L. Annaei Senecae Opera Omnia

발행: 1828년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

611쪽

LIR. VI, CAP. 42

qui dedit. - At vel cor, ne homines de ine sequius a loquantur. - Male agit, qui famae, non conscientiae gratus est. Duos istius rei iudices habes: te, quem

non potes fallere; et illum . quem potes. Quid ergo, si nulla intervenerit occasio 3 sempeν debebo 7 Debebis : sed palam debebis, sed lihonteo debebis, sed cum mugna voluptate apud te depositum intueberis. Poenitet accepti beneficii, quem nondum redditi piget; quare qui tibi dignus visus est a quo acciperes, indignus videatur, cui debeas 3 XLIII. In magnis erroribus sunt, qui ingentis animi credunt, Proserre, donare, plurium sinum ac domum replere; quum ista interdum non magnus animus s Ciat, sed magna sortiana. Nesciunt, quanto interim maius ac dissicilius sit capere, quam sundere. Nam ut nihil ulteri detraham , quoniam utrumque ubi ex virtute sit, par cst: non minoris ost animi beneficium debere, quam dare; eo quidem operosius hoc quam illud, quo maiore diligentia custodiuntur accepta , quam dantur. Itaque non est trepidandum ,

cere cogatur: ego hanc sententiolam non capio Sequitis. Compar. a secur. Sectis vero

est aluer, quod eleganter Romaui pro

male adlii Levi, ut minus Pro non . mparativo autem h. l. Positivi senatis inest. Qui famae, non conscientiae gratias est. Non: qui morem gerit rumori-hus, non conscientiae voci ; sed si iii gratum animum ae memorem ob rumores ostendet, non quia id houum utque ae iuram est.

Et illum. Qui beneficia eontulit tibi. Ille sulli potest; naisque rem

aestimabit optime et semirer, animum

raro; et deerrabit tu turdum in aesti

X LlIl. Λllo. Allioris saepe anim custodire . quam dare. Imo pusilli ingenii auxi uin se Praebero. Tum hac Properantia incusare tacite hune qui henefecit, impatientiae. Haec vitanda, et thesaurum quem apud uos lite de

positum voluit, servandum. Pliaritim sinum. Ita enim mos , t gae sinum expaudere, et tu eum re

cipere donata: sinum implere mitioribus donis aut pecunia : domum ornamentis alioque instructu. Quanto interim maiias, etc. Sic Omnes codd. et sic sere Erasuli editio.

quae tameu perseeram Ordinem verbo rum iuversum hahet sic: quanto maius ac distic. interim sit, et C.

Vbi ea υirtute sit, par est. Vilia

612쪽

DE BENEFICIIS

quam cito reponamus, nec procurrendum intem p

stive, quia aeque delinquit, qui ad reserendam gra

tiam suo tempore cessat, quam qui alieno properat. Positum est illi apud me: nec illius nomine, nec meo timeo. Bene illi cautum est: non potest hoc beneficium perdere, nisi mecum, immo ne mecum quidem. Egi

t illi gratias, id est, retuli. Qui nimis de beneficio red

dendo cogitat, nimis cogitare alterum de recipiendo Putat: praestet se in utrumque facilem ; si vult recipere beneficium, reseramus, reddamusque Iaeti. Illud apud nos custodiri mavult: quid thesaurum eius eruimus quid custodiam recusamus 2 dignus est, cui utrum volet, liceat. Opinionem quidem et famam eo loco habeamus, tanquam non ducere, sed sequi debeat.

paria esse Stoicis, ita et virtutes, notum dogma. Lipsit Matiuduet. in philos. ainio. III. 4.

Positum est uti viad me: nempe benesicium quasi deimsitum. Haec abrupta apud Seneca frequentia suntimo ne mecum quidem. Vel me mortuo, et erepto, beneficium non perdit, quoniam animus gratus supererit, quem etiam tu meos osteudere Pola tu Praester se in utrum sacιlem. Pineiani et Geuteri codd. sic dabant, nou maestin esse in utrumque facilem. Ducere, Praeire , ita ut nos ad eam adspiciamus. Sequi. Ex benesaetis bona erit: si non statim, tardius: si nou apud omnes, saltem peritos et honos. CL Sen.

613쪽

BENEFICIIS

614쪽

ARGUMENTUM

Similia prioribus, Quaestiunculae, et subtilibus utilia tamen mixta. Illud princ*io serium , coercendam curiositatem, et nimiam sciendi cupidinem : animum Potitis ad mores et Virtutem, id est , Sapiensiam mittendum. Ex Merbi deinde Occasione Qua stio , An aliquis donare Suienti Porsit, quum eius sint omnia tau posse, quia animo quidem, non uau tamen Omnia PossiUM.Atiem, An qui tematae reddere beneficium, reddiderit ρ δεα , sed tamen iterum iterumque conandum docet. Tertis, An ς-dα Miro bono acc Peris, eidem iam mala reddes Reddes, seu cum cautione, ne illis male, et in suam alienam noxam ωα-tur. Quarta, Numquid oblisisci datorem benescii sui oporteat pNon omnino, et posse tenere memoria rit, immo et inter mexigere. Vltima, Quomodo ferendi ingrati y placido animo, man- .ucto , magno. LIPSIUS. Duiligod by Cooste

615쪽

AEBUTIVM LIBEBALEM

DE BENEFICIIS

I IBER SEPTIMUS.

I. Bonum, mi Liberalis , habeas animum volo :

Iii manibus terrae. Non hic te carmine longo, Atque per ambages et longa exorsa tenebo.

Beliqua hic liber cogit, et exhausta materia , circumspicio, non quid dicam, sed quid non dixerim. Boni tamen consules quidquid superest, quum tibi super-suerit. Si voluissem lenocinari mihi, debuit paulati in opus crescere, et ea pars in sinem reservari, quam

I. ARO. Promittit se, quae non dixerit. additurum, et praemissis, quae emunt mores , iucuuda aut inrigenium exercentia Persequuturum, ad exemplum Demetrii Cyuiei. In manibus terrae. . . tenebo. Versiis sunt Virgilii Georg. lib. II, vs. 45sq. ubi edd. habent carminescio, quae poetae quidem apta sunt. sed Nostro ut philosopho aptius erat longo , quod ipse suo iure mutavit tnam lectio varians nou est. Reliqua his tiber eosιι. et ea hausta. Sie Oinius eodd. quieto et addunt. Quod ad sensum pertinet. eogit h. l. est iuncta ostendit, glomerat, gallic. rLvitiale. Lenocinar i. H. e. mihi et superbiae meae morem gerere, blandiri. Si ingenii gloriam aucuparer, et Pul-eliri potius quam utilis libri auctorem me ferri vellem. Debuit. erescere. Quae aettieetiueo tu libro tractabantur, magis ae magis digna esse debebant quae animum morarentur. Ea lege quam vocant Auxeseos, al. mod. Gradatio-ui,

616쪽

2 quilibet etiam satiatus appeteret. Sed quidquid ma

xime necessarium erat, in primum congessi: nunci siquid effugit, recolligo. Nec mehercule, si me interrogas , nimis ad rem existimo pertinere, ubi dicta sitit quae regunt mores, persequi Caetera, non in remE-dium animi, sed in exercitationem ingenii inventa. 3 Egregie enim hoc dicere Demetrius Cynicus, vir meo iudicio magnus, etiamsi maximis Comparetur, solet: GPlus prodesse, si pauca praecepta sapientiae tenens,

sed illa in promptu tibi et in usu sint, quam si multa quidem didiceris, sed illa non habeas ad manum.. Quemadmodum, inquit, magnus luctator est, non uiri

Omnes numeros nexusque perdidicit, quorum usus sub adversario rarus est, sed qui in uno se aut altero bene et diligenter exercuit, et eorum occasiones intentus exspectat: nec enim reseri, quam multa sciat,

Ouilibat etiam satiatus armisret. Satia per se lepida, gravis, alis, Rmpla, ut illis etiam non dispueeat qui iam satiari debuerunt In mimum congerri. Sie Na aliique, qui nee statim oong. quod vulg. habent, nee Etatum, quod etiam edd. ncinnullae habent, agnoscit. Moestigo. More apud veteres satis usitato ut postquam enneta sere dixissent, oblita quaeque colligerent. ivngerentquo Apitendieis instar ad sinam libri. Sie apud Hebraeos post libros quatuor Regum, duo inveniun. tur qui Παρα armμνωου vulgo inMri

buntur. Demetrius coistis amicus Sene

monet Vptonus ad Epicteti manuale init. Stoicorum. e. e. Epieleti. M. Antonini, quorum loca huc spectau-lia adduxit, hoe in primis fuisse, ut

suos subinde monerent, Praecepta quaedam sapientum. πα κα ρ καὶ ἀυαγκαιότατα in animis quotidiana meditatione revolvant. Eodem etiam more usus est Epicurus. cuius. κυριαι δ αι apud Diogenessi Laert. X, 339 sq. leguntur. Draiaeptum autem hoeee e Socratis schola originem ducere suam patet, et Aristippi responso , quod Lipsius ad li. l. e Diog. Laert. II, laudat, nouqui multa, sed qui titilia legant discantque. studiosos et eruditos

esse, eoufirmatur. Qia admodum. . . . D ae mero .... ex Pectat. Palaestrae vectum

in motibus illis et sormatione sexu

617쪽

si scit qDantum victoriae satis est: sic in hoc studio multa delectant, pauca vincunt. Licet nescias, quae oratio Oceanum effundat ac revocet: quare septimos quisque annus aetati signum imprimat, quare latitudo 'POrticus ex remoto Spectantibus, non servet propo tionem suam, sed ultima in angustias coeant, et co

lumnarum novissime intervalla iungantur: quid sit, quod geminorum conceptum separet, Partum iungat; si

qne membrorum. Bene laudat Lipsius plures alios. Unde Aristoteles via Quintil. Inst. Orat. XII, et et quae dens idem in Enhoeae Delo Eurim apis sane etiam sunt ad Demetrii seri, hue se immisit furens, et taensum. Εiva verba sunt haecce : Et in Nequeo te eapere, inquit, cape me. . ut palaestrici doetores illos quos nu- Quare aulimus. . . . imyrimat. Admeros voeant non idcirco discentibus gradus vel aetati m ad .. tradunt. ut his omni hus in ipso lu- spirare videtiar, observante Lipsio, claudi certamine titantur e sed ut tu quibus antiquituε proditum, a subsit copia illa, ex qua unum aut Ptimo quoque anno mutatiouem autolterum, euius se occasio dederit, ess- discrimen evenire. sive ut reveraeiant. - Nexusque in lucta: dienni eorpori aliquod signum sit, anno aliter nodos et ligaturas. Multa huius septimo dentibus cadentibus et na. genetis ivnxit Philostratus Imaginum feentibus, his septimo Puherlate lib. II. p. 8is, resupinationes, pedis erumpente, ete . qua de re conferri malleolum calce pereulere. manum iubet Lipsilis Philonem de opiseio contorquere, medio eorpore prehen- Nundi, sive septimo quoque annosum de terra tollere , vel prosternere aetas infantis, pueri, adoleseentis, qua re ἀθλητης ἀμσῶά6ητος apud et c. designatur, sive morbus. peri- Nilum de octo vitiis p. 36r athleta culum mutatione immiuet homini.

inexpugnabilis dieitur supplantare, CL Varro; A. Gellius III, io.

s. Pedes auferre, ete. Norissime omnes codd. et edd. , rem eoufirmant, assectus praeter Mureli, qui Pineiani eoa- et vitia domant. reeturam recepit, et subsequentium Quae ratio. . . remeet. Fluxum et edd.

refluxum maris dicit. Quod φαι- - Quare latitudo. . . . iungantur. I mmvos usque ad Alexandri magni I. veretius IV, 428sq. Portietis aequati tempora nulli Graecorum notum quam ins est denique elu, Stansque suit. Nam neque interno mari quod in ste peruum 'ari s s ulta eo mediterraneum nune appellamus, tamnis, Longa tamen Parte M summa hau ascendent inm et deseendeutium eum lota indetur, PauIlatim trahit fluetuum vices innotnerunt, et elas- angusti fastigia coni, Tecta solo Rem Nearchi, quum Indo secundo iungens. atque omnia dextera lamis: lapsa ad Oeeani litus Erythraei de- non in obscitrum coni eonduxit acu scenderet, conterruit. Vid. Q. Curi. men. Cf. Seneca Naturat. Quaestion. lib. IX, Oceani fluxus Arrian. et lib. l, cap. 3.

618쪽

utrum unus concubitus spargatur in duos, an toties concepti sint: cur pariter natis sata diversa sint, maxiniisque rerum spatiis distent, quorum inter ortus mini-inon interest. Non multum tibi nocebit transisse, qua nec licet scire, nec prodest. Involuta veritas in alto

latet. Nec de malignitate naturae queri Possumus: quia nullius rei dissicilis inventio est. nisi cuius hic unus inventae fructus est, invenisse. Quidquid nos meliores

healosque facturum est, aut in aperto. aut in proximo posuit. Si animus fortuita contempsit, si se Supra inclum sustulit, nec avida spe infinita complectitur, sed didicit a se petere divitias: si doorum hominumque formidinem eiecit, et scit non multum ess Sabhomine timendum, a deo nihil: si contemptor omnium, quibus torquetur vita, dum ornatur, eo Perdia et lasost, ut illi liqueat, in artem nullius mali esse materiam, multo cum sinem: si animum virtuti Consecra Vit, et quacumque vocat illa, Planum putat: si, Sociale animal et in commune genitus, mundum ut unam omnium

tentiae tam praeclarae sunt, ut Parum mireris, quod Demetrium verbi fictisque eas reser talem et Seuecne et Omnis praestanti sinii aetatis istius

nominis, Thraseae Paetique Tacit. Anti. XVl sin. amore et admiratione sua dignissimum censuerint. Fortuita. Quae sors dat, non niti mus. Divitias intelligit, honores, po tentiam. Pulchritudinem. A Deo nibur deus enim, Stoae Praeceptis, neque vindieat, neque Docel. Omnitim e. c. divitiarum , gloriae.

Planum . aequum : viam Commodam esse credit. Sι sociale. Subaii l. tanquam. Iam Socrates, Cicerone Tusc. V. 37t te. mundanum se esse dixit: elimque

se lituti Atilit omnes iero philos lii ,

VIrtim unus e ncubitus.... sim.

Iam Hippocrates de natura Puer P. 248. Opp. Genevae t 657, sol. ulsr-mat: διδυμα δε γιvovetat a ' ενος λαγανευμΣτος , etc., tibi explicat. verum, quae iis aecidunt , quibusque

oecu Pantur.

Inimiata. . . latet. Soerate1. Democritus. Auaxagoras. Empedocles omnes Paene veteres rerum obseuritatem conquesti sunt: Democritus in puteo domersam esse veritatem aiebat, La etautio reserente Institvt. III, 27.

Nee aliam fovit sententiam Empedocles. Cf. Stiirati Empedocles Λsti.

Ut idquid nos meliores , etc. Quae sequuntur Sioae et Cytii sint, natu hae seetae sere nihil distabat l. sei 1-

619쪽

εlo in i m spectat, et conscientiam suam diis aperit, Scin per Die tanquam iii Pithlico vivit, se magis veritus quam alios: subductus ille tempestatibu , in solido ac Sereno stetit, consi immavitque scientiam utilem, atque necessariam; reliqua Oblectamenta otii sunt. Licet enim iam in tutum retracto animo, ad haec quoque EXCurrere, Cultum, non robur, ingeniis a flerentia. DII. Haec Demetrius noster utraque manu tenere

proficientem iubet; haec nusquam dimittere , immouistigere et partem sui sacere, eoque quotidiana meditatione perduci, ut sua sponte occurrant salutaria, et ubique ac statim desiderata praesto Sint, Et sine moratilla veniat illa turpis honestique distinctio, sciatque nec malum esse ullum nisi turpe, nec honum nisi honestum. II ac regula vitae opera distribuat: ad hanc a

legem et agat cuneta, et exigat: miserrimosque mor

talium iudicet. in quantiscumque opibus refulgebunt, ventri ac libidini deditos, quorum animus inerti otio torpet. Dicat ipse sibi: Voluptas fragi Iis est, bro vis, Asti

inprimis Stolai. CL Lipsia Physiol.

Siole. l. 8.Se magis. Sic eodd. NaE. non si se m regis quod in purisque edd. occurrit. - Duo puncta quae nullkops. Ponit post nos traustulimus Post alios, qua interpunctione melior et intelleelu sacilior iit sensus. Tempestatibus, i. arietibus, erroribus vitiisque. Sapiens deseribitur , qui ut virtus illa Hesiodea , instino, alto ideoque sereno loco stat. CL Horat. iam laudat. stroyh. α-atum et tenarem , etc. Carm. lib. VI, Dd. 1li. idem non dissimili sententiariam tenore, ε nrm. lib. I. Od. v :LI quoties sitim utilatosque Deos

flebit, et iasPera Nigris aequora Men-ris Emirabit ιν insolens .... Me ta-btila saere L Otioa varies indieat ut MaSumendisse mieriti Vestimenta maris

Deo.

Consummainque. Sie. codd. NaE dum vulgg. que Carciat. II. Ario. Illa quae regunt mores in Promptu sunt tenenda, ut sapientiam consequaris. Sapientis autem auut omnia, non tamen ut Alexandro

aliisque. Proseientem, qui in via ad sapientiam est, qui iam promovit aliquid et profecit. CL Lipsit Manuduet. in

philos. stote. II, 9. Dicat .se sibi, etc. Haec esse contra Epieureos directa iacile apparet. Saepe autem noster bos reprehendit atque restitat . quia suo tempore vitiis cuiuscumque generis scatente Epicii-reismus perperam intellectus mullis asseclis gaudebat. Vettio moveo , re-

620쪽

DE BENEFICl Isdio obiecta: quo avidius hausta est, citius in contrarium recidens. cuius stibinde necesse est aut poeniteat, arati pudeat. In qua nihil est magnificum, aut quod naturam hominis, diis proximi, deceat: res humilis, mem

brorum turpium ac vilium ministerio veniens, exitu. taeda. Ista est voluptas et homine et viro digna, noni inpleste corpus, nec saginare, nec cupiditates irritare, quarum tutissima est quies: sed perturbatione carere, et ea quam hominum inter se rixantium ambitus concutit, et ea quae intolerabilis ex alto venit, ubi de diis famae cceditum est, vitiisque illos nostris nesti, mavimus. HanC voluptatem aequalem, intrepidam, nunquam Sensuram sui taedium, percipit hic quem deformamus quum maxime: qui, ut ita dicam, divini iuris atque humani peritus, Praesentibus gaudet, ex suturo non pendet; nillil enim firmi habet, qui in incerta propensus est. Magnis itaque Curis exemptus, et distorquentibus mentem, nihil sperat, aut cupit, . nec se mittit in dubium, suo contentus. Nec illum

apexisse videri ad Xenoph. Memorah.

Soer. II, 1.

Exuu Ρωα. Sive homili et ut ita

loqnar corporali sensu rem sum P eris. Mart. lib. Xll, epigr. x Lum : eiat infelix damnatae Vongia vi gae. Vel quicumque eante itineraqucttesta inae Mullorum Iemrumque et suminis exitias hic est, Stiluereusque eotor carnificesque pedes. mea . . . Concutit, excitat. Duplicem perturbationem lite saeit, a terra etn eaelo. Illam , quae ex opibus , ho-uori hus, rerum humauarum ape nie- tuque, ut verbo dicam, profieiseitur: istam , quae a superstilioue oritur et

Drava opinione de Diis quos si hi similes saetunt homines, vitiis dediti, irati. iit et isti sint ultores vindice. qne sulmine armati et apud iu- seros etiam tanquam tortores collocati. His quem ... quummaxime. I. e. sapiens stoicus. Dirini iuris atque humani. I. P.

philosophiae. Disina enim continent physicam et theologiam naturalem .htimana di fileetieam et moralem. Cf. Ernesti Cl. Cie. D.Minus. Seit itaque qui m quae de imirido diisque homo cognosci e possit, et quomodo Dii colendi, tum nihil nisi trirpe esse malum , nee honum nisi honestum . ideoque qii id homines deceat . atque quid si hi aliisq e debent. Nihil enim Iirmi habet , viai. . . . Pro ensus est. Ilute enim nihil eertum esse videtur, neque ulla animi stabilitas et constantia e t , cui incerta, Varia , mulabilia plaeetit.

SEARCH

MENU NAVIGATION