장음표시 사용
111쪽
nendumque caseum,lac praecipue ouillum caprinumque est, mox bubulu. E . Equinum ac asininum miscet interdum. Bubulu sertilius caseo est,quam caprinum . scos,si cerebrum musiclς coagulo addatur,negant corrumpi uetustate, aut a muribus attingi. Tradunt Zoroastrem in denertis caseo uixi sic annis uiginti,ita temperato,ut uctustatem non sentiret. Vetustas caseus pernae suillς decocto maceratus ac probe in mortario subactus,arthriticis, quibus tophi quos uocantὶ in articulis creuerint, impositus pluosim rimum iuuat. mollis uero & qui recens iam coactus est, repulsoriam uim
positus. Oxygalachinus autem uim habet praetercadi rendi,sed paruam, ut uel magnum uulnus, etiam in rusticano corpore glutinare possit. Saprum uocant,inquit Plinius,qui cu sale S: sorbis sicci se uino tritus potiisq; Fmedetur coeliacis. Quod hippacen uocat, caseus est equinus ea uirus olet, magnopere alit,bubulόque proportione respondet. Non desunt qui hip- acen equinum coagulum appellarint. Hippocrates Scytharum inuentu irpacen dixities teque quod in equino lacte in alveolis subacto, insundo subsederit: quo gens illaquotidie uesceretur. Hippace exiguo gustu famem sitimque sedat,ut Plinius author est. Ε hacte fit & butyrum, barbararum gentium laudatissimus cibus. Spuma id est lactis, inquit Plinius, concretiusque quam quod serum uocatur: si autem crebro lactis iactatu in longis uasti donec pinguior lactis pars separetur:plurimum e bubulo inde nomenὶ&pinguiminia, ut Galenus auinor est:utucro Dioscoridi placet atque Plinio, pinguis limum ex ovibus: fit & ex caprino. Quod magis ui-Grus respuit, hoc praestantius iudicatur. Recens obsoniis additum, ei uicem pensat: & in bellariis adipis loco ponitur. Neque omittendum in eo olei uim esse: & barbaros omnes infantesque nostros ita ungi. Butyrum exiguo gustu famem sitisque scdat,conseruatque uircs. Butyrum natura oleosum S: emolliens est unde si largius sumatur,alvu soluit:& contra uenena,si oleum desit,utile est. melle admistum dentiliones adiuuat, si adfricetur.Phlegmonas quae in mollibus sunt corporibus, c5coquit ac discutit,ut parotida s,bubonas, orssique ac similium partiti phlegmoiias in puerorum & mulierii corporibus postea quam stuxio constiterit.Cotra uuluae inflammationes,atque duritias cfiicax est butyrum, quia neque uirus resipi neque uetustum est.In medicamenta additur,quae pus mouent,praescr- Htim in neruorum uulneribus aut cercbri inebranarum,aut ceruicis uesicae.
Natura butyri est mollire & ut Dioscoridi placet) purgare,replere & carnem creare,& astringere quoquc ut Plinio uidetur. Aspidis morsui utilissimcim tonitur.Devoratu uero&in corpus digestu, pleureticis peripiacu-monicis ue confert Plurimu,ut & liberior fiat excreatio & matcriae coc chio facilior. Quod si syncerum butyrii linctu hauriatur, c6coquit quide magis Ad sputum minus educitiuem una cum melle & amigdalis amaris, minus certe concoquit,sed educit liberius. Fuligo ex butyro collccha, in ocularibus medicamentis exsiccadi astringendique uim habet: oculorum fluxiones cohibet, & ulcera ad cicatricem facile perducit. Coagulu omne
112쪽
A ut Dioscorides orodisi& dissipata cogit,& coaeta separat.Ego ueto inquit Galenus coagulo uti,acri cerae medicamcto, ad affectum aliquem qui adstrictionem adsideraret,nunquam sum ausus.Porro coagulum omne acre est, facultatemque habet cxtenuantem, ligerentem,& cxsiccantcna Lac in uentre coagulatum dissecata&sanguinem in uentriculo concretum, non
leporinum solum,sed coagulum quodvis epotum:quantiis cssicacius id faciat leporinu .Hcedi, agni,ninnuli,dorcadis,platicerotis, lorci,uituli, & bubali coagula similes habent naturas.Coagulum hinnuli, inquit Plinius, leporis,hoedi,t audatum:praecipuum tame dasypodis,quod de proquuio aluimcdetur,unius utrinque dentatorum. Et haec quidem animalibus quae sanguine praedita sunt, partim omnibus communia sunt, quibus uidelicet ab B iis quae sanguine carcnt,ca disterrc constat:partim uero generibus quibusdam propria: de quibus accuratius generatim deinceps pertrachadum iam
nobis resta ab homi ue exorsis.
G Si scammona aut Scc. Hoc confirmant Theophrastus lib. s. De historia plantarum, de Dioscorides lib. 2. De lacte quoque tablatum, quantum discrepet ab aliis, te ges apud Galenum lib.s. Method. medend. E Oxygala, aliis quoque modis oxygalam conficit Columella lib.11. Est quod aphrogata uocatur, quod aestate dant media in caloris siccitatisque leuamen: an idem sit quod hoc loco ex Plinio oxygala appellatur, coniicere potius licet quam certi aliquid pronuntiare: cum neminem hactenus aut graecum authorem aut latinum quod certe memini) uiderim, qui quid sit aphrogala explicet. Melca autem quid sit quod e lacte quoque obsonium est, cuius Musus ibem qui aphrogalactis est descripsit nobis Constantinus Caesar in agriculturae
lib.ia. ex Paxamo authore. Melcam scilicet lac est e, in ollas fictiles, quae acetum seruescens ebiberiticoniectum repositumque: atque quod hoc pacto acidum fuerit redditum melcam uocat. Interdum etiam &c. Hoc a Dioscoride& Plinio fit, non ads parationem, sed ne supersundatur lac cum seruet. Serum a lacte) Modus separandi describitura Dioscoride,& Plinio lib. 18. Πνεια κω, alias πν kis, rudi i ν, inquit Athenaeus, a nonnullis uocatur primum lac, quod statim ab edito foetu mulgetiit.
H Caseus, Casei faciendi ratio traditura Columella lib.7. A Stomacho utiles, inquit Plinius,qui non sunt sals, id est recentes. Caseus mollis ut Plinio uidetur,aluus stit. Elixus, ita habetur in Dioscoride,sed non sine suspicione mendosi exemplaris. Castus recens cum melle, inquit Plinius suggillata emendat. D Lictit alias βαθύς. Latinus interpres uetus baynticus legit. an sortasse bithyniust ut idem sit, de quo statim ex Plinio. De castorum praestantisti mortim uarietate ex locis, plura habet exempla Plinius lib.ir. E Mollis,Mollem caseum,&qui recens coactus est Columella cui arbitror caseum uiridem, Plinius musteum uocauit. Saprum, id est putridus caseus, uel uetustate putridus. H Fuligo ex butyro,λιχνοῦς τῆ εο αρου. Quo pacto colligitur ex butyro fuligo,docet Dioscorid. lib.a.
113쪽
nendumque caseum,lac praecipue ouillum caprinuinque est, mox bubulu. EEquinum ac asininum miscet interdum. Bubulu sertilius caseo est,quam caprinum. Caseos si cerebrum mustelς coagulo addatur,negant corrumpi uetustate,aut a muribus attingi. Tradunt Zoroastrem in dcfertis caseo ut xisse annis uiginti,ita temperato,ut uetustalcm non sentiret. Vetustus caseus pernae suillς decocto maccratus ac probe in mortario subactus,arthriticis, quibus topia squos ἀρωι uocantὶ in articulis creuerint, impositus pluCusim mossis. rimu in iuuat. mollis uero & qui recens iam coactus est, repulsoriam uim obtinet & modice frigida. Tritus itaque uulnus mcdiocre cogi utinat im
positus. Oxygalachinus autem uim habet praeterea digerendi,sed paruam, ut uel magnum uulnus, etiam in rusticano corpore glutinare potui. Saprum uocant,inquit Plinius,qui cu sale & sorbis sicci se uino tritus potusq; Fmcdctur coeliacis. Quod hippacen uocat, caseus est equinus: a uirus olet,
magnopere alit,bubulόque proportione respondet. Non desunt qui hip- acen equinum coagulum appellarint. Hippocrates Scytharum inuentuippacen dixit:esseque quod in equino lacte in alveolis subacto, insundo sublederit:quo gens illaquotidie uesceretur. Hippace exiguo gustu famem sitimque se)at,ut Plinius author est. E lacte fit de butyrum, barbararum gentium laudatissimus cibus. Spuma id est lactis, inquit Plinius, concretiusque quam quod serum uocatur: sit autem crebro lactis iactatu in longis uasis,donec pinguior lactis pars separetur:plurimum e bubulo inde nomen)&pinguissimii, ut Galenus author est:ut uero Dioscoridi placet atque Plinio, pinguissimum ex ovibus: fit de ex caprino. Quod magis ui-Grus respuit, noc praestantius iudicatur. Recens obsoniis additum, olei uicem pensat: de in bellariis adipis loco ponitur. Neque omittendum in coolei uim esse: dc barbaros omnes infantesque nostros ita ungi. Butyrum exiguo gustu famem sitisque sciat,conseruatque uiros. Butyrum natura oleolum de emolliens est: unde si largius sumatur,alvu soluit: dc contra uenena,si oleum desit,utile est. melle admistum dentiliones adiuuat,si adfricetur. Phlegmonas quae in mollibus sunt corporibus, cocoquit ac discutit,ut parotici ,bubonas, origique ac similium partiti phlegmoiias in puerorum dc mulieru corporibus postea quam suxio constiterit. Cotra uuluae inflammationes,atque duritias cffcax est butyrum, quὁd nequc uirus retapit,nequc uetustum est. In medicamenta additur,quae pus inouent,praescr- Htim in neruorum uulneribus aut cercbri inebranarum,aut ceruicis uesicae.
Natura butyri est mollire dc ut Dioscoridi placetὶ purgare,replere dc carnem creare,dc astringere quoque ut Plinio uidetur. Aspidis morsui utilissimc imeonitur. uoratu uero dc in corpus digestu, pleureticis peripiacu-monicisque consert Plurimu,ut dc liberior fiat excreatio dc materiae coco
etio facilior. Qsed si syncerum butyrii linctu hauriatur, cocoquit quide
magis sed sputum minus educit: uerit una cum melle id amigdalis amaris, minus ccrte concoquit, sed educit liberius. Fuligo ex butyro collecta, in ocularibus medicamentis exsiccadi astringendique uim habet: oculorum fluxiones cohibet, de ulcera ad cicatricem facile perducit. Coagulu omne
114쪽
A ut Dioscorides prodit,& dissipata cogit,& coacta separat.Ego uero inquit
Galenus coapulo uti,acri certe medicamcto, ad astectum aliquem qui adstrictionem acsideraret,nunquain sum ausus .Porro coagulum omne acre est,facultatAnque habct cxtenuantem,digerentem,& cxsiccantem .Lac in uentre coagulatum dissecat:&sanguinem in uentriculo concrctum, non
leporinum solum,sed coa tum quodvis epotum:quantiis cilicacius id faciat leporinu .Hoedi, ni,hinnuli,dorcadis,platicerotis,dorci,uituli, & bubali coagula similes habent naturas.Coagulum thinnuli, inquit Plinius, leporis,hoedi,laudatum:praecipuum tame dasypodis,quod de prostituto alui
medetur,unius utrinque dentatorum. Et haec quidem animalibus quae sanguine praedita sunt, partim Omnibus communia sunt, quibus uidelicet ab B iis quae sanguine carent,ca disterro constat:partim uero generibus quibusdam propria: le quibus accuratius generatim deinceps pertractadum iam nobis restat,ab homi ue exorsis.
G si scammona aut Scc. Hoc confirmant Theophrastus lib. s.De historia plantarum, de Dioscorides lib. 2. De lacte quoque tablatum, quantum discrepet ab aliis, leges apud Galenum lib.s. Method. medend. E Oxygala, aliis quoque modis oxygalam conficit Columella lib.r1. Est quod aphrogata uocatur, quod aestate dant media in caloris siccitat que leuamen: an idem sit quod hoc loco ex Plinio oxygala appellatur,coniicere potius licet quam certi aliquid pronuntiare: cum neminem hactenus aut graecum authorem aut latinum quod certe memini uiderim, qui quid sit aphrogala explicet. Melca autem quid sit quod ε lacte quoque obsonium est, cuius Musus idem qui aphrogalactis est) descripsit nobis Constantinus Caesar in agriculturae
C lib. ir. ex Paxamo authore. Melcam scilicet lac est e, in ollas fictiles, quae acetum seruescens ebiberit, coniectum repositumque: atque quod hoc pacto acidum fuerit redditum,melcam uocat. Interdum etiam dec. Hoc a Dioscoride & Plinio fit, non ad soparationem, sed ne supersundatur lac cum seruet. Serum a lacte) Modus separandi describitura Dioscoride,& Plinio lib. 28. P vera Hui,alias πνοα lω,πvei porti inquit Athenaeus, a nonnullis uocatur primum lac, quod statim ab edito foetu mulgetur. H Casetis,Casei faciendi ratio traditura Columella lib.7. A Stomacho utiles, inquit Plinius,qui non sunt salsi, id est recentes. Caseus mollis,ut Plinio uidetur, aluusistit. Elixus, ι.εώς ita habetur in Dioscoride,sed non sine suspicione mendosi exemplaris. Caseus recens cum melle, inquit Plinius suggillata emendat. D dictit alias Latinus interpres uetus baynticus legit. an sortasse bithynius 3 ut idem sit, de quo statim ex Plinio. De caseorum praestantilli morti m uarietate ex locis, plura habet exempla Plinius lib. ii. E Mollis, lollem caseum,&qui recens coactus est, Colu-- mella sui arbitror caseum uiridem, Plinius musteum uocauit. Saprum, id est putri Udus caseus, uel uetustate putridus. H Fuligo ex butyro,λιχνυς ἰκῆ βουπυρον. Quo pacto colligitur ex butyro fuligo,docet Dioscorid.lib. 2.
115쪽
De homine. Cap. L X. JVM animalium disserentias quae dictu dignς uidebum Prout natura cuiusq; admonebit generatim ibociatimque simus notaturi, iure potissimum ab co ordiemur quod primum est:prima aute sunt quae persectae eius modi uero sunt quae animal generant pecto Fctum, eorumque primum dc praecipuum homo est: utpote que rerum natura,ssensus iudicio de rationis capacitate praeposuit omni---buS.SapicS enim cst hoc animal, de unum ex omnibus animalibus nobis cognitis diuinitatis particeps, aut omnia maxime simul de prudentis limum omnium. Homo itaquc cum sit animaliuomnium diuino cultui maxime deditum,no abs re effectum est, ut omni limaxime creetus uiua superiorem sui partem ad uniuersitatis supremum erectum habes: caput scilicet,quod membrum corporis totius diui russimucsse caeterorumque principe anrit Plato:cui totum corpus connexu subest de ueluti parct:atque in hoc tanquam in summa corporis arce prςstan- Glissimam animi nostri partem,ipsam scilicet rationem,sedem liabere dicimus .Et cum alia item animalia imaginationem habeatiquae per sensus fit,
Φυ-aria Mammiui uocant Graeci homo unus ex numero animalium,quae
nobis cognita sunt, m. p. stetitur, ,id est uim obtinet cogi indi deliberanditae.
Et memoriae quidem atque disciplinae plures animantes partici Pes quam doque sinimulta tamen praeter hominem potest reminisci: quadoquidem id nulli contingit absque Moμη kid est rationis quodam ueluti discursu, quid prius & quid postea factum fuerit colligete.Quod uero ad sensus at tinet, homo quanquam pro corporis magnitudine minime sere omnium animalium procul sentire potest,scnssilium tamen disseretiarum sensu atq; iudicio maxime omnium ualet.Et in tactus quide acumine de gustus nam Hdc hic tactus quidam est homo reliqua facile superat animalia : uerum ontactum habet, no solum aliis animantibus obtusiorem,sed & omnium sensuum,qui uel in seipse sunt,maxime stupidam.
G Praestantissim m.Variam authorum sententiam de principalis animi partisse-de, explicat Iulius Pollux, lib.2. H Q duero ad sensus. Humanorum sensuum qum sint certa iudicia pluribus explicat Cic. lib. 2.De nat. deor.& . Academ.quaest .
De partibus hominis exterioribus. Cap. LXI. HAbet sane homo solus inter animalia caput supcriorem obtinens situ, non corporis sui ratione ratum,ut caetera Ad quod parti sublimi uni-- uersi
116쪽
A versi respondeat,ut supra dictum est. Est aurem proeria nati initisque capi tis figura,veluti si cxcogitares sphqram paulo logiusculani utrinque coin- prcssiam:prominet enimi ars utraquc,prior scilicet & posterior. Facies homini latum,nonamque a re acccpisse uidetur - .iν: quod cnim unus animalium homo erectus est solus prospicit ante uersus ito inque ante uer
sus mittit. caeteris os aut rostrummam piscis aut bovis facie dicere non solemus. frons & aliis: sed homini tantum tristitiae,hilaritatis, clementiae,se ueritatis index est.Supercilia homini & pariter & alteriac mobilia: & in iis pars animi,negamus an annuimus: supercilium homini dextrum magis attollitur, & arcuatum magis quam sinistrii habetur. Distant oculi homi nis sibi interuallo proportione magnitudinis respectu caeterorum anim B lium minimo.Pueroru omnium oculi statim a partu ca susculi senti postii ero immutantur in eam naturam quae sutura est:quod in caetcris animalibus non cucnit manifeste. nascuntur etiam nonnulli altero tantum oculo diuerse,coesio scilicet,quod item caeteris sere non contingit. Cum caete
ris quidem animalibus in suo genere fere singulis color sit idena,sbius, uel
saltem potissimum animalium homo numerosa oculoru uarietate nota
tur : quod enim nigrum oculi dicitur, aliis atrum conspicitur,aliis admodum ccesium,aliis fulvum, aliis caprinum, quod ad cernendi claritate primatum obtinet. Sunt & oculi in homine gradiores, modici, parui, prominentes, quos hebetiores putantὶ c5diti: quos clarissimc cernereὶ praetereaalh contuentur longinqua:alij nisi propc admota no cernunt, uvom: dicu- Mbiam C tur & lusciosi.Multorum uisus fulgore solis constat,nubilo die non cernelium,nec post occasium ath interdiu hebetiores, noctu praetcr caeteros cem Daulotei nunt:utique nychalopes uocantur. Augurium cst cx homine ipso no time di mortem in aegritudinc,quadiu oculorum pupillς imagincm reddat. Inter ea quae pilos habent,homo unus cilium in utraque palpebra obtinet,&parte magis supina quam prona,contra qu.am quadrupedum generi accidat:&frequentius connitici homo,quam alia. Aures homini tantum ima mobiles:& situm utroque ex latere,eodem in orbo quo oculi obtinent:no,
ut quadrupedum nonnullis,positae superius sunt.mobiles esse nares natura uoluit, ncc sicut aures immobiles. Labra homini mollia,carnosi,& quq separari possint data sunt: tum dentium tuendorum gratia,ut & caetcris, tum D etiam ad usum setanonis agilia. Barba no pari mo)o essenditur omnibus, sed aliis tam mustix, quam maxillae & mcntum, pilorum frequentia inte guntur: aliis mentum leue & mustax,maxillae uero pilosae cernuntur. Ho mo contra quam caetera animalia dentibus carens uenit in lucem,nisi quid praeternatura intercesserit: Pueri deinde septimo mensic dentire incipiunt
primo edunt primores,alij superiores,ali; inseriores:sed fere superiores, uti
Plinio uidetur.Denique omnes maturius detiunt,quorum nutriccs lac habet calidius. Mutantur Postea homini dentes sit cuti &quibusdam aliis primores nam septimo coidcin decidere anno, aliόsq; sussci palam est: at canini amissi casu aliquo, nunqua renascutur:& maxillarcs nullii animal mutat,ut dichium est. Homini nouissimi maxillarcs,quos genuinos vocamus,
117쪽
circiter uicesimu annum gignuntur & uiris & mulieribus. Iam uero qui- Ebusdam mulieribus anno etiam octogesimo maxillares illi nouissimi non sine dolore exierunt.Viris quoque idem euenisse accepimus:quod certe iis accidit,quibus in iuuentute i pu genuini nati non fuerint: sed quibus in iu-
hicnta non fuere nati,inquit Plinius,decidere in senecta, de mox renasci certum est. Dentcs haiat plures mas, quam scemina. triceni bini uiris attribuuntur , sceminis minor numerus. Aliqui uice dentium continuo osse gignuntur . Hominum dentibus quoddam inesse uirus traditur: nanque dc speculi nitorem ex aduerso nudatos hebetare, de columborum scelus implumes necare. Linguam habet homo absolutam maxime, mollissimam& latam:ut sit non ad sapores solum percipiendos, scd ad literaru explanationem,& sermonis expressione accommodatissima .Latu pectus humanu Fcst, caetera angusta.Et praeter homine nullum cst animal tu,quod mammas parte gerat priore.Mammas homo solus e maribus habet: caetera animalia
mammarum notas tantum: maribus mammae conspectiorcs dc foeminatiores tum iunioribus tum senioribus effici utur, qui humidiores, leuiores, nec lacnulcnti sunt: eorumque ipsorum, iis magis qui fusci, quam qui candidi i unt. In mammis etiam maribus lac fieri potest: uerum caro iis spisusa,mulieribus sungos a soraminulentaquc. uiris post pubem exiguum no- nullis lac exprimitur: ueruntamen per suetum frequetiorem, uel multum prodisse aliquibus traditum est. In muliere lac quod ante scptimum mensem contractum est, inutile est: sed simul infans natalis est, de lac esse utile incipit prius autem salsum etiam est,ut pecoris. Mulieris lac commodius Glactentinus est, ex Aristotclis sententia, quod liuorem trahit, quam quod candidum est:& suscae salubrius quam candidae. Galenus candidu lac,Paulus quod no solum crassitudine,odore, de sapore,sed de colore quoque me diocre est, commodius arbitratur. Maris genitale foris prominet & ante habetur,testesque absoluti pedcnt. Genitale illi cartilaginosum carnosiim-que,quod ut parte carnosa instari nequ it,sic cartilaginosa intumescit. Homo unus sanguineorum cauda uacat: nates habet, quod nulli quadrupedudatum est. Homo uice pedum priorum brachia habet de manus: & ungues in digitis habet rectos ac latos.Solus quoque animalium ambi dexter, hoc est dexter utraque manu nascitur. Hominis digiti articulos habet ternos: pollex binos, de disitis aduersus uniuersis flectitur: per se uero in obli- Hquum porrigitur,crastior caeteris. Huic minimus mensura par est duo reliqui,sibi:inter quos medius longissime protenditur. Digiti quibusdam in
manibus seni .inflexus articulorum tum brachij, tum digitorum omniummitur ad intcriora. Crura homini stumore suraque carnulenta sunt: nullamque fere sui corporis partem,tam carnosam habet,quam nares,sa mora,tibias: quas enim suras vocamus, non nisi carnis copia parte tibiae posteriorc complentur cum caetera animalia quae cruribus constant omnia,
uacua carne hqc habeant.Sura aliis retracta ad poplitem est,quibus scilicet nates sunt pleniores:aliis detracta,quibus graciliores. In ipsa genu utriusq; commissura dextra laevaqis a priore parte gemina quaedam buc carum ma nitas
118쪽
A nitas inest, qua perfossa, ceu iugulo, spiritus sugit, ut Plinius author est.
Homini pedes omni u maximi proportione magnitudinis:quibus pars interior plantς non caua,sed ita pleniuscula est,ut solu toto attingat uestigio, ij uersuti sunt,ut inquit Aristoteles,& fraudulenti.Digitorum manus magnitudo, contra quam pedis est.manus enim longos,pes uero breuiores habet digitos. ungues habet homo pro digitorum magnitudine minimos. Homo cotra atque caetera animalia inflectit crura brachiaque: quippe qui brachia in posteriora sectat, quanquam ita ut paulum vergant ad latera
interiora:ὶ crura autem in anteriora. Partes naturales hominis unius,secundurcinaturam dispositae sunt,tam superiores quam inscriores: quandoqui-dcm partem superiorem ad uniuersi supremum erectam obtinet: solus e-B nim animalium creetus inccdit. Homo cum ad iusta incrementa perii nit,partem superiorem habet minorem quam inseriorem, tra quam cae tera animalia quae sanguine constent: spartem superiorem intelligi uolo, quantum de capite ad eam pertendit partem, qua exitus patet cxcremetis: inferiorem autem, quantum ab ea ipsa subsequitur reliquu corporis. h mo nanque in prima ipsa aetate,antea quam adolescat, partem superiorem corporis habet maiorem quam inferiorem: & quo per aetatem amplius a getur,ed contra cucnit, ut inseriora superioribus magis crescant, donec ad iustam petienerint magnitudinem. Quamobrem unus ipse non code m
do ingredi solet, infirma adhuc aetate, quo iam firma ingreditur: sed dum infans est principio,ne serpere quidem potest, sed immobilis iacet: deinde C primum quadrupes reptat: postea se erigit,bipes'; incedit, nifi sermam po sis. δει
milionis habeat. Est auter milio cuius pars superior magna est, inserior, quae sustinet pondus motumque excucellarua. Parti dextrae habilior adscribitur motus,t quae firmitas maior: unde altera gesticulationibus promptior est,altera oneri serendo accommodatior. Vires tamen quibuscia dextera parte maiores esse,quibusdam aequas utraq;, aliquibus i qua manu prς-cipuas obscruatum est.
D Quosdam etiam cum delibus esse natos, exempla sunt& apud Plinium ac Solinum. Genuini, F. Natalis, sit vit, id est ad partum habilis Plinius uitalem dixit. Quod liuorem trahit,m πελιδνοτονον, id est quod ad liuorem accedit, uel sit bliuidum. H Pollex,inquit Aristoteles, uno inflectitur nodo, caeteri binis adducuntur: ut uero Galenus, compactus pollex est ex triplici osse: primumque e V ius internodium tanquam palmae pars minime est accipiendum. A Partes etiam crurum brachiorumque, quo pacto & contrario modo inter se flectantur, & contra quam in caeteris animalibus,pluribus explicat Aristoteles lib.Degressu animalium.
De partibus interioribus hominis,&smilaribus. Cap. LXII. I IOmo plurimum cerebri proportione magnitudinis, ac humidissimul l habet: & mas plus quam foemilia. Uni animalium homini cerebrum
in infantia palpitat,nec roboratur ante primum sermonis exordium. Coranimalibus caeteris in medio pectore est: homini tantum infra tquam papillam turbinato mucrone in priora eminens.Est hominis pulmo simplicior, nec ita multifidus, ut nonnullorum animal procreantium cst: nec leuis,
119쪽
sed inaequabilis cst. Fibras habet, quas λόζω uocant, quatuor quidem -- Eiores, utraque scilicet parte binas:unam autem simplice &minorem. Rotundum hominis iecur est,ac simile bubulo: suferne qua manu tangitur, gibbum est,intrinsecus cauum. Iecur quatuor fibras habet, in iis duntaxat qui procero corpore sunt,uti ThcoPhilus prodidit: non in omnibus enim hominibus fibrarum numerus similis conspicitur, sicuti nequc magnitudo. etenim uti recte scripsit Herophilus,in quibusdam ne fibras qui de habet iecur,sed ex toto rotundum est:quibusdam duas,aliis plures, nonnullis
quatuor.Iecori fel adnexum habetur:aliqui tame eo carere uisuntur, quorum ualcludo,inquit Plinius,firmior,& uita longior.Carent co qui absinthio uescuntur in Ponto. Est hominis licia suillo similis specie angusta de longa. Hominu rencs,inquit Aristoteles, similes bubulis sunt: quippe oui ptanquam compositi ex multis exiguis renibus constent: neque aequabiles sunt,quomodo rcnes ovium caetcrarumque quadrupedum habentur. Galenus uero corum figuram, ca parte qua uenae atque arteriae in ipses inseruntur,simam csse praedicat:altera uero,quae illi parti opposita est,plane rotundam. Ventriculus humanus canino similis est: squippe qui no multo
amplior sit quam intestinum) figura illi rotunda, sed oblongior, & quasi
oblon, Thb. intestino similis amphori. Intestina homini suillis ac simiarum proximata salsum- sunt,in quibus quod colon appellatur,amplius est: &quod post ipsum in F tWηn sedem porrigitur,brcuc id corpulentumque cst.Ometum homini proportionc magnitudinis maximum cst: oritur id& dependet a medio uentre, qua ueluti sutura ducitur.Est 3c hominis uesica proportione, qu am caete- Grorum amplior . Sanguis homini tenuissimus ac puris limus est: extremumque sanguinis uitium habetur secum sit uel in picis liquidae modum crassus,uci scrosius adco, ut posteaquam c uena etasus concreuerit, plurimum habeat liquidi humoris supernatas: optimus uero qui inter hos me dius est. nium foeminarum maxime mulier finguine abundat: dc quae menstrua appellamus, plurima fieri in mulieribus solent. Sunt & hominis uenae crassae proportione humani corporis. Inter ossa sinciput ultimum confirmatur: iam cium cum partus in lucem uenit, molle hoc infantis os
est,paleitatque,ut antea dictum est.Caluaria homini raro solida sine suturis est:led tamen dcu iri caput uisum sine ulla sutura est. Seina hominis ex uertebris quatuor Sc uiginti constat: sexcepto etiam osse sacro) nam in re- Hliquis, cx pluribus compacta cst. Homo omnium animalium, quae pilos Habent, nudissimo corpore cst: pilis enim paucissimis exiguisque i tegitur , nisi in capite:qua Fidem parte, hirtis limus omnium ipse est. Et cum caetcris,quae pilis uestiuntur,partes pronae pilosiores sunt, supinae aut
glabrae omnino,aut minus pilos habetur: homo contra.Cilium etiam homini utraque in palpcbra,ut dictu est: de alae oppletae pilis, de pubes, quod
caeteris deest.Pili in homine omnium animalium uno, partim simul, partim postea per aetates gignuntur. Congeniti sunt pili capitis, supercilioru& patribrarum .postgeniti pubis primum, mox alarum, postremo menti: loca cnim quibus pili proueniant,totidem sunt congenitis deputata, quot
120쪽
A post genitis. Dcficiunt ac defluunt maxime primique per aetatem pili capitisinon tamen omnes, scd tantum primores. ergo capitis leuitatem caluitium nuncupamus, Graeci dicunt: quam rem in stiperciliis cibum . Φαωας --- ιν,hoc est salitium appellamus,quoad mclius uocabuluin inuenerimus,inquit Theodorus. Mutatur color piloru in senectute: cadidiq; pili efficiuntur in hominibus, quod uel in quibusda aliis,ucrum perpaucis Mnimalibus accidit,sed non adeo aperte, prςterquam in equo launc pilorum
candorem canitiem vocamus,Graeci πολum m. Caluitium uni tantum a- cinis es, in
nimalium homini, praeterquam innatum:parte itaque capitis priore non- λιοπας. nulli calvescunt. sed pueri aut mulieres raro calucscunt: uiri autem procedente aetate saepius calui evadunt. nccnon capite homines senescentes ca-B nescunt, quod uulli scre ex caeteris accidit manifeste. Canescunt homines primo temporibus: sed nemo uel temporibus, uel occipite calvescit. Pili post geniti iis, qui ante pubertatem castrati sunt,no exeunt, & post pubertatem excisis, ii decidunt,priterqua pubis haeccnim quanuis ininti
tur, tamen manet. congeniti uero iis non defluunt: nemo enim spado cal-
ucscit.Pili in mento mulieris non prodeut,nisi interdum pauci: reliqui pili qui postea gigni solent,mulieribus quoque proueniui,sca parcius. Fieri potest,ut homo tum mas tum etiam foemina pilis post genitis careat, iam inde ab ortu naturae uitio contracto:& nisi ut pubescant contingat,steriles in
gignendo sunt. Cresciit pili quibusdam in morbis,ut praecipue in tabificis: quinctiam in senectute S defuncto augesciit durioresq; redduntur, quod C idem quoque unguibus euenit. piae pilorum desectusq; discrimina pro
corporis temperatura,atque pro cutis qualitate proueni ut. Qui enim calida & sicca inteperie sunt, magna ex parte hirsuti cuadunt: ucrum hoc, si in summo fuerit: mediocriter autem,si calida quidem cst intemperies, sed in altera cotrarietate mediocritarem habeat. similiter & quae licca quidem, sed in calido & frigido media est temporie:est enim ea quoq; modice hirta.Raro pilo sunt omnia frigida temperamenta, siue ea inciliocriter sic habeant in numiditate,siluc immodice. terum ad summum glabra est frigida temperies & humida: minus hac quae frigida est,sed in altera c5trarietate tempcrata:adhuc minus,quae frigida dc sicca est. No ut in caeteris animalibus quae pilum habent,colorii causa cutis est: qui ctam alba sunt cute, D nonnunqua nigros admodu habent pilos . Cutis homini proportione magnitudinis tenuissima est: ca uero quae in manu est,quam proxime ad mediocritatem acccdit: ideoque & tactus instrumcntum in homine prςcipuucst.cutis quoque affectus secundum naturam cst,tum AEgyptiorum nigritia,tum Gallorum candor,tum Scytharum rufus color. De uoce hominis,& somno. Cap. L X III. Iocem quidem mittunt & alia animalia: nullii tamen alioru est,quod
V loqui possit,sed proprium id hominis est. Qui surdi iam inde ab ortu
naturae sunt,iidem etiam muti .uocem ergo emittere possunt, locutionem. autem nullam .Pueri ut caetera sua membra continere ac regere nequeunt,