum,& peccans in materia, & in sorma simul. I Peccans in forma tantuu est,qui non disponitur in modo, &Qura η Sed peccans in materia tantum est, cuius altera praemimarii est salsa,vel cuius antecedes no est probatiuum cosequentis. s Sed peccas in materia & forma simul est,qui no, disponi tur in modo, & figura, & hoc altera praemissarum est falsa,vel

cuius antecedens non est proba tiuuconsequentis, dummodo in talibus

si apparentia, siue similitudo veri

elenchi.

S E e v N O O sciendum,' preter Ax mlogismum dialecticum ac sophisicum, qui sunt syllogismi contracti: est v n ius alius contractus, qui di, syllogismus demonstrativus, & est qui ex primis , veris, & immediatis . est syllogiχat : aut ex talibus, quae per aliqua prima vera principiti suae cognitionis sumpserunt. Et in illa

nili odis distinitione dat intelligi duplex d plex. monstratio, s propter quid , & potissima, & est illa,quae procedit ex pri- Cmis, veris & immcdiatis.i.cuius praemisiae sunt verae,& immediatae. De hac materia vide latius in I. Ioste. cap. I. za. 2. q. I. Alia es demostratio non Petrissima: cuius ymisse possunt ostendi per praemisias veras,&immediatas plum primi , ut Oeanimal rationale est ritibile, omnis homo cst animal rationale:erto omnis homo est risibilis. Exemplum secudi,ut omnis homo est risibilis, Petrus est ita: ergo Petrus est risibilis.. R T. I o sciendum, quod scie Art. tia,quo habetur in isto tractatu vocatur scientia sophistica. Et siqui, dicataergo non est vera scientia. I iidetur et scientia sophistica potest capi P uos

duplici er. Vnomodo pro liabitu co modis c6es Oim, acquisito per usum argu- iideratur. mentationis tophii licer cui ut modi 'esset habitus huius conclusionis, Oe D sanum est animes,urina est sana:e go urina est animal, di sic non est ve rascietia. Aliomodo capitur Dro habitu conclusionis, per demonstrationem acquisito: in qua conclusione

demon liratur passio syllogismi s ph1stici de syllogismosophistico, &talis est vera scientia,& docet formare argumentationes sopbisticas,&eas debite soluere. s Circa hoc quae Dubii

ritur: utrum bene sequatur. sorte uo.

fingit se esse sophictam: ergo sortes est sopbista. Et videtur quod sic,qa bene sequitur, sortes fingit se esse sophistam ,emo ostendit se esse talem, qualis nὼ est ergo est sophi sta, quia sophi sta est vir copiosus in sapientia

apparente,& non existente. Pro solutione supponitur pruno, quid sit co ca

218쪽

E sequentia. Unde consequetia est habitudo consecutionis antecedentis ad consequens. Et notanter dicit,habitudo consecutionis, ad disserentia habitudinis,quae est ex natura rei,&habitudo talis cosecutionis est, quado est impossibile ita esse, sicut Pantecedens significatur: quin ita sit,sicut per consequens sisnificat. I Supsophista ponitur ulterius,u, sophista potest dupli.' capi dupliciter.Unomodo pro illo q p artem sophisticam,&sic nostqvitur. Aliomodo idem in q, appa-

οῦ rens;& non existens,& tunc dico, et,

illa propositio, sortes fingit se esse so phistam,c5icando cum sophistis implicat contradictione, putaui sits ες in . phista,&m non sit sophista: napr l νὶ msitiones affirmativae de,fingit, x ponuntur per unam propositionem V amrmativam de apparet,&per una propositione negativa, ut sortes fin-

sit se esse sophistana, idest apparet esse s hista,& non est sophista. Et Gedico, I, consequentia est bona,quia ex antecedente, formaliter impossi- hile, includente formaliter duo contradictoria, sequuntur formaliter P consequentiam intrinsecam ambo extrema contradictionis.' ARG virva primo sic: Sy l---logismus sophisticus non est syli sismusremo non est apparcnssyli gismus, con sequentia patet per locii aperte in modo ad suum totii. s S cundo sic: Syllogismus sophisticus est generativus deceptionis: ergo de ipso non est scientia,& per coseques non est subiectum huius scientiae. Tertio sic: Scientia sophistica non est vera scientia,sed sola appares, ex

go frustra hie determinatur de ea mAd primum dicitur, tr male arguit, quia arguitur cum determinationeci minuente. Ad secundum dicitur,l licet generativum. deceptionis et passio syllogismi sophistici, non tamen propter hoc sequitur , quin de inso possit haberi scientia, tanquam de scibili remoto. Ad tertium patet solutio in tertio notabili.

s Di putatio est actus sto Disputa.

sticus unius ad alterum, ad ali- tio quid.

quod propositum ostendendum. C Dinhiationis quatuor fune 'ecies Acilicet doctrinalis, diale ica, temptativa, ct sophisticae. Disputatio doctrinalis est,que 13llogizat ex propriss principi i

ex his , qua videntur respondemii. Et huius dissutationis inni umentum en systoreismus demon- , Erat tuus. s Dissutatio dialectica est, qua ex probabilibus 1 si xitat, ct est colle titia contradia Llionum, is eius instrumentu est syllogismus dialeciticus. mptativa vero di putatio en, quas Llis irat ex his, qua videntur rem . . th

Ion enti, is necesse en eum sciare. qui se simulat habere siletia.

Huius autem dissutationis in

'umentum ea sillogismus temptatiuus . s Sylugismus temptitium est,qui procedit ex his, qua videntur re fondenti s Dii mratio sophinica es, eus procedit ex hu, qua pidentur rrobabili

et t

219쪽

Tractatus Sextus. saA ct non sunt. Huius autem disputationu in bumentum esto Po-gismus sophinticus.

Arcle. I. ' PRIMO sciedum,3 disputatio est actus sillogisticus unius ad alterii formaliter. vel aequi ualeter ad aliquod propositu. i. ad alique sine ostelio dubii Mςndum Et pol capi dupliciter.Vno inter capi modo large,& sc tune disi, nitur.Est

tui. actu, argum latiuuS, Nprobatiuus

vel apparenter probatiuus unius ad' alterum, ad aliquem sirem ostende dum,& sic disputatio sophistica bene est disputatio. Aliomodo capitur

stricte, & tunc est actus argumentativus,& probatiuus unius ad alteru,

ad aliquem finem ostendendum, α sic habet latum tres spes, scilice t dostrinalem, dialecticam, temptativa, B sed species primo mo sunt quatuor, scilicet doctrinalis, dialectica,tern

ptativa,&sophistica siue litigiosa,

a sunt tot disputationes,quot sunt nes inita ab opponente sed solum sunt quatuor sines,qa vel Opponens intedat smerare scientia in respondente,& sic est doctrina iis, vel opinione,& sic est dialectica,vel habere expcrimen tu de scientia respondentis,& sic est teptatiua,vel vanam gloriam in hoc, i, ducat rcfrendentem

ad metham,& sic est sophistica.

claratione disputationis doctrinalis, in qua di, uel procedit ex propriis j sunx principiis alicuius scientis. J Aduer

biectu attributionis illius scietis dis finitio,&propria passio eius, ex qui Cbus componuntur praemissi, quae dicunturprincipia coplexa, ideo principia incompicxabuius scietiae sunt

syllogismus sophisticus, distinitio, S propria passio eius, sed praeinlisecompositae ex illis sunt pr:ncipia coplexa.' Vnde sinis disputationis do

trinalis est, generare scientia, & L. nis dialecticae est generare opini ne. Et d icitur collectiva cotradictionum,quia per ipsam potest conci di utrao: pars cotradictionis, nili sitim postibilis, sed finis tentativae, est Finis di- .habere experientia de scientia respo spuxatio dentis, ideo ipsa procedit ex illis, ' is ii vidcntur esse probabilia responden ii. J Et aduerte, a non es inconu niens, paliqua disputatio dicat doctrinalis & tentativa, sin tamen di- Duersos fine,.Ex suo patet, ' di intra itiones dictitur distre p tuo, sines. TER Tio sciendum, P consem Atticis. queter mouetur talis dissicultas: an mala cosequetia sit cos eqvcntia. Et An nrala arguitur 91 sic: malacbsequentialia cosequenbet antecedes&coseques, de notam 'illationis: ergo eiriosequetia. Item

ois araumetatio est eos uetia: m la cosse luetia est artu metatio: erzo mala cosequetia, est cosequetia. Iaoppositu arguitur, quia mala argu- metatio no est argum etatio: ergo ne quem ala cossequetia est cosequetia. Aiis probatur, quia mala argumetatio no habet necessaria illatione consequeti, ex antecedete.' Pro declaratice pomst turali a propones. SPri .

quctia,S mala: sicut homo dr de homine vivo. & hole picto, scilicet η-

220쪽

Summul. Petri Hispan.

E qui uoce aequi uocatione a consilio: ideo ilia eth vera de rigore sermonis, omnis consequentia est bona, quia consequetia in subiecto itat .pconsequentiss bonis.WSecunda propolitici: sicut illa non est concededa: nomo pictus est homo: ita ilia no est concedenda, consequentia mala es consequentia . Q Tertia propositio: habitudo necessaria illationis ante cedetis ad consequens,quae formaliter eis consequentia, non fit ab intellectu inserete unum an alio. sed prouenit ex eo, ip impossibile est ita esse, sicut per antecedens significatur, quin ita sit, sicut per consequens si-inificatur. Ad rationes: ad primamico, ' consequentia mala nabet anteceden S,& consequens, & nota illationis, sed non habet consequens il-F lius antecedetis,quod requiritur ad consequentiam. Ad secundam dr,u, mala consequentia propriὸ non ei targumentatio, & sicut non est argumentatio, sic non eli consequentia.

IAκovi T vκ primo sic. Multae sunt disputationes,quae non sunt actus syllogistici sicut sunt disput tiones misy mei natice. Secundosc: Disputatio sophistica non eli disputatio, cum non lit actus probativus: igitur. I Tertio: nulla disiputatio infert contradictoria: ergo male dicitur, i, disputatio dialectica est collectiva contradictionum. Ad primum dicitur,' ibi capitur actus syllogisticus large, pro actu argumentativo. Ad secundum dicitur, disputatio sophistica non est dismutatio, capiendo dissua rationein strictER Noprie, sed bene capiendo disputatione large. Ad tertium dicitur, ' cidisputatio dialectica non dicitur, iocollecti contradictionum, lin Q serat contradictoria, vel quia gen rei opinionem de duobus contraditactoriis,sed quia duo contradictoria,

salte polia possunt dialectice rbari.

dinatur ad quinq; methas, que sunt redargutio assum, inopina quinque bile, solici mus,o nugatio. Est methas autem metha inconueniens quod si u

dam,ad quod opponens sophisia

nititur videri ducere responden

tem. s Redargutio en p negati concessio, vel praeconcelsi negatis

in eadem di stulatione, vel argumetatione facta, unde nisi vi argumentationis hoc quis saciat, non propter hoc erit redargutus,

similiter nec in diuersis di luta Htionibies.s Falsium is hic sumitur 'est manifeste salsum,na sophista ducat respondentem au

falsium occultum, no propter hoc

sequitur sinem suum. 2 Inopia

nabile eIZ quod est contra opinionem omnium, vel plurium, vel maxime sapientum, ut matrem

non diligere silium. Solscismus

HE vitium in contextu partium orassionis,cotra regulad artis Iramatice se tu ,ut vir mea. 47 Nugatio eIE vnim is eiusdem ex ea de parte inutilis repetitio, ut homo homo currit. Dico autem ex

eadem parte , qΜiasiis diuersis

partibus idem repetatur, non es

SEARCH

MENU NAVIGATION