장음표시 사용
391쪽
Adetur:statim enim auctior quam partus vespae patiatur,existit. Vespartemporibus siccis ocisque asperis potius oriuntur: ortus sub terra agitur,uti diue ximus. Est autem ortus vesparum talis. Ducet ubi locum sibi sub terra ors portunum dolegerunt,fauos incunte aestate confingunt: & uesipeta siue cel lulas paruas Ἀ-νδε uocant Grςci in constituut quaternis soriculis aut pro- 's' pe,in quibus vespae,non matrices nascuntur: quae cum increuerint, rursus altera ampliora effingunt: quorum item proles cum creuerit, alia iaciunt: ita ut postremo autumno plurima amplissimaque uespeta condita habeantur:in quibus dux,quae matrix uocata est, non insuper uespas, sed matriccs , iam procreat,quae quidem superne per summa ucspeti uermiu spccie mul- . to grandiorum gignuntur in cellulis cotinuatis quatuor numero,aut pau-B lo pluribus. alioqui increscendi ratio ducibus,eacsem quae uespis est. Caeterum utru duces anni superioris,nouellis iam procreatis ducibus, intereant una cum uesipis nouellis,idque simili modo semper eueniat, an amplius etiam temporis possint uiuere,nondum exploratum est. Fingunt suos fauos νῶ cx congerie terr ue incipientes ab uno scilicet primordio,quasi ab radice iunumquenque favum conficiut. Cibum autem id ex floribus quibusdam de ex fructibus petunt,sed quamplurimum ex carne : vespae serpentes avide uescuntur,inquit Plinius,quo alimeto mortiferos ictus faciunt. Matrices aestate proceaente apud ulmos colligunt lentam quandam dc gummosam materiam. Sunt vespae quaedam ichneumones nucupatae, quae mino- C res quam caeterae sunt:phalangia uenantur & perimunt, sunum genus araneorum hoc est) & in nidos suos serunt in parietinas aut aliquid tale foramine peruium:deinde illinunt luto,atque ex iis incubando suu genus procreant. Talis vesparum ratio cst. Crabrones quoque magis uario colore sunt,quam apes. Cum in genere apum careant aculeo & fuci & reges, atq; etiam uesiparum nonnullae inaculeatae sint, ut ante dixi, crabrones omnes aculeo armantur:sed de eorum duce considerandum accuratius est, an aculeum habeat: duces enim more apum vesparumque crabrones habent,qui
proportione ad crabrones, maiores quam vesparum ad vespas, & apum adapes sunt.Degunt hi quoque intus,ut vesparum duces: sed duces non plures uno in singulis eorum alveariis oriuntur. Faciunt sibi alueum sub terra
crabrones,terra egesta formicti rum more: examinis enim emisso, ut .apu,
D nulla eorum aut vesparum fieri soletised qui subinde oriantur nouelli, ibidem manent:& alueum terra egesta,faciunt ampliorem. Amplificant maiorem in modum fauos,& iam ex ualentiore quodam examine qualii tros
aut quatuor fauorum pleni excepti sunt. In cellis crabronum paululu mellis,quantum gutta e regione proli paratur. Sed si qui crabrones suo alueo aberrarint, colligunt se in aliquam arborem, fauόsq; ibi consciunt in sublimi,qui uel saepe conspicui apparent,in quibus unum procreant ducem:'tu 3 cum adoleverit,agmen abducit,& secum in alueo collocat. Crabronu syluuestres, inquit Plinius,in arborum cauernis degunt: hyeme ut caetera insecta conduntur. Vita bimatum non triuit,ictus eorum haud temere sine se-bre est: authores sunt ter nouenis punctis interfici hominem. De coitu cra
392쪽
bronum,nihil adhuc exploratum habeo, nec unde sortificet. Generationis Et iero ratio quodammodo similis atque in apibus cst, ut modo diximus. Cibum crabrones non ex soribus colligunt,ut apes, scd carne magna ex parte uiuunt: unde fit,ut uersari uel in stercore saepe soleant. Venantur etiam , muscas maiusculas,quas ubi coeperint,absciso capite, reliquum corpus gestantes auolant: sed pomum etiam dulce appetunt. Et inter caniculae M a cturi exortum crabrones ante alvearia Plerunque apibus obsidiantur prodeuntibus.Nec uero cibum ritu apum sibi rccondunt: sed ieiuni latent per hyemem,quo tempore plurimi moriuntur:an etiam omnes,nondum certum est. Tenthredo non absimilis crabronibus cst,sed uaria,& latitudine 'similis apibus: gregalis est. Cupedios a b c est,& ad culinam & pisiccs, de huiusinodi delicias,singularis haec aduolat. scetum sub terra edit, ut vespae, in Flauis. amplum huius quoque tenthredenarium est, dc loge amplius quam vespae atque porrectius Et haec quidem gregalia sunt.1 Plinius ita habet,Vespae in sublimi nuto nidos faciut &in iis ceras: crabrones in cauernis ac sub terra, nisi sorte codices sint mendosi, uel Plin uel Aristot.,ut instiuideas in crabronibus. 2 Ucspa,inquit Varro, uocatur quae similitudinem habet apis, neque socia est operi,dc nocere solet morsu, quam apes a se secernunt, secundum genus apum forsitan intellexit. 3 Pseudosphecen uocant, inquit Plinius, vespam quae singularis uolitat. Dp sim τιος hinc ab Aristotele, ni fallor, dicta est, id est vespa annua. s Duces. Nec vesparum nec crabronum generi reges sunt, inquit Plinius. σ Ineunte aestate, σου . L ei ς,Theodorus opere aestiuo dixit. 7 o νm cpc, Συρους iussis reum ti id est quaternis soriculis fere. 8 Crabronum sui uestres. ψ&e. Iidem fortasse cutis quos Aristoteles suo alueo aberrasse scripsit. s Tenthr do,dcc. Teredo, uertit Theodorus, muορκαν ὀλίγη dixit Nicader in theriac. Herm laus arthredonas uel anthredonas potius uocari censet, non πιηγηδίνας, quemadmodum corrupte legi dicit apud Aristotelem. De anthredone supra diximus,sed an idemst cum tenti, redone nondum constat.
De sirenribombylio,&bombycio. Cap. CC IX. Ex eorum autem genere quae fauos sibi factu dest sirenis uterque: minor, qui suscus totus est: S maior, niger& uarius: uerum minime gregales sunt,sed solitari j. Minime gregalis &bombylius est ut apis & vespa,scd se ilitaritis ut sit renis v terque: uerum inter haec, maximus hic cst. Sub saxis apud ipsam terram laetificant. Bombylij binis aut paulo pluribus cellulis: Hmellis etiam praui cuiusdam inchoatio in his reperitur. Bembycem uocat Nicander,aculeo serit ut vespa,& corpore nigro est. Aliud inter haec genus est bombycum, in Assyria proueniens magis quam supradicta. Nonnullae ex bombycum genere uocat Aristotclcsὶ nidos in acutum cxcvn- ites e luto fingunt,salis specie applicatos lapidi, aut alicui tali,tam crastas durόsque ut spiculis perforari uix possint. Pariunt in his & uermiculos prodii scunt candidos membrana obuolutos nigra: seorsitimque a membrana, cera in luto faciunt, quae multo pallidior sit, quam cera apum. Ita Aristotcles. In iis nidis, inquit Plinius,& ccras largius quam apcs faciunt: deinde in
393쪽
A I Gregalis&bombylius,&e. Theodorus bobycen uocat. α Em oeἰ- nquod Plinius, is specie,dixit Theodorus, quasi uitro illlitos reddidit: ραπο ζαλος. 3 Pa
riunt in his &uermiculos produciit,&c. Et alia horis origo,inquit Plinius,e grandiore uermiculo gemina protedens sui generis cornua eruca fit: deinde quod uocatur bo- ο ν ν
bylis uel bobylius ex ea necydalus, Schoc in sex mensibus. Bombyces telas araneoru is ' si
modo texunt, ad uestem luxtimque forminarum, quae bombycina appellatur. Haec y Plinius ex Aristotele sere: sed mea certe sententia, bombycum hoc genus, quorum a liam esse originem a priore dicit Plinius, non ex hoc genere uolucrum inseclorum est, quae fauos sibi faciant: sed ex erucarum potius genere, de quibus infra dicemus uel saltem xvi,Mίαν, quae ex erucis fiunt.
De sormicis & scorpionibus. Cap. CCX. V Ere & sermicae,ut apes, laborem communicant: Et sepeliuntur inter
se uiuentium solae praeter hominem .Et ciuile animal formica est: nulli tamen imperio subditum. Dentes habent formicae, & aculeum gerunt, non in ore,sed parte posteriore. Formicarum negotia omnibus in propiuhabentur: utque eadem semita semper ambulant,& cibaria recondunt uel in annum,& cellas promptuarias faciunt,nec interdiu solum,sed etiam noctibus plena luna laborem exercent,interlunio quiescunt, nemo est qui nouideat. Gerunt onera morsu: maiora auersae postremis pedibus molititur, humeris obnixae. Silices itinere earu attritos videmus,& in opere semitam factam: segniter & contra industriam suam formicae absconditae, uel co
cursantes, aut oua progerentes pluviam praesagiunt. coeunt sormicae at-Cque ex animalibus sui generis oriuntur: coeunt autem hyberno tempore.Vermiculum pariunt nulli annexum,qui accrescens ex minutulo & rotundo, longiusculus fit, formamque accipit debitam. ortus eorum ue
no tempore agitur. Formicae origani sulphurisque puluisculo inspersorelinquunt cauernas, si inue migrant. Et contra formicas non mini mum hortorum exitium unon sint rigui, remedium monstratur limo
marino aut cinere obturatis earum foraminibus: sed essicacissime heliotropio herba necantur. Quidam & aquam diluto latere crudo inimicam eis putant.Est autem sermicarum pars pennata, pars uero Impennis. Non sunt in Sicilia pennatae, inquis Plinius: Aristotcles uero, in Sicilia noni sunt hippomyrmeces.Inuenio dc formicas herculaneas appellatas: quibus f trui μη uitis adiecto sale exiguo, psera,lepra, delentigo sanentur. Formicae quin- D que potae contra omnium phalangiorum morsus auxiliantur. Vtuntur &per se ouis formicarum ad aurium grauitatem: nanque & huic animali est medicina : constatque ursos aegros hoc cibo sanari. Ne sint malae hirsutae, formicarum oua pueris infricata Praestant. Est sermicarum genus uenena-atum,non cas nouere in Italia: Sollitigas Cicero appellat,salpugas bctica. Soli sitae. 3 nimal est perexiguu ut Solinus resert aranei specie,in Sardinia, in metallis argentariis plurima:occultim reptat, dc per imprudentiam supersedentibus, pestem facit: soli fuga dicta quod diem fugiat. Sardinia est quide aboque serpentibus: sed quod aliis locis serpens est,hoc soli fuga sardois agris.
Telephus Cretensis morti serum genus quoddam formicarum csse dicit, quae lacriae uincupantur:eodem nomine vespas quasdam appellarunt. - arent
394쪽
guminibus innascuntur bestiolae uenenatae,quae manus pungui,& pericila Elum uitae actrunt, lisugarum generis. Aduersus has omnia eade medentur,quae contra araneos & phalangia demostrantur. Formicarii paruarum Feneris sunt quae x lam aut in 1 mi uocantur. Mel appetunt ut apes, quod uel e longinquo olfaciunt. Galenus no formi c. as,sed uermiculos ,-ι uocat, qui tutibus ineunte uere innascuntur,cum germinare uites incipiunt: e tariamque germina quos oculos uocant)depascuntur: quamobrem agric lae, ut hos interimant, oculorum radices inungunt ampcliti de uocata terra. A cnipescnipeuc avicula quaedam κνιωλιγs aut dicitur. Semphum quoque uocant animalculum formicς specie,quo & uescuntur auiculae. Aculeum habent apes vespaeque intus conditu at scorpius extra pro- Fminentem gerit:& in cauda unus inter insecta longo armatur aculeo: is 3 'chelas habet,id est brachia bisulcis dentata sorcipibus. Seper cauda in ictii est,nullόque momento meditari cessat,nequado dcsit occastioni: serit obliquo ictu &inflexu. Aculeus illi perforatus est,qua uenenu effunditur 'quod si forte hominis faliua imbuatur,licbetescit redditiirque inualidu.Venenuab iis candidum fundi, Appollodorus author est, in nouem genera descriptis per colores maxime superuacuos.quoniam no est scire quos minime exitiales praedixerit: Geminos quibusda aculeos csse,inaresque saeuissimos: intelligi autem gracilitate & logitudine. Maculas item habet scorpio masin uentre chelisque & aculeo. Mas uenenu habet infestius:scemina mitius. σNicander octo describit genera:Primum albicat, &minime est letale. SO Gcundum ore rusescente: ex cuius ictu uehemens sequitur ardor & sitis in- tollerabilis.Tertium nigresciticuius ictus inconstantem essicit inebrorum motum, S risum vanum inducit,qualis solci esse stultorum.Quartum c
lore est ad uiride inclinante. Hic simul ac quempiam percusserit, frigus atque horror invadunt adeo ut uel in calidistimo tempore, grandine se obrui percussus existimet.Plitra habet hoc genus caudae internodia,septena scilicet.Quintum liuido pallidόue colore est,amplo uentre distentoque:herbanaq; uescitur & inexplebilis est:qui ab hoc percussiis fiterit, illi bubo intumescit.Sextum marino cancro litorali simile cst:septimum paguro: chelas quoq; habet gradiores,ut pagurus, gignitur'; hoc genus ex paguris, in si co cauerna aliqu i ingressis: quibus in locis si forte moriantur,signtitur inde huius generis scorpiones:uel ut elegatissime de hac re cecinit Ouidius, H Concaua litoreo si demas brachia cancro, Caetera supponas terrae:de parte sepulta Scorpius exibit,caudaque minabitur unca. Octauum genus melichtoron est,a collore melleo dictum: summae caudae nodus in hoc genere niger est: alas habet locustae similes, obliquus huic in- cessiis:hominibus infestissimum est. Constat,inquit Plinius, cos quibus se-picna caudae internodia, saeuiora esic: Pluribus enim sena sunt. Venaenuic omnibus medio die,cum incanduere solis ardoribus: itemque cum sitiunt, 'inexplebiles potu. Pestis importuna,& quae graui supplicio,icta per triduumorte coscit:uirginibus i tali semper ictu,& foeminis sere in totum: uiris
395쪽
A autem in matutino exeuntes cauis,priusquam aliquo fortuito ima egerant uenenum .Proprium scorpionum,quod manus palmam non seriunt, nec nisi pilos attigere.Scorpiones in totum nulli animaliu nocere putant, quibus non sit sanguis.Vermiculos orum Dcie pariunt& incubant: mox out prolem perfecerunt,pelluntur ab ea ipia,sicut &araneis accidit,& interimuntur a suis liberis,magno quidem numero .saepius enim undenos pariunt. Quadam&ab ipsis foetum deuorari arbitrantur: unum modo relin,
qui solertissimum, & qui scipsitus matris clunibus imponendo, tutus & a cauda & a morsu,loco fiat. Hunc esse reliquorum ultore, qui postremo genitores conficiat superne .Hoc malum Asticae uolucre etiam Austri faciut, pandentibus brachia ut remigia subleuantes. Apollodorus plane quibusdainesse pennas tradit: quod de Nicandrii confirmare modo diximus. Et PauB sanias quoque resert nonnullis in locis scorpiones alas habere, quales sunt locustis. In India aeud Prasios, pennatos, magnitudine insignes, prodidit Megasthenes.In Africa quoque & pennati sunt,& alij impenes,septenis in cauda internodiis. Saepe Psylli in Italiam hos quoq; importare conati sunt: λη sta, ohis sed uiuere intra Siculi caeli regiones non potuere: uisuntur tamen aliqua lo pen tos istu in Italia,sed innocui, mullsique aliis in locis, ut circa Pharum in AEgyeto. Terra uiuunt scorpiones:in Altemio Caric monte Aristotcles tradit a scor
pionibus hospites non lςdi,indigenas Interimi. Scorpionibus cotrarius maxime inuicem stellio traditur, ut uisu quoque pavore iis asserat: & scorpio tritus stellionum ueneno aduersatuciscorpionem tritum & impositi, suae plagae mederi tradunt. Ad eadem quoque estur affatus:aut bibitur in meriC cyathis duobus. Conuenire etiam aiunt iis quos uipera momorderit: & homini icto a scorpione,putatur esse remedio ipseru cinis potus in uino, aut oleo mersus Cincrem scorpionum in pane sumi iubent ad calculos pellei dos:uel si quis cum locusta edit.
1 id est, formicae quae equites appellatur.Theodorus. a Nouete in Italia dce Alias, non sere in Italia. 3 Soli fugas, Sce. Alias, lipugas. Sobfuga Ah Pudicia,qubd diem fugiat.Solinus. Salpygam uocat Lucanus. Solpugam Plinius: eadem opinor,intelligit. aexnπες aut ανίας,&c.Culices muliones uocat hos Solpura. Theodorus, de nonnunquam culices. s Vnus inter insecta,&c.Plinius: Insecto tu Culex mutis. solus scorpio brachia habet dc in cauda spiculum. 6 Sunt qui duo prima genera unum faciant: ut sit unum genus quod colore sit candidior cinisi quod os illi tu stati D cuius ictus sitim efficiat intollerabilem ardoremque, quod tamen minime letale sic.
De araneis de phalangiis. Cap. CCXI. ARaneorum his non absurdu iungatur natura. Plura autem horu sent
genera: omnibus internodia terna in cruribus, Estque caput minimum,toto qumue corpore paruo est: In latere exiles digiti pro cruribus tarcnt, phaωHum Caetera uenter habet,de quo tamen illa remittit Stamina. Phalangia ex iis appellantur,quorum noxij morsus. Phalangiu uero mor-rdax in auo distinguitur genera:alterum simile iis quos lupos appellant, est
paruum, rium,acuminatum,assuluin ingrediens, Ic , id est pullex nu- cupatum
396쪽
cupatum. Alterum maius, loris nigri,cruribus prioribus longis, tardum E & lente ambulans,nec uiribus ualens,neque saliciis .Reliqua pr ter haec gener partim nullum,partim certe exilem inserunt morsum. Aliud aranei genus est,quod lyci,id est lupi nomen accepit,& horu minimi non texunt: uod uero maius est,as eram prauamque telam apud terram aut scris o itur,cauernarum exigua uestibula praepandes, de telarum primordiis intus positis obseruat,dum aliquid in tela offendes commouerit,mox accuserit ut capiat. Quod autem in hoc genere uarium est, paruam uilemque te- 1lam sub arboribus facit. Tertium araneorum genus,quod sapientissimum 3 lautissimumquecst, de erudita operatione conspicuum, rexit primum fila quoquo uersus distendens in orbem, dc stamina ducit, initio a medio accepto: nec certe inscite medium ipsum accipit: deinde subtegmina infert te- Fxstque stipans .Cubile ucro oc capturae repositorium alibi sibi constituit, uenationem in medio sui operis obseruando .cum enim bestiola eo inciderit, motu medij cxcitus accurrit,deuinclique primum obuolues araneis, dum defatiget infirmamque faciat tum tollit ac deseri: de si sorte same tenetur,vxugit aranciscnimcxugere succumos est.)Et haec quide fruitio eius est: sia minus,recondito quod coeperit in repositorio,repetit uenandi negotiu: sed prius consarcito quod per uenatum lacessitu est. Si quid uero inter medium de extrema inciderit, primum ipse in mediii currit: inde ad id quod inciderit, uelut astato initio properat. Si quis telam lacerarit,texere iteruincipit oriente sole aut occidente.quoniam bestiolae temporibus his potis- ssimum ostendant. Araneorum istorum lautiorum duo sunt genera, altera Gminus, alterum maius. od igitur longioribus est cruribus,pendens su tus obseruat,ne bestiolae prae formidinesibi caueant, sed incaute incidat in partem sita riorem mon enim facilcoccultari potest, propter sui corporis
magnitudinem. At alterum,quod moderatius est,superne obseruat latens in quodam exiguo suae talae foramine .Remina,ut opinatur quidam, dc texit dc uenatur: mas comes fruendi, non laborandi est. At ali)sceminam putant esse qui texit, marem qui uenatu ita paria merita. Coniugio ara iaci conueniunt cruribus,sed auersis clunibus. Phalangiis quae texunt coitus agitur hoc modo: cum foemina deductam aranearn traxerit, mas ea dem mutuo trahit:quod ubis pius secerint,cocunt, δ auersi clunibus copulantur. nam propter aluum orbiculatam,modus hic coniungendi iis c Hgruit. Pariunt aranei uermiculos primum parvos ovis similes, propter figurae scilicet orbiculatam speciem: nam 5c rotundi iam inde a primo ortu proueniunt:cumrepererint,incubant,dc triduo peragunt. Pariuntomias
in tela,sed alij in subtili δ: parua:alij in crassiore: oc alij penitus in specu o
biculato:alii ita ut foetui aliquatenus tela obducta sit.Prateses aranei in tela spariunt, de incubant eadem in tela atque uiuificant. Phalagia in rete quod crassum consecerint,pariunt,atque incubant magno numero. Cumq; ipsa proles increuerit, matrem amplexa interscit de cilciti saepe etia de patrem
sicceperit: adiuuat enim foeminam incubatu. Pariunt autem dc trecentos.
Caeteris lautioribus illis partus minoris numeri est Aranci iusta sibi reci
397쪽
A piunt incrementa diebus quater septenis, a paruo sui ortus initio ad silem.
Aranci non statim cum editi sunt,fila mittunt: neque intrinsecus tanquam excrementit,ut Democritus ait, sed extrinsecus de lito corpore ueluti corticem, more coru quae suis uillis iaculatur, ut histricis. Maiora etia animalia invadit irretitque nonnunqua suis filis. Naque & lacertaru catulos paruos aggressus cir dat os 5: filis obducit, lonec cohibeat: mox accedens,inor sum defigit.Librat & araneus se filo in caput serpentis porrectae sub umbra, arboris suς, tantaque ui morsu cerebrum apprenedit,ut stridens subinde ac uertigine rotata,nc filum quide desuper pendentis rupere,adeo non fugere queat,nec finis ante morte est. Sunt & ex araneis auguria: quippe incremeto amnium suturo telas suas altius tollunt. Iidem sereno no texunt, nubilo B texunt:ideόq; multae araneae imbriumsigna sunt. Ruinis quoq; immineti bus aranei cum telis primi cadiit. Est quoddam aranei genus, ut author est Dioscorides,quod candida,tenuem densamq; tela nectit: hunc in aluta li- , gatum & brachio adalligatu,qiuartanis circuitibus mederi narrati decoctu ex rosacco & insu sum,aurium doloribus auxiliari .Et aranei genus quoddaest,cuius morsu m contines dolor in mediis illis comitatur: unde & rubor,&urinae emittendae disticultas sequitur: quandoque uero & sustocatio .Est araneus quidam marinus,aeque pesti serum animal atq; lepus marinus, i- '' 'nae in dorso acii leo noxius. Arancus quem. alia lupum uocant, linquit Dioscoridesὶ subactias & linteo illitus, stonisque & temporibus impossitus 8 tertianos circuitus pcrsanat.Tclacius sanguine sistit imposita,&a uulneri- C bus quae in summa cute consistunt, instaminationes arcet.Fracto capiti,Plinius est,aranei icta ex oleo & aceto imposita,non nisi uulnere sanato abscedit: haec de uulneribus tonstrinarum sanguinem sistit. Aranei nausearij te- AMMio malae, &praecipue spelunca ipsa imposita seonti ad duo tempora mirabiliter epiphoras mcderi dicuntur. Albugines quoque dicitur tollero inunctione araneus candidus, longissimis ac tenuissimis pedibus, contritus in oleo uetere. Sed is etiam cui crassit simum textum est in colignationibus sere, ad alligatus panno, epiphoras sanare traditur. Linguae ulcera Sc labrorum sanant araneorum telae candidae,5 quae in trabibus paruς texuntur. Araneus qui filum deducit ex alto, tritus atque admotus inhibet muliebres purya s tiones. Aranei in oleo putrefacti contra omnium phalangiorum morsusio auxiliantur. Phalangium cst Italiae ignotum, inquit Plinius, plurium geneD rum:unum simile formicae,sed multo maius,rufo capite, reliqua parte cor genre poris nigra,albis intercursantibus respersum guttis: acerbior huius quam vespae linis:uiuit maxime circa furnos & molas. In remedio est si quis eiusdem generis alterum percusta ostendat: &ad hoc seruantur cum mortui inueniuntur.PEquepnalangion Grςci uocant inter genera araneorum,scd distinguunt lupi nomine: uel ut Nicadro placet, agrestes uocatur alius,lyco araneo,qui muscas uenatur similis:imbellem plagam infert,& quae doloris sit expers. Tertium genus codem phalangij nomine, araneus lanuginosus, grandissimo capitc:quo disiecto,inueniri dicuntur intus uermiculi invis. duo,aaalligatique mulieribus ceruina pelle ante sobolis ortum, praestat ne
398쪽
concipiant,ut Caecilius in commentariis reliquit:uis ea annua est. Vocatur Edc rhagion acino nigro similis, ore minimo subaluo, pedibus breuissimis ii tanquam imperfectis incessu tamen uelocissimo.Dolor a morsu eius,qua- rilis a scorpione, urina similis araneis textis. Idem erat asterion, nisi disti m i, gueretur uirgulis albis. Huius morsu genua labefactatur: sopor hominem corripit pariter & horror. Peior utroque est coeruleus lanugine nigra hi
status,caliginem cocitans,& uomitus araneosos,etiamnum deterior,a crabrone penna talum disserens:hic & ad maciem perducit.Tetragnathia duo u genera habentur :peior, medium caput istinguente linea alba, S: tralucria Tetra athus altera. Hic oris tumorem facit. At cinereus posteriore parte candicas, tei tior: minime autem noxius,eodem colore,qui telas muscis in parietibus laa Ah, tissime pandit. Vti uero Aerius tradit tetragnatus plial agis species est, tor-λλῶ it m, porc latiore & subalbido, pedibus scabris: tuo illi in capite prominent tu- Fmotius. bercula, alterum rectum, alterum latum, ut uideatur quidem ora habere duo,& maxillas quatuor. Locus ab hoc percussus subalbicans est, & ueli mens in eo dolor: inebrum uero ipsum ad articulos usque gracilescit. r-pus denique totum,ex alimento nullum sentit commodum:& post adepta quoque sanitatem,immodicae infestant hominem uigiliae. Dysideri uocat
alij, alij sphecium, phalangi, genus uehementer rufum, vespae simile: huius
morsus tumorem excitat,genua labefactat,nonnunquam & tremorem afP-πa υ- serens,quandoque & mortem. Inueniuntur messis tempore in legumini-ς bus,curn manibus colliguntur, phalangia quaedam parua, specie cantharis di similia,colore samineo .Ab huius morsu excitantur pustulae, quas Grinci 4λυκυι νας uocant mens perturbatur:linguinue incondita profert, de ocu- Gli subuertuntur. Nascitur phalagius in eruo,inquit Plinius, bestiola aranci generis,si hyems aquosa sit.Inuenitur & in Persea arbore phalangium,cui is nomen cranocolaptes. In Perseae arboris frondibus sinquit Nicander -gnitur animalculum, phalenae pipilionis specie,capite semper nutabundo,& uentre graui,spiculum in summo collo gestat. Hoc si quem percusserit, PMυηgioni non longo post tempore certa sequitur mors. Dc phalansiis uero ita pr
g d: t Plura quidem sunt Phalagiorum genera: sed quae fere ab aliis
qui theriaca scripsere traduntur,1 ex numero existut: rhagium scilicet my mecium,lycos lupusue,cranocolaptes,sci crocephalus,&scolectum .Quod rhagium uocatur,figura est rotunda, lore nigro,uuae nigrae acino similis, Hunde & nomen accepit rhagiu: pedes habet utrinq; breuissimos, & os sub medio uentro. Qui uero lupus appellatur, inter araneoru telas inuenitur, ubi muscas uenari solet, quibus pascitur. Corpus illi latum & rotundum: quae circa collum partes sunt, incisuram habent, & circa os tubercula tria Charide stra mastuntur. Myrmecion praegrandi formicae simili mum est colore fuli - λωλαλοiai noso aliauc. Huius corpori inserta sunt quas astra,maxime uero circa dor sum Cranocolaptes oblongus & colore uiridante,aculeum in collo gestat: e quὁd si in quem inciderit, serit eas maxime quae circa caput sunt partes. .L6-. Scierocephalon caput habet,saxi duritie,& totius corporis lineamenta mi is a Miuον. malculis illis quae lucernas circunuolant similia. Scolecion longiusculum est,
399쪽
A est,& maculis quibusdam, praesertim circa caput,uariegarii m. plialangio :xum species e quibus periculum praecauere expedi hae sunt. Quae aute corum morsum sequutitur accidentia,communia sunt excessu desectium di Dcrepantia. Morsus tenuis est, & qui conspici uix queat: tumor cum liuore, nonnullis x cum rubore:frigus circa genua lumiasque de scapulas:nonnuquam de totius corporis grauitas. Haec Actius.
I Acuminatum,&c. Q , αδετ iuriTheodotus, acutum,calax,sed mea quidem setitentia, rectius atque apertius Plinius acuminatum assulumque ingrediens, reddidit. 1 Varium est,&c. Vetus Aristotelis interpres ita habet: Et inuenitur gemis maculatum in uere sub arboribus.Hoc,ut arbitror,genus aranei pratense uocat A ristoteles. 3 Aranei isti lautiores dc strigosiores in uitae muneribus ingeniosiores sunt, inquitia Aristoteles. Texit primum, dcc. Plinius haec ita explicat Texere a medio incipit, V circinato orbesiibtegmina adnectens, maculasque paribus semper interuallis,sed subinde crescentibus ex angusto dilatans,indissolubili nodo implicat. Latitudo telae saepe inter duas arbores cum exercet artem dc discit texere. Longitudo filia culmine, ae rursus a terra per illud ipsem uelut reciprocatio, subitque pariter ac fila deducit: cum uero captura incidit,licet extrema haereat plaga, semper in medium currit, ex quo sic ma time totum cocutiendo implicet. s Araneorum istorum lautiorum,dcc. Araneorum lautiorum dc telam spissiorem texentium: ita reddidit Theodorus ex Graecalectione, πυκνον) uetus autem interpres, quae texunt textura debili. s In specu orbiculato, dce. E νxum, Theodorus in sinu orbiculato. 7 Plinius haec ita reddidit, Pariunt oua in telas expansa, qui saliunt atque ita emittunt: Phalangius tantum in ipso incubat, magno numero. 8 Tela eius sanguinem, δce. Hoc Galenus attribui scribit araneorum telis in genere. 9 Phalangiorum, dcc. De his V phalangiorum generibus uide Hermolaum in Corollar. io Aliter ista expressit tiam Plinius ipse. Myrmecion sormicae similis capite, aluo nigra, guttis albis distinguentibus, vesparum dolores torquet. ii Rhagion, dcc. PIofa Nicandro opinor uocatur. Ia. Dolor a morsii, dcc. Signa morsus huius leges apud Nicandrum. 13 Asterion, dcc. Ath legunt apud Plinium astellion uel asortion. I Hunc locu Hermolaus aliter distinguit,ut intelligatur hoc septimum genus esse, Sc aliud a caeruleo a crabrone penna tantum disserens,deterius etiamnum coeruleo, ut quod macie conficiat a se percussos, is Tetragna thum, dec. Tetragnathum Hermolaus ex Aetio ita nobis descripsit, modice lato de subalbo corpore, pedibus asperis, duabus inciseris in capite, recta una per obliquu altera,ut quaternas buccas habere uideatur, unde nomen. In AEthiopia cinquit) tam frequentes, ut regionem in ea quandam prope Sillos Acridophag6sque deseri coegerint. is Cranocolaptes, dcc. κεγμοκρου- etiam quibusdam appellatur. II Corpus, alias os, saltu rotundu, tu, pq, t: uide an mendosa snt hoc loco Aeth exemplaria. 18 Aliter sortas te, lineas habet toto corpore, D similes animalculis,dcc. ut legatur, non γε φας, sed potius et , is
Alia quoque praeter haec signa uideas apud Dioscoridem lib. 8, de Paulum de ipsum
De scolopendra de aliis quae multi pedae dicuntur. Cap. CCXII. Q Colopendra item morsu perniciosa est,quam de ophioctenam uocant,
1ψ5c centipedam: de alij sepa, ex tutorii genere. Iulum autem uoco insecti genus praelongum de multipes, illam habens partem non simplice sed multiplicem,quae est inter caput de aluum, in qua continetur quod cordi Iuli. proportionale est quo fit,ut praecisum hoc genus uiuere possit. Millepcdae, Mi repeta a quas dc centipedas de multi pedas alij uocant, duorum generum. Animal
400쪽
DE DIFFERENTII sest millepeda, inquit Plinius, e vermibus terrae pilosum, multis pedibus ar- E
cuatim repens tactiἱquc contrahens se: oniscon Graeci uocant,alij tilon. IN lam autem quae non arcuatur,sepa Graeci uocant, alii centipedem, alij mil- lepeda:alij scolopendram,minorem perniciosamque, oblongam, pedibus multis atq; pilosis,& qui ex utraque corporis parte in ingressu,rcinom i star mouentur,pecori praecipue noctuam. Vivit scolopendra uel in plures partes dissecta: de si pars aliqua a reliquo corpore abscindatur, in utrunque se mouet extremum mam & caput uersus ingreditur & in caudam, ideoq; a nonnullis existimatur biceps esse. Huius morsum tumor insequitur, Mpii trescit locus atque in ambitu livescit: fitque postea ulcus, quod a loco ipso exorditur,quod &permolestum est,nec facile curatur. Scolopeiadra cimicibus aduersatur sufficiique necat. Scolopendram terrestrem saliua dis- Frumpi serunt. Sunt & scolopendrae marinae terrestribus similes,magnitudine aequales aut paulo minores,colore rubetiores, numero pedum copio- 3siores, S crurum tenuitate graciliores: nasci locis saxosis solent, & modo serpentum,non magna altitudine gurgitum. Haec ubi hamum deuorarit, euertit foras partes internas, donec hamum eiiciat:tum recipit intro, ac ualet eadem qua ante sanitate. Appetitus his quoque nidoruletorum, ut te restribus cit . uencnosa & haec est. Mordet autem non ore, sed tactu totius corporis, ut quae urticae uocantur. Et uti cecinit Oppianus,
- Si quis modo cominus illum Attigerit,seruet foeda prurigine corpus, alem urtica facit cognomine dicta doloris. Oleo in quo scolopendra marina sit cocta,nonnulli ne pili evulsi renas an Gtur,usi sunt. Verum alij cctaceum genus quoddam esse scolopendram marinam arbitrantur,aspectu horren)um,eamque spectari emincntem e mari,& marium pilos magna excelsitate apparere. eius caudam similiter atq; locustae latam perspici. reliquiόmque corpus conferri posse cum trireme iustae magnitudinis, atque permultis pedibus utrinque ordine tanquam ex scalmis appensis per summum mare natare.Millepeda centipedaue,quam modo S oniscum uocali diximus,& tilon,essicaciter sanat auriu dolores, inquit Plinius,in cortice punici mali decocta & porri succo, addunt de ro- saccum, S in alteram aurem infundunt. Millepcdamoniscum bibisse prodest urinae. Medentur suspiriosis multipodae, ita ut ter septenae in Attico Hmelle diluantur,& pcr arundinem bibanturiomne enim uas carum nise scit contactu. QEidam torrent ex his sextarium in patina donec candidae fiant,tunc mel immiscent:alh centipedam necant,& ex aqua calida dari iubent. Onisci,qui & oni dicuntur, uti prodidere Dioscorides & Galenus) . sub aquariis uisis reperti,animalcula sunt multis pedibus nitentia,quae c6- tacta manu contrahuntur in orbem,suntq; ubi se contraxerint,iabis esc lentis non disti miles,ac proinde a nonnullis xiam, id est fabae uocati,coloresusco. Hi ex uino poti,inquit Dioscorides, urinae dissicultati, quae disiuria dicitur,& regio morbo auxiliantur: cum melle ansinis illinuntur Triti dein malicorio una cum rosacco calfacti in aurium doloribus utiliter institi