장음표시 사용
201쪽
iI4 APOLOG. RELIG. C A T H. quanquam verbis rixas moueant quidam argutuli.
Siquidem Abdias Praetorius V Vittent,orgen. Theologus ibς ς bello de discrimine sententiaru de coena Domini testatur L ., i 'g: tu theranos docere,Tota administratione coenae inquit fol. 1 . tieitatii. '''' debere fieri pie &. religiose, idque consentire, cuius exemplori Christic am instituetis,&Pauli admonitionibus, I. Cor. II. Rurius pag. seq. Lutherani requirunt inquit nu. II.ubi tractat quis hii u discrimen cum Sacramentariis quo ad rcucrentiam sit men-- . . I . tiuna Eucharistiana a sumcntibus disciplinam quandam expias u ' ternam , & rcucrentia ergo Sacramentum, bc praestant eadem mediocri ratione.
Ita quidem Praetorius delibat tenuiter admodum,ne dicam inuidenter, relictentiam, quam Domino suo Christo in cama praesenti exhibent Luthcrani., bi. 'η Sed quam id faciat candide,alias videbitur. Nunc siillecemis. .....is, rit ex Clcbitio commemorare pias illas religiosasque actiones,ca Sacranien. quas in camae administratione pio dc religiose exhibenda Lur. ζ. 1 risu,ta therani adhibent. Magde burge n. Ecclesia Pange lingua canit, c. est. Eh4., Heshusius fuit constitutus hypercpiscopus: hic candela,c . a. b Sacramento accensas alicubi approbauit,sicuti de Heidet seiuni superpam gae Latinas cantilcnas voluit cantati. Quid, quod N. Proton ης vi, - tario decuilibenti cum Synaxim porrigeret,in terram procidit genu flectens,postquam scri cum pannum substerni voluisset3Ita passim in celebratione Synaxeos accendunt candelas,scim cum sternunt tapetum,& genua flectunt. Talia igitur cum pie,ac religiose atque cum reuerentia erga Sacramcntum exhibeant Lutherani, quod fatetur Praetorius, an non adorationis cultum Sacro Do. corpori exhibent' a. - . Sed ne Vllus restet serupulus, fatetur Valentinus Vannius .a μι uuini abbas si Christo placet Mulb. recte ac legitime decantari A- , ἡ- 'is: I gnus Dei, lib. de iudicio mis . Quod cum quis orat vim is reatur nostri atque pacem donet, an non diuino cultu Christum in Eucharistia praesentem adorat' An non igitur Luth rani Dominum Christum re vera in Sacramento existentem nobiscum concorditer adorant ZCerte ipsa res tam est manifesta quaquam tenebriones aliquot suos fumos offundere luci clarillimae non pudet ut Ioachim
202쪽
chimus VVestphalus disertis verbis profiteatur, Lutheran Chri itii in S. Eucharistia adorare Sed satius fuerit paucula citis
verba hic recensere. Pielsus igitur Iohan. a Lasco argumentis, atque ab co accusatus de Idololatriae crimine, quod cum Lu' theranis panem adorat:distinctiuncula quadam frigida conatur elabi. Nos vero inquit V Vinphalus altera defensione contra insignia mendacia Iohan. a Lasco, i. g. r. v. in non idolualiquod colimus, non panem adoramus, dum peragimus sacram
camam.& sanctissima carne dc sang. nostri redoptoris nos pasci credimus: sed adoramus Christum Iesum Do. dc Deum nostrum secundum verbum & promissionem presentem. Idol latria Deo fraudem facit,honores illi suos denegat, & consert
esiis. fraudi etiam contumeliam iungit.
Qui horti facere nos falsius accusator potest probare Num Deo facimus fraudet Nu illi denegamus sitos honores,& conferimus idolis' Num fraudi iungimus contumeliam, eo quod credimus, quod filius unigenitus Dei crede tu verbis suis praescripsitr& agimus quod ille iussit'En tibi, Linor candide, ore Lutherani Superintendentis professum,idq: verbo Dei,adeoque Christi madato confirmatum, Lutheranos Do. Christum
in sacra coena prudentem adorarC.
Iam ne quid hac de rc cuiquam resideat scrupuli, Buccrum audiamus,quam plane nihil supcrsit discordiae cum Protestantibus. De adoratione Christi in Eucharistia sinquit sol. i73. de Actis Colloqui 3 Ratis ponςὶ probe conuenit. Neque id sane mirandum cuiquam videbitur, qui secum
reputet, Lutherum ipsum in finem usque suae vitae Sacram Eucharistiam summa in veneratione habuisse. Nam anno .aduersus Louan. articulos scribens, ita docet articulo xv. In venerabili Sacramento altaris est das mali imitallen eliren alibeten sol)quod omni cum honore adorandum est datur & accipitur verum & naturale corpus & sanguis Dona,
Quare & hunc articulu inter reconciliatos accensum misi se a Mart. Buccro non est cur quis admiretur. Porspecta enim
habuit Saxonici Euagelistae doctrinam,quam & Ioach. μει V 2 phalus
Christum iv.f. Eucharistia adorare . ut Dei filium . idque ex
Lutherani adorames Chiuia in Eueharistia gut quod liti
ececce Bucerussaretur conuenisse Ra
tilponae de adoratione Christi in s.Eucharistia
203쪽
phalus superintendens gloriosissimus ac Lutheran Ec. columen diserta exposuit oratione, Lutheranos Christum Do. de Deum secundum eius verbum & mandatum in S. Eucharistia
. .. , , a. Caeterum ex praeclaris illis Orthodoxorum PP. testimonii, cum sit perspicuit idem hodie Catholicos&sentire& docere, Christo in S. Eucharistia adorando,nullius erit momenti Millam diluere calumniam quam Catholicis iniciant anonymi C.lumnia men Confession istarum Patroni quod S. Eucharistiam prophanantos a totamuli pro spectaculo panem circumscretosadorandum. Quod enim aiunt,nos pane prospcctaculo circungestare adorandii, dignuest mendaciorum patre,ciusque filiis mendacium: dudii enim iii M. demonstrauimus,non esse in S. Eucharistia panc,sed Christum Dominum & Deum nostrum: in cuius Sacrosanctum corpus panis ille mysteriis deuotus diuina verbi Dei virtute atque Spi ritussancti operatione cst conuersus. Si enim panem proponimus, aut circumvehimus adorandum, iam sopita fuerit grauissima illa internos de transubstantiatione controuersia, quς non postremum habet inter capita religionis nondum reconciliata locum. Quod autena ad circumgestationem attinet non ea sit, uti aduersarij fingunt, pro spectaculo. sed ad piam Christianorum erga Dominum suum redemptorem Christum deuotionem, verumq; religionis diuinae cultum in spectitorum, immo su sequentium Dei seruorum animis ardentius excitandum. Cum enim Christum ibi praesentem credant,atque pic,re ligiose, immo necessario ex vera fidei ratione,ac perpetua P P. Orthodoxoru doctrina persuasum habeat adorandii: quinam,
obsecro te Christiane fratcrifieri possit.vt fides. quae illic Christum suum Dominum si quae modo est re vera videt praesentem;&quae illum Patri credit quidem assidentem, sed prae nimio nostri amore hic in dubie agnoscit corporaliter in Sacra- et mento cxistentem, non maiori capiatur,acccndatur, inflamc-ν cathoiteo, tur exorandi Patrem fiducia' Siquide alium mediatore agno -
scimus nullum alium interpellatore recipimus nullu , alium
intercessore admittimus nullum,qui suo iure,sua iustitia, suo merito, Patrem nobis aut iratum aut offensum rcconcilie placet
204쪽
placet,exoreti Quid igitur reserat, an Christum adoremus exaltari monstratum , an ad ςgrotos solemni more delatum Z an publica processione gestatum'an tanti obsecro intersit,iaceatne Dominus tuus,an sedeati stet potius,an gesteturZH cenim
corporallaChristianae pietatis obsequia Clitilli Domini dignitati non derogant: sed mysticis aptantur seruitura fidelium v-sibus, quibus 55 se olim dedit natum,nunc & dare in S. Eucharistia dignatur glorificatu. Vnde & haud leuiter in Deu Opt. ex indubitatissima ad nostri auxilium ipsius praesentia piis augescit,exardescit,ac veluti adolescit fiducia facilius impetran
di a Deo Patre quod supplici ambimus prece filij potissimum
illius ex mortuis primogeniti fratris nostri intercessone freti: cum Davide orantes,ut respiciat in faciem Christi fili) sui Domini nostri mediatoris nostri,aduocati nostri;qui praeter ora lifiduciam nobis inspiratam etiam nos ad Patrem exorandum
Si reus quispiam intercedente apud Augustum patrona Augustali filio multo maiorem sibi impetrandae veniae pollicetur spem,quam si pro ipso viri interpellcnt illustres, comites, duces; ecquid obsecro Christianis sperandum de i inmensa Patris nostri clementia,cui una cum supplici suo grege non supplex petit,sed suo iure interpellat,adeoque postulat veniam Pastor Christus filius 3Si quidem ideo caelum & prior ingressus ut appareat vultui Dei pro nobis,ut interpellet,ut postulet,si D. Paulus Dei spiritu afflatus meretur fidem. Haec porro solemnis Christi Domini in Ecclesiastica processione gestatio non ad inanem fit pompam, sed ad religiosam
pietatem,non ad vanum oculorum spectaculum, sed ad piam animorum deuotionem, & ad ardentiorem orandi fiduciam excitandam in frigidioribus,aut minus aequo religiosis pectoribus. dum enim Christum Dominu nostrum una nobiscum Patrem nostru postulare cogitamus, ardentius etiam nosor mus,confidenti iis postulamus,vehementius denique Patrem
suis promistis vrgemus,quia in Christi nomine cogregati oramus,quos diuino per os Christi fili j promisso sese auditurum, immo proculdubio exauditurum est pollicitus. Porro hunc circumgestatae S. Eucharistiae ritum non esse
tandi fidueiam aureat s Euchaonia resisto e. piaque fide eir. cumgesta a. unde plia ad Iestat oc auges.
exorandi caelesta patria Maria. Hebrae s.
In processione solent ut tu De' pater promissio suo nos exaudie&:quia in nomine filii sui petiinus: dicti stegati ine ius nomine pe
205쪽
iI 8 APOLOG. RELIG. CATH. Dee sine piae impium,nedum diuino cultui minus consentaneum vel inder ri. .ndEo iv. liqueat,quod ad Vcram germanamquc pietatem Deo Opt e
Ide honor christo nunc publi-eer exhibetur.
. si ab is . hibendam nihil refcrat,an in platca adoretur, an in ara. Quid enim maiestatis Christi Domini interiit,an a Magis colatar Madoretur in publico diuersario: an ab Apostolis in priuato nauigiolo'an vero publice in monte, toto spectante mundo' Itaque Christiani homines, abominando diaboli iugo diu prosti, Se tyrannorum gladiis perquam diu fatigati religionis suae mysteria in dies plenius cognoscentes de augendo etiam publice honore Do. Dei cogitarunt. qui olim domi velut constrictus atque persequutionum quasi frenis cohibitus templisque conclusus iam pridem praestabatur. Nemo autem tam fuerit insulsi palati,qui assirmet publice non licere,quod domi summa geratur religione. Iam de Apo-
priuatim. stolicarum Ecclesiarum more natum cst, quod etiamnum in ., in. d. mysteriis videmus, Christum Dominum adorationis causaretur in mystς' piorum coetui ostentari atque demonstraribet Apo: tolica. Quod si legitime,immo Apostolice heri doceamus, etiam
Σ legitimam esse, Deoq; dignam adorationem cosequitur, quaepia hac S. Eucharistiae inter Christianos circu gestatione quae-im qui st ritur. Sed oper. aepretium fuerit paucis exponere, quidnam de nimrarichii S. Eucharistiae in mysteriis eleuatione primitiua illa senserit 'μ Qq Christianorum Ecclesia, D. Paulo Apostolo Athenis magistro
Testatur D. Macharius Ionicus Dionys Areopagita libr. de Eccles. Hierarchia: quem una cum aliis esse illius Dion. Pa li discipuli faetum gnilium & germanum in Panopita ia pridem euicimus Ecclesiam Christiana mysticum panem peracta consecratione illis Apostolorum temporibus in sit blime attollere, populoque demonstrare solitam .ait enim, ψ ταζὰρ
γοῦν , εις κοινωνιαν ἀυτων ἱεραν ἀυτο ὲ ερχετο, is3 -ς προτρεπιτυ. Quod ita reddi Latine posteti obstrua gemi- Vbi Pontifex sacrosancta Dei era, inquit, laudibus ce' Horie, de lebrauit, illa diuinissima mysteria consecrat.& in conspectum
2'. d.' agit,oculisque exhibet illa laudatissima, quae sacris sunt symbolis
206쪽
bolis proposita. Postquam vero haec mystica diuinarum consecrationum dona submonstrans paululumque eleuans exhi- in mubuit,ad sacram ipsorum communionem &ipse accCdit,& a- diechai sa et
Quod Sacerdos in conspectum profert, oculisque piorum auditorum subiicit diuina illa mysteria mox a consecratione, aliud sibi non vult,quam ut ad reuerentiam Claristo Domino exhibendam pium Christianorum caelum admoneat, quemadmodum hunc locum sua Paraphrasi illustrans Georgius Pachynaeres subindicat. Cuius verba sic habent, σσοις ἰερυ
Postquam laudibus Deum celebrauit consecrat illa diuiniL ,, ma inaspectum adducit quae laudauit: manifeste demon- is strans haec ipsa esse Christi symbola,quod post camam accepit is panem,& quae seq. & quod dixerit,Hoc facite in mei comi is morationem. Quod enim ait Diony. ilarunisciri σι ρογοῦς ,, est in sublime attollit siue eleuat tunc detecta sacratissima do- isna & sacramenta post preces,quae manent tecta usque ad com is
munionis tempus. DIn eundem locum & D. Maximus in scholiis f ύ ο, 'mis.
In aspectum proseri, hoc est, manifestat siue ostentat quae laudauit,veluti quod hoc& ilhad est Cluisti. Subindicat vero, dum ostendit quae in his sunt diuina dona, veluti quod in re- missionem peccatorum, de quod in vitam aeternam, & alia . eiusmodi mystica, Fortas
207쪽
Fortassis& illud hoc significat,quod detegunturri facia dona siue Sacramenta post preces, quae alioqui manent . ,- Veiis cooperta usque ad communionis horam, aut fortassis: '' Ἀκουφισμον λεγει,Eleuationem de exaltatione dicit unius be- nedictionis siue alterius sacramenti aut speciei) puta sacri pa- , , Ials . quem subleuat Sacerdos dicens,Sancta Sanctis quod sane,, cst omnium verissimum, quemadmodum & sub finem cap. ,, expositum inuenies. Ex quibus D. Maximi & Pachymene in aurea D. Machari Tion. Areopagitae verba com mctariolis pio Lectori perspicuuest mysticam illam Sacrosancti Sacramenti in sublime eleuac misiselm - tione non solum adorationis causa fieri : sed geminatam etiamin, sui ui olim fuisse illo Apostolico sicculo. Nam non tantum mox a diuina Axibio iaci- consecratione olim ostendebatur Sacrosanctum Do. Christiti Iha. his corpus;sed etiam euestigio, post recitatam omnium Dei filio
syriant. v v ii' rum nomine orationem Dominicam. Hoc enim mihi vider ta=boirsu tur saluo suo cuiq; iudicio accurata illa D. Maximi interpre- ΑΣΣ' latio postulare: qua admonet de unius Eulogiae, quod est, Sacramenti siue speciei panis Gestatione,quae cur nam sit in mydoctiis e prese steriis repetita,talis fortassis non absurde reddatur causa.
N ulli dubiu est,qui suae modo professionis Christianae sum rit memor, quae in mysteriis tremendi sacrifici j iam pride peraguntur, pia dc graui admodum causa initio fuisse instituta. Id
loquuntur disertius pleraque omnia rituum,piarumque cor oru ri A moniarum genera,quam ut sit in praesentiarum nobis ea de re
stiani mysterili comprobanda laborandum accuratius.' ira Siquidem tanta in eis refulget vel aduersariorum oculis i stibus dignitas,tata maiestas,ut plerosque omnes,pauculis admodum temere reiectis, suo quasi anticipato dogmati refragantibus, una cum Christi Euangelio semilacero abripientes nouum impie construxerint altare contra altare. stario intran Hinc iustissima sane est causa, quod ad sacrosancti Euangm . ' lij lectionem stetur: sicuti ad preces publicas,quas collectas di cimus,omnium auditorum nomine fusas humiliter procu bitur,sive geniculatur: potis seo tempore quod ieiuniis & πω '' agendae Euagelicae poenitentiae est destinatu, quemadmodum de hodie videre perquadragesima, de statos illos quaternoru no I . ieiuni
208쪽
ieiuniorum dies,qui suo a refluxu nomen habent q. tempora. Quem pium ritum etiamnum diaconus auditores sui monens officis,& voce,& gestu siue geniculatione docet,du prostratus exclamat post Sacerdotis vocem, orandum est, flectamus genua. Rursus ad consecrationis praefationem admonetur audit . res,vi corda lurium; quod aetate Uypriam, Vel & nunc palum, ei ipseonem
stantibus dicebatur. Tunc enim locum habuit quod a D.
Paulo equidem ortum, aut potius confirmatum crediderim ut stantes orarent omnes, leuantes puras manus: quod Timotheum suum admonet eo loco,ubi testibus D. Augustin.& aliis in oratione es
PP. de tremendo Christiani mysterij agit Sacrificio. 2 ' μ' Leuatis igitur manibus cum Davide Psal. 62. iuxta D. Pauli monita orabant in templo viri tepore Christiani sacrificij: quod & D. Chrysos .i n homiliis commemorat. unde & Sacem dos qui uti verbis praeit ad orandum, ita piis quoque gestibus)etiamnum cxtollit,cleuatque manus,dum pro Christianis ad c siniis unum omnibus cum praesentibus , tum absentibus supplices memenis. fundit Deo preces Exinde submotis sypariis cortinaque reuulsa ad diuina consecrationem & oblationem omnibus in genua,uti par est,pr uolutis, de more procubitur,vsque dum oratio Dominica decantatur,ad quam auditores omnes solent assurgere, quod ea
sit facile princeps Euangelii nostri portio: quare & eodem est honoris genere piis excipienda, qua dudum Sacram Euangelii
audierunt lectionem. Is autem standi ad orationem Domini- statio ad ot
ca ritus magna sane pietatis iactura ut & ali j plures usu opti se mi, obseruationeq; saluberrimi pastoru neglectu interiit: qui tamen per Hollandiam a Christianismi exordio usque perdurat. Ea vero Domini precatione finita,quia ad sacrosancta praeparandi sunt auditores mysteriorum communionem, denuo sacratiss panis publice in altum extollitur quod alij ante Domini etiam orationem obseruant ut eo conspecto pertremendae omnibus callestis illius cibi manducationi aptentur ac pro parentur accuratius. Euestigio namque imprecata omnibus Domini pace,pius ille threnus ter geminus accinitur, Agnus Dei miserere nobis : qui ut ii geniculantibus merito dicatur,x efflagi-
209쪽
efflagitat fidei anologia. de qua in praesens non est cur disseramus prolixius. Meuaxi eum a' Certe apud Syros & Graecos in liturgia Diui Iacobi, Basiiij cti in Eeaelii, iij, SI Chrysostomi Sacerdos, S. Eucharistiam paululum et io m Gikeo'. uans exclamat,Sacta Sanctist Similiter&inmissa Aethiopum, Σμ 6 h ' sacerdos ante communionem Sacramentum eleuat, dicens:
Do. Christe miserere nostri,ter repetitum: quod & populus a dorando ingeminat, idque ex Apostolorum traditione,uti habet liturgia per Abbatem Petrum Aethiopem edita. An non S in hodiernum usque diem apud Graecos,qui V netiis agunt ex more Orientalis Ecclesiae post Cosecrationem' fit S. Eucharistiae ad populum ostensio S circumgestatio'
c. kei hi anum Si quidem sacerdos a cosecratione circuit templi gremium, una manu S. Calicem,altera eius coopertorium scitans. Derunt sua in εα- inde ad sanctuarium suum & aram sacram reuersus ante como iis utatu er munionem iterum S. Eucharistiam populo adorationis cavi, se ostendit, uti cx literis amicorum illic agentium dudum in- particulam suti Cl. V. D. Andraeas Masius ex literis sui magistri Moysis Antioch ni in Syrorum Anaphora,sive D. Basilii missam annotatu reliquitὶ demittit in S.Calicem : ac deinde patcllam cum corpore Christi sustollit, populoque veluti ostendit. Interim diaconus alta voce clamans Catholica, populum excitat ad S. commu
Illud autem in praesens nihil refert an ostensio fiat nudae Eucharistiae, uti apud Latinos SI quosdam Graecos: an opertae de velatae: an in patenula repositae: uti apud Syros. Vtrobique enim utriusque ostensionis seu cleuationis idem est finis, pius uterque, S maiorum more laudatissimus. Haec autem eo commemorantur, ut piis lectoribus originum sacrarum fontes aperiremus, certaque rituum piorum vestigiola,licet tenuia apud maiores olim obseruatorum pro
virili indicaremus: quibus attente consideratis , perspicuum euadat ritus omnes, qui sacrificio peragendo adhibentur, iustissima simul de religiosissima de caussa fuisse de olim constitutos,& nulla novandi temeritate abolendos. Hic enim
genti admodum gaudio cognouimus. Porro apud Suros defractam S. hostiae
210쪽
illud Con. Niceni etiam locumhabet, si νεοτεμ ιν, nihil innovandum. Caeterum quia tam manifesto nunc est Apostolica demonstrata illa in mysteriis pia Sacramenti eleuatio,testibus DD. Iacobo Apost. Dion. Areopagita,Chrysosto.& Basilio , quae adorationem semper habuit pro fidei nostrς analogia coniunctam, facile inde colligas, Lector candido, quidnam de publica sacro- sueri leom. sanctae Eucharistiae ostensione sit statuedum. Neque enim impium fuerit publice facere,quod donat,aut priuatim Vera geras cum Dietate ac religione, quae res legitimo ali Quo impedi-culi ut immumento conlincta licet non fuerit olim aut In vulgias nota, aut leaiut mravo.
publice usitata,nihil inde oriatur piis posteris praeiudicij. Extant nihilominus nonnulla historiarum veterum vestigia, pr posito huic minime aliena, quae eo libentius depromemus, quod indubiam habent S. Eucharistiae vcnerationem , etiam extra templum olim a piis demonstratam. Ex D. Iustino enim S Irenaeo, aliisque PP. aetate illa Apo- vide Euseb. stolica florentibus demonstratu est facillimum , S. Eucharistiam fratribus e templo fuisse sblemniter transinissam. Anta)' iis, cam igitur inhonoratam,sive legitimo suo honore destitutam existimabimus transmissam 8 aut sine veneratione idonea cxhibitam' an vero geniculantes cum cereis exceperint, an stantcs adorarinti non est illorum Patrum verbis quidem explicatum: sed legitimo fuisse sane cultu Christ. & delatam,&exceptam, illud satis superque indicat, quod per Diaconum D. Die Dominka Iustinus testatur fuisse transmissam absentibus , a sacro con- 4stu uentu Dominica dic cclebrato fratribus. Vnde solis luce cia rius effulget,fuisse veteribus S. Eucharistiam ad quoddam sal pi pi Di Diem tempus non modo conseruatam, d suo etiam modo,pro temporum ratione, legitimo cultu honoratam. Siquidem & aegrotis reponebatur iam in viaticum,quemadmodum Serapio i inrita ininis Alexandrini exemplo liquet :& Graeca Ecclesia iam olim charistiae olim ἐκ ν προπγιασMενων me praesanctificatis sua certis hebdomadae, histi uri,
diebus atque Sabbatho peragebat mysteriai, sicut & Occidens
totus in S. Parasceve pro maiorum instituto peratiquo etiamnum constanter obseruae: