장음표시 사용
231쪽
A R T. II. Exametrum sex pedibus constat, quorum quintus est dactylus , sextus spondeus ' reliqui quicunque
ex his, vel misti: ergo non cxcedit syllabas II. nec minus est. I 3. sed tamen idem tempus consumitur in pronuniactando. i 3. & I8. quoniam syllabarum aliae sunt breues non quid cm ex literarum natura, Vti deberct, sed ex usu pronunciantium Eadcm enim syllaba, est Ionga& breuis , quatenus' prima est mali i. I emi, & malitiae. Breuis pronunciatur velociter, de Uno momento , quod tempus dicunt. Longa duobus temporibus , sicuti&n tar in cantu musico. Et quoniam dactylus constat ex una longa, & duabus breuibus, aequi pollet spondeo ex duabus longis. At in quinto loco non assicit spondeus, quoniam plura momenta colligit in angustum, quando spiritus f sinat in fincm, & dcbct festinanter pro ecdere, di plura momenta partiri potius quam aggregare. In sexto vero spondeus aptus cst, quoniam spiritus quiescit, ergo longa mensura , qualis est quies. Posset quidem ex septemneri pedibus, duris tamen sextus. Sit dactylus, at prolixitas imperceptibilitatem mensurae iucundae eniceret.
In quinto ponimus spondeum, 'bi quid graue, miramdumque aut horrendum canimus, Ut animus non currat sed si stat considerationcm. Vt apud vir. comua velatarum ebuertimus antennarum. Vbi poeta periculum & conatum CX primit. ., magnum Iomsrnίνι mentam : quid mirificum. Non tamen sic tenet carmen, nisi raro quis & doctus negociorum. Hoc carmine heroica facta canimus. Et nunqua mutatur, nec alterius generis carmini adiungitur, ne grauitas interrupatur. Couenit&satyris,quoniagraue & minax est. Hanc mesura in Italica vulgui, nec in .
Hispanica,nec in Gallica habemus: sed potis facilEinueniri, & eleganter, uti in verificatoria Italica ostendi: in h
232쪽
nostris canticis plurima sunt vulgaria, mel rq latino c5 potita. Vt uniusnostratcs octaua rithima, qua peracta ad al- terum redeunt. Versus autem horu maxinaus est endera. syllabus , respondens phaleucio , sapphieo potius, dignus lyra, non heroe. Et in consonanti js vltimis habet iucuditatem, a Barbaris Saracenis, Italiam inuadentibus introductam, quae & in latinam olim serpebat, ut patet de carminibus Leoninis, quibus barbarum s pculum usum est. Nos autem tanquam nostrae seruitutis: indicium adhuc mensuram istam retinemus ; neque Dantes aut Taifus, vel alius insudarunt a tanto dedecore ut nos redimerent. Arbitror tamen tertia rithmi genus, vel do decasyllabum , quod vulgo S drucciolo vocatur, heroicis poematibus aptius esse. Vnde Dantes & sanna Earus melius faciunt in comedia, & in Arcadia. Siquidem dc Buccolica,& Georgica hexametris utuntur.
A R. T. III. PEn tametrum quinque pedibus constat. Tertius est spondeus, quartus quintus lucana pestus, qui ex duc bus breuibus & longa constat , dactylo aduersus. Duo autem primi aut dactyli, aut spondci. Hic versus hexametro additus conuenit elegiae. Si quidem lamentatio frauis est, & flectitur in mollitie, idcirco perficitur fiebiistas in secundo versu,&sententia terminatur. Ne q. enim decet periodum progredi ustra ad secundum hexamc-
Asclepiadeum recipit spondeum, duos choriambos ni acrium. Choriambu
233쪽
syllabis , extremis longis, mediis breuibus. Pyrrichius
ex duabus breuibus. Ergo celeriter currit hoc carmen, aptumque est lyrae , 5 choro , & negotijs celeribus exprimendis. Et quoniam non sistit auditorem post tres versus terminat sentcntiam , addereque sol ct carmen ex spondeo, di duobus dactylis, in quibus paulatur. Horatius quoque interdum tres choriambos interserit, ut quoniam velociter incedit , & multam sententiam breui docet, Cursus non terminetur absque aliqua lassitudine, Mindigentia quietis. Quod etiam placidum est. De Phaleucis , eiusque UM.A R. T. V. PHaleucium similiter, ab inuentore suo dictum , in primo uci spondeu vel trocheum recipit in secundo Dacty lum, cui adde tres trocheos. Qui constant ex lon- breui. Lyrae & mollibus, & desicatulis rebus aptum Carmen, quo Carullus dc Horatius sepe utuntur. Interseis
ritur in Tragedijs, ubi est opus. Clioris quoque id
Α R T. VI.SApphicum, a poetri de dictum inuentrice, habet trocheu in principio in sc cundo spondcu, in tertio dactylum . deinde duos trocheos. Lyricis & hymnodiae, de choro, dc amoribus conueniens. Post tres versus sibi optat Adonis metrum ex dactylo & spondeo compositum. Credo mulieres , qui Adonem plangcbant , teste EZechiele , respondere sic solitas dum uria caneret. Hora tius autem non tcrminat sentcntiam in Adonico, ut de-e et sed pertransit, animosque defraudat, & suspendit. 'Non recte quidem, licet cleganter loquatur. I
234쪽
ve iambis, o 'pedibus, versuumque modis.
A R T. VII. I Ambici versus ex Iambis pedibus constant, qui prima
breui& secunda longa fiunt. Horum alii sunt senarij, . alii ex quinque pedibus. In quarta vult lcmper Iambum H aratras. In caeteris autem solet spondeus intellari. Aliquando dactyli intermiscentur. Hoc genere utitur Tragedia , quoniam collocutiones quisi ad prosam fiunt. Nec potest ubi affectiones per actionem exprimuntur, sorius attendi, affectionis vi absortus. Ideoque & comedia varios pedes capit, &Horat. usque ad II. genera Vem suum facit. Terentius quam multos. Habent enim M pedes alios ut Molossum ex tribus longis : tribacchium ex tribus breuibus i bacchium ex breui de duabus longis: Antibach. e longis duabus de tertia breui: creticum ex longa , brevi, ic longa. Amphibol. ex breui, longa dchreui. Peon ex longa M tribus breuibus Antipeon ex tribus breuibus de longa : dochimum ex bacchio, & Iambo ; quo Cicero potius in oratione R hat. utitur. Haec autem miscebimus ad auris iudicium, donec versus rite
Vnde est quod pedes rite locati, non semper harmoniam efficiunt eundem. Et quomodo locandi.
ART. VIII. ARbitror metrorum Iudicem esse aurem : quapropter ubi mensura seruatur.&sonus non placidus radditur, versus ille artem habet, sed non effectum artis.
Vide in pentametris si trisyll1ba est ultima dictio, malemnat, quamuis pedes benet locentur, si vero bissyllabaq Quis pro spondeis ponas reocheos aut Iambos in priri
235쪽
. ' X. ' bs' Upio. versus redolet mensuram , & dulce mouet spiritum. Similiter in Hexametris si quatrisyllaba est postre ina dictio , inconditi videntur. Quoniam in penultima ubi quies incipit spiritus ; quiescere non potest , cum debeat unam dictionem uno fiatu pronunciare. Idem accidet & peius, si duae extremae dictiones sint bissyllabae: non autem si ultima trisyllaba ,r quoniam cursus dactyli non remoratur pronunciationem tertiae syllabar sed prsoc- Cupat. moratur tamen in secunda, quoniam inciruit a longa non dum currens. Ini sapphicis Horatius amigit auditorem , ubi quinta syllaba est finis dictionis, quoniam interrumpit curriculum dactyli, multo autem magis si quarta est dictio monosyllaba etiam. Igitur D. Tho. mas inAχςletriadeis quamuis metrum non seruet secundum regulam. tamen quia auribus & sententiae ac mo- dat, sacrum hymnum , leniter incedit, & mulcet. Horatius autem cruciat ubi in fine bissyllabam dictionem ponit, quoniam pyrrichii vis tollitur, dum in prineipio dictionis quies capitur. Neque potest non capi, nisi dictionem ultimam cum penultima iungas, M sensun confundas, ergo Cum ait. O ct dulce decus meam) nil differt a prosa: licet Ouidius aiat. Detinuit nostras numero
sus Horatius aures: mensuram non effectus mersurae arrem
dens. Ex his clarescit, quare LuCretius & Ennius in carmine quasi agonizant, & cum cis Horatius sepe. Virg. vero & Lucanus, & Ouidius splendidi, expediti, numerosi, gratique videntur. Grauiore tamen incessu Virg. lenior e Ouidius, mediocri Lucanus. .
Septem regulatro carminis stim laru iucunde concinnanda.
ART. IXἀOBseruanda sunt haec etiam in carmine. I. Ut monosyllaba vocabula multa non coniun gantur, sed per totum metrum spargantur, quoniam sunt
offendicula quasi viantis animi, &lapides scandalosi.
236쪽
1. Nec in fine ponantur, ut Horatius solit, nisi ubi casum, aut metrum, aut graue quid Occurrens, quod impetum motus frenet, dicere habcs. Ut virg. odora canam vis. Dixit & fraeropius mons: ut te in vi illa sistat cognoscenda. Sed aptius Ennius. Vnus homonetis cuActando
3. Praeterea nec plures consonantes se consequantur in fine unius dictionis 5 principio alterius, ut =ros suo-minporum , erc. impediunt enim S asperitatem faciunt. Vbi aulcm exprimendum quid asperun est, pones. . Praeterea neque idem finis sit dictionis praecedentis, S principium sequentis. Vtὸ fortunatam, sam, napud Cicer. fastidio cst idemptitast varietas macet.
s. Praeterea neque plures vocales congregantur, ut
vix synalepha susticiat. Fit enim oratio hiulca. Interdum tamen ini plet versum, est ubi oportet sic facere ad quid hiulcum exprimendum. Vt Ouidius maris voraginem imdicans dicit, ractari quos cernis in Ionio immo, μὶ ex voc libus & ex quinto spondeo repraesentans. Aliquando ad Ieporem pronunciandum, ut proh, sandum, dixit Plautus volens profundum dicere, sed recte ad illusionem,&e. 's. Praeterea neque omnes dictiones cx eadem litera incipient, ut Tute Die rate tibi rame tyramne tulisti. Fastiadio euim sunt. Praeterea neque ut versum constituas; sensum infringas in locis non suis dictiones locando , ficuti Horatius ibL
Pone me pigris ubi nulla campis
Arbor aestiua recreetur aura, σα λζ Praeterea neque implendi versus gratia epitheta as des, aut voculas, ubi nil opus sunt ad tensum exprimendum ,& sine quibus Eoi est rite intelligi sententia. Sinisi timenim apparet insulsa&lutulenta dictio. Multo minus in comedia ista decent, ubi pedum varietas potest suppi re carminibus, quasi prosa curreritibus.
Sicut ex grauibus M acutis sonis fit melo dia, ita ex '
237쪽
longis & breuibus harmonia. Cave ergo ne breuem coagatis pronunciare quasi longam, & e conuerso. Hoc autem nt ubi inlpiritus qtiete est breuis, & ui cursu est longa. Aut ubi oportet currere si cogatur ex ruptura dictionis, vel principiatione stare , re ubi oportet stare ex continuatione dictionis cogatur currere. Hoc secretum est magnum , nec Horatio tanto artifici animaduersum, ne que enim philosophari tantum potuit. Nec Arist. philosophia eo Equet ascendit, ut patet de his , quae diximus in libro de sensu rerum. Hoc idem in vulgaribus carminibus aduertere licet. Nam nisi decima sit longa, &sexta, vel qua si longae pronuncientur', sonus numerosus non fit. Recte dixit Iob, lingua sapores, auris verba de iudicat. Neque ergo celeritas tardetur, neque tarditas festinetur, ut dictum etiam superiori in articulo. Sit coquus poeta in carmine; medicua in sententia.
DE variis carminibus vulgaribus locuta sumus in vulgari poetica icripta anno i 396. Oblataque Cynthio
rum partu,ti dili , hos rhonisum, idest ieYdecim annis Et quasi expositu olim, abiicimus. At fur gloriae ridiculus Thrasollicus quid1 Hispanus in hispana traduxit lingNam
tanquam suum;& quia allego carmina poetaru italorum: iple allegat. Et alti Non miremini quia allego poetas Italos de non Hispanos: quoniam exempla in illis claresunt. Vide hoc furtum Neap. a. 1618. Fiunt ex ii. syllabis, Mex ia. addita breui carmina vulgaria Italicorum , quos Hispani postea, ac Galli imitati sunt, ex H. Syllabis: Beia. addita breui undecima breui. Et ex noue iam prodiit,. α ex 3 habent Hispani. Ex 7. Itali ruptos, ut dicunt, versus. Ex ex quinque quasi Adonis mensuram. ,
Et compositio attenditur ex complexu carminum, &
238쪽
aut mistis, aut medijs in vel sibus. De quibus dicere adversificatoriam spectat Grammaticorum. Hic lassicit tradidisse regulas extiterarum lc dictionum, exque su icturae conditionibus, ad omnes lingum, di inuentiones,
secundum nostrae philos' in Φgmata praestantiorti
239쪽
Apud IOANNEM DU BRAY, viacobaea, sub Spicis Maturis. M. DC. XXXVIII. Cum Privilegio, Regis.