장음표시 사용
71쪽
modi paludamentum fuisse dieemus Proeul dubio utrumque, nimirum 3c eocciis neum , & purpureum . Lampridius in Diadumeni Vita : Hic ubi primum indumenta ccea, oe purpurea, ceteraque castrensia imperii insignia accepit, quasi sidereus, σeaelestis emicuit. Immo coccineum, purpureum, & aureum. Isidorus: Paludamentum recta, purpura, auro d sinctum. Ut autem hanc imperatoriam chlamydem peculiarius describamus, ea tota coccinea erat variis clavis purpureis, 3c aureis
distincta. Capitolinus in Albini Vita hane epistolam Commodi Imperatoris ad
Albinum ipsum rebellem datam reserta Sane ut tibi insigne aliqMod imperialis mayestatis aecedat, babebis utendi eoee net pallii facultatem, me praesente, s' ad me, σεum mecum fueris, habiturus purpuram , sed sine auro, quia ira oe proavus meus Verus, qui puer vita functus es, ab Hadriano, qui eum adoptavit, accepit. Cresconius Corippus lib. II. vers CXVIII. Panegyrici in laudem Iustini minoris chlamydem huius imperialem elavis purpureis, Sc aureis instructam quoque describit.
Caesareos humeros arrinti murice texit Circumfusa eblamys, rutilo quae ornata metallo Prinaipis exerta vincebat lumina dextra.
B. Μarcus, & B. Iohannes narrant Romanos milites opprobrii caussa Iesum Christum Redemptorem nostrum cui honor. & gloria in saecula saeculorum
velle purpurea induisse. Ita B. Marcus cap. XV.: Milites autem duxerunt eum in atrium praetorii, convocant totam cobortem, induunt eum purpura. Ita quoqueB. Iohannes cap. XIX. : Et milites plectentes coronam de Dinis imposuerunt eapiti eius, o veste purpurea circumdederunt eum . B. Matthaeus vero cap. XXVII. narrat eosdem milites veste coccinea Iesum Christum induisse: Tune milites Praesidis suscipientes Iesum in praetorio, congregaverunt ad eum universam cohortem, m e uentes eum, chlam=dem coecineam eircumdedeνυηι ei. Enimvero vel mendacia, vel inter se pugnantia in hisce amati scriptoribus admittemus λ Minime sane. Iuvencus lib. IV. Historiae evangelitae, ut hanc pugnam tollat, chlamydem coccineam, & tu innicam purpuream divino homini impolitam autumat: Purpureamque illi tunicam , chla demque rubentem Iniiciunt, pinisque eaput cinxere cruent F . Μelius autem haec inter se specie tantum pugnantia eonciliat B. Ausustinus Iib. III. de consensu Evangelistarum inquiens chlamydem suis e totam coccineam ,& clavis purpureis ornatam, atque adeo, cum utroque colore insignita esset, &purpuream, & coccineam eamdem vocitari potuisse, di consuevisse: Potes ei amfieri, ut purpuram etiam Marcus commemorarit, quam chlam' babebar, quamvis esset coccinea. Idem confirmat Germanus Patriarcha in libro de Theoria ecclesiarum inquiens, divino nostro Furcifero indutam fuisse purpuram chlamydis coccineae: τηνατο κοκκινου πορφγραν, purpuram vesis coccineae. Hanc autem veram esse sacrorum
Historicorum sententiam , quae supra demonstravimus, etiam perbelle ostendunt. Ceteri autem militiae Romanae duces, δέ praesect i saltem imperii tempore chlamydes albas gerebant clavis tantum purpureis notatas ad aliquam significationem praebendam illius imperii, quod a purpureo prinei pe accepissent. Iam audivimus B. Dorotheum Archimandri tam doctrina I. dicentem: Eκαστος γα-
72쪽
Lxlmyde sua. Ex quo enἰm rex purpuram ferre eepis, omnes, qui m I tant ei, Immittunt purpuram is sagis suis , ut inde appareat regios illos esse , m regi eommilitare. Cassiodorus lib. VI. eap. XXI. ad Rectorem provinciae scribens: Chiam i tuae procul dubio inter aI a elavos intende, quo seias non inaniser positor . Hinc fit, ut cum pubi eum agentes purpuram cernerent, de vigore semper principis: admonerent.
Hasce chlamydes more tracto a Pelasgis ipsum Numam Pompilium eeteris ducibus , & praesectis primum tradidisse narrat Georgius Cedrenus Tom. VIII Byzantinae Historiae, lieet id forsan Reipublicae Romanae temporibus falsum
rumque, qui in dignitatibus, . imperiis militaribus consituri essent , bisera tabulas, aut latos elavos purpureos, Ana regiae potestatis, oe dignitatem, regimenque Romani imperii demonstrantes.
De tun ea palmata, oe toga picta. I Uni ea palmata regum, triumphantium, & thensas ducentium propria, tota purpurea erat, sed decorata aureis elavis palmum latis, & picta aureis figuris palmarum, quae victoriam significarent, ita ut antiquitus a latitudine palmari clavorum, deinde a figuris palmarum, quae mox adiici coepere, palmata diceretur. Festus in verbo Toga picta: Tun ea autem palmata a Di tudine clavo rum distebatur, quae nune a genere picturae appellarur. Xiphilinus in Excerptis lib. LVI. eam vocat αλουργιδα Πλυτοπαφον, non secus ae Plutarchus in Pauli Aemilii Vita, idest purpuream auroclavatam. Dionysius lib. V., & alibi etiam eam Vocat στολην ποικιλην και χρυσοσημον, nimirum tunicam palmis pictam, oe auro
Iavatam. Fortunatus Poem. lib. II. I re palmatae, trabeae nitet alter Lonore,
Pingit m ornatum gemma, aurum , purpura, b gbr. Sequioribus vero imperii temporibus etiam hominum figurae in palmatis pinge. bantur. Ausonius in gratiarum actionet Palmatam tibi misi, in qua divus parens Constant us intextus es . meo plane haec es paea, ut dicituν, vestis non auro magis suo, quam tuis verbis. Toga picta eorumdem regum , triumphantium , & thensas ducentium propria , purpurea & ipsa tota erat, sed pictis aureis stellis insignis . Appianus Alexandrinus Punicorum lib. I. narrat Scipionem triumphasse, ες των πατρων τροπον πορφυραν απτερων χρυσων ενυφασμενην, iuxta parrum morem indutum vese purpurea Mureis sellis insigni. svetonius quoque Neronem ait Romam ingressum esse huiusmodi veste ornatum.' Ingressus es Romam eo eurru, quo OI fueustu triumphaverat. - . Mese purpurea , disiactaque fleuis aureis eblamuri. Dionysus lib. III. ,&etiam alibi eam vocat περιεολαιον ποικιλον, toeam pictam. Festus denique ait, hane togam antiquitus purpuream totam fuisse, sed sine picturae Picta, quae nunc toga dieitur, purpurea antea me tata es, eaque erat me pictura. Cupus re. argumentum est pictura n aede Vertumn , edi Consi, quarum in ahera M. Fulvius
73쪽
CAleei regum Romanorum, triumphantium, & etiam quandoque senatorum
proprii, coccinei erant iuxta nonnullos scriptores. Zonatas lib. IV. Romuisiuiri ait πεδιλοις ειακρπο ερυθροις, rubris ealceis usum ese. Dion. lib. XLIII. Caesarem ait τη υποδετει και και ερυθρο - κατα τους δατιλεμ τως εν τη AM ποτε γεν μενους, ως και πρNτηχων πιφιτι δια τον Iουλον ε ρητο, induisse eaDeum alis tum , m rubrum iuxta regum Albanorum morem , ad quos per Iulium . canium geonus Dum referebat. Inscriptio Ariminensis Cati Μarii a Gruterio pag. CCCCXxXUL num. III., & ab aliis etiam relata, at semper magna cum varietate lectionum,s quae tamen spuria a Cl. Scipione Marito habetur in criti erit. Ivἰλν. lib. III. cap. IV. col. CCCXXXVIII. haec nobis praecipue exhibet: DE. MANUBI EIS.
CIMBRICIS. ET . TEUTONICEIS. AEDEΜ. HONORI. VICTOR. FECIT. UESTE. TRIVΜPHALI. CALCEIS. PUNICEIS. Μartialis lib. II.
epig. XXIX. ad senatores Romanos adludens ait. OGIna non laesum eingit aula pedem . Procopius libro Aedificiorum Iustinianum narrat satrapibus Armeniae praeter ee. tera regia insignia concessisse etiam υπῶσχατα με si ες γ ω πινι κν κροσχατος, αδη βασιλεα μγων saeααιων τε και περ ν υποδειτθαι θεαιs, calceos usque ad genapboenice , aut eoccinei coloris, quae tinum Romanorum imperaιorem, Persarum reis
gem fas es ferre. Huiusmodi autem coccinei, aut rubri calcei dicebantur mulis let a colore rubro, qualis est mulli piscis. Isidorus: Mullei ta dicti suna a eo&re rubro, qualis es mulli pis s. Contra Plinius lib. IX. cap. XVII. mullum piscem dicit a mulleorum calceorum colore nomen accepisse. Nomen mullis Feneis stella a eolare mulleorum calceamentorum datum putat. Mullum expirantem rubentiam
squammarum multiplici mutatione pallescentem. Iuxta vero alios scriptores iidem hi calcei non coccinei, sed purpurei erant. Corippus in saepius citato Panegyrico Iustini minoris, de eodem Iustino loquens: tib II. vers. CIU.
Purpureo surae resonant Iulgente cothurno, Cruraque puniseis induxit regia υ uelis σα fugustissolis hoc cultu competit uti.
Refert Ammianus Marcellinus lib: XXXII., cum quidam apud Iulianum aceusa. retur, quod chlamydem imperialem coccineam clavis purpureis, & aureis orna istam sibi parari eurasset, Iulianum ipsum hane accusationem deridentem Comiti largitionis dixisset Iube periculoso garritori maum regmina dari purpurea ad aheris farium perferenda. quem, ut datur inteιligi j cbumνdem bu us eoioris memorat Fbἰ timore uase . ut sciri possit fine visibus maximis quid pannuli prose aut leves. Ni.
cetas Choniates lib. I. Alexium narrat calceis purpureis indutum, cum Imperator renuntiaretur. Nicephorus lib. VI. Irenem ait, cum ad imperium eveheretur, purpureis quoque calceis suisse indutam. Haec autem pubna eodem modo, ac superior, dirimetur, si ealeeos imperatorum, triumphantium .& senatorum totos coccinens fuisse, sed purpura clava tos, Sc ideo coccineos non secus, ac purpureos appellatos. Utebantur vero Graeci calceis non tantum purpureis, sed etiam aureis, Racu pictis. Epictetus Enchiridii cap. LXI. .' καταχρυσυνυπο mx, ειτα πορφυρπν,ειτα λωπιπτον. Casteus aureus , inde purpureux, inde acu pictas. CA-
74쪽
De vestibus, m vex uis militum . Milites aliquando purpura induebantur. Aelianus lib. VI. cap. VI. Φανικι.
φο&ρωτερας μαλ ω. Purpuram in praeliis induere necessitas fuit. Color ipse habe nesio quid august. Heinde suorem sanguinis e vulneribus occulit. Den que eum purpurae a pectus aer re sit, o' terr bilior, hoclem pereellere potest. Sed plerumque cocis eineo, aut saltem rubicundo herbis parato colore utebantur. Petronius.
Hesperiam coceum laudabat miles, eadem suaesitus tellure nitor certaverat gro.
Μartialis lib. XIII. epig. LXXXVII.
Roma magis fusis vesitur, Gallia νυμ, Et placet bic pueris, militibusque eotis. Valerius Μaximus lib: U. eap. II. .' Lacedaemonii ad dIsmulandum , m oe- eultandum vulnerum suorum cruorem puniceis tunieli in prael o utebantur. Isidorus: Rufata, quam Graeci phoen ceam vocant, nor eoce nam , reperta es a Lacedaemon is ad eelandum eoloris sim I iud ne sanguinem. Trebellius in Claudii Vita commemorat tunieas rufas militares annuas . Silius Italicus Punicorum lib. III. Carthaginienses milites rubrae velamine vesis indutos fuisse refert. Hine etiam enceinea tunica ad praetorium appensa praelii signum erat apud Romanos. Plutarchus in Fabii Vita: Aua' ημερα το τει μαχης σηραιω εξεθηκεν. εστι δε χιτων κοκκ πλυ ερ της στρο γ -ς - νει δια-νοαενος. Luce primas num pugnae proposuit. Es
autem tun ea coce nea supra praetorii tabernaculum extensa. Idem in Bruti Vitar Πρωκειτο ρον - Βρπιτου χαρακι κα - κα- αν συμε, σν ωγωνος φοινικως χιτων. te Bruti, m Cassi vallum propositum erat pugnae Ilanum tuniea eoccinea . Et denique in Vita Pompeii.' Κασα ταχος προ τυ σκηνης εκελευσε πρώεινα τον φοινt κουν χιτ να' τωτο γαρ μ' ης μοριχας ε συμεμον. Statim ante tabe naculam
proponi iussit euelaeam tunicam. Hoc enim est Ilanum pugnae apud Romanos. Vexilla autem legionum coccinea erant, & imperatoris album. Polybius de re militari: Και ταπαε μεν παπιτι φανικα, Tmν δε που στρηνου λευκην. Haec autem s vexilla in faciunt eoee nea, imperatoris album . Nnmina quoque Imperatorum φοινικοις γραMμασι puniceis litteris in vexillis inscribi conluevisse Dion lib. XL. testatur. Lictores denique etiam meeinea veste magistratibus apparebant. Appianus in Libycis: Φοινικους χιτωλα ε νδεδυκους. Lictores eoeeinea vese induti
De vestibus muliebribus , ω Rragulis.
ANtiquas mulieres vestibus purpura, & auro clavatis, & etIam totis purpureis, & pictis indutas fuisse quis non arbitretur De Romanis mulieribus Q assico Diuili do by Corale
75쪽
amrmat Valerius Maximus lib. V. eap. II.: Perm si que e bis Populus Romanus seminis.) purpurea vese, aureis tit; segmentis. Nec non lib. II. cap. I. ubi narrat, quod Romanis feminis υetitum fuit vinum , sis quod indulgentibus maritis oe auro abundanti, O multa purpura usae sunt. Audivimus eap. XXXII. Isaiam mulieres Hebraeas hoc nomine incusantem, Sc B. Basilium non minus, ac B. Hieronymum ad imperii Romani matronas incusationem eamdem traducentes. Audivimus quoque cap. XXVII. T. Livium dicentem, cum lex Oppia revocata est, haec vanitatis signa mulieribus Romanis restituta. Mulieres vero etiam omnium nationum hisce vestibus usas ostendit Iulius Pollux ubique in suo Onomastico, & etiam plurima aliorum scriptorum testimonia, quae hoc ipso nostro libello allata sunt, quaeque hue non sunt revocanda. Stragula etiam omnia apud antiquos purpurea erant. T. Livius de revocata lege Oppia loqtiens lib. XXXIV. cap. Id Purpura viri utemur, praetextati in magis ratibus, in sacerdotiis , liberi nostri praetextis purpura togis utentur, magi ratibus in coloni s munio p isque, b c Romae in simo genere magi ris v eorum togae praetextae labendae ἐιιs permittemus, nec ut id vivi sitim habeant tantum insiime , sed etiam ut cum eo erementur mortui e feminis dumtaxat purpurae usum interdieemus 'Ei cum tib υ ro liceat purpura in veste fragnia uti, matrem famulas tuam purpureum amieulum habere non sines ' Et equus tuus speciosius inseratus eris, quam uxor mestita 8 Mappae etiam purpurae memorantur a Petronio in Satyrie. cap. XXXII. . Circaque oueratas veste cervices laticlaviam immiserat mappam. Μartialis lib. IV.
Et lato variata mana clavo. Lampridius in Alexandri Vita: Convivium neque op mum, neque nἰmis parcum, sed nitoris summi fuit, ita tamen ut pura mantilia mitterentur, sam ur coecoctavata. Nec non purpurei pulvini memorantur ab Athenaeo lib. VI.: Προσκεφαλαια δ' ειχε τρια αεν υ πο τη κεφαλη ξυσσινα παφαλουργη. Sub evise tres habebat
pulvillos ex bfo purpura clavatos. De stragulis vestibus purpureis plura allata in hoc libro scriptorum testimonia loquuntur, nec non Iulius Pollux Onomasti ei lib. IV. eap. XVIII., lib. VII. cap. XIII., & XIV., lib. X. cap. VIII., qui consulendi.
De Anis Deorum , en causeo, m picturis purpureis. SIgna quoque Deorum hisce purpureis, coccineis, aureis, aut e lavatis, aut plinctis vestibus honoris caussa ab antiquis induebantur . Primum itaque Iovis signa induebantur tunica palmata, δc toga picta, quae nimirum tota purpurea, stellisque aureis erat ornata. Servius ad Eclog. X. Virgilii e Triumpbantes omnia habent Iovis λήσnia, sceptrum , palmatam togam, qua utebantur illi , qui palmam
merebantur. T. Livius lib. X. cap. III. .' Qui Im s optim max mi ornatu decoratur curru aurato per urbem vectus in Capitolium ascenderit . Iuvenalis Sat. X. v. XXX. suid s ita fer praetorem eurr bus altis Extantem , m medis subἰimem in pulvere e rei In run ea timis, m pictae Sarrana ferentem Ex humeris aulaea togae.
76쪽
signa autem Saturni vestibus meeineis induebantur. Tertulliauns libro de
testimonio animae: Atque id plerumque faeie , m vitta Cereris red mita, ' paIIio Saturni eoeeinata ,er Deae Udis ιίnteata. Idem de pallio eap. IV. .' Cum Impioris purpurae ambitio, m Galalisi ruboris nimirum coccinei ruboris , mecum enim in Galatia plurimum colligebatur, uti eap. XVI. observavimus in superiectio Saturnum eommendat. Plinius lib. VIII. cap. XLVIII. Se ii Tullii praetextae. quibus fgnum Fortunae ab eo dieatae eoopertum erat. Tibullus lib. I. eleg. VII. Non tibi sunt tri es curae, nee luctus, Osri, Sed DHM veses, . dulei tibia cantu. Deos Babylonios purpura circumdatos nobis quoque exhibet Ieremias eap. X. vers. III.: Macinthus, oe purpura indumentum eorum, opus ara ficum univerinfa Mee. Nec non Baruchus cap. VI. vers. XII.: Opertis autem illis sDiis) veste purpurea extergunt faciem ipsorum propter puI erem domus, qui est plurimus inter eos. Tertullianus denique cap. XVIII. de idololatria loquens de Diis omnibus generatim e Ceterum purpura, vel cetera insignia dignitatum, oe potestatum ἰnfertae dign tali, potestatibus idololatriae ab ἰnitio dicata habent profanationis suae maeulam, cum propterea ipsis etiam idolis induantur praetextae, σ trabeae, O lati elavi, fasces quoque, O virgae praeferantur , oe merito. Nam daemonia messeratus sunt saecuti Mius, unius eoIIU i insegnia, fasees oe purpuras gestant. Purpureo encausto, & atramento etiam utebantur antiqui, uti eap. LVII. doeebimus. Tabulas etiam purpureis coloribus pingebant antiqui homines, & hine eo. rum picturas ea versicolori varietate, splendore, immortalitate donatas oportuit, quas in nostris picturis frustra sorsitan desderamus. Picturas antiquas Romae, δε Neapoli dudum repertas , recentes sere videri audivimus . Fortasse a purpureis coloribus id prosectum existimamus. Plinius. & Vitruvius pluribus hanc purpuream tabularum, & parietum picturam exsequuntur , qui circa rem hanc non omittendi.
De pretio colorum purpureorum.
Myrifieae illae quatuor dotes, quibus antiquae purpurae splendebant, uti docuimus, usus purpurarum earumdem apud principes & ditiores quoscumque fere temper cohibitus, uti docebimus, eximiae laudes denique, quibus antiqui purpureos colores cumularunt, uti ubique hoc libro doctum, & docendum, mussam dicunt, pretiosissimas apud antiquos habitas fuisse easdem purpuras. Hinc maxim etiam pretio easdem antiquas purpuras tonstare oportuit. Et re quidem vera vi demus antiquos scriptores omnes sere semper coniungere purpuras, margaritaS,gem. mas, de si quae alia tum pretiosiora haberentur. Horatius lib. IV. Ode XIII. PNee Coae referunt iam pibi purpurae, Me elari lapides tempora. Idem lib. I. epist. VI. et C r gemmis larios mirare colores. Et lib. II. epist. ultima. Femm , marmor, ebur, Urrhena Milia, tabello
77쪽
Tibullus lib. II. eleg. IRPO pereat quicumque legis viridesque smaragdos.
Et niseam Urio murice tingit ovem. ue dat avaritiae caussas, oe Coa puellis risis, m a rubra lucida eoncia mari. Et lib. II. eleg. XVI. Pomper in Oceanum mittis me quaerere gemmar. Et iubet ex ipsa tollere dona Dro.
Claudianus in IV. Honorii Consulatum: suis ἰunxis Iaptaos ostro P suis miscuit ignes
Sirinii, rubrique maris' Plinius lib. IX. cap. XXXV. amrmat, purpurarum pretium pretio margaritarum fere aequalem suisse, quarum margaritarum pretium apud Romanos pretia omnia antecederet. Sed quota haec portio es reputantibus purpuras , conchFlia, margara. ras' Parum sitiere fuerat in gulas abscondi maria, nisi manibus , auribus , capite, to oque eorpore a feminis iuxta virisque gestarentur. Quia mari eum vestibus λ Quid .ndis, flucti siue eum vellere Non recipit lare nostra rerum natura, nisi nudos. Em, sia tanta ventri eum eo societas. Quid remori ' Parum est, ni 7 qui vescimur
periculis, etiam Ues amur. -eo per totum empus anima hominis quaesita max me placent. Principium ergo, culmenque omnium rerum pretiἰ margaritae tenent ἀ Et mox et cinebita, m pusuras omnis stra atteris, quibus eadem mater luxuria paria
Pene ratam margaritis pretia fecit. Sed ad rem propius aecedamus . Purpura profecto Tyria prae eeteris omni αhus maximo in honore erat. Testimonia plurima veterum id pmbant, quae toto hoe libro prostant. Horatius lib. I. epist. X. illum sibi magno damno suturum ait, qui ab Aquinati suco purpuram Tyriam, vel Sidoniam distinguere nequiret: Non quἰ Sidonis contendere eali Pus ostro Nesia inquinatem potantis vessera Deum, Centas aee piet damnum , propiusque medullis , Quam qui non p. ris vero diseivtiere fassum.
Ovidius in libro de remedio amoris ipsi purpurae Amyclaeae , sive Laeonuae Tyriam praesert:
C fer in elaeis med catum venus abenis Mur ce cum Urior turpius lilud erit.
Sed certius purpurarum pretium nobis designat Cornelius Nepos apud Plinium lib. IX. eap. XXXIX. declarans Purpuram violaceam centum denariis, purpuram vero Tyriam mille saltem denariis in fingulas lanae libras suis temporibus vendi consuevisse. Nepos Cornelius .... me, inquis, iuvene vistaeea purpura vigehat A cujus libra denariis rentum venibat .... Huic Reeessit d buba seria, quae in librardenariis mille non poterat emi. Iam vero Romanus denarius saltem duodecim numismis nostris, quos Misccbi nominamus, constabat, si argenti absolutum,& intrin. secum pretium spectemus, uti antiquae rei nummariae peritis est compertum, Hine iuxta allatam Cornelii aestimationem Ianae purpureae violaceae libra duodecim philippeis, quos scuri appellamus, Tyriae vero rubidae Ianae libra centum
viginti philippeis. Me setidi constitisset. Athenaeus Deipnosoph. lib. XII. purpu
78쪽
. Lxv ireae lanae pondo argenti pondo aequiparat: Iσο'ασιος ην η πορτνρα προς αργυρον. equaι is est purpura argento - Fortasse loquitur Athenaeus de purpura violacea ,
quae centum denariis, sive philippeis duodecim in libras appendebatur, quod sere librae argenti pretium est, uti cuique est notissimum. Hinc aestimatio purpurae violaceae tradita a Cornelio optime ab Athenaeo eonfirmatur. Narrat Μartialis lacernas Tyria purpura tinctas suis temporibus decem millibus nummum, sive duobus millibus, & quingentis denariis constitisse. Ita ille lib. VIII. epigr. X. rEmit laeernas millibus deum Bassus Urias coloris optimi.
Iam vero iuxta Cornelii aestimationem his mille, & quingenti denarii pretium
constituebant librarum duarum, & semissis lanae purpureae Tyriae. Hinc Martialis etiam aestimationem Cornelii confirmat, eum duae librae,& semis purpureae lanae sufficere potuissent condendae lacernae, quae lacerna breve, & angustum pallium erat, quod imperii tempore Romani induebant iuxta Iuvenalem Sat. I. v. XXVII. Sat. IX. vers. XXIX., Statium lib. II. Silv. I. v. CXXXII. Martialem lib. VI. epigr. LIX., & Festum in verbo Lacerna. Laternae igitur Tyriae purpureae Martialis temporibus stabant duobus millibus, & quingentis denariis, nimirum philippeis, sive scutis trecentis, si ad monetam nostram reserantur. Purpurae nigrae, lividae, caeruleae, flavae, rubicundae, candidae, & purpurae quinque mixtae . quae pretia habuerint, omnino latet. Dicemus hic quoque tamen, quod veri similius sit. Coniecturis igitur assequi possumus, purpuras ni gras, & lividas, uti parum splendidas, minoris constitisser purpuras conchyliato caeruleas, & flavas, utpote minori succorum copia, & minori sumptu formatas, quoque minoris constitisse: purpuram buccini, ut facile evanescentem, quoque minoris: purpuras vero rubicundas,& candidas, utpote quae rarissime ex Perside,& India ducerentur, & purpuras mixtas, quae duplo maiori succorum copia tin serentur, maioris forsan, quam purpuram ipsam Tyriam fuisse . Pretiorum huiusmodi rationes ex iis , quae superioribus capitibus diximus, clarissime descendunt.
Si itaque libra lanae purpureae violaeeae philippeis duodecim , s libra lanae
purpuerae Tyriae philippeis centum viginti venibat, euilibet facile erit animadvertere, pretiosiorem quamlibet nostri temporis tincturam a tanto pretio longins me abesse. Quid vero dicendum, si observaverimus, antiquas aetates fere omnes nummis magis inopes fuisse, quam aetas si nostra, locupletissimam quam reddunt tot aurei, & argentei montes, quos Asriea, America, & Asia tribus fere ab hine saeculis in Europam effudere, & adhue effundunt Aetatem ipsam Cornelii Nepotis, & Martialis, lieet antiquis omnibus omnino nummis ditiorem, attamen aetate ipsa hae nostra nummis minus affluentem fuisse Τ Proinde hisce primis Romani Imperii temporibus, de quibus nune loquimur, eum nummi rariores. quam nunc essent, & inde quadruplo maior ratio, ut suspicor, inter nummos, & pretium reliquarum rerum intercederet, libram Ianae purpureae violaceae philippicis quadraginta octo, libram vero lanae purpureae Tyriae philippeis qua dringentis octoginta fuisse eonstituram λ Quod enorme pretium puriurarum exsur
set Quod portentosum pretium integrae vestis purpureae Tyriae illisce tempori-I a bus Diuilired by Corale
79쪽
bus futurum fuisse dicemus 8 Quid deinde de purpurei serici pretio dicendum, eum purpurarum pretio serici ipsius pretium eum utaretur, quod sericum aequo pondere auri venibat, ita ut libra serici librae auri aequaretur, ut ait Vopiscus Quid quoque dicemus de vestibus auro clavatis, aut etiam pictis, in quibus praeter purpurae, sericique pretium, auri pretium, & picturae manupretium gravissimum adiungeretur ρ Audimus sane apud antiquos longe pluris purpureas, &aum pictas vestes, quam aureas ipsas. aestimatas fuisse. Epictetus Enchiridii cap.
LXI.: καταπερ και επι του υποδηματος, εαν τον ποδα -ρῆει, γιγνεται κατα- ' ρυσον υποδημα, ειτα πυγρουν, ειτα κεντητον. Uti etiam in calceo, F pedis ω- Ium fueris praetergresur, fit calceus aureus, inde purpureus, iade acu pictus. Et Simplicius ad eumdem locum: Tαυτη δε ην - εοικε παρα Ρωμαιοις και περι
Tanta apud Romanos cura fuisse videtur in purpureis , CT aeu pictis ealceis forman .dis, ut eriam aureis anteponerentur. Quibus igitur immenso maioribus pretiis hasce sericas, & pictas vestes vendi oportuit λCAPUT XLIX.
Da sumptibus in coloribus purpureis condendis.
ΡRoficiscebantur quidem haec immania pretia a quatuor illis mirificentissimis
purpureorum colorum dotibus, quas superioribus capitibus enarravimus. Sed proficiscebantur etiam non minus ab immani sumptu, qui in legendis, & paran dis tot conchyliis requirebatur. Huiusce rei ergo referamus Plinii locum in lib. IX. cap. XXXVI. dicentis, buccinorum libras ducentas, purpurarum libras centum, & decem ad tingendas purpura deeem laneas libras fuisse requisitas. Sum. ma medicaminum in libras x veIlerum, buccini CC. . pelagii CX. Hinc alium eiusdem Plinii locum producamus in lib. IX. cap. XL. asserentis, alia aliis conchyliis pretia suisse pro littorum sertilitate, vel sterilitate, nusquam vero purpurarum libram quinquaginta nummos excessisse, huccinorum vero libram centum nummos excessisse . Pretia medicamento sunt quidem proferrititate littorum viliora. Non tamen usquam pelagἰi libras quinquagenos nummos excede. re , OV buee ni centenos sciant, qui sa mereantur immens . Repetamus denique locum Cornelii apud Plinium lib. IX. eap. XXXIX. dicentis, violaceam purpuram centum denariis, Tyriam mille denariis in libra, emi consuevisse: Me Iuvene, violacea purpura vigebat, cuius libra denariis emisium υenibat. Suecessit dibapba Dria, quae in libras denariis m Ile non poterat em . Ex hisce tribus locis facile rationem sumptus, & lucri subducere poteri. mus. qui sumptus, & lucrum ab antiquis purpurariis insectoribus haberetur. Et quidem primo rationem sumptus, & lucri, quod antiqui artifiees haberent in condenda purpura Tyria, ineamus. Liceat hic claritatis gratia numeris Arabicis, aut Indicis uti. Pondo igitur buccinorum venibat utplurimum nummis I O. denariis 2I., pretio nostro scut. 3. Hinc pondo et O. buccinorum, nimirum quot ad insciendas Io. Ianae libras requirebantur, memorata ratione aestimationem datura erant denariorum 5 QOO., pretii nostri scut. Ocio.
80쪽
LXIXPondo quoque purpurarum venibat utplurimum nummis Io. denariis pretio nostro scut. I. So. Hine quoque librae IIo. purpurarum, quot nimirum ad inficiendas Io. Ia. nae libras requirebantur, eadem ratione daturae erant aestimationem denariorum
3ss., pretii nostri seut. Ioa. Sumptus, in ligna, & artifices probabili hypothesi conficere potuerunt deis
narios 63s., pretium nostrum scut. 75. 2 Et proinde sumptus omnes, qui in tingendis Io. lanae libris requirebantur. constituissent summam denariorum 7o . , pretii nostri scut. 84o. Iam vero librae Io. Ianae purpureae Tyriae venibant minimum denariis Io oo., pretio nostro scut. 12 . Si igitur summa sumptuum, quae erat denariorum γοω. , subtrahatur a sumam a pretii, quae erat denariorum IOCO . . clare emerget, lucrum artificum pro
singulis rQ. lanae purpureae Tyriae libris suturum suisse denariorum 3 oo . , pretii nostri scut. 36Ο. Secundo loco vero rationem sumptus, lucrique dispiciamus, quod in tonodenda purpura violacea facerent antiqui purpurarii artifices. Ratio erit aeque clara, & nitida, propterea quod quemadmodum purpurae violaceae pretium. quod erat denariorum Ioo. in singulas libras, rationem habet subdeeuplam ad purpurae Tyriae pretium, quod erat denariorum Isoo. in singulas libras , itanaee eadem subdecupla ratio rem ipsam pari claritate demonstrabit. Ex memorata igitur subdecupla ratione buccinorum libra venire debuit numamis Io. denariis a b , pretio nostro scut. 3o. Hine buccinorum librae 2 o. , quot nimirum ad Io. Ianae libras tingendas usui erant, ipsa ratione dedissent aestimationem denariorum s . , pretii nostriscui. 6Ο. Ita quoque purpurarum libra venire debuit nummis s. denariis I - pretio nostro scut. Is.
Hine etiam librae I ID. purpurarum, quot nimirum ad tingendas Io. lanae libras opus erant, dedissent aestimationem denariorum I 37- pretii nostri se. res
Sumptus ipsi in ligna,& artifices per eamdem probabilem hypothesm iactu.ri suerant summam denariorum 62', pretii nostri scut. 7. so. Et proinde sumptus omnes, qui in tingendis Io. lanae libris requirebantur. constituissent summam denariorum 7oo. , pretii nostri seudi 84. Iam vero lanae librae Io. violacea purpura insectae pendebant denariis Iooo.,
Si igitur summa sumptuum, quae erat denariorum 7o . , subtrahatur a summa pretii, quae erat denariorum IOCO. , aeque clare patebit, in singulas Io. Ianae purpureae violaceae libras artificibus suturum fuisse lucrum denariorum 3UO. , pretii nostri scut. 36. Hic tamen animadvertere iuvat, Iocum primum Plinii, quem hoc capite