장음표시 사용
601쪽
quem aegre morientem uniis ex libertis Epaphroditus consecit, quarto Idus Iunii ea die qua Ulai . Octauiam coniugem inter secerat agens suae aetatis annum trige limum secundum, cum imperase a suemn, in Nς let annos tredecim, menses septem,& dies vigintiocto,numerando a die sequenti obitus Claudii Imperatoris. De his fusius agunt Suetonius φ, Dio h, di alii complures imulqAle funere eius
Illud tamen haud praetermittendum, ex nostris nonnullos scriptores no ignobiles erroris opinionem quamdam sectatos esse, Neronem suisse Antichristum,ea nimirum ex causa quod Paulus ad Thessalonicenses ς secundo scribens de de Antichristo,verba iaciens,quasi tunc viveret Antichristus, illud adiecisset: Mysterium iam operatur iniquitatis: Sed si diligenter attendis enitempus quo a Paulo illa scripta suit epistola,millo negotio eiusmodi errorem,ne in eum laberentur, declinassent. Nam cum ex his quae superius dicta sunt,constet,non sub Nerone, sed sub Claudio eam a Paulo fuisse scriptam epistolatinnulla potuit esse suspicio, Paulum illis verbis Neronem f-gniticare voluisse. Ex quo videas quod saepius inculcamus ii antum conserat exacta in rebus per uestigandis temporum ratio, sine qua interdum labi in portentosos errores necesse sir. De Ner 4 Cnrysomer. ne este locutum Paulum, opinatus est inter alios S. Ioannes Chrysbstomus H, sic dicens: Nero , de eleemos 4ς nem mysterium iniquitatis vocat dicens: Misterium enim nunc agit iniquitatis. J. Sed concepto semel error re, in alios deformiores necesse est incideremam ex his deterior illo,' fluxit,ut Nero adhuc vivere crederetur. Reddam verba sancia Augustiniwς de his resereris duas ' opiniones: Unde, inquit,nonnulli illum resurrecturum di futurum Anticbristiam suspicantur.Ahi. . ita vero ieceum occisu in putant, sed subtractam potius,cum putaretur occisus, & viuum occultati
, Itinae. iν. in vigore eius aetatis, in qua fuit cum crederetur extinctus; donec suo tepore reveletur& restitu tur in regnum. Sed multum mihi mira est haec opinantium tanta praesumptio. haec Augustinus . Eius autem ab eo recitatae posterioris sententiae Seuerus etsi non auctor,tamen assertor habetur.
divinest ' Vnde creditur,etiam si se gladio ipse transfixerit, rato vulnere eiu es e seruatus, secundum illud quod de eo scriptum est: ut plaga mortis eius curata est, sub saeculi fine mittendus, ut mysterium iniquitatis exerceat. haec ille. Sed quod magis displicet in Seuero, hac eadem ipse impingit sancto Martino. cum ait pi Ceterum cum ab eo de line sirculi quaereremus,ait nobis: Neronem N Antichristum potius esse venturos: Neronem in Occidetali plaga, Regibus subaeus, decem, imperaturum; persecutioneni hactenus exercendam vi idola Gentium coli cogat. Ab An- ρορμυ-ticliristo vero Orientale Imperium esse capiendum qui quidem sedem & caput regni Hierosoly μ' mam esset habiturus: ab illo urbem di templum esse reparandum. Illius eam persecutionem futuram esse, ut Christum Dominum cogat negari,se potius Christum esse cofirmans:omnese ne secudum legem circumcidi iubeat. Et ipsum denique Neronem ab Antichristo esse perimencum, at que sub illius potestate uniuersum Orbem cuncta sque gentes esse redigendas.J hec & alia Seu t . R'. rus in sillogis:qua etsi non alia, hac certe de causa iurea Gelasio h adnumerati sunt inter arm. Ei d tibia , bo crypha, hoc titulo opuscula Posilium iani N Galli apocrypha.Jlic enim commentarius ille inscii. ypia plus habetur,quod in dialogis illis Post humi anus & Gallus interloquantur. Ceterum si velimus ea vere a sancio Martino esse dicta: haudquaquam illa prophetico putanda sunt spiritu pronunciata: sed quae ab alijs narrata vel scripta accepisset,ea eis cxposcentibus enarrauit.' At non ea tantum occasione ,quod a Paulo haec de Antichristo & Nerone esse dicta putauedi ροem si rint, in eum errorem sunt lapsi: sed accessit ad ea confirmanda,quod inter Gentiles etiam vulgata δης ς I δ' esset quidam opipio, Neronem suisse subductum, de non occisum; quod Suetonius. his indicat ἔψς- mi r verbis: Non de uerunt,qui per Iongum tepus vernis aestiuisque foribus Nimulum eius Ornarmi, O 'Nuse ac modo imagines praetextas in Rostris proferrent, modo edicta quasi viventis,&breui magno V inimicorii in malo reuersiiri. Quinetiam Vologeses Parthorum Rex, inissis ad Senatu legatis de
instauranda societate, hoc magnopere orauit, ut Neronis memoria coleretur. Denique cum post viginti annos,adolescente me,extitisset conditionis incertae,qui se Neronem esse iactaret;tam s uorabiliter nomen eius apud Parthos suit, ut vehementer adiutus, Sc vix redditiivssit. Jhaec Suet
nius. Sed eadein dilucidius Tacitus x his verbis:Sub idem tempus Achaia atque Asa falso e territa, velut Nero aduentaret, vario super exitu eius rumore,eumque pluribus vivere fingentib. credentibusque.Jldemque addit de seruo arte de vultu simillimo,qui se esse Neronem fingens, es flagitiosos colligens, licitabat ceteros ad defeetionem:quem Calpurnius Asprenas,qui eo ter pore regebat sub Galba Galatiam atque Pamphiliam occidit,caputque sectum oculis comaque toruum, ac vultu truci, ad abolendam de Nerone falsam opinionem re liberanda S timore proii ineias, in Asiain, indeque Romana peruehendum curauit. Imo & Parthos non leuiter ea fama peri rarit. histori motos, idem auctor sit perius testatus est his verbis ii Mota etiam prope Parthorum arma falli ibi Neronis Iudibrio. J Sed de his tractenus. Cum lic igitur Nero spontanea nece ex hac vita migrasset extinctaqtie prorsus progenies sarum esset, Servius Sulpitius Galba a militibus,quibus praeerat, acclamatus est Imperator; tenuit q. Imperium menses septe in ,& dies septem. De cuius genere,ortu,inagistratibus, rebus gestis per aetates singulas etiam ante Imperium, moribus, di disciplinis,necnon pudio militari, a ventuq. in Urbem, ire tonius, Pilitarchiis, Tacitus, Dio,& alij scripsere:quos consulat qui ea cupit:nos autem instituti inemores, ea tantummodo attingemus, quae suscepti muneris esse noue mmus. Cum haec aguntur, in occidente, iisde Cosi . cum Vespasianus anno praeterito Romano exercitu Galilaeam in Palaestina prouinciam quae ab Imperio Romano desecerat,masino labore tandem se liciter debellasset; ad Hierosolymam,que reliqua esse videbatur expugna dam,omnem coparat apparatum. Verum cum quae in ciuitate agerentur percepisset,diras illas & implacabiles ciuiles discordias,quibus Iudaei consumerentur,obsidionem distulit: ratus nimirum, si foris illi bello premerentur, mox inter se concordiam utituros,vire'. aduersus Romanos pro urbis defensione
602쪽
sione iunctum . VI Interea Iudaeis Hierosolymis habitantibus eum nec intus manere tutum esset in ea stagran n; ,rib mare intestina discordia nec soras egredi, stodiis ubique positis prohibentibus ac pariter saeuienti a tr. Eiuiti E. bus; miserrimus omnium reddebatur status, miserandaq. in Oinnibus eius ciuitatis facies videba i. tur. Nain quod ait Iosephus ab illis ius hominum calcabatur, ridebatur etiam diuinitas, Pro a itis piae bel. phetarumq. responsis tamquam vulgaribus fabulis illudebant: Cum vero multa contempsissent Iud .li. s. e. i. s. de virtute ac vitiis statuta maioruimetiam quae de Patria olim praedicta suerant, vera esse exitu probauere. Vetus enim quidam sermo serebatur,tum demum ciuitatem captam iri, sancta quoque exurenda esse lege belli, eum seditio fuisset exorta , templumque Dei prodriae manus ante violassent . Quibus Zelotae, nihil de eorum fide dubitantes , milustros is praebuerunt . J haec Iosephus . . . . VIII sic igitur laborante intus seditione:quae foris erant, haud paeatiora videri poterant: nam factio ν M'scariorum,duce Ioanne homine factiosissimo,& tyrannidem meditante, insignem Romanorum munitionem Mallada cepit: ijdemq. in alia loca grassantes, cuncta rapina accede miscebant. Hie μή agebant illi temporibus Αχymorum; nullaq. pars videbatur Iudaeae prouinciae esse relicta, quae no P una simul cum Hierosolymis interiret. Cum lixe agerentur ab illis,Gadarent, Transam nanae reincionis populi sibi timentes a gentilibus suis Iudaeis,quem per legationem secretam acciuerat Veraasianum,quarta die mensis Martii in eluitatem recipiunt qui vero seditiosi erant Romanis infensi ex civitate superiit: sed perstricti a Magistro equitum Placido,ad tredecim millia caesa sunt, maior tamen numerus fuit eorum qui se in Iordanem dedere praecipites. Expugnata sunt ab e dem Placido alia loea, inter quae Iulias olim dicta Bethsaida, Petri Apostoli patria: Si . Galilaeas militer Transam nana rursus est a Romanis subacta. Dum vero haec & alia aduersus t udsos mala in die saeuiora exercerentur,iam'. Vespasianus prosectionem pararet, ut Hierosolymam obsideret nunciata morte Neronis,&Galbs Imperio,a caeptis desiij t. Cumq. quid esset acturus ambrtereti nihil melius sibi visum est, quam Titum filium suum legare ad nouum Imperatorem sali ita dum. Prosectus est Titus, & cum eo etiam Rex Iudaeoriam Agrippa , qui aduersus suos Romanis adhaeserat,nauigauit. Quae vero post haec acciderint, sequenti anno suo loco dicturi sumus.
OTHONIS IMP. AN NusAD ueniente Christi Domini nostri anrio septuagesimoptimo, Ser. Sulpitio Galba Augusto &
T. Vinio Rufino Coss. decimasexta Ianuarii idem Galba in soma militibus occisus est,cuimperasset ut dictuin est mensibus septem de diebus septe in annum natus septuagesimum tertiub. Arripuit mox imperium fauore militum quos in Galbam concitauerat, M. Silvius Otho , Neroni olim carissimus , a quo in Hispaniam misiis fuerat Quaestori tenuitq.menses tres ac dies quinque. Nam exercitus Romanus in Germania haud ratam habens eius electionem, aduersiis eucreavit Imperatorem A. Vitellium; qui in Italiam praemisit exercitum, de summa rerum cum Othone ipse postea dimicaturus: cum ille, siue rerum desperatione,vel ne se i causa ut tradux bello eiu ili inter se milites necarentur,sibi ipse prudens volensq. mortem cosciuit die vigesima Aprilis,anno suae aetatis triges mooctavo,nonagesim uinto Inaeerii die. Cui si iccedens vitellius tenuit menses octo & dies quinque.Fuit hic ille Vitellius, Lucij Vitellii illius filii is, qui sub Claudio Stria pmii inciani administrauit, de Iudaeis ut dictum est) optime meritus, praesuitque illi prouinciae usque ad Caium Caligulam , qui in eius locum substituit Petronium , de quo plu 'Vspasianus d interea, quinta mensis Iunii Caesarea prosectus,quae reliqua esse videbantur
loca Ilia eae, Romano subiecit Imrer lintribus exceptis castellis,quae a latronibus tenebantur, Herodio, lassata,& Macherunte,ac ipsa Hierosolymorum ciuitate:cum tamen interim Ioge his grauiora Iudaei overentur a contribulibus suis. Nam Simon Gerasenus ς, dux sinus eorum qui se uiora Iudaei paterentur a contribulibus suis. Nam Simon Gerasenus ς, dux factus eorum quiris erant,latronum Idumaeorum, ac quorumcumque poterat,ioca alia depopulabatur; di adue sus Zelotas, tam qui foris, quam qui agerent Hierosolymis, ciens prixlia, suoscumque inueniebat Iudrorum,sunesta morte,vel crudeli membrorum obtruncatione afficiebati, indeque magno comparato exercitu, Hierosolymam obsedit. Sic bitur Zelotae intus in ciues,laris Simon in ceteros quos inueniret, omni crudelitatis genere grassabantur. Mira Dei vindicta, ut eo tenore, quo E stladius Romanorum in Iudaeos saeuire cessasset,latronum & factiosioriim agmina in eosdem innis It soris erui lius essent armat Cives autem quo aduersus Zelotas viribus praeualerent, Sim nem eum suis receperunt in ciuitatem,nescientes inde sibi maiorem prouentiaram clade. Ingrensus itaque eum suis in urbem simon Zelotas,qui se in templo munierant, continuo est adgressus: sed resinentibus illis ex editis loci pus frustra tentaviti, sicque conatus eius redditus eli plane irritus. Sed quae post haec Hierosolymis facta sint suo loco dicemus paulo inserius. Interea Romae eum Vitellius turpissime imperaret,iam Senatum ac populum, quam etiam milites novandarum rerum cupido incessit.Sed opportune quod erat in optatis) accidit, ut Vespasianus f Urbis eladem commiseratus, iraq.simul incensus, de liberanda Vrbe ipsoque Orbe deliberarit .Haec cum apud milites loqueretur,omnibus annuentibia, ab iisdem acclamatus est Imperatoricui recusanti,rectores leῆimum magis instabant, circumsusi'.milites cum gladiis eidem mortem minitantes,nisi quod ab omnibus nomen esset oblatum acciperet. Iurasse postea iniosum exercitum qui in Iudaea erat, quinto Nonas Iulii auctor est Tacitus I; Sue us h v r ro quinto
603쪽
ma occiditur u retitus. e Ioseph debet. l. tua lik II.
ro quinto Idus factum tradit. Ceterum eceptum esse numerari annum primum Vespasiani ab ip- .ss Kal. Iuni j idem Suetonius tradit '. Praesto illi fuit Mucianus Syriae Praes sciam quatuor legionibus, sperans se illi sore collegam in Imperio Cupiciis in si per duas, quae in Agypto erant leniones sibi coniungere, dedit litteras Alexandriani ad Praesecum Augi ualent, qui tunc erat Tiberius Alexander, ex lud solacius Gentilis, 3c Romanorum studiosissimus: qui primus ante alios legiones, ut in Vespasianum Imperatore iurarent,adegit Kalend. Iulii. Hac vero omnia ei ex animi lententia successerunta in etiam d. duae aliae legiones,quae in Mysia erant atque Pannonia , iusiurandum ei prestiterent. insuper de qui in Africa erant milites ut Tacitus hi radit eidem ad haesertini. Post vero cum Alexandria redijsset in Palastinam,diuersari. m prouinciari macci uitatum adfuere legationes, alutantes eum Ini peratorem,corcinasque simul aureas offerentes. Praeniisso interim pedestri itinere Muciano cum copiis,ipse Vespasianus Alexandriam abiit, inde nauigaturus in Urbem. Horum omnium prior, o i cuniligionibus Mysiae atque Pannoniae in Italiam aduersus Vitellianos pugnas, rem bene gessit,suit Antonius. Cum interea Sabinus Vespasiani frater morae impatiens, simulq. Domitianus filius eiusdem Vespasiani una cuna compluribus aliis nobilibus, adiunctis sibi cohortibus vigilum,occupant Capitolium Eos cum oppugnare studerent Vitelliani,ab his qui intus erant incensum est templum Iouis Capitolini. tunc de Do amitianus insperata sibi sega consuluit: Sabinus vero retentus occiditur. Adventante vero postera die Antonio cum exercitu, sisentibus Vitellianis,tertio intra Vrbem inter eos commissum est Proelium: sed tandem illis cedentibus, i relli ius sapius fugam captans. ac rediens demum sco uitans,a militibus perquisitus de incenti s saeuissime trucigatur sui imperii ut tradit Iosephus octauo mense,die quinto, mensis Octobris die tertio,anno suae alatas quinquagesimoquarto ut Dio vel septimo, ut Suetonius do Tacitus tradiderunt. Sequenti autem die Mucianus cum ceteris copiis in Urbem ingrediens, grassantes milites in ciuium domos repressit. Haec omnia si sitis Iosephus, qui tamen in nis quae sunt temporis, tum a Graecis tum a Latinis dissentit hiiloricis uiam Dio Vitellium regna illa dicit annum unum,deceminus diebus,quod di apud Tacitum ς confirmatum reperitur. , crum vi hos conciliemus: quietas. Imperio tribuunt annum unum, certum est non numerare ab obitu Othonis, sed ex eo tempore,quo a militibus Imperator est acclamatus. Sed a Iosepho idem dissentit Tacitus,du ille tradit Vitellium occisum esse pensis Octobris die tertia , Tacitus t vero mense Decembri . , His rebus gestis, ac vix tandem post caedes ta praedas compressis,ae ad officium redactis militi chus,ex S.C. g T. Fuitio Vespasiano miro contensu omnium est decretum imperium,qui id tenuit annos decem, minus sex diebus numerando ab co tempore,quo primum Alexandriae a militibus ut tradit Suetonius in Vespasiano Imperator est salutatus ea qua diximus die. Verumeni in vero chiod diuersi diuersit in ponant numerum a morum imperii Vespasiani, inde euenit se videtur,quod alii numerant a tempore necis Vitellii alii ex quo per Senatusconsultum est illi decretum imperium, alii rursum a tempore quo ab exercitu salutatus est Imperator hoc anno, mense Iulio, ut facit Suetonius qui ait: Tiberius Alexander Praesectus AEgypti primus in verba vespasiani legiones adegit Kal. Iulii qui principatus dies in posterum obseruatus est . Iudaicus deinde exercitus v. Idus Iulii apud ipsum iurauit.Jhaec Suetonius, . Interea vero Uespasianus expeditato Opportuno tempore nauigandi, Alexandria soluens, Romam se contulit. Quaenam admiratione digna Vespasiano contigerint dum Alexandriae esset, his verbis T citus x enarrat Per eos nienses, quibus Vespasianus Alexandriae statos aestiuis salibus dies, decerta maris opperiebatur, multa miraculae uenere,quis caelestis fauor, de quaenam in Vespasianum inclinatio numinum ostenderetur. Ex plebe Alexandrina quidam occulorum tabe notus ad Dgenua eius aduoluitur, remedium excitatis exposcens gemitu, monitu Serapis dei, quem dedita superstitionibus gens ante alios colit: precabaturque Principent,ut genas de oculorum orbes dignaretur respergere oris excremento. Alius manu eger,eodem dco auctore, ut pede de vestigio Exseris calcaretur arabat. Vespasianus primo irridere aspernari:atque illis instantibus, modo famam vanitatis metuere, modo obsecratione ipsoru de vocibus adulantioni in spem inducis p stremo existimari a medicis iubet,an talis caecitas de debilitas ope humana superabilas sorct. Medici varia diiserere:huic non exesam vim luminis. de reditura, si pellerentur obstantiaeulli elapsos in prauum artus: si salubris vis adhibeatur, posse integrari. id sortasse cordi deis, de diuino ministerio Principem electum. denique patrati remediistoriam penes Caesere murriti ludibrium penes miseros fore. Igitur Vespasianus cuncta fortunae suae patere ratus, nec quicquam ultra incredibi-Ie,laeto ipse vultu ,erecta quae adstabat multitudine, iuste exequitur Statim conuersa ad usiam manus,ac caeco reluxit dies. Vtrumque qui.interfuere nuc quoque in emorant postquam nullum iraedacio pretium.Jhucusque Tacitus: haec eadem narrat Suetonius. , atque etiam alii.
Verum haec altiori digna sunt indagine. in 'rimis enim praesentia Tyanaei magorum omnium Eceleberrimi,de Vespasiano amicitia coniunctissimi, nonnihil moueor, ut existimem ea omnia suisse eiusdem Apollonii Tyanaei arte excogitata. His enim diebus aderat Alexandriae , ac pluribus aliis impost uris,quas recenset Philostratus N, sui admirationem conuerterat Alexandrinos, aliarumq. prouinciarii qui illic versari soliti erant homines. Sed de in his quae sunt visa miracula illud etiam considerandum: eas non fuisse eiusmodi aegritudines,qua quod refert Tacitus a medicis curari minime valuissent. Si igitur medici ea praestare potius lent, multo certe facilius ει- mones valuere,quorum illud suit plane consilium, ad obseurandam Christi gloriam,vi quae olima Prophetis de Christi regno prsdicta essent,tribuerentur Vespasiano. Quo senim de Mestia venturo sacris erat litteris consignatum nempe quod uniuerso dominaretur Orbi, ut de Vespasiano intelligeretur,plurimis persuasit: Namini. Tacitus ait pluribus persuasio inerat, antiquis
iaccrdotum litteris contineri, eo ipso tempore fore ut valesceret Oriens , Prosectique Iudaea
604쪽
' rerum potirentur:quae ambages Vespasianum ac Titum praedixerant.Jh e Tacitus. Suetonius R ' vero eadem habet in haec verba: Percrebuerat Oriente toto vetus & constatis opinio, eita in fatis, 'r' ut eo tempore Iudaea profecti rerum potirentur. J Id ipsum dolosephus V, cum dicit Quod maxi b Ioseph de Lme eos ad bellum excitauerat, sponsum erat ambiguum,itidem in sacris libris inuentu quod Iud.. 7αι .eo tempore quidam esset ex eorum finibus orbis terrae imperium habiturus. Id quidem illi quasi proprium acceperunt: multique sapientes interpretatione decepti sunt. Hoc autem plane responis, Vespasiani designabatur Impcrium,qui apud ludaeam creatus est Imperatori hac losephus: a pietatis caligine offusus, ea esse de Messia intelligenda vel non nouit,vel dissimulans quod sciebat temporibus inseruiens, sic est Vespasiano adulatus, violim alij I uini maiori Herodi, affirmates illum esse quem Deus pollicitus fuerat per Prophetas; unde Herodiani sunt dicti. At si prophetica vaticinia de Vespasiano locuta erant; cur ab eodem postmodum tam exacta VIII. facta est pervestigatio de stirpe Iudam familia Dauid ,de ut tradit Eusebius V) quos ini lenit Oc e Tulebilib. I cidit .nisi quod in comperto ei let, non aliunde quam ex ea progenie Christum venturum esset Sed ii. qui errauerunt ab utero, de locuti sunt talia. V legitimum germanumsue Messiam conrepserunt; Uel si v non hunc solum, sed & factiosissimos homines principatui inhiantes, seque illum esse Orbis Prin- Iud M pruricipem iactantes,miserrime sunt passi. Sic igitur decepti Iudaeorum complures,de inter eos ide I bra induu/sephus,in eam prorsus conspirarunt sententiam, ut ea non de Iesu, qucin crucifixissent, sed de Ue- siliis . spasiano essent intelligenda. id quippe iam ante Iudaica superstitio in monte Carmelo,idque I septuis historicus quini ipsemet testatur ei de Vespasiano praedixerat; quod de Suetonius his verbis significati Apud Iudaeam Carmeli Dei oraculum consulentem, ita confirmauere sortes, ut quicquid cogitaret, volueretque animo, quantumlibet masnum, id esse prouenturum pollicerentur. Et unus ex nobilibus captiuis Iolephus, cum coniiceretur in vincula, constantisti a sues . i. v. me asseuerauit revi ab eodem breui solueretur, J haec Suetonius d. Et quoniam, qui huiusimodisset, ab Isaia ς praedictum erat, sere ut multa operaretur miracula:hac quoque ex par e Isai as. te prouisum fuit,vt idem quasi per laruam quamdam Rex ille maximus appareret, nempe Mesistas. At illud certe in Vespasiano impleri non valuit,quod de Christi regno praedictum erat, ipsum futurum aeternum,nec sinem aliquando accepturum; cum nec ad decennium eius Imperium P tuerit propagari.
C Sed quod pertinet ad miracula,qtiae non tantum hominibus, sed dii; ipss a diuersis historicis hGentilibus sunt adscripta:cuius sint fidei, sincerissimus testis est Polybius i,inter eos clarissimus ι'
auctoricuius sententiam rebus his,de quibus agimus,valde accommodata,hic recitare ope pre M iacula gentium ducimus sic enim ait:Fama autem est, de creditur apud Vargelietas,quod statua Dianae Cin qivitia. dyadis,quamuis sub dio sit,neque nebulam neque pluviam patiatur; sicut de statuae Veliae apud Iassaeos. Et ista etiam hi storiographi nonnulli dixerat. Ego vero,nescio quomodo, eiusmodi historiographorum sententiis toto hoc tractatu constanter repugnoin succenseo. Videntur autem mihi talia prorsus puerilem sensiana recipere,qui citra considerationem no uiodo absurda, sed & impossibilia complectitur. Etenim si quis corpora quaedam se illuminari poste diceret, ut umbra noconstatuant, id animi prorsus esset insens tu P Thecet in pus secit dicens, eos qui lovis templum, quod in Arcadia est, ingrediuntur,haud adumbrari. Huic autem consorine est quod iam dicitur. Itaque in omnibus quidem illis quae plebis pietatem erga numen conseruant, condonandum est nonnullis historiographis,qui de talibus monstrosa loquuntur in eo vero quod modum hunc excedit, ignoscendum no: est.Jhaec Polybius; quae quidem ad verbum hic voluimus exscripsisse pio D appareat quantae sint fidei,quae ab Ethnicis scriptoribus multis chartis de portentis N miraculis, scriptis sunt prodita. Dum haec Alexandriae aguntur, ubi Titus una cum patre Augusto usque ad tempus com- X. modioris eius nauigationis allebat: licet a Romanorum armis Iudaei aliquanto temporis spa- Tit ei D-tio quieuissent; nihilominu ellis ciuilibus mutuo digladiantes, longe deteriora, quam ab Ilione misi externis hostibus, a suismet gentilibus patiuntur. Nam praeter illa quae sunt a nobis sum- iudai grassat
malim superius recensita, addit Iosephus E, seditionem Hierosolymis inter duas parteς, ωνιη se nisι- nempe populum ciuitatis, atque Zelotas, auctam esse trifariam: primaeque iactionis, eorum cem. scilicet qui ex latronibus collecti erant,Simon Ciorae filius princeps erat: secunde vero, nempe Ioseph.de . Zelotarum,dux erat Ioannes,de quo superius facta est mentio, tertiae autem quae ab his est direm i*d ita pta, factionis praeses erat Eleazarus Simonis filius,qui interiorem templi partem occupans communiuit,etieriorem vero Ioannes tenebat.Ex quo etiam admirari possimus tantain amplitudinem de magnitudinem templi,in quo duo exercitus sibi ipsis contrarii habitarent abs i e violatione tertiae eiusdem partis,quae dicebatur Sancta sanctorum. Simon vero superiore ciuitatis par-E temoccupauerat. His igitur in hunc modum diuisis trifariam,digladiantibusque inter se templi atrium sanguine inundavit; Sc, quod ultimum illis exitium attulit, frumentariae celi , in quibus ad Plures annos frumentum reconditum erat, incendio sunt absumptae. Sed haec omnia Iosephus pluribus describit; quae a nobis breuitate contracta sunt,quod auctor ille in manibus omnium habeatur.Quapropter hoc satis sit dicere , adeo miserrimum populum triplicibus his dilacerat uni ac compressum fuisse hostium factionibus, ut pro Romanis,quo citius ciuitate potirentur, vota nun h Eusebius ia parent: rati nimirum, illos licet infensissimos hostes de accepta; sub Cestio contumelias ulcisci Shmo. α hiii Paratos,tamen respectu posentis,quem experiebantur, infelicissimi rerum status,habendos fore amicos carissimos itque optatissimos fer Iatores. Reliqua de his anno sequenti. xi. Hoc eodem anno, Olympiade dii centesima duodecima, anno primo ut numerat Eusebius o Euodio Episcopo Antiocheno ex hac vita sublato,subrogatur qui aliquando collega sedisset Igna Mi.
tilis. Hic vi idem aucior tradit sedit annos quadraginta, nimirum usque ad undecimum Traiani annum. Ea controitersia, quod alii successum Petro ab Euodio in sede Antiochena,Mij rem di-
605쪽
a Urit .hom. c. xerant ab Ignatio, superius a nobis est sus pertractata. sed Zetestatur Origenes , post Euodiu a in Lucam absque ulla dubitatione eumdem Ignatium tertio loco rexisse Ecelesiam Antiochenam . Quoaignat episto autem ad obitum spectat Euodij:cum tam Latini h quam Graeci aeque testentur, illum marty-b M ' 'g' rio ex hac vita esse in blatum; non id accidit, quod his temporibus a Vespasiano vel Tito aliqua μ' nierit in Christianos persecutio excitata, quos tradunt moribus fuisse placidos 5 humanos: nam e Metiolos. die & Titus sequenti anno Antiochiam per ens, Gentilium tumultum N iras in Iudaos concitatas et .Septemb. repressit, ac Antiochenos continuit in otiicio.Quamobrem quod ad martyrium eius spectat, aliad io ςpb dς ' potius causa exquirenda esse videtur quam qii Mem eam este putamus,quae a Iosepho inde rebus Iurii h 7 ς ' Antiochenis agente describitur. Ipse enim dum recenset quae hoc anno, quo Vespasianus per - xit Antiochiam, Iudaei in ea ciuitate a Getilibus passi sunt, rem gestam in hunc modum enarrati μ'. Cum Antiochensium populus concionaretur in theatro, Antiochus Iudaeus, tum patri suo tum ceteris Iudaeis insensus, progressus in medium,patrem situm & ceteros deserebati, insimulans eos: quod una nocte totam ciuitatem incendere statuissent: & velut huius consilii participes quosdam hospites Iudaeos tradidit. His autem auditis,populus iram cohibere non poterat: sed in eos quiadem qui traditi suerant, ignem iustit afferri ; statimque omnes in theatro concremati sunt . In multitudinem vero Iudaeorum properabant irruere; si eos celeriter viti essent, patriam suam se uatum iri existimantes. Antiochus autem iracundiam magis accendere, mutatae voluntatis argumentum,quod Iudaeorum mores odisset,exhibere se credens , si Paganorum ritu sacrificaret ridemque iuuit ceteros compelli facem renuendo enim, manifestos insidiatores fore. Huius autem rei periculo ab Antiochensibus facto, pauci quidem consenserunt: alij vero,qui noluerulipe empti sunt. lHre ex alia Iosephus de cladis in Iudaeos illatae instigatore Antiocho Iudaeo cum scribat, sa-TII- eile adduci pqssumus, ut complures ex Iudaeis qui in fidem Christi amplexi essent, eiusdem fue-cbrastiani ne' rint cri ininis insimulati eodemque experimento tentati, ac ob eam causam martyrii coronam, Catι cum Iu tum maxime intercos Euodius, acceperint.Quomodo enim Antiochus pepercisset Iudaeis Christianis,qui se in parentem ceterosque gentiles tuos tam serum atque scelestum exhibuit Z Vel quonam pacto,qui erant ex circumcisione Christiani, Petri & Pauli cli stipuli, beatissimae Ecclesiae illius alumni non prius millies subiissent niortem.quam idolis Gentilium immolarent λ Sicque iure ineritoque existimare possumus,eadem fere ex causa Iudaeos Christianos Antiochiae subiisse tamartyrium,qua similibus instimulati calumniis a Nerone Fideles Romae sunt caesi. At non hie fi- nis Antiochensium Iudaeorum occisionis siquidem haud multo post, cum scelesti sit morum qu rum da opera iniecto igne, quaplurima nobilis ima loca publica incendio costaetrassent, in Iuda ex priori calumnia culpa conuersa ne unus quidem ex eis supersutilet,nisi P sis magna vi illoruimpetum repressisset. Sed de causa Euodii martyrii,quam opinamur,haec satis. xiii. Eiusde in Euodii Ignatius ' scribens ad Antiochenos meminit hoc elogio: Mementote Eu deis. heseia D. Lumen quam tλmen ab antiquioribus nec citatam,neque aliter cognitam esse reperimus. Nieeph. Huo. auctor de eius succcitore Ignatio olim puero haec scripsi: Ignatium tenellum adhuc Lamqua si inibo M. plicem Ac sincerum manibus suis Christus sublatu in exhibuit; atque simplicitatem de integritatem discipulis ostendere, aut commendare volens, Nisi esticiamini sicut paruuli, inquit, non intrabitis in regnum caelorum .lhaec Nicephorus:sed unde acceperit,non inuenimus.
Ransacto anno tot cladibus ae malis memorabili, di lutisque tot tantisque ciuilibus bellia I Romanorum Imperium amictantibus, feliciori velut aura flante respirat Orbis, Iudaeis tantummodo in deteriora labentibiis. Praesenti igitur anno,qui est Domini septuagesimus secundus, Vespasiano Augusto g & Tito Coss. Idem Imperator Alexandria Romam nauigaturiis, Titum filium in Iudaeam reuerti iubeth, ut quod reliquumesiet belli Iudaici absolueree Hie Caesaream primum veniens,omnem,qui ad expugnadam ciuitatem Opus esset, inparat apparatum. Instabat dies Paschatis,cuius occasione ingens numerus peregrinorum ex more Hierosolymam
ad diem festum conuenit,putantes fortasse Vespasianum & Taiunt,quod ad bella ciuilia arma diuertissent, de Hierosolymis in praesentiarum minus fore solicitos, sed ad stabiliendum Imperium omne studium ac operam nauaturos, ac pruinde hoc saltem anno ab Hierosolymorum obsidione temperaturus. At haec eos sesellit opimomam collectis undique legionibus,q uas Iosephus' i recenset, auctoque exercitu pluribus copiis,Titus decim aquarta die melisis Aprilis quod idem auctor testatur prope H ierosolymam castra posuit in monte Oliveti,qui ἰλαάν Graece id ictus est ivnde Dominus quod dictiun est superius olim respicius ciuitatem, fleuit super eam m ,ut qui preoeulis haberet dirissimam omnium cladem,quam his perditi stimis temporicius a Romanis sus epturi essent Iudaei omnium hominum infelicissimi. sed antequam res gestas recensere aggrediamur, hic de di ei Paschatis huius anni tempore casia cultas,quae ex Iosephi textu oboritur, primum omnium eliacidata proponitur. Quidnam est quod Iosephus anno obsidionis & excidii Hierosolymae incidisse cicat diem AZymorum indecimamquartam mensis Aprilis:quodcta nullo poterit conuenire nec astrumalicosia ec cyclicinneque
606쪽
eomputo neque Christiano cum hoc anno Domini septuagelaino
secundus annus Vespasiani incipit secundo namque eius Imperii anno. Iosephus & Tacitus cladem Hierosolymitariam accidit te amrmant dies decim aquinta mensis Nisan secundum omnem motus lunaris coni putum vigesima secunda die Aprilis, vel certe modo ciuili tardius contigille P betur. Quapropter cum apertissime demonstrari possit cudem Hierosolymitanam in hunc annuincidisse facile inducimur in sentetiam Roberti Ardenti viri eruditi Societatis IESU, ut existime . . t 4mus hunc locum Iosephi esse corruptum,contigisseque librariorum incuria ut numerus xlv .pro XXII. vitiose scriberetur. quod quidem ut ille optime adnotauit in Graeco facile potuit euenire, si pro . cum β simul iunctis A continuatis,quae litterae numerum xx II. signiticant, ι N δ exarentur scriptoris namqne velocitate facile hae litterae ita separantur partim, partim inter se confundit tur, ut prima pars litterae κ, videatur ι,& pars secunda cum β coniuncta appareat s. hoc enim modo is solent continuar atque se M hoc pacto rite scribitur hic numerus:at facile diuiditur & consenditur sic, i . cernis quam facilis calami sit nexus, quamque facilis scriptoris sit lapsus, praesertim scribentis velociter. Sed iam coeptam prosicquamur historiam. u Cum igitur ut dictum est mi embolyma conserta esset indigenis N peregrinis, qui intus erat. III. cum in Romanos progredienclum esset,Omni semoto inter se odio, paribus animis,magnaque au- Zeltra Oreus dacia id praestitere adeo ut saepe Titum cum suis in discrimen adduxerint. Ceterum dum intus e L derisi. seir iuile rursus inter eos bellum incalescebat mam ipsa die Aximoru a Ioanne φ ininussis clan a Ioseph. debet. curiam suis militibus armatis in templum,quotquot ibi reperti sitiit Ze Iotae, omnes ad via uiti ab id i- xi lis sunt intersecti, sicque ex tribus factionibus duae tantummodo remanserunt, Ioannis altera,altera vem Simonis. In templo itaque Dei i a caedi meruerunt,qui vcluti xempli honorem smulantes, tot caedes ibidem perpetrassent. Inter haec eum pugnando Titus Iudaeum hominem captum audiuit, in cruce in agi pro muro JUL iussit i , ut eo spectaculo ceteri territi cederent. Post haec autem admoueri ad murum machinas φ t. iubet: sicque quinto Nonas Maii primum murum expugnat M. Deinde quinto die post Romani 'D c κ μ sunt secundo potiti β, atque aggressi tertium. Cumque ex Iudaeis complures quotidie caperctur, Dnimirum saltem quin menti per singulos dies,interdum plures eos omnes ante oculos ciuium Ti' iu).ς ι .ftus crucibus se gi iubiit,adeoque multiplicatus est eorum nunae rus,ut quod sosephus ait ia e 1 od tib e a spatium crucibus deesset, de corporibus cruces, Erant hi,qui ex civitate,semς urgente, rases re d Eod lib. e. q.
at coacti sunt. Crucifixi ex illis ipsi sunt, vel absque dubio illorum filii Mili clamati erat in Christit: e Ios ph.de hCrucifige,crucifige. quisue dixerunt: Sanguis eius super nos,& super filios nostros. J I 4 Lb ea ii,
Cumque fames magis magisque in dies inualesceret,eoque necessitatis ciues spmpelleret, ut foras potius optarent egredi, seque dedere Romanis crucis supplicium si ibituros,qtiam intus fa- Ait M GV tme perire: Titus lim sciens Muo mauis eadem viae perurgeret, omnem exitum,nequis vel ad muro cra ita herDas pascendas egredi posset, occlusit,aggeribus quinque contra urbem ex diis, quod onus x ς'
coeptum duodecima mensis Maii,vigesimanona eiusdem mensis pessimi est. Sed ii idem a itida is
dissipatis, Titus nouitur opus aggre illis est,nempe murum constrirc re circum ciuitatem, quo Omnis penitus interceptus enet exitus. Quanta autem celeritate consummati im sit optis,pl ine superat humanum captu i quod Iosephus admirans, in haec verba descripsit: Murus quidem uno minus quadraginta stadiorum erat. Ad hoc aute seris castella tredeci ut aedificata sunt aeorum gyrus denis stadiis numerabatur. Totum autem opus triduo constructu nust,ut tamen dignum mensibus videretur,celeritas vero fide careret.ὶ Sic igitur videas iam diuinitus implettim que,qnod illis verbis Dominus praedi xerat,dum Hierosolvinorum defleret interitum s: Venient dies in te: de stiae. s. circumdabunt te inimici tui vallo, de circumdabunt te,mmpe muro , dc coangustabunt te undique, de ad terram prosternent te,de filios tuos qui in te sunt.Jhinc dc alia mala, o quo praedicta sunt o dine,impleta suerunt,de quibus inserius est agendum. Sic ergo muro septi Iudaea, eo fame vexati sunt, ut innumera hominum multitudo sit mor- VI. te consumpta,quorum corpora ab illis proiiciebantur extram nia g: quae circuiens Titus, ubi Iudaei ventre plena cadaueribus omnia vidit,altamque saniem tabefactis corpori bras defluentem,ingemuit, & eaem. extentis manibus Deum testabatiir actum illud Quin non esse. His accessit noua ςalamitas. Em e loserta lebet. rum namque,qui urbe egressi ad Romanos confugerent, cum alii auido stomacho cibo gustato P :tinus interirent,alii vero accuratius, niti aliorum exemplo, cibpm Ictate capientcs euaderent: hos Syri atque Arabes milites noctu venati, putantes intus habere in visceribus auri depositum, occidebant, deque eorum viscera scrutabantur, an aurum degluti tum reperirent: increbue ratenim rumor, eos urbe egressos, quod haberent aurum, ne ab hostibus auferretur, voratum in visceribus collocasse. Quorum viscera sic sunt patefacta, una tantum nocte duo millia - hominum suerunt reperta, ut idem auctor affirmat. sed eiusmiat immane iacinus Titus mox cohibuit,comminatus supplicium his qui ea deinceps tentarent. Haec.Iosephus ipse,, qui tunc aderat conscribens,exclamans ait: Deio enim damnauerat populum, S: omnem viam salutis ad interitum verterat.'ac paulo post h: Puto, si Romani contra noxios Venire tardasicnt,authia tu terrae deuorandiam Hille ciuitatem, aut diluuio perituram,aut sulminum ac Sodomae incendia ' Quis autem suerit nu merus eorum qui intus tame consumpti periere a decimaquarta mensis '. VII. 'Aprilis,qua coepit obsidio.vsque ad Kalend. Iulii, stos unius portae Mannaeus Laetari filius traL Fame fities pressus ad Titum testatus est, ream portam sibi creditam elata fuisse cadaueruincetum quin- νιm me civ.2ecim millia &octogint absque illis quae propinqui sepelissent . Post haec nobiliores profugi,
mortuorum egenorum sexcenta millia portis eiecta nunciabant,aliorum vero numerum minime
Potuisse comprehendi mam cum pauperibus enerendas non susticerent si gelia dicebat in in aximis aedibus cadauera esse inclusa.
607쪽
Porro eum populum tanta inuasisset tames, ut necessent herbae, uibus vl. Io fimum quaerebant in cibum,collectoque stercore vescebantur. Seo ea maeIX.
, I,sese de bes. Io limum quaerebant in cavum,collectoqile itercore vciceoalitur. ea ea magis in dies inualestem te . eos nee ab humanis carnibus temperasse, losephus testatur φ. Iam enim calceamentis,cinau-IIater utiat lisque,ae insuper coriis quibus scuta tegebantur,detractas, insumptis,veterisque se ni laceram etiast um ad cι- magno pretio venditis; quae his careret,eo immanitatis redacta est, fame improba compelletem
, m. bilis ac praedives mulier,Maria nomine, filia Eleazari, a seditiosis ia exuta vitae substantiis,' quo sibi eo siseret, fame rabida impulsa, lactentem filium occiderit,quem comestura mox coxit: cuius nidoris odore illecti milites,qui sibi victum, quacumque possent, raptu quaerebant, cum eius per- uasissent domum,partem assati filii quae supererat, intuiti, detestati facinus abiere. Moxque reple- , Idem dem ta est eius sceleris fama tota ciuitas,&unusquis ue inquit auctor h) ante oculos sibi cladem illa lib7 3. proponens,iarnqtiam hoc ipse admisisset, horrescebat. Haee ipsa haud dubium longius spectas tempora Diis Iesus, cu perduceretur ad cruce,& mu - . lieres ipsum lamentates prae comiseratione vidisse ait: Filiae Hierusale, nolite fiere sup me Ged sui ν - ς' p .osis flete, 5 super filios vestros quoniam ecce venient dies, in quibus dicet: Beare steriles, di .entres qui non genuerunt,& ubera quae non laetaverunt. Tunc incipient dicere montibus: ca- n
tam horredum Mariae lacinus avidelicet: Si haec fiunt ii
cessitatis impulsa,vi ex carnibus filii victum sibi comparare sit coacta,quid erit de ceteris nee diuitiis nec nobilitate pollentibusZini in di quod nullum malorum esset efiigium, intus fame magismati': in dies saeuiente,& circumseptis hostili pariete soras egredieda omni facultate praerepta, desperatione extrema compulsas ea silem illas veris mile est tunc dixisse haec a Domino praedicta
verba Montes cadite supernos, de colles operite nos:easdemque lamentantes saepius lugubres naenias iterasse. X. Cum haec miserrima, qui intus erant Iudaei, cogerentiir perpeti mala, ij silemque lange deterio/Ioseph debet. ra imminerentilicet a Tito per se d, perque suos ipsbriringentiles,qiii ad castra Romanoru conDO: λς sugerant,ad deditionem honestam is pius inuitarentur: lirin etiam rogarentur, ut si non sui, replisaltem rationem habe rent,ne irruentes illud milites inflammarent tantia in absuit, ut ipsorum saluti Romanos vel Iudaeos consulentes audirent ut his omnibus spretis, obstinato animo se omniali ibentius experturos mala iactarent quam se dederent Romanas. Titus is itur cotestatus Deum & . . homines, te ad urbis & templi excidium inuitu in compelli, validius turrim nomine Antoniam, qui, , . . ''' erat iuxta templuma prugnat : quam tandem expugnat i vigesimaquarta die mensis Iulii cus Id. m eiacta milites iunctam turri ab Aquilone partem porticus templi incendio concremarunt: Occidental εb, .ca. . vero porticu ipsi Iudaei,qui intus obsessi erant,quo Romanos,qui occupauerant illam,perderent, Tempιum i incenderunt vigesima septima die g eiusdem mensis Iulii. octaua autem die mensis Augusti, Ti-ν odit r. ius ad templum expugnadu in machinis comportatis. istat serroque oppugnationem aggreditur; FI seph de bel. coin miseratus tamen nobilissimi omnium templi incedium,quod interiora porticus depascebat, μή i et GD restinaui iussit. Inde ad consulendum vocatis proceribus,quid de templo esset agendum, singulorum sententias roga cumque complures in eam sententiam irent, templum esse incendio consu-niendium ipse sui praerogatiua suffragij, illi parcendum tale decreuiti sicque iussi sent milites quiescere,& a templi excidio temperare.
Sed licet haec Titus decreuisset eiusque dicto refragari nullus auderet: vi tamen Numinis c5- pellente quod Christus olim praedixerat factum est, ut cum Iudaei, qui intus detinebatur obsessi, in Romanos, qui soris erant, irruerent:cum eoruni furori Rosnani resisterent ac radem illos intro Mis sabba rugdedi facta compressione copellerem: militu udam inquit Ioseplius h) non expectat δε eui usu
Iudaib. 1.c io. edicto,neq; tantu facinus veritus, sed diuino quod a motus impetu, a contii mesi suo sit stollitiir, re exardente materia raptu igne in senestra inserit aurea tia,unde ad membra cites templum aedificata de Septetrionali regione aditus erat. Hama vero excitata, Iudsoruin quidem calamitate dignus clamor exoritur,& ad subuenienduin properabant; neque iam vitae parcendum rati, neq; viribus temperandu.Jhaec Iosephus. Absens, dum haec agerentur, Titus erat: qtii his acceptis,adlocuproperat,vtq; restingueretur incendium iubet,clamat, urget, instam; nec ob clamantium strepitia valuit exauctri: sicque magis magisque flamma inualescente nulla amplius valuit humana ope restingui. Facta est huiusinodi templi conflagratio ut idem testatur Ioseplius ) decima die mensis Augusti, qua etiam alias a Rege Babylonis fuerat concrematu: a prima structione templi, qua Salomon Rex inchoaverat, annis mille centum triginta, mensibus sentem,& diebus quindecini: aposteriori vero per Cyrum talis,annis sexcentis trigilanoue,dc quadragintaquinq; diebus, secundum supputatione a Iosepho collecta. dcu dicat,ea accidisse anno secundo Imp. Vespasiani: s Ia liae significat, se non numerare ab hoc anno,quo,extincto ia Vitellio coepit Imperium ad initiis rare, sed praeterit cum ut dictum est idem Vespasianus ab exercitu salutatus est Imperator. XII. At vero quid interea Romasto rerum humanarum vices contrariae. Dum in Iudaea templum Ve* mnus olim sancti munum exuritur prorsusque disiicitur,ac solo penitus adaequaturi Romae Capitolium eqst μι-mν bello ciuiIi nuper concrematum,a Vespasiano sumptuosim me restituitur: cuius areae dedicatio fisitia . cta est magna pompa undecimo Kalend. Iulii. Scribit rem festam Tacitus x: addit autem Suetonius Imperatorem suo collo extulisse ruderem ex vetera aedificiore sitim. Sicque reuulsis funi' surion is v. damenti S, exportatoque rvdcre,iniectoque in eis primu auro atque argento,primarius lapis a Poth, se. s. tifice maximo Gentiliciis ritibus consecratus locatusque est M. Vnde magis et flagrans Dei iram Ticiti histoti in Iudaeos osteditur dum in eoru odium atque inuidia, non ipsorum templumiserrime de ijci. sis sed desubrum Iouis eodem tempore in sublime magna gloria exaedificari permittit, secundum qs' oliua dixerat perIsaia φ: Heu consolabor super hostibus meis,dc vindicabor de inimicis meis. l. Λd tam
608쪽
- M tam immensa Iudaeoruni mati de illud non leue his diebus accessit ', quod pseudoprophe xrit.
ta iactaret, decipiens populum infelicem, salutem Deum polliceri omnibus qui in templum asce- , Ioseph te .derentiqui eidem praestantes fidem, eo se contulerunt,& ad sex hominum millia omnes aeque in- Iutata v. c. H. cendio stant insumpti. Addit insuper Iosephus, a seditiosis illis tyrannis, qui his temporibus ade- De Iudaeu mrant Hierosolymis,superinductos fuisse pseudoprophetas multos, qui denunciarent populo, ut templo concreexpectarent auxilium Dei, ne sugerct,aut deditionem facerent; ut sic vana spe alitos intra moenia malis. continerent. Haec quidem, mea sententia, praemonstrasse certo modo visus est Dominus b, cum b Vmb, M.
de eiusmodi clade agens cum suis,quos, ut fugerent radiatonuit; ne hisce salsis pseudoprophetarii tpromissis deciperentu r,haec est effatus: Tune si quis vobis dixerit Ecce hie est Christus, aut illic; μ'
nolite credere: Ecce in deserto nolite exire: Ecce in penetralibus; nolite credere'. Surgente nam
pseudochristi,& pseudoprophete,& dabunt signa magna Sc prodigia, ita ut in errorem inducatur, si fieri potest, etiam electi.JAt licet de prodigiis nihil Iosephus dicat rebus bellicis toriis intentus;
tamen par est credere,eos,ut tam ingentem populum vana spe in ossicio continerent, aliquid e sic malis artibus operatos. Ea enim a Domino pudicta,ad Hierosolymam pertinuisse'. Aligustilius ς Aug.epist. t.. M ad Hesychium scribens, pluribus declarauit. Verum & quod ex Iosephod supcrius recitauinius Dum esset in oraculis appropinquasse iam . -υ tempus,quo ex Iudaea proditurus homo sena ma rerum potitiirus esset, & dominaturuς toti orbi - 'terrarum;quisque illorum seditiosorum principum, ut se esse illum ipsum persuaderet, adsciuerat , n sibi pseudoprophetas,qui eadem in populi inadiuulganda curarentiquo sibi hac etiam arte Fpuli gratiam conciliantes,eo modo velut diuinitus sibi concessum auspicarentur imperium. Haec ip ii sa erant, quae Dominus,excidium illius urbis praedicens, inter alia signa posuit, cum apud Luc a alti Videte ne seducamini. Multi enim venient in nomine meo dicentes: Qitia ego sum; di tempus appropinquauit. Nolite ire post eos .i vel quod est apud Matthaeum: Si ergo dixerint vobis: Ec- e Liuia itice in aeserto est nolite exire.Jster haec enim Simonem Lepius dictum significasse visus est l. qui in deserto collectis latronibus .aliisque perditissimiς supera iditis, ad quadraginta millia vi rum sibi exercitum comparauerat. Quod vem mox additidicturos esse, Ecce in penetralibus non aliumphaesignasse putamus,qua in Ioannem,quem,eodem Iosepho auctore, vidimus, nedum porticum
templi cum Zelotis sibi vendicasse, sed ipsum secundum templum.quod Sanctum dicebatur.' C curasse. Sicut igitur intra urbem diuersarum erant factionum tyranni,qui singuli uniuersi orbis decantatum Oraculis emularentur imperium: ita etiam diuersi erant pseudoprophetae. quorum alii aliis studentes,prophetantes in populo dicerenti Ecce hic est Christus: Ecce illis: Eece in desertoe Ecce in penetratibus,templi videlicet. Qui vero illis auscultassent,qui sic dicerent: Ecce in penetralibus aeo abeuntes Minne S aeque cuin factiosi qui dixtimis consumpti sunt . Sed iam cetera
prosequam cluae post templum excisum secuta sunt quae quidem Iosephus, qui aderat, sic de- smha bes.
Romani quidem, postquam seditiosi ad ciuitatem eonfugere , templo itemque omnibus cir- XV. cum locis ardentibus, signa in templo posuere contra portam Orientalem: ibique celebrato sa- Titus sacri crificio, maximis cum clamoribus declarabant Titum Imperatorem. Vsque adeo vero praeda sa- catin templo. tiati sunt milites,ut in Syria dimidio quam pridem suerat, pretio pondus auri venirent. Jhaec ille. Assentirer libenter his qui putarunt abominationem desolationis quam in templo visendam esse Dominus praedixerat, hanc aram ad sacrificium a Romanis recenter erectam,ubi Titus more Getium immolauit esse intellisenda in; vel signa militaria ibidem affixa eodem esse nomine nuncu- D paramisi Dominus ea praedicens,& ad sugam parandam eadem signa ponens, suos, cum haec vidissent,ad montes sugiendum esse, admonuisset: nam his diebus neque his qui in Iudaeaerant, quod excisi prorsus essent nec his qui Hieroselyniis agerent,quod iam hostili in ellent locus aliquis vi deretur sugae esse relictus. Ne igitur eam Domini admonitionem fuisse prorsus inanem dicere co amici aliam a Domino abominationem esse predictam,necesse est affirmare;eam nimirum, qua superius cum de his sustus actum est, longiori habita disputatione, posuimus. Post haecautem sacerdotes omnes, qui intus latebant in templi recessibus,cum vix tandem se XVI. dederent Tito eiusdem iussit omnes sunt ad supplicium ducti. Incenso iam templo, inflammandae sacerdotes re- etiam ciuitatis a Tito militibus licentia data est: ni filii Italae Regis Helenae Adiabenorum Re est. ginae filii eiusque fratres cum multis estis,supplices ad Titum venientes,ab eo suscepti atque se uati, Roinamque sunt ducti. Pori tam Helenam quam filium Christianos fuisse, superius diximus Orosium non leuiter opinatum esse. His respondent quae S. Augustinus S ad Hesychiumviri λυε Φlli. D. bens tradit his verbis: Non enim debemus ambigere piando euerti est Hierusalem, fuisse in il-- lo populo electos mi Rui ex circumcisione crediderant, siue fuerant credituri, electi ante constia. tutionem mundi, propter quos breuiarentur dies illi,ut tolerabilia mala serent.Jhaec Augustinus. illum Euaneelistae explicans Iocum: Nisi breuiati suissent dies illi, non fieret salua omnis caro sed Propter electos breviabuntur dies illi.JAt quomodo suerint breuiati,complures sententias ibidem recitat Augustinus: sed nobis illa XVII. maxime probatur, qua dicitur, Dei consilio munitiones inexpugnabiles a Tito esse citius ex pu Quomodo σgnatas. Nam si tardius Romani Hierosolymis potiti essent, sic illi obsesii atque arctati miseri abs eur breuiatique dubio fame penitus co sumpti fuissent:sed ea breuitate, seu dicamus potius paucitate dierum dies illi. id factum est,ut ex plebe immensus plane numerus,ex populo autem ut idem Iosephus h tradit h Ioseph do . struata sint plusquam quadraginta millia:ex quorum numero aliquot salte paucos repertos suis. IuLio 7 si Christianos: vel si hactenus non suissent,demum admonitos his tam manifestis signis ac malis perpessis licet sero tandem Christi fidem suscepisse nemo prudes ut credimus negarit. Horum
609쪽
esse inter lapsos:quippe quae decimaquarta Aprilis a Tito est obsessa, de octaua mensis Augusti in Aea primo sunt ingresti Roniani, atque decima rade incessi in est teptu. Sed reliqua prosequamur. Exusto penitus templo,capta & incensa etiam ciuitate, superior illa pars urbis integra ha batur quae superiori eminens loco,Sion dici ceteri S ciuitatis partibus munitior erat. In eam seditioli ingresti in primis octo millia lud eorum & quadringentos ibi inuentos occiderunt, ipsamque regiam praedati sunt:rursus etiam ceteri Iudaeorum,qui ab eis inuenti sunt in cuniculis latitare, crudeliter necati sunt. Titus igitur,ut hos expugnaret, vigesima die mensis Augusti, Sion oppugnaturus, machinas bellicas parat; illisque absolutis, septima die Septembris aggreditur. Ndiui no instinctu potius quam humanis viribus quod ipse Titus testatus est ea potitus est: sicque odiaua die mensis eiusdem urbem integram cu munitionibus cepit, pso die sabbatis ut auctor est Dioin Nerone proditaque tunc sunt a sacerdotibus templa sacra vasa,& Pontificis ornamenta. Qui ex Iudaeis se Romanis suppliciter dedidissent,in ambitu templi asteruari iussi; de antequam de eis quid esset agendum decerneretur,duodecim millia fame cons impia sunt. Demum Iosephus d colligens intere inpiorum & captiuorum numerum ut qui praesens iacile inuenisse potuit haec ait: Captiuorum quidem omnium,qui toto bello conlprehensi sunt, non RI-νua otii ginta di septem millium comprehensus est numerus,mortuorum vero per omne te mirus obsidio
si o δεῖ nis undecies centum millia. Horum Plerique gentiles suere, sed non indigent ab omnibus enim te P sionibus ad A1ymorum diem sellum congrestati, bello subito circumfusi sunt:ubi primo quidem illis pestifera lues ex loci angustia nasceretur,deinde citius fames.Jhaec & alia ille : qui ex hostiis
eo Paschatis tempore caedi soliti de numero percontubernia epulantium, eorum qui tunc Hier solymis essent, deducit numerum,atque subdit, saltem numerum eorum qui puri essent, quibus liceret solum vesci azymis,suiste ad vicies centena ac septingenta millia: porro ingentem oportuit suisse illoru numeria,qui necessitate naturae,vel alia ex causa puri minus essent. Tunc ergo,inquit, vehit in carcerem tota gens fato conclusa est, dc sarta hominibus ciuitas obsidebatur.JEorum qui erepti sunt L alii ad opera damnati, missi sunt in Egyptum; alii qui sermosiori essent corpore, triumpho seruati sunt:plurimos robustos viribus elegit Titus per prouincias pugnaturos in theatris cum bellus. Qui vero infra decimum de septimum annum agerent, simul cum seminis venditi sunt, sed vilissimo pretio,eo quod non reperirentur en ptore S, ex qua alerentur deesset annona. Sic igitur capta ciuitas, non tantum inflammata, sed uolo tenus prostrata cst: id namque pM- C dixerat Dominus 4, dum stens miserabilem urbis casum,inter alia haec praelocutus addidit: Ee in terram prostement te lac item y: Non relinquetur in te lapis super lapidem,qui non destruaci iis diis tur. l Haec de templo diicta sunt cuius lapides & structuram adeo admirabantur Α Itoliaeu alioreta, paueis me tam ingentes simul plumbo serroque conexi idem lapides essent quod superius iam dictum est moria ea . =e ut impollibilis plane eius videretur demolitio. Verum adeo collapsum,contritum, atque conuulia ιctis. sum fuit templum cum ceteris immeis molis aedificiis, ut nec ipsus saltem vestigia auod illi e alia quando suissent,reliqua viderentur: sicut nec reliquae ciuitatis, cuius tantum pars muri ad castrorum munitionem relicta esset,iribusque solummodo permanentibus turribus,quae essent quasi in i h 4ς ι dices,ut qualis Hierosolyma tunc fuisset,nescientibus demonstraretur. quod losephus f his p -- tissimi im .erbis significat: Postquam vero quos Occideret, quidve r erct, non habebat exercitus, quod iratis animis omnia deerant neque enim parcendo, si esset quod agerent,abstinuissent ii bet eos Caesar totam funditus iam eruere ciuitatem,ac templum, relictis quidem turribus,quae Pter alias eminebant, Phaselis,de Hippico,& Mariamne, murique tanto,q uantum ciuitatem ab Oecidente cingebat: id quide in , ut ellet castriam illic custodiae causa relinquendis: turres autem, ve Dpolletas indicarent,qualem ciuitatem,quamve munitissimam Romanorum virtus obtinuisset. Alium vero totum ambitum ciuitatis ita complanavere diruentes,ut qui ad eam accessissent, habitatam aliquando esse vix crederent.ὶ haec Iosephus. xxi. ipse tamen in his considerandis, in eo se obtusum potius ac minus veri amantem quam in t nio perspicacem atque disertum praebuit dum causam disquirens,cur tanta mala Iudaeos inuasi Gsent.adscribens ea omnia seditiosorum illorum criminibus,haec addit, dum de clade Hierosolye mitana aetii g: Nulla alia re tantis infelicitatibus digna nisi quod talem progeniem,qua subueri in ta est. edidit.Jhaec ille: sed humiliter & abiecte nimis rem tantam perpendens atque considerans, gae ausiam. ἡ quae esset pinna peccati ,eamdem existimauit caulam esse supplicii; immemor de quod superius di ι ab tali, di iv xiiset,existimatum ob necem illatam lacobo Iusto tanta mala infelices apprehendisse Iudaeos. Cem mire rutati rerum' quis liuius saeculi Iudaeorum Necata consideret, menteque reuoluat,maximum omnium existimatum esse peccatum impietatem,cum scilicet relicto Dei cultu,populus idola Gentium coIeret hoe enim nullum immanius videbatur posse scelus existimari cuius rei causa captiuitatem Babylonicam,& alia grauissima olim pasti essent mala: rursumque attendat, a nil Ilo magis quam a ab hoc Iudaeos praesenti saeculo abhorruisse peccato mam nonnisi de Tiberio filio Alexandri Al barchae testatur Iosephus desectile a ritu patrio ad Romanorum superstitionem,& si qui iste ex ijsdem illi adhaeserunt: adeo ut dici non possit crimen fuisse publicum omnibusque commune, vealias factum a Iudaeis reperitur: nec parsit credere, Obleuiora delicta inaxit nam omnium esse a Deo cladem insticiam unducat ipse Iosephus in animum necesse est, ab eis admissam fuisse impietate in ac crimen maximum Omnium, de quod superet idololatriam. At quodnam illud esset, a no
est perspicue declarandiana Id certe non potuit peccatum esse in Iacobum scelestissime perpetum nam de alias *pius,tem monio Domini,certum est a Iudaeis occisos esse semctissimos viis atque Prophetas; nec tamen umquam talem,ob eam causam,tantamque eos expertos esse vindi et . Ex vindictae igitur pondere cum iure quisque dixerit immanitatem pensandam esse delicti; non aliud quidem quod illis adscribat,inueniet,nisi horrendum illud di maxime omnium execraduui iacinus,quod ui Clitarum Dei Filiam a Patre nullana notoraculis Prophetarum praenunciatum,
610쪽
A elatum, ae etiam tot tantisque miri eulis illustratum, aetestimoni js declaratum,ante annos trigintaino iniquissime atque immanissime admiserant. od si defuisset ceterea ab eis admissa delicta eius generis suisse videbantur, qui etsi captiuitate fuissent expianda ut alias factum erat temporanea,non tamen perpetua & omnium immanissima desolatione plectenda. Verum quod spectat ad exactum Iudaicae religionis huius temporis cultum: mecum ipse praesens taculum ac etiam praeteritum mente contemplans, ipsos video, in his quae ad externa pietatis Iudaeo,ulier officia pertinent,religiosiores sitis maioribus atque praestantiores fuisse. N unc enim ante oculos D Ua hau obponamus quae pluribus superius dicta simi, sed hic breui compendio repetenda; quanto propensio sit,am .ra erga legis obseruationem fuerint studia Iudaeorum: ut cum idolorum subiecti essent cultoribusne Ieui quidem eorum impietatis macula foedarentur,de idololatriae vel leui umbra attingeretur. Meminisse igitur in primis debemus ut ex his quae poli Christum natum sunt facta, exordiamur exempla nobili sit mos iuuenes vitae dispendio, saevissima suscepta morte,aquilam auream, quam pro foribus temeti Herodes affixerat,detraxisse,ae securibus concidisse: . Quanta constantia in a Ioseph int': super Pilato restiterunt, qui non in templo, sed in suo palatio scuta,eadeinqtie ut ex Philone h su li, 'Τ ita. perius docuimus sine imaginibus in regia ipsa tantum domicilio Prisidia,dedicaturus erat Quo v vero ardore etia Vitellium Syriae Praesidem,ne cum exercitu Romano quod haberet militaria insgnia lina ibus ornata,rer Iudaeorum reaionem transiret quod nefas esse duceret in terra sancta quavis occasione imagines inspici suerint enixius deprecati, idem sane Iosephus est auctor. . - . Quali quanta ve animi sertitudine Cato Imperatori tum in AEgypto,tum in Iudsa restiterint,quatasque clades subierint,cum ipsi soli in uniuerso orbe Romano ipsum Caia Deum dicere nollent, satis superq; Philo 4 scripto de ea re comentario declarauit.Quas pugnas,que subierint pcricu' d Philo de let. la,cum Caetariensibus atque Dorensibus non patientes vel sumo idololatriae pollui ex Iosepho ad Caium: satis dictu est superius. Quam insuper acerrimi fuerint violati religionis ultores, Cumana i tem Ppora testata sunt.Quot religionis seruandae causa diuersis temporibus insigniores Romam ac im s id ri triclo. peratores legauerint, haud erit facile recensere. Quam etiam obseruates fuerim, legis patriae, Vci s.
ex eo saltem potest quisque colligere,quod patria lingua imitentes,execrarentur eos qui Gentibus vel saltem idiomate communiearent g . Quam denique ipsi quoque Iudaeorum principes truseph UMFhis diebus patriae religionis fuerint studiosi de Agrippa Reste satis superi. 5e admiratione quide in 'ac stupore digna recitauimus ex Philone:& de Berenice vidimus ex Iosepho,eam adeo laiste pia
C ut inter Nar araeos profiteri non erubuerit.
Ceterum tantam abfuit ut ob idololatriae meeatu Iudaei tot cladibus fuerint exagitati,ut unus XXIII. ex eis nobilissimus cuius fgpe mentio facta est superius Tiberius Alexader a Iudaismo deficies, cum ad superstitionem Gentilium abii iset, non tantum aliqua poena diuinitus asterius sit, quin tueri, potius non sine diuino consilio summis honoribus a Romanis auctus fuerit,qui S his diebuS nO- - bilissimam omnium magistratum ageret, Augustalem praesecturam AEgypti; eidemque aduerse ..., Q. HIudaeos una cum Vesipasiano de Tito egregiam nauanti operam exanimi sententia euncta succe
derent. Si in videas, Iudaeorum peccatum usique adeo immane fuisse, ut ex eis qui esset idolorum culturae insigni impietate notatus,visus sit dignus praemio, eoq. usus iaerit Deus vindice omnium stellastissimi criminis Iudaeorum. Contra vero si quis horum temporum consideret Iudaeorum animum erga Dei cultum prope-sorem:dicet certe non eius neglectu eos tot incurrisse mala. Sane q uidem haud satis digne admirari valeo, dum mecum ipse recogito,ac mente diutius volvo,quod hoc ipse anno cum Roman
aleo, dum mecum ipte recogito, ac mente diutius volvo,quod hoc iplo ann .cum Roman ' Douimo
hostilis ageret in Palaestina aduersus Iudaeos armatus exercitus; mq.a seditiosis trifariam sum obstri inter se diuisis immanissimis cladibus ciuitas urgeretur. luam de depopularetur simul cui vidi-mus crudelissima fames: nihilominus,hoc inquam ipso anno,eo ipso tempore, perinde ac si sum- ma esset rerum tranquillitas,& aifatim abundaret annona, nihil prorsus remittentes officii legitimi,omnes ex more ex diuersis Orbis regionibus ad celebrandum Pascha se H ierosolymam contulerunt, immo de concluserunt. Qiris haec considerans,non admiratione tantum,sed plane stupore mentis extra sensus corporis esteraturὶ Ex his sane perspicue videas quam iniqua lance Iosephus expendat iudicium diuitiet vindictae:dum vult recentioribus factiosiorum suorudam Iudaem arum sceleribus, innocentes omnes, quotquot ex diuersis Orbis partibus ad diem se sturn veni Gsent, talia passos ella; dc quotquot insuper post illos ex eode germine nascituri essent, omnium diarissimam eamdemq. perpetuam experturos esse vindictam. Illorum quippe nequitia, velut quadavirga furoris ad instigendas Iudaeis meritas meras, usus est Deus ; quos tali perstinctos munere aeque punivit. Sed de his modo satis. Quod autem ad tempus tantae cladis illatae spectati idem qui haec omnia praedixit Redemptor humani generis Iesus Christus, malorumq.omnium causam quam diximus,suis discipulis reserar uit; Sc non tantum signa quae praecederent demonstrauit, sed de ut se res esset habenda pariter significauit; idem inquam,di tempus quo haec essent implenda,voluit declarasse:quippe qui dixit hi Α-
mendico vobis, quia non praeteribit generatio haec,donee omnia fiant:caelum di terra transibunt, εχ autem mea non transibuntii Vidit utique eαaetasti generatio, tuae ab ipso pridicta sunt'; UN ρ .cum nonnisi trigintaino annorum spatium ut dictum est ab eo tempore intercesserit. Ea igitur verba acum necessario reserenda sint ad Hierosolymitanum excidium, cuius saeta est rogatio, ac data responsio: miramur nonnullos interpretes vehementissime laborare ut ad Domini aduentum ad . iudicadum ea verba possint accommodare: cum .quantumuis laboris insumpser int, id haud feliciter sibi ipsis assecuti videantur mystice potius, vel aliquo alio sensu eadem fuerint verba in te pretati :cum re vera ille sit historicus sensus,idemq.gernianus, ut de Hierosolymorum excidio ea a Domino sierint verba prolata.. xxvi
Obseruandum quidem ex verbis illis,quae tum a Matthaeo&Marco,tum etiam a Luca sunt