장음표시 사용
51쪽
rietate eonflatam,continere ac regere.Verrinis
tame aliud est potestas ipsa qua emine aliud virtus prudentia', principe digna. Quorum virum sine altero tametsi esse potest, ac friph etiam reperitur:tamen neque potestas sine prudentiae decore, neque tanta prudentia Cne merito quodam potestatis obtinetur. Sed ut corpus sine anima esse potest,sic Ec sine prudentia ac virtute principatus. Atque ut Ct culus aureus non propterea non est in naribus suis , quod ijs non satis apte videatur in fixus: ita non propterea seculari quisquam. potestate nudatur, quod ea per stultitiae vitium reddatur indignus. Quoniam igitur Ecin pessimis moribus ea potestas Dei munere reperitu est illic quoque honoranda,nori ijs tantum offici js, quae peculiari ter ad venerationem referuntur, verum etiam obediendi fide ac sedulitate. Quemadmodum&B. PGreus huius sui muneris seruos commonefaciens dicit:Serui subditi estote in omni timore dominis, non tantum bonis Ec modestis, sed etiam discolis.Idcirco beatus Prosper SP pe inquit)in hoc seculo peccatores mundanam potentiam consequuntur; cum oc ipsisnt iniqui, pubi arum tamen legum sunt ministri: quorum potestas fidelibus honoranda est, propter utilitatem dispositae.disciplinae. Sed si in id prorumpant, Vt iustos V
xi Dei cultu conentur auertere, nulla eis ob
dientia, nulla praebenda consensio. Haec ille adversiculum Psalmi L . Quia non relinquet Dominua virgam peccatorum super sors tem
52쪽
tem tristorum.At est inquis)ab Osee Proph xa Ccriptum de malis regibus: Regnauerunt, cua.
Sc mori ex me:principes extiterunt,& non co-Εriorat. Verum ea verba minimὸ reges illos, /ae quibus intelligenda sunt, regia spoli 'nt authoritate. saulem enim regem, cuius asperiam ira subiectos imperium, ct a quo sceler multa in tagno gesta leguntur, quis neget imperandi ius habui sie,quum eum Qeus i pa ad regni honorem prouexerit, ungi, iusserit in regem' sed & impium Hieroboam, vitulorum cultum in populo sua authorit te retinentem, distracto in duas partes Israhelitarum regno,decem tribubus pretesse voluit, regnique habere successores. Roboam cert. Salomoni in throno regio haereditario iure succedentem, nemo dicturus est regiam non habuisse potestatem: dc tamen eius illa vox ad pupulum crudelitatis ac tyrannidis plena fuit: Pater meus caecidit vos flagellis, 3 ego autem eaedam vos scorpionibus. Nonisitur illi imperandi potestatere iure carum runt etiam diuinitus instituto, tametsi hoc ad subditorum iniurias conuerterui: sic De videlicet populi scelera ulciscente, qui tales. habere reges merebatur. Nam queri admodum propter peccata terrae, multi principes eius ut longaevi non sint, maximε qui benis moderantur, sed ijs celeriter sublatis,alij alisque succedant: ita principum aut avaritiam capacem, aut crudelitatem saeuientem, aut
eertὸ insignem in curandis Reipublicae con modis socordiam, suorum scelerum meritis
53쪽
populi sibi frequenter accersunt. Atque huc arbitror spectare Osee locum: Vt non regimpotestatis detractionem ob scelera, sed populi reprehensionem contineat: cuiui malis meritis & votis comparatum est,ut haberent Reges, cum antea ab Iudicibus sub rege Deo Lib. . 6i modoratissimὸ gubernarentur. Vnde beatus sidiatam Cyprianus legit: sibimet ipsi regem consti . epistria. tuerunt, re non per me. Dominus quippe mnium, Deus qua est erga Iomines benignitate) regnandi ius illud asperius ac durius non ex sese suaque voluntate tanquam VILtroneus & primus introduxit: sed ad id con- cedendum instituendumque, improbis hominum efflagitationibus cessit iratus. Ita que .ct regnandi ab eo acceperunt illi pote
statem, α tamen non ex Dei voluntate re
nasse cucuntur; quod ab eo primum pros cta non sit istiusmodi praefecturae ratio: sed ab hominibus superbis, Deoque diffidentibus prius vehementer expetita, post ab indignante & irato Deo tributa. Quomodo mortem dicitur non fecisse;& ipse tamen est qui mortificat de vivificat, deducit ad inferos ct reducit. Ab ipso est enim vita ct mors. Verum mortem in natura hominum non insiluit primus. Neque enim homines ita primum condidit, ut mori esset necesse: sed quam sibi homines ipsi peccati merito a eersierunt moriendi necessitatem, eam se quutus ille tanquam peccati vindex inflixit.
Hi ne igitur Ec illa sunt apud eundem Osee prophetam, illam ipsam quam notauimus
54쪽
RELIGIONE. 'spopuli obiurgationem significantia : Perditatio tua Israhel ex te scilicet primam origi- cq 33. nem ducit. Neque enim Deus, nisi prouocatus re quas eoactus, populum Israheliticum hostibus immissis perdictis et. Tantummodo inquit in in me auxilium tuum. Nam ubi est rex tuus ' cuius vidclicet in regio ac triumphali apparatu spem collocaueras ' cuius te virtute ac praesidio semper inuictum fore speraueras' maximE nunc salvet te in omnibus urbibus tuis: Sc iudices tui, de qui bus dixisti: Da niihi reg s ac principesi Dabo it ibi regem in furore meo, de auferam in indignatione mea. Tametsi igitur ad iram Dei iustissimam quorundam regum noxia imperia pertineant, tamen Ec talibris squalis verbi gratia Nero fuisse perhibetur: in quo tantam ferunt extitisse luxuriam,vi nihil ab
eo putaretur virile metuendum tantam cru
delitatem, ut nihil molle habere crederetur si nesciretur)ct istiusmodi ergo hominibus summa Dei prouidentia, dominandi tribui potestatem, quando res humanas iudicat talibus dominis dignas, aperta Sapientiae voce declaratum est,cum aidi Per me leges regnan brrain. hoc legum conditores iusta decernunt. Aut si hoc ita potius intelligendu est,ut per sapientiam dictum sit reges regnare, id est, regnum iustἡ, fortiter, prudenter administrare propterea quod ric proxime antecedat ab eadem Sapientia dictum Meum est consiliu& aequi, vas: mea est prudentia; mea est fortitudo; αμquatur per eam ipsim sapientiam legum D condu
55쪽
conditores iusta decernere: tum perfacile est, Vt eos qui viiijs contrari, Rempublicam I jbefactent, intelligamus ex Deo non regnare: non quod ijs imperandi nulla insit potestas propter quam iure merito p honoren tur:sed quod eorum administratio, ratio pregendi a sapientiae consilijs aliena,non ex Deo, ne F ex charitate subditis consulendi, sed ex domi ris sisAr. nandi libidine oriatur.Ex se inquit B.Greg o. rius)non eta arbitrio rectoris regnat, qui nullis fulti virtutibus, nequaqua diuinitus V eati,sed sua cupidine accensi, culmen regiminis rapiunt potius,quam assequuntur. Quos tamen internus iudex oc prouehit,& non cognoscit: quia quos permittendo tolerat,pr hecto per iudicium reprobationis ignorat. Et hactenus quidem ostendimus frustra pretieri ab haereticis crimina principum,cum eis non Iibuerit obedire: consti tutumque est hoc esse
Reipublicae stabilimen tum, si cordate, si sincerἡ ob teperetur su perioribus, siue boni sint ij, sive mali. Id quod praestare subditis vera quidem religio solet: falsa vero & adulterina
iussurari. Luxra scripturar sanct- hoeesse desero studinis
C A P V Τ IX. Posteaquam ostendimus ex ijs rebus, sine
quibus aut nulla respublica,aut certi si li . bilis non est, unicam in ea religionem, eam praecipuἡ Catholicam ct Romanam, caeteris
omnibuo repudiatis , ct quoad fieri potest, nullum i
56쪽
nullum exercitium habentibus, eon seruandam esse iuuerit opinor)modo studia principum intueri,cui: dmodi re esse debeant re fuerint erga religionem,ex quo illi Christiani ecse coeperunt. Et initio quidem nascentis ecclesi cum adhuc sub infidelibus principibus ipsa laboraret, solo verbi vitae*sanctae pra eonio,tanquam tubis illis mysticis resonantibus, muros Hierochontinos subuertebat, de impiam, in quibus poterat, demoliebatur ciuitatem . Non armorum adhibebat vim, quorum nondum potestatem acceperat in vilis principibus, non persequutionem faci bat, sed patiebatur, fortitόrque patiendo ocVincebat, decrescebat.Non erat superioribus nee impijs quidem illis,obstrepera: non vlli magistratui, in quacunque ciuitate peregrinaretur,nouis rebus studendo molesta nec modo nihil earum legum rescidit aut destruxit, quibus salua pietate pax terrena vel conquiritu vel tenetur, Verum etiam seruauit at
sequuta est.Vnde ct ab ipsis Christiani nominis hostibus ut certἡ a Plinio secudo in ijs litteri quas ad Traianum imperatorem Gallia' pretiactus scripsit, laus hic primis Christianistributa reperitur, nihil ipsos cotra principuleges agere solitos, sed obedienter imperata facere,quet cum religione minimὸ pugnare iudicauissent. Quid'quod nec in ipsa quide delubra deorum passim violenti fuerunt, nec publica sacrificia, quamuis impia , turbanda sibi esse putauerunt, etiamsi non raro ingenti
multitudine praeualereti Vera quippe religio P s patiens
57쪽
patiens est,modesta,grair is, legitimi ordinis
tranquillitatis,pacis amas nec mali tantun
modo veritatem fugiens, sed etiam speciem. Quid vero contra his turbulentius quos spiri tus schismatieus inuaserit quid violentius' quid magis irrequietum ' Facilius enim cum impijs vera religio pacem concordiam. seruat,quoad finit ratio pietatis, quam cum piis falsa religio. Itaque illa suerunt Ecclesiqn
scentis exordia, ut in perferendis aduersarijs, Patientiar, modestiae,mansuetudinis re humilitatis virtutibus refulgeret: atque ea condiatio,ut suis esset ab hostibus undit circunsu sa,ac inter eos nihilominus staret inuicta,
ct inerementa susciperet toto orbe terrarum. Quo sic nimirum admirabilis appareret vi tus crucis , neque illi progressas ecclesiae humanis attribuerentur auxilijs: quod eueni
set tamen facile, si mox a pri ncipio reges h
buisset,qui vi gladiorum obsistentes euangealio nationes subegissent.sicut enim non philosophos Ec oratores,mundi hi huius sapientes elegi per quos Hlesti doctrina hominum gen imbueret sed illiteratos piscatores,quOrum opera S philosophos atm oratores in Ecclesiae retia pertraheret ne videlicet humanis asscriberetur ingeni js eouersio genti u, in qua suae gratiae energiam Deus illustrem apparere volebat: ita ad eccleiit defensionem vel amplificationem,noluit ab initio principum armis Vti: ut palam fieret non humana aliqua pra sumpti one au t vir tu te,sed diu ina prorsus sapientia de potestate, eui resisti haud queat,no
58쪽
uana sub nomine Crucifixi religione introduei atm stabiliri inter gentes.Vnde ait quida il- florum pene temporii homo, ex plurimis re bus visum esse sibi dogma Christianorum diuina prouidentia 'nstitisse, tanto 3 proces L. . sisse cremento,maxi me tame ex persequutio ' II negentilium. Hoc autem cum satis illustre P 'i reddi tum est, frustra per annos complures a potentissimis monarchis oppugnata Christi familia, tande aliquado ct reges ipsos ac principes Christo seruire oportuit ne vel eos qui sublimiore hic essent potestate praediti despicere,atCueaspes alutis reij cere,vel etiam non posse aci se couertere putaretur. Deinde ut his quoque coronis ornata es magnifica appar ret eius ecclesia, quam se dixerat positurum esse in superbiam seculorum. Denique voluiti impleri quod scriptum est per Isaiam:Aedifi- Δ icabunt fili, peregrino tum muros tuos, & r ges eorum ministrabunt tibi:& aperietur por itae tuae iugiter, die ac nocte non claudentur, ut adseratur ad te fortitudo gentium, ct re ges earum adducantur. Gens enim ct regnum quod pon seruierit tibi,peribit: ct gentes solitudine vastabuntur. Et rursum. Erunt reges με nutriti, tui , ct reginae nutrices tuae. Vultu in terram demisib adorabunt te, 6c pulum re pedum tuoru linget. Et alias Viri sublimes Isaia Asia ad te tranfibunt,& tui erunt post te ambulabunt, vincii manicis pergent,& te adorabulitem deprecabuntur. Porro adductis ad Christum regibus,quid es se potest, in quo lauda. bilius authoritate sua potestateque Viantur,
59쪽
6. DE UNICA quam si Christi Melesiam,cuius sunt filii, actu
Mersus inimicos eius, omnibus opibus viri busque propugnenti Quid verd turpius at indignius, quam ut regni sui hostes arceant armis atque propulsent: Ecclesiam Vero matrem,quae illos in Christo enuit,suo gremio foui suae doctrinae lacte nutrivit, hostiliter vastari patianturi ut temporariam quandam Pacem,tranquillitatem, co cordiam in regno suo curent in fide vero Ec religione consensionem non curenti& ut regni sui statum quam forentinima efficiant, elaborent, domus V ro Dei decoce nihili pendanti ut laris maiestatis reos grauibus suppliciis affician t: ad blacphemas vero in Deum voces aures clausas h Deant Itaque si regibus illius honos, a quo in alios accepere potestatem,eurae esse debet si illi ferendum auxilium est, cuius partu V ram vitam & salutem sunt assequuti: profecto haereticos & alios quoscunque , qui diuinum nomen impijs vocibus maculant, grauissima reclesiae inserunt damna,non coercere modo districtis in eos gladijs poterunt,sed etiam omeij potestatisque ratione debebun Pertinet hoc omnino aci principes seculiChritata stianos quod D. Augustinus ait, Vt pacatam
suis temporibus velint matrem suam eccleis sia habere, unde spiritualiter sunt nati. Idciri Ο 'Π' eo Leo Pontifex furetibus in ecclesiam Eut chlanis lifreticis,imperatorem Leonem eiusmodi litteris censuit admonendu: Debes imperator incunctanter ad uertere,regia potestaxem tibi non solum ad mundi regimen, sed
60쪽
maximὲ ad Ecclesiae prsidium esse eollatam: ut ausus nefarios comprimendo,oc quae bene sunt statuta defendas, ct veram pacε his quae sunt turbata restatuas. Scripsit idem Pontifex Eri . ra. epistolam ad Anatholium Episcopum Constantinopolitanum , in qua Ec eum castigat quod perniciosa quadam patientia hqreticos toleraret,&admonet,ut a principe poscat mrem ad eosdem comprimedos: uiuo inquit sanἡ plurimum mihi displicere. significo, quod inter dilectionis tuae clericos quidam esse dicuntur,qui aduersariorum conniueant prauitati,ct vasa irae vasis misericordiae micreantur. Quibus inuestigandis ct seueritate congrua coercendis,debet diligentia tua vigilanter insistere: ita ut his quibus prodesse non potuerit correctio, non parcat abscissio. Oportet enim nos euangelici meminisse ma- dati, quod ab ipsa veritate praecipitur, ut si nos oculus, aut pes , aut dextera scandalizauerit manus, a compage corporis auferatur: quia melius sit,his in ecclesia carere membris quam cum ipsis in aeterna ire supplici i. Nam superfluo extra ecclesiam positis resistimus, si ab his qui intus sunt, in ijs quos decipi ut vul γneramur. Abijcienda prorsus pestifera haec a sacerdotali vigore patientia ess,quae sibimet, peccatis aliorum parcendo,non parcit. Sicut Heli quondam sacerdos filiorum suorum d licta tolerando eum ipsis diuinae iustitiae semientiam meruit experiri,quia segni indulgentia dissimulauit plectere peccatores. Quam tum itaque opportunita inuitat officii, retia