장음표시 사용
21쪽
Antistites olim ipso mei nomine Papa suisse decoratos; quod iure elatius eonfla hex Epistola , quam ad Cartaginehsem Clerum, Romanortim Caeni inseripsit; ar. gui hoe ipsum facilε potest ex alijs, quas Sanctissimi Viri Ambrosius, Augustinus , Hieronymus seriplere , de ex illa potissimum, quam ad eun αδ si gustinum Boni-
facius Comes transmisit, in ea namque Venerabitis Papa nominatur; rursus ex alijs- Epistolis hoe idem habes , quas Melchiades Pontifex ad Hispaniarum Animites, - S. Ambrosius ad Comensem , Zosimus Pontifex ad Naesis hium Salonitanum, -- lasius ad Episeopos Lucaniae Feripserunt: quin etiam Concilium Aurelianense, Ag thense, Sextumque Toletanum, Sammos Ponti eos, Maximo Aue dixerunt, & tam magnifiei nominis aecessione, Episeoporum nomen ampli sicarunt. Hoe autem in communi hominum more positum fuisse apud omnes, purpura simul & doctrina e larissimus Cardinalis Baronius aduertat , licet subsecutis p stea temporibus, magnifica haec titulorum ornamenta in unum duntaxat supremum totius EeeIesig Pa sto rem , unanimi fere sensu deuoluerentur, illo tantum Ponti uis in Episcopis se perstite , quare, Diaboli mentem imitante haeret leo, ait Graeae fa- Beundiae Magister Chri stonans, ubi de Episcopis sermo instituitur, Pontificis no- men, inuidiosa impudentia denegatur. Nec defuere qui Ecclesia Principes Episcopos appellauerint , vi Augustinus &Hieronymus: hie autem ad hanc nem illust te mirandumque vaticinium ex Isaia depromptum affert, iuxta septuaginta Interpretum idioma Daso Principes seos sepa-ιε, ct Discuoi suos in imma r hic summa admiratione defixus immoratur tantus Eccesiae Magister , nec se temperare valuit, quin impete admirationis impulsus in haec erumperet: Admiranda in boc Scνiptura sacra Maifias; qtia Principes fatuνas Ecclesa Episcopos nominax ιι, ac dicitur Oscoporum υι statιορι in pace, O voca lutym dignitaris in iustitia. Hac de causa quotiescunque ad Prinei pum fallorem aliquae leges emanant, illarum in partem Episcopi , vehit Ecclesiae Pt incipes, & tantae consortes dignitatis aduocantur: nee aliud sonat Ecclesia Dacis nomen. quo Zosimus Pontifex illos designauit, ut inter factos Canones Gratiano mandante concinnatos
Vntueor etiam Sesatores, authore Diuo Bernardo, vocantur, quod quanti aestimandum sit, commodo cuicunque patebit, qui Senatorum amplitudinem Maiestatemque a prima Romanae Urbis aetate .r colligens inuetitet, a Pyrrhi Epyrotarum Regis Legatis, Romanos Senatores tot Reges fuisse vocatos Nec absimile illud est, quo sacri Varis praeconio eelebrantur ; Optimates enim es
Capita popatorum dicuntur: Ex eo optimates dicuntur, quos, ut suo opportune loco
scribetur , non boni tantum sed optimi sunt aesti inandi; similiter quia, docente Aieopagita Dyonisio, cum ea boni conditio sit, ut in alios sponte diffundatur,Episcopi,
quibus hoc maxime conuenit, quia optimi sunt, hoc habent, ut ingentium suo amori eommissarum saIute quaerenda , curam omnem , omnemque vigilantiam , ,
uberrimo velut ε fonte diffundanti Capita item populorum dicuntur, quoniam, ut ad totius corporIs integritatem & decus omnia sensuum instrumenta colliguntur& ligantur in eapite, sic Episcopi est, subditorum calamita es, & detrimenta , paterni magisterio amoris sua conficere, ut vel illa remouere studeant, vel saltem pie late commoti, seu consilio, seu commiseratione solatium illis & auxilium adto- Deam malorum molem perferendam praebeant, cum probe probateque, e Diuinae
palaestra charitatis, docuerit S.Chrisologus, Verus amor puponibus compνobartiridis o q.I. Pr salis au Lem nomen lic t frequentissimum , non est inter tot alia recensita fa- eltheontemnendum: hoc enim ex Angelici Doctoris mente, Episcopis adeo conuenit, ut ab ipsis tantumindui debeat, cuius ea ratio ad hoc probandum est, avia', sent Rectores integri pvult, ct quasi Reges ια flarao Regne, atque Ita prasis r homιοι AEMI omnium or/ius, , ataιώ- , seexuum, conditionam nec proprie addit Abbatibus hos
usurpandum: hi etenim sent solummod. υeIuιι Patres υuras familia ct δ' maes,o pra- δε-i fotu monachis . Est in Insuper Ecclesia colamaas Samstus Athanasius , Animarum Sponsi est Pronu les
22쪽
EXeelsa haee, & praeclarissima titulorum esse praeconia , quis adeo coecutiat. Ut negetl adhue tamen alia nobis eorundem lumina fle ornamenta conside randa obii ei untur, quibus Illustrissimis veluti gemmis, Antistitum Tlivatae praefulgetri,&Drε ad nostrae humanitatis inuidiam , eorum umbracula subselliaque scin tillanta Sunt igitur Episeopi pretiola Militantis Ecclesiae stylobatae, eiusde inque pulcherr rma sundamenta, quae Diuino Be AnguIari lapidi firmissime innixa , tanquam veri Apostolorum successores , arduam hanc Diuinamque molem fulciunt de sustentant.
de his porro, si Eusebio Cet sariensi danda fides est, Cadeste iIlud oraculum fuisses
videtur,cum Ecclesiam Dqus alloquens ait Ecce ego Hemam peν ridinem lapides evios Eli .i uadabo te in Sa hiris eum reliquis inde sequentibus, ct ponam iaspi/-ρν Vna. cata tua, ct portas tuas in lapides culptos, ct emnes terminas μυ vides desidera lex. totum enim quantum est Ecclesiae pondus, ipserum menti, tergoque eonnititur. Quis hie deeantatum inanissimi nedicam an immanissimi Neronis Palatium ostentet, de quo mirandum illud Plinius posteritatν reliquit, margaritis stimet de summis ana-B glyptis Pauimenta habuisse constrara quam ineptam emolli tamque in Princi rotanto lasciuiem deridens Mattia Iis ait a cataseae fas sub pede laeest infix . Quid hare ad nostra uestem Hyerosolim Sin, nostra late Melesia a mulata Gmili namque opere fabrefactam illam, inter miranssa Apoealypseos Meana,oeulis simus Ioannes aspexit 'praestantissimis&diuitiis quodamniindo gemmis, illustrata 'in pauimentis est, non ex eo tantum , quod radijs dignitatum elueest, sed quia viri ultim sanctissimarum irradiata fulgotibus, popularum oculos me niesque, facta quadam admiratione perstringit. Gemmas hasce longo ιIlis pulchriore quas Rubri Gangetieique malis opulentia pariat, lapides tui meliosi adambrabant, quos Aaron Euangelici Antistitis leon praeferebae mmctore nee exotium,ut sapientis C simus Nazianzi Antistes Loides Sanctaam voraret Ppiseom, . Inter hos, autho -' P 're Isaia, fulgentissimus praestat Zaphirus, qtii caerDleo coIole Ium repraesentans, ' egregie ostendit Mystagogor virtutum luminibus rasiantes, non aspecta imo despecta tellure,caelestibus duntaxat hartere,& νna clim Apostolo tantum in caeloveilari
aleb ut vetius illud , quod de Socrate Aristophanes, usurpare sibi de se possint
Quod autem in admirationem iptam admirationem trahit, illud equidem est, quod huiusmodi fundamenta non ima sede depressa, & sepuIchrorum instar obruta iaceant in profundo,sed montium instar te habeant,qui caelum vertice asseqiiuntur, hoe est meritorum excellentia de eulmine dignitatis: ex quo Regius Vates 'Madaia par armenta eius inmantibus saactis.
Quod si molem hanc adeo ponderosam uniuersi, super abycis firinissima Veluti fulcimenta, architectantis Altissimi manus imposuit, & filmauit, ut ostenderet quam labiles &evanidae sint, quibus adeo tellus tumescit, magnitudines fle delitiae , iure optimo factum est, ut solidissimis hisce fundamentis, suae opiri Ecclesiae Deus adstrueret,ut eius ineluctabilem aeternumque perennaturam firmitatem re- D praesentaret. Quia vero in tanti structura operis nullus labor intercessit humanus, sed Diui num solummodo desudauit ingenium, hine factum arbitror, ut sicut lapis Angula tis ex Augustini sententia, tum in suprema, tam in infima operis parte reperitur, si e pariter datur Episcopis, ut eodem simul tempore fine eiusdem Eeelesiρ ρ linearisiimulct columna, quibus ad laculorum,Tyrannorumque victoriam eonstantissit
Ia quadam ex Deeretalibus tali eos nomine designat Sanctus Anaeletus Pontiti sex ad Episcopos Italiae scribens, euius vestigiis adhaesi ad eosdem seribens Pela. gius itidem Pontifex. Horum menti sententiaeque subscripsit Clemens Quintus in . Viennen fi Concilior hic etenim in ea, quam Clementinam appellant, illustre illud, ad Antistitum deeus promulgauit elogium Discus dicuntur Sanctissiωi Christi ιegati
23쪽
tali existant, spirituales sunt Patres, Osriq.e fratres cse civisivi, columna compr- .haniar Ecclesiae, Columnae merito isti vocantur, quas irrito vanoque conamine hae reticorum viribus Samson Tartareus 1entat excutere , ut non tam trepidare, quam ruere tam excelsum videant opus ς innet enim , aeternumque manebit Grini incitetris Imperium . iuxta illud Porta ινρονι non praualebunι adae ν sis eam. QuIm autem bene in columnis Tabernaculi, exprimuntur Episcopii lignum enim imitantes , incorrupti videntur, auroque charitatis Ornati: Columnis alter persimiles illos diceret, quae Hierosolymitant Templi foribus inseruiebant; inuicta enim fortitudine animi confirmati, impiorum audaciam retundere non verentur, effraenesque potentium estus extinguere.
Magna hare de maxima sunt tam concordi suffragio Episcopis impertita praeconia i ae si tamen exigua, illorumque dignitati non paria viderentur, maiori tuba Concilium Toletanum Secundum , Romanumque item Secundum, Regnante Sancio Sylvestro coactum, Hyerarcharum laudes extulerunt, cum Dei Nνonos Antisites appellarunt; in illis enim, ut nostrae intelligendi imbecillitati consulatur , B gaudens festiuumque videtur supremum Numen allidere,aeternisque flammis exae suans beata diffundere iacendia charitatis, quibus simul orbis igne seat & illu
Solium Salomonis inspectans admirabundus orbis haerebat; in eo namque operis praestantia materiem superabat, cum totum ex ebeno constaret, quod superinductis auri Iaminiscoruscabat; terrena tamen haec Ornamenta iure quidem merito
terrenum Regem decebant. Celestem Regem, cui pro regalibus sedibus Episcopi subserviunt, caelestia poscunt, ideoque caelestium soliditate gemmarum subsellia sua eomponiti nec absimili specie sedentem semel ipsum aspexi t oeulatissimus Va
Gregorius docet, Episcopi graphice describuntur, quia saluti animatum vigilantissime incubantes, sibi semper praesens Numen anteferunt, diuinaeque charitatis ardore seruescunt, Hi en/m sc Gregorius loquitur qui animarum castodes sant, ct Ucesssi gregis onera suscipινην, mutare leca minimὸ permittuntur, quia in Ecelesiis sibi addictis residere tenentur ,μ quia in υno locopositi, Diuiniιatis in se praesentiam portant, ct ardent, thronus Dei dicitur flamma ignis: qua eadem in re illud Eu-Csehius refert ex ore Constamini Caesaris sua non tam virtute quam pietate celeberrimi . se scilicet Episcopos pie sancteque colere, non velut homines, sed tanquam eos, qui Deo pleni, Deum Sestant in pectore, tantique capaces hospitis, beatitate in Numinis ipso spiritu sundunt. Nee desunt , qui Dei Legatu, ct Oratores Hyierarchas appellant, uti iecere Sanctus Anactetus, Euatistus, Pelagius, dc Clemens Quintus supremi Ecclesiae Hierophantae, quibus illud ex hoc colligitur, suram a nempe veneratione di obsequio colendos esse, quod Diuinam quodammodo personam tepraesentant; sed de hoc
insta uberilis agetur . . . . in IQuin etiam fletu lares Dei Vicary vocantur, qui vices eius obeunt, & moderantur imperium, hinc aditus nobis, Diuo Ambrosio ducente, reserabitur, ut illustria Diui Pauli verba ad Chorintios scribentis facile percipiamus : hie etenim, ut homines non operto capite templo adsint, mandat Apostolus, ut Dei imaginem , ad quam sero procreatis , absque velamine ostendanti at ex aduerso de mulieribus lo. quens , praecipit, ut velo caput obumbrent; ex hoc ramen quod ille deducit, non
videtur satis apte congruEque dictis superius conuenire; ideo debet inutieν potestarem, idest υelum in habere supra caρηι propter Angelos . Quem latet Episcopos es Angelos, iuxta oraculum quod inter arcana & aenigmata Apochalypseos habemus' Cur autem mulier assidens templo, Episcoporum causa velato capite debeat immolari, magnum nobis negotium facesseret, nisi implicitas difficultatum ambages explicaret Magnus dicendi Magister Ambrosius et huius ea mens est, quod cum ex muliere , maligno velut ex fonte crimen in hominem effluxisset , neque illa imaginem Dei possideat, ideo ad Episcoporum aspectum, obducto in Ecclesiis capite incedere debet ,&s lentio linguam resoluere; cum enim Episcopus, Dei vices personamque repraesentet, ad eius praesentiam tanquam ad Iudicis tribunal, ut pri- , maeui
24쪽
maeui steteris rea, velamine & silentio submissa & humilis , cunctis appareat, ne cesse est. Audi loquentem Ambrosium , hoc est melleo ore fundentem ambrcsiam. Malier ergo ιd circ. debeι υeiare caput, quia non est ι mago Dei , sed υt ostendatar se. biecta , cst quia praeuaricatio per iliam ιnchoata est, hoc signum debet habere , vi in Ecclesia ρνopter reueνentiam Episcopalem non babeat caput tiberum, sed υelamine tutum, nec habeat potesta em lo aendι, quia Episcopu1 b. bet personam Christi; quasi ergo ante Iudicem, sic ante Episcopum, qu3a Vicarius Domini est, ct propteν reatas oνginem sabiecta deseι υideri. Non longo proximus interuallo procedit titulus alter, quo Sanctus Ignatius Martyr Episcopos honestavit; υiua enim Deisimulacνa Antistites dixit: ij enim sunt, qui Dei charitatem imitati, patres sunt populorum , Dei sedem obtinent, eiulque exercent authoritatis imperium, supremumque Sacerdotium vi Christi simul aetmoderamur,& quidem supremos Sacerdotes appellant tum Sancti Anactetus, Fabianus & Zosimus Pontifices , una cum Sancto Ambrosio , t iam etiam Concilia Aure-Blianense, Agathense, Toletanum, ut e caeteris videre est apud Baronium.
Ipsemet Celestis sponsus in cantico illo melleo, ubi amores & nuptias cum Ecclesia sua sponsa deeantat, Episcopos tanquam speciosos & purpureos suae sponsa: capillos cum magna exu Itatione commendat, Coma capitis tui, stat Puvaνa Regis vincta canalibus : Quam helth autem utrique sibi concordant ipsi enim sunt, qui comarum instar in supremo Aeolesiae fastigio astagunt, ubi, si Caput Sanctissimum Pontificis , sacrique Purpuratorum Patrum Senatus exceperis , primas ipsi sedes sortiuntur: in illis aequE ae in Samsonis capillis robur Ecclesiae vegeta semper virtute adolescit: quod si muliebris ornatus E coma 'potissimum habetur, cui exploratum non est, pretiosissimum prae caeteris omnibus Ecclesiae ornamentum in Episcopisti Lithurgis haberi sed ne in recensendis innumeris, qui supersunt, titulis ad tantae dignitatis splendorem fassidiosus videar, unum illud ei praesens elogium. sufficiat adscribere, quo veluti aliorum compendio usus sanctus Prosper, Episcoporum nomen & munus pro sua eloquentia illustrauit. 2ui ρὸν Dei gratiam βηι Diama volantalis Iudices, Eccisaram Christi pos Apostolos fundatores, Desii po-r ii duces , υeritatis assertores , prava domina basies, omnιbas bonis amabiles , ermoιὸ sibi co cys eiiam imo visa reνribiles , vindices oppressorum, Patres in Fide Carbolica regeneratarum, ρ dicasoνes Calesiam , prima phalanges inuisibiliam prati ram, exempla bonoram verum , documenta viri. .m o forma μειiam : Vsi fuas
Ecclesia decas , in Pibus amoὸ astra Ecclesia , Vs colamna firmis ima, qkibas in Chνso fundatis ianitiuar omnis multitari credentiam, Vsi ian a ciuitatis externa, per qaos omnes qui credant in Christom, ingrediaatur ad Christώm, ipsi ianitores, alba. cIaara data sanι Regna calorum, Vsi etiam dissensatores Regiis domas, quarum aνbinio in asia Regas aurai dividantur gradus er scia DSoleram .
TAnta haec tam illusti tum titulorum pompa, quibus nostrae salutis Assertor An
tistitum dignitatem ad summum honoris fastigium euexit,efficere non potuit, quin maiora illis ornamenta conferre meditaretur: eo igitur usque honoris efferre illos voluit, ut suasmet excellentias ,sibique tantum debita commendationum coronamenta, Episcopis etiam ex parte tribueret, suique vellet quodammodo consortes honoris. uandoquidem si Christus Seruator 'tella vocatur,ad huius luminis con- m.14.17 sortium Mystagogos vocat,atque ut fulgore muneris errorum noctem illustrent,doctrinaeque radijs tenebras depellant inscitiae, stellarum in imagine , septem Asiae κνων is Episcopos dilecto Discipulo repraesentat , Ei habebat in dexteνa Dastellas heptem . Sic sancti Dociores Ambrosius & Thomas docent, una cum Riccardo , Alberto Magno, Lyrano , Glossa abjsque. νEt sane ad commendandas caelestes illas nullaque materia concretas mentes squae iaculorum Regi decantatis laudibus perpetuo famulantur obsequio . nullualius usurpari potuit nobilior atque illustrior titulus, quam si Stella Dei diceren- C tur; Diuili od
25쪽
tur; hoe enim sensu verba Dei apud Iob sacrorum librorum Magistri interpre- Α
uero matutina Angeli fuere; ex omnibus enim rebus creatis primi ipsi fuerunt, qui Creantis imperium Triados, prompta facilique aure sentirent. Eodem igitur titulo , quo Angelorum dignitas salutatur, Antistitum etiam nomen honestatur, Si lucis sibi nomen vindicat Seruator Deus , Ego sam lux mundi, lucis etiam nomine Apostoli, eorumque succe res donantur Episcopi , ut Abulensis explicat. νιι estis tax mandi: si Magister ipse vocari gaudet , ynas eu magister vester; quis nesciat orbis Magistros institui Apostolos, Docete amaes gessest Si fidelium saluti peruigilans Custos Ecclesiae Christus dicitur, Peculator adserat desuper , nonne idem de Hyeiarchis referri superius vidimus Θ Ecclesiam amat Christus ut sponsani, Ecce Sponsus υenit, exue obuiam ei, ad eiusdem amorem Episcopos veluti sponsos absque ulla relotypia illi coniungit; Fidem ipse enutrit ut pastor Ego sum pasta ν ιν- .as i quidni etiam ut Fides pastores eligat di describat Episcopos , i iuxta illud Passe es meast hoc certe titulo eos appellarunt Carthaginensis, Turonensis, Rhe- Bmensis & Tridentina Synodus . Quid pluribus immotor si Pontifex dici voluit Habeates ergo Pontificem maximam qui penetrauis calum Iesum Filium Dei et rurius si, ut habemus ex Diuo Petro, Primus ipse suit omnium Episcopus , Onxersi estis nunc ad Pastorem er Episcopum animarum veseraram : Penιimes simul σ Episcopo nos una dignitate signauit:haud tamen hic eius beneuolentia stetur Christi nomen, quod sibi pretio tanto coemit , & nostrum facit, morite sanere Grastos meos: Pcr-ge ulterius, Deus, quid excelsius ξ γ ipse vocatur , &est: nos pariter ad Diuinum verticem attollens, vocari voluit Deos , Dys non δεινabes, O aulica illam ad Deos ri Haec etenim verba de Episcopis intelligenda docet sanctus Gregorius in epistola ad Mauritium Gesarem transmissa , ubi illud etiam addit , quoa cum in quadam Synodo plures, aduersus Episcopos , supplices libelli Constantino Magno Caesari Maximo traderentur , Caesar , aduocatis coram Episcopis, libet los illos in flammas pius iniecit, voces illas ingeminans aeterna cedro dignissima , CSanctique Spiritus ore compositas, Vos is estis . vero Deo constituti, ire , o luxervos causas vestras risistites quia dignum non est , vs iudicemus Deos ; quae eadem verba perpendit ac refert in quadam ex suis concionibus, inclytus Diuini Verbi Praeco Bernardinus Senensis : quibus excitatus Hadrianus Quartus Pontifex, stUlum in Federicum Caesarem acuens, illa inter alia tanto Authore dignissima vcrba protulit : auid de fide dicam, quam iννε ui Diuo Pesse er nobis spopondi me quam canstantiam metas proposito tenes ' dam trιburum er iusiuνandam ab illis exigis , qai
Dei βαι, er Dei My hic Episcopos intellige) , tussique sacras illoνum manus associas e Tantis iam adeoque egregiis titulis smul in unum collectis, quis adeo obsur
descat, ut Hyerarcharum illustrissimum nomen non audiat, tot veluti linguis, tot oratoribus commendatum nec tamen alia, & forte maiora desunt in serius expIicanda tanti nominis ornamenta: praeterquam quod minora videntur haec esse prae illis, quae morum pietas, vivendique sanctitas illis administrat ; haec enim ueto sunt Dilla, quibus eorum nomen clarissimum emicat, desuper humana se tollit fastigia maiestatis . Ad hanc veritatem exhibendam supremus Synagogae Sacerdos, in quo rudis Antistitum Idaea designabatur , in ea trema vestis lacinia maIo- granata plurima gerebat, quae cum speciem coronae praeseserant, potestatem adumbrant, in area vero frontis auri mundissimi laminam , quam hac verba inscripta ornabant, Sanctam Domino : hac enim figura docebantur Antistites, ut titulos aut horitatis , quibus humana tumescit ambitio , calcarent animo , & primaria corporis parte , veluti bacchatum gemmis diadema , innocentiam , san sistatemqne praeferrent a
26쪽
Caput Quartum. I9A Regia dignitate clariorem esse Episcopi
N Ihil est in toto terrarum ambitu, qno magis aspectus hominum gaudeat, &veluti prae maiestate superbiat, quam Saeerdotale solium & Rc gale . Duo
haec diceres primarios uniuersae molis axes , quibus humanum & Christianum Imperium incumbens, ad populorum commoda & salutem perpetuo rotatu si voluit ; si haee e medio abstuleris, quaecumque alia, quae fulgeat nobilitas, Obscura est, quaelibet alia magnitudo barbariem sonat, refertque Tyrannidem quicumque alius dominatus. Tam arcto foederis nexu plurimas apud gentes duo haec dignitatum lumina sibi fuere associata, ut amico semper aspectu, fruerentur, dc nusquam paterentur esse seiuncta. Sic Melchisedechum Regem, simul &Saeer-B dotem fuisse habemus; apud Egyptios vero tam fuit hoc idem in more positum x pi,ia istivi ex illis hoe Plato erueret, tanquam legem in sua tam bene contexta Republica Remo.
obseruandam, ut acute Sanctus Ambrosus aduertit. Plato sic ipse ) eraditioati gratio profectus est in uviam. υι Moysis gesta , legis oracula or prophetarum di- νsis 'cta cognosceret: inter atra autem didicit apud Enptios, non licere Regem a que S cerdotis imperare: auin imὸ si ex alio genere quisquam Regnam Usaryaret, cogeba-ror staιim Sacris initiari, υι at Rex esset er Sacerdos . Hoc idem e Xenophon- 'p' tis suffragio apud Lacaedemonios usitatum maxime suit , nec alia ratione Romanum Imperium Numa Pompilius duxit, si danda fides est Dyonisio Halicarnassaeo, lib. . quam si Regale solium Sacerdotali throno iungeretur, Anium Deli Regem tori ei mitatus, de quo Mantuanus Vates. Rex Anius idem bomia um Phaebique sacerdos. Vi g. 3Victis o Facpa redimitus te ora laso. Tanti autem Sacerdotium fecere Romani , ut non solum superstitione imbuti Caesares, &nefatij Idolotum cultores, ad Regalem roborandam Maiestatem , Bar .am. cum sceptro thiaram voluerint foederare, sed ipsemet adeo pietate sua celebris &Magnus Constantinus, alij que e suis successioribus Caesares Christiani , eidem . placito adhaeserint. Cum autem duo haec inter se, tum ministerio , tum authoritate distinguantur, imo in pIuribus discordia sibi videantur aduersari, hinc factum existimo , ut non raro de primatu contenderint, & partes Regnum suas , suas Sacerdotium, ad suam tuendam authoritatem centuria uerit; sed pace Regni dixerim; pro Sacerdotio plura & maiora suere ludicum suffragia r ambo quidem supremam Caeli aut horitatem praeseserunt, pari e Diuina fronte radiantis luminis diademate redimitata, Aii. his. sit perbiunt, Deum in se pingit utrumque, Deι enim imaginem habet Rex M.t or .et. ἴ'q. Disiopas Chrisi . ait Augustinus, licet Sacerdotii vel immemor, vel ignarus, de Regno tantum dixerit Diogenes & Pythagoras: maxima virumque colare debe- D mus obseruantia , cum Rex aequε ac Sacerdos caeteris hominibus augusto imper iopraesint , Nec estiam potestas nisi a Deo Paulus docuit; at si componantur simul, ad R m. r& sub aspectum cadat smul utrumque, Sacerdotali Cydari Regium diadema , sacroque lituo sceptrum profanum cedat oportet, eaque mensura Pontificium paIlium syrmati Regali praecellit, qua plumbo aurum antefertur . Quam egregie concinneque expressit haec Ambrosius, Sublimitas Discopalis nullis potest comparari/nibtis adaquaνι, se Regumfasteri compares , ct Pνιncipam Lademati ; loqὸ eriι inferius, quam splumbi metalla ad auri fastvem comparas . Confirmat haec Ptoloemaidis A misies Synesus; nam cum in Iudaeorum Republica, duo haee coniuncta simul fuerint , Diuino consilio factum est, ut tum authoritate, tum ministerio disiungerentur, Vιrumque horam, verba illius habe,
cνum , alterum ad regimen atque Imperrum constitutum es, alios ad insimaνum rersm
faces conuertit , alias sibi assciamι.
Pari pretio apud nonnullas Graeciae gentes, narrante Plutare ho, Pontificia&Regia dignitas suete, nec alteri alia, vel tituli splendore, vel mustetis maiestate C x prae-
27쪽
Senec. lib. a. de Ctia. Nun. 36.
praestabat ; ex mendacium Deorum venerarione, in eorum Iithurgos & mystas .
Quid igitur mirum, si qui tam excelso dignitatis fastigio in aula Diuini Regis
potiuntur, non tantum terrenis PrincipibuS aequiparentur, sed etiam tum digni late tum titulis antecedant ξ quod si iuxra ritus veteris legis, Regibus lithurgi parebant, quia in illa ad bona tantum temporanea, ut Angelieus Praeceptor ad uertit, dirigebatur aspectus, iure optimo decet, ut in noua nostraque lege, caelestia sollim intuente, ea dignitas,quae ad caelestia possidenda nos ducit , quaeumque alia dignitate sit maior, cum ineluctabile sit Sta gyritae dogma, eo excellenti rem esse Levitatem aliquam, quo excellentior est finis , cui eadem inseruit: Cum igitur Politici Principatus finis semper humi serpat, & sollim ad saecularis faelieitatis possessionem desudet, & exaduerso Episcoporum labor tantummodo in eo versetur, ut ab hisce temporaneis nos aues lentes, aeternaque anhelantes, breuiori via eaelesti beatitate fruamur, deducere omnino trecesse est, longe excellenti rem Regia, Pontificiam esse dignitatem. Quid apud Senecam glorietur Princeps, B se veluti Deo proximum, prae tota turba mortalium illi assidere, suaque manu hominum bona, voluptates , aerumnas, commoda, incommoda, dextram siu istra m-que fortunam pro suo arbitrio rotare e rariora illa sunt, quibus Episcoporum nomen & dignitas coronatur : ab ipsorum etenim ductu caelestes thesauri, salus aeterisna , vita immortalis, ipsorumque Principum talicitas, tamquam e fonte primario, derivatum quapropter, quod olim Theodosio Caesari Diuus Ambrosius dixit, eum illum patrati criminis reum amouit e templo, non immerito illis conis gruit, Purpura Regem facit non Sacerdotem . Quin imo, ne quidem in veteri lege concessit Regno Sacerdotium: & hue forth Moyses Legislator respiciens, clim extra propriam Tribum vetuisset Hebraeis conis nubia, Leviticae tantum permisit , ut cum Regia inire matrimonium posset, venem ph significaret, Regiam dignitatem nequaquam nomini Sacerdotali praecellore, imo ab hoc sibi gloriam & decus comparare. Ad huius etiam aequalitatis significationem praecepit Deus, ut Sacerdotibus v I uti Regibus, e decimis tributum solueretur, qua in re, eo ipsi Regibus videbantur maiores , quo Regibus huiusimodi vectigalia, inuitis di lacrymantibus populis, Saeerdotibus vero sponte & hilariter soluebantur. Hae pariter de causa vetuit Deus , ne Maximus Sacerdos, qui, ut nunc temporis Reges, facro Chrismate in ungebantur,aperire t aIleui caput, quod obsequii ergo cum Regibus tantum usurpatur, ut scilicet ostenderet, cum Sacerdotali Regiam
inesse dignitatem. Sacerdos super coim caputfusem υnctionis oleum, est eui ur mais uas in Saceνdotio consecrata sunt, caput Jum no a disceoperieι.
Causam Strabus exquirit, qua in sacri Euangelij exordio, Abrahae filium & Dauidis se Christus Seruator explicet, taber Generationis Iesu Christi fili, David, silν Abraham , accipe iam ab eodem responsum, νι per Regiam cst Sacerdotalem Pes
nam natura Dei cst hominis monstraretur .
REgalis honor dignitatis, Christi seruatoris humanam quam induit naturam,
adumbrat, supra caeteros homines tanta excellentia praestantem: Sacerdo- , tis autem dignitas eiusdem Diuinitatem designat,adeoque magno haec lumine prae. fulget, tanta sublimitate grandescit, ut Diuinum quid redolens, superer humanum omne fastigium : quam merito igitur sanctus Dyonisius Areopagita docuit, Det Eccles, sto, Saeeνd i m , iisse Ponti Dem dicit, augussiorem, prors Aue Diuisum υi-
Ad licie ostendendum, cum Moyses exacto iam vitae stadio non longε esset a fu-o id it ne e , ut Iosue in suo munere sibi sufficeret , praeeeptum illi fuit a Deo i Tolle' Iosae silium Nun, υirum in qua est sipirat 3, cst pone manum isam Asper eum, qui stabit caram Eleaz. ιν SacerdoIe. Cogitabunda. hic Oleaster immoratur , & vocem illam sDi ill
28쪽
. illam , Stabit, aptὰ perpendens inrerrogat, quid est, ut in Principem illius gen- 'tis Iosue eligatur, quae populorum victrix, victis leges & iugum imposuit, cuius ad arbitrium spectabat promissae terrae fines partiri , diuisosque impertiri, be Ita indicere, foedera firmare, poenas praemiaque describeret' an igitus , ut staret, ille decebat, quem tanto Numen eligebat imperio P an non aptius ad argumentum Principatus sederet an saltem ut pari cum Eleazaro gradu solium Regale calearet- ipse sibi propositae dissicultatis implicitum nodum aut soluit, aut scindit, No, dixis seribit, sed abu, ιι distant Reges, o Principes operiores se habere Sacerdotes , ct flandam sibi esse coνam Sacerdotibas Dei. Erudire Principes Rege Lque terrestres hoc exemplo voluit Deus , ne fastu inani se illis praeserta audeant , qnos colere potius , impenseque obseruare prae sanctitate dignitatis debent i ex quo , ut id obii er hic delibem, manifestum sit, quam longe dessectant a vero nonnulli , qui Regalis titulo nominis destituti , adhuc de loci
primatu eum Episcopis contendere non resormidant , quorum Corona tanta in Biomini, si aestimatione apud veteres fuit, ut apud Barcinium, Augustino narrante, dum, Li.
praeterita saeculorum aetate, populi indigentis precibus aliquid quaerebatur petebaturque ab Episcopo, suam Coronam ad bene tum impetrandum inter preces usurpabant. Quam optimE igitur istorum audaciam retundebat Diuus Hyeroni-
tuus, quem licet tanta exornarent meritorum honestamenta , ingentem sibi religionem inij cere arbitrabatur, si coram Episcopis Apostolorum nempe successoriis hus assideret, qui praeterea, quae cum alijs Sacerdotibus habent communia, sacra ministeria, illud potissimum tenent, ut caeli iura tueantur , & immaculatum san D. Hyer elumque coniugium cum sponsa Ecclesia seruent . sthu Apostolico gradui siccedeΛ- p res, sic ille, Chνisti covus sacro ore coaeficiunt, per quos nos Chνis iam fumus, quictaaes Regni caelorum habentes quadammoda ante diem Iudicν iudicast, qui θon m Domini sacra caseritate conseruana. Ex hisce tam alte, tam vere de sacra dignita ira Hyerarchica prolatis, illud inde arguit, Mihi ante Pνeshterum sedeνe non licet. Presbyteri tune temporis Antistites vocabantnr, Ut superius ostendimus . at si C Ηyeronimi verba enucleath perpendamus, non ipse suam sententiam explicat dicens, ego coram Episcopo non assideo, verum non Iicet, non decet, nefas est;
di nihilominus , qui haec humillima verba pronunciabat , praestantissimus erat sanctitate Hyeronimus: nec quidem immerito: quandoquidem,s ex oraculi ea le-lestis mandato, eoram supremo Legis Mosaicae Mystagogo, stare tenebatur Rex, quanto magis hoe nostris praestandum Hyerarchis longe illo nobilioribus Θ manifestum hoc magis erit , st sacrae Scriptutae verba duobus locis expressa simul di- scutiantur: sermonem enim de primo Sacerdotio faciens Deus ait, Si/.ctois mὸ.m y ' 'cuse/diexiliri eritis mihi in Regnum Sacerdotale ; e quibus verbis arguitur, illud dignitati Regiae suisse quodammodo annexum, ideoque huic veluti sit bitantiae more
accidentis adiectum : at ex aduerso nouum Sacerdotium commendans Apostolorum Coriphaeus ordine inuerso voces immutat, Ves autem genus electam, Regale Sacerdotium: vides, ut quod adiectum erat ut accidens, mutetur in subitantiam
D Sacerdotium ibi est Regale, hie Sacerdotale Regnum est, ut pateat Omnibus, in noua Christi Lege Regale fastigium, Sacerdotali dignitate superari, ideoque huic
veluti minoris pretii accidens adiungi, rantique ornamenti haberi pro appen dicet quam egregie haec excogitauit Alexandrinus Clemens et Homo, qui est υere Cl. Nex s. Regalis Sacerdos , ubi etiam Regat excellentia additur Sacerdotio quasi accidens habiecto, a quo sustentatar, est cui innititur , cum minoris sit entitatis.
Aliarum momento rationum idem probatur.
TR ipliciter , ni mea mens fallit, Principatus aliquis praeserri alteri tanquam
excellentior potest i scilicet vel ratione subditorum, quos ad nutum lui imper ij moderatur, vel ratione beneficiorum & munerum , quibus eos valet assicere& ditare, vel demum ratione ampli rudinis ditionis & authoritatis, qua suam dignitatem Diuili
29쪽
gnitatem exercet. Quam eunque ex his si respexeris, Regio nomini munus Epi- .seopale praecellit; quandoquidem, si in subditorum exeellentia immoreris, nume. Aret quidem Rex longaque pompa recenseat Principes, Duces, Equites, Dynastas obsequio promptos, & suo nutui obtemperantes et eius tamen dominium mortali corpore definitur, & re adeo imbecilli atque caduca Regia potestas innititur : at vero immortales animas Episcopi attingit imperium, supraque corporis fragilita- . tem potentiam suam evehens, suo verbo tanquam Dei Vicarius animas percutit, inde sanat, e fidelium eae tu ablegat, inde reuocat, caelestes ab ipsis thcsauros amouet, inde restituit, e quibus deducere licet, eo magis Regiae dignitati Episcopa Ie culmen praestare, quo corporibus, nobilitate, virtute, excellentia sunt animae praestantiores : ita quidem Constitutionum Apostolicarum suffragio definitum
ist. Ap. olim reperio : Ω anto ergo an ma corpore praehantior est, tanto est Sacredatium Regno
excellensias; ligat enim aut sotuit fonticio vel remi ne ignos . Cui pariter conii d. si sancti ChrisOstomi sententia, dum agens, an Ecclesiarum Praefectura sit ala e. . criter amplectenda, haec statuit, aut SMerrii, optione 3νσρosita ad quidem Re- Bgno tant. est excellenIius, quantum ortitus o carnis iηteruatum e e p. e ρὶ &c ' Quantum risus excitaret Luna, si maius sibi imperium arrogans, cum Sole de , Principatu contendere auderet y Magna haec duo lumina adduxit Deus e nihilo, eoc, tamen respiciens, ut Sol diei, Luna nocti distincto imperio praeesset; eo igitur Sol Luna pulehrior, lucidior, excellentior est, quo dies nocte clarior, nobilior, & dulcior est , quo sensu locutus Diuus Ambrosius, cum de Sole verba faciens ait, Ese Oealtis mundi, iocunditas Caeli, Dei pulchritudo, natura gratia, praestantia creatura . Agnosce hic egregium Episcopi & Principis symbolum t hic noctein , idest, corpus, ille diem , hoc est spiritum , amplissimo interposito spatio moderatur di non mihi sed Beato Ailredo illustris liare arguties tribuatur . Suni, sic ille loquitur , o in sancta Ecclesia firmamento ἀ Domino creata duo magna luminaria , Sacerdotiam o Regnam, Rex Diβε us, Princeps ct ClericM : dies spiritualia, vox remporaliasignificat: itaque luminare maius Sacerd/tiam vi ρνam diei, idest spiritua- Cubaes , lumina, minas Regnam υι prasit nocti, idest saecularabas. Nullus ergo admirationi debet esse locus, quod inter Apocalypseos miranda aenigmata in septem Pyderibus, septem Asiae Episcopos Lynceus Ioannis oculus d signatos agnouerit ad argumentum praestantissimae eorum dignitatis: ad huius honorem , ipsa sua dextera manu , Deus illos gerit K quibus conuenientius aptandum 1;bahisae. videtur illud praeconium, quo Philo Hebraeus nativas stellarum faces suo eloquio opifie. exornauit. Cateνum opifex condidit has sensibilet stellassimulacra diuina opisti he=rima , quas tanqtiam in temple, inter cstvoreas essentias pulcherrimo calloca .it in cato;
tot enim Soles reprεsentantes, sacrum Ecclesiae citum illustrant , & spirantes Numinis imagines gloriam Maiestatemque Diuini Conditoris exornant . Hinc ut ostendimus de illis dictum , Vos estis lux mundi. Quapropter, sicut e Planetis diis stincto ordine collocatis tres supra Solem, tres alij infra eundem perenni agitati- me percurrunt, nee ullus eorum est adeo vaecors, ut ei confidentia insana audeat comparari, quin imo eius splendore illustres, eiusdemque virtute potentes, ob- D sequiosa luee illum veluti Principem venerantur, & famulari veluti cursu sequuntur, sic de Episcopis dicendum, qui in Ecclesia sua Solis imaginem prae se ferunt; licet enim ad fgeuii fastuosi lumen Coronatis Regibus , maioribus veluti Planetis
' videantur minores, non ideo tamen ullo dignitatis consortio cum eo comparandividentur: Christi tantum Vicario in authoritate minores, nullius vel comparationem vel superioritatem patiuntur; quin immo Planetas ipsos, qui sublimiores videntur , impertita luce coronant, pretiosis gratiae muneribus eos ditant, effusisquec testis beneficentiae thesauris locupletant . Quis absque Episcoporum facultat vel aeraria salutis vel 4li sores aperiat, cum sacra ministeria conferre, Sacerdotia impertiri solis concedatur Episcopis 'Hoc idem ex illis Prophaeticis verbis clarius agnoscetur, quibus alibi, duce A Psita. 4 . gustino, destribi diximus Antistites, Consuraes eos Principes super emnem teryrώm:'s i Ilae enim particulae sis, & super idem fere senare videntur, ac prius & posteritis clim igitur super omnem terram, hocest super uniuersi habitationes ipsi domine
30쪽
. tur, apertum videtur, exteris omnibus laeuli dignitatibus, Episcopos dignitate praeferri: ad euius rei argumentum, cum Pontificiss indutus vestibus Antistes, Obuium habet seu Regem, seu taesarem , nequaquam aperto capite thyaram e Xuit sverum velut eo excellentior, cum maiestate incedens, sublata dextera manu, signum sanctae Crucis effingens, ipsi bene precatur.
Quid plura si Sacerdotali solio ipsa quoque Regum subseIlia substant, si eius
aut horitatem submisse suspiciunt , quis inficias tuerit, hoc titulo, dignitate Re gia Hyerarchicam esse nobiliorem ξ haee pro suggestu verba faciens Nazianzi uti.
Τheologus elarissime confirmauit vero υas Priacipes o Praeferiri ad υos enim ii .is. iam nostra se conueratroratio i quorsum autem haec ' Nam υos quoque mea potestinii , melae Tribanali Lex Chrsι abiecit et I eriam earam usi quoque gerimus τ οδε. etiam prastantius atque perfect us, nisi oporteat θινiιum carasi cadere , ct eaelegia terrenis. Quae omnia maxime consonant vocibus illis, in quas Regius Vates erupit: Ad alligandos Reges eoνum in compedibus, ct nobiles eoνam in manicis feνyeis . Mi pc33.3.
Brum quantum se Hyerarchica potestas efferat in eos Principes, qui Fidei susceptae degeneres, elemita sanistitatis procul aberrantes , transuersiam vitiis agunturi is ses enim compedes sic ibi Augustinus eoisseti at Dabis Disevi man. ι . Quando- ''p''quidem ut Purpuratus Ecclesiae scriptor Baronius ostendit, cum ea, quae a Deo emanant, ordine praestantissimo statuantur, decebat ut Sacerdotio Politicus Principatus concederet, &vt corpus animae, humanaque Diuinis subiecta sunt, pri. matus illius innotesceret .
IAm, ut ad secundum caput progrediamur, si eoaemoda, & beneficia, quibus
Principum opulentia populi ditescunt, respiciamus, lieet apnd aliquos Principes, magnus sit dubitationi locus, an beneficia quae conferunt, superent vel au geant gravamina quae inferunt,&an in lance veritatis , maioris momcnti siu du iPrincipatus onera , quorum aliqua ex parte certior fuit a Deo Samuel factus Re- ingum primo, quam lucra, quae λ Principum Hsfectura derivantur, statuamus tamen Principem alicubi efflorescere maiorem Alexandro, Solone iustiorem , amabilio. rem Tito, atque instar Constantini pijssimum, ut ferme illos esse, quos Catholica enutrit Ecclesia, sponte mihi suadeo: Munificentissimus ille sit, & inexhausta liberalitate, luctilentissima diuitiarum commoda effundat in populos, nobilitatis ordines, illustres titulos, Pra setiiras, Dominia, aulam tot blandimentis delici jsque impicat, quot recentium fabularum concinnatores e mente figmentis plena deducunt i quid inde ex tanto munificentiae decursu quid e mucret, praeterquam ea ducum aliquid & breui periturum emolumentum e tota Regalis potentiarvis inter beneficia peritura evanescet, quae dum Lunae cui subsunt, tam varias al- . ternasque vices imitantur, varia pariter & mutabilia sint, oportet . Alia vero ex
D parte repraesentetur Episcopus; terrena hic & humilia dedignatus, excelsa , imo Diuina superuolans , callestia bona dispergit, supremique Thesaurarius Conditoris , munera admiranda congerit in populos opesque diffundit , quascunque alias uniuersi diuitias exuperantes. Grauissima sint & terrea vincula, quibus cruciati sein-piternis ignibus spiritus, reas animas seruituti mancipatas obstringunt, di ps ne suffocant, Episcopus illa vel sua vel aliena manu dissoluet & destruet; Diuinis ipse dapibus populum pascit,& ad animos in Fide confirmandos chrismate sacro perungit, plurimisque Lithurgis & Sacerdotibus ritu solemni & ad Religionem composito consecratis , pretiosisIimis e caelo thesauris orbem ditat & beat. Quanto igitur prae Regimine Principum, Hyerarcharum Praesectura potentiaque piamantior est :hoc certe illud est, quo Regem cum Episcopo componens Aureus cognomento Ioannes post inulta tandem deducit , Nam si vii υι dere, sic ille, qoantum abst Cris,'s. in Rex is Sacerdote Episcopum intellige expende madam potesatis υινιque ινadita , 'q