장음표시 사용
81쪽
retulimus, ita in omnibus sere editionibus legὶ. Summa medisseisum ia libras vellenum bueeini CC., pelagii CX. Nimirum libras et . buccinorum, libras Do. purpurarum requisitas fuisse ad tingendas non iam Io: libras, uti diximus , sed lanae libram unam tantum. Verum locus ita expressus mendo gravi ssimo scatet. Vidimus enim hoc eodem capite, libram lanae purpureae Tyriae denariis Io . vendi consuevisse r Vidimus quoque capite hoc eodem, libras χο . buccinorum, libras IIO. purpurarum una cum pretio lignorum, Sc artificum constituisse sumis niam denariorum 7ooo. Quomodo igitur fieri poterit, ut libra lanae purpureae Tyriae denariorum 7 o. impensam serret, 3c deinde denariis mille venderetur Quomodo fieri potuit, antiquos artifices denariorum 7ωoo. sumptum fecisse, ut denarios Iocio. tantum redigerent 8 Huic primae, & gravissimae observationi altera non minor adiungatur. Vidimus hoe eapite, ad inficiendas sive unam, sive decem libras, suisse requisitas libras 2oo. buccinorum, libras IIO. purpurarum . Vidimus quoque cap. XXLV. ad temperandam hane summam integram librarum
3I ., quae a medicaminibus, nimirum a venis, earnibusque buccinorum, & purinpurarum constitueretur, amphoras duas, sive libras Iclo. aquae misceri consuevisse, nimirum ut tertia pars aqua, duae tertiae partes memoratis venis constarent. Hae ratione igitur quantitatem librarum 47o. liquidae huius mixturae conis fici oportuit. Iam vero postulemus, quantitatem hanc librarum 47o. despumatione carnium, servore, & evaporatione redigi tandem potuisse ad unas libras ae. Verum enimvero libras 1o. huiusce crassioris medicaminis, δc quasi cocti glutinis, satis superque uni librae lanae tingendae suppetituras nemo ibit inficias. Harduinus, qui antiquarum Plinii editionum erroribus alios complures de suo penu consarcinavit, hic mendum subesse sensit, Sc audacter numerum L. adiecit, ita locum Plinii legense Summa medicaminum ἰn libras L. vellerum buccini CC., peue ii CX. Arburinotius vero in suis tabulis de antiquis nummis, dissertatione
de Romanorum re nummaria cap. IX. etiam numerum C. adiiciendum statuit,
ita legens. Summa med eam num in libras C. velierum θueeini CC, pelag i CX. Sed perperam uterque. Librae enim so, quas Harduinus constituit, iuxta Cornelii aestimationem non minus certe denariis sciom. constitissent, quemadmodum librae Ioo. lanae, quas constituit Arburinotius, non minus quam denariis Io oo. iuxta eamdem Cornelii aestimationem constitissent. Impensae omnes vero, quae
in linoendis hilae sive so . , sive IOO. lanae libris requirerentur, iuxta Plinii aestimationem summam denariorum 7OCO. non excessissent, uti capite hoc ipso ob. servavimus. Quis autem non videat immane, & incredibile artifimm suturum fuisse luerum, si denarios Ioco. tantum impendissent, pretium vero denariorum so oo. , aut Ioooco. ex venditione percepissent 8 Nos vero numerum X. lanis tum adiecimus, & ita legimus locum. Summa medseam num is Ioras X. velleis νι- bueeini CC., pelagii CX., nimirum libras 2 o. buccinorum, libras Go. purpurarum ad tingendas Io. lanae libras usui fuisse. Si enim 7. libras posuisse mus, cum 7. librae lanae purpureae 7 oo. denariis venderentur, & sumptus 7mo. denariorum haberetur, nullum artificum suturum fuisset lucellum. Si vero I 4. libras posuissemus, cum eaedem librae I 4. denariis I 4oo . venderentur, Zc unus sumptus denariorum Io o. haberetur, certe duplo maius, 3c proinde nimium artificum eorumdem fuisset lucellum . Mediam viam itaque tutissimam elegimus, & X. libras reposuimus, dedimusque artificibus 3 om. denariorum lucellum in singulas lanae purpureae IO. libras, quod lucrum, utpote trientem pretii non
excedens, aequissimum esse quivis iudicabit. CΑ-
82쪽
De pretis coloris eoeelaeἰ, herbaeeorum. COceinei eoloris aestimatio suppar fere suit eolorum purpureorum aestimatio. ni. Antiqui seriptores id primum demonstrant, qui simul sere semper eoc. cineum, & purpureos colores nominant. Lucretius de rerum natura lib. II. o Purpuras, phoeniceusque estor elarusmu multo. Tibullus lib. II. eleg. III. III; felems eertent praebere eotores frica puniceum , purpureumque oras. Μartialis lib. IV. epigr. XXVIII. Donasi tenero, Chloe, Luperco Hispanas , Tyriasque, coccinasque. Et lib. II. epigr. XXXIX. Geeisa famosae donas, m ioth na moechae. Suetonius in Neronis Vitae P featus est reti aurato, Purmra, eoccoque Du bus tems . Plurimos etiam alios scriptores ad hane rem cap. XIX. dedimus, qui repetendi. Eamdem ipsam eolorum purpureorum, & coccinei sere aequalem aestimationem confirmat etiam usus promiscuus & coccinei coloris, & purpureorum, qui apud antiquos vigebat, in chlamyde, aut paludamento imperatorio, in consulari trabea, ceterisque vestibus insignioribus, quemadmodum luperioribus docuimus capitibus. Color denique ipse id demonstrat, qui, eum rubicundus sit, vividissimus, & gratissimus est colorum omnium, quos fixos, & constantes nominamus. Hinc pretium ipsum coloris eoecinei summum esse debuit, non ob eam tantum aestimationem, quam diximus, sed etiam ob graves sumptus, quos comparatio cocci, quae erat extera, & longe petita salia, postulabat.
Hoe pretium tamen ad gravissimum illud colorum purpureorum pretium aeo gessisse minime putamus. Forsitan etiam mollities, immortalitas, splendor, versiis eolor color, quae quatuor eximiae dotes antiquas purpuras adeo commendabant. earissimasque reddebant, coccineum coIorem non omnino comitabantur. Id signifi.
care videtur Μartialis ipse lib. II. epigr. XLIII.
ΜΓι enoreas Cadmi tibἰ terra Merenas, Non vendes nummis eoccisa nostra tribus.
Immo id fortasse a natura ipsa coloris e cinei proficisci potuit, qui inter fixos naturae eolores prosecto vividior, nimium oeulos intuentium praestringeret, nessplendentes quidem, sed blande, & identidem splendentes, purpureos versicolores colores imitaretur. Hine vidimus Μartialem lib. XIV. epigri CXXIX. assirmantem, hunc coccineum eolorem meris, militibusque acceptiorem , quam ceteris suisse: Roma magis fusis vestitur, Gallia rufis, Et placet his pueris, m I tibusque colos. PIurimosque etiam ad hane rem alios scriptores eap: XLV. attulimus, ad quos , ne actum agamus, remittimus lectores. Si vero maximum erat colorum purpureorum pretium, si eoIoris loce net se. eundum, minimum quidem pretium colarum esse debuit. qui herbis pararentur. Iam audivimus. Ovidium lib. III. de arte amandi v. CXLVII L iuveneulas m mentem , ne censes integros in eoemendis purpureis vestibus absumerent, sati sque
83쪽
haberent vestibus laceo herbarum tinctis, 3c minoris eonstantibus vestiri. Quid de veste laquar' Nec vos, segmenta, requiro. Me quae bis Urio murice una rubes. Cum tot prodierint pretio leviore colares, suis furor es eensus eorpore ferre stio p
Eodem reserendus Μartialis lib. VI. epigr. II. Te Cadmea oras, me pinguis Gallia vestit. Idem quoque Martialis Bassum quemdam ridet, qui eoloribus herbarum semper indutus solemnibus ludorum diebus, ut Romanus eques putaretur, coloribus tantum purpureis , aut coccineis ornatus prodiret. Ita ille lib. U. epigr. XLIII. Herbarum fueras indutus , Basse, colores , Iura tbeatralis cum fluere fori. Quae postquam placidi censeris eura renasἰ
Iussit, . Oceanum certior audit eques. Non ns vel eoeeo madida, vel inuriee t inarisse nises. te se dare verba putas. suadringentorum nullae sunt, Basse, lacernae r ut meus ante omnes Codrus haberet Nutim.
TEmpus illud, quo purpurei eolores sint inventi, omnino Iatet. Eorumdem saltem inventio omnia historica tempora excedit. & densissima antiquitatis caligine obsepitur. Si Graecos audiamus. huiusce admirandae artis Hercules Tyrius inventor perhibetur. Iulius Pollux Onomastici lib. I. eap. IV. r Eρω περι
Uenis, Mee eanis labia insiliso retore tiam eon pie iens. Hereuli posebae, ni si messem caninis labiis speeissiorem afferret, congressium negavit, Hercules itaque an mal iuvenis, cruorem collegit, m amicae munus attulit, primus, ut lari; testantur, Purpurei coloris λυentor . Audia.
84쪽
Audiamus quoque Palaephatum in Chronico Paschali tom IV. historiae By-
ξενην θεαν. Ea tempsale, qua Phoenix regnabat, vixit Herculer pbilosopbus , Tyr:ιις cognominatus, qui primus purpuram inυenit. Cum enim e rea maritima lari littora spatiaretur, pastorium vidit canem , qui Hreum , quod concbνlium dieitur, parvumque es genus conchae marinae, mandebat, ac pastorem , qui sanguinem emittentem canem observarat, arrepto ex me vellere, quod ab ore canis prositiebat extersit, ipso ex eo tincto vellere. Cum A non sansu nem , sed pertar ni ali ius liquoris virtutem esse animadvertisset Hercules, obsupuit, satimque acceptam a pastore lanam, quam succo illo coneb Ili tinctam nomerat, ad Phoen cem TFri regem magni loco
muneris detulit, qui e attonitus novi, Misi coloris tincturae aspectu, Hliusque ivventionem a fratus, emeblii liquore lanas infe praecepit, oe ex iis regiam Mi vinem confici, sicque primus purpureum vesimentum gelavis, adeo ut ad regiam vesem, tamquam ad inusitatum hactenus spectaeulum vn υes Obstupe-berent. Eadem vero narrant Achilles Tatius de Clitophontis, & Leucippes amoribus lib. II., Georgius Cedrenus relatus in rem. VIII. historiae Byzantinae, Suidas in voce Ηρακλης, aliique Graeci seriptores, quos brevitatis gratia mittimus. Nee iam contenti suere Tyrii vulgatis hisce Graecorum scriptorum naris rationibus, quae inventae purpurae decus urbi Tyriae, & Herculi Tyrio elarissi. me tribuerent, sed narrationem eamdem in suis Tyriis nummis ubique expresse. re, in quibus sere omnibus concha purpura exhibetur, & in nonnullis etiam non tantum concha purpura, sed etiam canis, & Hercules leonis spolio indutus ex. primuntur, ut gloriam ipsam purpurae apud Tyrum, & ab Hercule Tyrio inventae testatiorem facerent. Num mi hi Tyrii in libris, & in mus eis rei antiis quae nummariae peritorum ubique prostant, eorumque exemplaria duo prima li. bri fronte dedimus, ad quae lectores revocamus.
Si igitur Tyrius ille inreules, qui purpuram invenit, eoaevus fuit aedificationi Tyri, puellae Tyro, quae urbi nomen dedit, & Phoenici primo Tyriorum regi, uti Graecae narrationes reserunt, quas produximus . clare sequetur, purpurae inventionem aedificationiTyri ipsius coaevam fuisse, aut certe non antiquiorem. Annus igitur conditae Tyri iὸem erit sere annus inventae purpurae. Cum Tyrus itaque condita fuerit circa an. CiDCCxta ante christianam epocham, uti Iosephus Hebraeus in sua historia testatur lib. VIII. cap. II., & uti chro nologi omnes consentiunt, eodem proinde anno CIDCCLx. ante christianam πο- etiam iuxta Graecas narrationes easdem purpuram inventam fuisse oportuit.
Optime sane confirmatum inventum purpurae videri posse t, nisi Graecos
85쪽
mendaces, vel pueros in histolia semper fuisse cognosceremus. Fabella enim pura in hisce narrationibus subolet, & aliunde certum est, Mosem ipsum tercentissere annis condita Tyro, & Phoenice, & Hercule Tyrio antiquiorem purpuris
esse ulum, prout mox enarrabimus. Credere mavult Bochartus Hierozoicon pari.
II. lib. V. cap. IX., fabellam canis, qui purpuram invenisse dicatur, a quadam voce Phoenicia ortam esse, quae non minus insectorem , quam canem fgnificaret,& hine lusum fabellae Tyriae, quam retulimus, enatum. Satius vero fuerit, si eredamus fortuitum eventum profecto, casui enim omnium fere artium origines deberi quis nesciat λ ὶ casum, inquam, & sertasse eanis ipsus casum, qui
reptans in littore conchylium cum comedisset, labiis purpureo conchylii eiusdem colore tinctis primum visus fuerit, huic admirandae arti originem praebuisse, sed hune calum neque Herculis Tyrii, neque Phoenicis primi Tyriorum regis, neque conditae Tyri temporibus eontigisse, propterea quod hi Heroes, vel inventae purpurae longe polleriores suerint, vel uti sabulosi, & ficti homines nullo unquam tempore inter vivos extiterint. Ita Cassiodorus lib. I. epist. II. canis eventum . uti verisimilem inventae purpurae caussam agnoscens, sabulosa illa nomina reticuit, & omisit. Verum talis, tantaque res quam Delli Det tur inventa compendios Nam eum fame eanis avida in Urio littore proiecta eonebν lia impressis mand bulis contudisset, illa naturaliter humorem sanguineiam defluentia, ora eius mirabili eolore tinxerunt : ut es mos hominibus, occasiones repentinas ad artes dueere , taI a exempla meditanter fecerunt prἰncipibus decus nobile de re, quae sub ianis
iiiv noscitur habere med ocrem.
Missas igitur halce Graecas sabellas nos libentes volentes faciamus, & serioamrmemus, Mosem divinum illum Hebraeorum legis latorem tercentis sere annis condita Tyro, puella Tyro, Hercule, & Phoenice antiquiorem, mille, &quingentis annis christianae epochae superiorem, scriptorum omnium parentem,& ducem, non tantum purpuras commemorasse, sed etiam purpuras ipsas in velis tabernaculi, & vestisus summi suorum Hebraeorum sacerdotis ornandis adhibuisse. Ita ipse Exodi cap. XXXVI. num. VIII. iuxta vulgatam versionem , quamlimcce loco nulli criticorum convellunt . Feceruntque omnes corde sapientes ad exinplendum opus tabernaculi eortinas decem de bysso re orta, oe hyacintho, purpura, eoccoque bis tincto. Et num. xXXV. e Fecit m velum de hνae nibo , purpura, vermiculo, ac bUlio retorta. Et num. XXXXI.: Fecis oe tentorium in atrio tabernaculi ex brecinibo, purpura, vermiculo, bl soque retorta, opere plumar o. Et denique cap. XXXIX. num. I.: De bacinibo vero, oe purpura, vermiculo, ac
ιν so fecit is es, quibus indueretur anon. Moses igitur certissimam nobis epocham non iam inventae , sed primum .eommemoratae purpurae constituit, sane & ipsam antiquam epocham, utpote - quae mille, & quingentis sere annis christianam epocham superet, & excedat. Observare immo etiam liceat, Μoilem ipsum, eum paucis post fugam ab Aegypto mensibus in Arabica solitudine vela, & vectes purpureas adhibuerit, nulla alia vela purpurea, nullas purpureas vestes possidere potuisse, quam vestes illas ditissimas. quas Aegvptios ipsus Hebraeis credidisse legimus, eum celebri illa nocturna figa se ex Aegypto proriperent, ut in Exodo habetur. Hinc etiam adis
firm.ire possumus, Aegyptios, ceterosque orientales populos etiam ante Mosis aetatem purpureis coloribus usos: verum a quo tempore populi isti Mose antiquiores purpura usi suerint, omnino ignoratur, cum monumenta illius temporis
omnia omnino nos deficiant, & semper sint oesectura . . CΑ-
86쪽
De usu purpurarum apud omnes ant quiores nationes, o Romanos que ad regifugium. SEcundum vero Μoysis aetatem apud omnes sere antiquas gentes hae purpurae passim usurpatae, & vulgatae videntur. Praeter enim Hebraeam gentem , quaea Μoyss tempore purpuras semper adhibuit, ut saerae eorum historiae passim testantur, legimus in libro Iudicum eap. VIII. num. XXVI. Μadianitarum re ges a Gedeone occisos purpura indutos suisse: Expandentesque super terram pallium , proiecerant in eo inaures de praeda, O fuit pondus possiιlararum inaurium mille septiaeenti auri sicli, absque ornamentis, oe monilibus. ω vese purpurea , quibus reges Madian uti soliti erant. Hanc vero regum Madianitarum caedem an. CIDCCxia. ante christianam epocham, tempore nimirum sere ipse, quo condita Tyrus, evenisse, & proinde hos ipsos Μadianitarum reges ante Phoenicem, &Ηerculem Tyrium purpura esse usos, notandum putamus. Narrat Ouidius Metamorphoseon lib. VI. Idmonem Araehnes patrem, purpurarium artificem in minori Asia ante bellum Troianum suisse, & Arachneni, ipsam, & Minervam, eum de texendi Principatu eontenderent , purpurea fila
pater huic t Arachne ) Colophonius Idmon ' . I :Pboea eo bibulas tingebat murice lauar. . .
II e m larium quae purpura sensit abenum
Et Troes, δc Graios principes in Troiano bello purpura insignes saepius nobis describit Homerus. Siquidem Odyss. IV. vers. CXU. ubi deseribit Telemachum
lugentem, cum patrem audisset commemorari, ait ipsum χλαιναν πορφυρε , et eo sem purpuream , dignam regio puero obtendisse oculis utraque manu, quod repetit inferius vers. CLIV. ut nunc parcam πορφυρεσις - οισι Purpureis yePlis, quibus ossa Hectoris in auruem loculum reponenὸa contegerentur Iliad. XxIU. vers. DCCXCVI. . atque etiam praeteream ρηγεα καλα πορφυρεα Rr uia pulcra
purpurea, quae Argiva Helena ancillis praerepit iniicere cubilibus. Odyss. IV. Vers. CCXCVIII. Idem etiam eonfirmat Plinius lib. VIII. eap. XLVIII. e Pietas meses iam
apud Homerum D se aeeipioia . : Babylonios Deos purpura onustos indueunt Ieremias, & Baruchus, uti cap. XLVII. Observavimus. Babulonios ipsos. & ANuptios purpura iadutos nobis describit Tertullianus de Idololatria cap. XVIII ' Igitur μυρου- Hia .m auruincemisis ornamentum . eodem more apud Ammtios, oe BisHonior insignia erunt dignia .istis. Uti etiam Persas, & Lydos Dionysius lib. III ' Στεπανον τε χρυσεον. καθρονον ελεφαντινον. lata tra φον αετον Γχον επι της κε φαλης, χιμνα τε πορφυρον χρυσοσημον, - περιειλαιον ποnctλον , οια Λυδων τε και Περσιον εφορουν ω distin λεις. Coronam auream , m sellam eburneam, sceptrumque in summitare h.urens a ἱ-ἐam , m purpuream tun cam aureo clavo ornatam , in togam pictam , qualia Lindorum,m Persarum inees gestant.
Antiquissimos vero nostros Etruseras, & Pelasgos eum omnibus artibus, tum vero maxime purpurea arte nobiles fuisse euilibet compertum est. Praetextam
87쪽
sane apud Etruscos originem habuisse.amrmat Festus: Senex eum toga praesexta, bullaque aurea, quo cultu reges Isiti sunt esse Etruscorum. Plinius lib. VIII. cap. XLVIII. Praetextae apud Etrustos orla nem sumenere. Immo Etruseos, 3c Pelasgos ipsos inter ceteras artes etiam purpurae usum Romanis tradidisse exploratum
Certe enim Romulum purpuram ab Etruscis primum habuisse satis constat. T. Liuius de Romulo loquens lib. I. cap. IV. : Me haud poeniter eorum sententiaeese, quibus oe apparirores , hoe genus ab Etruscis finit mis, unde toga praetexta 1umma est, numerum quoque ipsum lictorum in ductum placet . Plinius lib. IX. cap. XXXIX. : Purpurae usum Romae semper fuisse video, sed Romulo in trahea. Plutarchus in Romuli Vita: Aλουργη ρον ενεδυεσο χιτωνας. κα τηρωον εφορει περ γορ-ςυρον . Induebatur purpureas tun cas, m togam ferebat praetextam. Idem Plutarchus ait ibidem in ludis pro celebri Sabinarum raptu celebratis adfuisse Romulum purpura indutuma Aυτος δε o Ρομυλος ) περυκαθητο μετα των αριτων αλουργιδι
S gnum aggrediendi negotium hoc erat consistitum , cum ipse surgens purpuram complicasset, rursusque explicatam indueret. Alii autem tradunt Numam a Pelasgis purnurae usum accepisse. Georgius Cedrenus in tom. VIII. historiae Byzantinae: Mετα γουν 'χμονους πολλους οι ρω
ὀλια πορφυρα δηλουντα αξιαν ΡωμNκης πολιτει κου υποταγην διαγωγης. Longopos tempore Roman; Phoenicia subacta, purpuram ab antiquo tempore verum regiumam Elam adbibuerunt. Numa, qui post Remum , ω Romulum regnavit, cum ad rima legati Pelasgorum venisent , eblam es induti babentes elavos aut ι mbos purpu-xaeos . quales et am Uauri Asant, ea forma delectatus, primus iasiluit, tit a Romanis chlamνdes gesarenιur, a regibi F purpureae praetextae auro, a senatoribus ,
. iis, qui eum m seratu, aut imperio essient, aliae quae pro indieio regii ge- Ram nis turpura essent praetextae, quo Ilanificaretur Romanae reipublicae dignitas, o sub viis. Id eonfirmat etiam Suidas in voce Chlamis, sed ridendo errore a Pelasgis Itali eis ad Asiaticos Isauros rem transferens : Nουριας o πρωτος ΡωMαιων
βασιλευς πρεσ8ειαν Ισαυρων &ξαρum, και το σχημα της φορε - αυτων καταμαθων εε αυτων λαλον εφευρε το P. γδα στο λην ουκ εξωθεν επιθεις, αλλ' ενωθεν εμεαλων το της πορφυρας ἀπιφην. Numa Romanorum rex, eum primus acineepisset Isaurorum legationem, figuram vestis eorum admiratus, usum eorum accipiens, Aesavis eblamydem, non ab exteriori parte immittens, sed ab interiori parte emittens purpBram.
Alii quoque adfirmant Tullum Hostilium tertium Romae regem purpuram ab Etruscis ad Romanos transtulisse. Ita Macrobius Saturnal. lib. I. eap. VI. Tullus Hia lius risi filius pensus Romanorum rex debellatis Etruscis fellam curulem, lictoresque. oe piatam , quae insignia magis tuum Etruscorum erant,
88쪽
mus, ut Romae haberentur, ias tuis. Plinius lib. I x. cap. XXXIX.' Toga praetexista , m latiore elavo Tullum Hosilium e regibus primum tisum, Etrusis devictis, satis eonseat. Euseb Ius in Chronito.' Tullus Hos Hius primus regum Romanorum purpura, o' fascibus usus es. Cassiodorus quoque in Chroni eo : Tullus Hosellius primus apud Romanos purpura ustis es. Alii tandem Tarquinium Priscum ab Etruscis purpuram primum Romam
κου Περσων εφορουν οι εα λεις. Hisce verbis legati Etruscorum a Tarquinio in Aimus paucos post Hes redeunt, non nuda verba ferentes tantum , sed etiam priae ripatus ins n a quibus suos reges ornare eo umerant, ides eo ronam auream , sellam eburneam , sceptrum in summitate habens aquilam , tunicam purPuream auro clavain tam , oe togam pictam , qualia Lνdorum, Persarum reges gestabant. Florus lib. I. cap. XLV. e Duodeeim namque Tusciae populos frequentibus armis subegit s Tarquinius Priscus. in Inde fases , trabeae, curules, annuli, piatirae, paludamenta,
praetextae . Inde quod aureo eurru quatuor equis triumpbatur, togae pictae , tunicae.
que palmares, omnia den que decora, insignia, qu bus imperii dignitas eminet, sumpta sunt . Litet igitur primum purpurae usum in urbe Roma aliqui Romulo, alii Numae, alii Tullo Hostilio, alii denique Tarquinio Prisco tribuant, & sor. tasse alii reges aliud purpureae vestis genus induxerunt in illud tamen fatentur omnes ab Etruscis purpuram ad reges Romanos ipsis urbis Romae primordiis, uti docuimus, transisse.
De usu purpurarum apud Romanos a regἰfugio ad Iulium Caesarem.
HIC primum vero praetereundum non est, purpureas vestes, sive ob nimium pretium, sive ob versicolorem blandissimam varietatem, splendorem, immortalitatem, mollitiem, de quibus dotibus superius egimus, ubique gentium antiquitus sere semper privatis vetitas, & ad solos reges, eorumque latellites coarctatas, uti regiam eorum maiestatem, & potestatem significantes. Testimonia plurima veterum, quae id probent, liber hie noster ubique sere ostendit. Pro-hant id etiam plurima alia veterum testimonia, quae purpureos restes, purpuratos eorum satellites ubique nuneupant, & quae testimonia, cum notissima sint, nos omittenda hic quoque ducimus. Non ita tamen apud Romanos evenit, expulsis regibus, & republiea vigente. Aut aequum ius civium, quod quaevis respubliea adfectare solet, aut nota priscorum Romanorum frugalitas nullum adducere potuit purpurarum interdictum. Primus ille Consul Brutus unis vestibus auro clavatis, aut pictis interdixit, quod insgnia regum essent, ceteras vero purpureas vestes permittendas censuit. immo etiam vestes pictas ludis, & triumphis donandas putavit. Dionysius lib. IV. r
89쪽
εν πομπαις τριαμῆων . Inter tot regia insignia ,si quae invi a ,σ moles a sunt populo, partiin minuenda, part m tollenda it dico. Seeptra dico, coronas aureas, vesex Purpureas auro elavatas, baec no;: adhibeantur, nisi fessis diebus, m pompis triti balibus ad colendos Deos.
Hinc legimus Romanos senes praetextis, trabeis, & pictis vestibus indutos, in vestibulis aedium considentes, ab irrumpentibus in urbem Gallis suisse interemptos. Livius lib. V. cap. XXII.: Romae satis iam omnibus, ut in tali re, ad tuendam arcem compositis, turba sen rum domos rexes, , adventum hos um obse nato ad mortem animo ex pectabat. Qui eorum euriales gessierant magiseratus, ut in fortunae prisinae, bonorumque, aut virtutis insignibus morerentur, quae augusissema vesis est thensas ducentibus, triumphantibusque, ea vesiti medio aedium eburneis
Anno CCLXI x. ab urbe eondita cum Veturia mater, S. Volumnia uxor Coriolanum infesto Volscorum agmine venientem ab urbe Roma avertissent, Senatus Romanus grati animi ergo vestes purpureas, & aurea segmenta , qui regum vestitus fuit. Romanis matribusia milias concessit. Valerius Maximus lib. V. cap. II.:
Marcium patriam oppugnare conantem , admotoque portis urbis ingent; Volscorum exerincitu , funus, ac tenebras Romauo mper o minisautem Veturia mater, ae Volumniatior nefarium opus exsequi pree bus suis passae non sunt. In quarum bonorem benatus matronarum ord nem ben gnissimis decretis adornavit. Sanxis namque, tiι feminis Iemisa viri cederent, consessius plus falutis Re pubi eae in stola, quam in armis fuissed metvsisque aurium insignibus novum vistae discrimen ad Gite perm sit quc-que his purpurea vesse, aureis uti segmentis. Idem lib. II. eap. I.: Vini inus olim R manis feminis lanotus fuit . . . Ceterum indulgentibus maritis auro abunis danii , m multa purpura usae sunt. Anno Dxxxvri. Q. Fabio, T. Sempronio Coss. cum privatorum centus in aerarium 'Reipublieae bello Punico secundo exhaustae eonserendi essent, non Vero in muliebrem luxuriam effundendi, Lex Oppia lata est , quae seminis Romanistadium, non viris, purpurae usum prohiberet. Cap. XXVII. de hac re verba
Anno DxLvI. Μarcellus de eaptis Syracusis triumphans immensam vim pretiosae regiae vestis Romam advexit . quae regia vestis procul dubio purpurea fuit. Livius lib. VI. cap. XVII. dec. III.: meis diuturnae, regiaeque opulentiae orna in Meuta, arxent , aer que fabrefacta vasa. alia supellex, pretiosaque et sis, multa nobilia Funa . Ialmitu vero antiquae rei peritis innotuit, hanc pretiosam vestem a Quaestoribus post triumphum vendi, pretiumque retractum ad aerarium referri conluevisse. Iam vero hasce purpureas vestes nec Quaestores vendituros, nec ullos homines redempturos fuisse constat, nisi purpurarum usus Romae promiscuus suisset. Anno DLv. Μ. Porcio Catone, L. Valerio Flacco Coss. Iex Oppia abrogata est, & seminae Romanae ius purpurae. & auri, quo prius usae erant, recuperarunt. Videatur caput XXVII., quod memoravimus. Anno DLxxv. Manlius de Asia triumphavit. maioremque purpureae vestis eopiam Romam detulit. Id qiraritur Livius lib. IX. eap. V. dec. N. .' Luxuriae peregrinae origo ab exercitu Asiatico invecta in urbem vi. Ii primum ieelos ineratos,
90쪽
vesem Rragulam pretiosam , plagulas, O' alia textilia , m quae tum magni ae supelleEt Ies habebantur ... Romam advexerunt. Hae quoque autem purpureae vestes
Romae ad hastam venditae, & distributae fuerunt. Ita quoque ceteris omnibus Romanorum triumphis usuvenit. Vestes purpureae gentium omnium Romam in hisce triumphis omnes transductae, omnesque
Cum vestes itaque purpureae tot triumphis Romae cumularentur, immensum purpurarum luxum ultimis rei publicae temporibus Romae extitisse necesse suit. Plurima hine huius luxus testimonia apud antiquos scriptores legimus, eorumque etiam in eum luxum querelas. Vicem omnium praestet Valerius Μaximus i ib. IX. cap. I. , qui inter cetera exempla indignans refert, Metellum Pium in Hispania cum Sertorio bellum gerentem, purpureis stragulis coenacula, seipsum discumbentem palmata tunica operuisse , quae triumphantium propria, nec non etiam Plutarchus, & Dion narrantes, Paullum Aemilium, C. Marium, & Gn. Pompeium iptas trium hales,& regias vestes non in triumphis tantum, sed etiam omnibus ludorum diebus induisse . Hactenus Romani omnium sere gentium purpuras, non tamen Tyrias, &Sidonias, quae splendidissimae essent, Phoenice nondum subacta , viderant. Anno urbis conditae DCC. Cicerone Consule . cum Gn. Pompeius Phoenicen, finitimanque regiones omnes Mithridaticae victoriae impetu subegisset, primus etiam Tyrias purpuras in triumphum detulisse debuit. Et revera nos legimus, eodem anno Lentulum Spintherem Tyria purpura primum Romae usum . Plinius lib. IX. cap. XXXIX. .' Nepos Cornelius, qui Divi . guse; prine patu obiit, me, inquit,
timene violacea pur ra vigebat . . . nec multo post rubra Tarentina . Huic successit d bapha Tvria.... Hae P. Lentulus Spinther ditis Curulis primus ἐν praetexta M us improbatur, qua purpura quis non ἰam, inquἰt, triclinaria facit Z D nthre Aedilis fuit urbis conditae anno septingentesimo, C eerone Consule. Dibapha tunc dia 'cebatur, quae bs tincta esset, veluti magnifico impendio, qualiter nunc omnes pene
commodiores pDrpurae x Vtintur
De usu purpurarum a Iulio Caesare ad M. Aurel umIΜperii autem tempore Romani Imperatores regum exterorum ambitiosa exemis pia secuturi, sibi suisque Praesectis reservare, privatisque omnibus prohibere
purpuras paullatim coeperunt. Atque ut ab initio ordiamur, en ipsum C. tutium Caesarem in purpuras primum irruentem videmus. Ille vetuit conchyliatas puris puras, quas caeruleas, & flavas fuisse vidimus, easdem unis mulieribus concedens, quae viro, natisque orbae, neque quinquagesimo quinto aetatis anno maiores essent. Suetonius in eius Vita: Lecticarum usum, item conchyliatae usis margaritarum , ns certis personis, m aetatibus, perque eertor dies ademit. ClariusqueFusebius ait in Chronico, Dictatorem Caesarem purpuras concessisse mulieribus uis, quae nee v ros, nec liberos haberent, minores essent annis LV.
Idem vero Dictator Caesar regiae dignitatis non modo auctoritatem, sed etiam insignia comparaturus euravit, primo vestes regias triumphales omnibus ludis tibi a Senatu decerni. Dion lib. XLIII. Tην σπολην την επινιπιον εν πα.