장음표시 사용
61쪽
Altaris,revertitur statim Celebrans ad eornu Epistolae , nora vertendo se ad populum, nec dieendo Dominui vιbsum; sed ibi stans ante librum, extensis, de mox juvehis manibus ante pectus, caputque Cruci inclinans. dicit: Oreous, ροι. & nili currat tempus Paschale, sit in Quaritor Temporibus Pentecostes stibnectit Hectamus seu a. de illico genuflectit unico genu, & statim sine mo. ra surgens. Ministro respondente: Levat , manibiis extensis dicit ante primam Prophetiam , seu Lemonem, illam solummodo Orationem , quae eum Ostieio illius Feriae
concordat, caeteras vero Orationes Millae
illi Feriae eoi enientes, dicit ante Episto iam, hoe est ultimam lactionem ejus Millae, Et videre est in Missali suo loco.
to ante Domiι .icam quartam Adventus o
eurrat Festum s. Thomae Apostoli, tune OL eium , & M sia fiunt de Festo; de Feria veto quatuor Temporum sit commemoratio in Laudibus , ac in Missis privatis , & in quibus dicetur ultimum Evangelium de ea dem Peria Quatuor Temporum. In Missaver. sollemni nulla fiet commemoratio dictae Feriae , quia de ea post Nonam cantaturalia Missa absque uda Festi S. Thomae e
memoratione. VII. Gavant. pag. IT s. eol. 2. n. 6. Inmata verὲ νatione sprιm Oidiηαm, Oc. Primis Ecelesiae seculis, quibus non opus erat multipi eandi sacros Ministros, sit hodie urget iteressitas, non silum alibi . sia etiam Romae unica eelebrabatur ordinatio per annum , Sc haec quidem mense Decembri ob Natalis Festum, ideoque ad anni finem, ut
in proximo essent ad Ecclesiam sab proxitne sequentis anni initium deserviendam i dehine toties iii fine historiae Pontificum haee elausilla sibjieitur : seeit ordinationes mente Decembri, &e. Urgente deinde , ut dixi, neeessitate multiplicandi Ministros saeros, eorum ordinatio pariter per annua
multiplicabatur, de nulli tempori fixa erat, sed proiit Ecclesiae Decessitas ferebat, qu eunque tempore, ut Graeci vel hodie faciunt. ordinatio celebrabatur. Nolini si circa quintum Ecclesiae seculum Dominicis tam im diebus ordinationes heri coeperunt, cuius rei clarum extat testimonium in Epistola seeum da A. Leonis Magni, in qtia Dioscorum Α- lexandrinum hortatur ad hune Ecclesiae Romanae morem stavandum, circa tempus ordinationum, nimirum tantum nocte, quae
est inter Sabbatum, & Dominicam, Iuben. da praetere.i , ut, qui ordinationem cel brabunt , jejuni sint, atque jejunium dabbati usque ad Dominicam pre,ducant, & non nisi post absolutam ordinationem cibum s mant. Ceremonia circa raoetis medium pe agebatur, de ad lucem us lue perdurabat, si e usqire ad Dolnii: icae aiircram. Postea haec ceremonia ad Sabbati vesperam retracta suit; cum enim a jejunis praetari deberet, hine occasio sumpta est decimn , vel undecimo seculo, prae, elii ei di ante dii tam ordin tionem, ob difficultatem sm vandi tanto tem .pore jejunium. Ex praedictis factum est etiam, quod istae Domitii cae app. lbibantur vacatates, quia nempe proprias Mii As non habcbant, M illaque de ordinatione, quae Dominica dio summo mane fiebat, pro eiusdem Dominicae Milla resutabatur : unde ad nos derivavit consuetuso quavior Temporibus Decembris. 3e casiadragesimae , idem Evangelium Sabis bain. & Dominica, ad xl illam dieendi. Ob
eandem etiam rationem in v teribus Sacramentariis ante nonum seculum , atque antequam ordinatio huic Sabbato adnecteretur, habetur Epistola, & Evangelium , quae R mae dicebantur Dominica ante Natale. Hiemos tandem penitus obsolevit, ordinationea enim neque D. naintea, neque vespere Sata
bati, sed mane Sabbati fieri coeperunt inquatuor Temporibus , nec non in f,bbato ante Domiuicam medianam, quibus Gelasius Pae
62쪽
De stuatuor Tein rigaia Arientari ut patri ex sua Epistolas . seu eonstitutioile, quae reperitur in Codice Thuanio p. 7. Ceremora iam ordinationis amit rordinatisnes Presbytuorem, o conorum are, nis certis te o)iνM , ct disιas, exercere on
VIII. Cum hodie vigeat constretudo coninserendi nisjores Ordines etiam in die Sabbati Sancti, quaeri potest, qua primam aetate invecta sit in Eeclesiam hujusinodi diseipli. na Multi enim, tam Theologi, quam C nonistae, sibi& aliis persuaserunt. hujus Ritus originem antiqitissimam eisse, & vel Leo. nem Magnum Ai: storem , aut certe Restau. ratorem habuisse. Nii' iam in hane opini nem viri docti de cendissent, si attentiisseonsideras Ient Ecclesiastica monumenta ,
de temporibus ordinationum accuratam mentionem secerunt , nunquam enim ante
Alexandrum III. quidquam invenit sent, quod sententiae suae patrocinium a serret. Et ut a seculo X. Leonis incipiam, Gelasius paulo anth citatus in Epistola ad Episcopos per
Lucaniam colastitutos definit . quibus temporibus ordurationes fieri debeant; de Sabbam autem Sancto penitus tacet se Ordina. times Presb terorum, o Dia bonorum, inquit, cenis remporibus, Odiebar extueri non δε-
diana hebdomada die Sabbasi jvunio circa vesperam noverint Glebrandam. SanE haud quaquam video , qua ratione Canon istae in iis in f 6-rimis
verbis die Sabbars inveniant Sabbatum San lata, il lis vis
d agesimali, atqu/me is frenisati κου ris ebrandas. Nulla etiam lite Paschalis Sab. bati mentio, sicuti etiam nihil de eo sabbato decemitur in Synodo Romana sub Zacharia anno 7 3. & Lemovicensi sub Be re. dicti, IX. anno lor in quibus ora nati num tempora definiuntur. Denique Urba. nus II. . in Concilio Claram tam anno Io's. statuit, ne fiant ordinationes nisi quatuor Temporibus, de Sabbato medianae Quadragesimae, ic tunc protrahatur jejunisum usque ad vesperas, & si fieri potest usuus ad crastinum, ut magis appareat , in die Dominico ordines fi H - Ubi Sabbatum Sanctum omnino siletur; his auctoritati. bus addi possint tum Romani, tum aliarum Metellarum ordines a Morino. Mabillo. nio, & Martene vulgati, qui licet tem p ra . & Ritus ordinationum exacth deseribant, de Sabbato Sancto taeent. Fidem autem omnem si perare videtur, quod hujusmodi Ritus tot Pontifices atque Coneilia latere potuerit, si jam a Leonis L aetate viri stet. Certum ergo videtur, ante seculum duodecimum inauditam fuisse consuetudinem conserendi ordines sacros in die Sabbati Sancti - Primum hujus moris veri-gium asparet in Reseripto Alexandri IIL ad Episcopum Hersordiensem, quod ita se
c rarior, Lectarer, Exorcist ι,
ctum , cum certo certius sit. Gelasium id unum definire , ut ordinationes fiant tan-
in Sabbato quatuor Temporum, de in Sabbato hebdomadae medianae, de non in aliis diebus - Gemina his habet Grego. rius II. in Epistola ad Clerum . depopulum
Sabbata Sancto, vel malo ante Dom amman. Pomμι, licet aliquos eia rare. Nec
est, quod qui 'u obiiciat, Alexandrum III. in hac Epistola nihil de novo statuere
63쪽
sed taniam explieare , quid antiquitus in Ecclesia observaretur; nam si antiquitus o dines eollati fuissent in Sabbato Sancto, &hujusmodi Ritus in eommunem Ecclesiae disciplinam transisset ante aeutim Alexandri III. id prosecto non ignoratis Episcopus Hersordiensis; ignoravit tamen: postulabat
enim a Pontifice, num liceret extra quatuor Tempora ordines ministrare Quocir- ea stituendum nobis videtur , conluetuditam ordines conferendi in sabbato Sancto originem habuisse inter Urbani II. MAlexandri III. tempora, nisi malimus au rere , ipsum Alexandrum III. hujus morisuistitutorem suille. Duo nobis opponere posse videntur, qui in adversa opinione versantur , primo Leo nis Magni auctoritatem in Epistola ad Di scorum , in qua haec ait - Quod ergo a Pa tribus nostris propensiore cura novimus este servatum , a vobis hoc volumus custodiri, ut nin passim diebus omnibus Sacerdotalis, vel Levitica ordinatio celebretur: sed post diem Sabbati ejus noctis, quae in prima Sabbati lueescit, exordia deligantur, in quibus his, qui consecrandi sint, jejunis, & a se junantibiis saera Benedictio conseratur. Quod ejusdem observantiae erit, si mane ipse Dominico die, continuato Sabbati jejunio re. lebretur, a quo tempore praecedentis noctis initia non recedunt, quam ad diem R surrectionis, se it etiam in Pascha Domini declaratur, pertinere non dubium est, &e. Hune locum de ordinatione in sabbato Sancto peragenda non modo Scholastici, &Caritimistae, verlim etiam veteres S. Leonis operum editores intellexerunt, unde Epi-slatae ad Dioscorum titulum hunc apposuerunt, vel appositum confirmarunt -- Da minarime Prei byteri , aut IIiaoni , ut Sabmto Sancto , id est die D misis. Praeposteram esse hane loci Leo. nini intelligentiam . magnis argumentis demonstravit novissimus editor operum s. Leonis, ae prorsus evicit. Ponti em magnum de ouolibet anni sabbato, & qualibet Dominica loeutum fuisse - Primo enim,mmmenta, quae Leo adducit ad pretandam eonis suetudinem, quam Dioscoro praescribit, non tantum pro Paschali, sed pro quacimque D minita iaciunt, mundi videlicti exordium, missio Apostolorum, de Spiritus Saneti in illos defrenas, quae omnia non die Pasch iis, sed die tantum Dominico contigerunt. Seripturae etiam testimonia, & Apostolorum exemplum, quae ex actibus Apostoli- eis asseruntur 1 Leone . non sili Domini- eae Paschali, sed omnibus aequE conveniunt, non enim Apostoli manus Paulo, &Barn bae in sellemnitate Paschali impositiste loguntur secundo, si de sabbato , & Do. mintea Pasichali in hae Epistola sermo institueretur, frustra Leo adduceret in exemis plum ipsum Paschatis diem, ut pr et, eam noctem , quae sequitur prox nab diem Salis bati, ad diem Dominicum pertinete se id tamen sicit Leo, sic.t etiam n Pasi ha Dami. ni Ocuratur, in quo videlicti nox Sabbato Sancto ciceedens testivitati Paschali deputatur in officio Melesiae, quod nune apud nos die Sabbati summo mane celebratur ;per illa vero tempora nonnisi post noctis subsequentis initia agebatur . - Tertio, cum Leo affirmet, in nocte tantum Sabbati lie re ordinationes fieri , t :isi de quocunque sabbato ejus verba capiantur, licebit tam tum ex mei te Leonis orginationes sacere in sabbato Sancto, quod quam absurdum sit, nemo non videt. Constat enim ex m numentis Ecclesias icis post Leonem, & a te ipsum . plurimos, tum Episcopos, tum Presbyteros . extra diem Paschatis consecratos fili iIe - Certe Leo Dominieam diem ordinationibux destinatam vocat Resure chionis diom . quod multis errandi occasi
nem praebuisse videtur ; sed perquam familiare est antiquis Scriptoribus , quamlibet anni Dominicam eo titulo insignire. Et ne
a Leone discedamus, ipse in Epistola ad Tu-ribium
64쪽
De quasvir Temporious rimensus. 4 et
tibium ea . 4. testatur, Pristi illanistas j junalia die Dominii, qui est dies Resurrectionis Christir videri etiam potest in hanerem Amalarius lib. a. de Hoc unum ergo decrevit Leo, ut ordinationes Episcoporinra , Presbyterorum, de Diaconorum, non qualibet anni die, sed Dominica tantam fierent sive in no , quae Dominicam praecedit. Alterum, quod nostrae opinioni adversari videtur ,, est quod iam fragmentum Epistolae ad Episcopum Potentinum, quod sub nomine Pelagii resercur Gratiano distinct. 6. In eo vero Pontifex ad Uibem invitatquemdam Diaconum Ecelesiae Grumentinae ad Episeopatum Ecelesiae Clusitanae electum, ut eum in Sabbato Sancto post Bapti simum ordinare possit -- Ita vero habet fragmentum Epistulae. Dilectionis litae seripta lusee-pimiis . quibus significas Latinum Eeelesiae Grumeotinae Diaconum ad Episcopatum Marcellionensis Eeelesiae, sive Clusitanae ab omnibus fuisse eleetiam: quod jam ante hoc tempus retulisti; Se iussimus , ut veniret, credentes, eos de persona ejusdem ab Episeopo suo Dimisserias aeeepiste; quod si modo fecerunt, iacite eum velociter ad Urbem Romam occurrere, ut si Deus jusserit, in Sabbato magno post horam rupti sint ordine.
tur. Quod si ante memoratum diem non occurrerit , cogetur usque ad quarti mensis jejunia sustinere. Quam parsim hule Epistolae fidant ipsimet
Canonistae, planum faciunt Hallier, M. Goit taleΣ, qui nequaquam eam in sitae sententiae patrocinium adducunt, ubi de ordinatione in Sabbato Sancto saetenda sermonem instituunt ; unde probabile admodum est, ipsis visam suisse suppostitiam se Et sane Episto. la illa recta fronte pugnat cum veteri, reo emtique Ecelesiae diseiplina, qua semper licitum fuit, quacunque Dominica conseerare electos ad Episcopatum , quin necelsariuminet expecuire quatuor aempora, quemadmodlim haee Epistola apera definiti su posititiam itaque Epistolam putamus. quae Ecelesiasticae disti plinae, tot Pontificum, ac
Conciliorum auctoritate munitae, contraria est; Be denuo concludimus, morem conse
rendi ordines in Sabbato Sancto inauditum fuisse ante sedulum Ecilesiae duodecimum. IX. Gavant. pag. I76. eol. 2. n. s. Dominicaps Salbatuin orisinationis, Uri in Dominica quart3 Adventus, quae est post Tempora Hyemalia nisi in eam incidat Pigilia Nariis Miatii Christi, aut alicubi Festum S. Thoma. ubi is, tanquam Patronus Loci, aut propriae Ecelesiae, est duplex primae classis si i OD fietum, ita εe Missa di euntur Ritu semiduis pliei seeundae elasiis de dicta Dominica, dein Missali deseribitur, eum Credo sine Guria; quia tamen etiam post hane Dominieam
quartam Adventus aliquando Decurrit una, vel altera, aue etiam plures quandoque Feriae , in qua, vel in quibus, quando Ossi. eium fit seriale, Missa quoque praedictie Domini eae dieitur in talibus Feriis sine Gloria,&o do, omisso quoque post Gradualeleluia, ac P. sequenti, eum iisdem tamen Orationibus, excepta Peria 2. in qua secunda oratio est Ddelium, tertia autem. Deus,
qui de R. M. ctc. Si in Per im II. aut aliam Feriam hullis hebdomadae incidatVirilias. Thomae tune nihil fit de vigilia in Osticio, ne commemoratio
quidem, sed totum dicitur de Peria curre te , sine commemoratione, ae ultima lecti
ne de Uigilia, ut supra innuimus. Missa tamen tune dicitur etiam principalis de
Vigilia de Feria autem Adventus sit innorum commemorario, nec legitur de ista ultimum Missae Evangelium: de reliquo dieitur illa sine stiria de cieri . Ad oratioanes quod attinet, si praedicta Vigilia s. ris. mae incidat in Feriam II. hujus hebdomadae,
secunda oratio erit missium, tertia autem de Feria Adventus ex Dominica quarta praecedente: si vero incidat in cum Feriam. Pp p a tunc
65쪽
inne seeundi Oratio erit de Feria Advem tualis in Ecclesiis Cathedralibus, ae Colletus, tertia autem Dras, qui da B. M. giatis in fiunt de Festo, eum commemoratio V. θc. ne de currenti Feria illa Adventus, tam in Si in Feriam Il. aut aliam hujus hebdo. Omio , quam in Missa , sumendo promadae incidat ipsum Fest im S. Thoma, tune commemorariolae Feriae Adventus, Orati Mut Offetum, ita&Milsa letiam Conven- nem ex Dominica praecedente.
Novae observationes, & Additiones ad Gavanti
Tit. III. De Natali Domini & Festis sequentibus.
I. Gavant. pag. 1 f. col. I. n. I. Nativitatis hiatiuν Haee Vigilia celebratur eum jejunio, quod remotioribus antiquitatis testimoniis eomprobari potest. D. enim Augustinus praedicium ieiunium tanquam universale totius Ecclesiae proponit, & inter crimina , propter quae Presbyterum quendam ae Diceeesis depositione dignum iudieavit, illud recenset, quod
in Vigilia Natalis Domini non jejunasset: Gnfusus est, die jejunii Naraclis Domini, quo Miam Ectum Ginitana, ficti cMera, idM-
sim. lta s. Pater epist. 6 s. ad Xantippum Numidiae Primatem Nonnulla alia spectantia ad jejunium hujus Vigiliae, tradit
Grancolas lib. a. cap. I 3. in comment. ad Iraviarium Romanum.
De Ritu celebrandi ossicium hujus diei, legendi ad Primam Mai tyrologium cum majori qtiam alias sollemnitate, Iermonem habebimus eum nos ro Auctore in rem. R. s. i ih sturi stet. 6. cap. 6. Ad Missam verb hujus Vigiliae quod attinet , haee eis mas s peculiaris eenseri debet, quod in pulla ex tribus Festi Naii, it,ti, Misse comi reliendi ur, esioue , b ciae io, &Missa nuctys Natalis ieiuncta: atque in mmnibus Sacramentari: , etiam Gelasii, statutor est, eam ad Nonani celebrandam esse di In xiqiliis Natalis non hi .d Aoua η, veluti ini: .orurn j limiorum ditibus Lanisaticus stiam. ς 2. I. a. prae ibit, ta Micia haeci eum sellemnitate post Sextam eel bret , Diacono Dalmati eam , Subdiacono Tunicam , talitoribus eappam gestatuibus. Graduale vero in albis canatur , atque praeterea lumina, de incensum ad Altare adhibeantur, ς majores tampanae pulsentur. In quibusdam Eeclesiis 'generalis absolutio ante Missam dabatur, quemadmodum fieri contingit Feria f. majoris hebd .madae in Othedralibus, edm poenitentes reconcilia tur. In aliis verb clesiis plures Prophetiae . & quinquealiquando legebantur, uti fit Sabbato Quatuor Temi rurum, vel Sabba to Sancto, & Uigilia Pentecostes ante Fo tium Benedictionem. I ii Eeelesia Mediol nensi adhuc perseverat consuetudo legendi in hac Missa q tuor Lectiones ex veteri Testamento, & canendi totidem Graduales, quos Psalmellos vocant, & Collectos ante Epistolam, & Evangelium; atque prior existis quatuor primis Lectiotiibus, est illa ex Genesi cap. I s. qua Messias Abrahamo pr millus est; altera ex libro Jiidicum r3. ManE scilieet oratio; tertia ex libro I. Regum cay. t. quaIta ex lsata cap. I. Adiecit Domintis is qui ad . chue. Plaedictae autem
Lectiones per extet sum habentur in Missisti Ambrosiano, imprest. Mediolani Typis Vi eentii Sabbii Anno i sy4 In nostris autem Ecclesiis, de hisce temporibus. Mistat si Vigilia Nativitatis Domini verniat extra Dominicam dicitur hac diemi deseribitur in Millatiς S uti rotatur ira proprio de tempore, sua e GIer: a , dccredo, M
66쪽
runc ominitur post Graduale AEleluia cum sequentist. Dicitur quoque tune nonnisi unica Oratio , Praefatio communis ; in finemnedicamas Damisa, & Evangelium S. Johanniis ; color violae s. Missa Conventualis vero huius diei, cantari debri, ut innui, post Nonam. Duplex quodcunque setiam Patroni, & Titularia Eecletiae, vel Dedicationis elu Mem, in hac vigilia occurrens, transserendum est juxta Rubricam Generalem decimam Breviarii n. I. Prohibentur quoque hodie Missae Votivae privatae , etiam de Requiem, quantumvis praesens fit corpus, juxta meretum editum die a 3.
Augusti isor datum in nostro Indice sub
Cantata Nona terminatur tempus Adventus , & eessat st. Angilus Domini, cum Collecta: Graiiam tuam quaesuvius, cte. & illi alia: Deiu, qui de R. M. V. d e re rective in Ossidio , & Missa substituitur. Noster Castaldus in praxi Craemoniarum. . Aa. r. cap. s. accurate describit,quae in Palatio Apostolieo, tum alibi observanda , ac praeparanda sunt hac die, omnesque ejus
remonias , praeserit m vero in decantanda, Prima, Ac caeteris Horis minoribus I l. Gavant. pag. 17s. col. l. n. r. IVLIilia mitritatis Domini venerit in Dominica,
sec. J Si haec vigilia venerit in Dominicam quartam Adventus, Missa dieitur de Uigilia, , quidem eadem, quae alias , nempe H
die sistis, Oc. at cum conimen Oratione Dominica quarta Hventum, ob quam tunc in
tali Missa vi iliae dicitur quoque Credo, uti diserte tradit Gavantus his, cui adstipulantur omnes Di rectores in suis Gleodariis ; non dicitur tamen Gloria in ex. e sis, Osi Post Graduale dieitur Allelusa , Alleluia cum tr. seq. sed non dicitur tertia ratio : dicitur Praefatio communis, S in fi H Rcm amur Domino. ae Evangelium S. Johannis,&c. non vero de Dominica occurregie, quia, di ait Gavantidi, lectum jam fuit Sabbato praecedetite, nec hodie fuit lectum ad Matiat,
num, is addit Bauldi' Dominicae comm morationem , ex quo hae die occurrit vigilia Nativitatis, diserte praescribit Rubri ea Missalis, unde satis mirari non possumus , doctissimum Graneolas ci . lac. cap. I 3. assi mare pocilisse , nullam in eo casii Dominicae debere fieri commemorationem, quod prosecta in hsiderath scriptum est. III. Gavant. pag r c. col. I. D. I. Mincamanda eris ps Tertiam, oc. Missa Sob. lemnis, seu Conventualis in praedicto easu,
ut optimh notat Gavantus, eantanda erit
post Teritam, de post aspersionem aquae benedictae, & Ministri ad prisdii tam Misiam Sollemnem, in casti quo Vigilia Nativitatis Domini occurrat in Dominica, utentur Dalmatica, & Tunieella, ut tradit Castaldus lac. cit. n. a.& post eum Bauldrypart. 6 cama. Missa siquidemuon est de Dominica, sed de vigilia Nativitatis , in qua non adhibenis tur Planetae plicatae, di supra nos quoque ii
IV. Gavant. pag. I76. col. a. n. a. Habet certum diem non motitim, sec. 7 Cur Christi Natalis dies immobilis, certusque sit, noctvero Paschae,&e. tradit Augustinus epist. ss. alias II9. e. I. 9 2. ubi ait: Diem Natalem Domini non in Sacramento cilebrari, sed tantu in in memoriam ri vocari, quὸs natus sit e, at per hoc nihil epas erat, xus revolatum Auxidiem , q/ιε ipsa res acta est, Festa devotisne β-anari. Sacramentum est Mutem in asiqxa ce- ιι ratione , cum reigesta commemoratisitas ,αι utiq. id etiam sieni cari in erigatur; eoque mora agimus Pasi ha, at non solum in in Moriam, quos Isum s , νι vocemus, ides. q,ad mortuus est Christus, ct resurrexit, si detiam cetera , qua circa ea adtestautaν ad Sacramenti Azissiarismm, non omittamas haec autem innuui mr his a Gavanto. Caeterum, q iamvis inter malores Ecclesiae sollemnitates primum ante caeteras locum
s bi vindieet Natalis Dumini, si Pasi lia, depentecos en cxcipias, dissicile tamen est a . Maiare, quo p: aeci Eue tempore Festum istud
67쪽
tam sollemne Institutum sierit. s. Augustinus de Festis agens 'i'. alias Og.
cap. I. recenset ea Festa, quae aetate sua per universiun Orbem servabantur, & quae ab Α-postolis instituta eredebamur,& inter ea n minat Passionem . Resurrectionem , Ascensionemque Domini , nec non Descensem
Spiritus Sancti, quae sint Mysteria, quorum Apostoli testes fuerunt, nihil vero habet de hoe Festo Natalis Domini hoc loco; non
quia ea tempestate non coleretur ab omnibus, sed sortasse, quia caeteris aliis sellemnitatibus quoad vetustatem cedebat, vel quia non ab omnibus Eeclesiis eodem die per. aiebatur; nam de tali Festivitate idem S. Pater mentionem facit, di mox vidimus, in alia supracitata epistola. Sed quo praecise tempore Festum Natalis Christi ecleuari ec perit, iterum dico, inis certum omnino est. Clementis Alexandrini aetate, ideoque Seculo secundo labento, vel nondum colebatur tale Festum , vel saltem peculiari diei astixum non suisse, saltem in . , gypto , vivebat, & in Provinciis viei. nis , deducit eruditissimus Francis Pagius in Vita s. Iulii Pontifieis eirca medium Semli IV. Certum tamen est, priscis Ecelesiae temporibus , & post Clementem Ale. xandrinum Festum Epiphaniae idem fuisse, ae Festum Natalis Christi. & Epiphaniam non soldm Adventum Magorum , quibus sese eonsplaiendum praebuit , sed etiam Christi Natalem, & Christi Bapti sinum signasse, ut demonstrat Dionysius Gotho-Dedus ex SS. PP. in Commoraris uris KIbra si juniotis de pectaculis Anno qIs. da.
tae. Festum autem Epiphaniae celebrabatur tam in Oriente, quam in Occiden. te . die VI. Januarii. De Occidente testatur Ammianus Marcellinus scriptor Gentilis
M. 2I. cap. r. De Oriente vero testantur tapiphanius lib. 3. & Cassianus citat. lib. ro.
s. de Chyli NarisIta te, qui extatum. s. eis operum να. mihi 466. diserih colligitur,ante decem Annos j1m idem Festum Natalis Domini seorsim ab Epiphania, die XXV.
Decembris celebrari eceptum' suisse. Praedici im Sermonem, pronunciavit S. Johannes Chrysostomuri quando nondum erat tapiscopus , sed tantum Presbyter Antiocheianae Eeelesiae. ut ostendit Combesitus in no . tis ad Iohannis Nicaeni epistolam de die Na-t,li; sed sive orationem dixerit Antiochiae, sive Constantinopoli, vix decennium praeteriisse docet, ex quo Natalis Domini dies Festus cognosceretur: Et quidem, inquit, non dum detimus Anntis es, ex qua hic ipsi dies manis se nobiι innotuit. Pergit deinde narrare. ex Ecclesia oecidentis, in qua Natalitii diei antiqua traditio erat, in Orientalem ita ejus celebritatem redi ille, ut non omnibus statim arrideret. Dominum Mense Deeembrinatum esse: Hic dies cum ab Mario iis, qui in Ocritime habitatu, cuηiω fueris, xunc eduos demum non ante malles Annos transenisus.
subnectit postea, inter Doctos dissetisionem
fuisse ei rea hane rem, aliis eam tanquam rem novam improbantibus, aliis vero tanquam antiquitati etiam Orientalium consonam, sed jam diu antiquarum, accipiendam,& restituendam contendentibus. Non me latet, Creis iam ad cap. 8. Cassini negare hune sermonem esse S.Chryses omi, vertameidem validis rationum momentis eum ad iudieant Casaubonus Exercit. a. in Raronium.& Combessius usi supracit. Videri pote
Zaceagnius in prafat. tm. r. ad Coilectarea Agona exterum veterum Ecclesia Grace, ac Latina num. 33. ubi existimat, verba S.Chrysostomi mox relata intelligenda esse da Antiocheni Patriarehatus Melesiis, in quibus , AEgyptiorum more, una eademque die, Epiphaniae, be Nativitatis Festum antiquitas agebatur. Hine etiam optime inferri potest, quod Ecclesia Antiochena prima fumrit inter Orientales , quae duo Festa ista diu
iunxerit, & Natali Festina die XXV. Decembris
68쪽
aeembris relebrare eceperit, qui mos etiam Constantinopoli invectus suit, ut insta pat Bit, operam datate eodem S.Iohanne Clirysistomo, praesinim Sermone primo in lye tecosten, quem ibidem habuit, & qui tom. F. ejus operum extat sub u. 3 3. in quo ait, Festum Nativitatis Domini a longo tempore,
atque ex valde antiqua traditione in Occiudente XXVI. Decembris celebratum elis. Talem autem variationem circa Pesti Natalis celebritatem in Oriente contigisse opinor, quia, ut Iohannes Archiepiscopus Ni . caenus in epist. de ce Natris , quae extat tom. a. Auctarii Bibliothecae PP. pag. 3II.
adnotationibus illustravit, narrat. Cyrillus Hierosolymitanus Episcopus, ad Iulium Pontificem literas dedit, quibus nionebat, imis
possibile esse, ut in Epiphaniae sellemnitate' tripli eis sollemnitatis memoria, in sacris, ae inter se distantibus loeis, perageretur , inter quas celebritates, elim Natalis Domini esset, ex Jacobi fratris Domini sive tradititione , sive permissione, aecidit ut Romae optimὶ re discussa, & diligenti supputatione adhibita, Natalis Domini, in veram diem
XXU. Decembris incidere constaret: Inque hoc nodum, inquit, iacius Romanus Patriaicba Arasses mbraeorum, a que Romanorum com Ain, a quo tempore caepit Roma a Eurusa latis Duilis ceti brare Natalem Samaroris diem M. Dicimbris , tradiditque celebrauiam
amyess Ecclesiis. Hinc addit, D. Basilium in suis moralibus sienas te Salvatoris Natalem diem XXV. Deembris, de Gregorio Nazi- zena in mandatis dedisse in Synodo Constantinopolitana, promulgari, ac celebrari XXV. Decembri ς, quamquam quidam non asseti serint. Tandem sub Areadio ,& H notio . dum hic Byzantium aliquando aec deret, cooperant ex Iohanne Chyastomo, do ex Cypro accersito S. Diphanio, definitum quoque in Oriente esse , ut eadem die
XXV. Decembris Natalis Domini celebr retur, quibus assensum & reliqui deineeps
Patri arenae dederint. Uertim praedicta imstitutio de divisione utriusque praefatae cele
britatis ab omnibus Orientalibus prosechbtune recepta non suis; nam Abul pharagius in Historia Dynastiarum pag. 9 . mencio nem iacit Epistolae Anno ss i. a Iustiniano Imperatore ad Episcopos scriptae , in qua haec habentur: aηηε as. Imperii sal ad Minaus ubique Episcopos sim t. ut Festum NM
talis celebrarent 2 s. Canuni Deeembris sci
seriaris suidelicti Mense Ianuarii) aetasque
Festum ea em die celebrant; Armeni tameta iit notat Franciscus Pagius ad calcem Viritae S. Iulii Papae qui Iustiniani Imperat
ris Decreto parere renuerunt, jam inde tem
pore Gregorii illuminatoris eirca Constant, ni Magni tempora Fidem Christianam reis ceperant, sed Anno s36. se ab Ecelesia abstraxerant, & Haeresim Eutychimam pro.
Superius autem dicta omnia, sit adnotat mox citat. Franciscus Pagius in eadem Vita S. Iulii Romani Ponti fieis, consona sunt eum iis, quae habet Gregorius Nyilenus Episeopus initio Orationis funebris in S. II stium Batrem , ex iis euim, quae ibidem asserit. dedueitur diseretio Festivitatis Epiphaniae a Festo Natalis Domini, etiam in
Cappadocia; eundeinque morem de cel
bratione Natalis, & Epiphaniae in Ecclesia sua obtinuisse asteruit D. Gregorius Nazia tenus in Uratione 39. quae est in Epiph niam, in qua Nativitatis Domini, de M gorum adorationis Festivitatem ab Epiphaniae Festo diversm suilla disertE affirmat. Ex si pia adnotatis insertur, Iulio Papae adstribi non posse hujus sollemnitatis institutionem , cum eo antiquior fuerit; sed
tantum dicto Ponti fiet tridui Uste, q ibdin Eccisis Oecidentali, Oc etiam Orientali, alis
69쪽
talis Festivitas die XXV. Deeembris ineerit c lebrari, iit Florentinius in notis ad artyrologium Hieronymianum diffuse o. stendit Exercit. a. Romana autem Ecclesiaeertilis Natalem Itiu Christi diem restire potuit , eaque de re exteras Ecclesias docere; ex eo quod Natalis Domini dies ineunte censu ab Augusto per Quirinum in Iudaea instituto evenerit actaque ista, magna cura Romae servata fuerint: atque hine est.
cur Rumae, quis suerit Natalis Iim Christi dies. melicis quam alibi resciri potuerit atque eue primum ibi Festum istud fuerit Glebra
tulit, quae, & alia norinolla innuuntur paritera S. Johanne Chrysostomo sierm. s.fumaeir. Lubet subnectere id, quod tradit Pagi Hs m. cit. nimirum quod quamvis Com filius laudatus scribat, Io. Episcopi Nicaeni Epistolam de die Natali novam esse, & fab li, plenam i quidquid tamon de hac re sit,
nihilominus, quae ex ea superilis relata sunt, fabulis profecto non sunt accensenda, climreperiantur confirmata auctoritatibus Ss. PRGregorii Ny stent, & Nazianzeiii, necnon
s. Chrysostomi. Alia , quae spectant ad originem, & institutionem hujus Festi, vitideri possunt apud Thomassinum de Festis
lib. a. cap. 6. Baillet rem. a. in bum diem. Graneolas Commentario Historico in Br viarium Romanum lib. a. cap. I Franci seum Pagium, & Florentinium Dc. furacis. x Tillemontium n. l. v. Gavant. pag. IT . l. t. n. 3. Tres
Missa celebramur ex Decreto , m. S. Telesphoro, qui Anno r a 6. Thronum Ap stolicum conscendit, tribuitur institutio Misis , quae in nocte Nativitatis Domini ubi. que celebratur, ejusque Decretum resert Gratianus iis cap. sancta de cοψιν. dist. i. ver m Epistola Decretalis Telephori, ex qua Gratianus Canonem excerpsit, stippo, sititia profecto est, esim sit ex numero ill rum, quae a Pseudo- Ilidoro consarcinatae
fuerunt, de quibus superias iam disseruimus; praeterea talem Epistolam supposititiam esse, evincitur etiam ex eo, quδ3 pervigilium. &pernoctatio. & ipsa Festivitas Nativitatis multis Annis post Telesphorum stata die coli coeperuiit, nimirum sub Iulio I. iit supra ostendimus. Deinde Epistola illa, quae dicitur scripta ad omnes Episeopos, incipit eum verbis Damasi Papae : Dimia ad n
ricas: Credimus S. Fidem vestram iurum eraditimis lauiarum. Detrique habet plura alia testimoilia ex Damasi Epistolis. item ex Psalmis as. 36. de s s. versionis LHieronymi. Trium autem Missarum usum in hae die, a Romana Ecclesia ortum duoxisse, testatur D. Gregorius, qui ait, se a Kreviare sermotrem suum in hoc Festo pro
pter halce tres misita, 1 - militum tem 'in
ris insumebant, qu a bs te ter Missa, em 6Lumnia cellisaturi humus. Ad primam Missam, quae iat che celebrabatur, sermo habitus vi detur; fortasse etiam in aliis Missis habeba. tur colacio. Sunt qui Oi inantur, forsitan duas Missas plerumque celebratas fuisse ineunctis sollemnioribus Festis, primam n cturno tempore post Matutinum, secundani vero diurno post Tertiam. Tertiam vero M illam hae die Romae extra ordinem ob id tantummodo celebratam esse , qudd in Urbe haberetur Ecclesa S. Anastasiae, cujus Festum in eundem diem Natalis incidit, & ne intermitterentur Stationes ordinariae in sol lemnitatibus in Ecclesia D. Petri; praesertim in hae sollenniitate ibant ad unam celebra dim Millam in Ecclesia S. Anastasiae,inter nocturnam, & diurnam Mittam, eirca tempus Aurorae. Hanc esse trium istarum Millarum originem censent nonnulli, inter quos recentissimE Grancolas Ioc. supralit. cap. 34. de moralia Festo , qui insuper refert ibidem usum iterandi Sacrifieium in allemnioribus Festis i& adstruit, quod duae in Gallia Missis in
Natali, aeque ac in omnibus aliis sollemnitati bus, eelebrarentur, probari ex Gregorio Turonensi vi Gloria Mart v. s1. quarum una erat nomrna, altera vero diurnar
Consuetudinem autem Romanam tres Mi relebran
70쪽
eelebrandi In Festo Natalis, in Galliam, &eaeteras Regiones adstruit invecta melle, quo tempore Carolus Magnus Ordinem Romanum recipi jussit , ac tandem migravit ad Presbyteros etiam , qui Millas privatas celebrant. Trium Millarum privatarum mos hae die habetur apud Petrum ven. Abbatem Cluniacentem, qui eas celebrari praecipit in sacello infirmorum pro Infirmis, Statur. 72. In ordinibus Romanis adnotatum reperitur, quod Papa tres praedictas Missas celebraret ad tres diversas Stationes, primam ad S. Mariam Majorem , secundam ad LAnastasiam, tertiam ad S. Petrum. In Ordine Romano Canonici Benedicti, Papa in hae die tribus Millis oneratur: tres Missa per Papam dicuηιur fiυe debeut dici. Alibi pistumque a diversis Sacerdotibus celebrabantur, ab Episcopo una tamdiu , nimirum ut . tima, scilicet diurna, quae caeteris sellemniorest. Ioannes Abrincensis praescribit , ut prima Missa, nempe nocturna, ab Ecclesiae Thesaurario, secunda, nempe summo mane, a Cantore, tertia verb ab Episcopo dicatur. In pluribus Eceleliis secunda Milla, ne ad Altare quidem majus dicebatur, idque ob. servatur, ad tradita per Grancolas supra, in Ecclesia Rhemensi, Turonenii, Viennensi, Lingonienti, & aliis.
tato sellemniter Matutino, sit dicemus in tam. a. sid. 6. ca . s. anteqtiam cantentur Laudes,
celebrari debet prima ex dictis tribus Missis sollemnibus, cujus hora in Sacram. S. Gregorii per Panaetium edito, praecisE signatur,
quod lit media nox: Meia nocte Mario ad SMariam Maj. re in s ita etiam iisnata est apud Rupertum, Durandum, aliosque Auehores hora mediae noctis. unde nomen retinuit,
mediaeque noctis Missa appellata est. Non debet autem inchoari, sicut Romae fit, nisii dato mediae noctis signo , 3e nisi aequum
mediae noctis tempus advenerit. In hacpt ma Milla ab antiquo tempore eantatur
omnes eampanae, tam majores, quam minores, euluari debent in signum laetitiae. talibro inscriptor Speculum Ecclesia scujus Auctor quidam Turonensis alueritur a Graiae las lib. 2. Hi ominem. Historici m Breviar um Rom. cap. i. sed talis liber reperitur inter Iura Hugonis victorini tom. s. in pro certo inirmatur, inceptum suille cani Gis,ia in
.stii pro MitIὲ diei Natalis, & Romae dictum suille Graece ad primam Misi im, de ad secundam LatinE. 5: a die Natalis invaluis te morem dicendi praedictum Hymnum in Missis sellemnibus. Ad Symbolum, si Celebrans si ad Altare quod certe convenit: de velit sedere postst. ει incarnatus es, descendit de Altari ad imfimium gradum illius, eo tempore, quo in
Choro cantantur ea verba: Descenssit de cae-tis, vel paulo ante, ita ut possit reperiri genuflexus, & quidem utroque genu ibidem. dum dicitur P. D incarnatus es, o si quo dicto vadit ad scamnum , ubi sedere possit. Si veris nolit sedere, sitis erit, ut descendat ad
secundum gradum, & ibi genuflectat, &deinde redeat iterum ad medium Altaris. si vero reperiatiir sedens ante praedictum st.
in hae Milla, & duabus aliis ibi lemnibus, tit etiam alibi diximus, semper genuflect re debet super infimo gradu in cornu Epist lae, facie ad cornu Evangelii converra, &quando canitur: Et Homo factus est. caput inclinat, id quod sacere debet etiam quando flectit genua , iit mox diximus, vel superinfimo, vel in secundo gradu Altaris. Secus est de Missis privatis, in his enim ad verba :
Incarnatus est, etiam hic die. Celebrans non flectit utroque genu, sed uno tantum, more alias concieto, ut sie sit expeditior ad sur
Quoniam hoc loco mentio facta est desea mno, in quo sedere potest, si velit, Celebrans eum sitis Ministris. dum cantantur in Choro Hymnus Angelicus, de Symbolum, lubet inerre sequentia Decreta, quae in fru