장음표시 사용
121쪽
Ex hoc uno sente , hoe est ε prauo fine, mala omnia, omniaque flagIlia,quibus homines implicantur, emanant: nam frequenti:sime nis operamur vel fortuito, Α vel ma tum boni specie aestimantes, errore decipimur έ sagittario , plerumque eominparari possumus, qui nullo sibi scopo proposito sigritas vibrant, vel nauarcho, qui nulla nauigandi scientia instructus, se pelago ci edit, & pixide acuque nautica destitutus,incerto motu pervagans nullum sibι de lignet portum, quem ieeurus appel- M γ lat . Eννant constitia nostra, quia aesta habem qu. ιι ssam. ν, 3gustranti quem ρονι. mpetat, Baltas si us υeatus est: lice stoa doctillimus Seneca: quid autem hoc est quam Arist. a. spontὸ praecipites in transuersum nos agere , nosque ipsos vitro damnare non sibi operanti finem adscribere , non hominis tantum est,sed cui ulcumqae naturalis rei, se . dixi. quae pro arbitrii libertate, qua homines tantum aguntur, innatam quandam vit- η. ει P. . tutem sequitur, ut opus assequatur.
Si ergo ad finem sua prudentia dignum sua debent opera dit gere Principes viri, quanto magis prastandum hoc illis est, dum omnium rerum disseillima & grauissima, eorum manu tractatur, idest Episeoporum electio. Deum igitur, Deique Bgloriam tantum in hae facienda perpendant, & publicum bonum qualibet alia
priuatae rationis faece expurgandum amplectantur: sic olim Electores instruebat I. ep. a 3. sapientissimus Ecclesiae Magister Gregorius, Vt in geueraιι Masa υιι ιιι ter proprias non atrallant. Nec Gregorius tantum, sed Augustus ipse hoe document, Senatum
inso imauit: cerubescant Christiani Principes ab Ethnico Principe erudiri ; eum enim se Principatu abdicare meditaretur, pristinamque Reipublicae Iibertatem restituere, nullum aliud utilius di salutarius Romani nominis dignitati, populorumque commodo futurum existimabat, quam si in publicis muneribus impertiendis, non priuata personarum ratio, sto Urbium, sed Prouinciarum, sed imperii uniuerit bonum & utilitas perpendatur: sacra dignitas non illius tantum personae bono , sed totius populi utilitate metienda est et non personς munus, sed muneri per sona aptanda est, demum non priuato, sed publieo commodo consulendum; quam egregie hee Augustus i quae si nostrates Principes exequerentur, haud quidem tot incommoda & vitia grassarentur, quibus frequentissi metum sacrum, tum politi
cum regimen ad extremam usque ruinam adducituri ea enim humanarum rationumcb curitas est, ut mentem obtenebrans probos eum improbis, cum ineptis aptos ἔnulla habita distinctione confundat .
AD huius finis integritatem seruandam, ea spectant, quibus sacra Tridentina Synodus electores his verbis instruit, nsa quιdem precibus υH hamaaoiazisim assectu , AEu t ambientiam suestsouibas . sed eorum exigentibus meritis. Tria electionum genera, tam breui verborum ambitu a Sacra Synodo reprobantur : illae primum, quae exterorum commendationibus & precibus, tum quae eligentium propensione & affectu, demum quae candidatorum ambitione obtinentur: Di. 3. de eonis Haec pertractans Diuus hernardus ad Eugenium Pontificem scribens, latio matus rEque eum admonuit, maximi hoc opus esse momenti, nec exterarum precum surustagio, sed aeeurato ex actoque eonsilio definiendum , Consilio non prece hie agen-δ. . Quod enim csie suam sententiam valide suffulsit sapientissimus Magister , nostium est, nostraeque tantum voluntati sebijcitur, amicorum vota patitur de preces exterorum ἔ sed hac in re,in qui ne nostrae quidem voluntati locus est, qms locos roganti t quin immo quae tam grandi numero coaceruantur commendationes de preces, suspicioni esse possunt, candidatum, qui illas tam affectati auiditato emendieauit, dotibus illis esse destitutum, qua illum emaciori lege commendent. Itaque, sic post multa statuit idem Magister, pro quo rogaras, sit tibi suspectus, quι υιν. pro se νσει iaiudicaιπι est, neque in ιeνs per θ, ac per aliam
Pet cochlearem scalam ad Salomonis Templi coenaeulum veteres ascendisse s 3 3 go i Ieblaeotum Lithi rgos,nullius admirationis esse potist, o peν cochleam ascen/ebant
122쪽
. in meriam canaculam, ilim quia ex illa non ad honores & munera , sed ad labores& sacrifieia peragenda ascendebat, tum etiam quia templi concinnitati di elegantiae hoc eontonabat ; sed quam iniquum , quam proph horrendum, ut quis per cochleam, hoe est explicante Lyrano, per 3ortuosum asensum, per emendicat IS nempe artes, per iniqua & sub dola media, per fraudolentas ambages, per preces de vim ad Episcopalis Sacerdotis culmen appetat, & gressu sestinato conscendati an non hoe satis ostendit, huiusmodi viris vires non esse, quibus illius apicem dignitatis attingere merito valeant f eruditi scriptoris acumen hie nota, sic verba illa explicantis. Coclea sau s non recta: per cochleam ergo illi Vendunt in Eccie sa
Vneus ille, qui ad poma colligenda videndum se dedit Amos Uati, ominosus Hebraeis fuit: quid enim aliud ille portendebat, quam Deum ullo sine disic timi-B ne tot, tantisque populorum criminibus irritatum,probos simul & improbos,abie- s simul & illustres viros , decerpturum , mortique omnes promiscue daturum illud tamen etiam ipso significabatur, non defuturos eos, qui aduncis & obliquis
artibus ad se sacrarum dignitatum ramos trahere, cogere, & torquere contendent, ut inde vel opum , vel aurea honoris poma decerpant; commendatitiis hi litteris pro litteris scientiarum utentur, & Principum, quos meritorum manu sibi conciliare non valent, tanquam uncos adhibebunt, quibus propriae virtutis detectum compensent: qua propter ea Principum in re tam graui, ut fraudes ambitionis eludant, solertia debet esse, ut scilicet eos omnes a se reijciant, quos hisce preeum & commendationum ossiciis ad se vident accedere, ne aliorum criminum con sortes eua
dant, illamque in saeta Republica & cςIesti disciplina caIamitatem inferant, qua
suam aetatem tam deformi macula denigrari ingemiscebat Isocrates: eo usque ma C lorum & ambitionis nostra vitia porreximus, csic ille λ ut ornentur nou damnentur ambitiosi,de Ioeo supplicii quo suffocentur,munera quibus coronentur, omnium lintrii dentissimis de ineptissimis exhibeantur. Praeclarum hac de re exemplum, quod posteritas admiretur, & imitetur,abun-dε nobis praestitit Augustus Caesari permolesti namque exterorum vi, Magistratu quodam quendam decorare coactus, eum Postea reiecit, aliumque eo donauit, qui nullo eius desiderio tenebatur: qui de re acerbe conquestus, qui tam longkpreeum obsidione perseverans iniuste sibi videbatur ab eius adeptione deturbatus, responsum illud vere Augustum & Augusto dignum accepit, Tu eras di nos, aut ρει res, ille qui acciperet: nec absimile illud, quod aeterna me molia habendum Caesar Hadrianus reliquit, Pomponio IurisconsuIto reserente ; quibusdam enim ex ordine Plaetorio facultatem ab ipso poscentibus, qua dubios aliquos euentus definire, ut dicunt, in iure liceret, hac habita responsione, eorum petitioni subseripsit, Hoc non peri, βι ρrastari solere: o ideo delectaris , si συι si clam sui haberer, populo se ad res ou endum 8 vararet, Quam profecto laudabilius , hoc essent modo illi reiiciendi, qui vel suarum, vel eXterarum precum patrocinio iactos Ma-13gistratus assequi student PQuam selix, faustumque Christianae Reipublicae, si mox
hie inualesceret, ut ad th Rras de Insulas, non precum & eommendationum, sed meritorum via optimi graderentur, dc artibus uncisque reiectis, virtuti tantum &- habitudini quilibet desudaret Nee leuius detrimentum id est,in cuius consideratione Diuus Greetorius versaturi ex hoc enim quod exterarum precum beneficio, sacro quis Saeerdotio fuerit
exornatus, illud fit, ut benefactori suo adeo sit ille acquisitae dignitatis gratia obstrictus, ut sere non sit illi libera in ijs deliberandis facultas, auae suam eonscientiam spectant: sed eius voluntanti nimis indulgens, non raro quibusdam etiam faetendis adhaerere eogatur, quae sibi, Ecclesiae, populis ineommoda & in deeor sunt .'Eius beneficium Tyrannis quaedam est, qua se postea quaeritur miserrimae
captiuitati datum . Nam si quorundam ρεινecinio fuerit qui iam electus , uoluuis ratibus eoνum cum fae ιι erdinatus, oberire reuerentia exigente compelli/ur ,scsae
123쪽
hes e Magno Pontifice & Magistro. Α
AD eiusdem integritatem finis etiam refertur, quod non sit virtutis fulgori,
sanguinis claritas praehabenda: quem enim ordinem antiquorum steminata cum Religionis commodis sortiunturi an extinctorum robur,viventium vires ualet augere, paternique oculi caecum filium adiuuare profecto auorum eloquentia inutilis omnino est, ad loquelam muto filio impertiendam pius quidem fuerit David. eius tamen pietas Salomonis impietatem non eompensabit; sapientis. simus Salomon, eius tamen sapientia Roboami desidiam praepedire non valuit, quin decem Prouincias rebellantes deperderet ι sanctissimus quidem Samuel, eius tamen sanctitas, nequaquam filijs proficere adeo potuit, ne de populi regimineo Bitim primo suis operibus, tum inde populi suffragijs deturbarentur. Haud tamen inficias tuerim , quod eum sanguinis iubar pietatis luee miscetur , virtute quadam potentus ma dignitates ad sui ornamentum trahie, ut simul elueeia eant, ct fulgore reciproco sibi respondeant, auctoritatem simul & famam sibi inui, cem comparantes: qui propter si simul ista conspirent, cateris paνιbas patritius cire, praee plebeio praeserendus videruri tum quia, ut Aristoteles docet, illustrium vitorum sobolem esse, probitatis imaginem quandam refert, adeoque populis & rationibus omnibus usitatum fuit, ut generis nobilitatem singulari quodam obsequio
prosequerentur: Nobilitas autem apud gatis sationes domi est bonarata , propterea qaod verosimile est eos , qui ex melioribus nati sunt, esse meliores I nobιlitas enim
generis virtus est I tum etiam quia maioris ornamenti dignitati est, si dignitas in nobili viro collocetur, maioriq; authoritate ille praestat, ut eam tueatur, & promptiores sibi conciliet ad sui obedientiam populos, ad sui imitationem spectriores. Consesson. Nobiles, sic docet Augustinus, cὼm multis sint noti, mullis fani auctoritari ad salu- δ'' iem , adeoque commendandi eximiE erunt, qui huiusmodi viros probitate & sanguine illustres Elegerint. His praetuit, quem tanta Deus beneuolentia dilexit, Deuteren. Moyses,cum diceret populo Tuli de tribubus Osris sapientes er nobiles, coasiit.isti ita ἡ eos Priucipes, erc. Sic e septem Graeciae Sapientibus Solon, Isocrate referente , optet' celebrem Areopagi aulam illustrauit, eos tantiun ad eius regimen aduocans, quos simul & virtus & nobilitas decoraret; qui honeste loco nati essent, ct egregium υ ν
tuus er temperantia sua specimen praebuissent. Ab his Carolus Burgundionum Dux Siluest A. Audax vocatus, Principum aiebat derivari fortunas: Quin im o cum hi probitate lex.Gabr. & eruditione medioeri polleant, probioribus & doctioribus plebei js sunt praese- - Ilis rendi, clim illis Ecclesia indigeat, qui vim repellere vi possunt, & nobilitatis ehis lib. i. praesidio lupos gregi inhiantes abigere ; sic pluribus Theologorum statuitur. .., , , ' Si vero sanguinis splendor, vel vitiorum sordibus vel ignorantiae tenebris obis ' ''Τ seuretur , vel saltem nisi virtutis radiis praecingatur, si auorum gloriam posteri o- Iahliti, foedis eam maculis aspergant. tunc generis claritas, non ad sacras sedes illos admouet, sed ab illis potius remouet, eum nobilitas, quam iure haereditario a maioribus trahunt, hae tantum de causa iactari a nepotibus debeat, ut scilieet maiori studio virtuti adh treant, & caeteris non sanguine tantum, sed moribus eo uintendant aspici clariores ἱ sint quidem aetate, sed non pietate minores, recentique iolgore vetustum lumen amplificent; sic profecto illud Sancti Hieronymi exple. e.. D, bunt, quo Romanam illii strem foeminam admoneba his verbis, Nobiliralem ad
metriad. hoc tantum memineris, qu cum claritate generis moram sanctitate contendas .
Si ergo aliquis ab Auorum gloria desciverit. quo: Sum eorum merita iam que sua st ditate deturpat P paternae nobilitatis praesidio praeferendus non alijs est, dum eam sua ignobilitate de honorat. Cave igitur, quam eleganter Diuus Ambro-
Iib de Pa- lius, μοι, ne ιa te erubes aut tuo uis merata maiorum : an ergo ea dignitatum cul-
2. i. ' milaa affectet, quae illis donanda duntaxat sunt, qui vere uo iles sunt: vere autem nobiles
124쪽
nobiles illi tantum si int, qui sua virtute clarescunt , ut in quodam e meis parado- Auiti xis aetate floridiori conscriptis Iuculenter, ni fallor, ostendi. Satis apposite ad hanc rad 2 p. rem Urbauus Quartus Summus Pontifex gente Gallus, Hispano Rcgi languinis ei obscuritatem obieet.inti respondisse sertur , Virtutis est , non ab Ortu , sed a la-hore nobilitatem haurire e Te ataui, me propria merita nobilitarunt ; sic Regi Pontifex ver8 quidam, sed modestitis, quam ille olim , ut habet ut e Sancto Gregorio Nazian Zeno , responderit, mihi probrogenus meum , Tu axiem generi rust iquae responsio non parum illi concordat, qua Salustium celebris Arpinas interpel- malὰ motii. Iauit, mea nobilitas ae me incust,tua autem in te desiniit nec dissimile illud est, quo xv pudnepotem suum Sanctus Alexandrinus Antistes Ioannes admonuit, hoe est nobilita-tis verae candorem , non e sanguinis flore , sed e virtutis succo delum it proprio labore ad alta conscendere , di natalium demissionem meritorum fastigio superare, generosi animi vim ostendit, quae innatae nobilitatis est validum argumentum:obseura quidem concha est, sed qui eius in sinu paritur unio, magis ex eius obscuri Brate fulgescit; squali et inutile omnibus solum, sed quod inde nascitur aurum, nihil ex eius squallore deperdit. Frustra autem aliena merita venditat, qui caret suis i ille tantum , Philosophorum Principe doc eo te, dicendus nobilis est, quem , 3. Ita.i. non auorum tantum sanguis, at sua virtus illustrat. Nobiles ν demum Odentur esse ,
in quibus malorum virtus inest.
Prae habitus in Consulari Magistratu fuit Clodio Tullius: quanto magis hoc in sacris dignitatibus praestandου ni, quibus plerumque aptiores illi sunt, qui generis
obscuritatem labore, sapientia, constantia ornant & illustiant in Dei Aula. hoc est inChristiana Religione illi nobiles adiudicantur,& tanquam Principes habentur, qui Dei sanctitatem propitis imitantur : ct honorabile nomen eorum coram illo, ut Vates ait Purpuratus : ex Hebraeo codice Hyeronimus legit pretiosus erit sanguis eorum coram oculis eius : qua propter ad Africae Exarchum Sanctus Gregorius Pon-m ti sex scribens ostendit, φ..i v.ή Deum non gradus elegantior, sed vitae molio νιι ς ama comprobaturr accommodate etiam perpendit Diuus Ambrosius, extra Para- De pacidi si aulam sormatum Protoparentem Adam , in Paradiso Euam, ideoque hanc pre disς. Filio esse nobiliorem , elim tamen Adam Euae tum authoritate tum dignitate praestiteri r Discendum hine est , nullius Deo momenti esse natalium iubar, sed in maximo pretio fuIgorem virtutis haberi, nec Episcopos Augustis, at Apostolis esse subrogatos: hi autem omnes, si Paulum & Bartholomaeum exceperis abiectae hominis conditionis fuere ; qua quidam dicendi forma Purpuratus Vaticani Senator, suam in Romanis Comitiis mentem aperuit; cum enim sapientia, virtuteque spectatissimum virum in Pontificem eligendum conuenirent,quibusdam,quid e vili obscuraque familia ortus esset, eum reis cerent, dixisse vivide sertur, Pigeato-νi Petra, fabri filio successorem quarιmus, non Augusto Ad Salomonis templum vel Ephelinum adstrin radum pretiosissima quidem perquirantur metalla, Paria marmora , aliaque humi modi magnificum apparatum redolentia, haec enim utpote humana opera his tantum corporeis elegantiis maiestatem sibi decusque possunt comparare; sed quae Diuinis oeulis praetiosissim itar. Religio Orthodoxa est, vilia abiectaque non respuit, ut ex ιllis magis Diuini Po.
M tentiae splendor eluceat: Non multi potentes , non muse, nobiles, sed er ιnfirma munis di elegit Deus , ut eonfundat fortia, ct ignobilia mundr er conre ιιιitia, oe ea qua & 7 non sest, hoc est, iuxta Diui Hyeronimi explicationem, qὐὰ ιa viai. . bominois h His nihil esse videntur . ron.
Christi Domini Saeerdotium non secundum Aaron, sed Melchisedech suisse
venuste perpendit Diuus Anselmus : de hoc autem natalium origo ob cura adeosuit, ut nesciatur, fidem faciente Apostolo, paterna genitura ; ex quo Antistites
alloquens sic arguit Anselmusr axe Sacer ses ησαι Testamentι non pro parentamnabilitate , sed pro vita sua merito sunt eligendi, ncc attendendum,quos parrates ha .
b. νint, sed caius meriti sint: quod ipsistinum idem est , quod sanctus Leo vere
eleganterque protulerat. Commendati ssimus hae in re Robertus Rex Galliarum excelluit, ut litterarum in bro I. I reserunt monumenta:hic enim nobilibus illis viris reiectis, in quibus virtutis fama '
125쪽
sanguinis splendori non consonabat , abiectae conditionis viros ad excelsiora Sacerdotia submouebat, nee ab hoc retrahere unquam eum potuere Procerum lc ε
Dynastarum conamenta, qui contempta ignobilitate, praenobiles tantum viros sa eris coronari insulis postulabant: Huius pietati se conformauit Henricus, qui e Normanniae Ducibus Rex Angliae renunciatus, per Epistolam quam Petrus Bleiensis affert, Hadrianum Quartum Supremum Christianae Religionis Praesectum exorauit, ut nulla ratione habita vel patriae vel agnationis, vel beneuolentiae aut potentiae, eos tantum populis regendis praeficeret, qui ad caelestem disciplinam eruditi, in regni onere fulciendo leuamentum aliquod afferrent. Hi ne ad Ariminensem Hyerarcham Gregorius Magnus, de euiusdam electione Praepositi Ieribens ait,quod si ex antiquioribus vitae religiosae sectatoribus aliquem nancisceretur, tum pietate, tum exemplo tanto regimini parem, Praepositu eum renunciaret: aliter ex ordine infimo susciperet .aliquem , eoque Sacerdotio donaret , dummodo idoneus ad tantam perserendam molem videretur, nullamque
aliam aestimaret in homine pretiosam Deo esse praerogatiuam, quam illam vir- Bluti debitam, licet alioquin ex populi laece emergeret; speetali hoc Canone statuentem Gregorium Nonum si placet audire, dabo. Nos igitur attendentes, quo non generis , sed Uirtutum nobilitas, υitaque hone a gratum Deo faciunι, ct iis
neum seratiorem, ad cuius regimen nou mul os secundum carnem nobιles or pst
Sanctus verb GregoriusSeptimus ad Toletanam primariam sedem efferre que dam ab Alphon Hispaniarum Rege postulatum recusauit, eo quod, ut ipse ait saptior alter posset reperiri, pIebeio licet sanguine satus, & extera gente progenitus: adeo enim Romanae Reipublicae nomen, tanta amplificatione se apud Ethnteos Christianoique porrexit, quia in Prouinetis & Magistratibus impertiendis, non patriae consuluit, aut sanguinis nobilitati prospexit, sed virtutis & integritatis merita coronauit. Haec signifieanti Pontifici paruit alacriter
Principis igitur, qui in eligendis Praesulibus sanguinis tantum iubar, atriaque
obscuris auorum imaginibus illustria contemplaretur, a finis sanctitate discederet, quem sibi proponendum diximus, seque ipsum etiam inquinaret, cum renuncia ius Antistes non eιus arbitrio, sed suae nobilitati dignitatis aequisitae decus tribue re , nec paucis ab hinc annis accidit, ut de quodam Antistite meo familiari acerbe de ingrati animi vitio conquestus Princeps aliquis, cuius auctoritate fuerat Sacerdotii sede exornatus, responsum ab eo accepit, non eius patrocinio, sed pater notum meritorum suffragio se illa dignitate donatu mi dignissimum quod hic re- fetam est, quod de Macedonum Duce Quintus Curtius posteritati reliquit: cum enim Sydonii domesticis seditionibus, ad studia te cruentas factiones abirent, supplices ab eo expetiuere Procerum plerique, ut Principem, qui publicam quietem reuocaret, sydon ijs regendis imponeret: quid hie Alexanderi reluctantibus fer Eomnibus, Abdolominum quendam in Regem elegit probatissimum quidem virum, Dsed tenui adeo victu & cultu paupere laborantem , ut ad suam mendicitatem subleuandam , olera herbasque in horto colere eo geretur; ex horto igitur in regia eductus optimi & sapientissimi Principis partes expleuit: interrogantibus inde Purpuratis , cur tot alijs clarissi ino sanguine viris repudiatis, egenum illum in tantum munus assumeret, magnifice respondit hoc stylo, ne quis forte existimet, me non triuii sed generi ρει entiaque r gnum tribaisse, atque υι is, qui regnum accepit, in ieitigat , se id is me, non e βιs maioribus accep se, o hoc bene cium grata memoria
Aptillima est, quae hie a me usurpetur historiola, quam de quodam Philolopno fetibunt: aulam hic ingressus lacera squallidus veste , ut Principem de re quadam a renda colloqueretur, nunquam famulantum repulsa adire Principem valuit: eausam ipse lubodoratus in aulam rediit splendida diues veste, quam mutuam ab alijs cxceperat, & illico promptas Principis aures impetrauit: vix Prineipi adstitit, ut illustrem auro vestem millies osculari, sua uiati , totamque veluti delibare
126쪽
, nunquam desineret , haec insuper addens honoro honoνantem me, quia quod visiss aon potait, υesis obtinuit. Praeterquam quod, qui nobilitatis tantum via dignitatum eulmen attingeret, furti quodammodo expostulari posse videretur, cum quae virtuti tantum debentur praemia, sanguinis ipse polentia aliis rapuisset: Elector autem quam merito tum ignorantiae tum erroris argueretur,quo crimine Pisonem Romanus Orator notabat, cum eloquentiae percitus aestro diceret Obre δι ad ho- Inpis M.
mores er ore hominum s cstmmendationefamosarum imagia am, quarum Isimile habes .ihil praeter colorem a
Quam selieiaet nostrae bule aetati accidit, quod electionum vitia, quibus Dini Erist. r. is
Bernardi aetas tam Dedaeolluuione statuit, dum ipsimet adolesccntuli in populo- Comit. rum Antistites assumerentur, nostris ab oculis arceantur: Quid enim tum temporis lacrymabilius contingere poterat, non tantum populis sed ipsis met electis, quam nulla virtute conspicuos viros veluti victimas , non Dei Magisterio, sed paterno arbitrio sacris aris immolari, atque ut genitorum auaritiae inseruirent, ram
B immane pondus subire, se suaque cuncta litantes.
SED illud omnium maxime tum ad finis integritatem, tum ad Principis famam, salutemque seruandam spectae, quod dignitates omnes, quaecum qui sint ab omni mercimonia excludantur, adeo ut vel Principis , vel Aulicorum, manu 1, eorumque omnium, quos aliqua ratione Candidati electio attingit, ne leui quidem auri macula inquinentur: praestandum hoc illis omnino est, tum ne in nefarium eunetisque detestandum crimen , quod Simonia vocatur, labantur de hoc autem capite vigesimo tertio primae huius partis enucleatius nobis agendum Oc- curret tum pariter quia, cum aurea clauis ad honorem, dignitatiimque aerari aperienda ambitioni deseruit, virtuti nullus ibi locus sit necesse est, vitiumque illud adeo Taeiti ore eonclamatum irrepat, quod spretii melioribus valeant deterri- rimit ex hoc fonte peismus effluat riuus , oportet ἰ qui enim nullam sibi religio. nem inicit, ut obliquis adeo, & fraudolentis artibus in sacras sedes imia dat, an postea verus populorum parens exime, suique gregis habendus sit pastor, qui ut
lupus hians ad humanum gregem accurrit e profecto venalem authoritatem faciet, qui dignitatem eoemit: sic olim sapientissime a Seuero Caesare, Lamprdio te ferente , dictum:necessaνiam ess υι qui emat, υendat: ex hoc autem error alter egerminat tamναε in me idem Caesar nec sine rubore ροπινι ροι est is, qua quod e iι υendit. Se r. Hoe pariter medio Brabantiae Ducissam, ne munera ad iustitiam euertendam, spectantiareeiperet, Diuus Thomas admonuit: vero namque valde simile est, opust. M. et quae sunt ingenti auri lumina coempta , minutim inde vendantur, nec expensas tantum reficere auidi emptores velint, sed ingentia quoque ex eis sibi lucra
Collaerymanda prosecto eorum Principum eonditio est, quos hac in re alte so-mporatos administri decipiunt; fie de Claudio habes, cuius Magistratus& Praese racturas omnes sibi fecerat auro venales Sylvius Caesari gratiosius, de quo Tacitus, Priuri isset amicitia dis prospeia, usu sam bene G.m. Quamobrem Nero ipso, Anns. quis credat, vitiorum gurges , dc Imperi; probrum Senatui suam fidem obstrinxit, Tacho reserente, sibit in penatibus sau insata, aut ambitiosi peratum es
Quid igitur Christiano Principi faciendum, eum non dubias & profanas, at saeras perpetuasque dignitates impertianturi si profanis ab honoribus eliminandaptorius ambitio est, si Romani Nominis exitium ex huiusmodi venalitatibus, quibus AureIiani tempore affluebant, Flauius Vopticus eriuatum testatur, quam probrosum, quam perniciosum esset, si virulenta hac lue ipsae sacrae Infulat inficerentur, & in ipsum Dei Sanctuarium,aditu sibi vi aurea facto, sedem collocaret e Haee pioinde pijssima lance ponderantes Anthemius & Leo Caesares , Legem Codici insertam adeo salutarem statuerunt, ut ad palatii peristylium palmaribus
127쪽
notis inscripta, Principibus omnibus esset praehabenda, si quenquam vel in hae υν- , Ie Retia, υel in Prouincys, qua toto orbe terraram diffusa sunt, ad Discopatus gra-Αdum prouehi Deo authare contigerit, yaris hominum mentibus, nudae electionis conis ι nila, sincero omnium iudicio proferatur: Nemo gradum Sacerdotis pretν venalitate meueruν:quant.m qui ue mereatur,non quantum dare sufflat, timetar: Pνfectocniis qώis locus tutus, ct qua ca sa esse poterit excuseta, si υeneranda Dei templa ρε- canys expugnentur quem murum integrrtatis, auν vallum fidei proaidebimasse aurifacra fames in penetratia υeneranda proserpati quid denique ea tum poteris esse aae seca=um , si sanctitas lucorrupta corrumpatur P ceget altaribus imminere profanas ardeν atiantiae ct ά Iacris abritis repellatur piaculare flagitium: ita se castas est ha-m lis nostris temporibus eligatur Discvas, υι quocunque locorum peruenerit, omnia vita propria antegritate tori eι, nec pretio sed precibus ordineιur Antistes , o
Precibus inquam, quae non ab ipso, ut dignitatem obtineat, sed ad ipsum e di gnitate habendum effundantur, ut impositum munus excipere non dedignetur, ut ibi enucleate Glossa distinguit. Quam postea egregia animi attentione Principes Billi vacarent, ut Sacerdotes nulla pror Ius ambitione ducti, vel munerum largitate, sancta haec sibi munera compararent, ex eorum verbis, quae proxime secuturo capite enunciabimus, aperte constabit ἱ ne tamen morosus in re videar, quae satis seipsa suam explicat grauitatem, cuncta alia, quae centuriare non exigua mole liceret , silentio obuoluens, unum mihi tantum dicendum Iuperest, scilicet inter sau. - cti sina monita, quibus Sanctus Galliarum Rex Ludovicus Philippum filium, Regnique haeredem moriens erudiuit, potissimum hoc fuisse, quod nempe in eligeuis dis aut postulandis Episcopis tria haec diligenter inspiceret, primo non aulicorum fauore , sed sui ipsius arbitrio uteretur ad Saeerdotium alicui adscribendum , ne in re adeo sacra famulorum auaritiae locus daretur: secundo eos tantum in Episcopos postularet, qui sapientia, moribus, exemplo essent populis spectatissimi r Tertio demum accurata prius trutina, ne falleretur, omnia ponderaret ι Diuino Spiritu eruditus haec ille monita concepit protulitque, adeoque sancti Regis Ma- gisterio edocti Principes alij utinam haee filieiter exequanturi se
idonea media proseruntur, quibus probi Antis litis Eligendi finem sortiamur .
NON infrequenter accidit, optimo aliquem dirigi fine, opusque probatismmum perficiendum incipere, cum tamen postea in faelicem exitum inrtiatur, vel quia idoneis ad finem assequendum med ijs non utatur, vel quia nulla duce ratione sortuito gradiatur: ex quo fit, ut vario incertoque gradu procedens, non sine imprudentiae nota casibus agitetur 3t periculis fere obruatur: qua de Dre Seneca eonquestus ait, Necesse es, institum in viri nuria casas possis, επM v
Ne igitur aberremus in re, ex qua tum priuatae tum publicae fortunae incommoda maxima em auarit, cum in superiori capite, quinam sit Electoribus finis prae habendus, explicate dixerimus, debita nunc ordinis ratio postulat, ut media nunc ad iis obtinenduin proferamus, quae cum plurima numero sint, ad duo tantum reserenda facile videntur. Exorandus primo toto animi conatu Deus est, ut lumine cε litus impertito nostris mentibus irradiatis, scoriam ab auro, sordes a gemmis segregemus, & labyrinthaeas, quibu, circumuenimur, ambages veluti Ariadnae filo edocti superemus rhoe profecto illud est, quod omni conatu supplex a Deo David postulabat,cum diceret, Emitte iucem tuam ct veritatem tuam: i a me deduxeνunt . Quibus verbis non lucem tantum prudentiae ipse postulabat , sed ipsam mel veritatem , ne scilicet priuato aliquo studio, vel occulta affectione illaqueatus incogitanter deciperetur;
128쪽
eo autem ardentius preces i sta sunt effundendae, quo Theodorem doeente, & ver--- , i A ba Pauli explicante, Magistratus impertiri, poti stimum Divinae Sapientiae opus Rom. e. Desti qua in re Theodoreto praetuit Sanctus Cyprianus his verbis Nemo est tam μH- i , iI, a umeνirasis ac peν fida mentis, Ulputet sine Dei iudicio fieri Sacerdotem. Qu. niae Cotina.
ergo temeritatis & perfidiae arguendus ille esset, qui sibi potestatem huiusmodi tribueret , 8e nullo Dei praesidio roboratum ad Antistites eligendos accedere posses, sibi animo persuasum haberet Quam Delth humanae mentes decipiuntur, eum praesertim de hominum dotibus serenda sententia est i elegantissimε etenim Plato, Bonitas est in cenινο, pulchritudo
autem in circumferentia. Hic , explicante Plotino , Centri nomine anima designatur, cireumferentiae vero corpus exprimitur , quod nostris oculis exhibetur: Uenusta quidem & florida species erit, comitas, urbanitas , vultus eompositio, exti m a pietas, morum elegantia , aliaque huiusmodi, quae veluti lineae a eircumserentia ducuntur: an autem hae referantur ad centrum . an animo vultus respondeat.
B an cordi consonet species, quis a ssequi facile possiti' hoe plane abunde testatur, quod Regum primo sacra reserunt monumenta i Bethlem enim Dei vates Samuel progressus, ut ibi filium Isai , mandante Deo, in Regem inauguraret, simulae Eliab eius primogenitum aspexit procera & belligeri se corporis mole efferentem, e specie , quae Regiam quandam Maiestatem praeferebat, ipsum esse in Regem inungendum arbitrabatur I sed Deo docente, errorem alte insitum exivit, Ne ν
picias valιum eiur, neque altitudinem statura, eius qastulam abieci eam, nec iuxι inrauam hominis ego iudico: homo enim videι ea qua parent, Deus autem intuetur ceri
Tibi scilicet o Samuel circumferentia tantum innotescit, extima nempe haec compositio membrorum , nec ulteritis quod videas habes, sed Diuini luminis perspicaciae ipsum centrum , fractis quibuscumque repagulis pater: sic ea verba expli- th d Dirucantur 1 Tertulliano. Quod autem in hac re magis elucet, id est, quod hae eadem trutina exteri Isai C filii perquisiti suere, quem ideo admirabundus vates interrogauit, an alius sibi filius superesset,interroganti vati sie pater respondit, adhae reliquas sparaulas θ ρ'M pascit Oaes . David hic est,qui a Patre ipso neglectus commendatissimus Deo his hetur: gregi ducendo quem genitot praefecerat, populis gubernandis designauerat Deus: abiectus Isai erat , sed dilectus adeo Numini, ut regio diademate orna- . . retur, complebatur numerus βιiorum, ct fui quarebatur, non inueniebatur: erubuit pateνr habeo inquit unum parasιum, . rater paruaeiam Dauid dicis: homo despisti, sed Deas Coronat: Chrysostomum loquentem audisti: nec nobis sexcenta desunt
exempla, quibus in eligendis Episcopis patet, quam facile a vero Electores abee. rent , qui serocientes t upos eos inuenerunt, quos blandissimos gregis Pastores futuros esse crediderant.
Innumera e saeris Iitteris exempla suppeditantur, quibus lueuIentissime erudiamur, quam arω obstringantur Electores, ut enixis precibus ad habendas Antisti intum electiones viantur: ne longior sim, tria tantisi ex his placet afferre: Ex MODse primum petamus: hic enim antequam diem extremum obiret, ut ad populi sui regimen Principem aliquem sibi subrogaret, ad Dei auxilium implorandum si Ddiose conuersus ait, Procideat Dominus Deus Oirituam omnνι carnis hemmem, qui Ni . in βιβυεν multirudinem hanc opossit exise ct intrare ante eos ct educere eos vel intro ducere , ne M popatur Domini velat oues absisae Pastore. Reut 8 hic perpendit origenes, ipsum Deum a Moyse postulari, ut populo Principem praeficere ipse dignetur , cui error subesse non potest, apertaque omnium ingenia clarissime innotescunt r quis tamen facilius ipso Moyse praestare poterat, qui tum Diuino lumine, tum sapientia diuturnaque experientia singulorum mores & merita penitissime eomprehendebat, Poteνat quidem sic Origenes, βed hoc non facit, non eligit, πν. o te homaudet: quid igitur eum ab electione praestanda auertit, suamque mentis semen- xx in Num. tiam damnans Diuino Principem eligendum eommittit arbitrio car uan audet Θ ne tosteris praesumptims relinquaι exemptum: sic idem Origenes: ut Prineipes, quiis Antilii tum electionibus singulari praerogatiua faciendis, Dei subeunt vices, a
129쪽
Movis instruamur, ne tam arduum opus Diuinae gloriae, hu. Trinaeque saluti tam arcte connexum, inconsulto Deo suscipiatur ab homnes. Alam a Moyse Ipsum Seruatorem Christum adeamus, qui licet Diuinae sapienti et LRς,6 thesauros seeum ipse gestaret, & pro arbitrio simul eum dignitate vires ad eam . idoneas impertire liberaliter posset, noctes tamen tradueere integras voluit orans, primos in Apostolis Antistites electurus, quod quidem nulla alia in re praestitisse eophil legitur: ita Theophi lactus obteritat, Post oraιionem Cὐristus eIegit discipulas, ut da - 'λμ eeat,etiam nos quando quemqaam in opirituale ministerium fumus ordinatori, υν cum ρνecibus bot faciamas , υt reuelat quis idaaeus M. nuius inde vestigiis adhaerentes Apostoli , eum pro Iuda proditore alium postularent Episcopum , licet sacra Syn do eoacta , Sanctoque Spiritu nuper illapso uberrime imbuti, duos ex omnibus spectatissimos elegissent, sibi tamen dissidentes, Divinum auxilium precibus di Actor. μ, votis ardentissimis inuocarunt . T. Domι ne qui corda nosti omnium, ostende quem et geris ex his duobus υ num accipere lacum minister, huius , cum enim, ut superitis memorauimus, facillimus sit, qui decipiatur homo, & tot ambagibus quibus hu- rimanus animus irretitur Deum comprecemur oportet, ut ipso Duce, ipso auspico Unostra perficiatur electioinon alio quam ipso eligente: hoc etenim voces illae significant, sende quem elegeris . Quod idem hae eadem in re clarius e ueet; alter enim, qui cum Matthia adis Aa. A Apostoli sedem implendam designabatur, Ioseph erat nomine Barsabas, qui cogaeo Post, e p. msuatus est iustust propter eat dentem se maguam iustistam suam, ut m Gnct Carthusianus, Iusti nomen apud Christi fideles obtinuit, adeo et hoc nomine solus ipso ornaretur; qua propter nisi electionis euentus peieretur a Deo, profecto Matthia reiecto, inauguratus ipse fuisset Apostolus . cum praesertim aliqui Linguinis assinitate ipsum mei Christum Seruatorem attingeret: haec tamen omnia effuere uoris potuerunt, quin et Matthias in Apostoli munere p haberetur, ut hinc pateat , quam facilis sit errori locus, ubi hominibus electionis faetendae copia detur: hi namque specie tantum extima nituntur, eum Deus adyta ipsa cordis humani pervadat, & commentitia secernens a veris,aequa lance cuiuscunque me. ita pondere z,Cargute haec omnia excogitata tradidit Beatus Laurentius Iustinianus ita loqdeps ribid. Iuxta faciem laricantes Apostata secernuat Ba fabam Matthiam : iudicanis C
is hamanis dubimilia sunt . Humanis tantum rationibus ducti, eum sugere in Aegyptum statuissent Hebraei, ne Chaldiorum exercitu delerentur, Isaiae verbis intonantem Deum audiuero , Iai. 36. 1. stria ambulatis, ut descendatis in Regulum, o os metim non interrogastis, quibus ε verbis, ut perdoctus author explicat, ostenditur , Deo Maximo preces ab eo porrigendas ne decipiatur. qui taluti animarum studens, eis moderandis aptos viros exquiriti sic deceptus a Gabaaitis Iosue fuit, & Deum nod inuocans humanis staudibus superatur.
RATIO alia mihi ab initio proposita versatur maxime in ea,quae potest haberi
eorum omnium inuestigatione, quae ad eligendi formam & perscctionem , pect re aliquomodo possunt, ingens enim discrimeo latet, ne vel aliena fide, vel hostia sententia aberremus . Affluenter his omnibus nos Deus Magister instruxit, cum Saulem ad Palestinae Principatum attoIlens, licet omnibus eum ornare dotibus potu isset, quae Regiam dignitatem decent, voluit nihilominus, ut in eius electionis consortium homines pariter aduocarentur: quam igitur leate, prudenterque factis Praefecturis sunt homines
130쪽
mines exornandi Ihte habes a Magno Pontifice & Magistro Gregorio, cuius hae verba sunt , quid in hae facto signarur, nisi quia Sancta Ecιlesia Pranc es multa con- p Reg.i Asoratione sanι elueadi. Licet autem ipsa Diuinitas in ea electione si iam operam M'praestitisset, ad corripiendos tamen Hebraeos, qui moras omnes exosi in Rege baul poscendo, erant Diuinis auribus permolesti , aeeidit ut statutae electioni pauci re. fragarentur, Saulisque regimen pleriique ellet inuitum ex infortunijs, quibus pie metiatur, e Tirannide,qua serocissime saeuiebat: an igitnr auspicatas & faustas ego dixerim electiones eas futuras, quas de viris non admodum cognitis improuidaeeleritate homi es moliuntur Ad sicium igitur Sanctuarii librentur merita , more 'ite eligendorum , ut probatissimae sint non hominibus tantum , sed supremis etiam mentibus Praesulum, electiones; aeeurat8 in eorum gesta& dotes inquiratur, ut quod Theodoricus e Cassiodoro de profanis Magistratibus aiebat, multo aequius de sacris Principat bus ivsurpari possit a nobis: audiatur Regius administer, & Regum Magister Dι. q.9- pe trutinandus est, cat tradantur examιna, talisque debra a Principe eligi , qaalis ab
Ad viros vadeeunque spectatissimos eligendos accuratissimam olim solertia με C-.ta chi. veteres adhibuisse memorat Origenes: qua propter coacto populo, magnis cla- sum l. . moribus adstantes rogabantur, an vitio aliquo candidatus recens inquinareturi quod autem ingentem mihi parit admirationem est, quod Cleri de Christi fidelium imitatus exemplar Alexander Seuerus Caesar hoc idem in suis profanis Magistra- invit. Aletibus faetendum stituit, ut Lampridius refert his vocibus, Gι ali aes volasset
vel Rectores Prouincνι dare , υει Prat ros facere, vel Procurar/νei, idest rationales strdinare, nomisa eorum pro onebat, popalam adhortans , υtsi qais quod babeaι cνι- minis robareι manifestιs rebus si non probasset, si biret paenam capitis : hoc autem e
Christianorum eonsuetudine Caesarem excepisse manifesth illa alia testantur, quae subdit, dicebat M graue esse, tam id Cbrastiani or Iad ι Iacerent io ρνς sicandis Samc cerdotibus, qui ordinandi sunt, non μνi in ρνεainciaνam Remνibus, quibus ossetana bstmsuum committaniar o capita . In hoc tamen ipse longe aberrabat; nesciebat enim longe pretiosiora & grandiora Episcoporum amori, manibusque committi , Dei nempe ric Iesiam , suique pretio sanguinis animas aeternitati redempta . .
Admirandus in hoe pertaiendo, sicut in caeteris aliis extitit Magnus ubique Gregorius; cum enim de Episcopo Anconitano eligendo rogaretur, eique tres ad hoc munus exercendum viri, Cleri totius suffragiis postulat, designarentur, illud animaduertit, ex illis tribus primum, quamuis non mediocriter sacris litteris in. strueretur, adhue tamen senio laborare , adeoque sitarum facultatum tenacitati addietum, ut nullum hactenus beneuolentiae studio secum conuiuio detinuisset: aunon minuta haec& exigua euilibet viderentur ξ ex his tamen Magnus Pontifex avaritiae & torporis vitia in eo subodoratus est; alterum solertissimum eine dicebat, sed non memoriter recitare Psalterium, quod a precibus Deo porrigendis alienum eum fuisse significabat. Tertius denique,quod mihi admirabilius prae omnibus est, 1ieet diuturna secum consuetudine versatus diligentissimus sibi aestimaretur, adhuc ra tamen quis animo esset, non sibi periectissime innoteseerer qua propter Ioanni E-M piseopo, datis suo stylo litteris praeepit, ut una cum alio, quem Visitatoris Apostolici munere & nomine donatum Anconam praemiserat, vigili cura solertique
eonsilio in eius mores de opera inquireret, illa quae reperissent,fideliter ad eum referrent,ut opportun8 de eius electione statuendi decerneret: Quonam adhoc agendum impulerit eum ratio , vix epistolam exorsus aperit his verbis , Ne de incausa Ep. . vi earam ordinatione qui ad Epycopatum delirantur, v leat prouenire confusio,υrgilanti de eorum personis sollicitudine est inquirendum .
Hae quoque absolutissimae in eligendis Episcopis diligentiae laude iure merito Martinus Quintus Pontifex e maximis Magnus excelluli; Magnum ego Principem noui probatissimae quidem virtutis, sed huius circumspectionis defectu in eligendis Hyerarchis non omnimodE commendandum: nam vel fortuitae vel fraudolentae narrationi de Praesule eligendo habitae fidem protinus habens , vel eius elegantia Q a dc vin