장음표시 사용
111쪽
rumque merita adeo diminuit , ut despieiendos irridendosque essetat: quid igitur
de illis dixeris, quibus adeo tenue meritum est,ut ne quidem mediocrem strauram μ' attingant EQua propter taesarem merito redarguit Cieero, eo quod ille non honestatis &Iustitiae titulo, sed priuatis quibusdam rationibus ductus, munera quaedam aliquibus obseuri nominis viris fuisset elargitus: libertatis istur suae memor ad Caesarem conuersus ait, sub imagine honoris se illos dehonorasse, & dignitatibus ipsis eorum patefecisse indignitatem: casar cum gamaam hanorare intuit, uois ipsos bouesauir, sied ornamento detur si et huiusmodi viris statuere praeteritae aetates et illi enim elim priuatim degentes , vel ab aliorum oculis se subducerent, vel mentis probitatem simulata specie venditarent, mirum quantiam sibi nominis de tamae conelliaverant: sed postea quam meritis destituti saeras sedes ascenderant, ipsa mei dignitas eorum inanitatem ostendit , eoque magis inepti & impares ad tantum munus visi fuerunt, qUo eius praestantia ad multa facienda eos cogebat; optimesaad hie PhiIosophus: Principa/us wram ostendis. Eodem hi tempore se maiores, B seque minores ostendunt, crescunt simul ερ decrestuatr excelsos dignitas, abiectosdeclarat ignavia r ascendentes descendunt, & inter obsequia aciutantium populatum despicabiles omnibus irrideatur: aptari illis merito possunt, quae Saluianus alias ait ο in ιe maior i m miser. .stostrae, c=fere Maudito genere crescens Imaler decrescens. Eximie hula rei consonant, qnae Magnus rerum saerarum Interpres resert ad i I. Iamnestos verba uisur perfecti sent caesi es terra, est omnis σνnatus Gram, ornatum illum recteHugoCardinalis constituit in eo dilatimine, quo terram Deus se Eregauit a Caelo, hoc in excelsiori mundi parte eolloeato, illa vero in eiusdem infima hae regione supposta, Crearisust, ides dimacti fani, sic ipse explicat: quis erinnonerederet ex hac Instituta dixtinctione, tam caelum ornari, quam de honorari tellurem, cum abiectissimum & omnium infimum Iocum sortita fuerit, quo non homini tantum, sed belluis ipsis calcanda committitur ρ hoe tanten illud idem est, quo pariter tellus .non secus ac caelum ornatur : nam eius considerata conditione ,
quaecumque alia superior illi sedes attributa, deformasset illam potius, ct irridentium cachinnis videnda in obiecisset, utpote, quae non sibi congruum & aprum locum habuisset; sis propemodum in re nostra pat iret fit, ut si vit non caelesti bus deditus at terrenis, non Deo plenus at mundo, non alios corrigere, sed ab alijs corrigi, non alios erudire,sed ab aliis instrui aptior, priuatae vitae ossiciis detineatur, vibium decus & ornamentum sit, eo quod sbi maximE ecngrbam, tibique debitam sedem impleati si autem terreni vaporis instar, extranei patrocininsi vi, elatus in sublime splendidam induat speciem, e mentitaque luce superbiat, risus illico excitat , nec est deribus unum , sed splendidum veluti figmentum oeulos ridentium trahit, eum peregrinum & sbi difformem loeum usii et, eaque de causa fiat, ut lucem dignitate mutotam diu seruare non valens, tenebrar erubescentiae induat, di pristina stelicitate deposta, omnium instillissimus videatur: unus quidem erit
ex illis , de quibus haec olim Sanctus Petrus Chrisologus; 2uidam anse desitatis D
infamiam liqua emnium acauniar ; haec omnia postea Sanctus Bernardus appr
hauit: ijsdem biipe disterijs incessex Diuus Gregorius Nazia paenus, quibuF olim aliquos Iacerauit , , qui nullo metitorum praesidio suffulti sedes Episςopales attι- gerunt , recit eius verba et alioνam - ρ- is, q6 c m plebeis hominibus nihιιὸ
μηνι, numero iam proamodum superan . pietate miseri . di iratis olendore ι alices . Proh quam in talices, eum implicatissimi plurimis irretiavitur erroribus, ne
Ariadne filo edocti ambages illas circumpositas, flexusque illos Maeandricos sciante luderet Prob quam infelices, cum insentibus se onerauerint debitis, quibus
112쪽
, animarum imposita cura grauescit, nec possideant in numerato pecuniam,qua satis sibi saeere possint i Proh quam insglices,cum decus & dulcedinem libertatis amiserint, quae tanta res est ut inauguratus recens Episcopus acerbe mecum de hoc conqueri non dubitauerit. ieet non ferrea se vinciri catena, sed aurea, illi ad sui doloris leuamentum assererem l Proh quam in faelices,cum propriis deceptos se votis agnoseant; nulla enim res est, cuius adeo eos pudeat, & poeniteat, quam ille ipse honor, quo alios excellere arbitrabantur; nec plus μtiquid humiliat potissimos, qviam q)-ῖ obienia oblimitas, ut argute suo de more Ennodius : Proh quam in figlices , cum aculeis & euris rigestere thiaram sentiant, & in subiectum caput ferociret Proh quam insedilices, citin suae tenuitatis conscius animus ipse se laceret,seque increpet
ob desidiose actam aetatem, & inutiliter sedem occupatam l Proh quam in selices, eum in pondere tolerando delatigati desudent, de sub regiminis mole poene fatis. canti Proh quam inlatices , cum dicterijs suum corrodι nomen ob audiant, suasque maculas luci uniuersitatis obiectas videant, quas caeteris occultas ipse sibi v-Bnus agnoscebat: vere enim de his Philo, guria insipientiι macolam νeddi ι illu tib ς pl- βνiare illustres isti & conspicuos se populis ostendere studebant, sed vulgi fabula fiunt ,&ioeularibus collocutionibus per vias & fora materiam sua ignauia subministrant; qua propter quanta sit eorum erubescentia, quis pro digni late defet i bat, eum gregem ad Christi pascua adducere non valeant, illique aperire viam beatitatis ignorente ut enim sapientione Sanctus Hildebertus Nihil est ei cam PG- uti asscia , cas nec mores ad exemplom, nec ad dearinam silentia μονσπιών: quare π 3 postea fit , ut careris praesidea3 non ad doeudium sanctimonia, sed ad culpae iudicium. Fictilius ergo non verus Praesul hic est; Praesulis tantum nomen dc ornamenta eius indutust, eius partes explet in scoena di gestum facit in theatro: quid ergo mirum, si sexntea tantum imagine P esulem agens contemnatur a populis, nullamque venerationem in illis dignitas sortiatur, quam sortitur in alijs quam iis, ut su--perius ostendimus , graui se crimiue implicem gentes in eiusmodi despicientia exhibeada.
HOC idem suae sapientiae calculo approbaturus Sanctus Chrysostomus ratio-
tionem inuestigat , qua Elias obseruantiae immemor , cuius lege non vi auli. Antiooz ens tantum, sed ut subditus suum erat Principem obsecuturus, cum conquerenti
Regi Achab, quod expetitas pluuias detinens, suum ipse regnum sulaeque misceret, nulla illi veneratione exhibita, seque ei parem faciens, audacter relponderit, Non ego turbavi Istaeι, sed, tu θ domus patris tui: Sic ne igitur diuinum .iolat prae Ret, Reeptum Elias , quo Principem tanquam Dei imaginem obseruari mandaturi Sie. eine gentium ius, imo naturam ipsam euertit, quae in Apibus ipsis ad praesti ndum suo Regi obsequium, mentem quandam insinuauit nulla te ad initatio diutius
in pirare bi Regem cernere videbatur: Commentitius Rex Achab erat, regia illi pro ν ul. M serena erat, Ubi non Rex,at Rex person/tus incedebat: non animus illi, non mens, non virtutum ornamenta, quae Regem decent, nec gemmae, quibus diadematis maiestatem illustraret: qua propter non verum de suum alloqui Principem arbitrabat ut Elias, sed theatralem tantum & scaenicum, adeoque cum de re diuina secum ageret, obseruantiam illam ei Praestare recusabat, quam caeteroquin dignitas tam excelsa poscebat: Regis in eo contemplabatur titulum non animum, steptrum non virtutem: lueebat in Regis fortuna , sed Rex ipse latebat, & operibus se Re oem esse pernegans, umbram Regis referebat regium solium occupantem. An non deuolutis proxime inculis, scaenici di ementiti fuere Praesules aliqui, quos Praesulum vera ornamenta deserebant licet enim vestimenta titulosque gererent splendidos & illustres, eorum tamen mores obscuri admodum eram &vulgarest dissonabant titulis opera, & colloquia non sacros & profanos Antistites
ostendebant; frequentillime igitur sibi personi detracta,non esse veros, at fictitioso de thea
113쪽
& theatrales Hierarchas se exhibebam: ad haec diuino ardore Decensus ait Saluia- .nus , Nomen fine acta ct Uficio seuo nihil est: qaιd est aliud Principatus e meνιιινam sublimitate , quam hominis eιιalas sine homine fHinc pijssimus & fama sanctitatis celeberrimus Bernardus ex ingenti, quo arde bat desiderio, ut Pontifex Eugenius curas omnes, omnesque vires in Episcopis eligendis intenderet , ea luit in mente, ut Praesules, qui nulla meritorum dotia diuites sacri dignitati desponsarentur,tauitatem moenibus spoliatam, montique ad omnium oculos imminentem appellaret; lucernae comparabat extinctae, qua at- genteo candelabro imposita, tetrum tantum fumi volumen exhalet, seu viro adulterina facie induto di personato, ut e. informior quo νllustrior paren Simiam dixe iis, quae hominem, seu Leonem veste praeserens, puerorum ludibrio inseruit, &ioco transeuntium : Simia in recto siue paιam posita irrisioni o Iuda paraoram ebν-ciιών: Princeps aut Magistratus insipiens, o bonare indignas irrisioni o conrum/Iνι sabiacet. Potuit quidem Princeps ad Feclesiae Praefecturam illum eligere, eleactumque postulare, suaeque patrocinio aut horitatis Leonis illi speciem induere,.t Balijs emineret , sed eius opera, eius animum immutare non valuit; ad Thiaram . qua fulget, ad lituum quem tractat, ad solium quo assidet, Praesul videtur &veluti Leo Rex helluarum, ad opera,ad ignauiam,ad vitia quis eum Simiam esse negauerit Θ n huiusmodi Praesulem aeuleam stylo Petrus Blesensis assurrexit, non eum Apostolotu m & Prophaetarum successorem deseribens, at eorum inane simul aerum S ludieram simiam , eum tam longε ab eorum sanctitate eius gesta desciscerent . Afferre placet vel ba Blesensis: Pro bata st Apostoιi, qaorum Amulachrum gerit, quorum ρειius ia est taπquam degener saccessor o baνes reprobas snes fuerant
in besto, non molles in stricis, non gula dediti, non superbi , non inuidi, nec rapam, nan libidinoabneνuati : Ridiculam est iu Pratato,praeminere populis oris 3 subiacein re, esse lingua magniloquam, opere vero esse pu=laalmam, remisum se in mam, -- palice re volvtaose incedere, or integrae testimonium conscientia non habere. Haee mihi scribenti eor propi dixerim deficit, incertoque motu manu trepidan- Ute vix calamus substat,totusque rubore suffundor, cum me unum ex his eme eo minperiam, quem nulla tantae dignitati par virtus exornat. Imperio quidem suo, semper mihi de omnibus memorandus Urbanus octauus valuit meam tenuitatem Leonina speciὸ induere, sed animum roburque Leonis ingerere mihi non valuit τsicut autem tanto in onere excipiendo meas superante vires impudens fui , sie v reor, ne veluti huius dignitatis Simia irrisiones aliorum patiar, Deique iudicantis supplietat illud igitur statuo, quod si ad tam exceIsum ministerium viri noxia idonei eligantur, perniciosissimam fore ipsis electis huiusmodi electionem.
Antistitum Electionem non rite factam ipsis Electoribus fore exitiosam. Cap. XIX. o
Ethm si tantus malorum imber in eos irruie, qui viribus impares ad laeras
sedes adducuntur, haud quaquam minor illa pernicies erit, qua Eligentium nomen S salus affligetur: ut au tem a fama sumam exordium, quis nesciat multum illis gloriae & existimationis auferri, quam caeteroquin E proba Antistitum electione nomini suo collegissent; in electionibus faciendis non decipi, Principis est sapientissmi di aequissimi r propterea Democritus apud Stobaeum , Iustitia ct viris iι maximam parum babest, εui lonore dignos honorari quantam laudum di praeconiorimi segetem Macedo est Alexander adeptur,eo quod interrogantiiquemnam in sui imperii solium subrogarit, respondita fertur, teste Iustino & Curtio, dignissimum e qua in re suo Magao praeceptori concordavit dicenti. Dignum es
Cum Pisonem adoptasset Galba, sibique eum in imperii regimine designaret, iure quidem merito se omaes naturae leges aspernatum iactabat, solaque Reipua
114쪽
hlicae utilitate spectata, non sanguinem, non agnationem respexisse, sed meritum, A & extero viro suo iet a fines & consanguineos posthabuim; qua de re tantus adeo Caesar superbiebat, ut ipsi mei Augusto parem sic faceret, eoque etiam clariorem se suaderet; quam pulchra sunt eius verba e Tacito; Augustos ιn domo s.coorem iii quaesiuit, ego in Republica , nou quia propinquos aut focios belli non ,abeam, sed neque ipse imperium ambitione accepi, is iudicν mei argumentum , non sint mea tantum
necessu. dines quas tibi postposui, sed o tua: est tibi frater pari nobilitate, natu maiarbae riguus foriuna, nisi iv ρσtiar essi. o Principe non Ethnico sed Christiano dignas voces' o facinus,quod aureo stylo inscriptum plaudentis famae pennis quo. cunque .esset asportandum , ut Principes omnes in faciendis Principum electionibus, ad eius imitationem accendat : hoc pariter modo Seuerum Alexandrum ;4M.Leommendat Lampridius, eo quod illustribus Praesecturis indignos quosdam viros Sevis. exuerit, ut conspicuos alios & dignos illarum lumine decoraret: quid de Theodo. rico ea teris hie se Principibus Solis instar praestare arbitrabatur, eo quod ra-B diorum instar, illustres ipse viros emitteret ad Reipublicae iubar simul ela regimen; audi iam e Cassiodoro, ut Gothicum redolens fastum haec de se commendet Theodoricus. Hoc eunctis laudibus meretuν esseννi, quod diuersarum ciuitatum dι corafacies aptis administratoribus videtur ornari, crc. exeunt a nobis dignitates νelucen:es ρ.asi h) μ 3
a Sole radi , υι in orbis nostri parae resplendeat custodita iustitia. Et nostram quidem ad rem, Ioannes octauus totius Christianae Religionis Moderator, Carolum Callium Galliarum Regem in Epistola ad eum transmissa, inter alia multa, quibus eius pietatem , & spectatum studium pietatis lamorem Oratoria Panegyri coma '' mendauit, hoc maxime titulo eius gloriae amplificandae desudat, quod sempeν idoneos Ecclesia viros quadam naturalis 1ngendi uobstitate deligeret: qua propter cum suae subsidio potestatis ad Romanam induendam Purpuram, tanto titulo parentia virum submouisset Sanctus Petrus Damianus,per Epistolam eum validiis me rogat. i. . epi. ut suae velit famae consulere, cum ex eius Operibus vel laudandum sceta vel vitu- perandum non ignoraret. Non hae prosecto illustrari gloria possunt, qui viros indignos,Sacerdotiis decorandos proponunt, sed ex aduerso quantis obiurgationibus lacessuntur' quae enim hebetudo mentis in eis est,dum tenebras a luce segregare non valent i quae ingenij arrogantia, dum ex indignis dignos eficere sua potestate praesuimini ρ quae institiae labes, dum debita virtutis prae a vitio impertiuntur,& capitibus rudibus igna-uisque laureatarum frontium ornamenta e qua in saninae charitatis ardore destituti frigescunt hi, dum priuatam viri unius Utilitatem publico bono posthabentes, non dignitatis maiestati consulunt, sed eius ambitioni, otioque laborem subijelim tρ quae demum imprudentia, dum candidatos attollere ad honorum fastigia meditantes, eos potius inter irrisiones de ludibria deprimunt faeculoro in ΘHoe autem horrendum & ingens monstrum est, quod Salomoni aspiciendum se sedit, & sie ipse describit, Est malum, quod viri sub Sole quasi per erνorem egre- n idiem Vacie Principis et e saeculi sordibus error quidam adeo incompositus & pal 'maris emergit, ut Principum tantum negligentiae & animo eoru in obccerato tri r. bui valeat: abortum hunc inconsulta Principis mens duntaxat peperit; si enim pru-υ dentiae legibus instrueretur, & aliqua illi lux affulgeret ingeni j, qui fieri posset, vi in tot Syrtes impingeret ,& praeceps in tot vitia rueret quodnam malum sit hoe quaeris edabo: ρὐtum stultum in dignitate, vel iuxta Vatabii Iectionem , Iasam m/fastigio, o diuites ρde e deo sum: viros tum virtute, tum scientia, tum moribus, tum ingenio & meritis perobscuros, ad sedes, ad Thronos, ad Thiaras summa cum dignitate vocari: cum econtra pietate, Religione, Iustitia, Doctrina, omnique cilestium donorum exuberantia opulentissimi viri, & dignissimi, qui populorum regimini committantur, posthabeantur caeteris, infimaque sede abie ctissimi collocentur: malam hoc prae sua magnitudine antonomastice vocatur ;& malorum omnium videtur ilias, tum eorum, quae ad poenam, tum quae ad cui pum reserunturi ingens adeo malum hoc est, ut licet iuxta litteralem loquendi sormam egνediaιών, a facie Pνincipιs , hoc est a Principe eligente, qui vel ignorantia raptus vel ob corcatus ingenio, vel indulgens ainori, vel adulationi inseruiens, O a vel
115쪽
vel labores praestitaque ossicia remunerans, vel rei suae studio, vel administrorum versipelli fraude deceptus , in impertiendis dignitatibus tum rationi , tum integritati aduersatur; sed non immerito ad Principem tenebrarum hoc idem resertur a Sanctis Magistris Hyeronimo,Gregorio Thauma turgo, olimpiodoto , Glossa Interii mari, Ugone Cardinali , Titet manno & alijs: totis hic enim viribus incumbit , ut in Ecclesiae potissimum regimine vitium hoc oriatur , ortumque consistat , ut coeco coecos ducente, facillime postea sentes in ima Tartari deuoluantur:Opus Drann , patνis omnis mautia hoc eminsipienses in excessi.m Isbtimare; sic egregie praealija Thaum4turgus, Quantum igitur Principis in electione facienda aberrantia fana denisratur,dum eius opera vix a Daemonum operibus distent ex quo fit, ut nescias , an humano , an Tartaro potius Principi lint tribuenda: propterea , ut olim Claudianus in Eutropium scribens, quem maxime indignum Principis fauor ad Consulatus fasces adduxerat, de ad ipsius Imperatoris Imperium, acute ait, ι ue puri atis: erubescent protecto fata de te, quem ad tanti culmen tronoris extulerunt, sic pariter addignominiam & de dccus Principum reserri potest indignorum hominum dignitas: de unoquoque enim illorum illud Claudiani aptissime dixeris, Vive pudor Plectori .
AD aliud iam progredimur detrimentum, quo in eligendis biliusmodi viris,
Principes & Principum administri frequentissime assiciuntur: hoc autem in eo potissim lim versatur, quod cum ad hos eligendos humanis rationibus & rei tantum priuatae non Diuinae Gloriae studio, animarumque commodo moueantur, non raro euenit, . t si aequissime Deo disponente, illos sibi peringratos & peracerbosiori tantur; tota quidem ipsi ingenii solertia utuntur, ut vir eligatur sibi familiaris, quem postea tibi beneficum sentidiit, a deisqne aptissmus ad uniuersile bonum censetur, qui suo tantum priuato commodo submouendo idoneus reuera est ;sed profecto quam facile isti decipiuntur: has etenim cogitationes abiectas deridens Deus, eorum votis indulgere quidem videtur, felicemque ad exitum rem totam adducit: sed enimuero quam senesius & ater ille exitus est, cum plecumque porum fraudes & artes acerrime postea ex illis ipsis puniantur: in eos certe Pur purati Vatis oracu Ium ea sit, Deus ra ρνopitiassisti eis, o Ulcisceσι in omnes a inuentiones eorum: omnium enim primi sunt, in quos illi suam acerbitatem effundent, delusosque se agnoscentes', ex ipsam et sua culpa diuturnas, acςrbasque pae nas in se contrahunt, metunt quod seminarum, celebremque si getem tot male Impensaru in artium colligunt; bene est, ait Samstus Isidoru4 , oui temere sine ιudicιν in in m homι .em elege anι, digni sunt, qui laboνum suoru rosius edant, is qui virrutem cstntempsierint, atque t myrobriatem , isa perspisua, elegerint, orc. Quo au tem huiusmudi exena; lis fecundiora sunt saecula , eo iniquiores in suam dignitatem fuere Electores , in quos inconsultae plebis vitium emannaui , Ut cothurnatu
Gaudet, eo em colit atque odit .
Plurima ad hanc rem roborandam praesto mihi essent exempla recentissima; sed illa conlulto praeteriens, id tantum indiealse sericiat, quod de Lodo uico Caesar huius nominis Vigesimo memoratur: obibletos & plebeios viros ad eantum hoc Sacerdotium frequenter hic Caelar euexit, habes haee ex Agobardo Lugdunensi Archiepiscopo J, sed permittente Deo, rebellanti filio hi omnes prae caeteris adhi-sere, Stalem potius nitentem quam oecidentem adoraturi, atque adeo instrumen ta ipsi tuere , quibus ille Princeps inter aerumnarum aculeos , oc calamitatum vor lices maxime ingςmere .
Haec tamen omnia, quae hec usque diximus, licet maximi si op punderis, grauisque Volnz e tum tavrami tum quietem sauci ciueos uni omnium, paenζ4 quna est ia cultas t
116쪽
x cultas ad aliquos viros sedibus Episcopalibus designandos, leuissima tamen sunt , si cum illis conserantur, quae ad Dei: in spectant, & ad aeterna supplicia, quibus miserrime deuouentur: diu hac in re inquirenda & dirimenda Sactae Theologiae Magissti de Canonum Praeceptores non letiner desudarunt, an scilicet teneatur eliis gens omnium optimum eligere, an vero ad salutis suae siccutitatem sustulat probum tantum eligere, non probati simum : secundae huic p/rti concordi sus stagio adhaesere Canonum Magistri, repugnantibus et heologis piaecipue Thomistici nominis, V Us a qui duce Diuo Thoma valide pro primi decertant, secundam oppugnantes; Con. lusi Se iure trouersiae huic finem fecit Tridentina Synodus, quae Principes eos alloquens , qui 'μ ε Sedis Apostolicae , vel beneficio, vel permissione ius aliquod Eprido pos eligendi, vel postulandi sibi esse, omni ardore contenderunt, docet teneri eos sub mortali culpa, eligere omnium optimos, & in se cuncta illa peccata transferre, quae postea electi viri, ex debitae habitudinis defectu perpetrabunt. Audiantur iam Synodi iplius verba . Omnes vero , o singulos, qui ad promotionem ρνafιendo um Sess. 24e i. in B quodcunqae ias quaque ratione β Sede Apogolica babeant, aut alιοροιο vexam fisam dς ναο a prastant, nihil in dis pro praesenti te arum r. tiose in Nona- hortatur o moueι Sancta Bno us , υι iη primis memi erint, nihil se a I Dei gloriam ese populorum δε- tuum vittius ρ efaceret quam si bonos Pastores, o dcclesia ζψbernauda idoneas promoueri pruseant, e sue alieois peccatis commonicautes mortaliter peccare , msi quosditniores cst Ecclesiae magis viiles i iudicauerior, non quidem precibus cst humano asectu, aut ambientium sisgressionibus, nae eorum exigentibus meritis praesici diligeο- ter curauerint. Non haec ego verba dixerim, sed tonitrua, quorum fragore, qui in re tanti momenti alth soporati obdormiscunt, ad meliores tensus sint excitan di : validissimo autem argumento mentem suam Sancta Synodus in capitis exordio confirmat his verbis, Nam totius familia Domiui status cst ordo nutabit, si q. ad re
quiritur tu corpore, non inueniatur in capite.
C Quin immo Cardinali, Palaeotius ei dubi titione dili laborauit, an scilicet Pur- c..esu.
purati Patres, qui Consistorio adsunt, elim recens aliquis Episcopus creandus e suli prproponitur, pollulatum reprobare sub mortali teneantur, & detrimenti in .s sub. secuta compensare, si fuerit allux qui aptior ad hoc munus aestimetur: tum ad hoc ' non obstringi eos asserit, cum lotum ei,de quo a Pontifice flagitantur, respondere teneantur, scilicet, an idoneum arbitrentur electum Episcopum : imo hic ipsa in re fidem suam committere tuto poisint examini, quo quatuor Cardinales Electi habitudinem trutinarum: hi autem fere sunt illi, qui dicitur ita eos de trium O di num Primores: itaque totum ius Electoribus ipsis incumbit, qui ut dictum est,nisi fidem Ecclesiae operam praestiterint, alienorum errorum consortes evadunt. Quod si autem sciendi aliquis desiderio teneatur, quid maxime sit, cuin alienis criminibus communicare, Diuum Leonem Supremum Pontificem audiant, qui ut Electores ad optimas habend/s virorum probatissimorum electionzS harzare Pur,ad e. mi estiue Africanos Antistites scribens, haec ait, Et qubfl est communicare peccaris abeat inui oi .dixi. talem esticι ordinanten, quatis ille est, qui non meruit ordinarii sicut eo im boni operis i comparat fructam, qui rectum tenet in elieenis Saceriste radicium , itu graui D seipsum af ιii damno, qui ad sua dignitatis colleetum 6btimat iudi gauis. lu'cauis Cardin. de tem iuxta Theolcgorum mentem , non dignus eligitur, citin aptioribus omit5s, Og detiuit. illis ineptior ad sacrum munus adlegitur ἱ ingens adeo crimen noeeit, ut prae illo quodctimque aliud minori supplicio Deus etficiat: Qia propter, ut Diuiis Amo. m. is. ninus, aliique reserunt, cum Amos Hierosolymitanae dignitatis Saeerdotio drcoraretur, ingenti lacrymarum vi, Monachorum auxiliares ubi preces eid igitauit, il- p s. ea. i. Iud asserens, sibi maxime terrori e sse eam sacri Minitio ii partem , qua alios erat a inauguraturus Episcopo . quod pariter ex illa confirmatur historia, quam inspirituali Prato Sophronius recitat: Cum sanctus Leo Pontifex Maximur, iii motum Pini uit. candore caelestes Spiritus ex ptimebat, quadraginta dies, noctesque ad Sancti Petri Scineres, preces inter de lacrymas traduxisset, ut suis praeteritis erroribus condona a dis deprecatoris partes & munus apud Deum suseiperet, videndum ei te dem a praebuit Apostolorum Princeps, & hoc cum dignatus alloquio est, Ora M pro te ct dimissa μοι tibi peccata, praeterquam impositionis manuum , hoc enim solὐm a tere
117쪽
qui diar, o Daλ, μι fortas alite egeris. Quis ad hare non ingenti terrore sue - .cutiatur, cum aeternam vitam mente petiioluens, tam longe a Samstissimi Pontificis pietate discordet quis hie non agnoscat, quo praeceps exitio inter Erebi flammas corruat , qui vel sortuito, vel humanis rationibus ductus ad huiuimodi electiones faciendas adduceretur θCaelesti licet lumine praestantissime irradiatus Diuus Gregorius, adeo de Epi Leoporum electionibus seuerum examen a Deo inter mortis extrema faciendum, formidabat , ut in illis praestandis, nusquam mam ipse operam miscere voluerit et quam ad rem , cum ad Mediolanensis Ecclesiae Regimen Constantinus Diaconus euocatus esset, licet Pontifici Maximo eius virtus optime innotesceret E consortio secum habito , cum Constantinopolim Legatus adluit, ad Mediolanensem taxi. εν,. men Ecclesiam scribens ait, cam in Urbe Regia res ansa Sedιs Apostolica facerem , .m. 3 longo mibi tempore adhaesit , sed nibit unquam in illo , a d reprehendi parum potuisset, inueni: commendare Iamen ipsum nolens, Cleto libere eligendum
permisit. RSed, ut ad Prineipes iaculares Germaniaeque Collegia reuertar, quibus praesentem sermonem obsequentissimus exhibeo, quam bene huius operis momentum repondus Samaus Galliarum Rex Ludovicus intellex:t, eui eum Ponti sex viros eligendi in sui Regni Episcopos, quoscumque voluisset facultatem daret, qui enim Ξ lanctissimo Rege postulandi erant quam anaismni tilem ipse facultatem reti ciens tespondit, satis se quidem temporalis regiminis onere fatigatum trepidaredi pallescere, cum ad iudicantis Dei tribunal accersitus rationem de eo esset redditurus 1 non igitur maius aliud sibi superaddendum, quod supremo tantum Pon tifici erat adscribendum: Eligeret quidem ipse Ponti sex sibi enim obedientiae tam tiιm gloria seruabatur , eosque omnes quos Pontificis manus consecrasset, in suos Moderatores & Parentes ultro suscepisset: o Regium vere sermonem, o salutariaci validissima documenta, quibus aliqui eius aetatis Principes erant instituendi,qui limitis reluctantibusque Pontificibus te sacris Electionibus ingerere assectabant. Culpae huius graustas ex hoc etiam magis elucet, quod Idololatriae species qui risui ii dam Videatur , dum probi, probatique Pastoris loco idolum collocatur; haec modicentem praeit Zacharias vates asserens O Pagor ct Idolum. Idolum sane, quod
oculatum quidem est, sed ad ea , quae muneri suo consentanea sunt, coecutiet Os habet, sed ad diuina colloquia gentibus impertienda obmutescet: manus habet, sed ad indigentium opes , inopumqne si blidium , non se porriget: pedes habet, sed ad opem miseris praestandam non accurret, demum eaput habet, sed virtutibus ,
sed pietate , sed Deo penitus destitutum . Quid igitur aliud est , huiusmodi Idolum honoribus decorare, quam commentitios & sutiles Deos venerari Qua propter et lain fit, ut tum idolum , tum ille, qui honorandum illud in throno dignita- eis obiecit , calamitatibus obuoluatur, Dei que diras horrendas attrahant in se, quas Sap. sapientis Oraculum pronunciauit, per manas autem quod fit Idolum maledicium est,
est ipsam ct qui fecit ιιιud: utrique autem iure merito pina vindex inuritur, illi,quia indebitum honorem dederit,huic quia eundem exceperit, νηιβ ιιιe quidem opera- Deus est, illad aatem cum essetfragile, mist cognominatas est.
Sed aliud in promptu oraculum est, quo Regum Capientissimus iuxta Septuagin--.., a. ta Interpretum lectionem , idem e premi, φοι ligar layidem is funda si, ilis es et ,
qui daι insistienti bonarem , videlicet, ut qui E funda saxum vibrat, ma Iori cum impetu illud in terram deuoluit, te non rarenter fit, ut in evibrantis caput relabens,pinas ab eo exigat audaciae suae r sie profecto, qui ad dignitatum apicem debitis virtutibus destitutos viros adducit, praeeipites illos agit, & in paenarum partem pariter ipse vocabiture hoc Salomonis aenigma sic eleganter a Diuo Ambrosio explicatur. Sui deligat lapidem inseaributi, similis ea est, qua ιι ιnsipienιi
118쪽
IJ INC autem quama Diuinae indignationis argumenta suerint, satis Piincipes aliqui testantur: ex his nulli calamitate secundus fuit Caesar Iustinianus, κ, .. tanto hie excellebat ardore pietatis, ut alurum Constantinum Magnum,ac Theo- 333. dosium referretiadeo in bellis gerendis felix , ut Augusto par esset ; sed lenocinantis Theodorae Coniugis astu deceptus alteram hanc Euam, vel Dalilam , vel Iezabellam & Eudoxiam merito dixeris I ad Constantinopolitanam sedam Amthimum Alexandrinam Theodosium, perditos viros & Arrianae haereseos ieetaistores, lubmouens, omnia sibi infortunia comparauit: imperium qua occidentem
spectat amisit, qua Orientem, fgdissime vastauit: Principes ipsos, quos subegerat, tributis obsequiosis excoIuit, tandemque Theodori Cappadociae Antistitis sibi familiaritate coniunctissimi perfidia di fraude miserrime deuolutus fuit in Haere-B sim , qua impuratus, inopina morte correptus diem extremum obiens, e Caesarei solij iubare ad aeternae captiuitatis noctem abscessiti vides iam,vi IdolaCae saris manu eonstructa, & sacra dignitate in ipsum collabentia, aeternum illi pepererunt ex-eidium , Sed quae in Henrieum Secundam Caesarem ultore Deo deuoluta pgna est, longε mitior ruit & Diuinae plena beneuolentiae: hic enim, cum priuatam vitam degens, s . . 'adolestenti cuidam, a quo argenteam fistulam sibi dari flagitabat, promisisset, se illum Epistopali sede donaturam, si Caesareum unquam solium attigisset, cumque
iam Imperium adeptus, fidem datam impudentior exoluisset, lethali morbo correptus, & sere eorruptus, triduo verbis Se ei bis abstinuit ι sed Deo annuente, sui iterum compos factus, retulit illius interuallo diei, ex ea argentea fistula saeuiis. mas in se fiammas a stygiis geniis evibratas, donec adolescentis manu , e calice aurato aquas in flammas illas immittentis, nis euanuit:hunc autem sanetum La rentium esse comprehendit, euius templo calicem auratum ex animi religione donauerae r qua propter valetudini restitutus, Episcoporum Synodo eoacta Praesulem illum tam iniqui ratione sacris Insulis coronatum, corona exule, & Episcopali Esolio deturbauit. An vero nisi optimus eligatur, naturalis ratio vioIetur, & in iustitiam, quae Distributiva dieitur, an vero in eam quae Commutativa, delinquatur, Theologi Morales, ad quos haec spectine, longa disputatione dilucidant ; videndus potissi-mlim hae de re est tum Sotus, eum Eminentissimus Lugo; nec enim mihi tractanda hoe loco ista videntur: illud tamen quod alibi indieaui,praeterire sit nefas,quod
dum dieitur, eligendum esse optimum omnium , non hocsimpliciter o absolaia in- H. Me 3 telligendum, at respem uὸ, hoc est, non eum eligendum, qui maiori charitati perfieitur, adeoque optimus est, sed qui licet minori charitate polleat, adhuc ta- ω. x. disi men ad Ecclesiae regimen & populorum gubernationem, prudentior de aptior aesti--iςo . matur; beet enim Charitas ut omnium virtutum Princeps, aliarumque Magistra in 3. requiratur in Antistite, adhuc tamea nisi eam reliquae virtutes tum naturales, turiri morales, uti scientia, prudentia, eloquentia, grauitas, subsequantur , fiet qui .
dem, ut Antistes optimus dicatur fidei Christianae sectator, non vero optimus gestium Moderator: quamobrem ApostoIus non ait, qui Mui μοι Presfieri, sed qui x.Tim. s. bene prasint, da tici bonore digni βαιι quod etiam validius roboratur e fine, quo δ' in eligendis Episcopis Eeclesia dirigitur, qui scilicet est, ut piE, tranquillE, pr denterque populi gubernentur . cum autem medij probitas e fine dependeat, optimus4lle omnium iit, necesse est, qui ad Ecclesiam regendam aptior, utiliorque videtur, dummod6 tamen integer morum di ab omni vitiorum macula sit alienus: optime igitur Diuus Hieronymus ait, stridam soa sarant in Ecclesia C tam vas eligere, quas plas setfossasι Ecclesys m gu pro esse , seae quos μοι ipsi
Demum nee illud silentio praeteream, quod Cardinalis Bellarminus per Episto- p. te in lam Clementi octauo significauit, nullo scilicet alio onere grauiori & periculo- ἴ siori Pontificem supremum premi , quam eo, quo Praesules Optimos Mesesiis te- φ Seadis
119쪽
gendis praeficere tenetur: si namque optimi fuerint, optimi pariter erunt,quos ipsi postea eligent, Parochi, Concio natores, Confessaris, adeoque communi utilita- Αti tota diligentia seruietur et aliqua inde documenta hac de re praestans, ad id progreditur ostendendum, quod id praesenti agimus, nempe quam arcte iuxta Syno- . di Tridentinae leges, & eommune Doctorum suffragium ad optimos eligendos o ligemur: ad illius epistolae marginem fassus candide est Pontifex Clemens magnum fibi terrorem ineuti ex eo, quo urgebatur onere ad optimos Ecclesiae Antistites donandos,ardentissimEque se exoptare aim extremum subire, ut tam ingentibus peticulis eruatur: sed cum solius Diuinae perspicaciae sit humanas mentes peniti Llime inuadere, & eum adhaec homines tantuni eligi possint, aestimabat, quod Iudet inter Apostolos electio & Nicolai inter septem Diaconos , ad exemplum data fuerit a Dei miserantis pietate, quo solamen aliquod haurirent ij, ad quos spectat, Eeclesiis gubernandis Moderatores eligere ι Iudas enim, post ingentes Christi Praeceptoris preces Apostolarum numero eooptatus fuit, Nicolaus vero, Apostolis Spiti tu Sancto afflatis prolixe enixeque orantibus, fuit ijsdem Apostolis adnume- ratis, eum tamen ille nefarius fuerit proditor, &desperatione lalutis obduratus Voceubuerit, hic autem dogmata ab Orthodoxa Religione discrepantia per summam insipientiam primus disseminauerit. Qua in re prudentissime Clemens Pontifex respondit: tota enim ea dilisentia, quae adhiberi possit adhibita, ne aberremus, non tribuendum nobis postea erit, sique postea contingunt, contrarium nostrae voluntati exitum sortiantur. Ad id vero, quod de optimorum electione scriptum a Bellat mino fuerat, Ponisti sex idem respondit, quod licet proposite opinionis veritatem ultro ipse fateretur, adhue tamen dissicillimam eandem esse, quae usu compleatur: eum enim optimum eligendi modus adhuc lateat, dum in eligendorum consideratione diu versamur, orbatis diu Episcopis essent Ecclesie: si tamen mihi daretur locus, ex ijs, quae sequentibus capitibus proponam, dissicultatem hane aliqua saltem ex parte arbitror
Quamuis autem ratio haec frequentissime in eo robur suum obtineat, qui, eum Crag. inen totius Ecclesiae moderetur, non assequi facile cogitatione omnes potest; qui toto orbe sparguntur, non tamen Principes alios excusat, qui cum angi istis
suarum ditionum finibus claudantui, Mystas omnes sibi subiectos facile possunt agnoscere ; quod etiam multo validius dicendum de Collegijs, in quibus assiduo Canonici spectandas se praebent.
De fine . quem in Eligendis Episcopis statuere
sibi debent Electores. Cap, XX.
EPiscoporum electionem maximum & dissicillimum omnium esse negotiumri quod in Christiana Religione versetur, superius quidem ostendimus, adeo I
ut quaecumque maior ad kl diligentia adhibeatur, tantae rei impar sit aestimandata, Q
φ olim Tridentina Synodus docuit: Adde,quod arduum nimis est humanum animum tam persevi librare, ut penitissime ipsum agnoseas et frequentissime enim sub ovina pelle Leoninus infidet furor, quique per Maeandrieos pectoris anfra. ctus virus lavent, mel aspectu praeferunti an non solertissima & lyncea eligentium
Iamina non raro in eligendo caeculiuere, ut e saetis litterarum monumentis habetur admirandum vero est, ipsum mei Augustinum, virum tum sapientiae te sanctitatis iubare , tum ipsa experientia usuque oeulatistimum , Episcopum Fussaleamsbus dedae, quem cum probatissimum aestimaret, improbissimum repererunt sadeo ut, ipso Sancto Augustino reprobante,totius Syaodi suffragio fuerit impertito
Sacerdotio spoliatus Innumera,quae ad hanc rem congerere possem exempla,consulto praetermitten
maxime eoasiderandum illud occurrit, quod de Paulo Antiocheno Archiepis cor
120쪽
eopo Cardinalis Baronius inferri accuratissimo prilis examine habito, diligenti Dotimeque moribus eius diuturna lance trutinatis ab Hormisdae tunc temporis Pon - , abloratoribus Iustini Car I ris,ab Epiphania BiZantii Patriarcii , aliisque pluribuς Praesulibus, omniumque consensu populorum, illius Ecclesiae Sacerdotio , Paulus Antiochenus Episcopus, totius Vrbis appar u fuerat decoratu I: quid tum tot inde flagit ijs & scelestissimis criminibus te implicauit, ut plures adessent, qui tam facinorosi Antistitis mores animo reuoluentes, mentis quadam leuitate ducti ab orthodoxa fide deficerent, sibi illud suadentes, sanctam illi , tamque fidem ibi non esse, ubi turpissima legum omnium dissolutio in suis Praesu-.'s esset: quis hic non agnoscat, in quot errores & crimina facile ijdelabantur, qui nulla prius eligendorum Praesulum ratione habita . vel in eadem electione facienda, recto aequoque fine contempto, quosci inque ad talia sacri culmen honoris tuae solum uim agio potestatis adducant. Acturus autem hoc eapite de fine, quo sua Selectiones dirigere debeant eligentes,id imprimis statuo,ex istius bonitate vel pra-n uitate , adeo opera ipsa vel aequa vel iniqua videri, ut ipsam et opera ex eius prauitate obscurentur, eiusque bonitate deperdita prorsus deficiant, imo inficiantur turpis laudem egregiam maestat, ut Politicorum Magister asserit , cui T,es, rapostea pius aeque ac eruditus Boethius adhaesit his verbis i culos si ju malas est, ια. hist. sum queque malum G, cuius sinis bonus est. iusium quoque sonis , est. i'
Ne autem inutilibus diis putationibus di h evagemur, quibus se ultimo fine tum i. i.
Hristoteles, tum Cicero versatiae vexati fuere, Euangelica sapientia nobis in prom- w3 mptu est, quae breuissime ea omnia nobis luculenter aperit, quae superba quadam , iactantia humanum ingenium ostenta , multa falsa veris immistens, ct tenui qua- Arist. l. tricam luce, inter humanae imbecillitatis tenebras irradiatum; in praesentia statuen- φ ξ hῆς
dum nobis est, quod licet rei j ciendus ille finis nequaquam sit, qui fi ιι mediis, a 'heologis appellatur, pum, tum ratione sui ipsius, tum etiam aliorum amabidi lis su , ii Ie tamen qui perlaetissimul omnium est, semper nostrae mentis oeulis debet obuersari, qui ab eisdem vocatur sinis istimas, qui stropteν se rosum lautum ama far : hic autem omnium suffragio Deus est; Deus itaque, eiusque honor inconni-uenta semper Iumine speetandus nobis est, hoc enim lumine ab omni prorsus errore alient, ea cuncta praestabimus, quae nostam decent sanctitatem . Ad hunc Lydium lapidem opera nostra probanda nobis sunt, ut certiores red-camur, an vili scoria 'rctiosissimum aurum misceatur; hac lege res nostras dimetiri debemus, ut uide intelligamus , sint ne nobis illae reijciendae, an amplexandar hanc autem legem ipsa etiam suis e tenebris Ethnicorum acies inspexit: sic e Seneca habemus ; illum audi : Θοιies quid fugiendum sit aut quid petendum , volem scire
Quam ad rem inquirit Sanctus Ambrosius, cui Dcus, Θ nihilo Creatura, edu-
cens tum sensit carentes tum eo praestantes , illas probauerit, imo commendauerit dicens , vidit Deus quod esset bonum : hac autem ipsa commendatione Deus abstinueriticum hominem rerum omnium creatarum praestantis sinum, essinxit: homo unus omnibus quibuscumque nobilior, magisque commendandus, illaudatus eua- D siti propositam dissicultatem idem Magister eleganter enodat docens , rerum omnium creatarum praestantiam & pulchritudinem e solis ipsis haberi, laudemoueta, tuo solum ex aspectu mercarie praestantia autem hominis non ea est, quae socete tantum extima versetur, sed e voluntate quam induit, e fine quo dirigitur, eius hcnitas & magnitudo dependet, adeoque iuxta huius ves bonitatem' vel orauitatem, vel commendandus, vel damnandus homo est: insigne hoe effatum ex in sius Diumae Sapientiae ore colligit Sanctus Gregorius: habetur enim apud sanctum
Matthium 1 Λι oculus tuas fuerιι simplex , totum csi flos Laam lαc dum e II, si assem e-6 in is oculus tuus fuerat nequam, totum corροι tuam tenebrosum erit: quid enim aliud ocu
tus hie est, sis explicante Sancto Gregorio, quam voluntas, qua finem attino imus' quid aliud corporis nomine intelligitur, quam opus ipsum quod agimus Θ hoe ea im Ρ' ' eundem planE colorem induit , quo voluntas & finis induitur; radix ille est: hoe truncus, adeoque docente Apostolo, s νadix facta, ami. ' Ad Rom.r ΕΨ 16.