장음표시 사용
241쪽
aim, sed extarsisti, extula autem seu coassa licentia, licentia nos est sed violent a. ergo tua importunitate vi Iol Di opus fecit inuitus, non fuit ab oluere, sed abrumpere . item ut omnes Cius excusationes auertat, subdit; Sed responde quod υe-νius est , quia scilicet placuit tibi magis quies tua , quam utilitas aliena: demum star uti vel abi pio par ciatem curam numquam suscipiendam, vel sulceptam nunquam deponendam : Aut ergo oportuit te gregem Dominicum minime seruandum fusii pere, dat silceptum nequaquam relinquere i xta illud , Alligatus es uxori, noli quaerere solutionem: verum quoniam ad eum errorem tolle dum non erat remedio locus, aper- obtestatus vir Samstissimus est, non haec ad illum se scribere, ut iterum ad illam Dareciam reuerteretur, quam prorsus recuperare amplius non potcrat, nec ut ad illo omnem spem salutis excluderet, scd visui erroris vim animaduertens, intimi animi sen sibus angeretur , & dolorem eius acerbissimum hauriret: Sid tantum nolare illud tam stam nultum, uti paruum malum negligere, ima semper timere , hemper
senilexe, semper sicurum nou esse, sicut siriptum est , Beatus hemo, qui semper sp nidas: si ergo tot tantisque Diuus Bernardus eum redarguit , qui ad suum alcῆα rium reuersurus solam pars iam abdicauit, qua dicendi vi in eum inueheretur , ut ut quieti suoque commodo vacet, Episcopalem sponsam repudiat quid in eos, cui libertatem suam suumque otium alienae utilitati immolatum, o sibi tantum studeant, suscipere literum vellent, tempustiue iuuandis animabui dicatum uolredonaro l
UI N C paliter est, ut nec eorum excusationi dandus sit locus , qui
toedio, quibus Episcopalis cura subijcitur,commissum suo regi in I gregem Pre vellent ; hac de re Epistolam vide, quam ad omnes suae statis Anti Uberius Ponti sex scripsit, gi Gratianus inter Canones sacros lial ult.
'' Imbecillis animi est, nimiumque coeco sui amore impotentis , pond. psisi: GAngelicia humeris formidandum perferre, mψὶς ' - Nς' s, ficti si pondere enascentes excutere; haud quidem hic nobis em pu Epis 'pi santis mi praestitere ; qui inter angores, inici pος ς' δ P 'ς '' ' . ' si liud hecto numquam a fluctuantis nauigis clauo gubernando discesserunt. η - Ioquatur hac in re Diuus Basilius audiendus est, post quam pronunciasset ex Episcopalibus molestijs, & laboribus, tum corporis Ninudinem, tuae umquictem
sultus Ecclesias sibi traditas deponere meditaretur, visus Parisio est, non
thali labe hoc eiscere posse, ex ratione, quam fureritis ex Angelico Magistro, ec hic' am n meam pronunciare ii ac de re sententiam vacat, tum quia Su premi Ponti scis mandato nunc temp0 x x φης qη ' μ' i' i' iis iani ut in .ssed ei contendunt, ab Eminenti sinis Rom*R- ' bhi; si, sunt
Ois e Conuentu , quem Concistorialem vocant, tum oti m qV l. . . E eorum Antistitum querimonii , qui ad sacras sedes deponcndas DTh p. . nim aliqui horum nimia facilitate ad aureum ambitionis calice 'p'pcererint, eη eius liquore, qui dulcissimus primo videtur, maxima malointa e . procleari, & ingeri fastidium postea percipiunt, eo prorius modo , quoad i' ulcius est, sed sit nulli adbita moderatione sumatur, stomacho grauia citi im
242쪽
duet, morbos enutrit; quantae voluptatis, & dulcedinis est dignItas, cum primo. possidetur, sed voluptate postea evanescente, labores angoresque nuper i unt, quibus prima voluptas extinguitur: hoc plane sensu cum Caietano illud Sapientis a-eroama intelligere possumus: Sicuι qui mei multum comedit, non est ei bonum , sis , ut seruaior eis maiestatis : dignitates, de maiestate in affectans opprimeiaν 4 '' '
Quapropter eum Sanctus Paulinus Nolanus An isties animaduerteret, quendam Licentium nomine magna siti aestuantem ad hunc Calicem propinandum accede. re , & cum pariter praenoiceret laborum taedio quam citissime affectum ad eam dignitatem deponendam accessurum, ad Romanianum scribens eum sapienter admonuit his verbis, Blandum nomen honor et mala siexaltas , exitus ageν ;quem nunc ep, Mi R.
velle lauati mox voluisse pleni cum Paulino Augustinus etiam eon lotiat, ut eundem Lieentium ab huiusmodi ambitione abduceret, sacras dignitates inexplicabilibus
Iaqueis irretitas ei proponens, Alferatatem habent veram, iucunditatemfalsam, ceν dolorem , lacertam υoluptatem , durum laborem timidam quietem, rem plenam πεῖ'
miseria ,speis beatitudinis inoaem. sic tantus Magister.
TEttia iam nobis superest profliganda ratio, qua viti etiam sanctiores armantur, ut sacras sedes dimittant: haec autem tota in eo innititur, qu6d pericula quis animaduertit, quibus propria salus obijcitur ex innumeris, & grauissimis legibus, quibus Praesules ad animarum salutem comparandam obstringuntur: dinficillimum enim est, ut penitus observentur, de arctissima caeteroquin ratio est,quam de animarum regimine Deus exiget: opportune quidem de utiliter terroribus hisce ante susceptam dignitatem hi subiacuissent, sed ea iam suscepta inutiles omnino sunt, de importuni: prudentis nauarchi est, ut ante aggressiim iter trananda maria meditetur, capita superanda, scopulos naui insidiantes, ventos, procellas, eaq; omnia discrimina animo complecti, quibus inchoata nauigatio oppugnatur, an validum omnibusque instructum nauigium ferat, an sibi satis experientiae, de atiis sit,quibus opposita pericula possit eludere; verum ubi soluit e portu, datisque vento velis erupit in mare, meditari haec inutile est, metui locum dare, animo cedere , & a clauo moderando recςdere, vel Daufrabio proximum vel ipsum naufragium est. Insanientis ea vax fuit Villam emi or eo videre illam: quis isto sane dementior ὸ tae. i. villam primo emere, de emptione adeo arcte statuta, ut dissolui nequeat, illam postea inuisere. isapientis erat, ut prius eam inuiseret, aliosque secum adducens eius situm, vim, conditionem inspiceret, eorumque consilio ad eius emptionem uteretur i quam sapientius alter ille, qui primo considerauit agrum , dc postea emit Pinu. i. illum: qui ergo mihi haee scribenti similis sust in nulla consideratione adhibendia D ad molestias, de pericula, quibus sacras dignitas premitur, ne maiori quaeso errore implicetur: vela iam fecimus, tenendus fortiter nobis clauus est i iam Rubi-eonem luperauimus, prς stemus animo, progrediamur inuicti, Deumque nos alloquentem eo modo cogitemus, quo Moysen allocutus olim fuit, O fortare, ct Deut. I x. esto robustusn tu enim introduces populum 1stum in terram promissam. Qui ut se periculis ingentibus Obiectaret temerarius extitit, sit pariter fidus, ut suo labore alienae saluti proficiati qui clim timendum maxime erat, audacia meis tum vicit, eundem vincat metum tua animi sortitudine: ni I quidem nostraru virium imbecillitati fidere valemus, at Deo fidamus, eiusque amori nos integre committentes,eius fortitudine nostram imbecillitatem fulciamus, iacta cogitatam in Domino , ct ipse te enuIriet: quam bene et x Hebrea origine legitur, Prodice onui risum in Domino : idest pici ardenti fiduciae spiritu in Dei sinum tuas curas molestias, labores proijce: tuam cnim virium infirmitatem miseratus Deus, tuamque
diligentiam blanda fronte suscipiens, te per impendentia pericula manu sua de- dueet , & per hostiles insidias incolumem facieti, qui Deo laborans animo cadit,
243쪽
iniurius Deo est ; si Dei instinctu timemus, magis aeeurati, soIliciti, vigiles erimus , non timidi, non ineostantes; si vero,ut in nobis pietas extinguatur, & inter scrupulorum vepres cruciati ab incepto feliciter opere dilaedamus , stygio spiritu suggerente timemus, metus istos expellere ut Erebi veneficia, & Daemonum incantamenta debemus: quapropter evia , qui hoc metu correptus se animarum on re absoluerat, sapienter Diuus Bernardus admonuit, Oportebat etiam patienter poserari onus impositum,animo nonfrangi, pusillanimitate non vinci, ct semeι fisceptum deponere nos licebatnhae pariter timorum nubes facile evanescent, si cogitauerimus,
quod licet humanae infirmitatis vitio in multis deficiamus, dum tamen diuinae gloriae amplificandae, gentiumque saluti promouendae studemus, in partem eorum bonorum vocamur, quibus vel ad leges nostras vel ad exempla nostra subiecti nobis populi ditescent: quo inam sunt ea, quae Deo gratissima patrantur nostri Sa-eerdotis ministerio ' praeterquam quod inter solemnia saetificia pro no bis assiduo Deus exoratur, & frequentissimae sunt in sacris gynecaeis piae λminae , quae suarum precum auxilio nostram infirmitatem obarmant: sperandum igitur nobis est , maius lare prae iactura lucrum , maiorisque meriti esse opus prosequi, ut Deci magis placeamus, quam ab eo deficere, ut nostrae saluti securitis consulamus: nos ipsis.Prosta. . in alieno prosectu proficimus, in eorum lucro lucramur, & nos coronamus, du mde viti con' alijs laboramus, Qui pro multir occupatur, Ut atypro sciant ac Deo υacent, profectus '' ' Elorum eiusfractas est, ct qui soluci adines ommum portat, in ipsis proficientibui Pro
fit, ct gloria illarum gloria eias est: Prosperum audisti. Quapropter, qui se ab Episcopali mole subducit, Sacerdotii facultatem, & decus
seruans ad nullum eorum operum obstringitur, ad quae, ut nostros animos perficiamus,nos Deus adhortatur; ut populos erudiat eorumque saluti adlaboret non ipse tenetur; tenetur tamen, ut docet SuareZ, sanctiorem vitam degere, & praec ceteris pietatem redolerer tot tamen etiam meritis & sacris opibus 1poliatur, ut
si quae lueratur, & quae deperdit simul comparentur, proficuum ei nequaquam sit, ut ab Ecclesia sua discedat: meritissime igitur ad Alcinum Genuensem Episcopum
scribens Sanctus Nieo laus Pontifex ait ι Episcopos vero, qui Dominici gregis suste- C,ό. ' perunt curam , otque sollicitudinem, ab adm/nistratistoe eoram dissedere non oportet 42 vi accepti talenti pulchνιtudo deleaιuν ; sed certamine eorum salubriser augeatur a cririplicetur fractus. Candide fatear; tot onera eomprehendens, quibus Episcopalis cura laborat, tot implexas dissicultates, quae undique diuinam gloriam meditanti occurrunt, dieam asperam rationem, quae Deo de commissis nostro labori animabus reddenda est, metu ingenti perculsus, Romam accedens ut sacra limina inuiserem, enixe supremum Romanum Hierarcham exoraui , ut Episcopalem hanc sedem licet tot titulis redimitam,eius liberae potestati redditam Pontificia aut horitate resumero dignaretur: renuit omnino ad haee Sanctissimus Pontifex, nec ulla res fuit, quae meum fluctuantem animum tranquillaret, quam Epistola, qua Diva Virgo Catharina Senensis caelesti lumine imbuta Episcopum Nicolaum Auximatem, & Pontificis a secretis simili metu,& eogitatione laborantem magis magisqἰeonfirmauit, & mut sibi ipsi sie responderet, admonuit: taboνandum mihi omnino est,cum otio mentisque tranqsit titate sim prorsas indiguas: in eo sistam grada ad quem vocatus asceodi, retussae aliorum oluit, diuinoque boaori alacer desodabo r sed illud pariter addit , aperte nos a Dcemone deeipi, dum laborum fastidiosi quietem exoptamus, metuentes ne maiori mole nos crimina, quam merita onerent; dum enim soli Deo nostra cogitatio adhaeret, illique voluntas nostra magisterio Charitatis adiungitur, Iicet coelestibus voluptatibus animus non perfundatur, & extra certis horas imperatum diuinarum preeum pensum absoluamus, nihil tamen deperdimus,cum tantae dignitatis, de meriti quicunque labor sit, qui pro animarum utilitate , Deique honore impenditur, ut nostrae mentis capacitatem excellat: ut autem hoc ipsum Pariter Probet, rem viam a pia tamina refert sipsam mei hanc fuisse foeminam mihi pro comperto est dum enim Diuinae Charitati considerandae integrata, mente vacaret, tantoque amori parem amorem rependere anhelaret,caelestis sponius ostendit, quod nullo valens hono suam diuinitatem augere, ad hominum utilitatem
244쪽
Caput Quadragesimum primum. 2.37
litatem Iabores suos dii lini amoris stimulo derivaret: qui cnim ad populorum eru- A ditionem , & salutem sudores effluunt, grati adeo Deo sunt, ut non tantum meorum remunerationem promptus effundatur , qui recta cogitatione illis iuuandis vacant, sed illis etiam qui vel humanis rationibus, vel coeco tui amore ad eosdem instruendos incumbunt: demum e Dei alloquentis voce haec etiam excepit; aua
propier illud scias , nullum fre, qui remisso suet animo hac in re mlhι reuerenter ω- ferula qui sine prsmio abeat, sternamque mertem euitet: exadvierso autem certa illos supplicia manent qui grauiter eadem in re delinquent.
Si ergo mihi morienti periculum imminet aliquod, eo quod sacram hane dignitatem non exuerim, ad sacram hanc Uirginem fiducia pleuus accedam, ut, ne de illa aeternum conquerar, mihi periclitanti patrocinetur. Quia tamen sic rum hoc connubiuin non adeo implexum est, ut nodo Gordio simile dissolui aliqua saltem ratione non valeat, hinc optime factum reor, si de illis in prosequentibus capitibus instituatur oratio .
Tres primae rationeS egplicantur, quibus Epis
copalem dignitatem eguere interdum
T inconctissa lege Pontifex Innocentius Tertius rationes statueret, quibus O niscutum Pontifici liceret Episcopales sedes abdicandi facultatem dare, tum E- ζ... it
piscopis eandem postulandi, ea usus opportunitate, qua ad Episcopum Calaritanum per Epistola in respondit, ad sex capita sapientissime illas refert, quas acutes a. 's. perpendens Doctor Angelicus maxime probat, cum in unaquaq; ipsarum ad gen- tium sibi commissarum utilitatem submouendam Episcopus ineptus videatur; una , Hostien in C enim haec ipsi videtur dari ratio pota, cuius vi sacram a te siponsam poisit, imo debeat quicumqtie re ij cere: sic ab Ostiensi Cardinali Canon ille explicatur. Prima igitur ratio est propter conscientiam eriminis, id est ut ille explieat, si Epincopus in aliquod ex illis criminibus lapsius fuerit, quae etiam post persolutas poe asst Iudice irrogatas, omnino prohibent, ne munia Epileopatia po sit explete, I iactis prouentibus uti, huiusmodi, ut exemplum afferam , est iactae rei mercimonium , quod vocatur Simonia: hoc enim flagitium to dete lini eo mi bus est , venullum fere aliud tam enormem & foedam in Christiana Religione notian possit inurere, & sacras dignitates imputare, quibus omnino indigni censentur, qui eo se crimine per summam audaciam impiaruntincc enim pastorum instar per ianuam, sed lupis similis per fenestram furtiua sibi via ad dignitates sacras aditum aperuerunt: quapropter repetitis tium legibus tum diris vitium hoc adeo monstruosum , tum Summi Pontifices, tum sacra Concilia luere inlectati, illudque quodam veluti ostiacismo ab humano commercio expellere & eliminare contendunt: asperria inas igitur poenas statuentes illam in primis adscribunt, ut scilicet omni penitus veniat via obstructa, nulla ratione sacerdotio habito perfruatur, sed illo exutus a sacra dignitate recedat. Quapropter Nicolaus Secundus plurimos Canones in encie lica Epistola res
tens , quos Synodus coram se acta sanetuit, ait: Er a Simoniacos nullam miseriori e ere, Si. diam in dignitateseruanda habendam ess decernimus, sed iuxta Canonum Hoctio-zm0Π μ λ nes decreta Sanctorum Patrum eas omnino damnamus , ac deponendor esse Do ''stolica auictoritate sanciman. quem postea Canonem Alexander etiam Secundus deuolutis postea temporibus valide roborauit; adeo autem immane flagitium hoe est, vi contra communes leges,vel a teruis, vel a reis ipsisque a meretricibus denu clari possint, ut Deo datus Pontifex in sua decretali lancisis me statuit ; nec enim, terras tantum incet stare audet, sed in ipsum mei caelum venena torquens, Augustae Triadis sinum vitiare per summam impudentiam conatur,& diuinum Spitatum v nalem habere ; qua in re praeterire mihi nefas esset, quod imperante victore Se cundo
245쪽
cundo aecidit: hic enim ut malis occurreret, quae sagitii huius improbitate, per . Italiam , Gallias, & Burgundi. m , id temporis grassabantur, sumn Legatum expedivit in Gallias Hildrbrandum Cardinalem, quem postea sub Gregorij Decimi nomine veneratus Pontificem fuit Orbis Christianus 1 Synodum hic in prouincia . Lugdunenti eoegit, ubi quidam pHyerarcbis de sacris infulis laedo mercimonio
coemptis expostulatus, post corrupto. ingenti auri vi testes, ad Synodum mane reuersus, audacissimς emQRS ait, ubingm mei sint aecusatores e prodeant nefarii Syzophantae. Ad omnium silentium voces omnium audiuit prudentissimus Legatust vi aduertit veritatem defectu testium prodi, fraudisque lenoeinio pompam sui velut in triumpho facete vitium, ut tam audaczm vidit Episcopum, reum probauit: quaprompter ad eum intrepide conuersu , anne , ipse dixit, in Spiritum Sanctum tu credis quid ni credam , iste respondit: tunc Hildebrandus Spiritui Sancto hoc commi
tens arbitrium, Dr nomine Patris en Fili, Spiritus Sancti, cuius donam gratia te com dirasse audiuimus, Ur baius rei ποbis veritatem edisserar adi amus, qaod si a Nisus ,rava capisti, negare rentaveris, Spirat 44'ιyum, donec qua vera Iuni conmearis, nominare non vaisas. rem sane admiranda mi eloquentissimus erat Antistes ille imultaque eruditione illustris, cum tamen, mandante Legato, vers culum Gloria Patri, ctc. recitaturus esset, quo expeditior erat ad Patrem & Filium inuocandum, eo magis impeditior erat, ii et ς nixas ad hoc vires exereret, ad pronunciandum
Spiritum Sanctum; quapropter Diuina seritentia se pereumum agnoscens, ad L gati pedes supplex aduolutus, flagitium situm candide aperiens saera fuit dignit te spoliatus: post quae Spiritus Sancti nomen nulla cum haesitatione pronuncia uile tanto ad haec terrore perculsi omnes fuere, ut simul cum viginti septem aliarum Eeclesiarum Praesulibus quadraginta Episeopi publica conseisone se tanti criminis reos fecerint, disponte d gnitates susceptas exuerint; his breuiori stylo a Diuo
Petro Damiano memoratis, addit Sanctus Doctor, Merara seu dem Spiriιum Sanctum dam emιι, amst, Ut qui exclusas erat ab anima, praeut etiam eonsequenter esset a lingua. De hac sane ratione egit Petrus Blesensis ad Arnulphum Episcopum CI.exoviensem scribens: eum enim adhortatur, ut saluti suae contulens , cam digni tatem a s e rei Riat, ad quam furtivo tantum gradu conscendit, Corri e ergo ad con sci/ntia υestrae restimonium, sest inueae itis vas minus canonιcum babaisse ingressum,
si is folliciti re egressu, ct . Nam hic resignatio habeι locum, c. quae ut validius Io. boret,Sancti Gregorij Magni suffragium affert Ex aduerso cum in Synodo a Leone Nono Rhemis eoacta, Episcopus Ni uernentis candide aperuisset, non modicam auri copiam a suis consanguine is eri usetam, ut Episcopali Sacerdotjo potiretur, licet nulla de hoe ad ipsum notio peruenisset, deponere dignitatem maluit, sic annuente, cum Synodo tota Pontifices, quam cum salutis aeternae discrimine illam induere: miseratus eius Pontifex & Synodus , cum prius ille iureiurando confirmasset, in ullam se de impertita pecunil cognitionem habuisse, mutatis insulis ad alterius Ecclesiae regimen cum aduocauit: eadem pariter area te fusi de eodem crimine absolutus Constantiensis Antistes, inqui fassus est, eam dignitatem , se prorsus ignaro, a suo sibii fratre suisse coemptam , quod ubi ipse cognouit, sugae se dare tentauit, sed eius vi sistere coactus fuit, & saeris ordinibus initiari. Eadem quoque ratio a D setoribus in homicidio voluntario explicatur: si namque potissimu in Episcopi qecus mansuetudo est, si ex Apostoli lege a sacra digni tate repellitur, qui aliquem percussierit iuxta illud Non percussorem, pro comper to erit,ab humano sangvine manus eius fore penitus impollutas: An mitissimi gni sectator & administer idoneus sit, qui se tam temere furori, ferociaeque commisit, ut vel tua, vel aliena vi vel ad ignominiam cetuat, vel ad interitum eos,quos ad Diuini formam amoris diligere tenetur, licet inimico suto te ipsum inuaderente quod crimen est,mortalem eis vitam eripere, quibus comparare debet immortalem e audi Hyeronimum: Percossorem Discopum ille condemnas qui dorsum posuit gagella , ct maledictus non maledι xiii ab hoc igitur illibato,Sanctoque munere me
ritissime a Sancti a magistris, Concilijs, legibus impositis arcentur homicidae, qua
246쪽
Caput Quadragesimum primum. 239
propter Joandis Octatius ad Uticensem Episcopum scribens, ut Aelle apud Gra
tiani in inter Canones reperies, ait insipientis insanique viri esse, persuasum id ani mis inlacre . ut saltem post exactas a Iudice poenas, possint huiusmodi viri tam venerando bacerdotio decorari: post quae addit, Debet ergo Sacerdotio priuatas Iach 7-marum fonte plagitium tam immane diluere, ut talibus saltem remed3s curatus, ια-rt pupi i Menties Magium: Coelestinus autem Tertius eos etiam omnino repellcncos atδnti Sanctitate ordinis docet, qui non tantum sua opera, sed vel aliena, vesconsilio suo alios excitant ad vitam aliis rapiendam,
Deus immortalisl Acthnicus ipse nil losophus Seneca see diuinium aestimauit sta sitium vicam homini auserre, quae diuinum quiddam est in Dei quam refert imagine- ac as res, homo iam per lusum , G iocum occiditur.
Ad hoc primum caput referendum ctiam est Pontificias litteras adulterare &quodcumque aliud facinui capitale patrare; haec enim omnia, quam hostiliter in- uocentiae illi repugnant, qua sacris initiati viri debent praelucere, quis non agnos scat sic certe olim Concili qm Agathense decreuit his vel bis: Si Episcopus Presb)ter aut Osaconas capitale crimeo commiserit, aut charta alsauerit, aut falsum regi moniam dixeriι, ab OD, hanore depositius in monassenum retrudatur , ct ibι σαδη vixenti Ia cam tantummodo comm Iionem accipiat: huc etiam spectant, haeresis, coilma , de omnia ilia scelera quae tam turpem infamiar noram inurunt, Vt nccoloria unda, nec poenitentiη spongia deleri unquam possint, in quorum singulisl voluerim immor ri, nimium quant sim mea exundaret oratio: omnia haec tamen in tua Epistola decretali In ocςntiua Pontifex significat: Propter constaeotiam σμπιπιs ceden i potess licensia psalari, evo sitas Oon cuius libet, sid damtaxat illivi, trρρυν η'sed Vsius o licιν executio post peractam paenitentiam impeditur erum quidem est, quod si aliquis peracutis scrupulis cruciatus, leuiori aliqui noxa adeo suam conscientiam premi aduerteret, ut indignum se tam excelso in u-nere Mimans, lethali se reum erimine faceret, si in illo cosisterct, & tam ali E eius; nimi libr/s haec religio inuasisset, vi ncq ad sicri Moderatoris consilia, nec ad ip-as bummi Pontricia adhortationes acquiesceret, nee animi qui tantis aestus tranquillaret Inaec animi infirmitas , & imbecillitas mentis satis utique esset, ut facultatem recipere posset, qua se eo sacerdotio Episcopali abdicaret, quod implexis aveo*ngoribus eius animum torquet: sic statuit Ioannes Andreas una cum Abba, dui hoc 'axime ex alia Episcopali, quam Decretalem vocant,eiusdem Pontificis Innocentis fert ij ad Priorem Cantuariensem; nec his forte absimiles illi fuere, qui, referente Dino Augustino, ex aliqua labe, qua leuiter inquinabantur, piae hui' ditatis studio, diuitiaeque gloriae ardore , non tantum absque ullo vitio, sed magna cum laude saetas influat exuere, misi is,istali sancta humilitate praedita inriρνφpter quaedam infe essendicula , quibus pia res: miὰ-
an primo inferorum limine versari arbitrabatur, ut ex eius Epistola sacile colliges;
m Nicolaus Secundus tradidisset, numquam obtinere valuit, ut deponeret: ad ere-
Satatuit ei a l'ontifice pena , paratissimus ad eam persoluendam unico anno eam
Iare . quis hic non sgnoscat, ardentissimo quodam eum virtutis impetu ad solitu
dinem non tantum ductum, sed etiam raptum Z si iiii ui siue
247쪽
lirot , ad eum trahebat, tiam eorum ambitionem pro i.
Pori nesar ij mercimonii in Episcopalia Sacerdotia audacissimi irrumpebant, tum ς; iam , ut inter eius solitudinis angustias Seminarium quoddam Satti torum Eugu-bi ipsum Antistitum constitueret; primus h Grum a Diuo Rodulpho, qui Diuo Pe- O Damiano praecessit, Sanctus Ioannes Laudensis, eximie ab eodem Diuo Da pilano dilectus, eiusque tum in Abbatiae tum in huius Eugubinae Ecclesiae regimine successor cuius corpus post quinquaginta supra quingentos annos selemi cum pompa, & plurium Praesulum comitatu, inter populorum asiluentium preces, deplaulus, ingenti cum gaudio, ut superius significaui, digniorem in sedem transtu-Ii : haec igitur aliaque exempla ab eodem Damiano congesta, communibus legibus praetergressis , ad aliorum morer componendo normam Praestare non , post unt. Sed illud dignissimum est, quod admiremur non tamen imitemur, quod de Sanino Mautilio Andegaven si Praesule habetur. hic enim dum Sacro-sanctam Ho- o. iii 'm Deo litaret, a quadam Illustri nemina exoratus, ut morientem filium Sacro II Chrismate perungens in Doemonas luctaturum roboraret , satius ducens inceptum prosequi sacrificium, a facro Chrismate obsignando pro ei temporis exigui mora defecit; sed pueri morte praeuentus, sua vota explere non potuit; tam ingenti cordis 4ngo te hac de re vir Sanctissimus perculsus fuit, ut largusimis flectibus non acquiescens, de quascumque asperrimas pgnas, quibus se cruciasset leues cxistimans, clam fugae se dederit, vestibusque immutatis longoque maris interuallo traiecto, ut labore perenni suu in corpus a fili geret in a sesterio quodam ad horti olera excolenda versa tua septennio fuerit, precibus, suppliciis, lacrymis , ieiunis sui re suas abluinens : haec inter per Europam sere totam ab Ecclesie Andegavensis Legatis solertissime exquisitus, a caelesti genio, qui videndum ei se dedit, mandatum habuit, ut suo populo se redderet, sedemque viduam iterum sibi regendam
suscipereti hane autem Dei moderatoris virtute gubernatam eo septemnio fuisse significatum ei est, eiusdemque Dei beneficio agendum, ut tam effusis fietibus ex- . petitus puer ad sua verba reuiuisceret: innocenter sane iste peccauit, dc error,quein patrauit vacans errore , tam ingentes poenas non exigebat: sed Deus, cuius instinctu Praesul ille Sanctissimus trahebatur, hoc exemplo aperire cunctis voluit,quan
ii habendum sit sacri Chrismatis Sacramentum , quod aliqui non ea , qua par est.
SEcunda ratio, qua Innocentius licitum statuit Episcopale munus abdicareta, corporis infirmitas est, aetasque extrema, cuius vi ab Episcopalis regiminise e nisi f. laboribus, Si curis exercendis Antistites remouere se facile postum: Alia vero causa huic φ est debilitas corporis , qua Uel ex infirmitate , vel ex sene ιIute ρν cedit , nec tamen
omnis , sed ilia solummodo, peμ qtiam im otens redditur ad exequendum oficium 8a-D soral/, sapientissime Magnus haec Pontifex inter sedistinguit i his enim exceptis , ut postea addit, vires vel imbecilles vel elanguidas habere, Episcopi munia exercenda omnino non prohibet, Cum nfirmor, tunc fortior 6m: quia nonnumqu4m cor toris infirmitas fortitudinem cordis a timentur : sic haec Innocentius explicat: tun cnim plerumque conualescit magis animus, cum corporis vires elanguescunt: eo
soridior adolescit spiritus, quo infirmior hebetatur caro i speculi instar, quam fluxa sint & caduca vitae huius bona, mala valetudo demonstrat, & ad immortales delicias anhelandas felici nos necessitate eompellit; e terrenis hisce nostras mentes auellit, caeloque inuehit, semperque Praesulem excitat, ut suum rite munu C ercens rationes eomponat, quibus ad Diuinum Tribunal de sibi commissis p Polis causam agat i merito igitur ad Vincentium Syracusanum Antistitem scribens Diuu GreΚOrius, ingentes ait esse animi diuitias, qua se praua corporis habitu diue in se cleriuari asserebat; egregia etiam Salviani Praesulis haec sententia luit,
248쪽
Caput Quadragesimum primum. 2. I
A υἰν utes tramferaritur animorum , non lavibus flammis medulla Messsent, non maia sanam mentem laxentia tacentisa succendanι , non varii sensus peν υaria oblectamen-
Illustrissimh haec approbat sanctus Aquilinus Ebroicensis Antistes t hic enim MY in his, oculorum luce captus, quΛ obscurior media die caligabat,eo splendidius illi men- vit. Ist. tis lumen radiabati Argum dixeris ex oculatissima vigilantia, qua tum in erudiendis populis tum in legibus instituendis se paratissimum exhibebat i illius igitur solum infirmitatis vi , quae simul eum corpore mentem opprimit, adeo ut aptus Antistes esse non possit ad suas partes in regimine populorum explendas, lieet Antistiti suam dignitatem iusta ratione deponere. Ariminensi Episeopo, permittente Diuo inegorio,ex ista causa hoc licuit, ut ex eiusdem Pontificis duabus litteris tamen Antistes ipse spolite hanc facultatem non efflagitet, non potest
titε sua Ecclesia spoliari: quapropter cum Anatolius eidem sancto Gregorio signi-Φfi easset, exorari a Caesare Pontificem, ut Episcopo Salensi contimio dolore capitis
fatigato sue cessorem constitueret, respondit Sanctus Pontifex,nullo pacta faciem. dum hoe esse iuxta Canonum leὀes, Eι omnino iniustam est,υι si molestia corporis i Mais, bonore suo priuetur agrotus: unum tantum concedi Caesari posse, set Iicet vel coadiatorem, vel alium Prouincialem Episcopum ei designate, nisi tamen sponse sibi successorem flagitasset; quo eodem etiam modo praecepit, ut cum alio Episcopo ageretur, qui prae capitis doloris vehementia frequenter mente deficiebat,diora araonie Disevo, quem ab officιoso uecessitas ιο -taris, non crimem abricit, lxi . alium loco eius, recusanre eo, nulla it raris arrinari, sie suam sententiam ipse & s. t confirmati si tamen identidem sui compos fieret, pristinaeque menti redderetur, eoque tempore se sua dignitate spoliare postularet, eius Wotis faciendum satis esset, dummodo e sacris censibus ea portio illi adscriberetur , quae ad eius vitam decore, Ze honesti, suste manuam,congrua maxime videretur. Idem sorte dicendum plane esset de eo, qui morbo comitiali corriperetur. ; ea . enim morbi huius nequitia est, ut omnino a saetis faciendis excludat, ite Gelasius 4 'Fontifex de Episcopo Foroliuienti statui e , cuius postea legem Innocentius Tertius ιη' ,s r.
memorauit, cum petitionem sui uid/M rςcenseret, qui eadem Morbi calamitateu niu. 'non raro laborabae.
Mihi tamen ea sententia est, .ve licet piissimae Matris Eeclesiae amor nuna lege
ad saeras dignitates abdicandas obstringat, qui decumana , & nullis superanda . remedijs infirmitate laborantes, adiacra ministeria exercenda inepti prorsus exi stunt, ipsi tamen ut suae coistlantiae, talutique prospiciant, abdicaturi eas sponte sunt, dummodo congrua illis ad vitam alendam supersit ratit facultatum; immania enim sunt incommoda , quibus premuntur populi, cum ad eos instruendos, &' gubernandos fit Antistes inutilis: haec tamen ratio deficeret, si suas partes pari pietate , & fide Uicarius aliquis vel coadiutor expleret; Diui Hyeronimi verbis haee mea sententia fulcitur r hic enim responsum perpendens, quo caelestis Magister Deum redarguit, qui peeuniam ei impertitam otiosam seruauit, Se e nequam, σαεuare non dedisti tecuniam meam ad messam, ct ego veniens cam aeris υtique exeasu em illaini sic eam exponit Idem re non deposeorsi ad altare quia ν re non p/u-
Me miserum i quam enim sonor sedes haec ad mei eordis aures exclamat Hieet enim storida virium valetudine fruar, quot tamen & quanta illa sunt, quae meae di snitati congrua per summam desidiam mihi negliguntur ὸ remisso animo otioque , languescens religiosa ossicia obeo, ad mei populi vinitatem submouendam hebe Rco, nee tantlim mores meos populis imitandos expono in normam Sanini tatis, at meorum criminum umbris, di errorum caligine eos inuoluo ζ dicam verbo,seruus
inutilis sum, eamque sedem , quae pijssimo Praescii locum daret, deses ego ineptusque possideor quapropter lectorem supplex abtestor, ut imbecillitati meae preci bus suis opitulari dignetur. verum de sis, quae ad senectutem sipectant, elarissim sermonem habuit Pontia
249쪽
sex Innocentius: eam nempe solum ab Episcopali dignitate repellit, quae omnino . nisi ora Praejulam inutilem reddit: hoe enim si exceperis, opportunissima aetas lia est PD P ' pulis moderandis ; cim interdam non pias hoνιριών jealiis debilitas uim morolis maturitas qua in senibus esseθυι' imam in fas μηδεtu cie ρς mamnere ς ea veSetiores in stnibui adolescunt animi vires, quo corporiε inurmiste bebescunt: eius opera canities non destruit, imo perficit & coronat, cum conii lio magis quam manu tractanda sint: prudςnti , ratio, experien ia, qu PD imm sunt ad optimum regimen statuendum, senilem aetatem comitan ur: ad annor Rr magisterium didicere senet vel prouidendi vel dissimulandi attes, α ut de boc se diremur, nascentis Religionis principatum non adolestenti Ioanni, qugm ChrisIu diligebat, at smi Petro sepientia risti commisit: ipsemet Plato ad politicum . 3. Mis Regimen instit uendum aptiores senes prae iuuenibus aestimauiti coU4t senistrM perare vortρre , laniores autem subesse: quam postea legem Reipublicae fere omne ut salubςrrimam usurparunt; naturae ipsius instimau hoc idem edoceri pronuncia Aimpolit uit Aristoteles, ut in quodam e meis paradoxis in seeunda parte uberius Ditensii s sibi enim Rallem satςm d magistratus Oergadot iuuenili aptiorem esse non pauci ' Merito igitur eum ab Alexandro Tertio suat Insulat exuendi iacultatem ς M suset Londinςnsis Antistes, eo quod senili iam aetate maturus ad Episcop4b inunc ra obeunda sibi impar videretur, sapientissimus Pontifex eo constantius illam ne gauit, quo eum adhuc idoneum agnostebat, imo ςa tempor pm calami a s pervC. p qu*m illi populo necessarium ι Si mare aurem senectatem aut ιωμ έιeur14m sorte
ad populorum utilitatem comparandam mesoris momentiςile vςl Epscop, isset umbram, vel ei ut administros notae fidei & pietatis viros, quam si fuerit ad iςi d Pe eens, narrat se risius, Regii in Brutija Antistitem fuisse, qui multa cq M p u4ς xk ei=.3. ' Τ' laude suo populo praesuit , licet tertium supra nonagesim m an dum ageret; duoi que ego ocul tu Snoui, quos extrς ma stre aetate conte os sibi populus Vimo res agoouit, quam postea illi Retint, qui virili aetate florentes subrogati eis fuere non ergo eidem rarisso docenti tuffragati las est, Episcopum,qui plurium annorum interuallo sua praefectura functus est, tuta coniciemia posse illam dςponendi impetrare lacultatem, quietiquς veterani instar militis se dantem, loeum alteri dan dirinepta autem sum, quae vi hoc eomprobandum e striptoribus asei t; quin iti m metiata Alexandri Epistola deer tali hae potius Pontifex destruit, cum Londa nensi Antistiti postea naec subdat: Mammas ιι ituur, ui super δὸς diaιιοι istis uuit
ducet Episcopi sunt; an igitur sacrae militiη sacra messio solqας se poterussi, iusto ii Iulo compellamur e lHinc p riter cum Moguntinus Hierarcta Bonifacius deficiente aetate a Laeen -
et '' ita Pontifiee dignitatem abdicare postulasset, requit P tifex his verbia , quae intetr
Canones habes , Nos υera adiutore Deo consilium prabemas ana sanustars, τι pras late animaram ratianabilium fauore chrairo sedem , quam obtines Moguntina Emclesia ησεο quam ratioquar: ut tamen sibi euadiutorem elisat ei permittit, qui tu Mad instruendas sacris sermonibus gentest tum ad alia munera obeunda vacaret ἰbie etiam scitu dignissimum est, & quod usu ab omnibus Esi seqpis habeatur, ad
hortatiunem addidit, scilicet, ut eum iam in extremo vi limine versaretur, petarennibus Deum precibus fatigaret, ut eum suci populos luccessorem impertiret, qui in quo ipse defecerat , compensaret, Vt qa4nὐκ te diuina iugerat clemenιια suinteresse 1 e turaxmissione orare non cesses, is ιiba Deus ilιom Oaccessarem concedat a qui ei possi esse placabilis, er populum ire rebensibiliter regera viaear: quam igitur
250쪽
Caput Quadragesimum primum: 243
A litus, suecessorem optaret , qui ad improbos in regimine mores comparatione sacta, iuum regimen decoraret ; vetus illa apud Hispas os hae de re fertur palaemiae , Malo vendra que buens me hara hoc est , malus veniet , qui me bonum ostendet. Nee ab Honorio Secundo impetrare ullatenus potuit Sanctus Hugo GratianopolitanusAntistes, ut sedem sacram desereret, licet non tantum senecta , sed mor . his etiam sere consectus existeret: Cantuariensis e tiam Archiepiscopus Alexandrum Secundum Pontificem postulasse memoratur , ut Prouinciali Episeopo facultatem concederet, qua suam dignitatem excuteret, eo quod licet ad illius populi beneficium utiliis me labores suos impenderit, ab illis tamen prae annorum pondere , & aegritudinum molestia abstinere cogeretur, Sed ιam senili Hate prolixaque agritudine consecus, debit.im officio curam impendere υθeνius non υίleo: nescimus tamen quid Sanctus Ponti sex responderet, nec sacri annales referunt impetrasse .
Refert CrantEius quod cum Inuitus ad Rotemburgensem sedem senili aetate B Corradus euectus effet, non paucis elapsis annis, ut eam abdicaret, adhortati cum plerique fuere, cum alii eidem munere pares adement; sed mortis tantum vi a populi sui amore avelli sibi decorum aestimauit. Exaduerso Bartholomaeus de Martiribus Bracharensis Antistes , morum Sanctitate, fideique ardore clarissimus, cum post viginti annos, quibus iamctissime Spartam suam excoluit, suam prouinciam obire non pollet,ad sui populi res inspiciendas, metuens ne digniori, I utiliori diuinae gloriae administro locum,quem implebat, eriperct, ab illo se ultro remouit.
SED ad tertiam rationem progrediamur oportet: hare autem ignorantia est,
quae si probrosa omnibus est , in Episcopis certe est maxime indecora, cum ad ipsos erudire gentes spectet, easque ad virtutis studium oratione conuertere: audiatur iterum ex eadem Decretali Pontifex innocentius Pra defectu quoque scientiae plerum uepotest quis petere cessionem . valida haec tum ratione confirma . Quia cum ipsa circa spiritualium administrationem M toti simum necessaria, o circa curam temporalium oppoνtuna , Pr ut qui c*mmissam sei debet Ecclesiam regere , in viri que salubriter es renunciat, si scientiam in q*a i am regat, uu νat : Tu enim uit Dominas scio ιιam νvulistri ct ero repellam te,ne Sacerdotio fungaris miώι: adhuc tamen probandus Antistes erit, si tenus scientia polluerit, nec enim exigitur, ut in ea quis nimis excellat: α-anquam os desideranda sit eminens sicientia is Pagore, in eo tamen sii competens toleranda : quod idem postea ad Capuanum Collegium
scribens, suo etiam decreto probauit: non illi hoc rei jciuntur, qui nulla pene litteratura aspersi iuxta mentem Cardinalis Gambarae sunt monstra fidei, te Christianae Religionis opprobria, & e Pii Secundi sententia, Platina reserente, iumentis . . inspientibus comparantur: huiusmodi enim viros ad subsellia sacra conscendere, nullatenus Apostolicae sedis vigilantia permittit: quin hac de causa Honorius Secundus Catinensem Antistitem ne Grammaticae quidem rudimentis imbutum, sacris Insolis . qi as iam iuducrat, ut eis indignum spoliauit: videas eius hac de re Decret teir Epistolam inter Canones inaniax tam scientiae porro desectum nulla fa- eul tale compi usari posse viri doctissimi Caidinales Turtecremata, & Rebustus a firmant : cum enini in Episcopis scientia sit de iure diamo, non potest quispiam huius legis vir culis eximi, di huius honotis immunem se habere. Nulla igitur de idiotis hisce habetur ab Innocentio Pontifice ratio, sed de his tantum sei monem habet,qui necessaria ad hoc Sacerdotium exercendum scientia spoliantur: hi porro in Lateranensi Synodo, Alexandro Tertio imperante coacta, ab Episcopali Saerdotio reiecti omnino fuere.illud etiam in ea decretum fuit, quod licet alias in ea scientia exigenda non fuerint, ea qua par est vigilantia, accurati Pontifices , accuratissimi imposterum sint nullaque prorsus simulatione ad hoe vis tantur: septima item Synodus ri acerit, ut apud Gratiauum inter Cgnones videri