장음표시 사용
61쪽
eligeretur. a Hic etenim non modo compactatorum dicommunionis dignae insignis propugnator fuit, verum letiam in
coronatione sua haereticam pravitatem abjicere omnesque haereses regno se ejicere velle promisit. b) Eam ob causam quo- Auno i que anno Bamnes regni Κos , Tiako & Procopium de Rabenstein i&c. ad AEneain Sylvium,tunc pontificem Pium II. ablegavit, Ic ecclesiae romanae Obedientiam praeititit ea lege, ut Papa Bohemorum compactata approbaret. Quod cum denegaret Pontifex Pius II., quod conditiones concessioni appositae non servarentur, ut ipse ait, rex iratus Pragae in sesto S. Laurentii conventum celebrandum indixit, in quo de pontifice querens , quod compactata annihilare vellet, confessionem publicam edidit S juravit se cum suis compactata & commuisntonem sub utraque, in qua natus & enutritus esse velle tenere atque defendere & circa hanc mori dc vivere. Postea auxilium libi ab astantibus ad compactata defendenda expetivi quorum quidam regis precibus annuere, quidam renuere videbantur. 0 His ili aliis factis exacerbatus Pontifex Pius II. non solum per peculiarem bullam Wratistaviae d. X. decemb. per inquintorem haereticae pravitatis Gregorium Hein ordinis praecl. publicatam compactata irritavit; d) verum etiam alia bulla anno
Anno i 63. I 63. irritationem illam confirmavit iv mratistavienses adversia rios regi ab obedientia erga regem absolvit,aliosque contra Georgium incitavit. o Cum nihilominus neglectis his omnibus rex pergeret compacitata&calicem eucharisticu sivo praesidio munire, Ahu, i. se PontifeX Paulus II., Pii anno I 6 demortui successor eum non
modo diris persecutus & anathemate percussit, atque quotannis in bulla coenae dominicae gravi cum infamia excommunicatum publico denuncia vitet verum etiam cruciatam expDditio- nem contra illum induxit, Matthiam Hungariae regem adversius eum instigavit , quem dc titulo regni Bohemiae
62쪽
donavit anno I gς, unde truculentissimum Ieptennale bellum Anno εισι. postea ortum. a Haec cum agerentur, non cessarunt ponti-hcii dc Rocygans ae de sua quique communione decertare, cujus rei inter alia testis esse potest tractatus inter capitulum ecclesiae metropolitanae Prageniis& RockyZanam anno I Ps. D Aano I 6scoram rege habitus, cuius acta in mscio vidimus. Vbi capitulum conatibus RockyZanae eiusque communioni Val. de resistebat, eos ad constantiam hortante & animante Paulo II. in literis anno 1 6 s. ad eos datis. o Neque vero Rockygana suis defuit partibus, id quodscripta ab illo edita satis superque declarant. Inter haec est illud, quod contra doctores quo ἁ-ι N apostatu, qui in conventu quodam iecularium & ecclesia. sticorum varia contra communionem sub utraq; proposuerant, edidit, adhuc tamen in inscio habetur. SeX autem propositiones in eo, quorum quoque Conradus Wimpina d mentionem sapit, refutandas suscipit. Prima est , quod sacramentum altaris sub specie prima fit totum, plenum ct perfemini sacramentum, secunda, quod non plus nec minus contineatur sub duplici specie,quam sub prima. TCrtia, quod omnes gratias, quas Meles accipiunt, fustilant seu, prima specie ct non minus. Quarta, quod sanguis Christi bibatur sub specie prima sacramentaliter, sicut sub secunda. Qu inta, quo risera
mentum altaris visibiliter nihil operetur aut efiat in anima. Sexta,
quod post prohibitionem Papa Omnes laici qui communicant sub utraisque specie peccent mortaliter. Huic tractatui varia scripta a pontificiis seriptoribus, intor quos est quidam Bohemus doctor nomine v encestaus,tum hoc, tum sequentibus annis Opposita fuere ς quae omnia adhuc in msctis latent Tandem anno ii Ti. celebris gestis, dignitate dci Virtutibus Rocky- Α.h.
Zana g. 22. febr. mortuus & cum eo ad tempus tota sere con- '
troversia de calice eucharistico cessavit,& sepultus suit in basilica Dei parae Teinensis ante altare, ubi etiam in clypeo stat depictus cum solea in cujus medio videtur stella, cui adscripti versus
63쪽
in eruditi reserente Balbino. -) Eum d. 22. martisecutus rex Georgius, RockyZanae amicus optimus & communionis sub vir que promotor strenuus. b Post horum praestantillimorum viroru obitum nihil sere notatu dignum in negotio eucharisti coactum usque ad tempora Lutheri invenimus, praeterquam quod varias consessiones a fratribus Bohemis qui & Piccardi de Waldenses dicti editas , in quibus quoquculus calicis eucharistici desensus fuit,legamus. eb Calixtini autem quibuscum nobis praeprimis res est,nihil quantum nobis quidem constat edudere,nihilominusquamvis pontifices conapactata confirmare noluerint, constanter usium calicis usque ad Lutheri tempora oculterius sibi servarunt, de quo epistola Slechiae ad Erasimum d & Cassander o testantur. Prius quam autem hoc seculum relinquamus, non reticendi esse videntur viri quidam illustres, qui etiassi in aliis terris praecipui SS. calicis Promotores fuere. Talis suit in germania Ioh. de Vesialia concionator Wormatiensiis, f in Italia Hier. Savano rota monachus dominiCanus, i tales fuerunt alii plures,quos suppeditabit Flacius. . V. Quieverat paululum , uti dictum, de cesi Ce eucharistico controversia,quando Lutherus spiritu divino motus denuo communionem sub utraque cum aliis christianae religionis dogmatibus urgere incoepit. Quemadmodum autem in. toto opere resormationis obsiervamus, quomodo Lutherus per gradus profecerit & mitiori animo illud tractare inchoaverit: ita etiam in specie in impugnando abui ecclesiae romanae in communione sub una sese gessita dum cam ab initio tamquam rem natura sisa indifferentem tractaVit & propter condi. . tionem Datrum infirmorum ad tempus concedendam cssu Acino luet .Voluit. Illud enim demonstrat conrib ipsius anno Isi'. habita in qua probat oc desiderat, ut ecclesia per coucilium univcrsale statueret, ut in lacramento Coenae utraque species populo nonis minus id. eph. rer. Boh. lib. v. cap. X. pag. 3s1. suel ibus. 9ὶ Orthv. Grat. in
64쪽
minus quam sacerdotibus exhiberetur et nihilominus ob hune sermonem invidiosissime Lipsiae praesertim traductus fuit,ita quidem,ut cum in Bohemia natum, Pragae enutritum dc in vi. clessi libris instituturn esse dicerent. lnter Omnes tamen maximum in hac re adversarium vidit Ducem Saxonice Georgium, qui postquam accepisset hanc concionem d. V. decemb. Is I9. cum graviter apud electorem Saxonita accusiavit & inter alias rationes hanc quoque attulit, quod illa de S. euchai istia sententiae haeresn Bohemicam sapiat, ad illam confirmandam valeat, imo iam plus sex millibus hominum auctus sit nosthujus sermonis publicationem in Bohemia communicantium sub utraque numerus. Cui elector cl.2'.dec. inter alia respondisse seruiri se hanc opinionem Luthero defendendam relinquere. a Publicavit quoq; anno Isro. d. et . Jan. Stolpa Iob. episcopus miseren-Amo tu
D decretum contra huncsermonem, quo mandabat suis, ut hoc ip-
presso libello populum docerent fiub utralibet sipecie coenam domini repraeuentari totam. b c Eo cognito Lutia erus paulo post scripsit declarationem sermonis sui, in qua nondum quidem urget, sed optat tantum m ecclesiae decreto communionem sub utraque, Bohemos autem, qui eam servant, pro haereticis haberi debere negat; quia ecclesiae consensi facultatem illam obtinuerint,& in autores decreti officiales Stolpenses gravissianae invehit minime scandalosium esse probans aut haereticum quod a futuro concilio aliquid optaverit. c Interea Eccius aliiq; apud pontificemLeonem effecerant,ut ille bullam quandam contra i. propositiones Q Lutheri, e libris ipsius extractas promulgaret easque damnaret. Inter has quoque fuit illa: o) e--μltum sibi videri, ut eccusia in communi concilio statueret titicos seu utraque specie communicandos. Nec Borimos sub utraque specie commu
65쪽
ustantes esse haereticas aut sibimaticos. Hancpontificis bullam,postiquam publicata ivit, Lutherus non modo 'dAobus scriptis imis pugnavit, O sed Jc articulos in ea damnatos asserere non deis stitit, & quidem illum de communione sub utraque ita,ut contrariam communionem nondum penitus damnare & tollere. auderet, aut dignam tanquam necessariam cuiquam obtruderct. Hoc praeprimis constare poterit ex epistola ipsius eis.
Asno 7 ctorem Saxonia anno Isaa. data, b ex tractatu de communione .
Aulio uirμqμe, quem anno Is . ad comitia Norinbergensia, ' milii Georgius dux Saxoniae, apud ordines instans, ut debito modo contra Lutherum decerneretur, Q ex epistiti ad Alber-Mnci iras. tum comitem Mansselia de communione sub una anno I as. χ& alia ad amicum quendam eontra iteratum edictum episcopi FAnno πλη- nensis de eommunione sub utraque data anno: IN8. item ex
libello visitatorio Saxonico,qui eodem anno prodiit, ex quo tum Lutherum tum Phil. Melanchionem idem sere de communio. ne siensisse patebit,quamvis & hujus mens ex locis communibul. ipsius anno i623. Hagenoete editis eluceat. Quam tamen mox in melius mutarunt utrique,quando communionem sub vir que non amplius ut rem indifferentem, sed tanquam necessariam omnibus urserunt, quod praecipue libellus visitatorius Saxonicus anno denuo editus li) docebit. Interea mirum in modum crevit numerus Communicantium sub utra. Auno Uz ' oue ' ita ut anno Norinbergae multa millia hominum& regina Daniae calicem eucharisticum sumerent, ι) ut taceam insignem accessum, quem aliis quoque terris protestantium habuit.
VI. Anno Iryo. cum in comitiis Augustanis conse , --φkii0 a protestantibus Caesari offerretur & pontificii confutationem
66쪽
et reponerent nostriq; iterum in voluta sua ad eandem respon derent, etiam inter alia de compositione controversiae de integro coenae usu inter septenos,qui de concordia agebant,actum fuit & voluerunt pontificii communionem sub utraque tamquam rem indifferentem nostiis concedere,modo dicerent Camiub una specie quoq; esse legitimam, a quod tamen Lutherus ex uno ore calidum ct frigidum efflare appellat in sua commonitione adg r manosIuos dilectis lub finem hujus anni lucem vidit; binc alem concestionem protestantes juste recusarunt. Anno I 132. ARRO n 'Bugentagius Pomeranus, vindex Lutheri constans, Lubeccaelibium conscripsit vider die Melchiaebe, qui sequente anno Isδῆ. 'φ' typis Wittebergae expressus In hoc egregie argumenta ponti- iaciorum pro ipso tu communione destruit dc demonstrat, quam iriuste concilium Constantiense primum calicis usum subtra-Xerit. Eodem an. Is33. Lutherus iterum in novam cum Georgio duce controversiam habuit de communione sub utraque. Hic
etenim cum intelligeret ex suis esse, qui cenam domini per cipiendam esse dicerent iuxta mandatum Christi, ecclesiarum ministris injunxerat, ut iis qui tempore paschali de more Veteri peccata sua confiterentur lic coenam domini iuxta pontuficum decreta sumeren symbola quaedam & veluti tesseras Marent, quae illi post redderent senatui, quo sciri posset, quianam pontificium, qui vero Lutheri dogma sequerentur. Itactve
Lipsiete deprehensi fuere ad septuaginta sine literis. Hi jam
antea Lutherum conssiluerant,quid iacto opus esset ξ ille petvstulam respondit, ut qui certo crederent integram coenam esse sumendam, nihil agerent contra consitientiam & capitis discrimen adirent; sic ergo confirmati perseverarunt, citati ae principe cum eis bimestre tempus concederetur ad delibera dum neque propositum mutarent, tametsi privatim singuli Ibllicitarentur, ejecti sunt oppido. c) Georgius autem in Lu- the um propter epistolam ad eos seriptam,in qua etiam se tra. H et tradu-
υὶ ibid. l. e. lib. II. sest. 3I. s. LXXVIII. add. pag. rox P Coelestinus in hiiti
67쪽
traduxerat, exacerbatus eum accusavit apud electorem suafisuos subditos ad rebellionem concitaret; hinc Lutherus austuclectoris prolixam apologi im ed acrem composuit. H Nectust ciebat Georgio Lutta erum propter communionem stib utraque impugnastis, verum etiam principes optimos Anhaltinos Ioachimum,praecipue vero Georgium fratres, propter Dessaviam
Λiuio im vocatum Haulmannum , qui anno Isῖ . communionem sub
utraque introducebat,& dictis S scriptis aggressus est; id quod varia scripta inter hos principes edita b) cum priori,tum hoc dc
sequentibus annis de praedicta communione probant;quam multis rationibus defendebatAnhaltinus & suadebat in scriptis mulatis & concionibus. Hujus, quoq; concessionem regem sitim pro subditis suis apud Clementem VII expetivisse &lpem habere ut aliquando concedatur assimavit Guiel - Langaeus Legatus Auno ins. iplius Smaikaldiae anno Isῖs. H In haec sere tempora incidit reformatio in regno Angliae ab Hem ico VIII. ob nega. tam a pontifice approbationem divortii cum Catharina in-- coepti. Rex quamvis in plurimis cum Augustana confest ne consentiret, in missae tamen abolitione, sacerdotum conjugii& communionis sub utraque concessione &c. magis quam in a-
liis haesitavit. d Hinc pxincipes germaniae protestantes eum
. per crebras legationes & literas Iollicitarunt, ut etiam in iis corrigendis in umbere quo arctius foedus cum illo iniri posset. IJujus rei inter alia literae tum legatorum principum protestantia
Λuno i 8. um germaniae ad regem an. IΠ8. quibus inter aliasuadebant,ut in regnis suisintroduceret communionem siub utraque ex variis argumentis tum rogis ad eos, quibus non necessarium esse ultim
utriusque speciei in S. coena asserit, f) datae testes esse possunt. 4 N- 'rly Illurn sententiam mox, anno scilicet sequente 3 3'. publico statuto confirmavit. Inter articulos enim VI. qui in illo contine-
68쪽
. bantur erat etiam hic: quod communi Bb utraque non fit omnibus ad salutem necessaria, sed carnem 2 sanguinem Christi esse con neum' sub alterutra parte, contra sentientes gravissime puniebantur. Anno o. a Quod statutum non modo mitigare, sed plane tollere annit hantur protestantes, praecipue elector Saxoniae, quapropter com futationem anno Is o. horym articulorum cum silerisad regem
misit, b sed irrito plane essectu . Interim Caesar Carolus v. dc
Rex Ferdinandus toti occupati erant, ut Controversiae cum protestantibus siopirentur & eorum conciliatio fieret idque in multis comitiis & conventibus tentarunt. Eam quoq; ob causam conscripsit Cochlamiussu regis romanorum consilium tuum, quod Hagenose in conventu an . is o. obtulit, c) in quo monsti ut, in quibus conciliatio fieri possit, dumque ad articulum de communione siub utraque pervcnit, dicitprotesi ura in hoc relinqui cum
disputatione proprio arbitris prosubditissu D.Sub hoc tu en moderamine tasseum unius Aheciei non damnent, nec contra eam praevicare aut scribere suis permittant, usque ad judicium sententiam generalis concilii. ig. II. Anno is i. quando incomitiisRati Sponensibus in. Anno Is r. ter theologos pontificios ct protestantes ad componendos comtroversos articulos agebatur, ille de integro S. coenae usu fuit, de quo inter alios conveniri non potuit; Q hinc etiam cum aliis adfuturum concilium vel alia comitia reiiciendus. Austriaci autem tulistimum esse rati, si ejus concessio a rege sibi fieret in conventu Pragensi die i3. decemb. , Fcrdinando Gl n suppliaeem obtulerunt in quo ut doctrina evangelii apud se libere praedicetur dc ussis coenae dominicae juxta veteris ecclesiae morem permitteretur, rogarunt. Qui ad hunc modum supplicarunt, austriacae nobilitatis Ic dordinum nomine, suerunt ad N l V. proceres, civitatcs autem decem ct in his Vienna, letn- de finitimi Stibii ct Cami r c tulit tamen Ferclinandus iteratas petitioncs ipiorum. e Secus faciebat Hermannus Archiepi sic. Coloniensis, qui luis non modo liberum calicis eucharisti ei '
69쪽
stici usum concessit; verum etiam in formula reformationis Anaois aue M. edita adhortatus cst ad veram utriusque speciei communionem in Christi institutione & scripturae testimonio funda tam. . ' g. VIII. Ex his omnibus satis stiperque constare posse confido, quantum fuerit BOhemorum in expetendo calice dominico desiderium , quantum fuerit Lutheri aliorumque in ablato calice restituendo studium. Nunc sub finem hujus periodi adhuc observandum nobis erit, quomodo ipsi pontifices, post tempora concilii Basiliensis quoq; , consuetudinis ecclesiae romanae populum communicandi sub una specie viola. tores fuerint. Illud noS docebit cum aliis Card. Custinus in epistola sua septima ad Bohemos anno I sa. . scrmia et qui, pontificem romanum, ait, usquε ad proxima tempora in se so paschalancos,quibus ipse sua manu corpus domini tradidit, permisisse accedere ad susceptionem sanguinis de manu diaconi. Clarius testimonium de tempore posteriori exhibet RockyZana in tractatu mscio supra citato contra doctores apostatas, quod totum hic annotari meretur et Papa, inquit, ut saepe audivimus, iteratis vicibus uolibet anno die paschatis sacrilropria in Persona communicalpersos lateas sub specie panis re cardinalis gerens vicem Diaconi mox deeriste propinat eisism laicis sanguinem Christi sub secunda specie cte. Hanesiquidem communionem sanctam damini Papa retulis in conspectus reisssimi mi. ct domini Regii Georgii, Regis B. hemia tunc a pente in prasentia sua mayestat rurba magna spiris μἀsium, magistrorum, sa
cerdotum ac nobilium virorum in quadam congregarione nobilis miles
Proeulus de Rabstin, Cancedarius Regis pratam Me oe lata se dicens. ω disrinalecit hoc habent a S. Sixto qui seub prima specie communicavis populum ct S. I rurentias subsecunia. . IX. Quod ad argumenta attinet quae, praeter superius recensita, his temporibus jactitata suere, vol pauca sunti vel plane nulla, nisi huc referre velimus illud, cujus autor esse
dicitur C etanus b) I. quod mandatum edendi panem sit
70쪽
absolutum, sed hibendi ex calice eucharistico tantum conditionatum,quia addita est conclusio quotiescunque biberitis. II Illud quod desiimium ex Αα ao. 7. Q i. Cor. XI. 33. D ubi tantum de fractione dc manducatione panis dicitur. III. Figuris VT adjiciendum Gen. 38. 6. o ubi Abraham tria sata farinae similae commixta in subcinericios S acymos panes parari secit, per quod innuitur laicos solum debere ad unam sipeciem admitti, eo quod vini nulla mentio fit, facit tria vero sata narratur propter triplicem substantiam,quae in hoc lacramento continetur,scilicetcorpus,anima & deitas. IV. Rationem admodum ridiculam addit nobilis quidam,reserente Sekendorisio, d qui ideo sub duplici specie communicare noluit, sed sub una
tantum,quia unus esset Deus. Ad I paucis respondemus,particulam conditionalem quotiescunque non actum bibendi respicere , sed finem actus scilicet verba in mei commemorarionem
e Λd II. & III. cum apologia A. G, ea vel plane non denotare eucharistiam vel si designant, synecdochen includere γ quemadmodum jam supra diximus; in IV. qualis sit consequentia quilibet facile videbit.
Contines fata talisis eliciari ei a concilio Tridentino usque
ad nostra sempora. . I. ANno is s. diu postulatum concilium Τridenti sub Paulo
III. inchoatum fuit, ad quod tamen protestantes justis ex causis venire recusarunt E . Interea non cessavit Imi pera-