장음표시 사용
131쪽
quod nos adhuc nouimus,inquit Aristoteles:at soli pes idemque uni cottae, Equanqua rarum,ut asinus Indicus: unicornis uero idinaque bisulcus oryx est. Gerunt sane medio sui capitis cornu fixum ea quae unii habent,aut certe naribus.Sunt nonulla quae simul bisulca sunt, de iubam habeant, de cornua bina orbem inflexu mutuo colligentia gerant,ut bonasa nigerum nullum admodum paruum esse nouimus: omniu enim quae explorata habemus minimum dorcas est. nuiora sciminis plerunque sunt cornu ut in pecore: multis ovium nulla: nec ceruarum ulli .Qus pedes multifido, habent, cornu omnia carent: Z quae superne priores habent dentes. Cornua p. aric plurima caua sunt ab radice, quatenus osseum quodda solidum ambiunt:in mucronem tamcn solidum exeunt, de simplici parte cxtrema co-Cetmia cor- stant .Pars caua excute potius oritur: at solidum illud osse enascens subit pN4M Wi impletque totum,quomodo cornua boum constare videmus. Cervino ge aia .-- neri ex Cornigeris uni, insolida &sparsa in ramos:&omnibus annis debis in eisi, cidua,nisi cas rentur,cum ex caeteris cornigeris nulli cornua decidant, sed tu Pliniin. omnibus perpetua sint, nisi per uim aliquam amittant. Auriculas habent omnia,excepto uitulo marino:&eas quide maxima ex parte ueluti capiti appensas,& propterea mobiles: quas etiam non eodem orbe quo oculos, quemadmodum homines,sed supra oculos sitas habere uidentur: ueruntamen non ita est,sed conspectum ementiuntur:quoniam bestiς non creeto,
sed prono sunt corpore. adrupedum quae multifida sunt, ut canis, leo, lupus,vulpe lupus ceruarius, omnia caecos generant: post palpebrae dehiscunt. Cilio carent palpebrae inserioris quadrupedes:sed paulo inserius pili GN. ,ρήθες. rari nonullis exeunt. Nares quibus maxillae longae exeunt in acutum, in rictu appellato continetur:caeteris explanatius m lique discrete ad maxillas iunguntur. at elethantus peculiarem hanc partem prae caeteris sortitus est animalibus. Maxillae aliis rotundar,ut simi)s. Iumentorum omnium caput paruum est: maxillae longae.Oris etiam magnitudine discrimen exist re iis animalibus planum est: aliis enim os magno hiatu rescissum est, ut cani,leoni:denique omnibus quibus dentes serrati aliis mediocre est,ut generi suum. Linguam habet quadrupedes duram,crassam & minime abs tutam: indeq; fit, ut uocem parum explanare possint. Habet .lcntes omnia quae quadrupeda & uiui para sunt sed uariesunt enim alia utrinq; dentataraia altero dentiu m ordine carent. Quae enim cornua gerunt,haec no den- Hlata utrinq; sunt: uippe quae primoribus maxillae superioris careant dentibus:quanquam sunt nonnulla quae & cornibus uacet, & utrinq; dentata non sint, ut cam eli. Item alia dentes habent exertos sχω λιχρα dictiturin ut aper:alia sine iis sunt.Et aliis dentes serrati,ut cani,lconi: aliis continui, ut equo, ut. Sunt enim dentibus serratis, uocantὶ quorum scri es acutorum dentium mutua inscrtionc pci,inatim se constipat. Quod autem simul & detem exertii & cornua habeat, nullum est: nec uero quod simul & serratis dentibus sit,& alterutrum habeat illorum, hoc est uel comnu uel dentem exertum. Raro sceminae, & tame sine usu sunt dentcs cxerit: itaque cum apri percutiunt,foeminae sues mordent. Primores detes plurima
132쪽
A rima habent acutos, interiores planos. Minutis quadrupedibus primores bini utrinque longissimi.Genus autem quod duplicem dentium ordinem
habeat, nullum nostro in orbe est. Mutantur dcntes, ut homini,ita quibus dam aliis animalibus, ut equo, mulo, asino:homini, ut diximus, primores mutantur maxillares autem nullum animal mutat. In collo gula atque arteria iis omnibus est,& eodem situ quo homini.pectus in axima cx parte non ut homini latum,sed in iis coarctata haec pars est: unde fit ne quadrupedes eo loco habeant mammas. Ipsas autem mammas haberi uarie certuost:nam & inter seipsae quadrupedes & ab homine mammarum dictrunt ratione: elephato cni m mamς parte priore,hoc est in pectore,aut iuxta pectus sub armis sunt binae,binssq; papillis: ursae inamas habet quaternas. Α- B liis mammae inter scemina binae: quibus enim solida ungula,aut cornua dc partus numero pauciore, hςc inamas inter scemora habet,cisque binas. Et inter haec aliis papillae binae, ut ovibus: aliis papillae quaternae, ut vaccis. Quibusdam nec in pectore nec in scemoribus mammae, sed in uentre habentur,& quidem plures: uerum non omnes pares: quae nanque numero
se partu & pede multifido sunt,haec aut plures per uentrem duplici ordine
utroque de latere gerunt,ut sues,ut canes: aut binas tantum medio uentre, ut leo: pantherae quaternas in medio uentre gerunt. Camclus quoque in uentre mammas duas cum papillis quatuor habet ut bos. Genitale mariti aut ante habetur,ut equo & aliis multis:aut retro . Tostes autem omnibus esse conspicuos natura uoluit, praeter elephatum& crinaceum. & iis quae
C genitale ante gerunt,aut penis & testes absoluti pendcnt: aut aluo uel loco cuipiam illi proximo adhaerent, & aut plus aut minus ab luuntur: non Gnim pariter apro & equo membrum hoc absolutum est, testes nanq; apro non pendent absoluti aut tremuli,sed haerent annexi retro .Ossea sunt genitalia, lupis, uulpibus, mustelis, uiuerrae: urso quoque simul ut expirauc-rit, cornescere aiunt: clephantus testes non foris conspicuos, ut diximus, sed intus conditos habet. QEadrupedes sceminae omnes in auersum mingunt:mares uero perpauci ita in auersum mingunt,ut lynx, lco,camelus,lelus:solidi pes nullum sic mingit. Magna item quadrupedum pars caudam abet.Cauda quibusdam prolixior dependet, nonullis uero perexigua est:& quibusdam tam exigua,ut uix dignosci a sensu possit: aliquid tame pro- D minet quod caudam describere ponit: quibus enim corpus admodum pilosum natura codiderat, caudam iis diminuit: quod in ursis lperspiculi est.
Quinctiam caudas prolixiores pilis natura ornauit: alias longis, quibus tenor caudae breuis, ut equis: alias breuibus, quibus tenor longus,ut bubus. Tmur in Vei. Habent quadrupedes, quae animal generant,omnes uice brachioru crura priora:non tame omni u crura priora cubitis manibusq; proportione respodent, sed quae multifidae sunt: hae praecipue manibus suo digitato sedc respondent:hoc enim non sustentandi tantum corporis causse,sed ad plura etiam quasi manu utuntur: quippe quae & capiant prioribus cruribus & repugnent, quod solidi pedes posterioribus faciunt: atque ob id nonnulla ex
iis quorum pedes in digitos finduntur, pedes priores quinis distinctos digi
133쪽
tis habent posteriores quaternis, ut leones, canes, atque etiam lupi & Pan- ξtherae. Sed quae parua inter digitata sunt, posteriores etiam quinque digitos obtinent. Sunt e quadrupedibus quae sanguine constant,eademque γ, η minat generant:aliae naultifidae,quales hominis manus petitaque habetur sistata. δεω tWV multiplici pzdum fissura digitetur,ut canis,leo: aliae bisulta u.; iunt,quae χλας,id est forcipem pro ungula habeant,ut oues,caprq, cerui: so Edes, . taliae iniisso sunt pede, ut quae soli des nominantur, ut equus,mulus. Gc Ob pedes, nus sane suillum ambiguum est:nam quibusdam in locis sues soli pedes gignuntur,ut in terra Illyriorum & Poeonia,& quibusdam aliis locis. Bisulca igitur binis fissuris utrinque,id est a parte priore & posteriore diducuntur.
Soli peda eam partem continentem ex toto habent. Omnibus autem ungulae in senecta maiores redduntur. Permulta ex bisulcorum numero talum Fhabenti soli peda eo carent omnia, excepto Uno Indico. Multifidum item
nullum adhuc talum habere cognitum est, sed lynci semitato quiddam similc: lconi autem tortuosum in anfractum est. Omnia uero quibus datus - α-α continent in cruris
i. ' V autem, it qui ueluti clauus est, tanquam alienus artus duo bus illis interseritur qui articulum ipsum constituunt. Quaedam ut manibus ututur priorum ministerio pedum,ut dictum est, sedentque ad os illis admouentia cibos,ut sciuri. Quibus ex rapina uictus quadrupedum,quini digiti in prioribus pedibus,reliquis quaterni:lcones,lupi, nes, & panthe rae in posterioribus quinos ungues habent, uno iuxta cruris articulum dependente.Sed quae parua inter digitata sunt,posteriores etiam quinque di- Ggitos habent,ut modo diximus,quoniam serpere solet: scilicet ut unguibus numerosioribus facilius obrepant ad superiora. Mirum pardos,pantheras,
leones,& similia,codito in corporis vaginas unguium mucrone,ne refri gantur hebetenturve ingredi: auersisque falculis currere, nec nisi appeter
do praetendere. Quadrupedibus contra quam homini,in prima aetate in ferior pars maxima est,tum processu temporis superior crescit,quq scilicet ea est quae ab ano ad caput Porrecta est. Partes quaes homo habet priores, quadrupedes infra habent supinas:quas autem ille posteriores, hae pronas. E Qmnium qu drupcdum per diametrum agitur, quo modo cita
subsistere solent. Flectunt autem quadrupedes uiuiparae crura priora conistra atque posteriora:& e contrario quam homo membra instectat,excepto Helephanto. Priores cnim pedes antelli flectili, posteriores uero in auersum: aduersaque inter se ha ni convexa curuaturae crurum suorum. Partem
corporis laeuam minus quam homo absolutam habent & agilem, cxce pM elephanto. OInteriorum quarundam partium discrimina in quadrupedibus uiui paris. Cap. LXIX. IN hoc genere sel quibusdam deesse notatum est ut ceruo &illi qui proxIuocatur,equo,mulo, asino,uitulo marino,&murium nonnullis Sunt e tiam quae partim habeant,partim no habeant uel in eodem gencre,ut in
134쪽
A res:quod idem S: homini accidere diximus: di qui enim fel in iecore habere uisuntur, aliqui carent. Hoc idem ovibus etiam caprisque cucitat. Haec Aristoteles .Galenus uero,quae iccur habent,inquit,lis incatus quidam insunt,qui bilem recipiant: cisi uesicam,quae amaram bilem colligit, non omnibus concesserit natura. Licnem bisulca&cornigera habent rotundum,ut capra,otiis,& reliqua omnia: nisii aliqua pro sua magnitudine auctiorem in longitudinem habeant, ut boves: at multifidis prolixus omnibus est ut muri, cani: selidi pedibus aute medium tenet, de promiscuus est: partim enim latus est,partim angustus, ut equo, mulo,asino. Rencs atque
uesicam,omnes quae animal generant, quadrupedes postident. In his, quae scuo pinguescunt,magis quam quς adipe,in renibus opimandis luxuriant, B ac omnium praecipue oves: quippe quae renibus pingui undique obductis,
quandoque intereunt. Ventris in iis dissimilitu)o est quae enim cornigera Hint,altera maxilla dentata, quaternos habciat uentris sinus: quae quidem& ruminare dicuntur: gula enim incipi cns ab ore,deorsum tendit ad pulmonem scptumque transiuersum:hinc sc ad uctrem applicat maiorem: quil arte interiore asper interceptusq; est,ac prope gulae commissuram, sinum
ibi adnexum habet,quem cx argumento αλον,id csi reticulum uocat. Rettat Iri Est enim uentri extrinsecus simili intus rcticulis capilli mulierum imple- odorinasmeaxis, magnitudine multo 'uam uentcr minor: hunc excipit omasum, parte' ' θ' interiore asperum,cancellatum,crustatum, magnitudine reticuli. A m sum, uentcr ab co alius iungitur, magnitudine ampliot omaso, forma ob- C longioticalicellis intus & crustis multis magnis 5 leuibus inornatus,mox intcstinum sicquitur.Cornigera altera maxilla dentata omnia ad hunc modum suum hasere uentrem certum est: sed differunt inter se magnitudine& figura atque etiam quod gula uel in medium uentris tendat, uel in latus vergat. At ucro omnia dentata maxilla utraque, vcntres singulos habent, ut canis, sus, ursus, leo, lupus. iis igitur omnibus simplex uentriculus est, que excipit intestinum:ucru in aliis amplior,ut sui,ut urso:aliis aristior,nec multo amplior intcstino, ut cani, iconi. Caetcroruna ctiam formae omnium respectu corum quos modo numeraui, distinguuntur: aliis enim uenter suillo similis, aliis canino, tam in maiore quam in minore animalium genere.Sed discrimen in iis quoque,magnitudine, figura, corpulentia, exili- D intcuc oritur: atquc ctiam situ gulae,quo meatum ad uetrem ducat, & con-uio iungat soramini. Intestinorum etiam natura utrique illi animalium generi,hoc est utrinque dentato, & altera maxilla dentato, sibi differt in gnitudine,crassitudine,rcplicamcntis. Sunt certe maiora omnia intestina non utrinque dentatis,nec immerito: in ipsa ita dentata omnia sunt maiora: pauca enim parua in eo goncrc habentur. admodum nanque paruum inter cornigera nullum est. Rectum autem intestinum nulli est cui non utraque parte detes. Quibusda dia appedices intestinoris,sicuti de auibus no- nullis. Oritur omentu atque depcndet superiore sui parte,in iis quae utraq; parte dentata sunt,a medio uctrc,qua ueluti quaeda sutura ducitur. Nec siccus in iis quae altero dentium ordine carensia maiore uentre depcndct.
135쪽
Pilorum coloriurique discrimina,&uocum in qua- Edrupedibus uiuiparis. Cap. LXX. Mnia fere quadrupeda eademque uiui para sunt pilosa, nec hominis
modo leuia esse nouimus partes enim pron contra quam hominis,
illosiores sunt:supinς aut glabrae omnino,aut minus pilosae habcntur. Ci-ium etiam,ut diximus,non ut homo habent in utraque palpebramcq; pubem,aut alas oppletas pilis. Ipsorum aute quadrupe sum pilis intectorum, aliis corpus totum cstnirtum:aliis collumlairtius pari undique modo, ut quae iubam habent: qualis est leoni mari:aliis prona tantum colli parte a capite ad armosusque, ut quae iubam habent, quam λι . dicuntiqualis est equo & mulo. Quadrupedum uilli lanaetio senectute prolixius augentur: quanquam rarescat fiantque pauciores. adrupedibus pilum cadere atq; Esubnasci annuum est: quae molles suapte natura pilos habere solet,llaec per usum pabuli melioris,. riorcs incipiunt gerere: contra autem molliores paucioresque,quae duros copiososq; habuerint,cadem illa scilicet ratione. Aquarum diuersarum usu animalia suos immutant colores: alibi enim c dies,alibi nigra reddutur. Sunt etiam aquae multis in locis, quas cum ouesbibcrint moxque inierint, nigros generet agnos: ut in Assyritide agri Chalcidici Thracic facit amnis quem Plychrum uocant.Et in Antandria quoq; duo sunt fluuij,quorum alter candorem,alter nigritia pecoribus facit. Schmander etiam amnis flauas reddere oves creditur. Voce uarie mittit quadrupedum genus quod animal procreat: neque est quod loqui possit, sed
proprium id hominis est. Excchorum omnium uox in staminea mutatur. GDe coitu partuque, & aliis quae ad generationem pertinent in quadrupedibus uiui paris. Cap. LXXI. Commune omnium quadrupedum est, ut cupidine uoluptateque rei
uenercae maxime incitcntur. Ferociunt foeminae a partu, mares tempore coitus.Iam equi equos mordent:sternunt equitem atque insequiitur.
Sues quoque seri acerrime saeuiui:dimicat inter se, mirum in modii armates sela: simili modo & tauri efferantur,& arietes,&hirci . Qui enim superiore tempore socij iugi concordia pascerentur, coitus tempore dissidet, de alter alterum libidinis rabie invadit:camelus etiam mas quit tempore coitus: de elephanti quoque ad coitum efferari solent. Idem seris quoq; cuc-Hnire apertum est . nam ursi,lupi,icones acrius per id tempus in eos qui accessierint siquiunt:inter se tamen minus haec dimicant,quia nullia ex iis gregale est. quin etiam ursae a suis catulis uehementer serociunt,ut canes a catellis. Quae autem non uno tempore, sed saepius anno coeunt, ut ca quae cum homine degut:uerbi gratia canes,sues,ut minus efferetur, facit coitus copia.Omnino fcra omnia,aut certe plurima, non ante cu foeminis ad comune pascuum ueni ut,quam tempus sit cocundi: sed cum iam per aetatem licuerit,segregantur mares asceminis,seorsum'; pascuntur.Plurimae quadrupedes pedibus innitendo exercet uenerem, foeminam scilicet mare superingrediente,admotam parte maris supina ad dorsum foeminae rem peragunt.
136쪽
A agunt. ae retro urinam mittuliauersa iunguntur,ut leones, lepores, lynces.Quadrupedes lcmporc coitus nonnihil humoris suo genitali, tum mares tum etiam foeminae emittunt,atque admotis ad genitale naribus odo rantur: prominet etiam genitale in ueminis cum assicoitum stimulantur.
Viui parorum quadrupcdum aliae imperscinum animal patiunt,aliς pcrsc- Etiam. ae multifida sunt, ecundiora sunt: multipara enim id genus animalia suntinec tamen partum persciunt complura: istum nanque adhuc recentem alere possunt, auehum iam adeptumque magnitudine nequcut: sed cum corpus ad nutriendum non sussiciat, partum emittunt, ut ea quae vcrmem pariunt:quaedam enim ex iis catulos inarticulatos propemodum pariunt,ut vulpes, ursa,lcaena, & alia nonnulla, sed omnia sere caecos. Sola
B inter multi para sus parit perfectos: soli pedes & bisulcae persectos edunt.Bisulca pauca generant praeterquam suos: singulos enim aut binos magna ex parte edunt status.Quae autem maxima inter animalia sunt,ea singulos pa. riunt,ut clephas,camelus,equus,& reliquae seli pedes. Qyadruecdes in utero gestantur cxtensis ad longitudinem cruribus 5 ad aluum suam applicatis.Pinguescunt quadrupedes cum gerunt partu,comeduntque amplius.
Omnes autem cum lactentur extenuari solent.
De quadrupedum uitrii & aetate. Cap. LXXII. PInguescunt uero quadrupeda omnia melius, si praefatigata fame suerint : & praeterea quiete immotioneque . Quadrupedum quae animal C senerant,quae sylvestres caedemque serratae dentibus sunt,carne omnes uescuntur: nisi quod lupos aiunt terram quanda cum esuriunt edere: hoc igitur peculiare luporum sit.ὶ herbas aute non alio tempore tangunt,nisi cum morbo laborantc quomodo & canes herba ingesta euomunt, atque ita purgantur. Sunt inter quadrupedes seras,quae uietum ex lacu & fluuiis petant: at uero a mari nullum,praeterquam uitulus marinus:sunt in hoc gcnere fi bcr,sathcriti,satyrium,lutris,& latax.Cornigera animalia, tam fera quam urbana,& quibus dentes serrati non sunt,omnia fruge hcrbaque uescutu nisi uehementcr esuriant,sue cxcepto. unum animal digitos habentiu herba alitur lepus. Bibunt quibus dentes serrati sunt animalia labendo: atquectiam nonnullae cx non serratis, ut mures: quibus aulcm continui,sorbedo, D ut equi,ut boves: ursus ncque sorbendo,neque labendo,sed morsu.Ita meta
ro aquae quam bibant usu,suo fruuntur pabulo: & quod minus potum a pernatur,id appetentius pabuli est.In Africa maior pars feraru aestate non bibunt inopia imbrium. .. talem dignosci quadrupedum confirmant,qui
in corum cura sunt constituti, si cutis praetcnta maxillis detracta,mox relaxata, ilico in suum redeat locum: hoc enim indicium rccctioris quadrupedis est:ueteris contra, si diutius rugata maneat cutis .PEtas ueterinorum dentibus indicatur,& dentium brochitate,superciliorum canitie, & circa ea lacunis cum sere aevi annorum existimantur. Vtucro Columella tradit,decimo anno equis tepora cauari incipiunt, S supercilia nonnunquam canescere, ερ dentes prominere.
137쪽
De quadrupedum ruminatione,latitatione,& aliis quibusdam . Eadhionious affectibusque. Cap. LXXIII. RVminant quae superiore dentium ordine carent,ut boue Oues,capri.
Ex seris nullum adhuc ruminare constat, praeterquam ea quae aliqua-do cum hominibus exigunt,ut ceruus. Iacent potissimum cum ruminant omnia:& hγbernis praecipue mensibus solent ruminarc: scptem sere mensibus hoc faciunt,quae intra tecta aluntur:gregales minus,breuioreq: rem pore ruminant,quoniam foris pascuntur.Sunt etiam ex dentatis utrinque nonnulla quae ruminent,ut mures pontici,ut lepores. Ruminantia omnia coagulum habent:etiam inter dentata utrinque lepus. Conduntur nonul
la hyeme,ut hystrices,uris glires etiam latent in ipsis arboribus: itidem de mures pontici. Volutatio solidi pedum propria cit. Cucaetera nisi nouella Fcastrentur intereant,aper unus qua aetate castretur non refert. Omnia de nique si dum crescan i, castrantur, maiora & elegantiora quam incastrata evadunt: sed si posteaquam adoleucrunt,&iam incremento constiterunt
castres, nihil praeterea accedere ad magnitudine potest. Magnas quadrupe des Epirus gignit, excepto asino sed praecipue boues & canes,indicio sunt boues quae Pyrrhicae uocantur.Pusillas bucculas seri regio Phasiana.' Alimenta ex quadrupedibus & corum partibus uaria.
Cap. L X XIIII. QVae herbis pascuntur inter quadrupedu genera, aut tenellis arborum
ramis germinibusu ea omnia cum haec abundant nitidiora sunt ac Gpingu ia,nobisque alendis accommodatiora.Ideόque quibus altior herba pro pabulo est,ea hyeme primoque ac medio uere fiunt gracilia macraque,& succum praestant uitiosum,ut boves: qui procedente tempore fiunt obesiores meliorisque succi: postquam scilicet auctet fuerint herbae. , uero ex quadrupedibus humiliori herba pasci solent, ut oves, ca primo ac medio uere simi praestantiores. Caprae aestate prima ac media, cum scilicet plurima fruticibus insunt germina: nam iis auidissime uescutur caprae. Cuiusque quadrupedis caro deterior est,cum locis palustribus quam cum editioribus pascit.Et in domesticis ipsis,castratorum caro in suo cuiusque genere praestantissima est,uti ante diximus:pcssina uero, tum ad concoctioncm,rum nutritionem, tum etiam ad succi bonitatem, senescetium Hanimalium caro. Probatissimum alimentum inter pedestria praestat suilla caro,deinde hardina,mox uitulina. Agnina uero praehumida lentaque es & mucosa: succumque gignit pituitosum. A caeteris autem abstinendum suadeo, inquit Galenus,lis qui probum siccum procreare studet. Caro etcnim bubula multum quidem praebet alimeti, sed quod sanguinem gignat
crassum ac melancholicum: praecipue uero taurina.Ouilla caro excrementis abundat,ac succum praestat deteriorem. prarum autem caro, praetc Inter g μή - uam quod succum praebct uitiosum,acrimoniam etiam habet: & mclancnolicum gignit succum,praesertim hircina. Leporina caro sanguinem gi crassiorem,sed qui meliorem procreat succum, quam aut bubula aut ouilla.
138쪽
A ouilla. Ceruina succum generat uitiosum ac concoctu dissicile.Huic proxima est agrestis asini caro, si minor adhuc aetate fuerit & optimo coloris habitu:nam & domestici asini caro melacholicum succum procreat: sicuti& camelina,vulpina,canina,leporina,& h sue sylvestri caro. Et csterarum quadrupedum caro ipsa quanto suilla in alimenti probitate fuerit inferior,
tanto Sc illarum reliquae partes quae cxcarnes sunt, ut pedes, aures, rostra, suum partibus sunt deteriores.Iecur omnium quadrupedum crassum in cibo praebet succum, tardius perincat &aegre concoquitur: uerum succum I rocreat non omnino malum Et quae lactent adhuc, si matris lac probum uerit,eorum iecur boni succi est. At quorum dcprauati humores suerint, aut quae iam consenuerint, eorum iecur bonum efficere succum no potest. BIn omnibus uero, quod vitia. τῆν uocatur, eo quod animal quod mactatur
caricis si saginatum,praestantissimum est, tum ad alia,tum uero ad saporis gratiam:& in iis praecipitum suillum est. E reliquis autem uisceribus,tienneque gustui suavis est: babct enim in se acerbitatem perspicuamὶ 5: succum prςterea gignit uitiosum ac melancholicu. suillus uero licii non adeo malus est.Pulmo utroque concoctu facilior eo est quo rarior: iecinore tamen longe minus alit,atque quod ex eo gignitur alimentum, pituitae magis naturam habet. r ad concoctionem item dissicile est: uerum si recte conficiatur, alimentum gignit neque exigu um, neque quod malu succumessiciat.De renibus inter sanguineorum glandulas diximus. Venter,uterus& intestina quadrupedum,ipsa carne duriora sunt de6que concoctu dissi C ciliora:quda si rite concoquantur,succum gignunt,qui non omnino inculpatus sit,sed frigidiore,crudioremque, de qui tempus prolixius desideret, ut ex eo probus fiat sanquis: minus quoq; alunt quam caro ipsa. uulua ciecto partu melior est quam edito Quadrupedum testes concoctu sunt dissiciles malique succi,ut qui uirosum quiddam Lipore reserat. Caudet duriores sunt, uerum ob frequentem earum motum, minimum habent excre menti. Aurium cartilago in uigentibus saltem aetate animantibus,& sicca est, & minime nutrit. Earum cutis tenuis . aridaque est : aegre item concoquitur,&paucissimi nutrimenti est. In quadrumum lacte non parua reperitur dictrentia: siquidem boum lac, ut Galeno uidetur, crastissimum est & pinguissimum: casei budrique habet plurimit, ualentius nutrit. Mi- D nime uero pingue camelinum est liquidissimum quoque de seri multu habet,imbecillius dat alimentum,& aluum ciet: mox equinum liquidissimuminimeque pingue est: postea asininu.Caprinu mediocriter crassum est:ouillu crassius illo est. Plinius uero de lacte naec prodidit: maxime alit quodcunque humanum,mox caprinum,dulcissimum ab hominis camelinum, essicacissimum ex asinis,magnorum animalium & corporum Acilius redditur.Stomacho accommodatissimum caprinum: bubulum medicatius: aluus enim maxime soluitur bubulo. Ouillum dulcius & magis alit,stomacho minus utile,quoniam est pinguius. Aluum minus tetat lac caprinum,
inquit Dioscorides,quoniam pecus hoc adstringetibus pabulis sere utitur:& inde quoque stomacho idoneum est.Ouillu uero dulce,crassum & prae
139쪽
pingue,non usqucadeo stomacho utile. bubulci asininumque & equinum Ealuum cient magis. Minus instat lac quodcuque decoctum: &omnino innocentius est decoctum, praecipue cum calculis marinis. Medicamento partium & excrementorum uiros earumque discrimina, cxplicata in se guineo animalium genere sunt.
adrupedibus uiuiPris multifidi &primo elephanto. Cap. LXXV. Eneris quadrupedum quae animal gignunt,plura quidem genera in telliguntur,sed nullis sere notata nominibus,nisi quod singularu spe
cierii nomina habentur,ut leonis,equi,cerui,canis, reliquorumque ad huc modum.Seorsum igitur eorum naturam singillatim consideremus neces- ζsarium est,ut disserentias quae cuique animalium generi conueniant accis piamus,a multifidis exorsi. in quadrupedu genere maximum est elephas, proximumque humanis sensibus, idemque multifidum. Elephanto oculi quantiis magni habeatur, minores tamen sunx quam pro corporis magni-rροχαρ. tudine. Promuscidem pro nare gerit:atque lianc partem sertitus est prae caeteris animalibus pccusarem,prolixam adeo,ut ad terram pertingat,&ualidam, pracilem tamen pariter & mollem,aptamque ad flectendum. Eius hod imργο - uero usus idem qui manus:ea nanq; cibos tam siccos quam humidos collia pHevperarer git,capit & in os perinde ac manu admouet solum animantium omnium: ΠM, Psim' arbores quoque eade prosternit. Et quoties immersus per aquam ingreditur,ea ipsa edita in subhme restat atque respirat:aductuscula parte sui po G strema naris hςc est,ac cartilaginea,& proinde rigidiuscula. Detes illi utrinque quatuor intus,quibus conficit cibum atque in farinae specicin mollit. Duo eraeterea prominent grandes,quos mares grandiores rcsimat6sq;h rbent: foemina minores,&contra quam mares:ucrgutenim deorsum pro
nsque deuiant.Statim cum natus est clephantus, dentes habet: quanquam grandes illos non ilico perspicuos obtinet:& candore dentium intelligitur iuuenta. Dccidunt elcphanto dentes isti gradiores, & renascuntur quibus- ada in temporum interuallis. Et deciduos casu aliquo uel senecta defodiunt: hoc solii ebur est:caetero & in iis quoque,quod corpus intexit uilitas ossea. Linguam perquam exiguam habet clephas, atque interius positam quam in caeteris stit,ita ut uix cam uidere possis. Mammas duas quide,& papillas Hilcm duas,uerum non in pcctore habct, sed paulo citra si ab armis:quae tam mari quam foeminae perexiguae sunt,nec pro corporis uastitate, ita ut eas a latere conspicere propemodum nequeas. Crura habet priora multo p sterioribus logiora:&malleolos posterioribus imis cruribus possidet paruos. Pedes habet,ut dictum es multifidos, & digitos numero quinque indivisos leuit que discretos:& ungues omnino no sinat, sed ungulis potius 3 similes .Flectit hic suos posteriores poplites modo hominis: ut ueroSolinus 'ribit,sus kagines flectere nequit. Nequit certe prae nimio podere,utruque in latus squilibrio quoda uergere,scd aut lςuo incubat aut dextro:atque coipso habitu requiescit. Genitale habet simile equo,sed paruu,nec pro corpo
140쪽
A ris magnitudine.Testes ite n5 soris cospicuos sed intus coditos habet: quocirca ini tum celerius agit. Ut in quadrupedii genere, elephas minime hir- tus est:& setam certe, ut inquit Plinius,nullum illi tegumentu: nc in cauda quide prcsidium abige tot dio muscarum,sed cancellata cutis,&inuitans id genus animalium odore. Ergo cum cxtcti recepere examina, arctatis in rugas repente cancellis,comprehensas cnecant. Hoc iis pro cauda, pro iuba, pro uillo est.Durissimu dorsis tergus est,uentri mollius. Viscera illi suillis proxima,scd maiora: iecur enim quadruplo maius bubulo est:& reliqua Pari ratione,cxcepto licite: hic enim minor ex proportione est. Iccur unctelle est:inciso tame,parte qua sci adhaerere selet, humor selleus esiluit plus minus. Fel ad pectus habere traditur a nonullis: Galenus,Huic,inquit,uesi-B ca bilis iecori adhaeresimagnitudine ad uisceris rationem. Intestinum per- amplum est, equino simillimum: ita tame sinuosum, ut aluos habere quatuor uideatur.In hoc etiam cibus recipitur: nullum enim conceptaculum, cibi separatum adest. Gratissimas in cibatu palmas habent : quanquam da truncos edunt,& lapides deuorant. Elephanti solitudines petunt coituri, sed praecipue secus fiumina,& quasvii cosueuerunt: est enim hoc animaluti mox explicabimus,sua natura timul terrestre & palustre. Incipit autem coire tam mas quam foemina ante annum aetatis uicesimu . Foemina enim incipit coire aut duodecimo cum celerrime, aut quintodecimo cum lentis Anno sime. Mas quinque aut sex annos natus superuenit incute uere:&coit qui-nis,non amplius,in anno diebus.Coitum triennio interposito suel uti aliis Cplacet,biennio) repetit mas. Quam grauidam reddidit, eandem praeterea tangere nunquam patitur. Ad coitum csserari solent elephanti, adeo ut pluribus incommodis homines assiciant:mitigari pabuli copia narrantur. Ferendi uteri tempus,alij annum & sex menses, alij biennium,alij triennium statuunt.Causa quam ob rem incertum hoc siliquὁd no pateat coitus. De cem annis gestare in ulcro uulys existimat: Aristoteles biennio. Parit posterioribus cruribus subsidens innitensque,& manifesto cum dolore: parit in uere. Parit autem singulos: uniparum nanque est. nec amplius quam semel gignere tradui Plinius & Solinus. Foetum magnitudine bimestris aut trimestris uituli edit:uet,ut aliis placet,uituli anniculi, aut porci aetatis in- ἡ-ι tegrae Pullus statim cum natus est,cernit & ambulat. Citra nares ore ipso non babGe. D uocem elidit spirabundam,quemadmodum cum homo simul & spiritum reddit & loquitur:at per nares simile tubarum raucitati sonat. Elephantus dum in sylvis uersatur,ferocissimus est: at mansuefactus, omnium scruti mitissimus & placidissimus euadit. Facillime autem omnium mansucscit: s ac permulta ossicia S: eruditur,& quasi intelligit. Ualci sciasu atque memoria, & reliqua sagacitate ingensi cxcellit. Elephanti pugnant inter se uehementer, de dentibus alter alterum serit: qui autem uictus fuerit, adeo animum amittit, ut ne uocem uictoris toleret. Propter foeminas tamen nunquam dimicant:nulla cnim nouerunt adulteria Sunt apud Indos in usu rei sui Om,ria bellicae non solum mares,sed etiam foeminaemcru foeminae pauciores sunt,& longe minores. Deserunt inter se elephantes mirum in modu in rob