Philosophia pyrotechnica. Wilielmi Davissoni, nobilis Scoti, doctoris medici. Seu Cursus chymiatricus, nobilissima illa & exoptatissima medicinæ parte pyrotechnica instructus…

431쪽

tione & congressu omnium corporum proprietates & disserentius deduxere. Nec dubium est, quin in corporibus uniuersis qua

tuor eleuientorum vulgarium rudimenta con

spiciantur. Alij tamen Hermetis Discipuli corporum attificiosa separatione quatuor haec Elementa manifestius conspexerunt fimulque alia elementa a Chymicis principia dicta, potentiora, naturas rerum magis explicantia, tua-gna utilitate introduxerunt.

Tria sunt illa , in quibus facultates uniuscuiusque principi j manifeste vigent, nominibus specierum ornata i Liquores, Mercurii: Oleosa, Sulphuris : Sapida, Salis. Et haec tria principia Sal, Sulphur,& MercuriuS cum elementis vulgaribus corpora uniuersa constituunt. Cave autem ne arbitreris eos Sal commune , Sulphur de Mercurium vulgi intelligere et Ex illis quippe nullum corpus consuetuitur, quum sint indiuidua in suo genere absoluta. v numquodque etenim horum tria pariter in se principia continet. Habet namque Salcommune ita se Sulphur vel oleum , Mercurium , siue liquorem , & adhuc substantiam quandam solidam & fixam Salis naturae propinquissimam. Similiter vulgare Sulphur continet oleum, liquorem ,& Salem. Sed hil cenominibus insigniuntur, quia differentias substantiarum , ex quibus uniuersa corpora conficiuntur , proprietatesque & conditiones in nullis totius naturae speciebus magis ex pren

432쪽

dio Philosophia 'Urotechnic

sis animaduerterunt, quam in iis . Placuit igiatur ex ijsdem appellationes mutuari; idque Philosophica aut horitate. Si nempe alijs

concedatur, figurarum& colorum externa similitudine, nomina rebus imponere. Qua inscitia eos accus abimus, qui actionum & proprietatum ab essentia immediate fluentium, consonantiam imitati, eiusdem familiae rebus easdem appellationes accommodarunte Nec Paracelsus primus haec principia introduxit, ut multi perperam arbitrantur. Multi Philosophorum ante Paracelsum principia praedicta

indicauerant, proprietates. officia,& differentias copiose obseruarant, quamuis nominum varietate, copia& instabili vicissitudine ambiguitatem conleplationibus obduxerant. Hinc Paracelsus dum corpora omnia constate dicit ex Sale, Sulphure & Mercurio, non contradicit Aristoteli ; qui rerum principia statuit, materiam,formam,& priuationem. Nec Platoni, statuenti Deum exemplari, & materiam. Ipsis nempe concedimus sua principia, quae quidem sunt notionum principia , intellectui potius, quam sensui perceptibilia. Nec tamen 1 nostris illa necessario destruuntur, cum sint earum rerum principia , ex quibus proxime res omnes mixtae componuntur, dc constant. Hac igitur ingressi, corpora omnia inferioris globi , in tres ordines distinguimus, in vegetabilia, Animalia,& Mineralia. Indi uidua deinceps horum ordinum examinanda

433쪽

erunt diligenter. Ita inueniemus in omnibus ordinibus illustres trium principiorum aut elementorum essentialium differentias. Est nempe in rerum familia, Sal animale, Sulphur animale, Mercurius animalis : est Sal vegetabile, Mercurius vegetabilis, Sulphur vegetabile: est Sal minerale, Sulphur minerale, Mercurius mineratis. Ita ex animalium excrementis urinae potissimum, Sal illud nitri educimus, Sal quoque Armoniacum. Sulphuris rursus proprietates, conditiones,& differentias multas in pinguedinibus, me dullis,& adipibus inueniemus. Salisat Lali originem ex Vegetabilibus derivatam dicimus , plurimaque herbarum Salia,leui altis ministerio educimus. Resinae,olea, gummata,& pinguia omnia, quot & quantas differentias Sulphuris nobis ostendunt 3 Suntque herbae , quae absque praeparatione Salis naturam imio tantur, ut chelidonium , flammula, per sicaria. Aliae vero Sulphuris . ut viscosae & pingues herbae, quales consolidae. Aliae Mercur ij, vehorariae & fugaces herbae, melones, & sungi.

Genus mineralium quod attinet, tot Salium, Sulphurum,& Mercuriorum species recensere vanum esset: cum in nullo ordine manifestius deprehendantur. Tot nempe proprietates & differentiae trium principiorum in hac familia tam clare explicantur, Vt nominis praerogatiuam iure Philosophico caeteris ordinibus praeripuerint. Ab elementis autem

434쪽

c munibus distinguuntur. Illorum nempe

of ac incommuniora sicut&materiae rationem

arragis obtinent. Haec vero proprietatibus &actionibus destinata,mirabili facultatum proprietate vigent. Nihilominus in dissolubilitae. xii ita elementis corporum illa principia cos ient, ut naturae legibus nunquam, imo vix ulla artis industria separata possint. t Quia vero constat iam & soliditatem requirebant corpora, in mundanam scenam prodi rura , principio tali opus erat, quod coagula-eroni corporum opportunam soliditatem tribuere posset. Hoc Sali ossicium contigit, cuius

beneficio crystalli congelatio, metallorum ro- hur adamantis durities, ossium, carnium, asteriarum, viscerum, arborum, herbarum, consistentiae absoluuntur. Ald elementorum fri- litatibus & caloribus, multa in vanum mo- Iientes, huiusmodi officia temere concesserint: Salis enim est illa proprietas, virtus, do- cnum, scientia, non frigoris & caliditatis. Salium nempe inuestigantes anatomiam, coagumlationum differentias deprehendimus. Fraei ditatis iamq; anatomia sterilis est. Porro nisi plura fuissent corporum principia coniuncta loliditate,& concreta Salium proprietate liga- , spiritus mechanici actionum princines o ficiorum iniusta paterentur dispendia . Idcirco adiunxit natura aliud principium, quod copioso pingui viscosiaque substantia, salis propositam congelationem benigna rvixtione

435쪽

temperaret. Et Sulphuris id fuit ossicium. Ada huc desiderabatur aliud : quod assidua irrigatione duo priora , actionum frequentia ad siccitatem & senium in horas festinanta a, bouet ret, fluidamque i obstantiam & mixtionem omnem facilem redderet. Hac necessitate adiunctus est Sali & Sulphuri Mercurius. Et quoniam non solum ex tribus principietnsed etiam ex quatuor elementis vulgaribus, omnis mixtio perficitur: operae pretium erit de analogia principiorum de elementorum aliquid dister Ere. Primo ergo sciendum est uniuersi Archi tectum cie uile aquas,quibus terram adiunxit et in quibus ut scia sibilibus de crassis imposuit virtute verbi sui, ignem ,& aerem , quali elementa subtiliora & iariora de ad naturam in corpoream magis accedentia. Horum elementorum duo sunt fixa, tuo volati lia, duo Exa. scilicet terra ignis: duo volatilia sinit aer & aqua. Et in unoquoque horum elementorum consideratur natura simplex & es ementans, natura composita de clementata. pacto duae sunt species aquae. Vna pura,i Dei inseca, de clementans, quae sensibus nostris non se offert, neque subiicitur manui artificis. Altera species extritisseca, composita & clementata, qua nos utimur. Est itidem terra duaplex. Vna composita, crassa, taculenta, Ac He- mendata sontinens in se aliam puram, crystallinam Q ementantem. Est similicet ignis

436쪽

consumens & elementatus: liter vivificans Mesementans Est etiam aer purus es em ntany comprehensius in alio corruptibili S elementa o. Est etiam Sulphur corruptibile, & clementatum aliud caeleste& clementans. Itidem est Sal clementatum, continens in se Satans & clementatus. Horum etiam principio Tum seu elementorum essentialium viiud est volatile n pe Sulphur; alterum vero fixum nempe Sal; utriusque particeps Iaque summatim colligendo inuenientur tria clementa volatilia,& tria fixa. Volatilia nempe oleum aer, S aqua . Fixa, nempe Sat,te ra

Restat iam probandum per manualem ope rationem,haec ita se habere . Et primo quod illud dic tur est fixum , quod sustinet violentam ignis,& quod non eleuatur cum igne: lud volrii te, quod effugit prinio lenis tactu: loci cho fundamento,constat s ut

N terram eme elementa fixa si bi attinet ad ignem pellitomi, h h hiur, nisi a seipso. Sal remanet ii ciner

nec ab igne pellitur. Terra quae fixa est siusti Dei eti ignem , neque avolat. Ex quibus post ignem fixissima est arena,per Salis,ur elementi sui intrinseci & masculi,actum vitri n. uram ad ignis commune exemplar assu-

437쪽

inens. Vnumquodque enim elementum pu-r ficatur per illud quod sibi est maxime intain-

Mercurius autem modo volatilis, modo fixus: cum inferioribus fixus , cum superioribus volatilis. Neque proprie potest dici elementum, sed potius elementorum embryo, fixorum & volatilium exemplar. Saporem enim praebet Sali, igni actum & penetrationem , terrae fixitatem. Sulphuri inflammabilitatem, acri leuitatem, aquae humiditatem , ut commune exemplar, imperiit. Si quis obiecerit , propriam esse Sulphuris inflammabilitate tri: Respondeo inflammabilitatem esse proptiam Sulphuris secundario, primario vero &exemplariter Mercurii. Quod hac inii antia ostendam. Sume salem tartari, aut salem corallorum. Supera fiunde acetum dis illatum per plures vices: ( Nullus unquam dixerit in aceto esse inflammabilitatem , cum pertineae ad mercuriale principium et nullus uidem in sale,cum in calcinatione, oleaginosa pars totaeon sumpta fuerit) & evapora menstruum adficcitatem. Pone postea in retorta, & pelle spiritus aceti igne forti, ipsos reperies inflarum abiles. cha operatione deprehendimus esse in Mercurio exemplar Sulphuris, in Sulphure vero esse secundario & ut in exemplato. N une autem restat,ut dicamus, qua ratione

ista principia differant,& quae sint singulo tum

in constitutione rerum singularium ossicia.

438쪽

is Philosophia P rotechnica

Pi incipia ab initio seu ele inenta essentialia, sianc corpora quaedam, sitiae particulares natura S m prima creatione ab elementis vulgatibus per illorum actinam naturam obtinue runt : quaecum inter se , tum eum elementis vario modo mixta , omnibus rebus naturalibus generationi & corruptioni obnoxiis, vegetabilibus nempe, an im 1libus & mineralibus, dant conuenientem formam. Ordo autem est , ut in rebus naturalibus inferiora superioribus inserviant, & superiora inferiora foueant. Et sicut in animatis ab anima vegetante ad sentientem, hinc ad varias brutorum, tandem ad animam rationalem , tanquam ad furiam tam gradum fit progressus ,&anima rationalis omnium animantium inferiorum causas complectitui ; ita idem fit in corporibus. Est quinta elleluia seu quintum elementum coeli vetorumque entium imaginibus ditata ; diciturque quinta,non quod subsequatur elemen. ta, ut proxime ad constituendum corpus mixtum ordinata, sed quod ex se se promat phaenomen a prima elementorum , ex trium Uero.'rum entium cum materia coitu prodeuntium,

dc quinto ordine inde pro manantium, sed primum ordinem ratione elementorum inde pro gredientium obtinens. Vnde tecte a Philosophis elementorum embryo , quinta essentia,

quintum elementum nominatur, in quo reliquorum elementorum in Umerus, ordo, natumra & dispensatio continetur, progressus iti-

439쪽

Pars secun

dem dc exspatiatio futurorum elementorum ex vitalibus abyssis in siensibilem & corpoream

molem explicatur. Quorum ordo in eo consistit, ut incorpo te a corporeis,ordine compositionis; corporea incorporeis, resolutionis pro cedant. Numerus autem, ut sit debita elemetris totum multitudo tenenda, ad constituendam

corporis mixti symmetriam,& si vitale spiritale,& spiritale corporeum hoc ordine praece die, aequo iure, talia elementa vitalia , spiritalia& corporea erunt constituenda , unum vitale,

quod vitam a superioribus haustam, alijs inferioribus elementis plus minusve impertia P. Spiritalia duo undique ex hoc vitali elemento fluentia, nobilitate tamen & ignobilitate quatenus ab origine processerunt dissere pantra, horum enim duorum, unum fit per elementi huius vitalis motum a circumferentii ad centrum , unde fiunt spiritalia fixa,quae vitam in centro fixistimam obtinuerunt, alterum vero quae per motum vitalis huius elementi a centro ad circumferentiam spiritalia volatilia conficit , ambo tamen ad nacu rana corpoream festinantia. Qinorum deorum proximum exemplar est Mercurius, fixissimus vero ignis eius ex eptatum , & activum , volatilis vero acc&passivum. Et que dmodum haec duo ab unitate in binarium labentia , a parentum praestantia& dignitate multum defecete , sic corporea elementa inde futura, a perfectissimis ad imperfect iora dc imperfectissima de-

440쪽

fisiere coepere, dum loca, matrices , inuolucrata donaicilia, duobus his spiritalibus, vitali

elemento foecundatis , corporea praebuere. Horum autem corporum ab uno vitali de duobus spiritalibus fluentium, unum erit coeleste & activum Sal, alterum pastatium Arenaiambo fixa & ad fixissimi ignis exemplar fabri ,

cata. Sal minoris compositionis ut i paucioribus exemplaribus c6structum. Arena maioris, quia passiua, quae ultra communia exempla, ad exemplar etiam activorum componitur.

Horum autem corporeorum elementorum

unum erit coeleste & activum , Sulphur, alterum materiale & passivum, Aqua . Ambo volatilia dic ad volatilissimi aeris excplum fabricata. sulphur minoris compositionis sui ordinis , Aqua majoris propter supradictas rationes.s ui ordinis dico , quia ultra communia exempla fixa sunt omnium volatilium exempla.. Erunt igitur fiammatim colligendo septena elementa, unum vitale & embryonatum, vitam reliquis impertiens, ad cuius imaginem duo sunt spiritalia, unum fixum & activum nempe ignis, alterum volatile & passivum aer. uatuor corporea, duo fixa unum caeleste &activum de simplicis compositionis Sal, alte rum materiale passivum & majoris compositionis Arena, duo itidem volatilia unum caeleste activum & minoris compositionis Sulphur, alterum materiale passivum de majoris c*mpositionisAqua, duo corporea & coelestis,