장음표시 사용
71쪽
perator ea proponere,quae ad sedandas dissensiones inter protestantes & pontificios valere possent. Eam ob causam cum ipsius tum conventus Spirensis Julsu & decreto I liminm ιμβα-Uυῖραμ cum aliis libellum quendam consignavit de articulis conistroversis, in quo quibus modis protestantes conciliari concoris dari vel tolerari queant,ostendit,& concedi posse putat communionem sub utraque his conditionibus; si crederent & docerent protestantes,eam non esse praeceptam & quod sub una quoque specie totus & integer Christus sumatur, nec peccent qui a calice abstinent, item ut subditis communionem sub una, quo quot ea uti velint permittant & aegrotis hanc saltem concedant. a) Sed talem concessionem non desiderabant protestantes,
utpote qui jam in suis terris juxta institutionem Christi calicis
communionem sine ulla conditione suis concesserant, quae eta
Misi .ι iam anno Is 6. non modo ab Electore palatinis permissa, b . sed quoque anno Is 7. post mortem Henrici VIII. regis Amstiae a succe re Eduardo VI. peculiari edicto, consensu partamenti comprobato, in ecclesia Anglicana introducta
Miso-ν g. ll. Anno δs 8. imperator de noVa conciliatione par tium controvertentium cogitans, librum quendam per viros eruditione ac fama telebres, Iulium Pflugium episcopum Naumburgensem, Michaelem Sidonium & Ion. Istebium Agriacolam, de religione observanda interim dum concilium legitume institueretur,conscribi curaverat, qui hoc anno in comitiis Augustanis d. Is. mai. ordinibus propositus & publicatus fuit quidem d ut nec pontificiis nec protestantibus arrisit,quibus tamen a caesare obtruci coepit. In hoc stub finem e tum presbyterorum uxoratorum tum eucharistiae sub utraque specie usius, ubi hactenus receptus esset, porro permittebatur. Pontifex Paulus III. autem, ne aliquid ex mandato ciciaris, qui
eum H Sehendoris. l. c. 3i. f. CXXI. H. I. pag. r 8. ιγ Meidanus i. c. lib. XUL pag. 478. c) Bumet t. c. parGI.pag. 2 PallaV. l. c. Parti II. lib.io.cap. XVII. pag. 6 seq. co sol.
72쪽
eum de promovendo hoc per legatum quendans a se ineepto
negotio resormationis interpellavit agere videretur, amandavit nuncios in Germaniam tres episcopos Fanensem,Veronensem S Ferentinum, γ quibus per bullam pridie cal. si t. editam, nulla constitutionum caesaris tacta mentione, facultatem impertit inter alia indulgendi utriusque speciei usum illis, qui co teris abjuratis erroribus concilii Coni tantiensis decreto subscriberent atque sub altera specie tantum,quantum sub utraque sumi crederent, quique ecclesiam ob iactum de una specie d cretum non errasse palam declararent. Quod tamen ad tempus concessum volebat pontifex,& ita,ut illi ipsi,qui ita sumerent seorsim ab aliis neque tunc cum aliis stub una specie tantum ministratur, sumerent. Venerunt hi legati anno is '. Anno ip4m sub exitu maji in Germaniam & ad caesarem Bruxellis agentem,
S cum illis facta esset per bullam potestas substituendi & delegandi, caesaris suasiu dc impulsu aliis quoque episcopis, praelatis Sc. inter alia facultatem dederunt concedendi usum calicis illis,qui hoc remedio indigerent, quo ad obedientiam ecclesiae romanae reducerentur: sed tota res de O concessione calicis interpositis impedimentis ad finem optatum perducta haud fuit. e Anno Issi. suscepta quidem fuit sub Iulio III. inconcilio Tri clentino de communione sub utraque tractatio: per legatum ta δ' η' ryx men comitem Monfortum dc alios oratores caesaris ac Fer clinandi regis interrupta & dilata usque ad protestantium ad concilium ad Ventum, ne, si forte concilium visitare vellent, decreto contrario de communione calicis absterrerentur Q. F. III. Anno issa. synodus Londini habita, ubi propositi fuere articuli, in quibus consenserant episcopi aliique eru- Adnorditi viri ad opinionum varietates eliminandas dc consensium circa veram religionem stabiliendum. cc Horum articulorum
Ia erant Sleidanus l. e. lib. XXI. pag. 646. b) Sleidanus l. e. lib. XXI. pag. 66o sq.
73쪽
erant 42. quorum trigesimus agit de communione sub utra.
que, & ita ibnat : CUM Domini non est populo denegandus, nam amba partu sacramenti Domini institutione ae mandato Christi toti chriasisAo populo aquabiliter administrari debent. Qui in hac 'nodo consensu dottorum Anglicanae ecclesiae confirmabatur calicis Aono Iss4 usus, ille non multo post anno isc . iterum interdictus fuisse videtur: postquam enim Eduardus VI o vlta distesserat, Ic Maria ror ipsius luccesserat, illa non modo omnia edicta fratris rescidit , verum etiam religionem pontificiam denuo introduxit O . Mandaverat etiam rex Ferclinandus subditis suis , ne quid in religione aut ritibus sacris emendarent , sed veterent consuetudinem ecclesiae sequerentur, in specie vero in coenae dominicae lacramento una specie contenti essent. Sed optumates, nobilitas & civitates , cum non semel regem de eo compellassent, eum denuo per epistolam admodum clemisse rogarunt, ut juxta Christi institutum ac mandatum ac veteris ecclesiae morem sibi liceret integram coenam percipere , dc sic omne oblequiu ipsi promiserunt,rex respondit ad has literas cl. rhiun. & edictum tuum urget,sub finem vero ejusdem epistodat potilicetur se amplius maturiusque curaturum,ut ipsis siuo tempore
resipondeatur M. Sed tanta erat sitis dominici calicis, praecipue apud austriacos , ut spe & inanibus verbis se exsatiari passi non fiuerint. Quapropter cum Ferdinandus eos Viem Anno xssi nam anno sub idus jan convenirejussister,ad auxilia S pecuniam contra Turcam conserenda , ipsi vicissim postularunt, ut sibi liceret usque ad generala & liberum conuitium puriorem religionem profiteri, dc sacramenta juxta evangelicam &apostolicam dominam ministraret respondit Ferdinandus , si-hi non esse integrum erarum postulatis annuere,eo quod ecci star sanctionibus necessario sit parendin&decretum esset iactum, in quo edicere; inter alia, ut populus sequeretur religionem principis, hinc ili ipsis competere in Veteri religione perm
74쪽
nere : ut tamen animi lii propensionem in favendo possulatis suis agnoscerent,eam partem edicti sui, quae spectaret ad
participationem calicis in corum gratiam se remittere , sed ea lege, ut caeteris ecclesiae sanctionibus ac ceremoniis usque ad comitiorum proxime futurorum decretum nihil innovetur, atque his contenti contra hostem publicum incommune conssilerent,& quod oportet conseremi a . Ad exemplum Austria corum Bavari quoque principem sivum Albertum sollicitarunt, ut evangelium libere apud se praedicetur , coena domini integra ministretur &c. id nisi impetrant, nihil le collaturos esse otestatis contraTurcam, dicunt. Quapropter cum Albertusocerum suum Ferdinandum id suis concessisse videret, ipsis quoque indulsit,ut coenam domini totam perciperent, quoad controversiae religionis componerentur autoritate publica, sic tamen ut in aliis religionis capitibus superiorum temporum edicta exacte observarentur, curaturum sie quoque promisit, ut hanc concessionem metropolitanus & epilcopi approbarent.
b) Haec facta Ferdinandi& Ducis Bavariae quando Romam ad aures pontificis pervenere, ille vehementer indignatus est; co& resert Pallavicinus d ad annum iss8. pontificem graViter commotum suisse, quod tardinandus in suis Austriae ditionibus supersederet edictorii executione in laicos, qui sub utraq; specie
eucharistiam lumerent: se tamen excusasse Ferdinandum eX-
ponendo incredibile desiderium suorum in expetendo calicis ut ejusque causas, & ipli indicasse a se non concessum qui quam suis, sed tantum storum edictorum severitatem fuisse suspensam. Memorante Sarpio ce) Anno legatus regis Poloniae, Paulo IV. de summi pontificis dignitate gratulantii gratia adveniens Romam nomine regis S regni sivi quinque postulata pontifici exhibuit, inter quae etiam fuit de coena domini sub utraque specie percipienda; haec autem impatienter
75쪽
audivit pontifex & in fine ii sermonis dixit concilium oecuismenicum Romae indictum, haereses ac pravas multorum Opi- niones detecturum; quibus verbis resipexit ad ea quae facta nupererant in Germania, Austria atque Bavariar quid amplius cum Polono actum non recenset Sarpiusia . IV. Non autem infimae tantum condiciunis homines inter pontificios, ut taceam protestantes, verum etiam
principes torsisse sitim calicis dominici vel suo exemplo pro. ARRψ π bare Dierit Dux Giviensis , qui eam pxpleturus anno rssu pridie ante festum paschatos communionem sub utraque sum-lisse fertur a . Praeter hunc multos alios fautores habuit calix eucharisticus, non nunc dicemus de Caesare Ferdinando& Duce Bavariae de quibus ex superioribus constat quam li-henter voluerint usum calicis s*is concessum ; sed de Maximiliano rege filio Ferdinandi, virtute patri haud impari. Hic etenim inpleraque regni sivi loca,etsi non inPraga,illum sib utra. que specie communicandi modum introduci passus fuit,eamque ob causam in magnum odium pontificis incurrit, adeo, uti hic eum nisi se ritibus ecclesiae romanae conformaret, in regem romanorum haud confirmaturum esse per comitem de Areo minaretur. b Non modo fautoribus,sed etiam promotoribus communionis sub utraque annumeranda erit Regina Angliae prudentissima Elisabetha , quae sicuti regnum Angliae circa haec tempora ab erroribus purgavit & liturgiam E. cluardi VI. iterum observare jussit, c) ita etiam calicis eucharistici usium Bis praecepit. Illi jungenda Catharina Regina Galliae, id quod literae ipsius anno Is6I.d. . .august. ex consilio, Λ ' V- ut ereditur Iohannis Moluccii episcopi Valentini ad pontificem datae,satis stuperque declarant. In his etenim propolito ponti. fici regni Galliae ob religionis dissidium periculo, eum ad remedia adhibenda hortata est, quae inter haud extremum esse
i saὶ citandet in epist. XXVI. ad Ioh. Reidanum Med. D. quam alias mutilaiam integram exhibet B. Georg. Calixtus in disp. de commune sub utraque
76쪽
posse existimat, si suis fine personarum distinctione integer ea
nae dominicae usus concederetur, nec obesu putat autoritatem
concilii Constantiensis,quae mandato Dei minime praepondeis rare deberet. ab Histiteris quamvis,testante Thuano, b) Pomti sex immane quantum commotus fuerit, soluto tamen coli quio Possiaceno rex & praestates Galliae hanc Per modum consilii salutaris pro calice dominico a Regina faciam petitionem, tum per literas Cardinalis Ferrariensis, tum etiam per orato- rem suum urgere apud pontificem non destiterunt. Pontifexetii communionem sub utraque specie juris positivi esse, de qua pontifex dc ecclesia pro lubitu statuere posmet, duxit: nuhil tamen nisi re deliberata in consistorio Cardinalium definire voluit. Convocavit itaque Cardinales in diem io. decemb. quo illi sententias suas tulerunt: quidam qui Regi Galliae stucebant, bonam ejus voluntatem probabant, sed de postulatorem omnem ad pontificem deferebant, nonnulli inter quos Hispani exuariis partim iniquis rationibus usum calicis conceis di posse negabant. e) Quibus adductus pontifex, ait SarpiuS, d) constituis negare quod postulabatur. Atque quo minori id esset offensioni, legatum officiose orandum curatis , ut petitione ea absisteret: cum id non impetrasset, rogavit, ut saltem in negotio lento pede proc deret , quia id gallis largiri non poterat, nisi alias omnibus catholicis invitissmis. Instante vero oratore, respondit tandem : etiamsi maxime post,tamen id neutiquam concedendum hoc tempore, quo concialium amam esset habendum. AEquum esse , quandoquidem eo rey ctum AE casaris postulatum, eodem ut gallica petitio referatur, qua in ipse rerum nractandarum vestibulo posm discuti. Neque multo diuturis niorem fore eam moram, quam qua ad maturam in consistorio deliberationem de gratia ea concedenda requiratur. Et cum hoc responso adhuc Oratori non siti eret, sufunxit denique t fibi satis constare, omnes regni praesules non id flagitare , imo potiorem eorum p artem statuisse, nusium de ea re verbum facere a seἡ quod pauculis aliquot placeat,nec
77쪽
tam suo motu , quam alieno impulsu, eommuni omnium nomine Iibi obtrudi. Quibus verbis denotabat Reginam, adversm quam propter literas A. Augusti ad se datas , erat commotior , tacitam animo
premens indignationem. Quem galli expetebant calicis usum, eum quoque dux Cliviae pro suis obtinere sollicitus fuit, hinc quoque de eo cum nuncio apostolico Commendone agebat, praetendens : id a se sivis subditis interdici non posse, ejus usium viginti quinque jam annos inductum a se reperiri oc complures ad haeresin pronos eo contentos fore, nec praecipites ituros. a Ex his itaque tum aliis omnibus patet, quanta fuerit sitis tot populorum & nationum dominici calicis Squanto cum desiderio ejus testitutionem quaesierint, adeo ut a principibus suis non melius in officio & religione contineri a que ad explenda postulata sua promptiores effici potuerint, quam si ipsis cum Conjugio sacerdotum liber calicis usus vel permittebatur ves promittebatur. s. U. Rejecerat,uti audivimus, pontifex Pius II caesaris de regis galliae de concessione calicis petitiones ad concilium, in quo res omnis expedienda esset. Cum itaque adveniret annus issa. concilio celebrando destinatus, tota fere aestas in tractatione ejus consumpta suit. Nam d. 6.Jun. in generali congre gregatione, U. ut vultdillavicinus M VI. vero ut narrat Sarpius proponebantur articuli communionem spectantes,de quibus in proxima sessioneae. 16.Julii habenda esset agendum.Hi autemper modum quaestionis prolata ita d) sbnabant: I. An frius omnes necessitate ct ex Dei praecepto utramque speciem eucharistia sn-mere reneantur II. utrum ecclesia justis rationibus morem intra xeris laicos sub panis tantummodospecie communicandi,an vero in eo erraris'
III. mrum rotus ct integer inristus gratiarum omnium fons deo plene sub una quam utraque specie sumatur IU. an rationes quibus ecclesia adducta fuit ut laicos sub una tantum panis specie communicaret, ita sint retinenda, ut nulla ratione calicis usus cuiquam fit permittendus t
78쪽
us honestis ratianibus euiquam concedendus v deatur, quibus ratis-nom concedi debeat Z VI. an parvulis,antequam ad annos discretionis
pervenerint,necessaria sit communio ξ de his a die 9. iun. ad ra. sententiae audiebantur theologorum, quibus peractis, legati con- ιcilii germanis calicem conditionibus iis, quas Paulus III. suae concessioni adjunxerat, aliisque nonnullis concedere volebant, sed, ne id fieret, alii resistebant. Oratores interim caesaris, inter quos praecipuus Dudithius epi .Quinquecclesiensis,Galliae regis. Bavariae Ducis non intermiserunt petita dominorum suor umquovis modo urgere, id quod ex orationibus eorum & scri piis satis stuperque constare posse arbitramur. Nam d. 27. jun orator Bavaricus Augustinus Baumgariner in congregatione generali elegantem orationem habuit, in qua de misero statu religionis in Bavaria multa fatus causasque eius rei, inter quas &calicis prohibitio a Paulo III. concessi, recensens, ad ejus commodam emendationem tria requisivit et scholas erigi, matrimonium sacerdotibus & calicem laicis concedi; cui synodus Per promotorem resipondit: se claturam operam, ut dec emerentur quae ad Dei gloriam & salutem fidelium conducere arishitraretur. a Bavarum secuti oratores caesiaret,qui jam anteae quidem ad mandata Caeseris concilium de concessione calicis inter petitiones XXVI. nomine caesiaris oblatas b sollicitarant, nunc vero scripto,legatis concilii exhibito, denuo quantum ire ejus permissione momentum sit, praesertim apud Bochmos constantes communionis sub utraque defensores, item apud Hungros , Austros, Moravos , Silesios , Carinthios , Carnos, tirios, Bavaros, Suevos aliosque declararunt, quibus ni calix concederetur, periculum esse ne Lutherani evaderent γ &c. Illis accedebant gravissima legatorum regis Galliae monita. Hi namque scripto prolato hortati fuere patres Tridentinos circa idem fere tempus,ut communionem calicis laicis permitterent,
praesertim cum hoc sit juris positivi,quod necesutate urgentC
a) Sarpius i. e. lib. VI, pag 9 o. sqq. integram orat. exhibet a calixtus in eoi-lin. de eommun. sib .utraque pag. q. sqq. b Palla v. l. c. cap. UL p g,
79쪽
mutari possit et rogarunt quoque, ut quidquid de ea re stat ant neque praerogativae regum Galliae, qui in inauguratione sua calicem accipere consueverunt ; neque consuetudini receptae in quibusdam ejus regni monasteriis, calicem monachis certis temporibus ministrandi , praejudicarent. a) Cum adveniret dies 16 jul. novae sessioni habendae indictus, episcopus Tininiae sis concionatus est de communione sub utraque & ut imbecillitati filiorum, qui prieter sanguinem aliud nihil poscerent, aliquid condonarent, neve tot provinciarum & regnorum amissionem pro levi jactura ducerentis sit. b Deinde reciata lata suere decreta concilii de articulis L Il. III. &VΙ.supra avi ductis& primo quidem capita doctrinae, deinde quo'ue Can nes anathematibus roboratos, quos hic tantum, minis illis, obbrevitatem adscribemus. o I.est: si quis dixerit ex Dei praecepto, vel nece rue salutis omnes st Angulis Christisdeles utramque specie an. Eissima eucharisia sacramenti sumere debere , anathema fit II. si quis
distris sanctam ecclesiam catholicam non justis eausis ct rationibus adductam fuisse, ut laicos atque etiam clericos non conficientes sub panis tantummodo specie communicaret aut in eo errasse, anathemast. III. Si quis vetaverit totum cst integrum Christum omnium gratiarum sentem ct autorem sub una panis specie sumi,quia ut qui iam fa*ῖ asserunt non secundum ipsius Christi in utionem,sub utraque speciesumatur,
anathemast. LV. Si quis dixerit, parvulis , antequam ad annos diis Icretionis Pervenerint, necessariam esse eucharisia communionem, an
i mayu.Reliquorum duorum articulorum determinatio in aliud tempus rejecta fuit. Q Cum autem caesar,ipse quoque pontifex crebris caesaris precibus instimulatus,cuperent, ce) ut mox de calicis concessione decreta fierent eamque ob causam legatos concilii non una vice interpellarent, tandem ad patrum suffragia deventum fuit. Priusquam vero ea serrent orator caelaris Dudithius opis . Quin tu ecclesiensis elegantem pro concellione calicis orationem habuit, eamque ex inultis & quidem gra- vit limi&
80쪽
vissimis rationibus commendavit, exhibuit quoque articulum de calice ea sorma, qua tractatum volebat , Videlicet ut per Germaniam univertam & Ηungariam ejus usus permittet et uri
ab Deinde duo articuli, a primo legatorum in publico consessu propositi b , de quibus patrum sententiae audiendae erant.
I. An Uus calicis flagitatus a caesare pro universo imperio ct hareditariis usius ditionibus , concedendus esset, eum sequentibus conditionibus: Ut quicunque vellet sub utraque sterie eucharistiam sumere , acciperet, ae profiteretur animo ct lingua doctrinam universam cunctosque ritus recisa romana ct decreta praterita ac futura prasentis concilii eaque integre observaret. M pastores re concionatores prad torum nati num crederent ac docerent , consuetudinem ab ecclesia comprob tam accipiendi auctaristiam sub una ranrum specie esse bonam atque laudabilem dignamque ur obseravetur , ubi in eo eadem ecclesia legem non relaxaret. Ut obedientiam profiterentur romano posetisci tanquam ecclesia ea u. M obedientiam pariter reliquis fidis praesulibus exhiberent; tam care vendere Volebant usium calicis tm id solum istis concederetur, qui contriti, peccata confessi fuissent se
cundum occlesia ritumet, atque Ni ordinarii summam diligentiam adhiberent ad longe arcendum a Glicis distritatone hominem quemcunque sacrilegum aut profanum. II. An haec facultas esset episcopis concedem da tanquam ab apostolicasede delegatis, quibus liceret id in suis Diseee. us eummirere curionibus recenseris. Post horum diutumumsea Curatum eXamen, patres qui in His coetibus numero C VI. imum
fuere in octa partes divisi seunt: sunt verba Pallavicini) 6 Vmautores
erant retardandum essedecrerum, sc.de concessione calicin XXIIIae repulsam probabant, Trax concessionem, XXm. rem esse in pontifice reponendam censebant,XXXI. primum articulum admiser secundum resec re, e est in concessionem propenderunt,non ramen episcopis committendam, sed in ejus execurio pontifici relinqueretur. Vnus perstitit medius r x in partem negantem inclinariunt, XIX. concessionem ad Bohemiam ct Hunis gariam coarctarunt: adeoque vix in eo argumento tot sententiaepotuissent
concipi tanqua ossibiles,quot re ipsa pullularunt. In tanta sententia- , Κ et rum