장음표시 사용
421쪽
199 .e perea naturam inter carnem &neruum obtinent. mollis enim ut ca seci intedi potest ut neruus .Fissilis autem caro eorum est, uerum no per directum,sed in anfractum: cui que omnibus intecta est, uti modo di ucst:quaedam etiam ueluti capillamenta in corpore omnium habentur. Sc-
piae quoque & lolligini & lollio partes durae ac solidae intus per dorsum &
corporis prona conimcntur,quas non codem appellant nomine: sed quod
inscrtum sepiis est,sepium uocat,quod lolliginibus & lolliis,ssii, ,id est, gladioluim,uti infra explicabitur. At polypis nihil huiuscemodi selida intus, sed circa caput cartilaginosum quiddam est, quod senescctibus indurescit.
Mollia omnia eodem modo coeunt:oribus enim inuicem admotis, complexitque mutuo brachiorum libidinem explent. sic enim coniungi neces. B 1e est, quoniam natura exitum excrementi propc os inflectedo aci duxerit, ut antea dictum est Pariunt ea sui corporis parte, qu fistula dicitur,qua &coire ea nonnulli arbitrantur. Polypi in terram uerso capite coeut: reliqua mollium tergo,inquit Plinius,ut canes. Verno tempore pariunt, & scpia in primis. pariunt autem otia impersecta quae ut tueantur, plurimum lcntoris una cum scutu emittunt. augentur otia omnium, & accrescunt more vermium otium habent omnia candidum, quod tempore arenidum euadit, ueluti & illud quod crustata edunt.Sed cum genus omne crustatum sibi iuncta contineat oua,itaque foueat, polypus & sepia & reliqua generis eiusdem,oua quae pepererint,absoluta fouent. Huius generis mas sub pa tu oua quae scrinina cdideri persequitur suum semen aspergens: reddun C thirque corum oua tanquam glutino coli rentia, s id quod non nisi in septi uisum adhuc est,ucrum in reliquis eiusde generis id neri ratio est:) &quae uitale id uirus contigerint,ex iis enascuntur animalcula, quemadmodum de piscibus dictum est. Mollia sensibus praedita esse omnibus constat: iam enim sepiae & polypi odore escarum allectati capiuntur: neque eisdem saporibus omnia delectantur. E genere mollium nullum est, quod uel uoceucisonum emittit naturalem. Mollia omnia carni uora sunt, & sola carne uescuntur. Lolligines nanque atque sepiae pisces uel maiores cuincunt. Polypi conchulis maxime uescuntur. Praestant mollia cum grauida sunt, ut lollisines,scpiae, polypi.Durae carnis hoc genus est, concoctu dissicile, non nihil falsedinis particeps. At si probe concoquatur uberius alimetum com D pori praebet, sed crudi humoris plurimum creat: succumque crassum dc tenacem. Venerem concitare mollia in cibo, prodidit Diocles, maxime uero polypos.
1 Fistulam,&c. Videriir Theodorus in hoc Aristotelis loco, atque etiam Plinius, fistulam hanc polypo tantum tribuere, M sane perobscure pronuntiat haec Aristoteles: sed longe aptius eadem in lib. de respiratione explicat, ubi aperte mollibus omnibus fistulam ante cerebrum inesse ostendit. 2 Hunc humorem pro sanguine his inesse sentit Plinius. 3 Admota potius tergo, veli ταπυῆ -ον. Continetur tunica, S c. Tunicam hanc in polypo μη - να uocat Athenaeus
De polypo. Cap. C C Pol pus e molliu genere animat,ab aliis mollibus hoc prquod eius alueus quem caput polypi uocat nonnulli pa
422쪽
ra praelonga:cum caeteris ediuerso,alucus amplus est,crura breuia. Halypo,ut & alii octona sed quatuor que in medio sunt maxima quibus iinuum loco pediumque utitur. Nam duobus quae supra os sita sunt,cibu ora admouet: ultimo uero, uod & acutius & solum albicas est,& parte sui extrema bifurcatu in dorsoque adnezum in coitu utitur. Polypus cnim mas, ut nonnulli assirmant,in hoc suo brachio,in quo duo ampli ilima habentur acetabula,id gerit quod genitalis speciem refert quod quasi neruo constat album, porrectum ad medium usque brachium. Pro muscide carent polypi,quoniam pedes ad eundem usum commodos habet. Pinnulam quae alueum circundat paruam habent minimeque conspicuam .Fistula his caua, 3 ut de aliis in anteriore aluei parte sita supra brachia geritur. Caput polypo quadiuuiuit praedurum cst, S quasi instatum. Tangunt ac tenent brachiis supinisma embranamque pedibus interiectam tot a extendunt. Polypis ni- Fhil solidum intus,quemadmodum sepiis sepium est, scd circa caput cartilaginosum quoddam est,quod senescentibus durescit.Membranam illam νήκων. quae atramentum polypi conti net, uocat quidam: quae in polypo supra uentriculum apti a mutina sita est continet humorem in se no nigrum ut in septis,sed subrufum,quo,ut diximus, in metu utitur. Mas a foemina
discrepat ed quod capite est productiore: de quod genitale piscatores appellant albidum illud suo in brachio continet.Vescuntur maxime conchylio iras, comple rum carne polypi,quorum conchas compi cxu crinium fragunt: quo fit ut m, cubilia cognoscant qui uenantur,congeric testarum. Trebius quoqueNiger prodidit,auidissimos esse concharum polypos illas ad tactum coprimi praeci lcntes brachia eorum. Insidiantur ergo polypi apertis,imposi- Gtόq; lapillo extra coreus,ne palpitatu eiiciatur, ita securi grassantur, extra-hilatquec. arnes: illae se contrahunt, sed frustra disicuneatae. Tanta solertia animaliu in hebetissimis quoque est. Hyeme tempestuosa in caucrnis latitat polypus,& crura sibi ipsi crodit,ut tradit Orpi. anus. Aristoteles autem falso hoc a nonnullis creditu affirmat.id enim a congris euenit ci: nam c5gri polypos supcrant & edunt: undo fit ut aliqui capiantur qui brachia a c5
gris corrosi habeant. Polypi odore cscarum allcctati capiuntur: ita enim quandoque adhaerescunt,ut auelli inde non possint, sed truncari potius patiatur: at uero pulicaria herba admota, protinus ab odore citis rcsilire dicutur.Fronde quoque olivae capitur polypus: & in terra olivae dcsiderio egreditur. Polypis coitus cum alter capite uulgo appellato in terram uerso nitibundoque cxplicat,porriglique sua brachi Malter superuenit,pasIisq; brachiis singulis ad singula subiacentis acetabulorum complexu mutuo adhaerescit. Marcin nonnulli aiunt gerere,quod genitalis specie res crat uno brachiorum, uti modo diximus,in quo duo amplissima acetabula habentur: idque quasi neruo constare,porrectum ad medium usque braclitum confirmanti totumque nari sceminae adnecti. Hyberno tempore coit polypus, uerno parit. Latet circiter menses duos. Ouum edit uel in cubili suo,uel in figulino,simile labruscae racemtulis,aut fructui arboris populi albae: quod foris quidem unu,simplexq; incomptum & frande est.intus humore can dicante
423쪽
A dicantem concolorem totum,atque aequabilem contines. Perquam sedcudum hoc animal est: nam de eo quod ediderit, copia irinumera prouenit. 1 Tantaque scecunditate pendent oua pcr cubile,ut collecti suas impleatur longe amplius quam caput sit quo continebantur. Polypus numina modo incubat ouis,modo in ore sui cubilis assidens,brachium super ova exporrectum tenet: uel ut Plinius reseri, modo in cauernis sedet, modo cauernam cancellato brachiorum implexu claudit. Polyporu itaque ouis diobus post quinquaginta maxime ruptis,tolypuli modo araneorum perquam multi exserpunt,quorum natura sigillatim nondum in omnibus membris cospicua est,quanquam forma satis nota apparet:sed ob exiguitatem imbecillitatemque copia interit. Iam nonnulli adeo spectantur exigui, ut nulla par-B tium constent distinctione,quanuis ad tactum moueantur. Dum fouet polypioua,deterrimi cssiciuntur: haud enim pastum prodire patiuntur. Bienio non amplius uiuit polypus magna ex parte: siua cnim natura tabi obnoxius est: indicium autem ne bimatum compleat csse uidetur,quὁd ab ortu
eorum qui aestate fit ad autumnum,non facile grandem polypum uideris, m paulo ante id tempus praegrandes spectentur: a partu ita senescere deiabilitarique tam marem quam foeminam ferunt, uel ut a pisciculis deuor tur,&facile a seis detrahantur cubilibus: cum antea nihil tale his usii eueniat:tum uer arvos novellosque quan uis recens natos,inmen nullo cius modi malo assici narrant : quinimo ualidiores esse quam grandes confirmant.Polypus fatuus quidem est,cum ad manum hominis demissam acceC dat: scd prudens rei fana iliaris,cum simia colligat, & suo in domicilio rei comat:cumque consumpserit quantum utile sit,abigit testas,& cacrorum crustas,& putamina conchularum, de spinas pisciculorum. Sui etiam mutatione coloris uenatur pisces: trahit enim colorem similem iis quibus ap- ropinquarit saxis:quod idem etiam cum meruerit facit. Mirum quod de huius ingenio prodidit Ouidius:polypum hamos appetcre, brachiis'; co- plecti, non morsu: nec prius dimittere quam cscam circularoscrit, aut aru dine leuatum extra aquam. Trebius niger prodidit, nullum csse atrocius animal ad conficiendum hominem in aqua:luctatur enim coplexu,&so bet acetabulis,& numeroso suctu detrahit cum . In naufragos urinantesve impetum capit: sed si inuertatur elanguescit uis: exporrigunt enim sese.
D lupinati Morsu non laedit polypus, scd sanie quadam noxia quae c corpore eius ςmuit,ut prodidit Oppianus. Mollium unus polypus exit in siccum, graditur per asperiora,vitat leuia. In cibo datus, lic rem cocitat omnium mollium maxime: iurulcntus aluum reddit humidam, si uehementer coquatur. De polyro re haec traduntur: muria ipsum ex sese emittere, & ideo non de re addi in coquendo secari mindine serro enim insci uitii; mque frahcmIolyporum genera plura sunt unum c ctius & maximum: rus generis qui propc terram degunt, maiores sunt quam pelagia: alterum corpore exiguo uarioque est, cibo ineptum:aliud quod heledonam uocat, medora. crurum prolixitate diuersum. crura cnim habet, longa) & quod unum ex mollium numero simplicem in brachiis accusibulorum ordinem habeat. Llij
424쪽
Ad haec polypi genus est quod alij boletenam, alij oetoli in dicut, Plinius o E
zaenam dictam a graui capitis odore putat:ob hoc maxime murenis ea c
sectantibus, Pollux & oz na & osmylian uocari tradit, polypi genus quod
inter caput 5: cirros brachiaue,fistulam geri siqua tetrum emittit odorem: quod maenulas sepioli que uenatur,ut inquit Aristophanes.Duo item uisuntur genera conchis indit quorum alterum nautilum & nata ticum uocant:ali; ouum polypi: forma polypo simili.Testa iis ut pectuncillis conc ua, nec ita tamen destinata ut ei inhaereant. Saepius hi iuxta terram pascuntur:unde euenit ut fluctibus iactati,in aridum elidantur,testa dilapsa nudi capiantur,aut in terra emoriatur. Constat exiguo corpore,facie simili boletenis:polypus hic nauticus,natura & uitet muneribus singularis est mauigat enim per maris summa elatus de imo gurgite: effert se testa inuersa, ut ascendere possit facilius,& inani scapha enauiget:ubi uero cmerserit, con Fcham reuertit. Habet inter sua brachia membranulam quadam annexam similem iis quae digitis insertae palmipedum continentur: utrum illae cra . sustulae sunt, haec praetenuis est, &araneae speciem imitatur: hac ueliscat cum aura inspirat: cirr6sque pro gubernaculis utroque demittit latere: siquid metuerit,concham protinus mari replet,atque ita demergit. De generatione incrementoque eius c5chae, nihil adhuc exploratum habemus, inquit Aristoteles:uidetur tamen non ex coitu gigni,s ed ut caeterae conchae prouenire: nec uero an concha solutus uiuere possit, certum adhuc est. Est&alius polypus, qui cochlearum more siliceo tegmine ita muniatur, ut nunquam egredi soleat,suaque interdum brachia exerat. Haec Aristoteles. Nautilon Plinius ab aliis pompilon uocari tradit. Supinus hic, inquit, in Gsumma aequorum perueni ita se paulatim subriges,ut emissa omni per fistulam aqua, uelut exon 'ratus sentina, facile nauiget: postea duo prima brachia retorquens,membranam inter illa mirae tenuitatis extendit: qua uelificante in auras, caeteris subremigans brachiis, media cauda ut gubernaculo se regit: ita uadit alto liburnicarum gaudens imagine: si quid pati ris interueniat,hausta se mergens aqua. Nauigera similitudinem & aliam in Propontide uisam sibi prodit Mutianus:concham csse acati j modo carinatam, inflexa puppe, prora rostrata:in hac condi nauplium, animal sepiae simile ludendi societate sola:duobus hoc fieri generibus: tranquillo enim uee orem demissis palmulis ferire ut remis: si uero flatus invitent, easdem 6 in usu gubernaculi porrigi, pandique concharum sinus aurae: huius uolu- Hptatem esse ut serat, illius ut regat: simulque eadem descendere inclusb sinu,quini hausto territam uisu forte tristi. Polypo similis chelido est,id est, τhirundo,inquit Diphilus:humentibus membranis uolant in mari hirundines,ut siccis inter tecta uespertilio.Volat hirundo sane perquam similis uolucri hirundini,ut inquit Plinius:Sublimi sque adeo uolitat cum maiorem pis em metuerit,ut haudquaquam mare attingat: altiusque in uolatu seso attollit quam miluus,non tam alte tamen quam lolligo .Et pinnis stridere sentiuntur hirundines inuolatu: sunt enim his pennae latae δ: longae. Aculeum quoque gerit hirundo uenenosum,inquit Oppianus: In cibo hia mota
425쪽
A rem corpori praebet chelidon,qui colorem reddit bonum,sanguinί'; cxcretioncm mouet,ut author cst Diphilus. At Xenocrates chelidonas uiro- . saporcesse prodidit,malumque procreare succum.
I Crura breuia,&c.Cri ira polypi crines uocat non minquam Plinius. 1 Vltimo uero,&c. Hunc polypi pedem, ni fallor, Plinius cauda uocat.lib. s. Cauda, inquit,
utitur,quae est bis culas acuta in coitu. 3 Fistula his,&e. Est polypo fistula in dot-se,inquit Plinius. Polypos superant,&c.Oppianus quoque desci ibit pugna polypi&murenae:&polypi,& carabi. s Pendent oua,&c. Parium ouatortili vibrata pampino, inquit Plinius tanta foecunditate, ut multitudinem ovorum occasi non recipiant cauo capitis, quo praegnantes tulere. G Easdem in usu, &c. Si non eaedem sint, at certe similiter nauigare uidentur concha qua ueneriae dicuntur. Dp qui- Veneriae ciniabus Plinius:Nauigant ueneriae, praebentesque concauam sui partem,& aurae opponc-n tes,per summa aequorum uelificant. In nonnullis codicibus habetur, nauigant ex iis nerites,&c. 7 Chelidon est, Scc.Sunt qui existiment chelidona, hirundinemve Aristoteli S Plinio piscem significare. Athenaei uero clieli dona alterius esse generis: id quod mihi quidem nullius ueteris scriptoris authoritate constat. Praeterea quo modo piscis intelligi potest si uolucri hirundini perquam fmilis uolit et Zut scribit Plinius:Satius itaque uisium nobis est hirundine polypis contu ngere quam piscium generibus: maxime cum Atisic teles ipse hirundinem apiscibus separare uideatur eam,quae sub limis uolat, Sc uolatu stridorem emittit.
De sepia. Cap. CCXXVI. E Mollium genere sunt & sepia,tolligo,& lollius,quae a polypo disserui, pM,
eo quod eorum alueus amylus sir,crura breuia, ita ut roicitas nulla sit . . ,' 'ingrediendi. Ipsa autem inter se diicrcpant, quatenus lolligo longior, se- 1.rii, C pia latior est: lolligine uero longe grandior, qui tollius nominatur: sed pias quoque aliquas in bina augcri Ubita notum est. Sepiae,lolligini, & lollio durum quiddam,ut diximus, ac talidum intus per dorsum de corporis prona continetur, quod non codem appellant nomine: sed quod insertum sepiis est,scpium uocatur:quod lolliginibus id fisor,id est, gladiolum. Disserunt enim qua sepium robustum lati inique est, inter spinam dc os mediam prae se serens naturam, fungosam intra se complectens de friabilem corpulentiam.Gladiolus archior de cartilaginosior in. Forma ctiam discrcpar, pro alueorum modo quibus inserta continentur. Sepiae quoque lolligines de loliij peculiares binas sortiuntur pro muscides,l6gas, asperiusculas, qui bus capiunt de ad ora admouent cibos iis ctiam quoties tempostates urint,iD ad saxa aliqua adhqrentes,se ueluti anchoris iactis stabiliunt. Non simili ut f olypi modo constant,quoniam uim nandi tantummodo habent, cum po ypi uel infredi pollint: habent enim pedes cxiguos dc bic es, supra dentcs, scitos,corumque duos nouissimos maiores: reliquos autem octonorii duos infra,omnium in imos. Pinnula quae alueum circundat, sopiae angesista, quae lolligini latior est. Inter marem de scemina tam in lolliginum quam 1 sepiarum genere,boc intercst,quod scemina intestina continet duo ueluti, mammas,quae si aluo disic ha inspectes, facile uideris: mas omnino iis ca-.1 ret .Et praeterca sepia mas uarius ina is M. Im foemina, dorisq; atriore est: .dc partes omnes asperiores habet quam foemina, de lineis interuenientibus uarias, dc caudam quoque acutiorem. Mas quoque.iuuanti ψr de sortiorcst i
426쪽
constantiaeque maioris.cum enim sepia icta est tridente,mas scemina adiu Euat:komina mare percusso,fugam arripit. Foeminae uulua ita articulata est, ut bifida cernatur,& propterea oua gemina apparent. Oua habet scpia candicantia, grandini similia,multa:atramentum quod uocant, sepia plurimuhabet:quod in sepia aliter atque in aliis,infra continetur ad alvu m, & qua intestinum petere incipit superiora:mcatumque suum eadem obuolutum habet membrana qua intestinum:atque idem foramen emittendi atramcti excrement ue est,ea scilicet parte quae fistula uocatur,quae in supinis posta est,uti antea dictum est. Coeunt seniae & lolligines ora applicantes, Mbrachia inter se complectentes natantesque in aduersummarem etiam di-nstiti, ctam in narem inserunt. Parit foemina ea sui corporis parte quae fistula discitur: qua & coire cas nonnulli arbitratur. Fcri uterum sepia uerno tempore,& cum primis uerno temporc parit. Parit&omnibus anni tempori-Fbus, perseueratque in cdendo ouorum numero dies quindecim. oties autem ediderit oua, mas e vcstigio seques humorem foetificum ouis super- insundit:atque ita essicitur ut solidescant incedere nanque coniugatim se-lent. Parit scpia iuxta terram sere inter algas de arundines, & si quid aggestum tale iniectum sit,ut sarmenta aut lapides, aut quaelibet alia materiei congeries. Et quidem piscatores de industria fasces sarmentoru disponunt. Enititur aluum per interualla reprimens, insperglique atramentum intcrposita quiete,utpote cum non nisi cum labore emittat. Oua quaesepiae edunt, magnitudinem myrtorum magnorum,aut acinorum uuς minorum
mox intra diem decimum capiunt & nigrescunt: emista enim atramento parentis inficiuntu r.Cohaerent etiam inter se ad specie racemi cuncta, nec Gtacile alterum detrahi ab altero potest:mas enim humorem quendam mucosum mittit,cuius lentore tenaciter oua sibi cohaerescunt,accrescunt etiaex hoc, cum primum edita candida sint atque exigua: mox atramento perfusa,nigra maioraque redduntur. Cum proles iam intus constiterit, tu rupta ovi membranula,sepiolae excluduntur: quae si quis Irole iam persecta
disti derit oui membranam,stercustulum emittunt,suumque prae metu colorem immutant ex candicante in rubriusculum. Septis uiuendi spatium breve:nam,exceptis paucis,biennium non complent. Sepias tamen no nunquam in bina augeri cubita notum est. Mollium astutissima sepia est. sola saec suo utitur atramcnto non modo cum meruit, uerum etiam abseo Hdendi causa: & cum progressa paululum se ostenderit, redit in atramentu: uenatur etiam suis illis praelongis praetenturis, non solum paruos pisticu 3los,sed mugiles etiam saepius:& maiores quoque nonnunqua euincit. Sutqui sepiam quoque polyporum more, colorem sibi contrasere similem loco in quo uersatur,confirment. Morsu non lςdit sepia, sed noxia quaedam sanies e corpore eius cssivit. Sepia,inquit Diphilus,elixa, tenera essicitur, ri grata, concoctu facilis & aluum leuiter mouet. In cibo datur sepiae, cum oleo & sale & farina decoctae.Succum gignit sepia, qui sanguine extenuet,& haemorrhoidum fluxum prori tet .Sepiae coctae atramentum, inquit Dioscorides,aegre concoquitur, de aluum emollit. Oua sepiae urinam mouent, renitans
427쪽
A renumque pituitas extrahunt,ipsosque renes purgant. Septum quod in iis durum & testaceum est,uiribus simile est ostrearum testis,sed partium magis tenuium:exsiccat itaque & abstergit. ocirca collyriis ex eo formatis palpebrarum scabriciae quae sycoses uocantur, perfricatur. Dcntes quo que splendidos reddit. In alopeciis praeparant cutim sepiarum crustae Larina medicamentis. Oculorum tumorem ruboremque sepiae cortex cum lacte mulieris illitus sedat, & per se scabricias emcndate inuertunt itaque ν-nas id agentes,& medicamentum auferunt post paulum, ros aceόquc inungunt,& pane impositio mitigant nocte. Eadem cortice & nyctilopes curan farina trita,& ex aceto illita. Vsto sepio utimur, inquit Galenus, ad B uitiligines & ephelin, furfures & scabiem: sali uero fossili admixtum, ungues oculorum eliquat:uci, ut habet Dioscorides, elotum in medicamenta oculorum additur. Contra albugines,in oculos iumetorum efficaciterin- sussiatur:ptetigia oculorum absumit cum sale sessili tritu in & impositu in . Medetur lentigini caeterisque uitiis ex ossibus sepiarum cinis. Idem carnes excrescerites tollit,& humida ulcera.
i Intestina duo forsitan, internas partes duas, υτρωα, quasi μι γ ἀγα a sepia mas uarius. Sepiarum generis mares, uaris & nigriores, inquit Plinius. 3 Venatur etiam, c. Quibus artibus captet pisciculos sepia,explicat Oppianus. osepio,Me. Dioscorid. Vstum in sua testa donec id quod crustosum est abscedat, postea
De lolligine de lollio. p. C C X X VII.
VT nigrum niveo portans in corpore uirus
E molliu genere, sepiae sere similis est: sed discrepat,quod
sepia latior est,uti modo diximus,lolligo longior, & toto corpore mollior TA,2ς quam sepia. Praeterea gladiolus, qui in lolligine est aristior&cartilaginosior est quam in sepia,quod sepium uocari a lximus. Pinnulam habet non angustam adco,sed latiorem quam polypus aut scpia: neque per totum alueunt circumactam,sed de medio orsam .Promuscidem habet cam quae in dextra parte est, longiorem. Bina habet uentris conceptacula, ut & alia, sed alterum minus ingluuiem imitatur. Atramentum illud suum supra continet apud mutim, cum sepia infra ad aluum habeat: idque non atrum, sed subrusum potius habet.Hoc metus causa cmittit ut polypus. in & mc- D tus causa uolat lolligo, & longius alteque extra aquam sese esseri. Lolligines euolare ex aqua traduntur, tanta nonnunquam multitudine, ut nauigia demergant. lolligo uolitans, tempestatem praenutiat. Inter tollisinem marem &soeminam hoc interest,quod Qemina intestina continet duo ueluti mammas 1quae si aluo dissecta inspectes, facile uideris: mas omnino iis caret. Coeunt lolligines, ut de sepiis dictum est: pariuntque in alto. sola c-r tam ex hoc genere pelagia est lolligo consumimque ac continuum iis ouuquale sepiis est. Et uiuendi quoque spatium, ut seriis breue: nam, excUtisi aucis,bimatum non complent.Lolligo,ut Diphilo placet, concoctu faci- τι ἄρ' ior est quam sepi atque ori grata. Lolligine uero longe grandior est, qui τρμν απι lollius nominatur:quippe qui uel in cubita quinque excrescat. Facic quo---
428쪽
que a lolligine dissidet: pars enim tolli j quae exit in acutum, latior est: pin- E
nulae etiam circundantes illae totum in tollio ambiunt, iunctae perpetuaeq;, cum in lolligine partem aliquam relinquant. Colore subrufo cst: dentem habet utrunque nigrum,S: accipitris rostro figura non dissimilem,maiore supra,infra minorem. Discista alueo uetriculus stillo similis uidebiturPelagius est non alio modo quam lolligo.
I Hoc in loco mucti; habetur non Μυθ et in exemplaribus Graecis. 2 Lollius a lolligine an specie differat, an solo sexu , quod scilicet lollius mas sit, lolligo Demina, considerandum: uidebitur certe eadem species ex Aristotelera lib. histori , quam quarto de pari.
De lepore marino. Cap. CCXXVIII. si T Olligini paruae similis est lepus marinus, ut Dioscorides author est: ut
uero alij,lpecie similis est cochleae tegmine nudatae. animal paruum, sere inter lolligines au t lollios,au t certe sepias repertum:*pe etiam una cum aptiis capitur,odore tetro. In nostro mari,inquit Plinita ossa inso mis,colore tantum lepori similis: in Indis & magnitudine, & pilo duriore tantu. Magni maris lepus nam alterum qui in alio mari nascitur, antὸ dixi, inquit ussiliantic ex omni parte ad terreni similitudinem accedit, praeter pilos.Nam lcrrcstris pili de molles sunt, S: ad tactum haudquaquam resiste-tes: contra huius spinosi & ercisti, huc qui tetigerit,i ditur. In summa aqua natare ipsum,non in altitudinem dcmergi dicunt:celeri autem & cocitata natatione uti ad capiendum eo dissicillimum esse,qubd neque in rete inci- Gdu,neque ad lineae escam accedit: cu morbo assicitur, natare nequit,sinnul& sunditus expellitur atque elicitur: quisquis tum manu in ad eum admouet,nisi medicamen adhibeatur, perit: ac si hunc bacillo tetigerit,hoc idem periculum ei procreatur,quod basiliscus baculo tactus assert. Mem leporem marinum uocant,ut prolidit Apuleius,cum sit caetera exollis, x ii numero ossa ad similitudinem talorum suillorum in uentre eius connexa dccathenata sunt: luod stoli illi,quod sciant,proprium es f. Venenum est aliis in cibo datus te rus marinus,erodendόque intcrimit: aliis cli. a uisus. Siquidem grauidae si omnino aspexcitiat foeminam duntaxat, confesti in nausea&reduntatione stomachi uitium fatentumac deinde abortum faciti t. R medio est mas ob id induratus Lale, ut in brachialibus habeant. Eadem res in mari de tactu quidem nocet: uescitur co unum tantum animalium, ut Hnon intcrcat mullus piscis,& tenerescit tantum: 5c ingratior uiliorque fit. Homines quibus in pastu est, pii cem olent: hoc primo argumento Meneficium id deprehenditur. Caetero moriuntur totidem diebus quot uixerit lepus: inccrtique temporis ueneficium id esse author est Licinius Macer. In India assirmant non capi uiuentem: inuicemque ibi hominem, illi pro ue- .neno esse: ac lici digito omnino in mari t. achum mori: esse autem ampli multo sicut reliqua orbis eius animalia. Oleum in quo incoctus sit in . tinus lepus, ne pili renascantur cffccre nonnulli prodidere Ita Galchus. Dioscorides hoc ciscere leporem ipsum marinum, aut per sese tritu atque im-- positum,
429쪽
A postum,aut clam urtica marina, prodidit. Lepus marinus, inquit Plinius, ipse quidem uenenatus est sed cinis eius in palpcbris pilos inutiles euulsos cohibet: & ad hunc usum utilissimi minimi. Enterocelae lepus illinitur tri-tuscum melle. In leporis marini sanguine & felle uis psilothri est: liel si in oleo lepus hic necetur. Sed de mollium generibus satis diebam iam est
Rustata in genere animantium exlaui sunt, quae cutis loco crustis te nuibus,duriusculis tamen & testae similibus, operiuntur: intus autem molle carnosiimque continent, durumque illud eorum tegmen non tam B fragile quam collisile est:quale cancrorum genus & locustarum est. Sum-
macorum genera quatuor numero sunt. Genus unum est Sor, id est,iocusta est: alterum, quem αακον, id est, gammarum uocant: tertiu genus squilla est, Mim appellantiquartum cancer, Graeci dicunt. Ita Aristoteles: uerum aliter alij crustatorum genera enumerant. Plinius, Cancrorum ge nera: hoc etenim nomine, arbitror, pro crustatorum genere abutiturὶ c rabi,inaci,maeae,paguri,heracleotici,leones,& alia ignobiliora. xxx namque eorum species csse tradit.Galenus malacostram,inquit, id est,crustata, Atacus,pagurus,cancer,carabus, uilla,cammari des. Speusippus similes esse dixit, astacum,carabum,cancrum, pagurum, nympham dc arcton, id est,ursam. Diphilus ostracoderma uocat ast acum,carabum, carida, id est, squillam,cancrum,leonem. Singula haec crustatorum genera, inquit Aristoteles,in plures species distinguuntur,quae non modo forma,uerum ma-C gnitudine etiam multo inter sedisserant: alia cnim magna, alia parua admodum sunt. Genus igitur cancrarium&locustarium quodxαρο β- ς dicunt similia inter se sunt,eo quod utrunque brachia forcipibus denticul
tis babeat, μαι uocantised haec non ingrediendi causa hiabentur, sed ut iis quasi manibus capiant & retineant: orique quod ceperint, admoueant. iamobrem contra quam pedes ea stectere solent:hos enim in cauum, illa in orbem flectunt de circumagi int: sed interest,quod carabi caudam habent,cancri non habent. Squillae a cancrario genere disserunt, eo quod caudam habeant: a locustario uero, quod forcipe careant, & plures habeant pedes. Crustatorum partes supinae & quae circa caput sunt, ita se habent, D ut ad recipiendam reddendamque aquam branchiarum s cie conditael a sint.Fistula etiam his data est, qua humore quoq; una cum cibo admissum reiiciant. uero inferiores sunt partes, in locustario praesertim genere, foeminis tabellatiores sunt, in quas de ova deponunt cum pariunt, ubi ocoua ipsa seruantur : at cancrorum sceminae operculum illud applicatile quod ἰm, i γμα uocantὶ in quod otia deponunt, & qua eperunt cxcremen tum,amplius& interioribus partibus magis hirtum quam mares habent. Crustataomnia ingredi possunt,itaque pedes complures obtinuerunt: pe dra omnibus in obliquum flectuntur, eodem quo insectis modo: at denti culati illi forcipes,quibus saltem adsunt,internessectu tur. Oculi iis omnibus duri, de apti tum intro tum foras,tum etiam in obliquum moueri:PL
430쪽
pebram uero ex iis nullum habet. Aquam omnia cius generis ore excipi ut, E uam per partes illas asperiusculas,quas branchiarum specie conditas es sieiximus, riirsum egerunt:quae partes omnibus quidem insunt: sed locustas lures habet. Dentes omnibus primores bini,& in ore caruncula quςdam insuae essigie constituta est:tum stomachus ori continuo iunctus,exiguus pro portione suorum corporum magnitudinis, & in cacris breuis adeo, ut protinns uenter os cxcipere vidcatur. Hunc excipit uenoesi in quo locustae . . & cancrorti m nonnulli dentes alios habent: quoniam superiores illi non to sicc re queant Mox a uentre,intestinum simplex rectum, quod locustaceis 5: squillis recta in caudam sinit,qua excremctacmittunt, & Oua pariunt:cancris autem,qui operculum illud applicatu in gerunt,in medio ap plicaminis ipsius:uerum iis quoquc parte exteriore qua oua pariunt deu-Fiait Habent in hoc crustaceo genere mares tenues genitales meatus:scerni-
I mςmbraneas ad intcstinum,bifidas fissasque hinc atque inde, in
gignitur ouum .Foeminis enim huius generis,locus ouis dcputatus, talis. iuxta intestinum omnibus est. Et quam μή m, id est, mutem appellant am- Μύπις, Matis. plius parciusue habent hςc omnia genera. Humida corpulentaque ea pars est: tenditque per eam mediam stomachus siue gula: cique parti proportionatu quae in sanguineo genere cor appellatur. Q ae crusta operiuntur, etiam olfactum sentus habere constat odore enim escarum allectata,nonnunqu am capiuntur:nullum crustatum uel uocem, uel sonum aliquem mittat naturalem.Cocunt crusta operta,ut locustae,astaci,& squillae & huiusmodi reliqua,more quadrupcdum retro mingentium scilicet ut Demi Gna caudam supina exponat:mas suam superponat & applicet. Coire solent
ineunte uere iuxta terram:iam enim coitus omnium id genus uisus est:interdum etiam cum ficus maturescunt,coire incipiunt: cancri autem Priet priore copulantur, sua illa opercula mutua consertione componentcs: mc-brum autem quod mas insiae minam inserat,nultu omnino habetur. Crustata ueluti locustae cum per coitum concceperint, ova gerunt fere tribus
irae bus his,Maio,Iunio,& Iulio:tum deinde sub aluo in rugas oua dcp
. nunt, putamine duriusculo intecta: luo In loco more vermium augentur: incrcmentum enim eorum ouasoris recipiunt,sicut piscium .Fit igitur locustarum ouum arcnidum in partes octo deductu: tollimq; quasi species
uuae consistit:fiunt autem ova maxima,non quae iuxta meatu,sed quae me-
dia sita sunt: minima quς nouissima continetur. 1 Unitudo minimis qua- Hlagranis scuum cst:nec incatum ipsum uilla contingunt, sed per medium haerent cartilagineis quibusdam appendicibus quae per id tempus augetur, atque ouoru capaccs reddunturipartus enim in iis quasi in sarmentis quisbusdam recipitur .Locustae ad hunc pariunt modu: mox ubi casui corporis parte intra dic in vigesimum maxime oua concoxerint, abigunt uniuersa, in idemque glomerata codem modo quo foris congesta apparcnt: tum ex iis locustae proueni ut, intra diem maxime decimumquintum, & mi xcs quam ut digiti magnitudinem expleant,capititur. Excludunt agitur ova ante arcta ui abigunt iam concocta atque abseluunt ab sturo.