장음표시 사용
141쪽
re atque animo.Duo naque sunt corii genera.Nobiliores indicat magnitu- Edo:minores nothos dicunt.Indicos elephantos Mauri timent,& quasi paruitatis suae conscis aspernantur ab iis uideri. Elephantem alij annos ducet tos uiuere aiunt,alij trecentos: & alij mares annos ducetos uiuere,alh centum de uiginti aiunt: taminas etiam sere totidem, sed storcre aetate circa sexagcsimum narrant. Hyemis ac frigoris impatiens hoc animal esse dicitur . Amat amnes: dc quanquam non fluviatile sit, tamen riparium dici potest.Inccdit etiam in aquis, dc eatenus progreditur,quatenus eius pro- muscis superat:ressat enim per eam, de spiritum accipit dc reddit: sed natare satis ponacre sui corporis non potest. E hantos caeteris malis immunes csse aiunt: insatione autem alui acrius insestari. AEgrotant cliam si coinc- . dant terra,nisi ea frequenter utanturinam si frequenter,nihil sciatiunt ma- Fli. Lapides etiam interdum deuorant,ut diximus,lc truncos necnon fluore tentantur.Odorem muris uel maxime fugiunt:pabula etiam quae a musculis contacta sunt, recusant. Mortem suam praesentiunt,sicuti de olores. Est
elophantus animalium humanis sensibus proximum: uippe intelleinis illis sermonis patrih, de imperiorum obedientia, ossiciorumque quς didicere
memoria, amoris dc gloriae uoluptas:imo uero, quae etiam in homine r De elephanti r probitas, prudentia dc aequitas: religio quoque, ut prodidere austores,
in homines de & magna docilitas. Et haec quidem uestigia morum animi humani in hoc cernuntur animali. Elephantes seri Africa ultra Syrticas solitudines deinpia uis Mauritania. Ferunt cxiam 2Ethiopes de Troglodytae, sed maximos India Bois , Lia. Elephantes Italia in Lucanis primum bello Epirotico uidit: dc boues lucis Ginde dixit. Elephantorum gentibus ingens pretium,uim adstringedi o tinent:eorum scobe imposito paronychia sanatur. Ita Dioscorides. Plinius uero, Ramentis,inquit,eboris cum melle Attico ut aiunt) nubeculae in facie,scobe paronychia tolluntur. Elephanti sanguis,praecipue mari fluxiones omnes,quas rheumatismos uocant,sistit.Proboscidis tactii, capitis dolor leuatur: essicacius si de sternuat. Dextera pars proboscidis cum lenitia rubrica adalligata,impetus libidinum stimulat. Sanguis de ischiadicis prodest. iecurque comitialibus morbis.
I Dedentibus hisce,an dentes dicendi sint, an potius cornua uide Pausania in Holiacis,dc Oppianu De uenator. lib. 2. a Decimo quoque anno,ut resert AElianus. quo pacto dentes etiam de diant, idem narrati s Indi uisos leuiterque discretos, H,et α. Plinius informes dixit. Hinc Plinius uentres elephanto qua uorei se dixit. 1 De elephanti pastu & potione Aristoteles lib.8.' histor.animalium. 6 Qis pacto uenatu capiantur elephanti,& quomodo dometur atque mansuescant , ostendunt Aristoteles lib.f. histor.animalium, dc Strabo lib.
1 & is de Solinus. 7 Philostratus de Appollonij uita.lib.1. tria prodidit elephan
torum genera:palustrium,montanorum de campestrium.
De simiarum generibus. Cap. LXXVI. μή - Orporis figura simiarum genera persectam hominis simulatione co-tinet,inquit Plinius. nueniunt corte cum homine plurimum sua sas iatam cie simiarum uulgus. Est enim hoc genus,inter omnia simiaru generali mini simillimum: facies naque iis rotunda est: de aures,nares .lcntcsq; tam primores,
142쪽
A primores,quam maxillares hominis more habent: natura tamen in iis - naresque a fronte remissas Contudit,& rugis pcrarauit anilibus ora. Cibum etiam cum caeterae quadrupedes non in utraque palpebra habeat, simiae habent:quanquam praetenue ac prolixius, potissmum in inferiore.
Collum ite ut homini breue. pectus habet omnium quadrupedum latissimum.In pectore quoque binas mammarum papillas: & brachia hominis modo,sed hirtiuscula, quae & ipsa & pedes,ut homo inflectui:hoc est ita ut
circunfercntiae membrorum utrorumque obuorsae inter se adducatur. Ad
haec manus,digitos, ungues homini similes:& pollex iis quoque & artic
li,ut homini: uerum omnia rudiora esseratioraque, - Vt eaedem
B Dissimiles homini possent similesque uideri.
Pedibus paulum disserunt: simi enim ut manus praelongi: & digiti ut m nus constant, medio longiore:& uestigium palmae simile faciunt,atq; iis dem & ut pedibus Sc ut manibus utuntur: inflectuntque eosdem ferinde ac manus: &,ut paucis dica, pedes manibus habent similes, & quasi ex manu pedeque constitutos:& calcis postremum a edem, reliquae aute par
ticulae aci manum facile reseruntur .Lacertos & filmora habet breuia pro ortione cubitorum & tibiarum.Vmbilicum qui emineat nullum habet: ed durum quiddi continetur loco umbilici. Partem corporis superiorem multo minorem habent quam inseriorem, uidelicet more quadrupedum: quinaria cnim sere ad ternarium ratione constat. Degunt plus teporis pro-C nae quadrupedu more quam cre .Carent natibus, utpote quadrupedes: priuatae cauda sunt,utpote bipedes:exigua enim cauda omnino inest,quatenus nota solum habeatur. Genitale foeminς,mulieris est: mari potius canis quam hominis .Partes interiores humanis similes continent. Simia animal ad omnia imitanda habile cst:& omne quod corpore agitur,si doceatur, facile discit,& idipsum actione representat,saltat, tibia canit: denique adeo uariti natura animal est & multiplex, ut ad omne actione sese uertet.
Apud Indos simiarum quoddam genus rufum est,quod in urbes no adducitur:quippe quod ueneris libidine adeo intamatur, ut ad muliebrem sexum suriat.Has itaque si quando deprehendunt, statim interficiunt Indi.
Simiarum generi praecipua erga laetum assectio. Cestant catulos, ut quos D immoderate amant,magnaque ex parte complectendo necant: quo fit ut catulos facilius amittant,quos impendio diligunt,& ante se gestant: quoniam neglecti pone matrem semper haerent: ex binis nanque, quos sere parere solet,alterum amant, alteru uero negligunt. Pro uoce stricior quidam iis est. Post hominem nullum animal praeter simiam uexatur: 1 omentum cnim illi omnium quadrupedum maximum est. Sunt S: alia simiarum genera: nempe cercopi oeci caudas habent : haec sela discretio esta inter prius dictas. Cercopithecos generat .ssithiopia nigris capitibus, pilo asinino,dc dissimiles caeteris voce. Megasthenes author est, cercopithecos in India apud Prasios gigni maximis canibus maiores: & totos albos prςter ωλι faciem,quae nigra est quod aliis contra euenit caudis longis supra duos cu ' L
143쪽
Saurus. cuiluriches. Simia mi M.
bitos:&praeterea mitissimos.caruceps etiam sic enim cynocephalum uo- Eco e numero simiaru,& cadem sorina qua simia est: sed maior ualidiorq:,& facie,caninae simili oriunde & nomen accepit: adhaec moribus ferocioribus est,& dente robustiore,canitiaque proriore. Ad saltum uiolenti sunt cynocephali, scri morsu, nunquam ita manlueti,ut non sint magis rabidi: in .Ethiopiae partibus frequctissimi.Cynocephalorum plura sunt genera. Sunt& cynoccphalis similes quaedam, rostro scilicet porrectiore, & quae 3
dcntes caninos,quos xtute δεν mi vocamus, habent prominentiores. Hae uix binis cruribus creetae insistunt ut ali latum abere ut ita incedere aut currere possint. Intor simias habentur & sphinges,uillosae comis,& pilo susico: mammis in pectore prominulis ac profundis, docilcs ad seritatis obliuionem.AEthiopia has generat. Codunt in thesauros maxillam cibum sphin- Fgiorum & satyrorum genus: mox inde sensim ad mandudum manibus e primunt.Sunt etenim inter simias, de quas uocat satyros facie admodum grata gesticulatis motibus inquietae.natura his mitis lima. Calli triches t to pene aspectu a caeteris differunt.In facie barba cst. cauda primore parte lata. Has capere non est arduum,scd proferre rarum .hoc enim animal nc- gatur ulucre in alto,nisi in AEthiopico quo gignitur coelo. Et quemadmodum in terra,sic ctiam in mari aliquod est funiarum gentis,quod delphino medicinam in morbo asscrt. In mari rubro,aiunt,siimia est, non piscis quidem illa, sed bestia cartilagine S uelut squamarum cxpcrs: eaque ipsa nomasna,colore & asi Wctu terrenae simiae: non pisceo tegmine,sed uelu ti testudinis cortice uestitur. Eadem similiter atq; terrestri s resima est: reliquu Gcorpus instar torpedinis latu cst,ut dicas avem esse alas explicantem. Cum nataliuolare vidctur.maculis quibusdam distinguitur.
I Simiarum genera Tria talum genera notat Oppianus,scut & Aristoteles. xxutat, cebus est apud Aristotele,simia gerens caudam. Inter monstra Tthiopiae ce setur celphus apud Solinum: & cephus apud Plinium, quem Pompei Magni ludi primum ostenderunt Romae ex AEthiopia: cuius pedes posteriores pedibus humanis de cruribus, priores manibus suere similes. Hoc animal postea Roma non uidit. Cepiam etiam refert Aelianus rostri forma cynocephalo smilem , magnitudine canis Erythrien sis, colore perquam uario.Sunt apud Indos, inquit Plinius simiae toto corpore candentes. 3 In hoc sorsitan genere est, qui ab Aristotele uocatur id est simia porcaria cui rostrum simile habet chameleon. Quibus artibus capiantur simiae,explicant Plinius, Solinus, Diodorus Sc Strabo, aliique nonnulli. De canibuS.
Cap. L XXVII. cinis, χύών. V X iis quς nobiscum d ni canes sunt,atq; hominibus fidelissimi So
l . li dominum nouere:& imotum quoquc si repente ueniat intelligunt: li nomina sua, seli uocem domesticam agnoseunt.Itinera quanuis longa meminere: nec ulli praeter hominem memoria maior. In uenatu sagacitas& solertia praecipua est. Plurima alia in his quotidie uita inuenit. Dctes canibus serrati sunt:ex quibus qui canini uocantur, decidunt sicuti & homini, idq; quarto aetatis mense: & praeter caninos illos nulli mutatur.unde sit, ut diuersa sit authorum sententia:alij enim cum hos mutari uidcrint,cςtcros quoque pari ratione mutari existimant:alij,quod duos tantii modo mutant,
144쪽
Atant,negant omnino ullos mutari,cum eos paucos reperire dissicile sit . u rum hoc propterea latet,quia non ante decidunt,quam alij intus enascantur.Iuuenibus dentes candidi &acuti:aetate prouectis nigriores atque obtusi: indeque fit,ut artas uetustiomara reccntiorumque canu dentibus iudicetur. Manunas gerit canis,nec in pectore,ut homo,nec in sceminibus , ut
ouis sed in uentre. caudam sub allium stediunt, qui de ncres sunt. Pedes priores quinis distinctos digius habet canis:posteriores quaternis. ungues canibus recti,praeter cum, uia crure plerisque dependet. Venter cani par- uti hoc qui non multo amplior sit quam intestinum, sed quasi intestino similis,intus leuis. Inserior intestini pars arctior esstridiaque uehemeti nixu,
nec sine cruciatu eam partem leuat cxcremento. Etas canum,ut modo di-B ximus,dentibus iudicatur:sed&senescentibus vox grauior redditur. Co- uius reiciu- eunt cancs alioru in more retro mingentium:diuti utque in coitu ligati co- ρ haeret,etiam inuiti.Canes tam mares quam se minae anniculi magna quidem ex parte cocunt, sed nonnunqua mense octavo,quod magis taminarcuenit quam mari monnullae canes &scnichcs coitum patiuntur.Indiciu uir O. in sceminis in mammis apparet,cum aetatem cocundi iam habenti fit enim
perinde as in hominibus tumor in papillis mamillarii, & ueluti cartilago quaeda consistit sed dissicile id perceperis,nisi habeas usum rei: caret enim
haec indicia magnitudine. hoc igitur scemina: cuenire certu est: mari nihil eiusmodi accidit.Tepus quo toto scemina libidine tenetur, diebus quaru ordecim magna ex parte describitur: ucru nonullae etia ad sextu decimum C pruriunt. Canes non per tota coeunt aetate,sed usq; ad quenda aetatis uigorem:ad annos enim duodecim magna ex parte &.coeunt & impletur. uerum iam aliquibus tum foeminis tum maribus uel annu octauu &decimii, atq; etiam uigesimu natis,facultas no defuit prolifici coitus. Laconicae coeunt quandiu uiuunt & mares de sceminς .Hςc Aristoteles: lumella ue ro,Nares, inquit,in uillatico de pastorali canum genere iuueniliter usq; in annos decem progenerant. Post id icin pus incundis foeminis no uidentur
habiles: quonia seniorum pigra soboles existit. Foeminae concipiunt usq; in
annos noucmaaec sunt utiles post decimum. Cancs etiam cum alienigenis
coire apertum est .la Cyrcnerui agro, uel apud Gallos,uti Plinius reseru lupi cum canibus coeunt.&Laconici canes ex uulpe & cane generatur. Im
D pletur canis uno initu,quod in furticiis maxime constat initibus: implent enim qui semel inierint. Gerit uterii diebus sere sexaginta & uno aut duo- P P tessebus,aut ad summu tribus nec minus quam sexaginta diebus. Quod si quid celerius prodierit,educari ac perfici nequit. Cu peperit, rursum sexto post
mense,nec citius,coitu impictur.Catulos parit articulatos quidem,sed caecos:nec ante duodecimum diem uisum recipiunt. QP ante iustum tempus concepere, diutius caecos habet catulos: nec omnes totide diebus.Sunt
ruae duobus & septuaginta diebus uterv in serantiquaru m catelli quatuo ecim diebus luce carent. Quidam tradunt, si unus gignatur, nono die cernere: si gemini,decimo: idemque in singulos adiici,totidemquc c se ta ditatis ad lucem dies.Quo largiore altitur lacte, edtardiorcni uisum accis
145쪽
o si, i ii it piundi non tamen unquam ultra uicessimum primum diem, nec ante septi simum. Optimus institu qui nouissimus cernere incipit: aut quem primum ., 'fert in cubile laeta.Primos mares pariunt caniculae:in caeteris alternant. Canes sciminae a catulorum partu uehementer serociunt,& cani re tum dicu-tur,quod Graeci misci, uocant. Et tantundem etiam temporis canire putantur dum catelli luce carciat.Parit canis duodecim cum plurimum, sed magna ex parte quinque aut sex: unum etiam aliquam peperisse certum est, quod tamen prodigium putant, sicut omnes mares aut omnes theminas gigni: Laconicae magna ex parte octo pariunt.' Lac ante diebus quinque qtari an sceminς habent magna ex parte: uerum nonnullis etiam septe di us anticipat. Genus canum Laconicu post coitum diebus triginta haberet lac incipitvitile statim ut pepererint,est. Crassiim inter initia omnium cst: Fdcinde processu temporis tenuius redditur: crassius canum quam caetero. rum animalium lac est, excepto scrofae ac leporis. Crus mares tollentes
mingunt,m. Una ex parte quidem sexto mente aetatis: sed nonnulli uel se- . . rius,instauo scilicet mense id faciunt:atque etia maturius quam sexto: idq; signum est cosummati uirium roboris. Quod autem simpliciter dixerim,
cum coire incipiunt,tollunt.Foeminet omnes considentes minguntiuerum in hoc etiam sexu nonnullae crure elato minxerunt. Vivunt canes maxima
quidem ex parte ad annos quatuordecim: sed nonnulli uel ad uiginti protrahunt uitam. Viuut Laconici,inquit Plinius,annis deni foeminae duodenis:caetera genera quindecim anno aliquando uiginti. Canes tribus prae- icipue laborant uitiis,rabie,angina,podagra. Facit rabies furorem:intereut G canes hoc morbo,& quae morsa sunt omnia:solus homo non absque mortis quoque periculo evadit. Angina etiam interimit.Et podagra terati pau-AAM, rabies. ci euadere possitnt. Rabies canum Syrio ardente homini pestifera: ita morsis lethalis aquae metus .Quapropter obuiam itur per triginta cos dies gallinaceo maxime fimo mixto canu cibis:aut si praeuenerit morbus, ueratro. Canum plura sunt genera,suibus nomina sere regiones dedere, ut Lac nicum,Salentinum,Molossicum, Arcadicum,Indicum,Britannicum, le- Σlitense. anquam & aliqui a nutritoribus appellantur, ut Castorij, MOnelaides. Laconicis catellis nares porrectae longius:ide ue olfactu ualcnt. Coit Laconicum genus mense suae aetatis octauo: & crus iam circa id tempus attollentes nonnulli urinam reddunt. Gerunt Laconicae uterum sex, Hgenis diebus, aut uno uel altero plus minusue, uti modo diximus: &post coitum diebus triginta habere lac incipiunt. Magna ex parte octo pariunt: coeunt quandiu uiuunt & mares & foeminae. Sut ex his quae ex cane & uuIl e procreantur,alopecidcs dictae.Et peculiare generis Laconici est, ut cum aborarint, ire melius quam per otium possint. Vivit in hoc genere mas ad annos dcccm,scemina ad duodecim: sceminae enim in hoc genere, quia
Sagaλω, - minus laborant quam mares,uiuaciores maribus sunt. In hoc quoque ge- . . nere sceminas sagaciores esse quam mares apertum cst. In canum generia L .ficiis' - nanque unum genus aduersus hominum insidias eligitur. & id uillam quaeque iuncta sunt uillae custoditi uillaticu appellamus-
146쪽
A At alterum propellendis iniuriis homiluina ac serarum:& id obseruat domi stabuluna, ris pecora pascentia,pastoralc vocamus &pecuarium.Tertium uenandi gratia comparatur. Villaticus eligendus cst amplissimi cor-eoris,uasti latratus canorique,ut prius auditu maleficum, deinde etiam cospectu terreat.Niger potius cligendus quam albus aut uarius:siue enim luce clara fur aduenerit,terribilior niger conspici tur,siue noete, ne conspici tur quidem propter umbre similitudine. Probatur quadratus potius quam
longus aut breuis, capite tam magno ut corporis uideatur pars maxima,
deiectis & propendentibus auribus uti gris uel glaucis oculis acri lumine racilantibus: amplo uillosoque pectore, latis armis, cruribus crassis & hirtis: cauda breui,uestigiorum articulis & unguibus amplis sinis. Hic erit uillan tici canis statuuraecipue laudandus.Morcs autem nequc mitissimi, neque rursus truces. quod illi furem quoque adulantur,lii etiam domesticos inuadunt.Satis est seucros esse nec blandos, ut nonnunquam etiam conseruos iratius intueantur: scmper excandescant in exteros. Maxime auicin debet
in custodia uigilaces conspici, nec erronei, sed asti dui de circunspecti magis quam temerari j.Nam illi nisi quod certum compererunt, non indicat: ni vano strepitu & falsa suspicione concitantur. Nec multum resert an uil latici corporibus graues & parti ueloces sint: plus enim cominus & in gradu,quam eminus & in spatioso cursa facere debent. Nam semper circa scpta & intra aedificium Fnsistere,imo ne longius quidem recelcre debent. Satisque pulchre funguntur ossicio,si & aduenientem sagaciter adori utur, C & latratu conterrenti uel si constantius appropinquantem uiolenter inua dunt. Atque haec de domesticis custodibusulla de pastoralibus. Pecuarius cisis ρεω canis neque tam strigosus aut pernix debet cssse, quam qui damas ccruosq; raui.& uelocissima sicctatur animalia,nec tam obesus aut grauis quam uillς hor 'm si reique custos:scd & robustus nihilominus, & aliquatenus propius ac strenuus:quoniam S ad rixam & ad pugnam, nec minus ad cursum comparatur:cum & lupi repcllere insidias,& raptorem seram consequi fugiente,
praedamque cxcutere atquc auferre debeat.Quare status citis longior pro- duistiorque ad hos casus magis habilis est, quam breuis aut etiam quadratus quoniam,ut dixi,nonnunquam neccssitas exigit celeritate bestiam co- sectandam.Caeteri artus similes uillatici canis aeque probantur. Colore cli-D gatur albus potius quam aut niger aut uarius: quoniam hic est serae dissimilis,magnoque opus interdum discrimine est in propulsindis lupis subo
scuro mane,ueleriam crepusculo nes non sit albo colore conspicuus, pro
lupo canem seriat pastor. Huic quadrupedi ncque foeminς neque mari,ni si post annum, rinittenda uenus cst: quae si teneris conceditur, carpit Acorpus & uires,animόsque degenerat.Haec Columellae sententia est. Duo cinis canum genera M. Varro prodidit,unum uenaticum,& pertinet ad seras bestias ac sylvestres:alterum quod custodiae causa paratur, & pertinet ad pastorem. Hi facie debent esse formosi,magnitudine ampla,oculis nigranti bus aut rauis,naribus congruentibus,tabris subnigris aut rubicussis, neque resimis superioribus,neque pendulis subtus: mento suppresta,& cx co ena- ''
147쪽
tis duobus dentibus dextra de sirustra paulo eminulis superioribus,directis E
potius quam brochis, & acutis, quos nabent labro tectos: capitibus & auriculis magnis ac flaccis,crassis ceruicibus ac collo, internodiis articulorii longis, cruribus rectis, ac potius uaris quam uaciis, pedibus magnis &M-tis,qui ingredientici displodantur: digitis discretis,unguibus duris accum uis.talo nec ut corneo nec nimium duro, sed ut sermentato ac molli: a sceminibus summis corpore suppresta: spina neq; eminula neq; curua,cauda crassa,latratu graui,hiatu magno,colore potinimum albo: praeterea sceminas uolunt esse mammosas, aequalibus papillis. Venatici canum neris no eade est omni u species,iidcinue mores:sed ut praeclare cecinit Gratius, Mille canum patriae,ductique ab origine mores ique sua. -Siue indomitos uehementi- hostis FNudo marte premas,seu bellum ex arte ministres. - Magna indocilis dat praelia Medus. Arma negant contra, martemque odere Geloni, Sed natura sagax, Perses in utroque paratus. Sunt qui Seras alant genus intractabilis irae. At contra faciles magiasque Lycaones armis. Britannici non specie tantum & decore, quantum uiribus pollent, & taciturna solertia. Athamania canis, Acyrus,Pherea,Acaman,uersutae omnes, - Et quae subiere pericul murto. AEtolica multo clangore seras insequitur. Sicambri uelocitate praestant:ita& Pctroiiij,& praetcrea inuestigandarum ferarum sagacitate:sed quae cum Gmulto fiat latratu. Canis Vmber naris quide sagacitate ualet, sed imbellis est. At Hircani quos & Indicos uocat ex paterno semine ferocissimi:Indiacos enim canes ex tigride & cane gigni confirmant:uerum non statim,sed ex tertio coitu natos educant Indi: primo enim& secundo laetu beluinos adhuc catulos procreari aiunt. Alligantur canes locis desertis: & nisi belua incensa libidinest, saepe lacerantur. Forma quoque disserunt uenatici camnes : est enim ex his genus quoddam Scu Lacedaemoniae natum, seu rure molota Elegeris,promptum ac strenuum:& qui sit - Cursu facilis,facillique recursu: corpore longo ac robusto,capite leui,pulchris oculis,ccaerulei splendenti- Hbus,rostro porrectiore,dentibus eminulis,acutis: auribus paruis mollibus. que, tcnuibus & ueluti membraneis:collo logo,pectore amplo robustoq; , cruribus gracilibus,altis,rigidis coxis didustis, prioribus pedibus minoribus:latis armis, starum ordine in obliquum magis tenuente,&Qui sensim rursus sicca se colligat aluo: lumbis amplis & bene carnosis,sed minime obess, cauda gracili, praeloga. In hoc uenati coria canum genere sunt,quibus ceruos,dorcadas,leporesque prosequimur: ut qui Petronij uocatur,& Sicambri,& qua Vertraha uocat. Hanc elegatissimo carmine depinxit Gratius poeta. ae leue si qua Tangit opus,pauid6sque iuuat compellere dorcas, Aut
148쪽
A Aut uersuta sequi leporis uestigia rami,
Petronios sic fama canes uolucresque Sicambros, Et pictum macula uertraham delige falca: Ocyorasseetia mentis pinnaque cucurrit: v Sed premit inuentas,non inuentura latcnicis Illa feras, quae petroniis bene gloria constat. . Haec Gratius. E uenaticis aulcm canibus quibus tauros uenamus, suesque sylvestres atque id genus ferocia animalia: iis corpus robustius est,& pilis hirsutius, nares simae magis,aspectus trunculetior, fronte & superciliis prominentibus,oculis acri lumine radiantibus,dorsum amplum:nec sane uelox hoc genus est.Tertium uenaticorum genus, Britanni agasaeum B uocant: strenuus generosusque hiccst,ucrum praedictis longe minor: m gnitudine potius ignobilioribus hisce canibus, qui sub mesis in aedibus no stris aluntur aequalis,gibbus,strigosus,hirsutus, aspectu oculorum ignavo, unguibus duris rigidisque, dentibus iis qui canini uocantur, magnis, naris sagacitate in pervestigandis seruum uestigiis caeteros omnes facile superat.Tuscos canes uocat Aurelius,
Forma quibus licet obsita uillo, Dissimilesque habeant catulis uelocibus artus, Haud tamen iniucunda dabunt tibi munera prςda. Nanque & odorato noscunt uestigia prato Atq; etiam leporum secreta cubilia monstrant.: Gratius glympicum nominat & metagonta, ein primum celsa lorum ceruice serentem In sylvis esit Beotius Hagnon. Hic Vnus praesidium,atque operi spes magna petito Assumptus incingon,lustrat per nota ferarum Pascua, per sontes,per quas triuere latebras Primae sucis opus : tum signa uapore ferino Intemerata legens,si qua est qua fallitur eius Turba loci, maiora secat spatia extera gyro: Atque hic egressu iam tum sine fraude reperio , Incubuit spatiis., Sed ne qua ex nimio redeat iactura surore, Lex dicta ossici j neu uoce lacesseret hostem, Ncuc leuem praedam aut propioris pignora lucri Amplexus, primos nequicquam ossenderet actus. Iam ucro impensum melior semina laborem Cum sequitur,iuxta domus quaesita servum Vt sciat, occultos & signis arguat hosteis: Aut essecta leui testatur gaudia cauda, Aut ipsa infodiens uncis uestigia plantis
blandit humum,celsasue apprensat naribus aures. Et haec quide uenaticorum canum genera a ueteribus celebrata memini
149쪽
inus. Sunt aute & in eodem genere canum, alij uenatici, alij pecuari j: ut in EMOLttitas genere molottico.Cum enim molotticum genus uenaticum nihilo a caete
ris discrepat,quod scilicet foeminae moribus sint mollioribus quam marcs, y ' pecuarium tamen magnitudine & animositate contra beluas praestat:insi- gnes uero S animo S: industria, qui ex utroque, molotticis dico & laconici rodi crint. Sunt praeter haec nobilia canum genera, imbelles quidam parusque, Sc prope dixerim inutiles,qui in domibus nostris oberrat,& sub mensis aluntur: ex quibus paucos admodum ab authoribus celebratos me minimus:in quibus est qui catulus Meliteiis a Melita insula dictus a Calli' si 'μ' macho est: paruus hic est,quam sit uiuerra maior. Hi stomachi dolore sc- dant applicati lapius:transireque morbos,aegritudine eoru intelligitair,plerunque & morte. Pr cordia vocamus uno nomine exta in homine: quo-Frum in dolore cuiuscunque partis, si catulus lactes admoueatur,apprimaturque his partibus,transire in cum morbus dicitur: idq; exciatcrato perfu-
seque uino deprehendi, uitiato uiscere illo quod doluerit hominis: te obrui tales religio est Sunt occulti intcraneorum morbi, de quibus item mirum proditur. Si catuli priusquam uideant applicentur triduo, stomacho maxime ac pectori,& cx ore ςgri suctum laetis accipiat,transire uim mombi postremo exanimari, dissectsiquc pala ficti aegri causas: mori & humari debere eos obruta terra. Canis rabidi iecur si assum edatur, pro remedio iis qui ab ipso fuerint morsi a nonnullis proditum est. Audiui autem quosda, inquit Galenus,cum illi soli remedio fidem habuissent, postea statim mortuos.Multo tamen utilis sine ut tradit Plinius)iecur eius qui in rabie mo- Gmorderit,datur,si possi seri, crudum mandendu:si minus, quoquo modo
coctum:autius incoctis carnibus. quin & necetur catuli statim in aqua ad pro amuleio adnectunt. In canis rabidi morsu tuetur a pavore aquae capi Quomodo co- tis canini cinis illitus uulneri: idem in potione proficit:quidam ob id ede-bvra debear ω dum dederutiali qui de vermem e cadauere canino adalligauere. Est limus
lingua rabiosi canis,qui datus in Potu fieri hydrophobos non pa' titur. saliuntur&carnes corum qui rabidi fuerunt, ad eadem remedia in cibo danda .Sanguine canino cotra toxica nihil praestantius putatur:&ad Hscabiem ante omnia ualet sanguis caninus. Ossibus fractis caninum ccrebrum linteolo illito superpositis lanis quae subinde sumandatur, sere x iiii
diebus selidat. Lendes tolluntur adipe canino: aurium grauitatem sedat adeps cum absinthio &oleo uetere:canimique lactis instillatio sedat auriudolorem. Stercus caninum anginis medetur,& dysenteriae: necnon ulceribus, praecipue malignis.
I Canes & c. Alios etiam canum morbos ostendiit rei rusticae aut liores: sed quibus facilius remedia adhiberi pollinti ut Calib.7.Gratius de uenatione. a Meliades. Petroni Japetronibus dici putantum quos iteteres rusticos appellarunt. 3 Olsa ualent.Interpres Arabicus leuerarium hunc uocat.
sexu eius qui momorderit,ut iecur crudum deuoretur ex iis. Haec Plinius. Vtuntur quoque ad arcendos aquae patiores ut author est Dioscorides canino dente eius,qui momorderit canis,solliculo jncludetes: quem brachio
150쪽
A De lupis. Ani pecuario magno simillima corporis figura lupus est. Colluilliu-
nico osse perpetuo rigidum:cauda crassa,villosa. Genitale ostis natura sequitur. pedes habet priores quinis distinctos digitis, ut canis. Auersi coeunt lupi eodem modo quo canes,sed uno tempore tantum: SI dies quibus coeunt toto anno non amplius duodecim .Fert etiam uterum lupa,& parit
ut canis,tum temporritum sectus numero. Caecos etiam generat canis mo
do:parit ineunte aestate. Animal est insidiosum & serox:inertes tamen hos parvosque Africa & AEgyptus gignunt: asperos truccsquc frigidior plaga. Visiu pr ditus est lupus acutis sino,ut qui nocte intempcsta & tenebrosa,luce tamen perfruitur: noctu itaque uagatur & pecora deuorat. Qifin & tau B ros quoque invadit de asinos, atque cliam vulpes. Lupi hominem illi potius uorandum petunt,qui ιωο-em,id est uni para: aut solitari; sunt, quam
qui uenatorcs, η νγ uocant. Lupos etiam aiunt terram quandam cum
i esuriunt edere. Quinetiam apud paludem Maeotidem,lupos este piscatorufamiliares,cortinaque societate piscari aiunt: & nisi partem suam corum quos capiunt piscium apiscatoribus acceperint,retia cum in terra cxpansa resiccantur,la rvc.In Italia creditur luporum uisus esse noxius: uoccinq; homini quem Priorem conterientur,adimere ad praesens. Lupi iecur tritum hepaticis datur,iis qui sebris sunt expertes cum uino nigro calido: se- tbrientibus uero cum aqua calida.Ossea sunt lupis Viritalia,uti diximus,&iis calculo humano praecipua remedia . Plura sunt luporum genera: pri-C mum missime uocant, quasi iaculatorein sagittariumue dixeris,toto cose m ρ. a pore sultio brcusque. Caput habet loge maius quam pro corporis ratione: uentrem ueluti canitie multa albicantem,cursu pernici,horrendo ululatu, aspectu truculento,capite scre nutante. Alterum Senus circum appellat, circus, Herat,& ως-m,id est raptorem,priore maius,corpore oblongo, colore & in late αρπι f. ribus 5 cauda candido, uelocitate caeteros lupos omnes facile superat. multo cum strepitu prima aurora & in ipso crepusculo ad praedam proficiscitur.In montibus degit: urgente uero acriorc hyemis asperitate, urbes propius accedit,quo facilius e gregibus uictum paret. Est in Tauro, Amano,& Ciliciae montibus,non lupus Ad lupis belua longe praestantior, praegra umulvas, dis atque procer aureum uocat & γείαον, a piloru fulgore,inter scras pul- D chritudine eximia: insigni oris duritate roboreque, quo serrum, aes, lapidesque uel duris limos emollit atque frangit. Caniculae ortu sentit haec belua inclusique statim nanque in icrrae speluncam quampiam abdit sese, lonec seruor ille solis deserbuerit. Duo item sunt alia lutorii genera, rauoras uo cant. collo breui,dorso lato,cruribus pedibusque uillosis,rostro toto & oculis quoque paruis. Horum alter &dOrsta & uentre est candidiore:in oculorum duntaxat ambitu nigricat: hunc quidam ἰκτῖνον dicunt:alter uero colo- LG, Q. re nigri cante insignis,minor priore est, sed uiribus nihilo inferior . Setarii est, in modum horrent undique pili, ic res frcqvcntcr inuadunt. Thos luia Ops' - .pus est Ethiopicus paruus & acsormis, lupo de panthera prognatus,qui 3 utrunque resert parciem,facie scilicet genitorem, reliquo corpore matre.