장음표시 사용
281쪽
o MATI propagandis finibuι, tu in regendis. ac nimirum dice dum est enim, quod sentio) rei militaris uirtus praestat ceteris omnibus: haec nomen populo R. haec huic urbi aeter nam gloriam peperit: haec orbem terrarum parere hκic inrperio coegit. ommes urbana res, omnia haec nostra praeclara studia, haec forensis laus, industria latent in t tela ac praesidio bellicae uirtutis . simia atque increpuit si sticio tumultus, artes illico nostrae conticescunt. Et quoniamihi uideris istam scientiam iuris tamquam filiolam osculari tuam; non patiar te in tanto errore uersari, ut illud nescio qκid, qκod tantopere didicilli, praeclarum aliquid esse arbitrere. Apis ego te uirtutibus, contincntiae , granitatis, i litiae, fidei, ceteris omnibus, consulatu, omni
honore semper dignissimum iudicaui: quod quidem ius ciuile didicisti, non dicam, operam perdidisti, sed illud di cam , nullam esse in illa disciplinu munitum ad consuessi
Miam. omnes enim artes, quae nobis populi R. ludia con
ciliant , re admirabilem dignitatem, σ pergra tum Mu-litatem debent habere. summa dignitaι estis ijs, qκl militari laude antecellunt; omnia enim , quae sunt in imperio ,σ in stat rinitatis, ab ijs defendi, σ firmari ρα- tantur : 'mma etiam utilitas; siquidem eorum con illo, σ periculo cum rep.tum etiam nostris rebuι perfrui possumus , granis etiam illa est, σ plena dignitatis dicendi facultas, qκε saepe ualuit in consule deligendo,posse consitio,atque oratione σ sinat , σ popilli, σ eorum, qM
res indicant, mentes permoκere. quaeritnr consul, qui dicendo nonnumqκam comprimat tribκnicios fκrores, qui
concitatum ρορκlκm pediat, qui largitioni resistat. non mirκm , si ob hanc facultatem homines saepe etiam non na
282쪽
PR . m. MVRENA. 129 Liter consalutam re cuti saxu; praesierim cum haec eadem res plurima3 granas, frmisimas amicitivi, maximis pudia pariat.quorum in isto uestro artisicio, ulpici, nihil est.primu ,dignitas in tum renui frientia quae postst ese stres enim phim paru prope in singulis literis, atque inter innectionibus uerboru occhpatae. deinde,etias quid apud miores nostros fuit in isto studio admirationis,ilenandatis uestris myster 1 tu est contemptum, O abiectu . posest agi lege, nec ne, pauci quondam sidebam : fastos enim Musto non habebam:erans in magna potena,qui consi te bancur. a qκibus etiam dies, tumquam achaldaeis, petebatuur. inuettu est scriba quidam Cn. Flauius, qEi myri
cit oculos evn xerit, singulis diebus ediscendoimos popχlo proposuerit,o' ab ipsis mutis iuri consiliis eorum scpietia copilarit. ituque irati illi,quod Ans ne, ueriti, dierit ratione prouulgare, ' cognita ,suesia opera lege posce et no-quasta composuerset, ut om=ubus in rebus ipsi interessent. cum hoc feri beligime posset; funduι sabi s
inqui qui est in agro,qui Salinus Mintur alis uerbosi. dedo,quid postea rio eu ex iure meum esse aio.quid tum inde ego te ex iure manvi cosertu nono. quid huic tum loquaciter litigio restonderet ille,unde petebatur, non habebat. tra sit idem iurisconseiatvi tibiEnis Latini modo unde m me inqui ex iure manu confertu uomsti, inde ibi ego te reuoco.praetor interea ne pulchum si ac beatum pureret,atqMe aliquid ipsi sua stonte loqueretur, ei qκoque carmen compositum est,cu ceteris rebuς Bb urdu tum uero nullo Uu.
Vtrisque superstitibus praestiugis ista uia dico: ni e uia. e sto aderat sapies ille,sui inire uiam doceret.redite uia:
283쪽
cHa,credo, uidebant r, homines , cim recte atque in loco
constitissent, Laberi abire,ut, unde abissent, eodem statim redirent. hsdem ineptijs Isecuta sunt illa omnia,
do te in iure consticio;et haec, Sed an ne tu dicis, qui ai ssa uindicaueri, quae dii erant occultuinecessario ab eis,qui ea tenebant,petebant Π. postea uero peruulgata,atque in m nibri iactata, re excussa, inani Iima prudentia reperta sunt fraudis autem,etsi ititiae plenissima.nam, cum per mlta p raeclare legibκs essent constituta, ea iureconsultorsi ingeni js pleraq; corrκpta, ac depraliata sunt. muliero omnes propter infinitatem consilij maiores in intorum potestate esse uoluerunt: hi innemrlint genera intornm, quae potestate malierum continerentur acra interire illi nolMrant: horum ingenio senes ad coemptiones faciendra interimendorum sacrorκm caussa reperti suntIn omni denique iure cinili aequitatem reliquersit, uerba ipsa temersit: κ quia in alicuius libris inepti ea se id nomen inuenerant, . putarsit omnes mulieres,quae coemptione faceret, cuias uocari. Iam illud mihi quid mirsi uideri solet,tot homines, eniosos, per tot annos etiam nsic statuere non potuis die tertiis,an perendinum; iudice,an arbitruἰrelici oporteret. itaque,ut dixi, dignitri in ista scientia cos daris numqvim fuit, quae tota ex rebus sictis comεtici sq; constaret;gratiae uero multo etia minus. quod enim omnibus patet aeque promptu est mihi, adgersario meo ad esse gratu nullo pacto potestataque non modo be
neficis collocandi ste,sed etia illud, quod aliquando 'it,
Licet consulere,ia perdidistis.sapiens existimari ramo potest in ea prudeas, qκα nes e extra Roma Ulia, mi et
284쪽
PR . L. MURENA. Igo Romae,rebus prolatis,quidquam ualet. peritus ideo haberi nemo potest,quod iis eo, quod sciunt omnes, nullo modo possunt inter se discrepare.dissicilis aure res ideo non putatur, qκod er perpaucis,o' minime obscuris lueris continetur.itaque si mihi, homini uehemeruer occupato stomachsi moueritis;triduo me iurisconsultu esse proptebor. etenim, quae descripto Mumtur, scripta sunt omnia: neque tamen qκidquam tu anguste scriptum est, quo ego nopsim,q de re agitκ addere. quae cvnsuluntlir autem, minimo pe-' riculo restondentur.si id,quod oportet,restonderisiidem Mideare rei odisse, quod servivi in aliter etiam controuersum ius nosse, tractare uideare. Q uapropter non solsiida gloria militaris uestris formulis, atque actioribus an leponenda est. veru etiam dicendico uetudo longe,'niatum isti uestrae exercitationi ad honorem antecellet. itaque mihi uidentur plerique initio malio hoc maluisse: post ,
cum id assequi no potuissent,istuc potissimum sunt dela
psi. ut aiunt in Grecis arti si cibus, eos autetra esse, qui clibaroedi feri non potuerintlic nonnullos videmus, qui oratores euadere non potκersit, eos ad iuris studiu deuenire. - g s dicedi labor,magna res. magna digritas ῖmma etiagratia.etenim a uobis silubritas quaeda,ab sis, qui dicκnt, saluι ipsi petitκν. deinde uestra restoria, atque decreta euertuntur saepe dicedo,o' sine defensione oratoris frma esse non possunt in qua re si satis profecissem, parcius de eius laude dicereminianc nihil de me dico sed de iis, qui in dicendo magni fiunt,aut fuerunt. Duae sent artes, qRae possunt locare homines in amplissimo gradu dignitatis ,
Ana imperatoris,altera oratoris boni ab hoc enim pacis or
menta retinenturi, ab illo belli pericula repelluntur. απιτν ii
285쪽
, tera tu En iar tuus ipsae per si multum ualens,in hia, Ita
des,pudor,temperantia: quibus te,serui, excellere omnes
intelligumsed nunc de pudijs ad bonorem d istositis, non
de insitu cuiusque uirtute, disputo . omnia ista nobis studia de manibus excutiumur , simul atque aliquis motus πο- tilis bellicum mnere coepit.etenim , ut ait ingenio G poe- ω,σ auctor ualde bonus, proelijs promulgatis, TOLITUR. E. MEDIO nonsioluista uestra uerbosa si titio pruden/iae,sed etia ipsa illa domina rerum s API ENTIA. VIGERITUR. RES. SPERNITUR. ORATOR. no solum odiosiim in dicendo,ac loquax,uerim ena BONUS. HORRIDUS. MILEs. AMATUR. Vestrum uero studiu totum iacet NON. EX. IURE MANU. CONSERTUM. SED. MAGE. FERO, H
qvit, R EM. R EP ET V NT. Q si iis est,cedat opinor, Sulpici orum castris,otium militiae, lylus, adis, umbrasti; sit denique in ciuitrae ea prima res, propter q am ipsa est cinitas omniwm prinoeps. Verum haec Care nimium nos nostris uerbis magna secere demonstrat, σ Oblitos esse bellum illud omne Mithridaticum eu mulierculis esse gestum. quod ego longe sicuι existimo , iudicri ; des eo pauca diseram : neque enm mussa in hoc continetur. Nam, si omnia bella,quae cu Graecis gesimu contemnenda sui: derideatur de rege Pnno triumphin M'. curii , 5 Ph lippo T. Flaminini,de Aetolis M. Fullij, de rege Perse L. Paulli,de Pseudophilippo Q. Metelli, de corinthijs L. Mummi .sin hac bellagraui I ma,uictoriaes eorum bello rugravissimae furum:ων Asiaticae nationes, digne ille a
te hostis contemnitur atqui ex ueterum rerum monumen
286쪽
PἰRO L. MURE NΑ. 13 Issse uideo mini belli uidior L. Scipio,parre cum P. fratre gloria,quam laudem ille, Africa oppressa, cognomine ipso praesi erebat,eandem bis sibi ex Asia nomine assumpsit.
γο quidem in bello uiri enituit egregia M.Catonis,proavi tui,quo ille,cum esse ut ego mihi sparuo,ael qualem te esse uideo, mquam cum scipione esset profietus, si cum mulierculu bellandum esse arbitrearetur . 3M ue νο om P. Africano senatus egisse ut legatus patri proficis eretur,oim i e paullo anti, Hannibale ex Italia expulso x Africa aiecto Carthagine opprsa, maximis pericu hs remp.libera is nisi illud graue bellum, σ Mbemens Preretur.atqui si diligeteriqκid Mithridates potuerit,σqvid effererit, εκi vir fuerit,consideraris,omnibuι re gwM,qμibuscum populuε R.bessum gessit,tanc regem nimirnm antepones.quem L. Sγlla maximo, σfortissimo exercit pugna exciretum,non rudis imperatore, ut sindrihil dicam, cum bello inuectum forum in Asiam csi proeda misit quem L.Murena, puer bMψα, κehementisime uigilantisimes nexat repressum magna ea parte, non oppressum reliqκit: qui rex ,sibi aliquot annis amplis ad confirmandas rationes, m copias belli, tantum ipsi vi bus conatrus in vir , ut si ores m cu Ponto, sertoris copias clim μου comuncturum glaret. ad quod bellum d buι consulibus ire missis,ut alter Mithridate persiqκeretur,alter Bithynia tueretur;alterius re interra,er m ri calamitose, vehementer σ opes regis, ' nomen an e runt L. Luculli uero res tantae exstiterunt,ut neque maius
εellam commemorari possit, neque maiore consilio, ErBirtute gestum. m,eum totius impetus belli ad cnicem
287쪽
ORATIO Mnuam fore pκtauisti,qua effracta,m reuisu,tota pateret prouincia: perfecta ab Lucullo haec sunt omnia, ueurbi sidelissimorum socioru defenderetur,ut omnes copiae
regis diuturnitate obsidionis con*neretur. quid, illam pisgram naualem ad Tenedum,cum contento cursiis, acerri tris dκcibus,hostium classis Italiam hi e,atque animis in ara peteret, mediocri certamine, et parua dimicatione commissam arbitraru i mitto proelia: praetereo oppugnationesopidoru:expnsus regno tandem aliquando,tant m tamen consilio,atque audioritate ualuit,ut sie, rege Armeniorum adiuncto,nonis opibus,copiiss renouarit. Ac si mihi nune de rebuι gestis esset nostri exercituι inperatoris i dicenduplurima et mae ima proelia commemorare possem: sed non
id agimui:hoc dico: si belli; boesi bic hostis, si ille rex cotemnendus fuisseti, Gqκe tanta cκra senatus, populus R. s cipiendu putasset,neque tot annosxegisset,neque tanta gloria L. Luculli; neque uero eius belli consciendi curam lato 'κdio popκlus R. ad Cn. Pompeiu detulisset: cuilis ex omnibus pugnis, καμnt in rabiles,uel acerrima Ohi uidetur illa, quae cum rege commissa esl, summa contetione pugnata. qua ex prina cuse ille eripi isset,er Bos boru confugisset,quo exercitus adire non posset:etiam meatrema fortuna, fVa nomen tamen retinuit regiu.itaque ipsi Pomptius,regno possesso, ex omnibuι oris ac notis sedibus hoste pulso,tamen tanta in unius anima posuit,su, cu omnia,qκae ille tenuerat,adierat berarat, uictoria possidere tamenon ante, quam illum uita expulit, bellum co. sectum iudicarit.Hunc in boslam, to cotemnis'quo inm per tot annos, tot proelis , tot imperatores bella gesserunt: cnius expulsi , σ estui nita tami aestimata est, ut, mor-H ' .
288쪽
PRO. T. MURENA. IIa Deiri nunciata,tum denique bellum constesum arbitrare r. Hoc igitur in bello L. Murenam legatum Νrtissimi animi ummi confidis, ximi laboru cognitκm esse, defen M, cr banc eius operam no minus ad cosulatum ad
psedAm,3 hac nostra forensem industriam, dignitati;
habuisse. At enim in praetura petitione prior renuntiati est seruius . Pergitis ne uos, tamqκam ex ongrσρba, agere cum popκlo,ur,que locum semel honorii cuipiam dederit,eunde reliquis honoribus debeat quod enim fretum, 'nem Euripum tot mctκs,tavia3,tam uarias habere putatis agitationei fluctuum, quanta4 perturbationes, et 3 nres aestus habet ratio comitioru ' diis intermissus κnus,aut nox interposita saepe perturbat omnia , σ totam opinio nem parua nonnκmquam commutat aκra rumoris . saepe
etiam sine ulla aperta caussa fit aliud , atque existimamus;ut nonnumquam ita factum esse etiam populus ad varatu quasi uero non ipse fecerit. nihil est incertius uulgo, nihil obscurius uoluntate hominiam,nihil fallacius ratione . tota comitior v. quis L. Pὁilippum. Ammo ingenio, opera, gratia, nobilitate, a M. Herenio superari posse arbitratus est ii Qxa tulit, humanitat sapientia, integritate ante
cellentem,acn. Manlio'qκis M. Scaurum, hominem gra
Missimam,ciuem egregi , fortit imum senatorem, a Maximoino modo horum nihil ita fore pκtatum est,sed ne cum esset factu quide,quare ita factum esse intelligi p
enit. na,ut tempestates saepe certo aliquo coeli signo com -- Meta saepe improuso, nulla ex certa ratione, obscura ali qua ex caussa excitatur:sic in hac comitiorum tepestate populari sepe intelliguu , quo signo commota sit; saepe ita. - Ucara si ut casura Nesie uideatiar. ted latiun β
289쪽
o I. AT I oest reddenda ratio, dine res uehemeruer in natura de Aerutae sunt, quae ambae in consilitatu tum Murenae profM runt; 'exlectatio muneris, quae re rumore non tu, Iludijs,sermonibM competitorem erciserat; altera, quoὸ η , qlios in pronincia, ac legatione omnis σε liber litatis, O κirtutis suae te las baberat, nondsi decesseranchorum utrumque ei Iorima ad con-latus petitionem reis feracuit . nam oe' L. Luculli exercitus, qvi ad triumphum conuenerat, idem comit 3 L. Murenae praesto suit ao manra amplissimum, quod petitio praeturae desidera bat, pratura restituit . m tibi bac parua uidentur adiumenta, subsidia con*L- i uoluntas milit-: quae cum per se κalet multitudine, tum apud smos gratia; tum Mero in conbule declarando multκm etiam apud uni sesam populum R. auctoritatis babet suffragatio militaris .imperatores enim comitijs consularibus, non turbarum interpretes deliguntur. quare granis est illa oratio: me saucium recreauit: me praeda dorauit: hoe duce aistra
cepimuι, signa coni limus: mquam ille plus miliulaboris mρο-it, qκam sibi 'mpsit i i e c m sortis , tum etiam felix. boc qκanti putra esse ad famam hominum
ac uoluntatem t etenim, si tanta illis comit 3 religio est,ue adhue semper omen ualuerit praerogatiuum : quid mirum
est, in hoc felicitatis amam sermonems ualuisse i sed, si
haec leuiora ducis quae sunt grauisima; et hanc urbanam si fragationem militari anteponis : noli lκ rum huius elegantiam, scenae magnificentiam ualde contemnere, quae bκic admodum pro herunt. nam quid ego dicam populum ac Miagus imperitorum ludis magnopere
290쪽
PRO. T. MURENA se id satis est. sunt enim populi, ac milliadissi comitia. quare, si popalo ludorum magniscentia uoluptatis est;
non est mirandum, eam L. Murena apκd populum pro
fuiss/: si dsi nosmet ipsi, qui ab delectatione omni ne
goti s impedimur et in ipsa occupatione delectationes alis malivi habere possumuς, ludM n oblectae r o dκ-cimar: quid tu ad rere de multitudine indoeiat L. Oelio , uir sertis, meuι necessariuι, equestri ordini resti in non βlum dignitatem, sed etiam uolupturem . itaque lex
haec quae ad ludos pertinet, est omnium gratissima, νοι bovistissimo ordini cum silendore fruerius q-que iucun-
diruu est restitutus. quare delectam homines, mihi crede ludi ; etiam illo, qui dissimum, non μlum eos, Pirendir : quod ego is mea petitione siensi: nam nos quoqM habuimin scenam compentricem. qMd si ego, qκi trinos lacts aedilis feceram, lumen Antonii ludis commouebar et
tibi, qui ιαμ ntillos farra nihil biam istam ipsam,quam irrides argenteam sanam aduersatum pMM 'sed haec sanasnt paria omnia: sit par μrensis opera mili&ri: sit par lauri suffragano urbana: sit idem magnifantissimos, nullos umquam fecisse ludos: quid i in ipsa praetura nihil
ne exist mas inter tuam σε istiG Foram interfuisse t biniuι μri ea fuit, quam omnes tui De Farq tibi optabamus, ruris dicundit, in qua gloriam conciliat magnitudo nego iij gratiam a iuditu largitio: qua in Forae sapiens praevsiqvilis bio fuit, offensionem vidit aequabilitute decernon di , beneuolentiam adimit linitate audiendi. egregia Q ad consitatum apta provincia, is eo laus aequilatis