장음표시 사용
141쪽
aum.4. Et de his iactenus 1 eos,qui coercendi vim habent,transeamuS
De Irregularitate,quae oritur ex homicidio non voluntatio, nec ne
cessari ed ob debitam diligentiam non adhibitam, dum quis rei licitae operam dat, respectu habito ad eos,qui correctionis gratia , di factis castigandi potestate habenti Cap. XX.
Parochi r parochianas. a matrisuos dissipulos. ν Licitarei operam dans irregularis mis escitur , ubi diligentiam omnem debitam adhibet , esto
mors, tilatio e siqua r. o Prasister, qui uolens corrigoe quempiam desiua famasia cingado, quo eiuι solebat, uerbera do gladio ἐ a mna,qus cingulo adherebat dorsim eιus, quem c litabar, adierans. regularis fit, ubi ex ea percMsione moritur.
Ex Magister qui in discipulum non Mia aliquid fie
tem aliquid in caput proiecit, inde Oeculum ei effiast megailarit orituriis γλ agister, at calce discipulixennem percussi, de crepuit, σ mortuus est irregularis escitur. E eorum irregularitate hie agendum est, qui,cum cor rectionis gratia di iactis e stigandi ius habent, moderatione non adhibita ad coerectionem, nec diligentia. eos quos castigant, aut mutilanta ut occidunt: id quod ut dilueidius sit, primo uidebimus quina hi sint. Deinde quando irregulares non fiant, esti, mors,membri mittilatio interueniat. Tertio, ubi fiunt irrcea late
Quoad primam qii stionem corrigendi a-x iis,& ob id castigandi potestatem habenti trimum.qui Hi i exteriotis iurisdictionem haent,ut terrarum Domini,di iiidices.Deinde, ut eandem iurisdictionem habet in personas bi subditas sed sine territorici ut sunt Gene rates.& Prouinciales religionum, nec non Abbates, Ptiores,& huiusnodi , qui subditos sub se habentilii enim omnes cortigendi,& casti
gandi potestatem habent,ut habetur in capit. uniuersitatis de sentent.excommvn. & inquit Glois in eapitipotest.uersicu. item Abbas. derem. ivr.lib. 6.& finget .m L .num, Imin In- a stitu.de iis tui sui, lallen. iur. sentit Secundo castigare possunt, qui iurisdictionem se iexterioris non habent, ut Parentes suos filios. 3 Tertiot propinqui plopinquos,ut habetur iatm.titu. C.de emend. propinq.S: ut Ange.ibi - demaidit uarto domini suos seruos, ut habetur in cita. t.& fin.in Instit.de iis, qui sui,uel alien. iurisiant.& in leyunic. C.de emend.sα-uor. Id quod conceditui non solum, ubi quis absolutum dominium in seruos habe uerum etiam usiumfiuctum ut habetur in I. locum. I. exeo.Mde usustuct.& not.Angel.eod.S. I. na me. Io.t Quinto quisque Mara familiam,ut habetur in cap.cum uoluntate.9.6n.uersi. Quod 6 ti deiis.de sententiexcommvn.t Sexto mari-7 tus suam uxorem, uicit finget.ibid. t Septimo Parochi suos parochia δε seniores iuuenes,ut habetur in cita apitu .cum uoluntate.
8 s.firutoctauo magistri suos discipulos, ut habetur in Lsed etsi quemcunque. ..fin.ε. adle.
go correctio ill gratia castigandi praedictos facultatem habent. Et de quaestione hae satis.s Secunda quaestio est, an praedicti de iudieibus non loquor tremulares fiant, si in correctione contingat quem mutilari,aut occidi eorum,clua corriguntur. In hac quaestione breuiter concludimus, modo corrigentium culpa nulla siliquippe quia adhibuerunt diligentia. quam potuerunt,& debuerunt, irregulares no fieri. Et hoc ob eam rationem,quod licitae rei operam dant,&debitam diligentiam adhibet. quo easu irregularis quis non esset tur,ut madidit Glosscommuniter recepi. in capita. sicut dignum.*.fin.in uerti. Consilium .uersi. si vero casu committitur homi idium.de tam iei. Facit etiam cap.ex literis. r.eod. ubi prisbyter irregulatis non existimatur,qui, cum is num de curru deponere uellet,'perticam s perius alligatam in terra proiecit et, deinee puerum, uxta inrum semiuiuum reperiit, quidi mortuus esis hoc ob id, quod priusquam iaceret perticam,solicitEcircumspexerat, an aliquis circa currum esset,& neminem uidit . Hoc autem idcirco fit quoniam rei liciis operam dabat,& diligentiam,quam potui e debuit, adhibuit,ut inquit Glossin Lueti. ¬atur. incita.cap.ex Iiteris. Facit quoque . ex literis. Leod.ubi monachus subseruiens ad deponendam de campanili campanam abo danum susceptione non remouetur, quamuis quoddam lignum, quod corruit ipso moueniste,quel dam pueri oppressit, di occidit; di hoc ob eam rationem, quoniam rei Iicit operam dabat,& in eo loco, per quem aliquem minsi-r uel existere,uel uenire de consuetudine nocredebat. Idem probatur in capitu. dilectus si
142쪽
lius,& in eap. significasti. eod. nam in rapi.dilectus,capellanus impeditus no fuit , quominus diuina celebraret,qui morbo affectus, ut comedendi appetitum excitaret, equum ascendit, qui non bene habenis parens , sed praeter sessoris albi trium, saltibus lasciuies,fracto steno proprio arbitrio relictus currens festinanter in quandam mulierem,quq infantem baiulabat, irruit,& procul abiecto sessore, infantulum ipsum oppressit; nam licitae rei operam dabat ut sensit ibi Romanus Pon. Idem habetur in citat.capitu. significasti. Quotiescunque igitur quis rei licitae operam dando omnem di. ligentiam adhibet,quam debet,ac potest, irregularis non efficitur,ergo nec prsdicti irregulares fiunt.Quare, si magister uolens alapam discipulo in se tre,disicipulus uero declinare, &euadere eam uolens, retro se trahens cadat, Sccaput sic laedat,ut moriatur, magister irregularis non efficitur; non enim id egit, quod culpa secum haberet. Non itidem praedicti irregulares fient,si mandent correctionis gratia sibi subiectos castigari,si contingat cas igantem correctionis terminos egressum aut mortem, aut mutilationem inferre,ita Innocen. in capit. ad audientiam,& ibi Abba. in simili. cle homi.&Maiol. de Irregular. lib. Dcap. 8. 3.1. nume. I.
versi .Quod procedit. Et de quistione hae itidem satis. Tertia quaestio est,quando praedicti in cor rectione irregulares hunt;que quidem qu stio ex antecedenti facile dissoluitur; tunc enim irregulares fiunt,ubi diligentiam, quam debet, ac possunt,non adhibent;ob hane enim rationem irregularis quis efiicitur,ubi licitae rei soperam dat. Quare praesbyter illei de quo habetur in c. ad audientiam. de homicid. pro irregulari habitus est,qui uolens corrige te quendam de samilia cingulo, quo cingi solebat, eum uerberans, gladio de vagina qui cingulo adherebat, elapso,dotium eius famuli uulnerauit,& deinceps mortuus est;& hoc ob eam ratione,quod eogitare debebat id euenire posse, & ideirco vaginam inde, uel gladiu amouere debuisset. Qui etiam 'discipuIo non benefacienti, qs praeceptum ei est, aliquid in eius caput proiicit,unde occulum ei effodit,irregularis efficituri argum. l. sed etsi quemcunque. g. proponi intur. f .ad I .aquil. ubi siutor Iege aquilia tenetur ob id,quod hac ratione puero occulum eruisset; nam & hic culpa non caruit, ex iro cogitare poterat id euenire posset leuis enim castigatio docenti permissa est, ut ibi dicitur,nimia uero seuitia culpae a lignatur. l. praeceptoris. ε eod. bel. item quaeritur.f. item Iulianus. LIM. Facit quoque cap. praesbyterum.de homicid. Vbicunque igitur culpa aliqua magistri interuenit quoad mutilationem,uel homicidium irregularis efficitur. Et quae diximus de magistris eadem asserimus fle de aliis praedictis,qui correctionis gratia castigare alios pos
sunt. i itidem magisterealee pueri uentrem
percutia unde crepuit.de mortuus eii, irregu laris etiam efficitur. Et ad summam, ubi cuI-pa aliqua ei tribui potest secus autem,ubi culpa uacat,ut pote,quia seruauit modum incorare et ione. ita inquiunt Nauar in Man. capi. t num. 233. 3c Couata in Clemen. unic. 2.pa. S. num. s in eis. Ad eandem patiemi qui & de comuni sententia testatur.
De Irregularitate, qu ae oritur, ex homicidio non voluntario, nec ne
cessario,sed ob debitam diligentiam non adhibitam, dum quis rei licitae operam dat, habito respectu ad artifices, & operarios quoscunque. Cap. XXI.
s Ob d bitum diligentiam ab ipsi non adhabitam
per eorum artes,atque operas qu/s occaesItiν oemtitiliatur.
a I iisticus de curo ligna, foenumve in terram Giciens, vel de arboribus cedens s yem opprimas sua ctilpa,O ob debitam diligentium non iactabitam, irregularis enicitur.3 Auriga,muliones simpetu equos,mi Ioβe imperulant ut quos opprimant non admonitos prius, ita ut inde euadere possint,irregulares escimur,s mors, mutιlat ove interveniat.
4 eluitans irregularis scituro equus morsu,sel cultibus quem feriens ιnterficiato ob ertis amρeritiam equa 1 tibernandi,vel ambecillitate id statis Faber aditim se dum tecta inmurat,tegit ve,o inde cementa, adia in terram proiiciat, irregulatis filo obtroiectionem earum rerure suis moriatu modo locus ille frequentaretur, in que ea proiecis, tibi prius pratercuntes ratione quapia
ac commodat,tiel armarinasse enim appellant: unde ipsi Gerti entes moriuntur, fatis,atque armaturis coracientibus.7 Idem spontem quempiam fabricent, non adh hira diligentia,unde ιta cori sit salicti tis mors in
8 Natita j, rutilares funis ob eorum imperitiam. vel negligentium in naui gubernanda a quos eb-
9 Campanas pulsantes ain irregulares sunt, stim
sunt 'artifices, de operarii omnes , qui artabus luis ex. ercendis ob diligentia non adhibitana vel imperitiam. quem occidunt uel muti laeesto enim licitas artese, eeceant, ob culpam tamen commissam proficiscentem
143쪽
uentem uel ab imperitia, uel ab incuria , irregularitatem non evadunt,ut tradidit Gloss.comuniter recepta in cap. sicut dignum. g. si . iuvem. Consilium. vers. Si uero casu committi
tur homicidiunt.de homicid. α Quaret Rusticus de arbore ligna,de curru ve traiciens, uel scenum in locum,qui ab hominibus se neniatur, si prestereuntes non prius admonueriti ut sugere polliant, irregularis effi
eod. nam in capex literis,praesbyte irrcgul ritatem euasit, qui de curru scinium deponendo puerum op restit ob id, quod antea circu-spexit diligenter, dc neminem uiderat,utibiidicitur,ergo secus si non diligenter cospexisset;
ualet enim argumentum a contrario tensu .arsum. l. r. ε. de off. eius. Idem habetur in cit. c.
in . ubi Si sacerdos irregularis no est existimatus,quamuis quidam oppressus interierit ruete quodam ex aedi licio: &hoc ob hanc rationem,quoniam ut ibi dicitur,diligentiam,qua debuit,adhibuit circumstantibus,quibus periculum imminebat, ita tempestiue,de alta uoce prs monitis,quod & intelligere, & fugere potuerunt; ergo secus si praedictam diligentiam non adhibuerint.Facit quoque. l. si putator.is. ad leg. aquil. ubi si putator ex arbore ramum deiiciens praetereunte in occidat, lege aquilia tenetur;& hoc ob id ,quod in culpa est,ex quo id puidere poterat,iat in facto proponitur. Hi
ergo omnes irregulares emciuntur. Excipitur tamen,ubi diligentiam eam adhibuerint, scilicet circumspiciendo,ne quem ostendat, de clamando,de admonendo etiam alta uoce,& tanto ante,ut sugere possint,ut habetur in cit. ca. fi n. de homici. Ac in eadu. si putator. N e. h i q. cum duob. seq.di. o. non enim tunc irregularitas contrahitur neque quoad ordines susceptos, neque suscipiendos, ut de communi sententia testatur Couar. in Cleme. unic. p. a. . prope finem, contra Glossin c. dilectus. de homicid.Secus autem in loco non stequentato, gfreque tari non solet,ut in medio agro, uel sundo; tunc eni in non tenetur, modo dolus absit.
arg. cita. si putator. Vel fur sit, qui arborem cedit quicquid dixerit Malol.de irregulata li. s.
3 Auriga quoque: & muliones,nec non equo insidentes irregulares fiunt,si eorum culpa uel quadriga, uel equis uel mulis quem oppres lerint quia scilicet ante proficiscentes tempestilae non admonuerunt ob easdem rationes, Sciura. Immo,de locates equos, qui uitio aliquo Iaborant, unde mortis periculum imminere
poteli, si mors sequatur, utpote qa est equus resides, id est Restio, uel si saepius pedibus ἡ-sendat, id est in Zampi; debet enim admonere
Item equo insidens si ob imperitiam equitandi,ue Iob imbecillitatem equum regendi, equo quem oppres terit, ex quo sieno cohibere non potuit,nec sciuit,lt regulatis essicitur; imperitia enim irregularem quem reddit, ut de medico.& chirurgo supra itidimus.& facit ca. dilectus de homici. ubi capellanus excusatur ab irregularitate,esto equus puerum oppresserit,& hoc ob hanc rationem quod non ob eius
imperitiam,& imbecillitatem, sed ob stent stactionem id contigit; ergo secus, si ob alia causam. Excipitur ergo, ubi casu,& non sua culpa,
uel imperitia id contigit. 4 At quid si quis insidens equo, cuius uitia
ignorat,existimans eum uitiosum non esse,p-niittit,eum libere ire de more, & ut fieri solet, quempiam oppressit per ipsum equum,ut pote uel morsibus,uel calcibus, uel furiose curendo,an irregularis hic efficieturZ concludenda est irregularem hunc non fieri;& hoc ob id, typt Obabilem ignorantiam habebat, quae ab irregularitate excusat, ut habetur in cap. aposto
sti. de homicid. ubi ob hanc causam clericus irregularitatem euasit, quoniam equi uitium
Fabricantes quoque aedes,' si dii tecta cooperiunt, uel reficiunt,cementa de lignos in I cum deiiciant in quo esse homines solent, uel transire,irregulares etaciuntur,si non admonuerint, uel uerbis,uel signis solitis poni in huiusmodi locis; tunc enim excusabuntur, ut ha-6 betur in citat. p. in.de homici. t Irregulares etiam emcientur,si scalas,& loca, id est arm turas,sic enim uulgo appellantur, ita Degligenter accommodauerint, ut ipsis corruentibusue I opprimantur,qui super ipsas erant,uel qui sibi ps s. t Sicut etiamsi pontem no ut debet. edificauerint,unde eo corruente, quia ob imperitiam,vel negligentiam ipsorum fibrorum debilis erat,transeuntes mortui sunt.
8 Nautaei itidem si eorum imperitia uel ne .gligentia intereant,qui in naui sunt, quis o ruta naui,irregularitatem non effugiunt ob iura supra allegata, atq; ita dixit Malol. de Irre-gul. lib. s. cap. 8.g. 3. nume. l4. vers. Ide . A: S.I .num . . secus autem si subito uentorum impetu id contingat, qui praeuideri non potuit,
tunc enim quis irregularis non emcitur ut habetur in cap. Ioannes,&' cap. fin.de homicid. de ad summam ubi culpa vacat.
Ad summam quotiescunque quis aliquid licitu exercet uel faciti ne irregularis fiat, cauere debet ne sua imperitia, uel negligentia , seu
culpa mors membriue inutilatio ii. tcrueniat.
Et quoniam infinitum esset uel omnes casus percurrere,& quando imperitia, negligentiave interuenit, ideo ad arbitrium iudicis in hoc casu confugiemus,qui di ipse ex aequo, di bono ubi culpa interuenerit, arbitrabitur. Id qcrfaciendum est, ubi certa regula pellcribi non potest arg. l. t. st de iur. de lib.&c. de causis. de off. deIeg. secundum enim regulas propositas de ipse iudicabit,iactis diligenter ini pectis. y At quid de pulsantibus campanas, an irre ingulares hent,sicinunabul una cadens quem Oc
144쪽
cidat Concludendum est irregulares non fie- unde oesurior exules suspenduntur. ri ob cita. p. Ioannes,ubi hoc habetur. Excipio tamen,ubi non ea ratione ipsum constrinxisse ut eo fune ualidiori, unde uel dissolui, uel rumpi facile posset; tunc enim si pulsantes ipsi hoc fecerunt,ueI alios id secisse non ignorant, irregulares fiunt, quoniam non culpa carent. Sed de hixhactenus ad alios transeamus.
De Irregularitate, quae oritur ex homicidio non uoluntario, nec Π
cessario, sed ob debitam diligentiam non adhibitam, dum quis
rei licitae operam dat, habito respectu ad ludentes q uocunque ludi genere, aut venantes, aut iocantes. Cap. XXII.
x Ludentes quocunque ludi genere si ob rerum euinduis mutιlatur,occiditur ve in ludo, irregulares
di Ludotes in locis non deninatis, an irregulares fiant,s quem occιdant. 3 Ludens se percutiat pila manum tonsoris, dum no Meuia ad gutur alicuius habet, quem tondet,vn des ces Mus Mahoe moritur, an irregularis efficiatur 6 Ludens niue an irregularis fiat, si cui oceudos Us diat. s Armis inter se concurrentes, seu eonc nantes, ludi gratia, an irregulares fiant ,si aster alteram
s Saltans cum muliere pregnante n irregularis fiat, si abortum faciat. 7 Lapidιbus certantes, an irregulares fiant, se mors,
8 cursu pedibus, uel equost exereentes,s ob ea causam aut moriantur, aut mutι lemur,an irregularessent,qui eursius auctores fuerunt.
9 currens post alterum an irregularis aris is, post
quem currit,eadat, ct moriatur. Io Ludens, ct terrorem incutere coludenti volens,
irregularis fiat s lapidem pro elat, alter eu
dere eum uolens cadat,oe moriatur.
xt Projeiens quem ludi gratia in terram,s laesus gladio Guy.quem in terram proiecit, moriatur, an Haiectus in terram, irregularιs fiat.
2 a Venationibus operam dam, an irregularissa si in ipsis quem occidana 3 clericis qua uenationes prohibitae, quarido perihos irregulares fiant.14 Dicens in commianitas congressibus se audio Titium, exempli grati adulterium commis secuuxore tatis,uel Titti furtum eommississe,uel alieubi exules esse,an irregularis fiat si prius delicta
aliquis auditi marito deferat . unde maritus uxo
reo occιdit,ines duo posteriora iudici quis defert, i V D E N T E S itideminec nociari vim uenationibus operam dantes,
Ni iocantesve irregulares iunt,ubi sua culpa quis mutilatur, aut occiditur; et si enim ludi,& uenationes,necnon ioci liciti sunt, tamen ubi di Iigentia non adhibita,quae debet, mors, mutilatiovem teruenit, irregularis quis efficitur, ut tradidit Clos scommuniter recepi. in m. sicut dignum.*.fin. in uerb. Consilium . de homici
a Quaret quoad ludos qui exercent se Iclopetis,qui sele, uel ad proiiciendam pilam Iignea malo ligno, id est at Palamato. huiusmodi ladis in locis ad id non destinatis, sed hominum frequentia ces ebribus,irregulares fient, si illis pilis, ues stlopis quem occidant, uel mutilent; et si enim rei licitae operam dant, quod tamen non in loco licito id faciunt, ob earn rem irregularitatem non evadunt ob culpam commissam in exercendis iis ludis ibi ubi populus frequens adeste consueuerat. argum. l. item Melinta.ilers. Et sane stad Ieg. Aquil. ubi tonsior non excusatur ob mortem eius quem tondebat, qaccidit, ob id ,quod eo in loco eum tondebat, ubi ex consuetudine hidebatur,ergo a contrario se iisti si Iudi pridicti exerceantur in locis non consuetis imputabitiir Iudentibus mors, mutilatioue interuenienS; pluidera enim poterat hic casus,quamobrem quis ab irregu Iaritate non excusatur.arg.c. Ioannes,& c. fin.a cotrario sensu. de homicid.
3 Verumtquid si ubi pila luderetur quis pila
in tonsoris manus deiecit,& eius, quem to sorradebat,gula pricia est, deiecto cultello, an ludens,tonsorve irregularis eritia Plane si culpa tonsoris id contigit, qui, ut videret Iudentes, extra suam tabernam,tondere uoluit, irregularis erit. Si autem ob ludentis culpam, qui in loco ad id non destinato ludebat, ipsi tribuetur, de irregularis efficietur; debuit enim hoc an r- maduertere, secus autem si in Ioco consueto,&destinato ad ludum Iuderet. Quare, si sorte pila in aedes tonsoris mittatur, & casus predictus eueniat, neuter irregularis erit. Non ludens, quoniam id non intendebat, & in loco destinato ludebat; non tonsor,quoniam in sua lita appotrea tondebat, & sic neuter in cul
Qui etiam i hyemali tempore pilis niueis
mutuo se percutiunt, arregulares fi ut, si quem mutilare contingat, modo tamen pilas glacie conficiant, uel lapidibus misceant; id enim cocingete facile potest, & idcirco non culpa uacant,ex quo lapidibus,& glacie, uel niue iam in glaciem transeunte pilas conficiunt; immo hanc eorum culpam,etsi dolum appellare non audeam, latam cuIpam tamen appellare non dubito, alias secuS.s Gladiatores itidem qui se armis exercent. Laro irregularitatem euadeat, nisi diligentia summλ
145쪽
De Irregularitatibus Τract. Io
Qui hastis etiam inter se concurrunt ludi
gratia, idest Gio' O l 'uno consauro, irregulares eiaciuntur ob homicidium, mutilationcmve, ii ipsis interueniant;& hoe ob id, quod prohibiis rei operam dant: quae ob id prohibita
est,quoniam mors interuenire, mutilati oves apius Blet,ut habetur in titu. de torneam. Vel diligentiam igitur quamcunque adhibeant,itregularitatem non euadentiam ubi illicitae te iquis operam dat,uel diligentiam Ottinem adhibeat, irregularis est citur, ut tradidit Glosi communiter recepi. in sicut dignum. S. fin.in verb. Consilio.de homicid. ε Quiteum muliere grauida etiam saltat,vela eius alios gerit, unde abortus fit, irregularis vicitur ut habetur in c.sicut ex literarum. de homicid. ubi Romanus Pont. persuasit illi sacerdoti,qui luserat cum quadam sua, de ob lusum abortis tu tecerat,ut ab si meret se ab ali rici Glus animatus et aludque merit ludus enim noxius iii culpa eli,ut dieitur in te. nam Ius .fl ad leg.aqvil.&ait Gloli in c. exhibita. in uetb. Proiecit. de homicid. Nec repugnat si dicatur eum sacerdotem irregulare suisse ob id quod inhonestam consuetudinem cum ipsa habuerat, ut DΙ . communite r ibi inqui ut, tum quod eorum dictum nulla ratione solida probatur:tum quod Romanus Pont. id noco siderat. sed solum distinguit,an t et iis esset animatus,atque sic dixit Couar. in Clem. um c. 2. P.9. . nu. ue ILQuinto labenter. de homici.
Quare uel frater esset, tantundem dicendum esset. Excipitur tamen ubi quis probabiliter ignoraret eam pragnantem esse, ignorantia. n. secti ab irregularitate excitia ut habetur in c. apostolicae de cler. ex comm .min. de in c. significasti. de homicid.& ita asseruit Couata ibid.υ eis. Deinde,& n. . uer .Scclo. Secundo excipitur,ubi ludus talis non esset,& laltatio, quae ab ortum generare solerent: id quod probatur percit cap. licui extiterarum; nam saltado per χοnam arripuinqui modus facile abortum generare potet at,ergo alias secus.
et Qui etiam iudicausa apidibus inter se retram,irregula: cI fiunt, si mors, mutilatiove interueniat; nam est Iudus periculosus, di mea sententia non licitus ob mutilationis, morti DNe periculum .at gum. o . tit de torneam .Quare ob id Bononiae fini luc ludus prohibitus, eisso per aliquot dies fvisset tollerat Hitque sic
dixit Couar. in Clain. tri R. 2.p. s. q. num. 6. de
homicid. nam quoties agit ut de ludo proiiciadi lapidcs ad offensonem, licitu non esse ait,
nec Hater pueros nec inter minores, quia ludus noxiuq cst. Secus autem, si Iapides iacerentur in aliquem locum, uires corporis,& indu
striam cxperiendi gratia; tune enim licitus es- sit ludus laici ira Couar. ibidem inquit. a fit quidi de HS qui cursu se exercent,uel pedibus, uel equo ob bravium, seu ad bravium, unde contingit aliquem eorum cadere, donoti,uel a socio praeter te pereus,& cadere, uel per se Plane irregularem non fieri censeo socium, si impetu equi id faciat ipso id non Dole te,de multo minus si casu eadat; nam tunc iὶee qui brauiu proposuit, irregularis fiet; est enim Iudus licitus, citi & Sanctus Paulus uitam nostram comparauit. Irregularis tamen mea sententia fiet nocius, qui dolo conaretur socium equo deiicere, uel alia ratione in terram eum deiicere;cursu enim tunc contenditur & ideo uirtute,& non dolo certari debet. Addo & in bello licito si quem occidat,irregularem fieri, ut suo loco probauimus.s Non etiamtit regularis emcietur, tibi pli res hoc ludo Ie exercent,ut alter post alterum. Currat,quo eum comprehendat, si is, qui prae-ctirrit cadat,& moriatur, licitus enim ludus hic est,quippe quia non est prohibitus, de ob id sat est, ne quis dolo i iaculatur. to Non etiamt irregularis fit,qui ludendo si ut terrorem incutiat alteri lapidem proiiciat, di alter uolens lapidem euitare,currens cadar, di moriatur,ut habetur in simili in cap. exhibita.de homicid. Excipitur tamen, ubi lapidem ita grauem missit, ut uulnus non fugienti periculosum inserre potuisset; tunc enim irregula inris esset qui Iapidem missit, atque sic not. ibi
Innocen. 6c Abb. num . . N DD. communiter, ut testatur Couar. in Clemc.unic. de homicid. P. 1.f. . num .6. Idque merito, nam non cu lpa
camilluc. Idem si finxit se magnum lapidem iacere, ita sensit Tab. in uerb. Irregularitas. 3.ii '' Noti etiamtsi ex ludentibus alter alterum in terram proiiciat,& qui proiecit seriatur
nladio, quem habebatan terram proicctus ad latera: non inquam irregularis erit in terram proiectus i moriatur proiicies, iit habetur in cap. lator praesentium. de homicid. Excipitur tamen, ubi qualitas ludi postularet,ut sine a mis quis esset; tunc enim quod cuIpa non uacaret, non exuendo se armis, ob eam rem irregularis emceretur.obcap.continebatur. de homicid. ix Quoad uenationes itidem irregularitas cotingere potest.Venim quod uenationum species variae sunt; nam quaedam fiunt canibus, de accipitribus,ti huiusmodi auibus; quedam retibus 8c uisco;qusdam arcubus,& selopis;& aliis armis,ut uenatio ursorum, certiorum, & a
prorum,luporum,& huiusmodi:ob eam rem si hae posteriori specie uenationis quis utatur. sclopum emittendo in seram hominem inte fietat, non adhibita debita diligentia , ut pote uel quia ante non circimi sipexit,an aliquis prope esset,aliunde ueniret, illacve transiret, velit
loeum emissit,ubi frequentes homines esse solent irregularis sine dubio hic erit: tu ut etiam qui arcu sagittas emittendo idem fecit. diligerer enim animaduertere debent ante sagittae en isti nem, ne que ostendant. Hinc Lamech
grauissinae peccauit,qui cum minus ipse occu
146쪽
lis cerneret, lud telo pueli,qui eum ducebat sagittam in feram existimans se dirigere, Caymoccidit inter fructeta latentem; non enim culpa uacabat, qui iudicio pueri in hoc usus est. i Clerici autem 1 di religiosi oti eandem minnem in eisdem casibus irregulares fiunt,quamuis diligentiam adhibeant tantam, quae laicis liberet ab irregularitate; nam ipsos non liberabit.Secus autem in aliis uenationibus, quae sine armis fiunt sed accipitribus, auium cantu,& retibus; nam esto prohibitae uenationes &hae clericis sint ob honestatem,ut dixit Coua.
di ut mea fert sententia ob id, quod ad alendos S canes,& accipitres si impius plurimi necessarii fiunt patrimonium autem Christi Domini in alendis canibus consumi non debet; irregulares tamen non erunt modo sua culpa mors non interueniat, ita Nauar. in Man. cap. 7. num. 137. vers. Vigesimoleptimo.
Quoad iocos autem qui uerbis fiunt, raro contingere potest,ut quis irregularis fiat. Venim quid si quis in aliquo hominum congrensu dicat,ego audivi Titium adulterium committere cum uxore Seli, uel fili tum factu Domitio esse factum a Lutio, vel exules in tali loco esse an qui haec dixit, irregularis fiet, si contingat ob haec verba homicidium comitti, mutilationemve interuenire,ut pote,qui liquis detulit Seio huius dictum, unde uxorem occidit, uel adu Iterum,uel iudici re, uel cxules , quamobeem ipsos capiendos curauit, de moris te affecit. In hac quistione uidebatur dicenduirregularem hunc non fieri. Primum quia non hoc animo id dixit. Secundo per cap. tua n .
S. fi n. de homicid .ubi,qui iudici latronis indicia tradidit , seu inter signia, irregularis factus
non est,esto latronem comprehenderit, & oc. culos,& uirilia emenda curauerit, dc deinceps mortuus sit, ob id,quod nec cibu, nec potum deinceps summere uoluit, ergo multo minus
hie,qui nee iudici quidpia dixit,sed solum incommuni congressu. Postremo facit, quod dixit Nauar. inconsit. ao. de homicia. lib. . ubi, cum mulier interfecta esset, & non nulli de ea loqueretur,religiollas quidam,qui ibi aderat,sne ulla mala intentione sic dixit. Est ne sorte illa mulier,quam uidi nudiustertius eutem cum arito suo extra urbem quamobre in audientes iudici hoc detulerunt qui ob id inquisitionem contra interfectorem fecit, & eum occidit,& tamen eum religiosum irregularem non factum conclusit. Contrarium tamen suadere uidetur, quod
in Amando alium,illicitet rei operam dedit .ergo quicquid inde sequitur illi tribuitur, di idcirco irregularis efficitur, si mors sequatur,ubi enim illiciti rei quis operam dat, uel diligentiam adhibeat, irregularis tamen efficitur, ut dicit Glosscommuniter recepi. in ca. sicut dignum. fin. inuet, .m n filium. vers. Si uero dabat operam illicitae rei.de homicid.
Quid igitur conc Iude ndum Quoad patefictionem exulum ego sic distinguendum censeo. Aut simpliciter hoc dixit,& non animo ut res ad iudicem deseratur, & in hoc casu irregularem ipsum non fieri censeo; tum quod nodolo malo id dixit,sed simplicitate ductus; tu
quod res per se licita erat, huc pertinent raetiones alienatae pro prima opinione; au t malo animo id aixit,& in hoc casu contrarium senistio; esto enim licitae rei operam dabat,cogita re tamen poterat id euenire posse, ilicet, ut morte afficerenturinam,& qui accusas, licitae rei operam dat, & tamen irregularis efficitur.
Quoad pat eiactionem adulteri.& furis simpliciter teneo irregularem ipsum fieri, di hoc ob hanc potissimum rationem, quod illicitae rei operam dat,ex quo alium infamat, quod est contra septimum prςceptum Decalogi, Nidclico id ei tribuitur, ut tradidit cit.Glossincod. vers. Nec repugnat si dicatur non malo animo id dixisse, nam ob id non culpa uacat, ex quo cogitare debebat id contingere posse. sbi igitur tribuat, si irreguleritate obligatur, ex quo rem illicitam gessit; non enim in communibus congressibus aliorum tamam obscurare, uitamque in periculu ducere quis debet.
Non repugnat modo cit. c. tua nos. i. fin. nam
ibi rei licitae discipulus ille dedit opera. Non
obstat quod dixit Nauari in cit. consi. 2 . nam
religiosus ille non detexit alterius uitium, sed
solii minterrogauit, an mulier illa mortua, e set ea,quam iriderat ipse exeuntem extra urbe cum marito,& idcirco rei licitae operam S: hic
dabat. Concludo igitur,ubi quis uitium aedelictum alterius occultum coram aliis detegit. unde aliquis ad iudicem rem desere, uel ad MIium,quem .uerisimile est uindictam facturu, irregularem fieri,si mors, mutilatiove interueniat .vel no malo animo id dicat;& hoc ob haerationem. quod illicitae rei operam dat 3c quae
scita mortem. mutilationemve afferre solet, atqtie sic in simili respondit Nauar. in consi. II. cie homicid .lib. s. immo in re magis dubia sic ipse respondit quamuis ipse excipiat,ubi non malo animo id dixisset,& non peccasset quq CNceptio taceri potest.quoniam sortasse rem licitam dixerat,ut ibi habetur. Sed de homicidio non necessario, nec uoltuario,quod fit dum Iicitae rei quis operam dat ob diligentiam debitam no adhibitam hactenus ad homicidiu, &N mutilationem huiusmodi, qu contingunt
ob omissione misimpliciter rei licitet, qua quis
De Irregularitate, quae oritur ex homicidio non uolutario, nec necessario ob omissionem rei licite, qua quis facere debebat,&sic ob cul-Pam. Cap. XXIV.
147쪽
a cirritatis debito quinam teneantκr.3 charitatis debitum omittens an peccet. 4 charitatis debitum omittens a n irregularis fiat, si ob id mors,membrive mutilario contingar.rE Irregularitate agendum nobis hie et , qui oritur ex homicidio, mutilati evenon uoluntariis, consecutis
tamen Ob id, quod quis omisit facere, quod debebat. Verum utrem hanc explicatam magis habeamus,quoniam id,quod omittitur,quamobrem mora, mutilatiove interuenit debitum est nascens aut ex officio charitatis, aut ex officio iustitiae specialis: ideo prius de primo,deinceps de altero agamus. Id qaut dilucidius fiat, haec contemplabimur. Primum debitum hoc charitatis quodnam sit. Ite debito hoc quinam teneantur.Tertio an illud omittens peccet.Quarto, an tunc fiat irregula
a Quoad psimum igituridebitum charitatis
est debitum quo Christianiis post Deum o timum Maximum diligere proximum sicut se lum debet; ita enim habetur apud S. Matth.
ergo proximum diligit,ubi potest, ei ope seri,
si egeatac eum tuetur, si quis ipsum laedere uelit; dilectio enim proximi non requirit solu, ut uelimus ei bonum,sed etiam ut operemur, unde illud S.Ioannis. Non diligamus uerbo, neque lingua,sed opere,& ueritate,& ita SamΤho m. a. 1.q. 3 1.art. s. in resip.Quare,qui fame esurientem no pascit,ubi potest, nec alius est, qui eum pascat contra charitatem facit, Se n care eum dicitur,ut ait S. Ambrosius relat. in p.Pasce. d. 26. Qui etiam non repellit iniuria a isto, si potest, te hic contra charitatem facit, di tam in uitio est,quam ille,qui eam inseri,ut ait idem S. Ambros. relat. in c. non in infer eda.
23.q 3. Et de hoc primo satis. a Quoad secundum lucilicet quinam hoe d
bito teneantur , breuiter concludimus omnes
christianos teneri,qui salui fieri uolunt, sicut enim omnis super omnia diligere Deum d bet, ita dc proximusicut seipsum, ut ex dictis constat.Hoc igitur debito omnes obligantur.3 Quoad tertium' an peccet,qui debitu hoc omittit, generaliter cocludendu est hunc mortifere peccare,ubi necessitas adest lximo subueniendi,de non est alius probabiliter ei opem laturus de id facere ipse potest,ita S. Th. I. 1.q.
31.art. . in resp.8c Nau. in citae. non in infereda conciu. I nu. Io. Idque merito,nam contra
diuinum praeceptum hic facit,quo nobis preteipitur,ut Deum super omnia diligamus,& prΟ-ximum sicut nos ipsos . Hinc Christus Dominus,cum ad iudicandum uenerit, bonis sterna
felicitatem se eondonatu tum pollice tu quod charitatis munere erga se, id est proximos usi sunt:aetemo aute supplicio se malos ob id potissimum ad dieturum,quod charitatis munera pri termiseret,ergo morti sere peccatur charitatis functionibus omissis; ob mortiferam. n. culpam ad aeternos ignes quis damnatur.
6 Quoad quartum t an hic fiet it regularis, si
contingat quem fame perire, glad iove occidi, quod noluit ei openi ferre, uel defendere cis posset, nec alius es et,qui eu adiuuaret. Breuiter ει hic concludendum est irregularem huc non fieri. 5e hoc ob hanc ronem,u, ob omissionem huius debiti neque diuina lege, neque humana irregularis quis efficitur. Non diuina,
quonia irregu Iaritas eo iure non sertur,ex quo omnis irregularitas a iure positivo est,ut liabetur in c. is qui,& ibi communiter not. de sente. ex com .lib. 6. Non positiua,quoniam nullo ia- re id cautum reperitur, ergo nec nos id dicere debemus.percitae. is qui. Praeterea irregularitas est poena iustitiae, ubi contra eius praecepta quis peccat, ergo non assicit peccatem contrapr scepta charitatis,ut dixit Naua. in cit. c. nouin inserenda. num. 3 3.ue s. Septimo.
Hinc,ut ait S. Antonius in sua Summa de Irreg.C. 3. Qui uidet aliquem occidi, de delectatur, 3c possit etiam eum sine sui periculo liberare,si uellet,quamuis pessime faciat,non tamen est irregularis; sicut nec etiam medicus,qui dimittit infirmum mori,noles mederi de eo tamen medico intelligitur, qui ad id nulla ratione obligatus est,ut pote, uel quia de publico non est conductus, uel ab ipso egroto; tunc. n. fieret irregularis. Diues etiam irregularis no fit, qui dimittit paupere fame mori,sequiturq.
nono, ibi. Nec consequeter medicus; nam de ipse ait irregularem non fieri medicum,qui non vult curare infirmurqui ob id moritur: nec diauitem,qui non palcit,uel non uestit fame. uel rigore morientem; nec, qui cum pol, no defendit eu,que aliqui deformat: de hoc ob ea rone, quoniam horuomissio est omissio eoru . qex officio charitatis debentur, quae charitas non obligat ad test itutione dant, nec ad mena irregularitatis. Ide sentit Nau. in cit. c. non in inserenda. nu. 3 3. na clericum quenda non factumi Tegularent respondit, qui sciens tractatu esse factu de aliquo interficiendo, per negligentia certiorem eum non fecit, unde interfectus est. Idem dixit in Man. c. a . n. 2 t na ait irregesarem no esse,qui scit tractari de alicuius de sommatione illicita, d. no id ei significativeqd dixerit Syl.que resutat de bene, ibi, pra dicta a nobis lupra,& Mar. e. Sen. in c.ad audientia. n. 3 I. I. 97. nam horum opinio Iocum habet, ubi ex debito iustitiae quis tenetur non autem ex debito charitatis Unde conciliantur disses. tientes inter se lγD. opiniones. Idem Na an in consilio vigesimotertio.de homicid .ubii regularem factum non esse dixit, qui fratre noΚ prohibuit,
148쪽
prohibuit, ne semo te inimici ulciscereturi
irregularis ergo quis non efficitur ob homicidium mutilationemve, quae sequuntur ob id ruod nos opem serre noluimus .Quare,qui viet aliquos pugnantcs,& conciliare eos inter se non nitituri qui uidet etiam aliquem eunte ad interficiendum aliqvcm , Ac non prohibet: qui uidet quempiam transeuntcm per alique Iocum, bc futurum esse, ut a luis inimicis occidatur,quos ignorat ibi else dc eum non admonet qui uidet quempiam mortis periculuaditurum, si hoc illud ve faciat: si uidet quem sibi
manus costiscere uelle uel gladio, uel laqueo, uel aquis uel per senestram se proiicere uelle, Ec non ipsam proh bet. c. nimium. 1 3. q. 4.qui uidet quem e domo exite nolle, quae iam iam calsura est,ic no extrahit. c. ipsa pietas. ead. q. 4.qui uidet uenenum cuipiam dari, mortem. ve alicui parari,dc id non patefacit, irregularis hie non efficitur, esto prohibere aliqua rati ne poterat,ne mors sequeretur, de nemo alius esset qui hoc praestate posset. Hinc Caiet. 2. r.
r. 6 .art. 8. insuit excusari quem ab homici. io,qui petenti a se pecuniam non tribuit,unde petens cogitur ire ad occidendum, quo pecuniam habeat. Haecque regula locum habet ob rationes allatas,ut irregularis hic non fiat, esto mortem illius intercedere uellet , id est eius mors ipsi
grata esset; immo ea dclectaretur; nam modo nec factis nec uerbis opem interit ad mortem inserendam, irregularis non efficitur, ut sensit Gloss. communiter recep. in c. si quis uiduam. in uerb. Aut consilio. di. o. ita mali irregulare
eum non fieri,qui antequam homicidium fieret uellet illud ficri:idem dixit. S. Anton. in ci
tertio, Se Maiol. de irregii Iar. lib. .capi. 68. S. s. vers.Qitandoque enim quis. Excipitur tamen,ubi hic,qui gaudet , exterius signum aliquod daret,uel risum .uel applausum; nam qd tunc audacior fit de I nquens ex quo praesen tem sibi affuturum existimauit, irregulari se si
ficitur,ut qui opem quodammodo serat . ita Malol ibid. Multo minus irregu Iaris est, si stuprum quis petat. & quia hoc non impetrauit, ob id se intcremit, is enim qui noluit consen tire irregularis non efficitur, idem dc de aliis delictis: nam sic habetur in capit. tum homin&δ. . . non enim negans est reus mortis ullo
modo. Non etiam irregularis fit, qui consultus ab aliquo , an deberet quem interficere,
neglexit homicidium ei disti adere, sed tamen ei non consuluit,ut homicidium faceret,& generatim quicunque omissit homicidium pro . hibere cum ad id cibligatus non esset ex debito iustitue,quicquid dixerit S in . Sen. in cap.
ad audientiam . numer. t 38.q. 93.3c q. seque node homicid. nam eius dicta locum habent ubi ex debito iustitiae quis obligatus est , dc non
Atqui an is,qui defendere potest, nequis
Occidatur, mutileturve,& exosscio eharitatis tantum ad id obligatus . st, aliis poenis a iure ciuili,pontificiove afficitur Z concludendum est ne ut iure puniri; S. hoc ob hac rationem, quod neutro iure ad defendendum quis obligatur.ut dixit Abba. in cap. I. num. 9. uersi. Puto,quod in soro conscientis ibi.Sed in foro cotentio .de restit. spol.& Dec. In ca. I. DLim T. de offidele g.& Felin. num. . uersic. Conclude ergo. eodem, sc in cap. quantae. uer. Extra Glo. ibi: Primo casit. iunct.uer.Secundo casu.de senten. excom .dc Nauar. in c. non in inserenda. n. 33. 13 q 3. dc de communi sententia testatur cla s. lib. . recepi. sent in Pract. Crim. g. fin.q.
8' vers. Dictum est,quod ex sola scientia, ibi enim tam de iure canonico,quam ciuili quein ad alium defendendum non teneri communiter receptum id testatur ; quamuis nonnuIIi
contrarium senserint, et male,de eadem communi testatur quoque Viu. in sua Syl. opinio. Im. Quae opinio de iure ciuili probatur etiam per t. metum .g. sed licet. E. quod mei. Cau.nam ibi dicitur licite posse quem accipere pecunia
ut alium desen dat,ergo non tenetur, alia S. n. si ad id teneretur, turpiter pecunia acciperet. per i fi n. s. de cond.ob turp. caus. qua uis Dec. In eod c. r. varie ad cam legem resiponderit .
Ex quo igitur neutro iure ad id obligatur, merito nec pana a iure pontificio ciuilive afficitur. Quare,si quis uult te occidere, nisi ei centudem,irregularis non fio si occidaris ob pecuniam non datam, ex quo ad id obligatus non eram, quicquid dixerit Mar. Socin.Sen. in m. ad audientiam. num. 333.q. 98.de homic. qui contrarium sentit,riam locum habet eius opini ubi ex debito iustitiae quis teneretur. Inamo nec ad damnum illatum sarciendum in foro conscientiae hic tenetur, ut de communi Theologorum conscientia testatur Medin.
de restitu.q. s. relat. a Clar. in uersicu. Sed praesupposita,de Couar. in Reg. Peccatum. a. p.9. 3. numer. s. Et hoc ob eam rationem , quoniam
omissio haec defensionis contra legem charitatis est,de non contra legem iustitiς specialis, quae sola ad restitutionem obligat. Iure poni scio igitur,ac ei uili nulla poena infertur in eu. qui cum posset quempiam defendere,eum nodesendit,uel clamando uel coniurationem cotra ipsum factam explicando.
Contra communem opinionem hanc tameduo laciunt. Primo S. alia. in Instit. de pubi. iudi . ubi,qui conscius est paricidii committendi de tacuit, licet extraneus fit,poena paricidii
punitur. Secundo cap.quantae. de sentent. ex comm . ubi excommunicatur, qui non desendit clericum,cum posset, ergo & iure ei uili, de potificio qui potest alium defendere dc ipsum non defendit punitur. Atqui a communi opinione discedendum non est; nam quoad citat Saliae. ut mittam te. virum. Tad leg. Pomp. de parieid. ubi idem
habetur, Glos s. in uel b. Conscii subaudite ascios.
149쪽
conscios teneri,ubi & participes sunt, S idcirco sentiat ob ieientiam solum quem non puniri, quam interprstationem Barto. ibi sequitur, disi uerbis repugnare uidetur; ego tamen sentio ibi specialem ea sum esse ob criminis grauitatem,ut scilicet conscii tantum teneantur, ergo secus quoad alios casu uexceptio enim contrariam regulam esse significat.argum .le. cum praetoriisde iud. cap. non ne de prssumptra uoad cap.quate. varii DD. uite r tationes sunt,m: hi tamen placet specialis hoc esse etiam in hoc casu: id quod procentium eius canonis nobis indicat, clum inquit; Uuatum praesumpti nis, & temetitatis ex illat in rectores Ecclesiae manus iniicere uiolentas; prooemium autem Intentionem loquentis ollendit.s.fin. s. de hs red .instit.& ibi not. qua autem accipienda sit infra explicabimus; iam ad debitum iusti ita transeamus.
α Deiatum sumtia quid comprehendat. 3 Debito iustitia qui teneantur defendere. - MIes,ac Trinc6essubditos. I Nιιι tes, quos tuendos susceperunt.
46 Litores,ac publica familia, id est ii S bitti,o Zam
homines loe tibi sunt. medici, O chirurgi suos aegrotos. B Parentes liberos,o dominι seruos.s Generales, Provinciales ordinia, atquesmatis suos suditos. xo Nagistri discipulos, rochi parochianos. xi SMiristios superiores.
adi Trocurator, o Advocatus ream.
I 3 Tum qua ratione predicti debeant sos. 3. I. b debitum charitatis omissumque m. irregulare non fieri uidimus, esto mors, membrive mutilatio sequatur: m do uideamus,an irregularis quis fiat ob debitum iustitiae specialis in illum,si mors,mebriue iv tilatio miratur. id quod ut dilucidius fia de ipso debito h e contemplabimur. Primum ud debitum hoc sit. Deinde debito hoc quae comprehendantur. Tertio debito hoc quinam teneantur, prasei tim quod ad rem nostram pertinet.Quarto an p ccet,qui illud committur. Postremo,an si mors membri ve mutilatio cOtingat ob debiti huius omistionem, irregularis quis fiat.
a Quoad primum igitur fdebitum itistitit spe
cialis est debitum quo iure gentium uel citatisti ad aliquid dandum uel faciendum quis ob ligatur.
Dieti Debitum,& posui pro genere; non Ium enim de debito iustitis dicitur, sed S de debito enaritatis,& sic de pluribus speciebus, quod generis proprium et . Dixi Reliqua pro differetiis, quti separe tuta debito charitatis ad qd iure diuino quis obligaturAE non iure gentium,uel ciuili. a Quoad finiquas hoc debito comprahendatur, breuiter concludendu est oia comprehedi quae quis dareia ut restituere debet,aut ob contractu, uel quasi contractu, aut ob delictu, uel quasi delictum .Hanc DD.ues restitutione ense actu iustitiae concludiat & Cou. in Reg. pec
catum. in h. p. in initio,& Naii. in 14 an .c. i7. n.
I. uer. Dixi Iustitiae cuseq. Itenacia,qusus sacere det obligatione ciuili uel naturali. N in. ter alia, ut quis tueatur et aliquem, ne offendatur mutiletur,aut occidatur. Hsc omnia igitur
complectitur debitum hoc iustitiae. 3 Quoad tertium i scilicet qui hoc debito te neatur ex dictis facile colligi pol quoad dationem, di restiti itionem; nam oes teiactur, qai ex contractu, uel qua si au t ex delicio uel quasi obligati sunt. Quoad facie dum aut aliquid,& defendendum et aliquos oes.qui obligatione generali seu tacita aut obligatione speciali N expres a se obligarim t. oligationem aut generalem tacita ea accipio, ubi quis accipit osticium aliquod, ut iudicis ad ahque locu griberrandum; na hic tacite se Cbligat ad holes eius laci tuendos. Specialem appello, ubi quis speciatilia ad defensione aliquoi si se obligauit, ut malitcs,&custodes, choi. is nodi. Et quoniamateria dationis, crestitutionis ad renostra non portinet, sed defensionis ob eam rem qi inam ad defensionem ex uehito iustitiae specia
ris teneantur, hic enum cremus.
4 Primu igituri ob officitim. & magistratum
ue ger ut Imperatores, Reges,& alii teriatum omini, necno iudices ad suos subditos tu in dos oblieatur ut habetur in c. regia. 2 i . q. I. Resu osticiu est propriu, dr. n. ibi,facere iudiciti, atq; iustitia. & liberare de manu calumnia in m ui oppresses,& peregrinas pupilli R.& uiduis, qui facilius opprimuntur a pote lib. pra here auxiliv. ε t ut cura eis priceptoru Dei maiorem iniiceret propheta intulit; Nolite cotti sari,ut no s Iu eripiatis sed ne patiamini quidi m ut uestracti niuentia eueniat eos ab aliis co tristari. Ecce hic S. Hieronymum explic re, & declarare officium Regia esse proprium, ne subditi opprimantur,' ita Cl. ibi no. idon habetur in c.rex.ead.q &ine. administratores.ubidi administrati res secula diu dignitatum constitutos esse ad protectio m bonorii,
ει refrenationem rapacii m. Idem quoque habetur in c. ab ij nperatoribus. ea. q. r. Hoc quo
que asseruit Fel. in c. quais,& ibi qum DD.desen .exc.Hinc Iureconsulitis in s.co gruit. V. deos . praes d. inquit ad bonum, tigraue praeside pertinere,ut exput tam a malis hominibus prouinciam habeat,ergo, nequis offendatur, curare debet.
popul uve alique coducti,destinatitie ad id e tenetur,ut habi tur in c. de occidendis. Λ in c. miles. ea. q. 3 defensores .n.esse debent milites,
150쪽
in Iab hostibus. C. de postlim. reuers. de in I. si
quιs ingenuam .f.quod si publice. f eod. et deleti istinia culpa tenetur. l. qui mercedem,& ibi Glossis Ioc.& Bart. 8c Couata in Clem. un. 1. P. S. .num. s. vers. Posset etiam leuissima culpa.de homicid. 6 Idem de litoribus i de de publiea familia iudicis, id est delΤιSbirri, cocludendum est. Hinc si extet statutum,quod praemium tribuat bannitum capienti, non tamen hoc praemiuintribuetur officialibus, uel familiae potestatis eos capientibus; de hoc ob hanc rationem,quoniam non ultro id faciut, sed ex necessitate sui officii,quod est prouinciam malis hominibus .expurgare, ita dixit Bar.in I. ii quis in graui.S. utrum .is ad Syllen. Idem inquit Bald. in te. a.
vers. In cad Gloss. in fine. de Simon .Si ergo ex necessitate officii obligatur, ergo ad ipsos pertinet uel iudices,uel milites, uel litotes sint,ad tuendos homines eius loci, ad quem, tu edum uocati sunt.
7 Medici quoquelle chirurgi conducti ab aliqua re publica,ueli priuata psena ad aegrotos curandos obligati sunt ad eorum curam geredam, ex quo ad id muneris suas operast a
8 Parentes itidem liberos, ' nee non domini seruos tueri debent ob potestatem, de iura, que habent in liberos,ac seruos, & ob emolumenista,quae ab ipsis consequuntur, ut i abetur in titu. C.de emend. propinq. de in titu. C. de eme. seruor. iunct. titu. C. de patr.qui fit. distra x. de l. in suis. is de lib. leposiliv.8c in instit. depat. potest. de in Institi per quas perfnob.acqui. ec in Instit de iis,qui sui,uel alie n. tur. sunt. s Generales itidem,t Prouinciales, Abbates, Ee Priores ieligiosorum suos subditos tueri etiam debent: nam Nin ipsos iurisdictione habent,ut tradidit Abba. in cap. cum contingat. num. a l . de Hr.competati supra alibi ibi dixi
ro Magistri etiam i suos discipulos, de paroehi
suos parochia nos uoco enim paretum sunt. at su. c.Omnes cum duob. seq. 3Ο. q. .
Ir Et e conti ariollubditi obligati sunt ad suos RegeS, Imperatores,ac principes tuendos, iteti iudices, sicut liberi parentes tueri debent, seriti dominos . &seudatarii dominos directos, mona8 suos Generales, Prouinciales, Abbates, Priores, bc huiusmodi, parochiani sitos parochos,clerici suos Episcopos,discipuli filos praeceptores Inam sic sensit Barto. in I. I.g. occisorum . numer. 3. ff. ad Syllen. nam inquit ibi siquis sciat delictum committendum esse non I teneri de sola scientia .nisi maleficiu in dominum committedum sit,ut ibi dicitur,uel in patrem, ut in I. I. T. ad leg.pomp.de paricid. uel in principem,uel in rempublicam, cui quis subest. l. quisquis. ff.ad leg. Iul. maiest. alias autemque non teneri nisi de maleficii ipse particeps Eta Idem dixit Bar.in te. utrum . nu. 3.is. ad lego
pomp. de paricid. nam inquῖt ex sesa scientia
helicti quem non debete puniri, nisi quando maleficium debet committi in personam, cui potestati est subiectus is,qui delictu commit- tedum nouit, ut si teruus sciuit mortem domino parari, uel filius patri, uel uasallus domino, uel sciuit perturbationem sus ciuitatis, uel in principem; in omnibus enim his casibus pradicti puniuntur, si delictum non patefaciant,&suos,quibus subiecti sunt, non defendant. Minquitur eum Abb.in c. I. nitis.de restit. Dii . nainquit ex sola scientia delicti committe di que non teneri, si illud non patefecerit,nisi deliciuesset committendum in unum, cui subiectus est is,qui delicti conscius erat ; de ideo si filius seiat delictum committed una in patrem, teneri ex sola scientia,licet aliter particeps non sit, Ee idem in seruo respectu habito ad dc minta,&in uasallo respectu habito ad directum dominum,de in subdito non patefaciente delictum,
seu coniurationem committedam cotta Principem,seu ciuitatem propria; N in clerico nore uelante delictum eontra Episcopum, uel sacerdotem parochialem, cum isti sint parentes spirituales ipsius, di facit ci .c.omnes. cu duob. seq. Io. q. I. Haec Abb. Decius quoq. ide dixit in c. I .n. s. vers. Ex quo insert. Bar.de Ois dele. . subditum puniri, qui sciens coniurationem contra principem, ueI rempublicam fieri non patefacit. De seruo de filio, necnon & de subdito idem quoque inquiunt Bal. in I. ut irim. nu. 9. q. 8. N Iacnu. 3 t. versa et et contrarium, ibi
vcl nisi in filio.is.de iustit. de iur. Haec eadem, in scilicet mutuo se tueri debent, scilicet subditi suos praepositosi 8ce cotrario di sic de reliquis
asseruit Nauar. in c. non in inserenda. num. q. uersic. Undecimum. 1 I. quaestio. I. nam pracepto iustitiae teneri se defendere inquit reges inter se, de alios stiperiores,qui iurisdictionem habent,& eorum subditos. & seu datarios, de
eorum dominos, patres item, tutores, curato res, haros, pedagogos, parochOS,custodes,& a- Iios similes tueri eos dcbere, quorum curam
habent, de ξ contrario ipsos defendi debere a filiis,pupillis minoribus .famulis, mancipiis, parochianis,de similibus; & Ludovicus Ialς- si relus in suo libro inscripto Responsiones casuum conscientiae cas. 6o. vers. Tenentur aut ,
de Maio l. de Iregii lar.cap. s.f. .uersi. Quanadoque uero,qui defendererotuit. iunct. uersi. Ex qua conclusione. de uersi. Idem e st in omnibus aliis personis. lib. quinto. Hi omnes ergo
ex iustitiae debito ad destiad cndum obligati
sunt. In iudicio etiam 'si aduocatus procuratorve a reo conductus sit,ut se tueatur, Nob imperitiam, iniuriam dolia inve eum non de sendat,tenetur, obligatus enim de ipse est, ex quo
ad id suit conductus . Ex his iam patet, qui nam ex debito iustitiae ad alios de ndendos obligati sint ; praedicti enim de ipsis similes obligantur, iam uero quatium aggrediamur, l